Regionalisering Partners van het Zorg- en Veiligheidshuis: Gemeenten
Het Zorg- en Veiligheidshuis is een samenwerkingsverband van Justitie, Bestuur en Partners, die samen de ambitie hebben om straf en zorg optimaal in te zetten voor de regio Midden-Brabant en hiermee de meest effectieve aanpak te bereiken en de kans te verkleinen dat een casus op meerdere plekken wordt besproken.
Zorg- en Veiligheidshuis Midden-Brabant Gemeente Tilburg
Ambitie • Eenduidige Persoons- en Systeem Gerichte Aanpak (PGA) • Ondersteuning lokale netwerkoverleggen door het bedrijfsbureau • Centrale bespreking van gezinnen en personen • Gerichte inzet interventie (gereedschapskist) • Gezamenlijk financieringsplan voor de samenwerking en inzet van effectieve interventies
Openbaar Ministerie Amarant Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant
Gemeente Waalwijk Gemeente Goirle
Dienst Justitiële Inrichtingen Justitiële Jeugd Inrichtingen
Gemeente Hilvarenbeek
GGD Hart voor Brabant GGz Breburg Halt Zuid-West Nederland Instituut Maatschappelijk Werk Juvans
1. Gemeente Waalwijk
Gemeente Oisterwijk
2. Gemeente Dongen
Gemeente Dongen
3. Gemeente Gilze en Rijen
Gemeente Loon op Zand
Kompaan en De Bocht Novadic-Kentron
Eind 2011 wordt een gezamenlijke intentieverklaring bekrachtigd, in 2012 gevolgd door het ondertekenen van een nieuw samenwerkingsconvenant.
1
4. Gemeente Goirle
Gemeente Gilze en Rijen
Politie Midden en West Brabant
5. Gemeente Hilvarenbeek
2
Raad voor de Kinderbescherming
7
6. Gemeente Oisterwijk
Reclassering Nederland RIBW Midden-Brabant
8
7. Gemeente Loon op Zand
Slachtofferhulp Nederland
6
3
Steunpunt Huiselijk Geweld
8. Gemeente Tilburg
Stichting MEE
4
SMO Traverse
2011-2013
5
Van alle jongeren die een strafbaar feit plegen of waarvan een zorgmelding binnen komt, wordt een risicoanalyse gemaakt op basis van het kennisfundament. Beschikbare informatie over
Meldingen en beschikbare informatie over gezinnen en betrokkenen van huiselijk geweld, worden dagelijks
Jeugd
beoordeeld. In het intakeoverleg wordt een geïntegreerde aanpak voor pleger, slachtoffer en kinderen of betrokkenen afgesproken, waarna desgewenst onmiddellijk het interventieteam wordt ingezet. Strafrechtelijke en bestuurlijke
het gezin of systeem wordt hierbij betrokken.
maatregelen, waaronder het huisverbod, maken deel uit van de te gebruiken instrumenten met herstel van een relatie
Naar aanleiding hiervan wordt de afweging
of bescherming als doel. De verplichte Meldcode en de Regionale Aanpak Kindermishandeling zorgt voor een naadloze
gemaakt of enkel een strafafdoening volstaat of dat een bredere interventie ingezet moet worden voor
Top X
de jongere en zijn gezin. De strafafdoening maakt dan deel uit van deze gezamenlijke interventie. Voor de zwaarste categorie risicogezinnen wordt een gezinsmanager ingezet.
Voor hardnekkige
samenwerking met het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Family Justice Centre wordt als innovatief instrument gecombineerd met de in Midden-Brabant ontwikkelde
Huiselijk geweld/ Seksueel geweld
methodiek. Op Seksueel Geweld met minderjarigen of personen met een licht verstandelijke handicap (LVG) wordt gereageerd met een meersporen scenario, waarbij strafrechtelijk ingrijpen, zorg en bescherming hand in hand gaan.
plegers van criminaliteit en ernstige overlast is geen plaats meer in Midden-Brabant. Er wordt een Top X samengesteld, waarin de huidige doelgroepen
Al tijdens de detentie wordt een analyse gemaakt omtrent de risicofactoren na het verlaten van de inrichting. In nauwe samenwerking met het Ketenbureau Justitiële Inrichtingen, wordt een aanbod nazorg op 5 leefgebieden (ID-bewijs, Zorg, Huisvesting, Inkomen & Arbeid en Schulden) gedaan
Veelplegers, Overvallers, Woninginbrekers, Harde kernjongeren, etc., opgaan. Een geïntegreerde aanpak biedt een repressieve aanpak op maat of een strak zorgplan om de criminele carrière te buigen met het strafrecht en bestuurlijke maatregelen als ondersteuning.
Alle beschikbare expertises en mogelijkheden worden samengebracht
Meervoudige complexe problematiek
en ingezet voor deze personen of gezinnen waarbij de reguliere aanpak
om de ingrediënten voor terugval in criminaliteit
doorzettingsmacht gebruikt om het gewenste resultaat
weg te nemen. De Burgemeester wordt geadviseerd
te bereiken of wordt door de procesregisseur een
over verlofaanvragen en naar de woonplaats
gezinsmanager ingezet.
terugkerende personen die maatschappelijke onrust kunnen veroorzaken (bijvoorbeeld ex TBS-ers, ernstige geweldplegers of zedendelinquenten).
Nazorg
• Ontvangen meldingen • Verrijken informatie • Agenda en casusbeheer • Ondersteuning
Persoons Gerichte Aanpak
bij gezinnen, individuen of bij huiselijk geweld, zijn de procesregisseurs van het team PGA: • aanspreekbaar voor advies en consultatie • voorzitter van diverse netwerkoverleggen • opdrachtgever voor inzet van het interventieteam en specifieke interventies (zoals gezinsmanagement) • uitvoerder van de doorzettingsmacht
samenwerking en interventie binnen het Zorgen Veiligheidshuis Midden-Brabant wordt verbonden met de justitiële ZSM aanpak. Alle voor een misdrijf aangehouden personen
Bedrijfsbureau
Team PGA
In situaties van meervoudige en complexe problematiek
De beproefde methodiek van geïntegreerde
geen oplossing biedt. Zo nodig wordt gemeentelijke
Wanneer directe
Interventieteam
krijgen een snelle afdoeningsbeslissing van hun strafzaak, binnen de context, visie en informatie van het Zorg- en
Triage
• Screening • Toewijzing • Risicoanalyse
inzet is vereist of een nadere inventarisatie van de problematiek noodzakelijk is, wordt een Zorg- en Veiligheidshuis breed interventieteam ingeschakeld. Opgedane ervaringen en beschikbare
ZSM
combinatie van succesvolle aanpak wordt een effectief resultaat verwacht.
Komt in actie bij casussen met meervoudige problematiek. Stelt Team Bemoeizorg richt zich op
samen met het gezin een integraal
de zorgwekkende zorgmijders
plan op en coördineert de efficiënte
bij wie sprake is van ernstige
inzet van hulp en
problematiek en die zelf niet
dienstverlening.
om zorg (kunnen) vragen
Bemoeizorg
expertises krijgen in dit team een plaats. Er wordt
Veiligheidshuis Midden-Brabant. Met deze
of aan wie zorg geweigerd
Gezinsmanager
wordt.
Is het centrale aanspreekpunt voor het gezin.
outreachend en operationeel gewerkt.
Ambitie GCOS • bestaande programma’s uitfaseren en per 1 januari 2013
Ambitie organisatie
Ambitie Digitaal Handboek
De kracht van de samenwerking ligt in de operationele uitvoering.
Beschikbare interventies zijn in deze digitale
Het management van de convenantpartners faciliteert en
gereedschapskist opvraagbaar.
mandateert haar medewerkers optimaal, zodat creatief en
Tevens geeft deze digitale vraagbaak antwoord
innovatief wordt samengewerkt om de gestelde doelen te behalen.
op operationele en organisatorische vragen.
Hierbij wordt de medewerkers ruimte gegeven om in deze
Deze digitale noviteit is beschikbaar voor
samenwerking over de grenzen van de eigen organisatie heen te
betrokken ketenorganisaties.
kijken.
Ambitie Privacy Privacy in het samenwerkingsproces is geborgd, conform wet- en regelgeving. Er is een breed draagvlak bij medewerkers om de spelregels inzake privacy in de praktijk toe te passen. Een privacy certificering van medewerkers in het samenwerkingsproces is onderzocht en beschikbaar voor toepassing.
alle (casus)overleggen administratief ondersteunen • zichtbaar maken van de effectieve resultaten en productiecijfers • slimme connecties met andere programma’s en bronsystemen van ketenpartners • bewaking en borging privacyregels in het samenwerkingsproces • (gezins)verbanden leggen tussen (casus)overleggen
1
Doelgroep Jeugd Het Zorg- en Veiligheidshuis richt zich van oudsher op risicojeugd. De laatste jaren pakt de gemeente nadrukkelijker haar regieverantwoordelijkheid voor jongeren en gezinnen met meervoudige en complexe problematiek. Het team Persoons- en Systeem Gerichte Aanpak (PGA) draagt zorg voor de aansturing en ondersteuning van de casusbesprekingen die reeds in het Zorg- en Veiligheidshuis aanwezig waren (Hulpverlenings Casus Overleg Volwassenen en Hulpverlenings Casus Overleg Jeugd), de Zorg- en Adviesteams 0 - 12 (ZAT’s) en voert procesregie over de multiprobleem casuïstiek. Ook de ZAT’s van het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs kunnen een beroep doen op het team PGA. Alle meldingen Jeugd komen centraal binnen bij het bedrijfsbureau en worden in het dagelijkse Triageoverleg toegewezen aan het juiste casusoverleg of de juiste behandelaar. Jeugdproblematiek betreft zelden alleen de zorg- of strafmelding over één kind. Het kind maakt deel uit van een gezinssysteem, met ouders/opvoeders, broertjes en zusjes. Bij het maken van een plan wordt in het Zorg- en Veiligheidshuis rekening gehouden met de problematiek van alle gezinsleden: één gezin, één plan, één aanspreekpunt (gezinsmanager). Bij de analyse wordt gebruik gemaakt van het kennisfundament, waarin nationale en internationale wetenschappelijke onderzoeken bij elkaar zijn gebracht. Met behulp van het kennisfundament worden risicosignalen vroegtijdig herkend en wordt in de aanpak gebruik gemaakt van gefundeerde interventies die daadwerkelijk ingrijpen op deze risicofactoren.
Jeugdgroepen In 2010 is de aanpak jeugdgroepen verbeterd. Gemeente, politie, jongerenwerk, OM en Zorg- en Veiligheidshuis werken samen aan het (duurzaam) terugdringen van overlast en criminaliteit in groepsverband. De verbetering heeft o.a. geleid tot een betere aansluiting op het werkproces van het Zorgen Veiligheidshuis. De aanpak bestaat uit gebiedsgerichte, delictgerichte en persoons- (systeem-) gerichte maatregelen. De invulling van de persoonsgerichte maatregelen is de core business van het Zorg- en Veiligheidshuis. Een procesregisseur van het team PGA wordt direct bij de aanpak van geprioriteerde jeugdgroepen betrokken, op zoek naar de juiste balans tussen repressie en zorg. Ook de outreachend maatschappelijk werker van het IMW, werkzaam vanuit het Zorg- en Veiligheidshuis, is meerdere malen ingezet. Getracht wordt een gedragsverandering in gang te zetten of op zoek te gaan naar risicofactoren. Medewerkers van het OM en politie geven vorm aan de repressie waarbij het streven is de doorlooptijden zo kort mogelijk te houden en een straf op maat te bieden. Veelplegers Succesvolle methodes uit het verleden maken duidelijk dat het noodzakelijk is om deze doelgroep, die meer dan gemiddeld strafbare feiten pleegt, in beeld te houden en een consequente integrale aanpak toe te passen. Uit de totale groep veelplegers is een focusgroep samengesteld van ongeveer 50 personen. Deze groep vertoont complexe, meervoudige en hardnekkige problematiek. Verondersteld wordt, dat een gezamenlijk integraal plan van aanpak effectief is en de recidivekans terugdringt. Voor deze personen is
2
Effectiviteitsdoel Jeugd
jongeren binnen 3 jaar niet meer veroordeeld voor een misdrijf of schoolverzuim.
Na interventie van het Zorg- en Veiligheidshuis n.a.v. een melding strafbaar feit wordt 70% van de jongeren
Na interventie van het Zorg- en Veiligheidshuis wordt
binnen 3 jaar niet meer veroordeeld voor een misdrijf
50% van de doelgroep
of schoolverzuim. Na interventie van het Zorg- en
• Harde kernjongeren
Veiligheidshuis n.a.v. een (zorg)melding wordt 75%
• Jeugdige Veelplegers
binnen 3 jaar niet opnieuw gemeld in het Zorg- en
• Jeugdige Overvallers
Veiligheidshuis en/of wordt 70% binnen 3 jaar niet
niet meer veroordeeld voor een misdrijf of
veroordeeld voor een misdrijf of schoolverzuim.
schoolverzuim binnen 3 jaar of is het aantal gepleegde delicten in 3 jaar verminderd of zijn de
Nazorg na detentie:
gepleegde delicten over een periode van 3 jaar van
Na interventie van het Zorg- en Veiligheidshuis n.a.v.
een lagere categorie.
een melding vrijlating uit detentie wordt 70% van de
een ketendossier samengesteld en wordt intensief ingezet op resocialisering. Uit onderzoek van Nelissen is vastgesteld dat iedere geïnvesteerde euro een veelvoud aan bespaarde maatschappelijke kosten oplevert. Kosten van een jaar Intensieve Begeleide Woonvorm zijn bijna € 20.000,-- lager dan die van opsluiting in een standaard regime van een Penitentiaire Inrichting (Donkerlo 2010). Overvallers Landelijk is gekozen voor prioritering van de aanpak overvallers. In de uitvoering van deze aanpak wordt gebruik gemaakt van de samenwerking in het Zorgen Veiligheidshuis. Het OM maakt gebruik van de beschikbare keteninformatie en ontvangt van alle aangehouden overvallers een adviesscenario van de reclassering. Uit detentie komende overvallers krijgen in het kader van nazorg extra aandacht en er wordt ingezet op het voorkomen van recidive. Effectiviteitsdoel Veelplegers/Overvallers Na interventie van het Zorg- en Veiligheidshuis pleegt 50% van de doelgroep • Veelplegers • Zeer Actieve Veelplegers • ISD-ers • Overvallers binnen 3 jaar geen strafbaar feit meer of is het aantal gepleegde delicten in 3 jaar verminderd of zijn de gepleegde delicten over een periode van 3 jaar van een lagere categorie.
Peildatum = jaar van vaststelling als lid doelgroep
ISD-maatregel De wettelijke ISD-maatregel heeft een tweeledig doel: • beveiligen van de maatschappij door langere vrijheidsbeneming • beveiligen van de maatschappij door de hardnekkige veelpleger in die periode hulp te bieden: gedragsbeïnvloeding en recidive-vermindering De hardnekkige veelpleger wordt langer van zijn vrijheid beroofd, waarbij hem of haar met een zekere drang een hulpprogramma wordt aangeboden. De partners van het Zorg- en Veiligheidshuis, waaronder de justitieel case manager, stellen een gezamenlijk ISD-advies op waaruit voldoende blijkt welke pogingen tot hulpaanbod eerder zijn ondernomen, zonder het gewenste resultaat, zodat de Officier van Justitie op zitting hiermee zijn eis kan onderbouwen. Tevens spannen de partners zich in om met een ISD-er gedurende zijn maatregel een resocialisatieplan op te stellen, waardoor de kans op recidive na deze maatregel wordt verkleind. Harde aanpak van Justitie en Bestuur Er blijft een groep (zeer actieve) veelplegers over die (nog) niet in aanmerking komen voor een ISD-maatregel, terwijl zij ook niet in de focusgroep vallen. Binnen deze groep is er een deel dat hardnekkig criminele feiten blijft plegen, ondanks eerdere sancties of hulpaanbod. Aangezien deze groep niet wenst mee te werken aan reclasseringsrapportage of een aanbod nazorg na detentie, is vaak niet te achterhalen of er sprake is van achterliggende problematiek. De regie voor de aanpak van deze laatste groep veelplegers ligt momenteel bij politie en justitie (actief opsporen en verhoogde strafmaat) en valt daarmee buiten de huidige aanpak veelplegers in het scenario overleg volwassenen.
Omdat gestreefd wordt naar een veiliger samenleving, is de roep om een persoonsgerichte aanpak op andere doelgroepen (zoals woninginbrekers en overvallers) en de aanpak van jeugdgroepen toegenomen. Ook binnen deze nieuwe doelgroepen valt het onderscheid aan te brengen in personen met meervoudige problematiek en een ongemotiveerde groep berekenende daders. Op basis van het kennisfundament wordt verondersteld dat het gedrag van met name deze laatste groep te beïnvloeden is door het verhogen van de kosten en het verlagen van de opbrengsten (baten), waardoor het plegen van crimineel gedrag minder aantrekkelijk wordt gemaakt. Momenteel wordt gewerkt aan een ‘harde aanpak’, waarbij naast de inzet van politie en justitie ook optimaal gebruik kan worden gemaakt van alle bestuurlijke maatregelen om criminaliteit voor deze doelgroep minder lonend te maken. Nazorg Op 23 september 2010 is op het Bestuurlijk Overleg Hart van Brabant besloten Rijksmiddelen in 2011 en 2012 aan te wenden voor het oprichten van een regionaal werkend coördinatiepunt nazorg. Deze functie sluit aan bij het bestaande coördinatiepunt (ex-)gedetineerden in het Zorg- en Veiligheidshuis dat zich tot op dat moment enkel richtte op Tilburgers. Op basis van de ervaringen die wij opdoen, worden medio 2012 voorstellen gedaan over continuering en financiering van deze inzet. Deze extra coördinator nazorg krijgt deels de taak om op de vijf leefgebieden de samenwerkingsafspraken en de bijbehorende werkprocessen in concept op te stellen, hierover binnen de regio overeenstemming te bereiken en daarna de gemeenten en de diverse organisaties in de regio te ondersteunen bij het implementeren van deze afspraken. Het vervallen van elektronische detentie (2011) betekent automatisch een oproep voor melden in een BBI (Beperkt Beveiligde Inrichting) en bij het niet verschijnen: een arrestatie. In beide gevallen behoren deze personen tot de Nazorgdoelgroep, terwijl dat daarvoor niet gold. Hierdoor neemt het totaal aantal ex-gedetineerden enigszins toe. De verwachting is dat deze trend zich verder doorzet. Bijzondere Informatie Justitiabelen (BIJ) De maatschappij wordt steeds vaker opgeschrikt door uit detentie komende personen die delicten hadden gepleegd met een grote maatschappelijke
impact (ernstige zedendelicten, TBS en PIJ, ernstige geweldsdelicten waaronder moord, doodslag, huiselijk- en eergerelateerd geweld, etc.). Landelijk is hiervoor een terugkeer protocol en methodiek voor gevaaranalyse ontwikkeld. Burgemeesters van (aangemelde) gemeenten kunnen op basis van het risicoadvies bestuurlijke maatregelen inzetten om de (maatschappelijke) rust in een buurt, wijk, stadsdeel of regiogemeente te behouden. Binnen de werkwijze van het Zorg- en Veiligheidshuis is deze werkwijze geborgd en wordt de re-integratie van de persoon in de maatschappij begeleid. Het streven is om deze werkwijze voor het gehele werkgebied (8 gemeenten) te implementeren.
Effectiviteitsdoel Nazorg Na interventie van het Zorg- en Veiligheidshuis n.a.v. een melding vrijlating uit detentie, wordt 50% niet binnen 3 jaar na einddatum detentie veroordeeld voor een misdrijf.
Huiselijk geweld Het Zorg- en Veiligheidshuis en het Steunpunt Huiselijk Geweld spannen zich samen in voor een integrale en effectieve aanpak van huiselijk geweld. Deze samenwerking is dermate succesvol gebleken, dat deze landelijke navolging heeft gekregen en ook internationaal als voorbeeld wordt gesteld. Huiselijk geweld is de afgelopen jaren uit de taboe-sfeer gekomen. Mede door de landelijke focus op aanpak van (huiselijk) geweld zaken en de Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, blijft het aantal meldingen stijgen. In het algemeen kun je stellen dat mensen die in hun jeugd slachtoffer of getuige zijn geweest van huiselijk geweld, een groter risico lopen in hun latere leven zelf slachtoffer of dader van huiselijk geweld te worden. Ook is uit onderzoek naar voren gekomen dat er een duidelijke relatie bestaat tussen geweld dat in huiselijke kring plaatsvindt en geweld in het publieke domein. Procesregie, administratieve coördinatie en inzet van het interventieteam zorgen voor systeemgerichte en op maat gemaakte plannen van aanpak voor plegers, slachtoffers en betrokken getuigen of kinderen. De beproefde werkmethodiek van Huiselijk Geweld dient als voorbeeld voor de doorontwikkeling van het Zorg- en Veiligheidshuis.
3
4
Streven is om het goede voorbeeld van het Interventieteam Huiselijk Geweld te verbreden naar het totale Zorg- en Veiligheidshuis om zo te komen tot een Zorg- en Veiligheidshuis breed interventieteam dat in de gehele regio Midden-Brabant inzetbaar is. Als gevolg van de Regionale Aanpak Kindermishandeling (RAAK) is de noodzaak tot afstemming en samenwerking tussen de aanpak van kindermishandeling en de aanpak van huiselijk geweld meer dan duidelijk naar voren gekomen. Kindermishandeling kan gezien worden als een vorm van huiselijk geweld en in veel gezinnen is er sprake van een combinatie van beide problemen. In het kader van RAAK hebben het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het Steunpunt Huiselijk Geweld verregaande samenwerkingsafspraken gemaakt. Family Justice Centre In een verdere kwalitatieve doorontwikkeling is het interessant om de succesformule van het inmiddels wereldwijd verspreide model Family Justice Center (FJC) nader te bestuderen. Net als in het Zorg- en Veiligheidshuis werken diverse ketenpartners nauw samen in de aanpak van huiselijk geweld. Echter, de aanpak van het FJC kenmerkt zich door het basisprincipe van “one stop shop”, waardoor slachtoffers van huiselijk geweld en hun kinderen op één plek alle hulp krijgen die zij nodig hebben. Op dit moment moeten de cliënten voor het strafrechtelijke vervolg, juridische, sociale en medische ondersteuning nog steeds naar verschillende organisaties toe. De werkwijze van het FJC is meer efficiënt én klantvriendelijk. Tevens sluit deze werkwijze goed aan bij het doel: “één gezin, één plan, één gezinsmanager”. Versnelde strafafdoening plegers huiselijk geweld Aangehouden plegers van huiselijk geweld worden dagelijks in het intake overleg besproken. Dit kan leiden tot een versnelde strafafdoening, waarbij een pleger het politiebureau verlaat met een uitnodiging voor een gesprek bij de Reclassering en een uitnodiging te verschijnen op een Taakstrafzitting Openbaar Ministerie.
Effectiviteitsdoel Huiselijk Geweld Na interventie van het Zorg- en Veiligheidshuis wordt niet meer dan 25% van de verdachten en slachtoffers binnen 3 jaar opnieuw betrokken en gemeld/ geregistreerd in het Zorg- en Veiligheidshuis inzake een incident Huiselijk Geweld.
Scenarioteam Seksueel Geweld Seksueel geweld waarbij minderjarigen of personen met een Licht Verstandelijke Handicap (LVG) zijn betrokken, vereist specialistische kennis en ervaring op basis waarvan een scenario gemaakt kan worden, dat gericht is op alle betrokken sporen (Pleger - Slachtoffer - Gezinsleden - Betrokkenen). Gelet op de ernst en complexiteit van deze materie wordt gekozen voor meersporen coördinatie.
Recente ontwikkelingen: Top X Momenteel is regionaal een voorstel in voorbereiding waarin (conform de Amsterdamse werkwijze) de bestaande prioriteitslijsten worden samengevoegd tot 1 Top X lijst. Voor de personen die op deze lijst staan, spant het Zorg- en Veiligheidshuis zich in om te komen tot een integrale aanpak waarbij bestaande losse projecten en werkmethodieken worden samengebracht (zoals patseraanpak, harde aanpak granieten deel en pga-aanpak) en tevens rekening wordt gehouden met de overige gezinsleden. In de Top X komen naar verwachting al die personen waar de stad last van heeft, omdat ze ernstige feiten plegen en/of omdat ze veel feiten (incl. overlast) plegen. De Top X aanpak staat een integrale aanpak
voor, waarbij vanuit de diverse partners informatie wordt gebundeld en op basis waarvan vervolgens interventies worden voorgesteld. De Top X aanpak heeft uitdrukkelijk aandacht voor de broertjes/ zusjes/gezinsleden van de personen op de lijst. Het is uitdrukkelijk de bedoeling om een persoon op de Top X lijst niet als individu aan te pakken, maar ook te kijken naar zijn (sociale en/of criminele) omgeving en ook interventies te plegen in de richting van die omgevingen. Dit project krijgt zeker consequenties voor de bestaande werkwijze binnen het Zorg- en Veiligheidshuis met betrekking tot de aanpak jeugdige veelplegers, harde kern jongeren, veelplegers en overvallers.
Effectiviteitsdoel Seksueel Geweld Na interventie van het Zorg- en Veiligheidshuis mag niet meer dan 25% van de plegers/slachtoffers binnen 3 jaar een nieuwe registratie seksueel geweld in het Zorg- en Veiligheidshuis hebben.
Meervoudige complexe problematiek Het Zorg- en Veiligheidshuis komt in actie voor mensen met een meervoudige en complexe problematiek voor wie de reguliere hulpverlening niet volstaat en de bestaande samenwerkingsverbanden geen oplossing bieden. Effectiviteitsdoel Meervoudige Complexe Problematiek • Na interventie van het team PGA (huishoudens zonder kinderen of met kinderen boven de 18 jaar) komt in 80% van de zaken een geaccordeerd integraal plan van aanpak tot stand. • Na 6 maanden wordt gemeten: percentage geformuleerde doelen behaald, percentage plan mislukt, percentage periode verlengd, percentage geformuleerde doelen na verlenging alsnog behaald. • Doel is om in 60% van de gevallen binnen 6 maanden de doelen te behalen.
Gereedschap Persoons- en Systeem Gerichte Aanpak (PGA) Het team PGA geeft inhoud aan de verantwoordelijke taak van gemeenten voor het voeren van procesregie op Zorg- en Jeugdzaken. De leden van het team PGA worden gezamenlijk opgeleid om op een eenduidige wijze procesregie te voeren en inhoud te geven aan hun rol langs de lijnen van het kennisfundament. De komende jaren wordt dit team ingezet voor alle gemeenten in Midden-Brabant. De leden van het team PGA zijn voorzitter van lokale of centrale casusoverleggen en ondersteunen gebiedscoördinatoren in de persoongerichte aanpak bij personen of gezinnen met meervoudige problematiek. Zij voeren de procesregie in de
totstandkoming van een integraal plan voor het hele gezin. Het werken in één team bevordert de continuïteit en de sturing in de regio. Ook kunnen zij te allen tijde een gedegen afweging maken cq. verbinding leggen tussen zorg & veiligheid, preventie & repressie.
5
6
Outreachend maatschappelijk werk Sinds de zomer van 2009 beschikt het Zorgen Veiligheidshuis over de mogelijkheid een outreachend maatschappelijk werker in te zetten. Deze kan worden ingeschakeld bij gezinnen die geen hulpverlening ontvangen en zelf de weg niet vinden naar het Centrum voor Jeugd en Gezin, maar waarover het team PGA wel signalen ontvangt dat zij mogelijk overbelast zijn of dreigen te raken. De outreachend maatschappelijk werker springt op de fiets en gaat er op af! Hierdoor zijn 110 jongeren bereikt die anders mogelijk tussen wal en schip waren beland of waarbij in een later stadium zwaardere zorg nodig zou zijn geweest. De komende jaren zal het outreachend team dat ingezet kan worden door de procesregisseurs (team PGA) worden vergroot, zodat nog meer jongeren bereikt kunnen worden en professionals die zorgen signaleren (vindplaatswerkers, zoals woningcorporaties en jongerenwerkers) sneller resultaat zien van hun signalen in Zorg voor Jeugd. Proeftuin ‘gezinsmanagement’ en ‘specialistenteam’ De procesregisseur kan besluiten om een gezinsmanager in te zetten. Deze gezinsmanager wordt als generalist met voldoende mandaat ingezet bij gecompliceerde multiprobleem casussen, stelt samen met het gezin een integraal plan op en organiseert de juiste ondersteuning van specialisten en overige dienstverleners. De problematiek van multiprobleem gezinnen die in aanmerking komen voor gezinsmanagement wordt vaak verergerd door de lange wachtlijsten van veel hulpverleningsinstellingen. Tegen de tijd dat er één probleem is opgelost, hebben zich alweer nieuwe problemen gemanifesteerd. Dit is niet alleen voor de persoon of het gezin in kwestie vervelend, het is ook frustrerend voor de hulpverleners en degene die de hulpverlening coördineert. Voor een effectieve inzet van gezinsmanagement is het daarom belangrijk dat specialistische hulp en ondersteuning geboden kan worden als deze nodig is, zonder rekening te hoeven houden met lange wachtlijsten. De gemeente Tilburg wil daarom gekoppeld aan de proeftuin gezinsmanagement een proeftuin starten met een specialistenteam dat direct hulp kan bieden aan multiprobleem personen of gezinnen.
Bemoeizorg Daar waar een traditionele wijze van zorg en hulpverlening niet aansluit bij de doelgroep, weten de mensen van team bemoeizorg ongebaande paden te betreden of creatieve oplossingen te bedenken. De krachten van alle betrokken partijen en convenantpartners worden voor deze, soms extreem moeilijke, doelgroep ingezet. In de meeste gevallen lukt het om samen te komen tot creatieve oplossingen, waarbij de deelnemers bereid zijn out of the box mee te denken. Door deze wijze van werken wordt een groep mensen bereikt die daarvoor onzichtbaar was of voor overlast zorgde. De verwachting is dat er een groeiend beroep wordt gedaan op het team bemoeizorg, door professionals, zoals bv. huisartsen, maar ook door bezorgde buren of wijkbewoners. Ook is de verwachting dat het aantal mensen dat een dreigend gevaar vormt voor zichzelf, of voor anderen, toeneemt. Door de inzet van team bemoeizorg neemt het aantal mensen dat op straat leeft en ernstig vervuild is af. Tilburg heeft als 6e stad in het land bijzonder weinig mensen die nog buiten slapen. ZSM in de context van het Zorg- en Veiligheidshuis (Snelle afdoening van strafzaken) Een ambitie van het Openbaar Ministerie is om voor aangehouden personen (misdrijven) zo spoedig mogelijk een koers te bepalen. Kort na de aanhouding wordt aan een selectietafel het vervolg bepaald door Politie, OM en Reclassering. Vanuit onze visie Risicosignalering (één gezin één plan; voorkomen van dubbele bespreking) is het wenselijk en noodzakelijk om informatie uit het Zorg- en Veiligheidshuis aan de selectietafel toe te voegen. Voor het Zorg- en Veiligheidshuis biedt dit een kans om de aanpak voor jongeren, ook na hun 18e jaar, te continueren. Er wordt al geëxperimenteerd met Versnelde afdoening Huiselijk Geweldzaken en ook het Amerikaanse Family Justice Centre is een aanpak waar we ons voordeel mee kunnen doen en o.a. de positie van het slachtoffer kunnen versterken.
7
Organisatie en communicatie Organisatie Het Zorg- en Veiligheidshuis is geen zelfstandig rechtspersoon. In 2012 wordt een nieuw samenwerkingsconvenant samengesteld waarbij besturing, beheer, privacy en dienstverlening voor de komende jaren geborgd is. Escalatie De escalatieprocedure en bijbehorende doorzettingsmacht van de Burgemeester is deels geregeld in de wet (ten aanzien van Jeugd) en moet deels bekrachtigd worden middels een op te stellen convenant in het verlengde van het samenwerkingsconvenant Zorg -en Veiligheidshuis. Momenteel is dit convenant in voorbereiding. Communicatie en kwaliteit De kwaliteit van samenwerking wordt met name zichtbaar in de resultaten van de gestelde effectiviteitsdoelen. Om de kwaliteit van samenwerking te borgen en door te ontwikkelen is in- en externe communicatie onontbeerlijk. Hiervoor worden de volgende activiteiten ingezet: • kennismakings- en introductiebijeenkomst voor alle nieuwe medewerkers • jaarlijkse bijscholing medewerkers inzake ontwikkelingen en interventies • leidinggevenden (werkbestuur) betrekken bij casusoverleggen • betrekken managementteams convenantpartners • agendering in colleges B&W deelnemende gemeenten
• verzorgen van externe voorlichting • ondersteunen, coachen en adviseren van collega samenwerkingsverbanden • samenstellen kwaliteitshandboek Zorg- en Veiligheidshuis • dashbord en monitoring van effecten en behaalde resultaten Als communicatiemiddelen worden ingezet: • flyer Zorg- en Veiligheidshuis • brochure Welkom Nieuwe Collega • bedrijfsfilm • muurkrant/narrowcasting • nieuwsbrief • website • sociale media Digitale ontwikkelingen: • bedrijfsprocessensysteem GCOS • Mens Centraal • digitale vraagbaak/Handboek • Community Zorg- en Veiligheidshuis MiddenBrabant Door slim gebruik te maken van en te anticiperen op digitale ontwikkelingen zullen professionals minder tijd aan administratie hoeven te besteden en dus meer tijd beschikbaar hebben voor operationele uitvoering.
8
GCOS Het beproefde concept van samenwerking in een Zorg- en Veiligheidshuis vraagt al jaren om digitale ondersteuning. Met de door ons opgedane kennis en ervaring hebben we een belangrijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het programma GCOS en zijn we nauw betrokken bij de doorontwikkeling. Inmiddels is met tevredenheid de pilot GCOS voor ons Scenario Overleg Jeugd afgesloten en wordt ondersteuning van andere casusoverleggen gefaseerd ingevoerd. De Gids Biblionet Nederland heeft in samenwerking met de Gemeente Tilburg een digitaal Zorg Loket gemaakt. Deze methodiek is ook bruikbaar voor digitalisering handboek en gereedschapskist interventies. Community Zorg- en Veiligheidshuis Midden-Brabant “Over 2 jaar gebruiken we geen email meer,” zo voorspellen ingewijde ICT en communicatie deskundigen. Voor velen een opluchting, voor anderen een gruwel. Waar of niet, we gaan in ieder geval de uitdaging aan en gaan mee in de nieuwe manier van denken en communiceren. In een samenwerkingsverband als het Zorgen Veiligheidshuis wordt heel wat informatie uitgewisseld en deze informatie staat dan ook op veel plaatsen al dan niet verborgen opgeslagen. Je kunt het niet meer beheren en als overheid kun je ook onvoldoende de privacy van je klanten beschermen. Reden om informatie maar op één plaats op te slaan en betrokkenen toegang tot die ene plaats te verlenen. De komende jaren gaan wij met oplossingen op dit gebied experimenteren teneinde een bijdrage te leveren aan een veilige manier van informatie-uitwisseling. Privacy Het Zorg- en Veiligheidshuis heeft inmiddels een samenwerkings- en privacyconvenant dat is aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). Daarnaast zijn alle overlegvormen afzonderlijk beschreven.
Een regionale samenwerking en een inzet op doelen en visie vragen om een gedegen en transparant privacykader binnen de nationale en Europese regelgeving. In 2012 wordt er een nieuw samenwerkingsconvenant gesloten waarin gegevensuitwisseling in de samenwerkingsketen van zorg en straf wordt beschreven. Medewerkers worden geschoold op het hanteren en toepassen van integriteits- en privacyregels. Gedacht wordt aan certificering van medewerkers. V-Zuid Het Zorg- en Veiligheidshuis Midden-Brabant werkt nauw samen met de Zuid Nederlandse veiligheidshuizen. In deze samenwerking worden verschillende thema’s uitgewerkt en krachten gebundeld. Voorbeelden zijn: effectiviteitsmonitoring, privacy, communicatie. De V-Zuid vormt een krachtige coalitie in het benutten van best practices en het delen van expertise.
