foto Peter Van Hoof
Zomerzoektocht 2005 PRINSELIJKE DUATLON IN RETIE!
foto Peter Van Hoof
Boomlandschap in Schoonbroek
Dag zoektochters! Dit jaar gooien we het over een andere boeg en verlaten we het klassieke patroon van de Goedendagzoektocht. Op verzoek van heel wat collega’s organiseren we deze keer een fietstocht. We verkennen de streek van Retie in de ‘stille’ Antwerpse Kempen. Waarom spreken we van ‘Prinselijke duatlon in Retie’? Omdat we naast fietsen ook stappen! We starten immers in het Prinsenpark van Retie, meteen ook de verklaring voor het ‘prinselijke’ van deze expeditie. Het zou zonde zijn om het park met zijn vele uitgestippelde wandelroutes niet te ontdekken. Alleen het zwemmen ontbreekt nog om er een echte triatlon van te maken, maar laat ons hopen op een prachtige zomer zodat u badend in het zomerzweet mag fietsen en stappen. U kunt zich tijdens de tochten ook laten bekoren door de mooie bossen, parken, vergezichten en … terrasjes die we u zullen voorschotelen. We hopen dat deze zoektocht de ideale opwarmer wordt voor een zomer lang fietsen! We starten onze tocht op de parking van het Prinsenpark in Retie dat eigendom is van de provincie Antwerpen. Het park is gemakkelijk te bereiken. U verlaat de snelweg E34 via afrit 25. U rijdt naar het centrum van Retie. Aan de verkeerslichten aan de kerk slaat u rechts af, richting ‘Geel’. Let daar trouwens op de prachtige, eeuwenoude 2
I Goedendag I Zomerzoektocht
etagelinde. Volgens een oud Germaans gebruik fungeerde de linde vroeger als gerechtslinde. Tot het begin van de 19e eeuw had de boom nog drie etages, nu rest er slechts één etage: de onderste. Die bijzondere snoeivorm symboliseerde het opklimmen naar hogere levensvormen. In de bovenste etage woonden de goden, in de middelste huisde het wereldlijke gezag en in de onderste het gewone volk. Hoe meer etages, hoe meer de maatschappij in standen was opgesplitst. U bent nog maar pas richting Geel aan het rijden of u moet ‘Bij de Dorser’ naar links richting ‘Prinsenpark’. Een viertal kilometer verder rijdt u rechts de Kastelsedijk in. Zo bereikt u automatisch het provinciaal domein Prinsenpark waar een ruime parking voorhanden is. De geschiedenis van het park gaat terug tot de beginjaren van het koninkrijk België. Toen mochten de bewoners van de gemeenten Geel, Retie en Kasterlee vrij hun vee laten grazen en turf steken op de onmetelijke heide tussen de drie gemeenten. Die gronden noemde men ‘de Aart’. In 1854 verwierf koning Leopold I zo’n 398 ha van de Retiese Aart. Hij wou hier een kasteel bouwen met een groot park errond. Het park werd centraal in het gebied aangelegd rond 1860. Het kasteel kwam er nooit. Sporen van het park vindt u nu nog terug in de padenstructuur en in de boomkeuze, waaronder tal van exoten en variëteiten. Het domein werd steeds verder uitgebreid en telt
nu 4000 ha. In 1950 werd de NV Kolenmijnen van Beringen eigenaar van het gebied. En dat had zijn gevolgen voor de beboste delen. Ze werden aangeplant met naaldbomen die in de mijnen als stuthout gebruikt werden. Dat duurde tot de provincie Antwerpen in 1972 eigenaar werd van het park om het te redden van verkaveling. Het kreeg zijn huidige bestemming: een openbaar park. Er zijn heel wat recreatieve en educatieve voorzieningen gekomen, zoals een bezoekerscentrum, picknickmogelijkheden, schuilhutten en bewegwijzerde wandelingen. Het Prinsenpark is op dit ogenblik zo’n 215 ha groot. Maar nu over naar de kern van de zaak: de zoektocht. Die bestaat dit jaar uit twee delen: een wandeling in het domein (2,3 km) en een fietstocht in de omgeving (ongeveer 22 km). U kunt vrij kiezen of u met de wandeling of met de fietstocht begint. De tochten worden afzonderlijk beschreven. De vragen 1 tot en met 5 en de fotovragen 21 en 22 hebben betrekking op de wandeling, de vragen 6 tot en met 20 en de fotovragen 23 tot 25 hebben betrekking op de fietstocht.
tekst: Yves Decuypere foto’s: Yves Decuypere en Peter Van Hoof
REGLEMENT
WANDELING
1. Elke ambtenaar van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap kan deelnemen. Iedereen kan maximaal één deelnemingsformulier insturen. Deelnemen is gratis. Bij duidelijke aanwijzingen dat iemand meer dan een deelnemingsformulier instuurt, kan die persoon uitgesloten worden.
We wandelen naar de ontvangstgebouwen, richting ‘Cosmopolito Prospero’, een werk van Rick Cuypers. Als u voor u vertrekt nog even de toiletten bezoekt, merkt u dat het water wordt aangevoerd vanuit een nabijgelegen rietveld dat zorgt voor de zuivering van het water. Meteen een van de elementen die wijzen op een doelbewuste en constante aandacht voor het milieu in dit domein. En daar is men terecht trots op. Over het rietveld gaat de eerste vraag.
2. U kunt de tocht maken vanaf het ogenblik dat deze routebeschrijving verschijnt tot eind augustus 2005. 3. De antwoorden op de vragen vult u in op het bijgaande deelnemingsformulier en moeten uiterlijk op woensdag 31 augustus 2005 aankomen bij Yves Decuypere, Doornweg 37, 9400 Ninove. Vermeld op de envelop: ‘Zoektocht Goedendag’.
Vraag 1 Wat zorgt er vooral voor dat het water wordt gezuiverd?
4. Als antwoord op de schiftingsvragen vermeldt u de volgende getallen: a. de som van de zes getallen van de lottotrekking van 3 september 2005, vermenigvuldigd met het reservegetal van dezelfde trekking. Voorbeeld: trekking is 2-5-10-2537-42 en reservegetal is 6. Dan geeft u als antwoord: (2+5+10+25+37+42) x 6 = 121 x 6 = 726; b. het jokergetal van de trekking van 3 september 2005 (7 cijfers).
Het Prinsenpark is een paradijs voor de wandelaar. Niet minder dan zes uitgestippelde wandelingen worden aangeboden. En wij gaan daar graag op in. We laten ons dan ook met alle plezier leiden naar ‘Vertrek Wandelingen’.
5. U moet de tocht in de aangegeven richting volgen.
Vraag 2 Als u de zes wandelingen achter elkaar doet, hoeveel kilometer hebt u dan in totaal gestapt?
6. Over de antwoorden en de uitslagen wordt niet gecorrespondeerd. RAADGEVINGEN 1. Probeer de tocht niet in een mum van tijd af te leggen. Trek er een hele dag voor uit en trakteer uzelf op een picknick of een etentje op een mooi plekje. Zo kunt u ten volle van de tocht genieten. 2. Houd er rekening mee dat de vragen absoluut niet als strikvragen zijn bedoeld. Het gaat hier niet om zogenaamde rallyvragen, die gewoonlijk zo listig mogelijk worden opgesteld. Dat belet niet dat de vragen nu en dan met de nodige aandacht en in detail moeten worden gelezen om ze juist te interpreteren. Soms is het mogelijk dat u thuis nog een aantal zaken moet opzoeken. Meters of andere instrumenten hebt u niet nodig. 3. We hopen dat alle deelnemers zo sportief zullen zijn om hun resultaten niet door te spelen aan lezers die de tocht niet hebben afgelegd. 4. De woorden die in de beschrijving van de reisweg tussen aanhalingstekens (‘…’) zijn geplaatst, zijn letterlijk ter plaatse te zien. 5. Ten slotte wensen we iedereen veel zoekgenot en voldoende mooi weer om er een aangename dag van te maken.
We vinden een informatiebord waarop de zes wandelingen staan uitgestippeld, elk met een specifieke kleur.
We kiezen voor de witte wandeling, de parkwandeling. U wordt gegidst door afgeknotte houten palen met witte koppen die u in de juiste richting sturen. Op een paar plaatsen moet u zich laten leiden door witte “richtingaanwijzers”. U komt voorbij een aantal spellen waarmee u nieuwe ervaringen kunt opdoen. Geniet van creatieve benamingen als “het mierenpad”, “het muizenloopje” of “eekhoornsprongetjes”. Niemand kan u beletten om mee te doen!
Vraag 5 Op een bepaalde plaats vindt u ook informatie over de geschiedenis van het domein. De gegevens verschillen met wat in de inleiding is geschreven (informatie uit domeinfolder Groendomeinen Antwerpen, regio Kempen). Hoeveel jaar verschil is er tussen beide versies? Uiteindelijk bereikt u weer de parking van het Prinsenpark. We willen u graag ook de andere wandelingen aanprijzen. Volgt u de bruine wandeling, dan komt u voorbij de Gertrijvijver (8,5 ha) waar een terras u ten volle laat genieten van het zicht op de vijver. Even verderop kunt u ook terecht in de vogelkijkhut. Een aantal infoborden leert u de watervogels te benoemen. Voor de zoektocht zelf hoeft u het niet te doen. U moet wel nog even nakijken of u de twee fotovragen (21 en 22) hebt beantwoord. FIETSTOCHT Ook voor de fietstocht maken we dankbaar gebruik van de aanwezige infrastructuur. Net zoals op veel plekken in Vlaanderen is ook hier een fietsroutenetwerk ontwikkeld waarlangs u van knooppunt naar knooppunt kunt fietsen. Eenvoudig en duidelijk. We laten er ons door leiden tijdens de eerste helft van de tocht. Wanneer we in Schoonbroek aankomen, stappen we over op de Prinsenroute, een uitgestippelde fietsroute die wordt aangegeven door zeshoekige borden met rood opschrift. We vermelden duidelijk als u moet overstappen naar het andere systeem.
Als u het juiste pad volgt, dan vindt u probleemloos het antwoord op de volgende vragen. Vraag 3 Hoeveel blauwe pijlen vertrekken er vanuit ‘CKOL’? Vraag 4 Op bepaalde plaatsen langs het pad vindt u informatie over duurzaam bosbeheer. Hoeveel van de Vlaamse bossen zijn eentonig volgens die informatie?
Het Prinsenpark
I Goedendag I Zomerzoektocht
3
We verlaten de parking en bereiken de ‘Kastelsedijk’. Daar vinden we ook het eerste knooppunt op onze route, knooppunt 94. Voor wie de eerste keer op deze manier fietst, geen nood! Het systeem met knooppunten wordt al gauw duidelijk. We rijden richting knooppunt 25. We kunnen dat doen via de zanderige ‘Kastelsedijk’. Maar we zien dat we evengoed links een geasfalteerd en gelijnd fietspad kunnen volgen dat zich door het Prinsenpark slingert. We kiezen voor het laatste. Aan knooppunt 25 gaan we op zoek naar knooppunt 26.
punt 64. Het lijkt alsof we daarvoor rechtdoor moeten rijden, maar in feite leidt de weg ons naar rechts. Vraag 9 In welke taal toont Maria ons hier haar vredesboodschap? Aan knooppunt 64 moeten we rechts, richting knooppunt 39. Eerst rijden we toch even links, want we zijn dichtbij de priorij Corsendonk. De priorij Corsendonk gaat terug tot 1395. Het was een belangrijk middeleeuws scriptorium van de kanunniken van Sint-
Vraag 6 Bereken de totale vergoeding die de ‘Hooibeekhoeve’ ontvangt voor het beheer van de vermelde houtkanten.
Watermolen van Retie
Aan knooppunt 26 fietsen we rechts richting knooppunt 27. We zijn op de ‘Desselse-baan’ en rijden over de Kleine Nete. Aan ‘Gevaar’ rijden we rechts, we steken daarvoor de weg over. Links werpen we een blik op de Oostmolen. Even verder slaan we links af en fietsen tussen ‘dungenenhoef’ en ‘de beeken’.
kunnen we op zoek gaan naar knooppunt 39. Daarvoor volgen we alle aanwijzigen die we onderweg tegenkomen. We zorgen dat we de haakse bocht links (‘Bremelshoef’) niet missen. We komen voorbij een kapel, die geflankeerd wordt door de ‘Kapellekeshoeve’. Even verder bereiken we de drukke Provinciebaan. Die moeten we oversteken. Opletten dus!
Vraag 7 Wat is de naam voor een hedendaags melkveebedrijf?
Vraag 12 Wanneer is in Retie de laatste lichting van de post op maandag?
Vraag 8 Als u bij de ‘platte bil met muis’ de ‘borst’ optelt, wat krijgt u dan? Als we bij knooppunt 27 aankomen, dan gaan we links op zoek naar knooppunt 28. Aan knooppunt 28 kiezen we voor knoop-
Priorij Corsendonk Augustinus. Dat duurde tot keizer Jozef II de priorij ophief in 1784. Na de Franse Revolutie werd alles verkocht en omgebouwd tot een kasteel. Toen het nog een priorij was, zorgden de kanunniken voor de plaatselijke bevolking. De overblijfselen daarvan zijn het Kinderhuis, het Ziekenhuis en het Vrouwenhuys. En misschien maakt de bierproductie tussen 1400 en 1784 ook deel uit van die zorg. Na de restauratie in 1970 kreeg de site de huidige bestemming van hotel en conferentiecentrum. Een bezoekje aan het park is de moeite waard. In het toenmalige Vrouwenhuys is nu trouwens een gelijknamig restaurant gevestigd. Vraag 10 Als u van het telefoonnummer van het conferentiecentrum het faxnummer aftrekt, hoeveel bedraagt dan het verschil? Vraag 11 Wie draait op deze site met de wind mee?
Fietsen doet u langs rustige wegen
4
I Goedendag I Zomerzoektocht
Als u de antwoorden hebt gevonden, is het bezoek aan de site achter de rug en
We rijden ‘Schoonbroek’ binnen, het duizend jaar oude gehucht “Sconenbruc” van Retie. Hier verlaten we het fietsroutenetwerk. Net voorbij de ‘Nonnenstraat’ nodigt een bordje van de ‘Prinsenroute 48 km’ u uit om de straat rechts in te fietsen. Daar gaan we graag op in. We rijden zo de ‘Korte Pastorijstraat’ in. Een volgend routebordje leidt ons naar rechts. Via de Pastorijstraat komen we zo aan ‘’t Hoekske’. Daar fietsen we naar links. Vraag 13 Welke wandeling in Retie doet de ‘watermolen’ aan? We rijden niet naar de kerk, maar volgen het routebordje, richting ‘Parochiezaal’. Vraag 14 Welke heiligen vinden we op de parochiezaal? Aan de ‘Broekstraat’ fietsen we rechtdoor, aan de ‘Hoekstraat’ slaan we linksaf. We volgen de route verder naar rechts om zo ‘Schoonbroek’ te verlaten. U waant zich hier echt in de “stille Kempen … met een berk erbij”. We bereiken knooppunt 40, maar blijven gewoon de Prinsenroute vol-
gen, al krijgt u hier wel een tegenstrijdige boodschap. We rijden eerst links (en passeren een kapel) om even verder rechts in te slaan. We komen voorbij de molen ‘De Heerser’.
Vraag 20 Hoe lang vaar je ongeveer van de ‘Ark van Noë’ tot het ‘Spaanse Hof’?
Vraag 15 Wie staat boven ‘DWA’? We rijden steeds rechtdoor en bereiken opnieuw de Provinciebaan, die we voorzichtig oversteken. We blijven de Prinsenroute volgen. Dus eerst even links om dan direct rechts aan ‘Van Gorp’, ‘Metsen’ in te fietsen. We volgen de route naar links en bereiken zo ‘Retie’. Aan de voorrangsweg gaan we naar rechts om direct rechts een door bomen omzoomde laan in te fietsen. Hier verlaten we kort de Prinsenroute. De dreef maakt deel uit van het park van het kasteel van Rethy, ook kasteel Dufour genaamd (naar de opdrachtgever van de bouw). Het kasteel in Vlaamse renaissancestijl werd in 1906 gebouwd, naar een ontwerp van architect Langerock. Rondom het kasteel werd een Engelse landschapstuin aangelegd met kronkelende wandelpaden en grillige vijverpartijen. Vraag 16 In welk jaar werd het project ‘Levensboom’ gerealiseerd? Fietsen tussen bomen vinden we zo leuk. Aan ‘Privaat eigendom’ rijden we naar links. Zo komen we opnieuw in een dreef terecht.
Kasteel van Rethy
We vervolgen onze weg en komen automatisch bij knooppunt 93 aan. Daar rijden we rechts in de richting van knooppunt 94. We blijven de Prinsenroute volgen via een zanderige weg. Zo ontdekken we tussen het groen algauw de ontvangstgebouwen van het Prinsenpark, eindpunt van de fietstocht. Controleert u even of u de fotovragen 23, 24 en 25 niet hebt vergeten in te vullen?
Vraag 17 Wat moeten we vlakbij de kasteelpoort ‘de kost’ geven? We verlaten het kasteelpark door de kasteelpoort. Aan de overzijde van de straat zien we een eerste glimp van ‘De Linde’, een vakantie-, vormings- en ontspanningscentrum. Hier rijden we naar links (straat oversteken) en even verder naar rechts, richting ‘Mol’. Maar niet voor lang, want aan ‘Schijf Sport’ slaan we al rechts in. We bevinden ons nu in de ‘St. Pieterstraat’. Vraag 18 Wat is ‘Alofs’? U hebt intussen misschien al gemerkt dat we weer de Prinsenroute volgen. Aan ‘Duinberg’ gaan we naar links. Een houten verkeersboom nodigt ons uit om richting ‘Prinsenpark’ te rijden. We fietsen zo ‘Duinkerken’ in en voelen ons een beetje als God in Frankrijk. Maar we blijven steevast de route fietsen. Vraag 19 In welk zonenummer ligt de ‘Waterput’? We komen bij knooppunt 92. We rijden de ‘Pontfortsedijk’ niet rechts in, maar rijden rechtdoor naar knooppunt 93. We ontdekken zo de watermolen van Retie. Het is zeker dat de watermolen er in 1134 al was. De kans bestaat zelfs dat hij al dateert uit de jaren 800. De molen was tot aan de Franse Revolutie eigendom van prinsen en graven. In 1912 werd hij voor de eerste keer eigendom van de molenaar zelf, Jan Quets. De grondige restauratie van de molen werd voltooid in 2000. De watermolen is nog geregeld in werking. Van aan de molen vertrekken ook kanotochten op de Kleine Nete.
Prachtige bomen langs de Prinsenroute
Vergeet niet uw deelnemingsformulier uiterlijk op woensdag 31 augustus 2005 aan Yves Decuypere te bezorgen!
Molen De Heerser
I Goedendag I Zomerzoektocht
5
FOTOVRAGEN
Vraag 21 Wat doet zij?
Vraag 23 Welke bomen houden de wacht bij mij?
Vraag 22 Welke sport beoefent men hier?
Vraag 24 Welke ‘Auguste’ bevindt zich vlakbij?
Zo zoektochter, ik hoop van harte dat u hebt genoten van een ontspannend dagje uit. Zowel de wandeling als de fietstocht is bewust relatief kort gehouden. Zo behoudt u nog ruimschoots de tijd om te genieten van de stille Kempen. Misschien maakt u nog een wandeling in het park. Of bent u een fervente fietser en wilt u wel de volledige Prinsenroute fietsen? U kunt natuurlijk nog wat nagenieten op een leuk terrasje met een hapje en een drankje ...
6
I Goedendag I Zomerzoektocht
Vraag 25 Welke gemeente verlaten we als we deze pijl volgen?
We zouden graag nog een woordje van dank richten aan een aantal personen en organisaties. Hun publicaties waren een bron van informatie om de tocht inhoudelijk te verrijken: Ward Van Loock in “Fiets mee tegen Kanker” (uitgeverij Touring-Lannoo), Groendomeinen Kempen regio Kempen - provinciebestuur Antwerpen, Gids voor Vlaanderen (VTB-VAB) en de site: www.demolenaar.nl.
FIETS MEE TEGEN KANKER
EEN ZOMER LANG FIETSEN VAN PARK NAAR PARK VOOR HET GOEDE DOEL Smaakt deze fietstocht naar meer? Uitgeverij Touring-Lannoo heeft in samenwerking met de afdeling Bos en Groen (LIN) en vijftien Vlaamse steden en gemeenten vijftien fietszoektochten samengesteld. De hierboven beschreven tocht is er een van. De tochten doen stuk voor stuk de mooiste groene plekjes aan. Veelal starten en eindigen ze in een park. Tijdens de Dag van het Park op zondag 29 mei worden de vijftien tochten feestelijk ingefietst. De tochten zijn beschreven door Ward Van Loock, prominent fietsroutedeskundige. Ze hebben de volgende steden of gemeenten als uitvalsbasis: West-Vlaanderen: Brugge, Poperinge, Kortrijk; Oost-Vlaanderen: Gent, Eeklo, Aalst; Antwerpen: Antwerpen, Mechelen, Retie; Limburg: Genk, Peer, Bilzen; Vlaams-Brabant: Leuven, Vilvoorde, Sint-Pieters-Leeuw. Elke tocht is ongeveer 25 km lang. Voor de sportievere fietser zijn er extra lussen (ook beschreven) die de tocht zowat 40 km lang maken. Alle tochten staan beschreven in een handige fietsgids, uitgegeven door uitgeverij Touring-Lannoo.
De gids wordt vanaf half mei verkocht voor de prijs van 10 euro in de betere boekhandel (o.a. de Standaard Boekhandel). Als u de fietsgids koopt en een zomer lang mee fietst, dan doet u dat niet zomaar. Voor elk verkocht exemplaar gaat er automatisch 2 euro naar Kom op tegen Kanker. Bovendien trakteert u uzelf op een zomer lang genieten van het fraaie Vlaamse landschap, en ontdekt u vele mooie groene plekjes! Daarnaast maakt u kans op een mooie prijs! Fiets mee tegen kanker, Ward Van Loock, uitgeverij Touring-Lannoo, ISBN: 90-583-7092-5, 96 blzn.
PRAKTISCH: FIETSENVERHUUR Misschien is het niet zo evident om uw eigen fiets mee te brengen voor de tocht. Geen nood! U kunt ook fietsen huren in het vakantiecentrum ‘De Linde’, Kasteelstraat 67, 2470 Retie (tel. 014-38 99 80). De Linde ligt trouwens aan het parcours van de tocht.
U kunt dus gerust starten aan het vakantiecentrum ‘De Linde’. Dan doet u eerst een deeltje van de fietstocht (na vraag 17). Als u het Prinsenpark bereikt, maakt u de wandeling (vragen 1 tot 5 en fotovragen 21 en 22). Ten slotte legt u het eerste deel van de fietstocht af tot aan ‘De Linde’ (vraag 6 tot en met 17 en fotovraag 23 tot en met 25).
I Goedendag I Zomerzoektocht
7
Deelnemingsformulier zoektocht PRINSELIJKE DUATLON IN RETIE 2005 Voornaam en achternaam Volledig adres Departement Afdeling Administratieve standplaats Datum deelname tocht Antwoorden
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
Schiftingsvragen
a. de som van de zes getallen van de lottotrekking van 3 september 2005, vermenigvuldigd met het reservegetal van dezelfde trekking - zie reglement:
b. het jokergetal van de trekking van 3 september 2005 - zeven cijfers:
Opmerkingen en reacties:
8
I Goedendag I Zomerzoektocht