Zomer 2010 Duurzaamheid Diversey leeft de waarden die zij uitdraagt Logistiek Distributie als geheim achter succes van AH
Inhoud 3
Voorwoord
4
Diversey maakt werk van duurzaamheid
7
Actueel
8
De logistieke operatie van Albert Heijn
10
Bernard Drion: ’Workin’ Wonderland
12
WK 2010: de grootste facilitaire operatie ter wereld
14
FM at Work Multiservices
15
Deverco: kosten besparen met de nieuwe Robo 40
16
Colofon
Een nieuw jasje Deze uitgave van Initiatief heeft langer op zich laten wachten dan
van een evenement als het WK voetbal. Ook in een nieuw jasje blij-
u van ons gewend bent. Belangrijkste reden is de huisstijlopera-
ven we voor u de actuele ontwikkelingen en achtergronden op
tie die momenteel bij HECTAS wordt doorgevoerd, met het oog op
het gebied van schoonmaak en facility management nauwgezet
maximale herkenbaarheid. Het opfrissen van onze huisstijl heeft
volgen. Daarbij laten we graag mensen aan het woord die maat-
uiteraard ook consequenties gehad voor de lay-out van Initiatief.
gevend zijn binnen ons vakgebied. Met het nieuwe Initiatief ho-
In dit zomernummer besteden we aandacht aan een aantal boei-
pen we van harte op uw belangstelling te mogen blijven rekenen.
ende en actuele onderwerpen. Zo leest u bijvoorbeeld meer over
Ik wens u veel leesplezier!
de logistiek van supermarktketen Albert Heijn, over de visie van Diversey op duurzaamheid en over de facilitaire achtergronden
Tammo Huizinga, algemeen directeur
2|3
’Duurzaamheid zit in de genen van dit bedrijf’ Diversey leeft de waarden die zij uitdraagt
Dat duurzaamheid geen loze modekreet hoeft te zijn, wordt dagelijks bewezen door Diversey, aanbieder van totaaloplossingen op het gebied van professionele reiniging en hygiëne. Initiatief sprak met verkoopdirecteur schoonmaakbedrijven Reindert Baars over de achtergronden, bijzonderheden én resultaten van het duurzaamheidsbeleid van Diversey.
Maakt u het begrip duurzaamheid eens concreet - wat behelst dat nou precies? ’Duurzaamheid is veel meer dan groen. Het is de manier waarop je invulling geeft aan de bedrijfsvoering vanuit diverse perspectieven. Diversey hanteert zes pijlers op basis waarvan wij het begrip duurzaamheid in ons doen en laten implementeren. Op de eerste plaats is dat de eigen organisatie, denk bijvoorbeeld aan kwaliteit- en milieucertificering, het gebouw, het wagenpark. Vervolgens heb je onze duurzame klantoplossing, niet alleen het artikel of de dienst als zodanig, maar ook: hoe is het geproduceerd, welk afval is daarbij ontstaan, hoeveel energie heeft het gekost, wat zijn de andere milieu-effecten ervan? We nemen daarbij dus niet alleen de eigenschappen van het product, maar ook de totale productieketen in ogenschouw. De derde pijler betreft de medewerkers. Hoe belangrijk vind je hun welzijn en veiligheid? Hoe beloon je ze, hoe voorkom je verloop, welke opleidingsmogelijkheden bied je ze? Zo kennen wij bijvoorbeeld de Diversey University. De vierde en vijfde pijlers zijn overheden met hun wet- en regelgeving en belangenorganisaties. Zie je de wetgeving als een hinderlijke sta-in-de-weg voor commercieel succes of juist als leidraad waaraan je je committeert en over meedenkt. Zoek je daarnaast juist het contact en de samenwerking op, of negeer je deze partijen. Wij geloven in het eerste. We steunen bijvoorbeeld onderzoek van het Wereld Natuur Fonds (WNF) naar zoetwaterbronnen. Ook maken we deel uit van het Climate Savers Programma van het WNF, waarin 21 bedrijven zich hebben gecommitteerd aan de reductie van CO2-uitstoot. Tot slot de pijler samenleving. Wat geef je terug aan de omgeving waarin je opereert? Als voorbeeld kan ik de onderwijsprojecten op het gebied van persoonlij-
ke hygiëne in derde wereldlanden noemen. Een ander, meer locaal initiatief is onze jaarlijkse Charity Day. Dit jaar hebben we bijvoorbeeld met 180 collega’s een dag in de Schoorlse duinen gewerkt om daar de restanten van de recente bosbranden op te ruimen. Kortom: duurzaamheid krijgt bij ons vorm vanuit een visie op organisatie, klantoplossing, medewerkers, overheden en wetgeving, belangenorganisaties en samenleving. Dat is dus veel meer dan alleen milieuvriendelijk zijn. Wij willen het leven beschermen: van mensen en van de natuur - nu en in de toekomst.’
Enkele ’duurzame’ resultaten van Diversey in 2009: 6,0 % minder CO2-uitstoot 6,5 % minder CZV van afvalwater 16,0 % minder afval ongeschikt voor hergebruik
Komt u ook nog aan ondernemen toe? ’Jazeker! Sterker nog: wij denken dat succesvol ondernemen steeds afhankelijker wordt van de mate waarin je aandacht besteedt aan duurzaamheid. We staan nog maar aan het begin van een veel grotere ontwikkeling. Het is ook niet zo dat we zeggen: komende maandag gaan we weer eens lekker met duurzaamheid aan de slag. Nee, we proberen het een plaats te geven in ons denken, bij alles wat we doen. Zie het als een manier van zijn, in plaats van als een extra taak.’ Waarom hecht u zoveel waarde aan duurzaamheid? ’Op de eerste plaats beschouwen we het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Maar het levert ook veel op. Meer voldoening, meer acceptatie door de omgeving, tevreden medewerkers, tevreden klanten, een beter imago om maar eens wat te noemen. En, last but not least: het is winstgevend. Duurzaamheid gaat bijna altijd gepaard met besparingen: minder afval, minder transport, minder energieverbruik. Op korte termijn kost duurzaamheid geld, op de lange termijn brengt het een veelvoud op.’ Waar liggen de accenten in uw duurzaamheidsbeleid? ’Wij leggen geen accenten. Het gaat om de balans, de integraliteit. Een maatregel of beslissing die in één opzicht heel goed is, kan in een ander opzicht schadelijk zijn. Daarom moet je alles in samenhang zien, wij benaderen zaken zoveel mogelijk vanuit de volle breedte van onze pijlers. Duurzaamheid is nou eenmaal een brede en tamelijk complexe materie, waar je niet zomaar één elementje uit kunt pikken.’
Noemt u nog eens wat voorbeelden van uw duurzaam beleid. ’Ik kan tal van grote en kleine voorbeelden geven. Ik noemde al het Climate Savers Programma waarin wij ons gecommitteerd hebben aan een CO2-reductie van 25% in 2013. Maar je kan ook denken aan kleine dingen zoals ergonomische handgrepen op onze machines. Of aan het ontwerpen van een duurzame en modulaire materiaalwagen. Een ander voorbeeld zijn de ontwikkelingen op het gebied van veilig, eenvoudig en exact gecontroleerd doseren. Uitwerkingen hiervan zijn QuattroSelect, SmartDose en J-Flex. Dit laatste is een automatisch doseringssysteem voor reinigingsmiddelen dat rechtstreeks wordt aangesloten op de kraan. Met als voordelen: minimaal verbruik dus milieuvriendelijk, meer veiligheid voor de gebruiker, een beter schoonmaakresultaat en minder kosten.’ En toen begon de economische crisis... ’Die heeft een tweedeling laten zien. Aan de ene kant heb je de organisaties die geen concessies doen op het gebied van duurzaamheid. Die zijn er vaak al langer mee bezig en plukken er inmiddels de vruchten van. Die zien nu de voordelen en ervaren groei én kostenbesparing door duurzaamheid. Maar aan de andere kant zijn er inderdaad ook bedrijven die duurzaamheid op een lager pitje hebben gezet. Ze komen er nu niet aan toe of kunnen en/of willen de middelen niet vrijmaken om erin te investeren. Vaak zijn het organisaties die duurzaamheid nog niet goed kunnen plaatsen. Ze ervaren het niet als een kans en beseffen onvoldoende dat opdrachtgevers er steeds meer om gaan vragen.’
4|5
Diversey in vogelvlucht ? Leverancier van totaaloplossingen op het gebied van ? ? ? ? ? ? ? ?
professionele reiniging en hygiëne Van oorsprong een familiebedrijf Europees en Nederlands hoofdkantoor in Utrecht Europees distributiecentrum in België Productie 80.000 ton chemie/jaar in Enschede In meer dan 175 landen actief Wereldwijd 10.800 medewerkers Omzet mondiaal ruim 2,7 miljard euro Ruim 25 jaar leverancier van HECTAS
In hoeverre is het besef van het belang van duurzaamheid doorgedrongen in uw organisatie? Of leeft het begrip toch vooral in de directiekamer? ’Ik durf wel te zeggen dat duurzaamheid in het DNA van ons bedrijf en dat van onze medewerkers zit. Dat heeft te maken met de historie en het karakter van de onderneming. Diversey heeft altijd een hoge ethische standaard gehanteerd. Maar dat wil niet zeggen dat je er niet elke dag aan moet blijven werken. Alle nieuwe medewerkers krijgen bijvoorbeeld een opleiding waarin veel aandacht aan duurzaamheid wordt besteed. Maar we geven ook elk jaar een Global Responsibility Report uit, waarin we verantwoording afleggen over ons maatschappelijk functioneren. Ook in de reguliere interne communicatie besteden we de nodige aandacht aan het onderwerp. En we brengen het gedachtegoed van onze pijlers echt in de praktijk. Bijvoorbeeld door middel van een charity-dag, veiligheidstrainingen of door het aanbieden van een test die spierspanning meet als je achter je bureau zit. Of door serieus werk te maken van e-learning, zodat medewerkers niet de weg op hoeven naar een cursuslocatie. Ons duurzaamheidsprogramma is geen agendapunt, we proberen het te léven. Verder hebben we weinig personeelsverloop en dus relatief veel cultuurdragers. Nieuwe medewerkers passen zich aan, waardoor de duurzame identiteit van het bedrijf wordt versterkt.’ Adviseert u uw klanten ook op het gebied van duurzaamheid? ’Wij bieden duurzame totaaloplossingen. Ons product wordt gevormd door machines, hulpmiddelen, chemie, training en advies.
In al deze aspecten is duurzaamheid verweven. We noemen het niet expliciet, maar in de toegevoegde waarde die wij leveren, neemt zij een belangrijke plaats in. We dringen niets op, maar belichten de voordelen van duurzaamheid en merken dat de belangstelling behoorlijk toeneemt.’ Hoe duurzaam is de facilitaire sector in zijn totaliteit? ’Er is al veel gedaan, maar er moet ook nog veel gebeuren. Op het gebied van logistiek, dosering van middelen, onderhoud en beheer van gebouwen, in de sfeer van opleiding. Binnen de sector is Diversey (in alle bescheidenheid) toch wel één van de voorlopers. We vinden het onze verantwoordelijkheid om de verdere ontwikkeling van duurzaamheid te stimuleren. Eén van de dingen die we onlangs hebben gedaan is het organiseren van een Climate Change Summit. De bedoeling van dit seminar was om bedrijven duidelijk te maken dat het aan hun zelf is om duurzaamheid tot leven te brengen. We wilden de discussie aangaan om te zien hoe men daar tegenaan kijkt. Daar is zo positief op gereageerd dat we dit initiatief zeker een vervolg gaan geven. Eén van de sprekers op de Climate Change Summit was Hans ter Pelle, CEO van HECTAS Europa. Niet voor niets was hij spreker op deze top, want op basis van een ruim 25-jarige samenwerking met HECTAS, kunnen we vol overtuiging zeggen, dat men ook bij HECTAS veel waarde hecht aan vernieuwing en volledig open staat voor de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid.’
→ | Actueel Derde kinderdorp voor Ghana
Heteluchtdrogers zijn onhygiënisch
SOS Kinderdorpen heeft een derde kinderdorp in Ghana geopend. Het nieuwe kinderdorp in Kumasi bestaat uit twaalf gezinshuizen voor ruim 120 kinderen, een sociaal-medisch centrum waar jaarlijks tienduizenden kinderen en volwassenen gebruik van kunnen maken, een kleuterschool en een basisschool. Door deze voorzieningen, die voor de hele omgeving toegankelijk zijn, is er sprake van duurzame ontwikkeling voor de lokale samenleving. De bouw van het kinderdorp heeft twee jaar geduurd. President van SOS Kinderdorpen Helmut Kutin verrichtte de officiële openingshandeing. HECTAS ondersteunt SOS Kinderdorpen al geruime tijd.
Volgens onderzoekers van de University of Westminster in Londen zijn elektrische heteluchtdrogers onhygiënisch: ze zorgen voor een toename van het aantal bacteriën op de handen. Na het drogen met een heteluchtdroger blijkt het aantal bacteriën op de handpalmen met 230 procent te zijn toegenomen. Hierdoor lopen gebruikers een verhoogd risico op ziekten. Een papieren wegwerpdoek blijkt veel hygiënischer te zijn. De besmetting van anderen in ruimtes met een heteluchtdroger kan zelfs plaatsvinden tot twee meter afstand van het apparaat. De onderzoekers adviseren om geen heteluchtdroger te plaatsen in ziekenhuizen, verzorgingshuizen, scholen en ruimtes waar voedsel wordt bereid.
Nieuwe website voor Deverco De website van Deverco, de handelsdivisie van HECTAS in Duiven, wordt volledig vernieuwd (www.deverco.nl). In de nabije toekomst wordt bovendien een webshop aan de site toegevoegd.
Barokklanken op de werkvloer Op het hoofdkantoor van HECTAS in Duiven zijn regelmatig klassieke barokklanken te horen. Barokmuziek blijkt de informatieverwerking te stimuleren omdat zij een ritme heeft van 60 tot 64 tellen per minuut, gelijk aan de menselijke hartslag. De hersenen gaan hierdoor op dezelfde frequentie werken en komen in de zogenaamde alfastaat: ontspannen maar tegelijkertijd alert. De Bulgaarse professor Georgi Lozanov heeft aangetoond dat onze hersenen in deze toestand twee tot vijf keer beter presteren.
Welkom Studenten ontwerpen afvalrobot Studenten van de Universiteit Twente leggen de laatste hand aan een robot die zwerfafval opruimt. Daarbij worden ze ondersteund door een ingenieursbureau. De Stichting Nederland Schoon heeft het proefmodel inmiddels omarmd en wil de robot op de markt brengen. De robot werkt volledig automatisch en kan zwerfafval herkennen, oppakken en in een reservoir opslaan. Door middel van sensoren weet hij straatmeubilair en andere obstakels te ontwijken. Hij lijkt vooralsnog vooral geschikt om winkelgebieden schoon te houden.
Meer herkenbaarheid HECTAS verwelkomt de volgende nieuwe klanten: EPZ (Borssele), TenneT TSO B.V (landelijk), Vossius Gymnasium (Amsterdam), Radio Nederland/Wereldomroep (Hilversum), Wetterskip Fryslân ( Leeuwarden), Gemeente Waalwijk (Waalwijk).
HECTAS is druk doende om haar visuele identiteit te optimaliseren. Het bedrijf wordt daarbij ondersteund door ontwerpbureau VAGABUNDesign uit het Duitse Bochum. Doel is om in alle Europese landen waarin HECTAS actief is, een zelfde en dus maximaal herkenbare uitstraling te realiseren. De Initiatief die voor u ligt, is een voorbeeld van de omzetting naar de nieuwe huisstijl.
6|7
Distributie één van de geheimen achter het succes van Albert Heijn Veiligheid voorop in schoonmaakonderhoud van distributiecentrum
Een supermarktketen als die van Albert Heijn zou je kunnen vergelijken met een horloge: iedereen is vertrouwd met de wijzerplaat (de winkels), maar veel minder bekend is wat daar achter allemaal gebeurt. De 800 AH-filialen die ons land rijk is, worden draaiende gehouden door een indrukwekkend radarwerk. Het bestaat uit zeven distributiecentra met in totaal meer dan een miljoen m2 opslagruimte, een indrukwekkende vloot vrachtwagens en honderden reach- en ordelverzameltrucks. Bestelling, ordersamenstelling en planning zijn gebaseerd op de nieuwste technologische ontwikkelingen. Initiatief nam een kijkje in het AH distributiecentrum in Zaandam om een idee te krijgen van de dagelijkse logistieke operatie van ’s lands grootste kruidenier. En sprak bij die gelegenheid ook met Ramon Ramkisoensing, de assistent regiomanager van HECTAS die de schoonmaak van het distributiecentrum aanstuurt, en zijn voorvrouw Martinez Milagros. Want het schoonmaakonderhoud van een dergelijke superdynamische werkomgeving stelt bijzondere eisen. Vanuit Zaandam worden 250 filialen bevoorraad in de provincies Noord-Holland, Friesland en Utrecht. Het distributiecentrum bestaat uit drie enorme hallen: de distributiehal voor houdbare artikelen, een verscentrale en een retourencentrum. Verder maken een werkplaats en kantoorruimte deel uit van het complex. Dagelijks heeft het centrum te maken met 2.200 vrachtwagenbewegingen, die zich concentreren rond 146 laad- en los-docks. In het complex staan 35.000 verschillende artikelen opgeslagen, maar geen artikel blijft er langer dan drie dagen. Dat laatste is onvoorstelbaar, als je de enorme hoeveelheid producten in de drie hallen overziet. In het continubedrijf werken 1.650 medewerkers. Jaarlijks dragen zij zorg voor de logistieke verwerking van maar liefst 130 miljoen colli (verpakkingseenheden) per jaar. Zij beschikken over 65 reach- en 230 zeer geavanceerde orderverzameltrucks en een vooruitstrevend spraakherkenningsysteem dat helpt bij de samenstelling van bestellingen. Producten als vlees en gebak worden bewaard op een temperatuur van 0 graden Celsius, kaas en zuivel op 2 graden, fruit op 14 graden. De producten zijn afkomstig uit alle delen van de wereld. In omvang en efficiency is de logistieke operatie van AH uniek in zijn soort. Alles draait om snel-
heid, zorgvuldigheid, kwaliteit en, niet te vergeten, veiligheid. Dat laatste is niet zo gek, als je het gekrioel van de honderden vorkheftrucks in ogenschouw neemt, die onafgebroken en in hoog tempo tussen alle stellingen door manoeuvreren. Op het eerste gezicht zonder plan, maar schijn bedriegt: in feite is er sprake van een strak georganiseerde chaos. Want bij zoveel beweging op de werkvloer, is een ongelukje gauw gebeurd. Dat is de reden dat in het centrum een strak veiligheidsbeleid wordt gehanteerd. Zo is bijvoorbeeld het dragen van veiligheidsschoenen verplicht.
AH Distributiecentrum in Zaandam ? 130 miljoen
colli per jaar ? Ruim 200.000 m2 oppervlakte ? 35.000 verschillende artikelen ? 2.200 vrachtwagenbewegingen per dag ? Uniek in omvang, spraakmakend in
technologie
Op de vraag naar wat het allerbelangrijkste is bij het schoonhouden van het distributiecentrum, zegt verantwoordelijk HECTASmedewerker Ramon Ramkisoensing: ’Kwaliteit natuurlijk, maar dat geldt overal. Hier komen daar twee bijzondere dingen bij. Op de eerste plaats de veiligheid. Niet zo gek natuurlijk met al die rondrazende magazijntrucks. Een ander ding is eerlijkheid: je werkt hier de hele dag tussen allerlei lekkernijen. Maar haal het niet in je hoofd er ééntje in je mond te stoppen. Dat geldt hier als een doodzonde. En terecht natuurlijk, hoe verleidelijk soms ook, het eind zou zoekraken.’ Ramkisoensing (47, foto rechtsboven) werkt al bijna zeventien jaar in het centrum. Ondersteund door meewerkend voorvrouw Martinez Milagros (foto boven) geeft hij leiding aan de HECTAS-schoonmaakploeg van in totaal 16 medewerkers. Net als het personeel van het distributiecentrum werken zij in een 24 uurs-ploegendienst. ’Samenwerken met de opdrachtgever is hier nog belangrijker dan elders. Als een stelling wordt schoongemaakt, wordt die eerst ontruimd door medewerkers van het centrum, dan door ons behandeld, waarna de artikelen direct weer worden teruggeplaatst. Zo kan er niets in de war raken.’ Ramkisoensing en zijn mensen houden het totale complex schoon: de opslaghallen, het retourencentrum inclusief emballagehal, de vloeren, de kantoren, het glaswerk, de koffiecorners, de vrachtwagendocks en het buitenterrein. ’Daar zijn we per maand 1.500 uur mee bezig, maar vaak is er extra werk. De stellingen bijvoorbeeld maken we standaard tot reikhoogte schoon, maar van tijd tot tijd gaan we op verzoek ook hoger.’
Ondanks het feit dat hij er al zo lang werkt, heeft de assistent regiomanager nog nooit een ernstig ongeluk meegemaakt in het distributiecentrum. ’Wij zijn natuurlijk zelf voorzichtig, maar de vorkheftruckchauffeurs houden ook goed rekening met ons. Ze kennen onze werkzaamheden en allemaal samen zijn we goed op elkaar ingespeeld. Handel je in strijd met de veiligheid, dan word je daar direct op aangesproken.’
Meer objecten Voelen Ramkisoensing en Milagros zich meer een HECTAS- of een Albert Heijn-medewerker? Milagros: ’Beide. Natuurlijk hoor je altijd bij HECTAS, maar als je hier binnen stapt, dan ben je ook één van de AH-mensen. Zo word je hier ook behandeld.’ En ze wijst op haar chef, die een Albert Heijn-hesje draagt met daaronder een HECTAS-shirt. Ramkisoensing vult aan: ’Ik werk als assistent regiomanager op meer objecten, bijvoorbeeld ook op het gevangeniscomplex in Zaandam. Ik ben elke dag op al die objecten aanwezig, maar hier misschien nog wel het meest. Ik moet zorgen dat de werkroosters kloppen, erop letten dat de kwaliteit van het geleverde werk goed is, met de eigen mensen het werk doorspreken en contact onderhouden met de facilitaire dienst. Dat is druk (ik ben vaak niet voor acht of negen uur ’s avonds thuis), maar ik werk altijd met plezier. Ik kan lezen en schrijven met de klant. Zo zit ik hier bijvoorbeeld in de arbo- en HACCP-commissie. En ik weet dat men bij Albert Heijn tevreden is, dat maakt het werken natuurlijk ook heel prettig.’
8|9
Workin’ Wonderland: werken in de 21e eeuw Fascinerend vergezicht van Bernard Drion, Geoff Marée en Frans Melissen
De wereld verandert in razendsnel tempo. De manier waarop we werken verandert mee. Bernard Drion, Geoff Marée en Frans Melissen ontvouwen in hun onlangs verschenen boek Workin’ Wonderland hun visioen over de richting waarin modern management zich de komende decennia gaat ontwikkelen.
Gravitatie en navigatie Op de website innovatieforganiseren.nl wordt de (Engelstalige) uitgave gerecenseerd door Edwin Lambregts. Hij beschrijft dat er
Bernard Drion: ’In India zijn inmiddels meer gediplomeerde kinderen dan in de Verenigde Staten’ ’Een social community op internet als die van Faceboek is groter dan het land Japan’ ’Kennis van studenten na drie jaar verouderd’ ’In 18 jaar zijn we van één miljoen naar één miljard internetaansluitingen gegaan’ ’De New York Times biedt in één week net zo veel informatie als men in de 18e eeuw in een heel leven te verwerken kreeg’
twee begrippen centraal staan in het boek: gravitatie (zwaartekracht) en navigatie. De hoofdstukken over gravitatie beschrijven een veranderend landschap van werk, organisaties en economie. De schrijvers bepleiten dat de wereld snel verandert als gevolg van de economische crisis (het waardesysteem gebaseerd op geld wordt vervangen door een systeem waarin people, planet en profit meer in balans zijn), de ecologische crisis, snelle technologische vernieuwing en veranderende opvattingen over werk. De auteurs voorspellen dat als gevolg van deze trends bedrijven zullen plaatsmaken voor meer 'vloeibare' gravitatiepunten, waarin organisaties en professionals samenkomen om voor korte of langere tijd samen te werken. Om zich te handhaven hebben deze gravitatiepunten een sterke cultuurkern nodig, die aansluit bij de wensen en ambities van professionals. De scheidslijn tussen samenwerking en concurrentie vervaagt; het wordt moeilijker vast te stellen waar de organisatie eindigt en waar zij begint – zij moeten zichzelf in die zin opnieuw uitvinden. Navigatie is de competentie die actoren in de nieuwe wereld nodig hebben om goed te kunnen bewegen binnen en tussen de gravitatiepunten. Managers hebben tot taak 'hun' gravitatiepunt constant te voeden met goede ideeën en een inspirerende visie op de doelstellingen van de organisatie. Begrippen als hospitality, creativiteit en acceptatie van fouten worden steeds belangrijker om de juiste klanten, medewerkers en partners aan te trekken. En om aan te geven dat in zo'n gravitatiepunt het begrip baas aan betekenis verliest, vervangen de auteurs het woord managen door navigeren.
Ontwikkelingen Gevraagd om een toelichting zegt co-auteur Bernard Drion, lector facility management aan de Internationale Hogeschool Breda (NHTV): 'Het toekomstbeeld dat wij schetsen vloeit voort uit vier ontwikkelingen: de veranderende economie, de techniek, de mens en duurzaamheid. Om met de economie te beginnen: het vertrouwen in geld, ons traditionele ruilmiddel met ooit als tegenwaarde goud, is wankel geworden. Misschien moet er een ander ruilmiddel komen, met als tegenwaarde bijvoorbeeld het behoud van de aarde. Organisaties nemen van de aarde en geven te-
rug aan de aarde: daarin is een nieuwe economie aan het ontstaan, denk aan de tegenwoordige handel in emissierechten. Ook het betalen van belasting kan je baseren op de mate waarin je van de aarde consumeert. Verder zie je dat mensen steeds vaker bereid zijn een bijdrage te leveren zonder er geld voor te verlangen. Via internet leveren allerlei mensen ideeën aan bij Lego, zonder dat ze betaald krijgen. Ook Nedap, fabrikant van onder meer toegangscontrolesystemen, maakt daar al gebruik van. Als dat bedrijf bij de ontwikkeling van een nieuw product een probleem tegenkomt, dan vraagt men op internet om oplossingen. Kortom: mensen vinden het leuk om gezamenlijk creatief bezig te zijn, om samen een doel na te streven, ook al levert dat niet direct geld op. De grens tussen producent en consument wordt mede daardoor steeds vager. In de traditionele economie was dat ondenkbaar.' En wat verandert er met betrekking tot techniek, die zal in de toekomst toch alleen maar belangrijker worden? Drion: 'Jawel, maar sinds begin 19e eeuw hebben we een rotperiode doorgemaakt: we kenden een onhandige techniek waarvan de nadelen vooralsnog groter waren dan de voordelen. Het moment nadert waarop dat omdraait. Technologische ontwikkelingen gaan ons op een comfortabele manier allerlei nieuwe mogelijkheden verschaffen, die grote invloed uitoefenen op de manier waarop we werken.' En welke verandering zien we bij de derde factor, de mens? Drion haalt zijn dochters aan als voorbeeld. 'Die heb ik nog nooit zien studeren. Tenminste niet zoals wij dat deden. Ze liggen op bed achter een laptop te multitasken. Ze verzamelen informatie, zijn
op zoek naar kennisbronnen, ze netwerken, luisteren muziek en werken via internet graag samen met anderen. Ze gaan niet op een vaste plek achter een buro zitten. Maar het zijn wel de managers van over tien jaar. Is het dan logisch om klassieke kantoren te blijven bouwen? In onze optiek gaan die verdwijnen. Organisaties worden gravitatiepunten: ze trekken mensen aan en worden gemaakt door al die mensen – waar die zich ook bevinden. De maatschappij wordt individualistischer maar wel veel meer gebaseerd op netwerken. Daarbij worden de normen en waarden van een organisatie belangrijker: komen die overeen met jouw levensstijl, dan blijf je er deel van uitmaken. Het gaat dus niet meer om de lease-auto, ter beschikking gesteld door een dominante baas. Als onafhankelijke mensen zoeken we het contact met gelijkgestemden, gebruik makend van geavanceerde technieken, waarbij we meer waarde hechten aan behoud en kwaliteit van de wereld waarin we leven.’
Managers Wat betekent dat voor toekomstige managers? 'Het is belangrijk dat ze zich bewust zijn van de ontwikkelingen die gaande zijn: de opkomst van de flexibele werkplek, het belang van toegang tot kennis, de groeiende betekenis van netwerken, van ontmoeten, van gelijke waarden, en van gastheerschap en beleving. Zij kunnen er mede voor zorgen dat de directie op deze ontwikkelingen in gaat spelen. De facilitymanager heeft vaak een spilpositie binnen een organisatie, die kan daar heel belangrijk in zijn.'
10 | 11
Zuid-Afrika 2010: de grootste facilitaire operatie ter wereld Wereldkampioenschap voetbal staat bol van de records
Het wereldkampioenschap voetbal dat momenteel in Zuid-Afrika plaatsvindt, is als grootste sportevenement ter wereld een organisatorisch huzarenstukje. Met vele facilitaire hoogtepunten op het gebied van veiligheid, sport- en verblijfsvoorzieningen, hospitality, logistiek, media, catering en telecommunicatie. Initiatief ging op zoek naar de cijfers achter de World Cup 2010 en stuitte op duizelingwekkende gegevens.
Algemeen De 19e editie van het WK voetbal speelt zich voor het eerst af op het Afrikaanse continent. Organisator is de wereldvoetbalbond FIFA. In de periode van vrijdag 11 juni tot en met zondag 11 juli werken de 32 deelnemende landen in totaal 64 wedstrijden af. Er wordt gespeeld in tien stadions, de openingswedstrijd en de finale vinden plaats in het Soccer City Stadium in Johannesburg dat een capaciteit heeft van maar liefst 95.000 toeschouwers. In totaal wonen ruim 3 miljoen toeschouwers de wedstrijden bij, dat komt neer op gemiddeld 50.000 fans per wedstrijd. De totale inkomstenstroom van het evenement is naar verwachting 2,75 miljard euro.
Media De belangstelling voor het WK is enorm. Zelfs de loting voor de poule-indeling eind vorig jaar trok in Nederland al 1,3 miljoen TVkijkers. De wedstrijden worden uitgezonden in 240 landen. In totaal wordt tijdens een WK 27 miljard keer afgestemd op een wedstrijd van het toernooi. 90% Van de kijkers doet dat overigens thuis of bij vrienden of familie, slechts 10% verkiest een openbare gelegenheid. De finale zal worden bekeken door 750 miljoen mensen. Bij het evenement zijn 19.000 mediavertegenwoordigers aanwezig: 13.300 van radio en TV, 1.200 fotografen en 4.500 verslaggevers van gedrukte media.
Medewerkers Tijdens het toernooi zijn in totaal 85.000 mensen bij de organisatie betrokken, waaronder 20.000 veiligheids- en hospitalityfunctionarissen (1.500 bij elke wedstrijd), 2.500 mensen die meewerken aan de openings- en sluitingsceremonie en 15.000 vrijwil-
ligers. Van die vrijwilligers is 62% man en 58% jonger dan 30 jaar; zij communiceren in 45 verschillende talen.
Telecommunicatie De organisatie maakt tijdens het toernooi gebruik van een telecommunicatienetwerk dat bestaat uit 1.000 km kabels in de stadions, 15.000 km bedrading, 4.500 computerterminals, 10.000 TV-schermen voor verslaggevers en 30.000 telecomaansluitingen (internet, ISDN etc.).
Catering De verwachte omzet bedraagt ruim 20 miljoen euro. In de stadions wordt ruim één miljoen liter bier gedronken en 6 miljoen andere drankjes.
? Tijdens het toernooi worden 500 dopingtests uitgevoerd.
Logistiek
? Niets wordt aan het toeval overgelaten: zo kent de FIFA een
Het WK brengt 500.000 extra bezoekers naar Zuid-Afrika, waardoor het vliegverkeer met 30% toeneemt. De lokale bevolking is voorafgaand aan het toernooi gewaarschuwd voor geluidsoverlast, files op de wegen en schaarste van producten als groente en fruit. De scholen in Zuid-Afrika worden voor vier weken gesloten. De organisatie beschikt over 1.000 personenauto's, 120 luxe touringcars voor teams, vips en media en 4.800 'gewone' bussen. In totaal zijn 2.000 chauffeurs actief, waarvan de helft als vrijwilliger. De teams leggen in Zuid-Afrika 70.000 km af tussen hotel, trainingscomplex en stadion; zij brengen 5 ton bagage mee.
in totaal zo'n 100.000 objecten in beslag worden genomen. ? Slechts zeven landen werden ooit wereldkampioen: Uruguay,
Brazilië, Argentinië, Italië, Duitsland, Engeland, Frankrijk. uitgebreide regelgeving omtrent dat simpele ding waar het allemaal om draait: de bal. Die moet onder meer voldoen aan eisen op het gebied van materiaal, gewicht, omvang, luchtdruk, waterabsorptie, veerkracht, vervorming en kleur.
En verder... ? Het gewicht van de wereldbeker is 4,98 kilo, de trofee is 36
cm hoog. ? De prijzen van de toegangskaarten variëren van 25 euro tot
bijna 800 euro. ? 115 Terreinmeesters houden zich bezig met de grasmatten van de 10 speel- en 70 trainingsaccommodaties. ? Aan de poorten van de stadions wordt stevig gecontroleerd: bij elke wedstrijd worden 2.500 mensen gefouilleerd waarbij
12 | 13
FM at Work Multiservices vaker in beeld bij grote organisaties Multiservices: FM at Work
Pieter van de Graaf
FM at Work Multiservices is het samenwerkingsverband van HECTAS, MPL (beveiliging), ICOVA (afvalbeheer) en SAB CATERING dat integrale facilitaire dienstverlening aanbiedt. Ging de aandacht aanvankelijk uit naar het midden- en kleinbedrijf, nu richt de organisatie zich ook op grote bedrijven. Commercieel manager Pieter van de Graaf: ’We hebben ons inmiddels bewezen als een solide organisatie die op een betrouwbare manier invulling geeft aan het begrip kwaliteit. We krijgen veel positieve reacties op onze dienstverlening. Ondanks dat we een jonge organisatie zijn, worden we serieus genomen. Reden voor ons om de markt in zijn volle breedte te gaan benaderen.’ Multiservices werd tot voor kort door slechts een klein aantal partijen aangeboden, nu is FM at Work daar bij gekomen. ’En daar wordt heel positief op gereageerd’, zegt Van de Graaf. ’Men ziet ons niet als zomaar een extra aanbieder, maar ook als een nieuwe frisse wind: toegankelijk, flexibel en met een open oog voor duurzaamheid. In facility onderscheiden we het strategische, tactische en uitvoerende niveau. Door met ons als coördinerende partij in zee te gaan, word je als opdrachtgever op het tactisch niveau ontzorgd, met uitzicht op meer synergie, efficiency, deskundigheid én gemak.’
Zijn er concrete aanwijzingen voor de toegenomen belangstelling van grote bedrijven? Volgens Van de Graaf wel. ’We worden steeds vaker uitgenodigd voor grote aanbestedingstrajecten. En daar komen we heel goed uit de bus. We analyseren onze deelname achteraf nauwkeurig en kunnen op basis daarvan zeggen dat we inmiddels volwaardig meedoen.’
Homogeen Van de Graaf ziet die erkenning als de beloning voor de investeringen die de partners de afgelopen twee jaar in de samenwerking hebben gedaan. Daarbij ging de aandacht niet alleen uit naar het benaderen van de markt, maar ook naar de vervolmaking van het samenwerkingsverband. ’In Multiservices bundelen kwaliteitsaanbieders hun krachten. Dat is een goed uitgangspunt, maar kwaliteit komt pas echt tot zijn recht als je een homogene organisatie bent. Daar hebben we hard aan gewerkt. Vertegenwoordigers van de partners weten elkaar nu snel te vinden. Er is een hechte contactstructuur, zowel commercieel als operationeel. Bovendien maken de partners gebruik van elkaars netwerk. Niet elke organisatie is geïnteresseerd in Multiservices, maar dat wil niet zeggen dat je in die gevallen niet één van je partners naar voren kunt schuiven. Om dat te bevorderen hebben we een sales event georganiseerd voor alle commerciële medewerkers van de vier partners. En met succes, want die hebben nu meer ogen en oren in de markt.’ Waarom zou een organisatie moeten kiezen voor FM at Work? Van de Graaf: ’Eén van de voordelen die we het mkb bieden is ontzorging: één contactpersoon voor alle operationele diensten, één factuur, één administratief proces. Grote bedrijven bieden we met name een meerwaarde op het gebied van logistieke processen. We analyseren bijvoorbeeld de routing van de medewerkers binnen het bedrijfspand en adviseren hierover om te komen tot een meer efficiënte aanpak. Dat gevoegd bij het gezamenlijke kwaliteitsdenken en duurzame karakter van de deelnemers, maakt ons tot een heel aantrekkelijke partner.’
→ | Nieuw: de kostenbesparende Robo 40 Sinds afgelopen voorjaar maakt hij deel uit van het Devercoassortiment: de Robo 40, de nieuwste schrob-zuigmachine van de Zwitserse fabrikant Cleanfix. Het is niet zomaar een machine. Op de eerste plaats werkt hij volautomatisch: na het vullen met water en chemie is er slechts één druk op de knop nodig om de Robo 40 zelfstandig zijn werk te laten doen. Voor het grondig reinigen van 1.200 m2 vloeroppervlak heeft het apparaat ongeveer drie uur nodig. Omdat de Robo 40 over een innovatief navigatiesysteem beschikt, vormen obstakels geen probleem. Afhankelijk van de ruimte en de vloer kan de gebruiker kiezen uit drie programma's. De machine is bijvoorbeeld heel geschikt voor gymnastiekzalen: deze worden vaak overdag en/of 's avonds onafgebroken gebruikt. Het schoonmaken van de vloer kan dan alleen op ongunstige tijdstippen. Voor de Robo 40 is dat geen probleem. Hij werkt 's nachts net zo graag als overdag. Als de laatste sporter is verdwenen, gaat de schoonmaakautomaat zonder morren aan de slag. Waarna de vloer er de volgende ochtend weer schoon, hygiënisch en stofvrij bij ligt voor de eerste sportievelingen. Zijn zelfwerkzaamheid maakt de Robo 40 tot niet alleen een nijver, maar ook heel kostenbewust apparaat. Hij zorgt ervoor dat het schoonmaken van grote vloeroppervlakten met heel wat minder arbeidsuren gepaard gaat. Bovendien is hij zuinig met chemie. Dat is niet alleen milieuvriendelijk, het scheelt ook behoorlijk in de kosten. 'Op die manier brengt de Robo 40 een aantal belangrijke voordelen bij elkaar', zegt Edo Konings, divisiemanager van Deverco. 'De machine is kostenbesparend, is goed voor het milieu en reinigt zeer grondig. Het is een geavanceerde machine, maar degelijk van kwaliteit en eenvoudig in het gebruik. De reacties van de eerste gebruikers zijn zeer positief.’
vervolgens te wijzen op het belang van een schone vloer. 'Een vuile of stoffige vloer vergroot in een sporthal de kans op allerlei blessures. Er is bij ons maar weinig tijd om de hal schoon te maken, maar nu is dat geen enkel probleem meer.’ Deverco levert de Robo 40 met één jaar gratis volledige service, dus zonder kosten voor onderdelen, service en accessoires. De automaat wordt geheel compleet geleverd inclusief trolley, batterijen en laadapparaat. Konings: 'Desgewenst voeren wij met alle plezier gratis en vrijblijvend een proef op locatie uit. Bij die gelegenheid kunnen we dan ook alle vragen beantwoorden. Onze medewerkers genieten van de reacties die ze bij die testbezoeken krijgen. Ik zie de Robo 40 echt als een wezenlijke stap vooruit in modern en kostenefficiënt schoonmaakonderhoud en ben er trots op dat hij nu al deel uitmaakt van ons assortiment.’
Grondig getest Voordat de Robo 40 op de markt werd gebracht, werd hij uitgebreid getest in een sportcentrum in het Zwitserse Herisau. Alexandra Thalman was daar als manager onderhoud en schoonmaak nauw bij betrokken. Al na de allereerste tests raakte zij enthousiast. In overleg met Cleanfix werden enkele kleine aanpassingen gedaan om volledig aan de behoeften van het sportcentrum te voldoen. Nu, een half jaar later, is de Robo 40 een onmisbare schakel in het dagelijks onderhoud van de sporthal geworden. 'Ik zou niet weten hoe wij zonder de Robo 40 onze dagelijkse schoonmaak zo efficiënt kunnen realiseren', zegt Thalman. Om
ROBO 40: borsteldruk 17 kg • reinigingssnelheid 0,4 m / sec. • laadtijd batterij 3 uur • autonomie max. 6 uur • batterijen 24V 58 Ah • gereinigd oppervlak per vulling 1200 m2 • Curona navigatie 64 MB Ram • werkbreedte 40 cm • zuigmond 50 cm • schoonwatertank 28 liter • vuilwatertank 31 liter • gewicht incl. batterijen 105 kg.
14 | 15
Colofon: Initiatief Jaargang 17, nummer 1 Een uitgave van: HECTAS Bedrijfsdiensten C.V. Postbus 2197 6802 CD Arnhem Telefoon 026 - 317 17 17 Telefax 026 - 318 18 18 Internet: www.hectas.nl
[email protected] Redactie: Christa van de Kamp Ineke Verhoef Hein Rood Jos Wortelboer Tekst en vormgeving: Roodadvies BV, Rheden Concept: VAGABUNDesign, Bochum Verschijnt: driemaal per jaar
