Verslag Forumavond Datum: 22 november 2012 Locatie: SV-Home Zo’n 130 supporters kwamen af op de Forumavond, georganiseerd door de Clubraad. Achter de tafel namen Algemeen Directeur Stefaan Eskes, Technisch Directeur Jeffrey van As en afgevaardigde van de supporters in het Collega van Aandelhouders Berry de Kort plaats. Hieronder volgt een verslaglegging, die ongetwijfeld niet volledig is, maar waar de meeste onderwerpen uitvoerig aan bod komen. Berry de Kort Berry legt zijn rol uit als toezichthouder. Als een van de twee afgevaardigden vanuit de supporters in de voormalige Raad van Toezicht (nu: College van Aandeelhouders) houdt hij toezicht op het beleid van NAC, krijgt hij inzicht in de resultaten en begrotingen en weet hij dus exact hoe het er met NAC voor staat. Hij legt uit dat wat hem betreft de gezondmaking van NAC uit drie stappen bestaat: redden, professionaliseren en uitbouwen. De eerste stap heeft langer geduurd dan verwacht, waardoor NAC nu de professionaliseringsstap aan het maken is. Vanuit de zaal wordt hier direct op in gehaakt: Moet er niet gewoon een commissie komen die de club onafhankelijk gaat runnen? Zoals het nu gaat krijgt u de shit niet weg en gaan we naar de sodemieter. Hoe krijg je het vertrouwen terug? BdK: De situatie is inderdaad niet rooskleurig, NAC is echter geen bodemloze put. De achterdeur is dicht, de kostenkant is in control. We geven niet meer uit dat dat er binnen komt. Dat doen we door strenger te sturen op kosten, als we merken dat de omzet achterblijft snijden we direct. Dus we gaan dit seizoen zwarte cijfers presenteren? Waarom nu ineens wel? BdK: We hadden afgelopen seizoen met gemak een positief resultaat kunnen presenteren. Dan hadden we de handen op elkaar gekregen, maar niet alle dossiers meegenomen. Het faillissement van Heja kwam te laat om nog recht te trekken, daarnaast hebben we dossiers nu moeten voorzien die we ook best een jaar vooruit hadden kunnen schuiven. We willen echter geen verstoppertje spelen. We komen af van ruim miljoen negatief, zijn doordat Heja omviel gestrand op 1 miljoen negatief. Dat is niet goed, maar heeft zijn oorzaak, met name in de dossiers die we nu voorzien hebben. Had NAC de kosten niet gewoon moeten minimaliseren in plaats van anticiperen op tegenvallers? Is dit niet veel te laat gebeurd? Achteraf riep Stefaan dat er een miljoen meer gesaneerd had kunnen worden. SE: klopt. Dat zou je aan Busselaar moeten vragen. Toen ik binnenkwam zagen we te laat dat de sponsoring achterbleef. Daar hadden we eerder op moeten reageren. Wat is de toekomstvisie van NAC? Ik zie overal amateurisme, tot in de kleinste details? SE: NAC moet met een professionele propositie de markt in. Sponsoring 3.0 in plaats van de oude format. We waren te intern gericht, boden sponsoren een menukaart aan, maar leverden geen
1
toegevoegde waarde. We zijn dit aan het professionaliseren, hebben nieuwe mensen aangetrokken en zijn de mensen intern aan het opleiden. Daarna moeten ze meer naar buiten, dat gebeurt nu mondjesmaat. Tot nu toe is er 1.5 FTE aangetrokken voor de commerciële afdeling, waardoor we nu, mezelf inclusief, met vijf mensen de commercie doen voor NAC. Als ik nu 20.000 euro beschikbaar heb, wat krijg ik dan meer dan 6 stoelen en wat boarding? Waarom moet ik naar NAC in plaats van naar Willem 2, Utrecht of RKC? SE: Sponsoring 3.0 is het genereren van business voor sponsoren. Het is niet meer simpel stoelen verkopen en de menukaart afgaan en standaard pakketjes verkopen. Dat gebeurt ook nog wel, maar de kans bestaat dat we ze dan voor de korte termijn binnenhalen. We willen echter lange termijn sponsoren, dan moet je ze wel iets bieden. Met ze in gesprek gaan, kijken wat de doelstelling van het bedrijf is, kijken hoe we bedrijven met elkaar kunnen verbinden. In de businessclub moet het niet alleen gaan over het voetbal, sponsoren moeten ook business binnen halen. Daar kan NAC nog een flinke stap in maken, daar hebben we ook de mensen voor in huis. Waarom moet ik mijn geld dan bij NAC uitgeven? SE: Toen ik voor het eerst bij NAC kwam, en ook mensen die ik voor het eerst uitnodig, zijn onder de indruk van de unieke entourage bij NAC. Dat moeten we verkopen, NAC is zelf het belangrijkste marketinginstrument. Maar je moet wel business genereren en afspraken nakomen. Als je een grote sponsor business belooft dan moet je hier op voorhand over communiceren, niet pas achteraf met een lijstje aan komen zetten. De vorige forumavond vertelde je over het werven van sponsoren in Zeeland. Ik zie er nog geen? SE: We zijn zeker wel actief in Zeeland en Belgie. Hebben daar een paar leuke deals kunnen maken, het gaat echter in kleine stappen. Graag had ik een grote businessdeal bekendgemaakt met een sponsor, maar dit is nog niet rond. Maar ik ben ervan overtuigd dat er een grote markt voor ons ligt. Willen NAC-sponsoren wel zo benaderd worden? Veel van de typische NAC-supporters willen gewoon een wedstrijdje kijken en na afloop een pilske drinken. Die hebben niks met sponsoring 3.0 SE: We hebben veel van zulke sponsoren, die kunnen we ook uitstekend bedienen. Twee buitendienstmedewerkers bedienen hen op de hen vertrouwde manier. Dat werkt ook. We moeten beide groepen proberen tevreden te houden. Ik heb via
[email protected] een sponsor aangedragen die graag met NAC in zee ging. Waarom heb ik geen reactie gehad? SE: geen idee, weet ik niet. Zou niet mogen gebeuren. We zijn bij NAC toch geen vijfsterrenhotel? De bieromzet zal minder zijn, vind je het gek met prijzen van 2,35 euro. Normaal kost een pilske 1,90 euro. Kan de bierprijs niet gewoon omlaag? SE: NAC volgt hierin de marktconforme prijzen in stadions. We hebben nog nooit intern gepraat over verlaging of een structurele verhoging. Wel hebben we de prijzen aangepast aan de BTW-verhoging en de accijnzen. NAC vergelijkt de prijzen met andere stadions, daar zitten we zeker niet te hoog in. Hoe ga je supporters binnenhouden of terughalen? Slecht voetbal, duur bier, ik kan beter thuis gaan zitten voor eredivisie live met een krat bier. Hoe ga je afhakers terughalen? SE: Het Avondje NAC moet in alle facetten verbeterd worden. We moeten die mensen zien te bereiken die normaal gesproken wel naar NAC willen gaan. We kunnen het voetbal niet altijd beïnvloeden, de andere factoren wel. Daar werken we hard aan. De afhakers zijn de resultante van ellende uit het verleden, we hebben geen geld om de selectie te versterken. Hoe gaat het nu verder? Hoe ga je geld creëren? SE: Alles begint met het nuttig uitgeven van geld. Toen ik de eerste keer bij NAC kwam miste ik alles wat het Avondje NAC compleet maakte. Het stadion was vol, de sfeer geweldig, maar ik kon geen hapje eten, er was geen merchandise te koop, lange rijen, kreeg korting terwijl het stadion bijna uitverkocht was etc. Daar kan NAC veel meer uithalen, daar zijn we nu mee bezig
2
Wat is de status van de verkoop van NAC Horeca? SE: NAC heeft de afgelopen jaren veel te weinig aandacht gegeven aan de horecatak. Onder de houdstermaatschappij zitten het voetbalbedrijf en het horecabedrijf, maar met horeca is veel te weinig gedaan. We zijn op zoek gegaan naar een partij die snapt hoe je met catering omgaat, die wel voldoende aandacht aan de horeca geeft en ruime ervaring heeft in dit soort outsourcing. Dat werkt, om een voorbeeld te geven, in mijn Amsterdamse periode werd tijdens wedstrijden met 15.000 bezoekers twee keer zoveel geconsumeerd dan bij een uitverkochte arena. Denk daarbij onder andere aan verkoop op de tribunes. We zijn inmiddels heel dicht bij een overname, het kan elk moment rondkomen. Dat levert voor NAC een bedrag op dat welkom is voor de liquiditeit, maar betekent tevens dat we ons kunnen richten op onze core business: voetbal. U roept allemaal wel over commercie 3.0, maar daarbij hoort ook de persconferentie. Jeffrey van As zit daar in belachelijke kleding, we zijn het lachertje van Nederland geworden. SE: De manier waarop de persconferentie is ingericht was verre van goed, daar moeten we lering uit trekken. NAC is geen leerbedrijf, het moet gewoon goed zijn. Dat nemen we mee, dat nemen we onder de loep. Het was gewoon niet goed. Wat is de status van het aandelenplan? BdK: De vraag die moet worden gesteld is wat de financiers willen. En als ze iets willen, welke voorwaarden staan daar dan tegenover. Vervolgens moet het College van Aandeelhouders akkoord geven, als ook de Stichting Cultuur, die met hun gouden aandeel een veto bezit over de uitgifte van nieuwe aandelen. In het College van Aandeelhouders zitten kundige mensen, vanuit de supporters een jurist en een registeraccountant. De jurist (Joost) promoveert op dit onderwerp, als registeraccountant heb ik veel te maken met herfinancieringen. Er is voldoende kennis. Daarnaast zit er ook voldoende kennis in de Raad van Commissarissen. Maar eerst moeten de financiers bereid zijn hun vorderingen om te zetten in aandelen. Tot op heden is nog geen concreet voorstel ontvangen. Is er verdeeldheid binnen de financiers? BdK: Op dit moment bekijken ze welke financiers wel willen converteren en welke niet. Daarna zullen ze een plan presenteren. De financiers zijn verenigd in de Stichting Financiers, die bestaat uit drie bestuursleden. Deze drie zijn samen met Cor van Rooij (RvC) en een financier in het College van Aandeelhouders het plan aan het uitwerken. Wat als ze er niet uitkomen en er geen aandelenconversie volgt? BdK: dan zullen we andere oplossingen moeten uitvoeren. In gesprek gaan met de financiers over uitstel van de aflossingen, uitstel van rentebetalingen e.d. NAC betaalt jaarlijks 1.5 tot 1.8 miljoen aan rente en aflossing. Maar uiteindelijk bepalen de financiers of ze willen converteren. Hoe groot is de kans dat de financiers er zelf de stekker uit trekken? BdK: Die kans acht ik klein, het is hun eigen geld. Maar in principe kunnen ze dit wel als NAC niet aan de verplichtingen voldoet. Is NAC zonder aandelenconversie failliet? BdK:Nee! Er is geen faillissementsdreiging, met name de belastingdienst is een lastige partij daarin, daar hebben we goede afspraken mee gemaakt. Een aandelenconversie zou de gezondmaking van NAC overigens wel versnellen. Na de conversie heeft NAC nog maar enkele miljoenen schuld, dat werkt een stuk eenvoudiger. Zijn er toezeggingen gedaan bij een verkoop van Gudelj in de winterstop? BdK: Er is geen spelersverkoop begroot. Dit jaar zal NAC operationeel winst maken, wordt er een speler verkocht dan komt deze opbrengst boven op het resultaat.
3
Wat zijn de financiële gevolgen als we degraderen? BdK: Als NAC degradeert wordt het lastig. De kosten voor rente, aflossing, huisvesting en doorlopende contracten gaan dan gewoon door, terwijl er minder opbrengsten binnen komen. NAC is geen normaal bedrijf dat een goedkopere vestiging o.i.d. kan kiezen. We zullen dan verder in de kosten moeten snijden, het gesprek aan moeten gaan met de financiers. Degradatie zou een financieel drama betekenen, een dikke streep door de plannen. Is er niet veel teveel gesneden aan de spelerskant? Neemt NAC daar niet een groot risico in? BdK: we kunnen niet veel meer snijden in de spelersuitgaven. Het risico dat we sportief teveel inleveren en daardoor degraderen is te groot. Toch denkt de technische staf dat we de doelstelling tussen plaats 10 en 14 haalbaar moet zijn voor deze groep. Houdt de Clubraad niet alles tegen? Ik lees in de media dat ze overal voor gaan liggen. BdK: In de twee jaar dat ik met de Clubraad om tafel zit hebben ze niets tegengehouden. NAC is de enige club in Nederland waar supporters in het College van Aandeelhouders zitten die echt stemrecht hebben. Deze mensen zijn door de Clubraad afgevaardigd. De Clubraad zelf heeft geen stemrecht, is een adviesorgaan SE: Ik ervaar de Clubraad niet als dwarsliggers of als mensen die mij in mijn werk belemmeren. Een aantal zaken leg ik aan hen voor, waarna er een discussie volgt. Vaak leidt dit tot een compromis, waar beide partijen tevreden mee zijn. De meerwaarde zit ‘m veel in de klankbordfunctie. Wat is de status van het Financial Rating System? Gaan we naar categorie 2? SE: Wanneer we twee meetmomenten achter elkaar voldoende punten hebben dan gaan we naar categorie 2. In juni hadden we voldoende punten en met de ingeleverde jaarcijfers is de verwachting dat we nu ook voldoende punten hebben. Ik moet echter een voorbehoud maken, aangezien de ingeleverde prognoses nog tot negatieve correcties kunnen leiden, waardoor we onder de grens van 65 punten kunnen komen. Belangrijk in onze prognoses zijn de verkoop van NAC Horeca, de sponsorbegroting en het rondkomen van de FOX-deal. Alle clubs hebben deze in hun begroting opgenomen, we zijn op de hoogte van de gesprekken tussen de ECV en de NMA, de verwachting is dat de deal op 30 november rond komt. Na de pauze schuift Jeffrey van As aan. Hij benadrukt dat hij met een krap spelersbudget moet werken. Op voetbalgebied kan en moet NAC niet verder snijden. Voorheen had NAC een selectie van 31 spelers, veelal ervaren jongens. Daar werden goede resultaten mee gehaald. Nu bestaat de selectie uit 21 jongens, bijna allemaal jonkies, waarbij je weet dat het de ene keer goed gaat, maar de volgende keer ook helemaal mis kan gaan. Pieken en dalen. We hebben minder budget, minder niveau als toen. Daar kan ik over klagen, maar ik moet werken met de middelen die er zijn. Slecht voetbal jaagt de mensen weg uit het stadion! JvA: We spelen inderdaad nog geen goed voetbal. John Karelse is ontslagen, hierin lag niet alleen de ranglijst, maar ook de interne samenwerking aan ten grondslag. Vervolgens heeft Adrie Bogers het interim overgenomen samen met Arno van Zwam. We zijn het gesprek aangegaan met Bogers, maar konden hem geen garanties geven. Adrie heeft aangegeven liever verder te gaan in de rol waarvoor wij hem hebben gehaald, als assistent. We wilden de functie intern oplossen, waardoor Gudelj een logische trainer is. Het gaat met deze selectie met pieken en dalen, jonge jongens hebben vaak in het tweede jaar een terugval. Als je al weet dat jonge spelers een terugval krijgen, waarom begin je dan het seizoen met alleen Schalk als spits? JvA: Dat is niet juist, we hebben ook Nadir Ciftci als spits gehaald. We moeten kijken naar het budget, een volwaardige eredivisiespits kost 3,5 ton aan salaris. We zullen een echte spits dus zelf op moeten leiden, of uit de Jupiler League halen. Door het weinige budget moeten we het doen met jonge spelers en huurlingen.
4
Waarom geef je wel geld uit aan Zonneveld, Lasnik en Looms? Zij hebben ervaring maar spelen niet! JvA: Dit zijn spelers die hun niveau nog niet gehaald hebben. Ze hebben goed gepresteerd bij hun vorige clubs. Looms bijvoorbeeld volgden we al jaren, heeft 350 wedstrijden gespeeld en was toe aan een nieuwe uitdaging. Hij heeft in het begin van het seizoen met een blessure gespeeld, heeft zich nog niet kunnen bewijzen. Voor Zonneveld geld eigenlijk hetzelfde. Waarom speelt NAC nog steeds 4-3-3? Wordt dit door jou opgelegd aan de trainers? JvA: NAC wil graag 4-3-3 spelen. Dat spelen we ook in de jeugdopleiding, de top 8 van vorig jaar spelen allemaal in een 4-3-3 opstelling. Maar spelers hebben de vrijheden om optimaal te presteren. Om naar binnen te trekken, zich te laten inzakken. 4-3-3 wordt dan al snel 4-5-1. We hebben nu twee echte buitenspelers met Verbeek en Hooi. Daar moeten we meer gebruik van maken. Eigenlijk speelt NAC maar met twee spelers die op hun natuurlijke positie spelen. Botteghin en ten Rouwelaar? JvA: Daar ben ik het niet mee eens, veel spelers kunnen uitstekend op deze positie uit de voeten. Kees Luijckx bijvoorbeeld is onze verdediger die moet uitstappen in het middenveld, hij is sterk in de opbouw. Botteghin blijft dan op zijn positie. Maar ook Lurling is bijvoorbeeld geen echte linksbuiten, hij vervult die rol naar eigen inzicht en is daar vrij in. Misschien ligt het eraan dat ik veel naar de Champions League kijk, maar het voetbal van NAC is van een drastisch lager niveau! Waarom hebben onze spelers geen automatismen in hun spel? JvA: Op trainingen gaat dit gewoon goed, weten de spelers elkaar probleemloos te vinden. Ze weten hun kwaliteiten te benutten. In de wedstrijd komt het er niet altijd uit, we hebben een jonge wisselvallige ploeg. Gaan we Zonneveld nog ooit terugzien, of wordt zijn contract ontbonden? JvA: Mike heeft een zware blessure, daarnaast spelen er persoonlijke omstandigheden. We zijn met hem in gesprek om een goede oplossing te vinden. Het is een speler die gehaald is op basis van zijn specialiteiten, hij past bij de club, daarom hebben we hem teruggehaald. Helaas is hij daarna gaan sukkelen. We zoeken naar een oplossing. Je hebt Karelse ontslagen, heb je ook naar je eigen functioneren gekeken? JvA: Die spiegel houden we ons zelf dagelijks voor. We hebben een lastige tweede seizoenshelft gehad, waarin de samenwerking niet altijd goed liep/ Lag dat niet aan die spelers die er in de winterstop ineens bijkwamen? NAC had toch geen geld? JvA: In Valencia hebben we de situatie bekeken. We stonden weliswaar tiende, maar in de tweede seizoenhelft krijgen we vaker te maken met schorsingen en blessures. Boukhari en Seedorf trainden toen al mee en wilden graag op amateurbasis aan de selectie worden toegevoegd. Sarpong en El Akchaoui konden we voor heel weinig geld huren. De vier spelers hebben nauwelijks wat gekost. We hoopten hiermee op meer concurrentie binnen de spelersgroep, helaas leidde dit niet tot positieve concurrentie. Dat is niet zo vreemd als je vier sfeerverziekers in de groep loslaat? JvA: Ik wil het geen sfeerverziekers noemen, absoluut niet zelfs. Het ontbrak de selectie aan bepaalde kwaliteiten, die hebben we toegevoegd. We kregen vervolgens wel te maken met ontevreden spelers, dat hadden we beter moeten managen. Huren is goedkoper, we kijken daarbij naar kwaliteiten. Het is niet zo dat een huurling per definitie een sfeerverzieker is, kijk alleen maar naar bijvoorbeeld Verbeek en De Roover, die het uitstekend naar hun zin hebben en erg goed liggen in de groep. Ik wil geen beschuldigende vinger naar de huurspelers uitsteken. Hoe moet het nou komend seizoen? Veel contracten lopen af? JvA: we zijn in gesprek met een aantal spelers. Seuntjes bijvoorbeeld willen we graag behouden. We proberen de ploeg zoveel mogelijk bij elkaar te houden. We sluiten we contracten af voor kortere
5
termijn, zeker bij oudere spelers. We kunnen ons geen vierjarige contracten meer veroorloven, het zal zeker voor de oudere spelers 1 of 2 jaar erbij worden. Hoe zit het met de jeugdopleiding? JvA: NAC is de mogelijke routes aan het bekijken voor de jeugdopleiding. We zijn de enige eredivisieclub zonder eigen accommodatie. Daar hebben we wel de gemeente voor nodig. We zijn blij dat we nu bij TVC terecht kunnen, maar willen een eigen accommodatie. Daarnaast zijn we aan het bekijken of we kunnen samenwerken met andere clubs. Ik heb het dan niet over een fusie, maar een combinatie-elftal met daarin de beste spelers van NAC, RKC en Willem II is een serieuze optie. Daar wordt NAC uiteindelijk beter van, het gaat erom de spelers zo goed mogelijk op te leiden. Ook een samenwerking met bijvoorbeeld FC Dordrecht behoort tot de mogelijkheden. Onze voorkeur gaat echter uit naar een eigen opleiding, maar dan wel met goede middelen. Twente werkt samen met JOVZ, nota bene in Zeeland? JvA: NAC haalt veel spelers uit Zeeland, bij Twente spelen vrijwel geen Zeeuwse voetballers. Hun samenwerking met JOVZ is met name om landelijke bekendheid te krijgen. Over het algemeen kiezen de Zeeuwse talenten gewoon voor NAC. Hoe graag wilde NAC Bogers als trainer hebben? JvA: Ik vond het vervelend om John te ontslaan, heb toch lange tijd met hem samen gespeeld en later gewerkt. Na het ontslag van Karelse hebben we gekeken of we het intern konden invullen. Er zijn gesprekken gevoerd met Bogers, hij wilde duidelijkheid hebben over de toekomst van NAC. Ons idee was om met twee trainers het seizoen af te maken: Bogers en Gudelj. Bogers gaf echter aan de voorkeur te geven aan zijn oude functie, waardoor optie 2 in beeld is gekomen. Gudelj als coach, met Bogers als zijn assistent. Gudelj heeft nog niet zijn papieren, die haalt hij in januari. NAC is met de KNVB en CBV in gesprek over dispensatie voor de komende weken. Het voordeel van Gudelj is dat hij de meeste spelers al vanuit de jeugdopleiding kent. Wij vinden het niet erg als we een keer verliezen, maar ga er dan ook voor. Is de groep goed genoeg voor plaats 10-14? JvA: De doelstelling is m.i. realistisch. Dat vinden de spelers zelf overigens ook. Dat het er niet uitkomt ligt aan het zelfvertrouwen, de spelers zijn echt beter dan ze zelf denken. Maar door negatieve resultaten, door negatieve berichten rond de club wordt het spel beïnvloed. Het gebrek zelfvertrouwen zorgt ervoor dat ze elkaar niet meetrekken in een hoger niveau, Ga je echt in de spiegel kijken als het ook met Gudelj niet lukt? Verbindt je er dan voor jezelf ook consequenties aan? JvA: Ik doe niet anders! Kunnen we niet beginnen met voetballen zoals in de laatste tien minuten van NAC-Groningen? Al dat lamlendige spel, meer opportunisme? JvA: Alles heeft te maken met het zelfvertrouwen. We gaan wel aanvallender spelen, hopen op de steun van het publiek. Morgen zullen we aanvallend aan de wedstrijd beginnen. Zijn er nog acties te verwachten om het stadion vol te krijgen? SE: Morgen start de verkoop van halve seizoenkaarten. Als NAC niet boven plaats 15 eindigt mogen de houders van een halve scc volgend jaar voor de helft van het geld binnen. Maar dat gaat niet gebeuren, want NAC eindigt gewoon boven plaats 15! De forumavond wordt met deze afsluiter beëindigd. Stefaan, Jeffrey en Berry, alsmede spreekstalmeester Marcel van Es worden bedankt voor hun bijdrage.
6
