Zon, kangoeroes en rode wijn OP ZOEK NAAR HET BESTE VAN AUSTRALIË TEKST EN FOTOGRAFIE GERRIT OP DE BEECK
2
GRANDE
GRANDE
3
Eerst icoonwijn proeven in de Barossa Valley, dan met de legendarische trein The Ghan dwars door de outback van Adelaide naar Alice Springs sporen en finaal overnachten in stijlvolle tenten met zicht op Ayers Rock. Australië is great, mate!
4
GRANDE
GRANDE
5
Hoeveel flessen wijn zou deze onopvallende man al geproefd hebben in zijn leven? Het moeten er duizenden zijn. En toch is hij ontroerd wanneer hij op deze zonnige middag in het spierwitte, vintage degustatiesalon een ‘Grange’ ontkurkt. We zijn neergestreken in een buitenwijk van Adelaide bij Penfolds, een van Australiës best bekende wijnhuizen, en genieten - door een enorm toeval - het uitzonderlijke genoegen om samen met ‘chief wijnmaker’ Peter Gago een fles te consumeren. ‘Grange’ is een icoonwijn, een mythe. Telkens wanneer de nieuwe jaargang op de markt gebracht wordt, kijkt de hele wereld uit naar deze gelimiteerde blended topshyraz uit Zuid-Australië. “Penfolds is het grootste kleine wijnhuis ter wereld”, zegt Peter Gago. “Wij produceren in totaal meer dan 36 miljoen flessen, verspreid over 44 verschillende wijnen. Grange is ons uithangbord, onze levende geschiedenis. Het maakt ons een nieuwewereldwijnhuis met een oudewereldfeeling.”
Huis van vertrouwen Een hardblauwe hemel, met daaronder een zinderende woestijn van oranjerood zand. Reizen in The Ghan is kijken naar een prachtig, langgerekt schilderij dat aan je voorbij trekt.
Outdoor escape in het Rode Hart: onderweg naar een nieuw hotelconcept naast een oud product: een rots in een woestijn.
Penfolds werd opgericht in 1890 en draagt dan ook met fierheid het etiket ‘Australia’s Most Famous Wine’. Het was wijnmaker Max Schubert die de fundamenten van deze wijnwereldspeler opzette. Grange was z’n persoonlijke project, een visitekaartje. In 1951 kwam de eerste fles op de markt, recent werd de jaargang 2005 gelanceerd. Niet langer door Schubert, de man overleed in 1994, maar door Gago. De productie is gelimiteerd tot achtduizend kisten van twaalf flessen. “Ik hoef je niet te zeggen welke verantwoordelijkheid dat is”, zegt Gago. “Het werk voortzetten van een van de grootste wijnpioniers uit Australië. Waar jullie nu zitten, zat vorige week Mick Hucknall van Simply Red. De man heeft een eigen wijngaard in Sicilië, was op concerttournee, en wou absoluut komen proeven. Ook wielrenner Lance Armstrong kwam tijdens de Tour Down Under even een Grange proeven, al weet ik niet of zoiets het fietsen bevordert…” Maar hoe belangrijk Grange ook mag zijn, Gago wil van elke Penfolds een topwijn maken. Dus genieten ook de chardonnays die tegen enkele euro’s in de supermarkt verkocht worden, zijn volle aandacht. “Er is een wijn voor iedereen, en deze (budget)wijnen vormen onze financiële basis”, zegt Gago. “Nooit weglachen dus, integendeel. Het is zeer leuk om een topcuvee als Bin 389, alias de baby Grange, te concipiëren maar het rendement ligt laag. En bij Penfolds beseffen we zeer goed dat we van Grange of andere signature flessen alleen niet kunnen leven. Daarom steek ik ook mijn knowhow in onze instapflessen. Met plezier trouwens.”
Hitte, stofferige wegen, avontuurlijke jongens en bullbars: dat is het Rode Hart van Australië, ‘s werelds bekendste verloren gat.
we strijken neer in The Louise Hotel, een restaurant met vijftien kamers tussen de wijngaarden. Gastvrouw Penny heet ons welkom met een glaasje bubbels en begeleidt ons met discrete trots naar de schitterende gastenverblijven. “Maar de echte verrassing bieden we jullie morgenochtend”, weet ze ons cryptisch te melden. Bij het krieken van de dag weten we meteen waar we aan toe zijn. ‘Jullie ontbijten met de kangoeroes’, staat op het onder de deur geschoven invitatiekaartje te lezen. En zo ervaren we het ook wanneer we een half uurtje later in de frisse ochtenddauw, neergezeten op een wollen deken in het Kaiser Stuhl Conservation Park, aangestaard worden door enkele roo’s. Niet dat ze uit zijn op de inhoud van onze picknickmand, maar het zijn nu eenmaal nieuwsgierige beesten. Deze aparte ontbijtservice is een van de extraatjes die The Louise voor zijn klanten in petto heeft. Brian, de chauffeur en butler van dienst, is er beretrots op. “Een stevig ontbijt in de natuur, zo zijn jullie helemaal klaar voor een aantal wijnhuizen”, voegt hij eraan toe. Maar wij denken niet langer aan wijn, wél aan het volgende avontuur: een rit met de legendarische The Ghan, de trein naar ‘never never land’.
Veni, vidi, vino Adelaide behoort niet echt tot de populaire down-understeden. “Niet omdat er weinig te zien is, maar omdat de anderen nog beter zijn”, had de charismatische Gago nog met een knipoog nageroepen. Hoe dan ook, een bezoek aan Adelaide is niet compleet zonder een bezoek aan de Barossa Valley, zeer waarschijnlijk dé wijnregio van Australië. Bij valavond bollen we langs de door gouden zonlicht verlichte ranken en 6
GRANDE
Honderd jaar wachten Waarom zou je als Australiëreiziger dagen in een trein zitten als dat ook met enkele uren vliegen kan? Het antwoord luidt: The Ghan, een verbinding waar Australië 125 jaar op gewacht heeft en het begrip binnenlandse spoorweg een nieuwe invulling geeft. Inderdaad, de plannen voor deze lijn dateren uit de negentiende eeuw, toen de behoefte aan een verbinding tusGRANDE
> 7
Zeker doen! DE GRANDE-tips ETEN & DRINKEN Penfolds Magill Estate: Bezoekerscentrum, ‘cellar door’-winkel en fine dining-restaurant (gesloten op maandag), waar je de roemrijke Grange per glas kan drinken. www.penfolds.com.au Nectar Ambrosia: het ultieme huwelijk van wijn en eten. Barkly Street 157, Ararat. www.nectarambrosia.com.au Appellation: casual elegant dining in het mooiste hotel van Barossa Valley. www.appellation.com.au Blond Coffee & Store: de betere broodjes- en koffiezaak in het centrum van Angaston. www.blondcoffee.com.au
DE TOPHOTELS The Louise, Marananga: het beste hotel van de Barossa Valley-regio, lid van de Small Leading Hotels of The World. Oversizede kamers in grijs en beige tinten, sommige met buitendouche, alle met terrasje. www.thelouise.com.au
In 1985 werd Ayers Rock weer teruggegeven aan de Anangu-Aboriginals, maar de overheid heeft wel afgedwongen dat de regio toegankelijk blijft voor bezoekers. En die wederzijdse belangen willen wel eens botsen.
The Ghan: een hotel op rails, rijdt tweemaal per week tussen Darwin en Adelaide. Het is ook mogelijk slechts de helft van het traject, tot Alice Springs, te reserveren. Aan boord heb je drie reisklasses: Red Kangaroo, Gold Kangaroo en Platinum. Info: www.railaustralia.com, www.gsr.com.au Longitude 131: Spectaculair all-in vijfsterrenproduct met een unieke ligging. www.longitude131.com
Chef Mark Mc Namara van het restaurant Appellation in The Louise. Dit optrekje staat in de top 50 van resto’s in Australië en kreeg van het toonaangevende Gourmet Traveller (te vergelijken met wat de Michelingids hier doet) twee sterren toegewezen. ‘Vers is niet het beste, maar de enige reden om te koken’, luidt het credo van Chef Mc Namara. De luxetenten van het Longitude 131 Hotel: wild at heart met uitzicht op Ayers Rock.
8
GRANDE
sen het geïsoleerde binnenland, het Rode Hart, en de beschaafde kuststeden toenam. De spoorlijn dankt zijn naam aan de Afghaanse arbeiders die met kamelen het hout voor de oorspronkelijke bielzen vervoerden. Maar de aanleg van het transcontinentale traject, van Adelaide in het zuiden tot het tropische Darwin in het noorden – goed voor 2.979 kilometer ijzeren weg – moest om de haverklap worden stilgelegd omdat de werklui last hadden van termieten, drijfzand, overstromingen en ondraaglijke eenzaamheid. En als dat allemaal opgelost was, staken een gebrek aan politieke moed en oeverloze discussies met de locals wel stokken in de wielen. Pas in 2004 werd het allerlaatste stukje spoorweg voltooid, een legende was geboren, de revival van de grote treinreizen ingezet.
res hebben, het is wel state-of-the-art modern. Great stuff. Terwijl de net geen twee kilometer lange trein zich aan een slakkengang op weg trekt, lezen we in de lounge wagon het fantastische verhaal van deze legendarische pioniersroute, vooral ook legendarisch omwille van de vertraging. Over hoe een leger van 1.300 arbeiders meer dan drie jaar zwoegde aan de laatste link, daarbij gemiddeld 4,4 kilometer spoor per dag bouwde. De werf was meer dan 1.400 kilometer lang, men moest door zompige grond, mangroves, rotsen en over rivieren of naast en rond heilige Aboriginalplaatsen; daarvoor alleen al werden 93 bruggen gebouwd. Een dikke achthonderd miljoen euro later was de lijn afgewerkt.
Sporen door de bush Een visionair concept De trein is altijd een beetje reizen. Maar omdat we enorm van reizen én van treinen houden, is voor ons écht reizen ook altijd een beetje treinen. Opgewonden als kinderen staan we al veel te vroeg op het perron van Adelaide Station – ’t is te zeggen; het Parklands Rail Station, een retro optrekje aan de rand van de stad. We zullen niet de volledige, drie dagen en twee nachten durende tocht maken, maar halverwege uitstappen, in Alice Springs, 1.555 kilometer noordelijker dan dit station om exact te zijn. Platinum Class staat er op ons ticket, een soort business class op sporen, had men ons verteld. En dat blijkt niet overdreven. We beschikken over een privécoupé die ’s avonds omgebouwd wordt tot een comfortabele slaapcoupé. Daarnaast krijgen we een privébadkamertje met toilet en douche. Het mag dan wel geen Orient Express-allu-
Doorngras zo ver het oog reikt. Af en toe een verlaten eucalyptusboom. De zon klimt boven de Australische outback, alles kleurt met een flinke portie geel en goud. Wakker worden in The Ghan is een bijzondere belevenis. Eerlijk zijn: we hadden een saaie, lege vlakte verwacht. Fout: het voorbijschuivende landschap imponeert met nuances van het uitgestrekte binnenland. Oké, je voelt geen hitte maar airco en je proeft geen stof maar lekkere ontbijtkoeken en koffie. Maar… je wordt niet stapelgek van de honderden vliegen die neus, oren, ogen en mond aanvallen. “Voorlopig nog niet”, lacht barvrouw Katherine. “Wacht maar tot jullie straks in Ayers Rock zijn.” The Ghan is uiteraard niet bedoeld voor reizigers die de outback op de harde, authentieke manier willen leren kennen. Het is bovenal een romantisch transportmiddel, bovendien sneller dan een wagen. Of zoals ze hier zeggen: wie GRANDE
> 9
Verstoten en/of ziek jong vee wordt door een Jackeroo met de papfles grootgebracht. Ruwe bolster, blanke pit.
haast heeft, neemt het vliegtuig; wie gek is, neemt de wagen; wie wil genieten, kiest voor de trein. De bonte verzameling reizigers, waaronder vooral gepensioneerde Aussies die hun plotse vrije tijd vieren, laten het alvast niet aan hun hart komen en bestellen – for old time’s sake – nog een rondje VB, Victoria Bitter, veruit het populairste pilsje aan boord. Hopelijk doen de machinisten dat niet, en hebben ze ook meer geluk dan hun collega vorig jaar, toen de The Ghanlocomotief ontspoorde na een frontale aanrijding met… een koe. Niemand raakte gewond bij het ongeluk, behalve de koe.
Grand Dame van de outback Alice Springs, het centrum van het Rode Hart van Australië, heet ons welkom op de manier zoals de reisgidsen dat beloven: tropisch en vochtig heet. De inwisselbare lokale babe (‘It must be a wild thing’, staat op haar shirt te lezen) van de autoverhuurder drukt ons op het hart dat we onze nog 445 te rijden kilometer zeker voor zonsondergang gemaald moeten hebben, want ’s nachts rijden is gevaarlijk: kangoeroes, wallaby’s, wombats en kamelen hebben namelijk de slechte gewoonte de weg als bed te kiezen. There we go, een makkie, iedere lopende meter is immers geasfalteerd. In Erldunda, halfweg, stoppen we voor koffie en benzine. We bewonderen de honderden motten en zandvliegen die we al hebben dood10
GRANDE
Volgens de autoriteiten neemt de kangoeroepopulatie door de weelderige plantengroei almaar toe.
gereden. Onze voorruit is weliswaar een kerkhof, maar de bullbar is gelukkig ongeschonden. On the road again. Onderweg zien we een massa vee, samengedreven door lokale cowboys die bij nader inzien cowgirls blijken te zijn. Yippie yah yeeh. We stoppen voor een foto en een babbel, en dat mondt al snel uit in een van de gratis ijskoude blikjes bier die ze massaal bij hebben, in een grote ijsbak achterop een van de quads. “Jackeroos zijn op alles voorzien”, roept het blondje met de spiegelglaszonnebril. Geen katje om zonder handschoenen aan te pakken, dat is duidelijk. Wanneer de verveling toeslaat en het licht al stevig oranje kleurt, duikt uit het niets plots een immense rode rots op. Yes, there you are. We begroeten Ayers Rock, 's werelds bekendste monoliet, met een korte high five. Vanaf nu reist het zeshonderd miljoen jaar oude en allerbekendste symbool van Australië, 'Uluru' (zo heet het nu officieel), de komende vijfendertig kilometer visueel met ons mee, en verandert door de zonsondergang bijna continu van kleur, tot we de omheining van ons luxueuze tentenkamphotel binnenrijden. Schitterend. “Welkom in dit vijfsterrenhotel onder een hemel met vijf miljoen sterren”, zegt de portier van dienst.
Oase de luxe
>
Longitude 131 is een van de vijf hotels die tezamen het geGRANDE
11
staat bij het elegante roodkopje Nicole Kidman; niet de echte diva, maar de naam van onze supertent. Alle optrekjes hier werden gedecoreerd en genoemd naar roemrijke pioniers of bekende Aussies.
Geluid van de stilte
Peter Gago: z’n Penfolds Grange werd door de National Trust van Zuid-Australië uitgeroepen tot erfgoedicoon. De reden? Dit is ‘the best of the best’, een van de spectaculairste wijnflessen uit de nieuwe wereld.
controleerde Ayers Rock Resort vormen, een dorp van 825 kamers, goed voor maximaal 4.300 gasten, camping inbegrepen. Elk van de optrekjes heeft zijn eigen stijl en richt zich naar een specifieke doelgroep. De ganse site is in handen van één hotelgroep. Longitude 131 is hun paradepaard, het uithangbord. Het bevindt zich op amper enkele kilometers van Ayers Rock en alle vijftien tenten (eigenlijk super-de-luxe designcontainers overspannen met tentzeil) zien panoramisch uit op de rots. De bedoeling van Longitude 131 was de sfeer van een bedoeïenenkamp te creëren, weliswaar met hedendaagse details zoals airco en een Bose-stereo. Glamping of glamour camping heet dat nu. Het project is meer dan geslaagd en werd overladen met awards. Sir Raffles meets the outback style, zeg maar. Maar ze moesten het wel twee keer bouwen, want amper twee jaar geopend brandde het in oktober 2004 compleet af. Vanuit het centrale duinenhuis, een soort mega-woonruimte waar gegeten, gedronken en gesocialized wordt, genieten we van de laatste donkerrode zonnestraal op de grootste trekpleister van Australië. “En die zult u zelfs de komende twee dagen vanuit uw bed kunnen bewonderen”, lacht manager Annik. Even later ontdekken we dat ons kingsize bed gespreid 12
GRANDE
Ook onze lichaamsklok staat op down-under. Een gezonde avondlijke honger leidt ons naar Sounds of Silence, een intiem en culinair hoogstandje met uitzicht op Ayers Rock, decor in o.a. de filmklassieker 'A Cry in the Dark' met Meryl Streep. Sounds of Silence is een openluchtrestaurant waar je, voeten in het rode zand, geniet van een avondje bbq. “Tot voor kort was Ayers Rock weliswaar vanuit de ruimte te herkennen, maar bezoekers moesten zich tevreden stellen met een verre autoparking als uitzichtpunt”, vertelt gids Brenton. “Met projecten als dit kunnen we de reizigers eindelijk unieke momenten aanbieden, zónder heiligschennis te plegen. Want je weet: Uluru is heilige grond en de Aboriginalregels zijn strikt.” Er is inderdaad nogal wat te doen rond deze rode rots. Zo was er jaren discussie over of hij nu al dan niet beklommen mocht worden. De Aboriginals vonden het ongepast, maar in ruil voor een duur ticket kon het weer wel. Niet echt principieel. Zelfs de rots nog maar fotograferen leidt tot clowneske situaties. Zo zijn er bepaalde hoeken en kanten die je niet in beeld mag brengen. De rots is dan ook verdeeld in zones: ‘to picture’ & ‘not to picture’. Op z’n zachtst gezegd: vreemd. Maar het voorlopige hoogtepunt viel begin 2010, toen een lokale bioloog bekendmaakte dat – we citeren – “wildkakkende toeristen verantwoordelijk waren voor het uitsterven van een zeldzame garnaalsoort die leefde in poeltjes op de beroemde rots.” De Aboriginals stelden dat het nu maar eens gedaan moest zijn met dat geplas op hun heilige grond. “Wij komen toch ook niet in uw kerk ons gevoeg doen”, luidde het.
AUSTRALIË PRAKTISCH
A
ustralië is het op vijf na grootste land ter wereld, en het grootste eiland. Tevens het enige eiland dat tegelijk een werelddeel is, en het enige werelddeel dat ook een staat is. Het was het eerste werelddeel dat vanuit zee veroverd is, en ook het laatste. En tot slot is het ook de enige nationale staat die begonnen is als gevangenis. Australië is een politiek stabiel en vreedzaam land dat zich niet misdraagt, noch overdreven gewichtig doet. Wie door het land reist, zal bijzonder gecharmeerd zijn door de veilige ‘no worries’-sfeer. OUTBACK? Het Rode Hart van Australië strekt zich ruwweg uit van Tennant Creek tot aan de grens met South Australia en bestaat geheel uit een dorre, roodkleurige woestijn. Waar de outback eindigt, begint de (luxueuze) beschaving. De regio is ongeveer achthonderd miljoen jaar oud en bevat enkele van de mooiste (en bekendste) landschappen ter wereld. De grote monoliet Ayers Rock is hét (toeristische) uithangbord van deze enorme open vlakte. Opmerkelijk detail: een groot deel van de regio is ondertussen teruggegeven aan de Aboriginals.
KLIMAAT Zuid-Australië (Adelaide) is mild en relatief droog, uitgezonderd in onze zomermaanden, wanneer het daar winter is. Ideaal is dus van februari tot en met april, oktober en november. Ook de eindejaarsperiode is aangenaam, maar druk en duurder. Voor het Rode Hart is de beste reistijd onze zomer, van mei tot oktober, wanneer het winter is in Australië (vanwege de ligging op het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen in Australië tegengesteld aan die van ons). Zo vermijd je verzengende hittes (tot vijfenveertig graden) en té opdringerige vliegenzwermen die je ogen, oren en lippen opzoeken. In de winter zijn de nachten koud, zonder fout rond de vijf graden, en loopt de temperatuur op het middaguur op tot vijfentwintig graden. Ideaal reisweer dus. ERHEEN GRANDE vloog met Qantas aan boord van de A380-dubbeldekker via Londen en Singapore naar Melbourne. In het luchtvaartjargon noemt men dit ‘de kangoeroeroute’, goed voor 21 uur effectieve vluchttijd. De instapprijs bedraagt +/1.000 euro (exclusief luchthaventaksen), waarbij twee stops onderweg (stop-overs) zijn toegela-
ten. Extra binnenlandse vluchten kosten minstens 90 euro per traject, wie meer vluchten beoogt, doet er goed aan om een airpass te kopen. Info op de Benelux-website www.quantas.nl, of de gespecialiseerde touroperator Aussie Tours. GRANDE reisde met de gespecialiseerde directe verkoper en touroperator Aussie, dé ‘directe verkoop’-specialist voor groeps- én individuele reizen down-under. www.aussietours.be, tel. +32 (0) 51/70 56 11,
[email protected] De riante brochures zijn enkel rechtstreeks bij de touroperator verkrijgbaar. DE REKENING Ter plaatse is Australië geen dure bestemming. De Aussie-dollar blijft voor ons Europeanen laag, en het ruige binnenland is opmerkelijk goedkoper dan de grote steden of toeristische oorden zoals de Gold Coast. FORMALITEITEN Paspoort. ALGEMENE INFO & SITES www.australia.com, www.southaustralia.com
Rock on boys Bij het ochtendgloren laten we breedvoerig ons licht schijnen over Uluru-van-nabij,… en dan beseffen we pas écht dat de rots 348 meter hoog is. De beslist wakkere Brenton geeft tekst en uitleg. De reusachtige monoliet Ayers Rock zou meer dan 500 miljoen jaar geleden door het klonteren van sedimenten ontstaan zijn, die later door bewegingen van de aardkorst naar boven werden gedrukt. De rots behoorde vermoedelijk tot een keten die ondertussen door de erosie verdwenen is. En vanwaar die aparte kleur? Het gesteente heeft een hoog ijzergehalte en is daarom rood. Maar vooral: hoewel Uluru één monoliet is, hebben alle scheuren en hoekjes een bepaalde betekenis en maakt dat het tot een soort bijbel voor Aboriginals. “De rots is sterk verbonden met hun mythologie, de Tjukurpa, ook bekend als Droomtijd”, legt Brenton uit. “Maar… de Tjukurpa is grotendeels geheim voor niet-ingewijden, jullie dus, al komen jullie nog goed weg. Zo is het bijvoorbeeld voor Anangumannen verboden om zelfs maar te kijken naar bepaalde delen van de rots die met vrouwenTjukurpa te maken hebben en andersom.” Veel gekker moet het niet worden. GRANDE
13
