Rondzendbrief
de rondzendbrief verschijnt 3 tot 4 maal per jaar
nummer 87 - november 2015
Neve Shalom
Wahat al-Salam
Noodkreet uit het dorp Zware tijden in Israël en het dorp Dit is wat ons recent werd toegezonden vanuit het dorp: ‘De inwoners van Wahat-al-Salam/Neve Shalom veroordelen de huidige geweldspiraal en roepen beide partijen op om hieraan een einde te maken. Wij doen een indringend beroep op de regering van Israël en de politieke leiders verantwoordelijkheid en zelfbeheersing te tonen in deze moeilijke dagen en tegelijkertijd de heilige plaatsen te bewaren voor beide bevolkingsgroepen. Wij veroordelen de schietgrage politie die wordt ingezet tegen Palestijnse burgers in Israël en Palestijnen in de bezette gebieden. Onze ervaring van veertig jaar waardig en gelijkwaardig samenleven in ons dorp Neve Shalom/Wahat-al-Salam heeft ons geleerd dat dit mogelijk is. Om een einde te maken aan de vijandelijkheden en het bloedvergieten moet de bezetting eindigen en moet er een volledige gelijkwaardigheid tussen de bevolkingsgroepen komen.’
Dit bericht is op twaalf oktober als een noodkreet van het dorp de wereld in gestuurd. Niet alleen via hun website maar ook via de sociale media is de boodschap naar een zo groot mogelijk publiek verspreid. Het is niet de eerste keer dat het dorp van zich laat horen. In de afgelopen veertig jaar zijn ze niet stil geweest. Toch is deze boodschap anders dan anderen. ‘Niets doen is geen optie’ antwoordde ooit een inwoner uit het dorp op de defaitistische vraag of het allemaal wel zin had. Het tekent het ongelooflijke doorzettingsvermogen en rotsvaste vertrouwen van de dorpsbewoners om vaak tegen de heersende stroom in te blijven varen. Toch moet deze boodschap niet gezien worden als een poging om ‘maar gehoord te worden’ of ‘een signaal af te geven’. Vanuit het dorp bereiken ons ook de berichten dat de zorg over de toekomst diep zit. Dat Palestijnen in het dorp voor het eerst in hun leven geen plek meer voelen in Israël. Dat ze zich onveilig voelen. Dat Joden zichzelf niet meer herkennen in wat er om hen heen gebeurt. De zorg is groter, de angst anders, de hoop lager, de verwachting donkerder. En tegelijkertijd is er de wens om te blijven bouwen, een alternatief te laten zien, mensen te bereiken, te blijven dromen. Een simpele blik op de website van het dorp leert dat er nog steeds buitenlandse delegaties het dorp bezoeken, een Palestijns-Joods musical duo biedt een sprankje hoop in deze donkere dagen, de nieuwsbrief van de School for Peace biedt zicht op nieuwe programma’s, 30 Joodse, Palestijnse en Christelijke jongeren zijn vier dagen met elkaar opgetrokken en hebben daarbij verschillende gemeenschappen in Israël bezocht en vooral ook samen opgetrokken, de school heeft nog steeds veel leerlingen. Hoopvol, maar de (lees verder op pagina 2)
1 - nummer 87 - november 2015
(vervolg van pagina 1) signalen van buiten en vooral vanuit het dorp zelf kleuren een zorgelijk beeld. Meer dan ooit is de steun vanuit andere landen noodzakelijk. En die steun kunnen wij geven. Door hun geluid in de Nederlandse media te laten horen en door NSWaS te laten zien, een ander alternatief te bieden. Maar ook door simpelweg te doneren. Het geeft het dorp armslag in het uitbreiden van hun activiteiten. Het geeft hun het gevoel dat ze worden gehoord, gesteund en vooral worden gezien. Want in Israël zelf is dat op dit moment niet of nauwelijks het geval. En zoals de inwoners het zelf altijd mooi zeggen: ‘Niet het dorp staat centraal, maar wat wij leven moet centraal staan: die andere weg naar vrede.’ Het bestuur van de Nederlandse Vriendenstichting roept u op om met ons de kansen te zoeken om NSWaS in Nederland zichtbaar te maken en om jonge mensen in Nederland ook warm te maken om donateur te worden van onze stichting.
Colofon De rondzendbrief is een uitgave van de stichting vrienden van Neve Shalom/Wahat al-Salam. Hij wordt 4 maal per jaar gratis toegezonden aan alle begunstigers van de stichting en aan alle belangstellenden voor het werk van het dorp Neve Shalom/Wahat al-Salam in Israel.
Licht in huis of in de klas? Een trouwe afnemer van de kaarsen is een school in het oosten des lands. Daar worden de kaarsen gebruikt op het viertafeltje dat in het midden staat als ’s morgens het kringgesprek plaats vindt. Een geweldig idee dat navolging verdient!
Stichtingsbestuur Jan Peters, voorzitter Maaike Lok-Funcke, secretaris/penningmeester Freerk Boekelo, lid Thijs Kolster, lid Ed Dumrese, lid Pieter Rookmaaker, lid Comité van aanbeveling Prof. Dr. Simon Schoon, Amersfoort Rabbijn Awraham Soetendorp, Den Haag
Adressen Secretariaat Kruisweg 1103, 2131 CV Hoofddorp Tel.: 023-5615104 E-mail:
[email protected] Rekeningnummer van de Stichting NL30 INGB 0001 4326 55, t.n.v. Stg. Vrienden van Neve Shalom / Wahat al-Salam Redactieadres rondzendbrief Maaike Lok-Funcke Kruisweg 1103, 2131 CV Hoofddorp E-mail:
[email protected] Internetsites Neve Shalom/Wahat al-Salam www.nswas.nl www.wasns.org
In deze tijd waarin veel mensen kaarsen branden om licht te verspreiden in donkere tijden willen wij u wijzen op de kaarsen van Neve Shalom/Wahat al-Salam. Met het kopen van de kaarsen steunt u het werk van onze stichting ten dienste van het vredesdorp in Israël (kosten € 3,25 per stuk, te bestellen via het secretariaat).
2 - nummer 87 - november 2015
Vrede sluiten of vrede bouwen?
“Een dialoog tussen joden, moslims en christenen blijft irrelevant en niet van deze tijd, wanneer deze zich niet richt op vrede en gerechtigheid. Er moet verband worden gelegd met de serieuze pogingen om echte vrede – en sociale gerechtigheid – te bouwen waar ook ter wereld.” Aan het woord is rabbijn Ronald Kronisch. Al jarenlang zet hij zich vanuit Jeruzalem in voor de interreligieuze dialoog. Zijn droom is de religie om te vormen tot een positieve kracht die geen bron van verdeeldheid en extremisme is, maar een bron van verzoening en vreedzaam samenleven en wederzijds begrip. Dit jaar was hij uitgenodigd in Utrecht de Kardinaal Willebrandslezing te houden. Na een reflectie over de dialoog tussen
joden en katholieken en over de dialoog met moslims, snijdt hij de voor hem wezenlijke vraag aan: Wat kan de inbreng zijn van deze dialoog in het bouwen aan vrede? Hij maakt een helder onderscheid tussen “vrede sluiten” en “vrede bouwen”. Vrede sluiten is het werk van juristen en politici: zij bereiden een document voor dat de start zou moeten zijn van een veel breder en dieper proces, het realiseren van echte vrede tussen de mensen binnen de gemeenschappen. Dit “bouwen aan vrede” ziet hij als het werk van religieuze en sociale leiders, Zij brengen mensen bijeen om het gesprek aan te gaan en zo uiteindelijk te ontdekken hoe ze met elkaar in vrede kunnen samenleven. “Ik geloof sterk in het belang van program-
Brief Eyas Shbeta, Eyas Shbeta is general manager in Neve Shalom/Wahat al-Salam. Hij schreef de vriendenstichtingen een persoonlijke brief over de actuele situatie in Israël. Hier volgt een samenvatting van zijn schrijven. Daaraan gekoppeld heeft de redactie een aantal gerelateerde berichten in deze rondzendbrief opgenomen “Tijdens de Gaza-oorlog heb ik mijn vrees uitgesproken over de toen ontstane situatie in ons land. Nu worden we weer geconfronteerd met een nieuwe oorlog. Gabi Tamnus, een inwoner van NS/WaS, werd gearresteerd omdat hij mee deed aan een protestdemonstratie in Oost-Jeruzalem. Ik woonde de rechtszitting bij over de verlenging van zijn arrestatie. In de afgelopen 40 jaar heb ik op verschillende wijze ervaren hoe wordt gedacht over de discriminatie die ik als Palestijn ervaar en mijn relatie tot de staat Israël en zijn betrokkenheid met mij. Ik heb echter altijd mijn optimisme voor gelijke behandeling van Joodse en Palestijnse burgers vol gehouden. Tijdens de rechtszitting had ik voor het eerst het gevoel dat er voor mij geen plaats was;
ik bestond wel maar was maar onzichtbaar. Gabi en vele anderen werden gearresteerd voor rechtmatige protesten en hun stem tegen geweld, bloedvergieten en bezetting”. Eyas vraagt de vriendenstichtingen de overheden in eigen land te bewegen om actie te ondernemen tegen de bezetting en een einde te maken aan het geweld. Eyas roept de politieke leiders van Israël en de Palestijnse leiders op om hun verantwoordelijkheid te nemen en terughoudendheid te betrachten in deze moeilijke dagen. Hij zegt: “Wij veroordelen het neerschieten van Palestijnse burgers in Israël en de bezette gebieden. Onze eraring van 40 jaar samenleven in gelijkwaardigheid en respect heeft aangetoond dat het mogelijk is een einde te maken aan vijandelijkheden en het bloedvergieten”. 3 - nummer 87 - november 2015
ma’s die zijn gericht op vredesopbouw – interreligieuze dialoog, opvoeding en vorming, gezamenlijke activiteiten – zelfs wanneer het politieke proces stagneert. Deze programma’s houden te midden van het voortdurende conflict een vonkje hoop levend. Zij wijzen de weg naar de toekomst.” Mensen moeten over alle scheidsmuren heen bij elkaar worden gebracht om elkaar echt te leren kennen en te gaan beseffen dat het mogelijk en zelfs wenselijk is om samen te leven in hetzelfde gebied. “Er is een wezenlijke behoefte aan een grote en sterke campagne met ondersteuning van de interreligieuze dialoog, van spiritualiteit, educatie en psychologie, om het hart en de mentaliteit te veranderen van de mensen aan beide zijden van het conflict, ook en heel in het bijzonder hier in Israël en Palestina”. Hij ziet dit als de enige weg naar de toekomst, al beseft hij hoe moeilijk en lang deze weg nog is. Letterlijk iedereen zou erbij betrokken moeten worden en velerlei organisaties en centra zouden zich hiervoor moeten inzetten. “Ik zie veel wanhoop om me heen in het Midden-Oosten. Veel mensen geven het op. Ze hebben het gevoel dat vrede onmogelijk is, een illusie die nooit werkelijkheid zal worden. Wij hebben daarin een belangrijke rol te spelen, nu en in de toekomst. We moeten het voortouw nemen, hoop bieden, wanhoop en uitzichtloosheid tegengaan.”
Olijven plukken Zaterdag 17 oktober was een dag om niet te vergeten! In een regio waar alles, zelfs de olijvenoogst, volledig is gepolitiseerd, was het ontroerend te zien hoe Joodse en Palestijnse leerlingen van de Primary School gezamenlijk olijven plukken in een rustige en ontspannen sfeer. Onderwijl waren dorpsbewoners en het lerarenteam bezig het basketbalveld, de sporthal en het huis van de vrijwilligers schoon te maken. Als slot van de werkzaamheden genoot iedereen van een heerlijke lunch. Deze activiteit benadrukt het belang van samenleven terwijl in grote delen van het land de gevolgen van de politieke spanningen voelbaar zijn. Een correspondent van de Palestijnse Bokra interviewde een aantal deelnemers aan deze activiteit. Velen van hen gaven aan dat het geweld alleen kan worden begrepen in het besef dat velen in de Palestijnse samenleving
de hoop hebben verloren op een gunstig resultaat van de al zo lang lopende vredesonderhandelingen. Ze zien de uitbreiding van de nederzettingen, de religieuze provocaties van de politieke leiders en de sfeer van racisme. Het is aan het dorp vastberadenheid te tonen en de wereld te wijzen op een andere manier van co-existentie op basis van wederzijds respect.
Selfie
In Trouw stond een artikeltje dat hoop biedt. “Terwijl Israel snakt naar goed nieuws na weken van geweld, maken twee jonge mensen een selfie van zichzelf terwijl ze in een bus zitten: een geüniformeerde Israëlische en een gesluierde Palestijnse naast elkaar in de bus! De soldaat schrok toen een Arabische leeftijdsgenote naast haar kwam zitten. Ze
In één van de interviews zegt Eyas dat de huidige crisis niet de ergste is die het dorp heeft meegemaakt. Het feit dat het dorp oorlogen en intifada’s heeft doorstaan alsmede een tijd van politieke onverzettelijkheid terwijl het educatieve werk uitbreidt en er nieuwe bewoners verwelkomd kunnen worden, geeft aan dat NS/WaS het beste voorbeeld is van een samenleving voor dit land.
VERKLARING
dacht aan haar collega’s die doelwit waren geworden van messentrekkende Palestijnen. “Ik kon me al helemaal voorstellen dat ze Allah Akbar zou schreeuwen. Pas toen de Israëlische de lippenstift zag van haar reisgenote, ontspande ze en vroeg ze haar om samen op de foto te gaan.
4 - nummer 87 - november 2015
Op de website van het dorp staat de volgende verklaring: De bewoners van Neve Shalom/Wahat al-Salam veroordelen de cyclus van geweld en roepen beide partijen op hieraan een einde te maken. Zij dringen bij de Israëlische regering en de politieke leiders aan op aan om verantwoordelijkheid en terughoudendheid te tonen met behoud van de heilige plaatsen voor elk deel van de bevolking. De ervaring van gezamenlijk leven met respect en gelijkwaardigheid voor beide bevolkingsgroepen in NS/WaS heeft geleerd dat dit mogelijk is. Om een eind te maken aan de vijandigheid en het bloedvergieten moet de bezetting eindigen en moet er een volledige gelijkheid komen tussen de twee volkeren.
Den Haag
Ook in de Haagse Weimarstraat krijgt het Midden Oosten een ander gezicht dan intifadah en kolonisten. Een Palestijn en een Israëliër hebben een restaurant geopend: Love and Peas (geen spelfout). “Mensen kennen het Midden-Oosten alleen als oorlogsgebied, maar er is zoveel meer” zegt de Israëliër. “Ik hoop dat we met ons restaurant ook een ander beeld kunnen geven. Het zou
mooi zijn als ik hier als immigrant aan kan bijdragen”. De naam van het restaurant is een knipoog naar de achtergrond van de eigenaren en een belangrijk ingrediënt van de Palestijnse keuken: kikkererwten. “Ons eten brengt mensen samen. Je eet hetzelfde brood, deelt hetzelfde bord, de Palestijnse keuken is ontworpen om te delen.” De mannen stapten bij hun eerste ontmoe-
Korting in Tell Aviv In Tell Aviv geeft de eigenaar van een Humusrestaurant 50% korting aan Arabische en Joodse bezoekers die samen aan een tafel willen gaan zitten. Volgens de Joodse eigenaar is zijn idee een kleine stap om mensen weer dichter bij elkaar te brengen in deze tijden van intolerantie. Hij schrijft: “Ben je bang voor Joden, ben je bang voor Arabieren? Bij mij zijn er geen Joden of Arabieren; bij mij zijn er mensen!” De eigenaar moedigt mensen aan om langer te blijven. Het tweede bordje eten is gratis; het derde ook. In Israël is ongeveer 20% Arabier. Ze hebben relatief weinig contact met de Israëliërs en ze leven in “Palestijnse” steden. Toch kwamen er altijd al Arabieren uit de Palestijnse steden in de Joodse humusbar. “Nu komen ze langs om te laten weten dat ze het bericht op facebook gelezen hebben. Ik hoor van iedereen positieve reacties” Aan klandizie geen gebrek. Oorspronkelijk wilde de restauranteigenaar zijn aanbod een paar dagen geldig laten zijn. Vanwege het succes wil hij misschien de “deal” voorlopig laten staan. 5 - nummer 87 - november 2015
ting, 3 jaar geleden, over de barrière van het Midden-Oosten heen. “We maakten grappen over onze afkomst. Niks politiek corrects en dat gaf vertrouwen”. Het duo begon met de eerste maaltijden, letterlijk drie hoog achter. “Mensen hadden nog nooit gehoord van humus en falafel. Nu leren ze de keuken van het Midden-Oosten kennen. In Nederland zijn we pionier”.
Leuk voor de feestdagen Er zijn nog (kerst- en nieuwjaars)kaarten verkrijgbaar die door de kinderen uit NSWaS zijn getekend en gekleurd. De kaarten vermelden beide een vredeswens (zie onderstaand). Daarnaast zijn de blauwe ansichtkaarten met de vredesduif nog beschikbaar en de verzoeningskaarten die Anneke Kaay heeft ontworpen. Anneke heeft de kustlijn van Palestina als twee entiteiten in elkaar geschoven. Zo wordt zichtbaar dat twee volken één geheel kunnen vormen. Op velerlei verzoek is weer een aantal kaarsen (ca 5 x 17) beschikbaar met het logo van NS/ Was. De opbrengst van alle artikelen komt volledig ten goede aan het dorp.
Verzoek van de penningmeester Er zijn steeds meer donateurs die via girotel of internet een gift doen. De INGbank vermeldt geen adressen op het rekeningafschrift en mag deze om privacyredenen ook niet doorgeven. Als er geen betalingskenmerk of een adres wordt vermeld, is een donatie niet te traceren. Dit geldt met name voor gulle gevers die zich op deze wijze aanmelden als donateur. U wordt dan ook vriendelijk verzocht –als u nog geen donateur bent- deze gegevens bij uw overschrijving te vermelden. Als donateur ontvangt u altijd de rondzendbrief. Bij voorbaat dank.
De acceptgirokaart De acceptgirokaart heeft bij het versturen van onze rondzendbrief drie functies: Adresdrager voor de verzending Overmaken van uw donatie Vriendelijk verzoeken wij u uw donatie door middel van de acceptgirokaart voor het jaar 2015 over te maken. Indien u uw donatie reeds heeft overgemaakt, dan hoeft u zich dus niet “aangemaand” te voelen. Doordat onze rondzendbrief viermaal per jaar verschijnt, kunt u uw donatie eventueel gespreid over het jaar betalen. Set blauwe ansichtkaarten met vredesduif (6 stuks) à € 1,50 per set Set Verzoeningskaarten à € 1,50 (3 stuks € 2,50) Set Kerstkaarten A (rood-blauw-geel) (6 stuks € 1,50) Set Kerstkaarten B duif met takje) (6 stuks € 1,50) Set Kerstkaarten A en B (3+3 stuks € 1,50) Kaarsen met logo (€ 3,25 per stuk) De werkelijke verzendkosten worden in rekening gebracht. U kunt uw bestelling per post of per e-mail toesturen aan het secretariaat. Voor de betaling ontvangt u een rekening.
Overmaken van extra giften Wilt u naast uw donatie nog een extra gift overmaken, dan stellen wij dat uiteraard zeer op prijs! De penningmeester
Uw website linken aan de onze?
De tekst op de nieuwjaarskaarten De horizontaal geschreven tekst op de kerst-, nieuwjaarskaarten verklaard: De Hebreeuwse tekst betekent: sjana tova lechol haämmiem = letterlijk: een goed jaar voor al de volken = gelukkig Nieuwjaar voor alle volken! De verticaal geschreven tekst sjana tova = letterlijk: een goed jaar = gelukkig Nieuwjaar! De Arabische tekst betekent: De korte versie (“sana helwe”) betekent letterlijk “een zoet jaar” (dat wens je mensen ook op hun verjaardag). De langere versie voegt daaraan toe “li-jamî’ asj-sju’ûb”: voor alle volkeren.
Mocht u (bestuurs)lid zijn van een organisatie en onze website willen linken aan de uwe? Dat kan. Ons webadres is www.nswas.nl. Laat ons vooral weten dat u onze site op uw site hebt vermeld en geef ons uw adres door, via contact op onze website, dan kunnen wij ook uw site aan die van ons linken. Het bestuur
Lezingen/spreekbeurten De vrienden van Neve Shalom/Wahat al-Salam kunnen op verzoek lezingen met dia’s verzorgen. Graag komen wij bij u voor verenigingen, scholen, gemeenteavonden of andere bijeenkomsten. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de secretaris.
6 - nummer 87 - november 2015
