Zijn modereizen in Italië geschikt als nieuw toeristisch product?

Zijn modereizen in Italië geschikt als nieuw toeristisch product?

Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2011-2012 Promotor Mevrouw Christine Van Slambrouck Student Hanne De Cock

Zijn modereizen in Italië geschikt als nieuw toeristisch product?

Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2011-2012 Promotor Mevrouw Christine Van Slambrouck Student Hanne De Cock

Inhoudsopgave Voorwoord Abstract Inleiding

1

Waarom werken rond mode en toerisme _________________________________ 10 1.1

1.1.1

Swapping / Swishing ___________________________________________ 10

1.1.2

Experience shopping ___________________________________________ 12

1.1.3

Hoe is het ontstaan? ___________________________________________ 13

1.2 2

Trends in de mode-industrie _________________________________________ 10

Trends in de reisindustrie ___________________________________________ 18

Wat maakt Italië tot een shoppingparadijs?_______________________________ 20 2.1

Het belang van mode ______________________________________________ 22

2.2

Geschiedenis van de klederdracht en mode in Italië _______________________ 23

2.2.1

Prehistorie (… - 800 voor Chr.) ___________________________________ 23

2.2.2

Oudheid (800 voor Chr. – 500) ___________________________________ 23

2.2.3

Middeleeuwen (500 – 1500) _____________________________________ 23

2.2.4

Renaissance (1500 – 1800) ______________________________________ 24

2.2.5

Nieuwe Tijd (1800 tot nu) ________________________________________ 25

2.3

Welke designers zijn in Italië ontstaan? ________________________________ 26

2.3.1

Giorgio Armani________________________________________________ 26

2.3.2

Roberto Cavalli _______________________________________________ 26

2.3.3

Guccio Gucci _________________________________________________ 27

2.3.4

Salvatore Ferragamo ___________________________________________ 27

2.3.5

Stefano Gabbana & Domenico Dolce ______________________________ 28

2.3.6

Gianfranco Ferrè (1944-2007) ____________________________________ 29

2.3.7

Miuccia Prada ________________________________________________ 29

2.3.8

Elsa Schiaparelli (1890-1973) ____________________________________ 29

2.3.9

Valentino Garavani ____________________________________________ 30

2.3.10

Gianni Versace (1946-1997) _____________________________________ 30

2.3.11

Andere ______________________________________________________ 30

2.4

Wat zijn de voornaamste shoppingwijken in de Italiaanse ‘modesteden’? _______ 31

2.4.1

Milaan ______________________________________________________ 31

2.4.2

Rome _______________________________________________________ 32

2.4.3

Firenze _____________________________________________________ 33

2.5

Mode, maar niet in de shops… _______________________________________ 33

2.5.1

Hotels ______________________________________________________ 33

2.5.2

Restaurant / café ______________________________________________ 33

2.5.3

Beurzen _____________________________________________________ 34

2.5.4

Modemusea __________________________________________________ 35

2.6

Hoe ziet de toekomst eruit voor de modesteden in Italië? ___________________ 36

2.6.1 3

4

Hoe promoten de modesteden zichzelf bij de toerist? ______________________ 40 3.1

Websites ________________________________________________________ 40

3.2

Brochures _______________________________________________________ 43

3.3

Reisgidsen ______________________________________________________ 43

3.4

Conclusie _______________________________________________________ 43

Wat is het huidige toeristische aanbod rond mode in Italië? _________________ 44 4.1

Modereizen ______________________________________________________ 44

4.1.1

SRC Cultuurvakanties __________________________________________ 44

4.1.2

Reisburo Schagen _____________________________________________ 45

4.1.3

Fashion & Travel ______________________________________________ 46

4.2

Modewandelingen_________________________________________________ 47

4.2.1

Viator ______________________________________________________ 47

4.2.2

Fashion Campus ______________________________________________ 48

4.2.3

Milan Shopping Tours __________________________________________ 49

4.2.4

Mestieri della Moda Firenze ______________________________________ 49

4.2.5

Exclusive Fashion Tours ________________________________________ 50

4.2.6

Chic & Shop__________________________________________________ 51

4.3

Speciale acties met bestemming Italië _________________________________ 51

4.3.1

Ici Paris XL __________________________________________________ 51

4.3.2

Flair ________________________________________________________ 51

4.4 5

Textielproblematiek Prato _______________________________________ 38

Conclusie _______________________________________________________ 52

Hoe kan een modereis passen in het huidige aanbod van de touroperator _____ 53 5.1

Voor wie is dit product interessant? ___________________________________ 53

5.1.1

Touroperators? _______________________________________________ 53

5.1.2

Reisbureaus? ________________________________________________ 54

5.1.3

Modetijdschriften? _____________________________________________ 54

5.1.4

Conclusie ____________________________________________________ 55

5.2

Hoe komt het product tot stand? ______________________________________ 56

5.2.1

Doelgroep? __________________________________________________ 56

5.2.2

Periode / duur van de reis? ______________________________________ 56

5.2.3

Accommodatie? _______________________________________________ 56

5.2.4

Food & drinks? _______________________________________________ 57

5.2.5

Wat valt er te beleven? _________________________________________ 58

5.2.6

Wie begeleidt deze reis? ________________________________________ 58

5.2.7

Wat met de overtollige bagage? __________________________________ 59

5.3

Programma ______________________________________________________ 60

5.4

Prijsberekening ___________________________________________________ 67

6

Algemeen besluit ____________________________________________________ 69

7

Literatuurlijst _______________________________________________________ 72

8

9

7.1

Internet _________________________________________________________ 72

7.2

Andere _________________________________________________________ 74

Lijst tabellen en figuren_______________________________________________ 75 8.1

Lijst tabellen _____________________________________________________ 75

8.2

Lijst figuren ______________________________________________________ 75

Bijlagen____________________________________________________________ 76 9.1

Bijlage 1 : Voorbeelden Experience Shopping ___________________________ 77

9.1.1

Disney Store Londen ___________________________________________ 77

9.1.2

Pop-up Shop H&M _____________________________________________ 78

9.1.3

Nike ________________________________________________________ 79

9.2

Bijlage 2 : Kalender beurzen in Milaan _________________________________ 80

9.3

Bijlage 3 : Kalender Fashion Week in Milaan ____________________________ 89

9.4

Bijlage 4: Kalender beurzen in Rome __________________________________ 92

9.5

Bijlage 5: Kalender beurzen in Firenze _________________________________ 96

9.6

Bijlage 6: Arrangement Fashion & Travel ______________________________ 101

9.7

Bijlage 7: Speciale actie Ici Paris XL __________________________________ 108

9.8

Bijlage 8: Menu’s ATMosfera _______________________________________ 110

9.9 Bijlage 9 : Artikel : “Hannelore Knuts brengt aids onder de aandacht met modewinkel” _________________________________________________________ 111 9.10

Bijlage 10 : Garantiefonds Reizen : Uitleg bij de uitsplitsing van de omzet _____ 112

9.11

Bijlage 11 : Modereis in Italië van SRC Cultuurvakanties __________________ 114

9.12

Bijlage 12 : Modereis door Italië van Reisburo Schlagen __________________ 117

9.13

Bijlage 13: Citysecrets gidst je naar alle leuke plekjes van een stad __________ 119

Voorwoord Na een studie van drie jaar, in mijn geval vier, was de tijd rijp om in schoonheid af te ronden. Het eindwerk is het doel waarnaar iedereen streeft want het is de kroon op onze studie. Dit is het punt waar al deze jaren studie toe leidden. Na de keuze van het onderwerp, begon het moeilijkere werk! Dit eindwerk heeft veel opzoekingswerk en research in beslag genomen. Doordat het onderwerp mij enorm nauw aan het hart ligt, waren de opzoekingsavonden eerder aangenaam en bijzonder leerrijk. Graag wil ik de mensen die mij hebben bijgestaan bij deze realisatie van mijn eindwerk even vermelden. Bij deze wil ik mevrouw Van Slambrouck bedanken voor de nauwgezette begeleiding en opvolging. De bruikbare tips die zij mij heeft gegeven als promotor hebben dit eindwerk zeker naar een hoger niveau getild. Ook de inbreng van mevrouw Van Den Heede gaf de juiste impuls om dit eindwerk te doen slagen. Melanie Payge, de Personal Assistant uit Milaan, was van grote hulp bij mijn research. Door haar excellente kennis van mode en Milaan was ze een uitstekende bron van informatie. Het programma dat ik u voorstel is geworden tot wat het nu is dankzij haar samenwerking. Als laatste maar zeker niet de minst belangrijke persoon wil ik Veerle bedanken die altijd klaar stond voor mij gedurende mijn studies. De vele avonden die zij spendeerde aan het opsporen van grammaticale fouten hebben hun werk zeker gedaan. Zonder haar zou ik nooit zo ver geraakt zijn. De personen die ik niet uitdrukkelijk heb vernoemd en bedankt, maar die mij toch hebben bijgestaan wil ik ook langs deze weg bedanken. Met oprechte dank!

Abstract Het onderwerp van dit eindwerk heb ik zelf gekozen in samenspraak met de coördinator van de bachelorproef. Mode en reizen zijn twee interessevelden die steeds meer in trek zijn de dag van vandaag. Het zou dan ook mooi zijn als we deze twee kunnen combineren in één eindproduct. De bedoeling van deze thesis is nagaan of modereizen in Italië kunnen dienen als nieuw toeristisch product. In een eerste fase zal ik nagaan of er reeds een aanbod is aan modereizen in het hedendaagse toeristische landschap. Hiervoor zal ik contact opnemen met touroperators, reisagentschappen en -organisaties, zowel in België als in Italië. Zij hebben immers de nodige ervaringen en ik wil mijn research dan ook baseren op hun know-how. In een tweede fase zal ik proberen een modereis in Italië uit te werken. Het doel van deze reis is om de mensen te laten shoppen zonder zorgen, ze te laten proeven van het leven van de Milanese jetsetters, en dit zonder budgettaire beperkingen. Het spreekt dan ook voor zich dat deze reis zich eerder zal richten tot het meer gegoede publiek.

Inleiding Dit eindwerk is toegespitst op het aspect mode! Bij het woord ‘mode’ denkt men aan trends, stijl, haute couture, design, ontwerpers, fashion, … Waar men vooral niet aan denkt is toerisme. Dit eindwerk is voor mij een uitdaging om de link te leggen tussen mode en toerisme en daarbij verder te gaan dan het souvenirshoppen of het halve dagje windowshopping dat in de meeste reisprogramma’s inbegrepen is. Mijn doel is om de modereis te integreren in de brede waaier van themareizen. Doorheen de jaren ben ik gebeten door de fashion- en reismicrobe. Mijn passie voor het land Italië en de mode die er triomfeert gaven uiteindelijk de doorslag om een eindwerk te maken over het shoppen in Italië. Italië is een land met een rijk verleden en cultuur, lekker eten, prachtige landschappen en natuurlijk de Italiaanse mentaliteit. Dat is wat mij zo aanspreekt aan de Italianen: hun mentaliteit. Ze gebruiken mode als een middel om zich in het dagdagelijkse leven te onderscheiden van anderen. Mijn research zal ik voornamelijk doen aan de hand van het internet en tijdschriften. Ook zal ik proberen in contact te komen met de spelers in het werkveld zoals touroperators, reisagenten, Personal Assistants, ... om zo gebruik te kunnen maken van hun werkervaringen. Het eindwerk bestaat uit vijf hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt een verband gelegd tussen mode en toerisme, dit aan de hand van voorbeelden van opkomende trends in de fashion scène, die ook een meerwaarde kunnen bieden voor toerisme. Daarnaast bespreken we ook de themareizen, want modereizen zouden perfect onder dit luik van toerisme geklasseerd kunnen worden. Het tweede hoofdstuk heeft alles te maken met mode in Italië. Hier kom je alles te weten over de geschiedenis van de mode in Italië en welke ontwerpers van Italiaanse roots het gemaakt hebben in de modewereld. We zullen zien dat mode zich niet louter beperkt tot de catwalk maar dat de Italiaanse steden één en al fashion zijn. Hoofdstuk drie gaat over de promotie van de modesteden bij de toeristen, dit aan de hand van de verschillende toeristische websites, (reis)brochures, reisgidsen en applicaties die gehanteerd worden. Het voorlaatste hoofdstuk geeft een overzicht van de bestaande reizen en modewandelingen in Italië. Ook worden enkele organisaties besproken die de service van Personal Assistants aanbieden. In het laatste en belangrijkste hoofdstuk werkte ik zelf een case uit. In dit hoofdstuk geef ik weer waarom en voor wie een product als modereizen interessant kan zijn. In een tweede luik bespreek ik hoe de reis tot stand kwam. Diverse tools werden gebruikt die leidden tot het eindresultaat: een programma voor een modereis in Italië! Niet onbelangrijk is ook nog de prijsberekening van dit hele plaatje. In onze eindconclusie zal ik proberen een antwoord te formuleren op de vraag of modereizen in Italië het nieuwe gat in de toeristische markt zijn of louter een dode mus.

10

1 Waarom werken rond mode en toerisme Shoppen is vandaag niet louter winkelen en op zoek gaan naar kleren. Tegenwoordig heeft het woord ‘shoppen’ een nieuwe betekenis! Dit hoofdstuk geeft wat meer uitleg over de nieuwste trends in de shoppingindustrie en wat winkelen tot een unieke belevenis maakt voor de klant. Ook de reisindustrie staat niet stil en wil innovatief uit de hoek komen. De reiziger wil dat zijn reis een unieke once-in-a-lifetime-experience wordt en kiest daarom meer en meer voor een leuke themareis die aansluit bij zijn interesses.

1.1 Trends in de mode-industrie 1.1.1 Swapping / Swishing Het nieuwe concept ‘swapping’ is overgewaaid vanuit Amerika en is ondertussen razend populair onder de fashionista’s! In GrootBrittannië heet het ‘swishing’. De oprichtster Lucy Shea kwam met het idee op de proppen en dit is haar motto: ‘Save money, save the planet, have a party: swishing effortlessly touches all of these buttons. Swishing parties are for all those women who want to combine glamour, environmental protection and frugality.’ Blijkbaar dragen we maar 20 % van onze kleerkast en dit zo’n 80% van de tijd. Daarbovenop zou elke vrouw zo’n twaalf outfits hebben die haar niet staan. Door het swappen moeten we ons niet meer schuldig voelen voor onze miskopen Hoe gaat het ‘swapping’ in zijn werk? Het is simpel: Je zoekt in je kast naar kledij, schoenen en accessoires die je haast nooit meer draagt, maar die er toch nog nieuw uitzien. Het label van het kledingstuk moet er weliswaar nog aanhangen. Wat unswappable is, is ondergoed, oorbellen, sokken en afgedragen kledij. Daarna kan je via www.swapping.be kijken waar en wanneer men ‘swapt’ en tickets online kopen. Als het eindelijk zover is moet je bij het binnenkomen je kledingstukken inleveren en die worden dan gecontroleerd door stylisten om ervoor te zorgen dat er nergens foutjes inzitten. De voorwerpen worden ook beoordeeld op kwaliteit en deze wordt bepaald via ‘SWAP-dots’ (die ook geldig blijven voor volgende swappingevenementen). Dit is om te garanderen dat iedereen met iets leuks en kwalitatiefs naar huis kan gaan. Om de controle vlot te laten verlopen raadt men aan om niet meer dan 20 stuks te swappen. Vervolgens wordt alle kledij in rekken gehangen en kan iedereen zijn favoriete stukken passen. Als het pasgedeelte voorbij is, is het tijd om echt te ‘swappen’. De stukken worden stuk voor stuk geveild. Dit gebeurt niet met echt geld maar met de SWAP-dots die je eerder verkregen hebt. Degene die het meeste SWAP-dots biedt, krijgt het voorwerp mee naar huis. Als er slechts één iemand geïnteresseerd is, krijgt die het stuk onmiddellijk mee. Bij dit evenement hoort natuurlijk een aangepast kader met hapjes en drankjes, massages, hairstyling, make-upartiesten, manicures, …1 2 3

1 2 3

ht tp :/ / www.s wap pi ng .b e/ i nd e x2 .h t ml ht tp :/ /f as h i ons wap pi n g. b e/ ht tp :/ /s wis h an dp ou t. b l ogs p ot .c om/ p/s wis h i ng- d ef in ed . ht ml

11

Voor diegene die op zoek is naar een exclusief stuk dat niet in België te vinden is, is het een goed idee een weekendje Londen te plannen, waar swappen al een tijdje ingeburgerd is. Vertrekken met een koffer vol oude spullen en terugkomen met een koffer vol nieuwe hebbedingetjes, zonder geld kwijt te zijn… Geef toe dat het een leuk concept is! In Italië beperkt men zich voornamelijk tot ‘Home Swapping’. Voor de grote fans van designer collecties, is er nu in Milaan een ‘Swap Shop’ geopend. Het is een atelier waar ze designer items recycleren, vandaar de naam van de winkel ‘Atelier del Riciclo’. Hier recycleert men niet enkel kledij maar ook meubels, accessoires, stoffen, … Kortom: Alles wat een tweede leven kan krijgen. Om de Italianen vertrouwd te maken met dit concept organiseert Atelier del Riciclo workshops over het hergebruik van kledij. Naast workshops organiseren ze elke maand ‘Swapping parties’ onder het motto ‘Green Glamour’. Een essentiële voorwaarde om deel te kunnen nemen aan de parties is dat de te ruilen items van hoge kwaliteit zijn en uitstekend afgewerkt zijn. Wie zijn citytrip goed plant, kan één van deze parties perfect inplannen in zijn programma! Ideaal om met een nieuwe garderobe naar huis te gaan zonder een cent uit te geven. En dan nog een garderobe van Italiaanse designeroutfits! 4

4

ht tp :/ / www. at eli er d elr ic ic l o. or g/

12

1.1.2 Experience shopping 1.1.2.1

Wat is het?

Tegenwoordig is shoppen dé favoriete ontspanningsuitstap van de dames geworden terwijl dit vroeger helemaal anders was. Vroeger ging men winkelen omdat men iets nodig had. Nu kan men gaan shoppen voor de fun, ook al heeft men niets nodig. Op deze trend speelt ‘Experience Shopping’ volop in: Winkeliers lokken klanten die zelf niet weten waarnaar ze op zoek zijn. Via experience shopping onderscheiden ondernemers hun zaak niet alleen van andere winkels maar van alle mogelijke vormen van entertainment. Om het met de woorden van Paul Kelly (CEO warenhuis Selfridges) te zeggen: “Wij concurreren met bioscopen, pretparken, niet langer met andere warenhuizen.” Experience shoppen kan men definiëren als alle inspanningen die de fabrikant of winkelier levert om de consument zoveel mogelijk te betrekken bij zijn merk en een gevoel van totaalervaring te realiseren bij de consument. De experts in Experience Shopping zijn de Amerikanen. De Amerikaanse conceptstores zijn naar Europese normen nogal kunstmatig, denk maar aan themarestaurants, disney-achtige toestanden, … Ook de ‘experience’ die de Amerikaanse modehuizen willen creëren, wordt door de Europese fashionista’s vaak als té commercieel ervaren. Forever 21, een goedkoop, jong, modieus merk is hiervan een voorbeeld. In Europa zal de klant op een subtielere manier bespeeld worden dankzij een harmonieuze mix van retail, kunst en horeca binnen één winkel. Kopen is er niet altijd een prioriteit. De bedoeling is klanten boeien, verrassen door ze te laten proeven, testen, voelen, ruiken en emoties op te roepen. Dit houdt soms in dat je wat ‘koopruimte’ moet opofferen om plaats te maken voor ‘bezoekruimte’. Vandaar dat Hans Van Der Loo (auteur ‘Shopping Experiences: kathedralen van de 21ste eeuw’, uit: Retail & Interior design, Episode Publishers 2004) de ideale naam heeft gevonden voor de winkels van vandaag: ‘De kathedralen van de 21ste eeuw.’ En gelijk heeft hij want de jeugd van tegenwoordig bezoekt veel liever de mysterieuze shop van Abercrombie & Fitch dan de dom van Milaan. Bovendien zijn de meeste experience shops vaak echte architecturale pareltjes, net zoals de kathedralen vroeger. Experience shopping legt zich vooral toe op de nieuwe statussymbolen, zijnde tijd en rijkdom aan ervaringen. Trends stelde vast dat slechts 44% van de Europeanen materiële welstand verstonden onder luxe. De meerderheid vond dat luxe gekoppeld kon worden aan verrijkende ervaringen (38%) en ‘tijd hebben’ (18%). Natuurlijk is dit niet te veralgemenen in heel Europa. In Scandinavië vindt bijna de helft van de ondervraagden dat luxe onkoopbaar is, terwijl in Bulgarije of Roemenië Louis Vuitton, Chanel, Rolex, … hét van het zijn. Winkeliers concurreren niet enkel met elkaar, maar ook met het internet. Mobiel internet vindt meer en meer zijn opmars in het dagelijkse leven. Vroeger moest men de deur uit om kleren te kopen maar dit kan tegenwoordig allemaal online. Dit werkt tijdbesparend en kost ook minder geld want online kan men producten vergelijken en zo de goedkoopste prijs zoeken. Volgens Pine & Gilmore (auteurs van “De beleveniseconomie”) volstaat het niet meer om louter producten te maken en diensten te leveren om een economische groei te creëren maar is belevenis de volgende stap. Winkels moeten zich onderscheiden van het internet door de manier waarop ze klanten het shoppen laten beleven. De klant moet een reden hebben om uit zijn luie stoel te komen en de winkel te bezoeken. 5 In bijlage 1 geef ik enkele voorbeelden van Experience Shopping. 5

ht tp :/ / www.c om p as s on li n em ar k et in g. n l/ bl og /c on vers i on / wa ar om -s h op p en- m ens en - on li n e/ ; htt p: // www. p hl. b e/ eC ac h e/D EF /1 1/ 4 63 .h t ml ; T r en ds nr. 4 5 ( 1 0/ 11 /2 0 11 ) ; htt p: // we ek en d . kn ac k. b e/l if es t yl e/ r ad ar/s up er m am a- b l og/ c ol u mn- tr ui m oer k er k e/ b el evi n gs m od e/ ar tic l e11 9 50 4 73 1 64 9 9. ht m ; www.s ou l m an ag em en t .n l/ d own l oad s /R et ai l _i nt er i or_ d es i gn .p df

13

1.1.2.2

Wat is een experience?

‘Experience’ heeft in het Engels verschillende betekenissen: iets voelen, iets persoonlijk meemaken, iets ondergaan, observeren, iets beleven, … Het toont duidelijk aan dat er geen eensluitende definitie bestaat voor het woord. Zelfs in het Nederlands heeft het woord meerdere betekenissen: o o o

Een belevenis: een gedenkwaardige ervaring.(wiktionairy). Een ervaring: vorm van kennis die mensen in de praktijk opdoen. ( woordenboek). Een beleving: elke persoonlijk ervaren bewustzijnsinhoud (mijn woordenboek).

Toch hebben deze definities allemaal iets met elkaar gemeen: Het gaat telkens om iets wat iemand heeft meegemaakt en wat een invloed op hem gehad heeft. Ondernemers spelen hierop in door te zorgen dat hun klanten bewust iets meemaken in hun zaak in de hoop hen te behagen en aan te zetten tot kopen én terug te keren. 6

1.1.3 Hoe is het ontstaan? Volgens Pine & Gilmore (auteurs ‘The Experience Economy’, 1999) is de ontwikkeling van het koffiedrinken een goed voorbeeld van de evolutie van het belevenisshoppen. Iedereen kan perfect thuis een kopje koffie drinken. Toch gaan de meeste Italianen hun ochtendkoffie slurpen in een lokale ‘trattoria’, voor de gezelligheid en de sfeer. Helemaal af wordt het wanneer je je koffie kan drinken in het Starbucks Café op het San Marcoplein: sfeer, gezelligheid en een gigantische keuze uit verschillende soorten koffies en de bijhorende muffins, brownies, cookies, … dit alles geserveerd in de meest hippe tassen, mokken en kopjes. De unieke meerwaarde ligt hem in de belevenis en daaraan hangt een prijskaartje. Het is om die reden dat een Starbucks koffie (veel) meer zal kosten dan een koffie in een gewone ‘trattoria’. Mensen hechten steeds meer belang aan de ervaring die men opdoet en willen die achteraf kunnen vertellen en hiervoor heeft men gerust een paar euro extra over. Het is een trend die steeds meer de kop opsteekt: Hoe zeldzamer iets is, hoe meer mensen het willen hebben. De meesten scheppen graag op tegen vrienden en kennissen over het allerlaatste snufje dat ze onlangs gekocht hebben. Of over de laatste exclusieve reis die ze gemaakt hebben. Of over die unieke locatie waar ze de laatste keer koffie hebben gedronken. Dit alles heeft te maken met de mentaliteit die doorheen de jaren sterk is veranderd. Een paar jaar terug had men meer nood aan materiële behoeftes zoals kledij, voedsel, veiligheid, ... Maar wat als deze allemaal voldaan zijn? Dan gaat men op zoek naar postmateriële behoeftes zoals zelfontplooiing, emoties, ervaringen, … Het ontstaan van dit nieuwe marktsegment is vooral interessant voor de kleine zelfstandige omwille van de twee belangrijkste pijlers van het Experience Shoppen: Uniekheid en persoonlijke dienstverlening. De grote ondernemers moeten deze hoekstenen vaak nog verder uitbouwen en ze doen dit op verschillende manieren: Workshops organiseren, demonstraties geven in de winkels, mensen het product laten uitproberen, de kinderen entertainen terwijl de mama’s aan het winkelen zijn, … Een mooi voorbeeld hiervan is de juwelier die workshops organiseert voor zijn klanten om zelf juwelen te ontwerpen. Dit kan soms meer opbrengen dan de verkoop van juwelen in de winkel zelf. Volgens Fashion United is het louter winkelen niet meer van deze tijd. Klanten hebben iets extra nodig.

6

ht tp :/ / www.d ef in it i ons . n et /d ef in it i on / exp er i enc e ; htt p: // www. enc yc l o. nl

14

Lorin Parys (operationeel directeur van Uplace): “Je maakt van een winkel met een slecht product of met een manke prijs-kwaliteitverhouding geen succeszaak door er een belevenis aan toe te voegen. Maar het zal het product wel sterker maken.” En dat is precies wat de ondernemers willen. Het koopgevoel bij de klant sterker maken dankzij de sfeer in de winkel, de testers, … Ook al is het product zelf misschien niet zo veel waard. 1.1.3.1

Verschillende vormen van experience shopping vandaag

1.1.3.1.1 Pop-up shops / Moving-store Een pop-up shop is een winkel, bar, restaurant, pand, … dat tijdelijk door een ondernemer gehuurd wordt om zijn producten te verkopen. Meestal verkopen ze hier spullen die op hun vaste locaties niet beschikbaar zijn. De bedoeling is om ongeveer een maand lang een winkel te openen en daarna weer te verdwijnen. Dit soort winkels zijn dan ook vaak minimalistisch ingericht. Het concept dient niet alleen maar om de aandacht van de consument te trekken, het moet ook een zweem van exclusiviteit oproepen. De meeste popup shops bieden kledij aan van een vorig seizoen aan sterk verlaagde prijzen. Het zijn niet altijd, maar vaak, outletshops. Andere merken gebruiken deze marketingstrategie dan weer juist om hun nieuwe collectie te promoten. Ze laten toe het merk te ervaren en onderzoeken of de collectie wel degelijk kan aanslaan bij het publiek. De bedoeling is dan ook niet om winst te maken maar om naambekendheid te creëren. Ook voor webshops is dit een ideale manier om contacten te leggen met hun klanten en hen in real-time te laten kennismaken met hun producten. Volgens NSZ-voorzitter7 Christine Matheeuws vormen deze shops niet meteen een concurrentie voor de gewone kledingzaken omdat de moving stores vaak stukken verkopen uit oude collecties en slechts een tijdelijk karakter hebben. 8 Deze trend heeft zich ook al gevestigd in België. Niemand minder dan Belgisch topmodel Hannelore Knuts opende een pop-upstore in Antwerpen. Knuts is de ambassadrice van DAA (Designers Against Aids). Via deze organisatie wil ze via de modewereld de aandacht vestigen op de gevaren van aids. In bijlage 9 kan u het artikel vinden. 9 Pop-up shops passen bij het onderdeel van experience shopping doordat deze tijdelijke winkels een soort exclusiviteit bieden. Wie het niet gezien heeft, zal het ook nooit zien want deze winkels zijn een soort ‘once-in-a-lifetime-experience’. In Italië zijn er slechts een paar zeldzame gevallen bekend van pop-up shops. De ‘Moving Shop’ in Italië geeft ondernemers de kans om een Piaggio Ape te huren en ermee het land te doorkruisen en blaast zo het authentieke Italië nieuw leven in. 10

Figuur 1: Piaggio Ape van de Moving Shop

7

NSZ : N eu tr a al S yn d ic aat v o or Z elf s t and i g en htt p: // www.c it yz i n e.b e/ n l/ bl og / art ic l e/P op - up + b ars + %2 6+ s h ops + in +B el g i% EB ; htt p: // www. d es i gn t op 10 0.c om / bl og /i t em /d es i g ns h op p en -p op -u p-s t or es ; htt p: // www. ns z .b e/ n l/ ni eu ws /s ec t or en / op m er k el ij k-f en om e en -d e- p op- u p-s h op / ; htt p: //s m al lb us i n es s . aol .c om /2 01 0 /1 2/ 1 3/ wh y-p op - up -s t or es - ar e- p op p in g- up - ev er ywh er e/ ; htt p: // l ets p op it u p. wor d pr es s .c om / t ag/ e xp er i enc e-s h op p in g/ 9 H et N i eu ws bl ad , Lif e, G l am & G os s i p, vri j d ag 4 m ei 2 0 12 (i n bi jl ag e 9 h et art i k el) 10 ht tp :/ / www.m o vi n gs h op .i t/ ht m l/ en /i n d ex. as p# / en/ h om e/ 8

15

Anderzijds toont Valentino hoe het moet door via hét Social Media Tool ‘Facebook’ promotie te maken voor zijn pop-up store. Hij heeft overal ter wereld Moving Stores gevestigd. Onderstaand fragment maakt reclame voor een pop-up store van Valentino in Milaan, die slechts een week open is in september. Het motto van de winkel wordt: ‘GREEN’. Dit is het label dat wel meer bedrijven gebruiken want de consument van vandaag wordt steeds ecologisch bewuster. Voor een groen product willen consumenten vaak meer betalen dan voor andere producten. 11

Figuur 2: Facebook-evenement van Valentino’s Pop-up store

11

ht tp :/ / www.r ed v al en ti n o.c om / en/ p op u p-s t or es /

16

1.1.3.1.2 Limited locations Trendwatching is een nieuwe rage op het spoor bij ontwerpers die veel toeristen naar een bepaalde bestemming kan lokken. Het doel van de ontwerpers is natuurlijk niet om het aantal toeristen te verhogen maar om de exclusiviteit van hun product te garanderen. Onder andere Gucci deed dit. In mei 2012 kwam het merk met een handtassenserie op de markt, weliswaar ‘limited edition’. De handtassen bestaan in vier verschillende kleuren. Ieder kleur staat voor een bepaalde bestemming en is dan ook enkel te koop op deze bestemming. Zo staat aquagroen voor Capri, lavendel voor Cannes, oranje voor Marbella en rood voor Monte Carlo. Een zestal merken hebben al ingespeeld op deze nieuwe trend, onder andere de luxueuze merken Dior en Gucci, maar ook de meer toegankelijke merken als Converse en Levi’s. Converse startte met ‘Limited Locations’ in november 2010. Het merk opende een winkel in het New Yorkse SoHo en verkocht enkel shirts die namen droegen van de wijken en buurten in New York zoals SoHo, Queens, Bronx, … 12 Figuur 3: Speciale editie Converse

1.1.3.1.3 Tryvertising In de meeste winkels vind je bordjes met ‘gelieve de goederen niet aan te raken’. Met tryvertising is dit net het omgekeerde. Hier moedigt de ondernemer zijn klanten aan om het product te gebruiken en hun oordeel te geven. Op deze manier willen producenten dat hun cliënteel het product koopt op basis van een belevenis en niet door de reclame die de media de wereld instuurt. Dit is op zich geen slecht idee, want iets dat je zelf meemaakt of ervaart, blijft veel langer hangen dan wat je ergens leest of hoort. Door tryvertising wordt de doelgroep direct beïnvloed, terwijl advertising indirect werkt! Trendvolger Kristina Dryza kon het niet mooier verwoorden: “Trying new things is the decadent alternative to ownership and permanency. Nothing is stopping you. Experiment! We’re obsessed with new experiences, especially those ‘first time’ ones. Our senses have been dulled – things have become too easy and boring. We’re always asking, ‘what’s new?’ ‘what’s fresh?’ First experiences often have self-transformation elements – try truffles for the first time and experience a new taste sensation; try the first truffles of the season and have the connoisseur experience.” Tryvertising beperkt zich niet enkel tot het uitdelen van gratis producten. Het kan ook subtieler: in Duitsland werden 60Etap-budget-hotels ingericht met Ikea meubelen en ook in de publieke ruimtes konden de klanten de meubels bezichtigen en uitproberen. Nike doet het dan weer helemaal anders en legt zijn klanten in de watten terwijl ze ‘tryen’. Jaarlijks is er in Vancouver een marathon en de deelnemers aan de wedstrijd kunnen in de Nike’s Runner Lounge ontspannen met gratis massages, drank en snacks. Ook is het mogelijk om hier Nike’s loopschoenen te testen. 13

12

ht tp :/ /tr en d watc hi n g.c om / nl/ tr en ds /r et ai lr en ai s s anc e/ htt p: // tr en d watc hi ng .c om/ tr en ds / tr ys u m ers . ht m ; htt p: // www. e xp er i enc es h op pi n g. eu / 20 09 / 10 /tr y ver t is i ng .h t ml ; htt p: // www.c utt i ng ed g ep r.c om / art ic l es / m ark etc om m _ tr y ve rtis i n g. as p ; htt p: // www.c utt i ng ed g ep r.c om / art ic l es / m ark etc om m _ tr y ve rtis i n g. as p

13

17

1.1.3.1.4 Outlet- en winkelcentra Outletcentra springen vandaag de dag als paddenstoelen uit de grond. Winkelcentra bestaan al een tijdje, maar de laatste tijd worden deze groter en specialer ingericht. Ze dienen niet enkel meer om te shoppen. Ze worden een ontmoetingsplaats waar je gezellig iets kan drinken met een leuk muziekje op de achtergrond. Er zijn zelfs al voorzieningen voor de kinderen met oppas en een speelplein. Er zijn werkruimtes voorzien waar de ondernemers klaar staan om hun klanten à la minute en à la carte te bedienen. Ze dienen meer als recreatief vertier dan enkel om te winkelen. De outletcentra volgen deze tendens. In Maasmechelen Village bijvoorbeeld is er niet alleen oppas voor de kleinsten, maar ook een dierenopvang voorzien. Binnenin het fictieve dorpje worden ook tal van evenementen georganiseerd. Momenteel loopt er een tentoonstelling van kunstwerken van François Blommaerts, die uiteraard ook te koop zijn. Voor buitenlandse toeristen is er het ‘taks-free-shoppen’. Een team van ‘personal assistants’ staat klaar om je te helpen bij het uitzoeken van de ideale koopjes. Voor zij die nog wat shoppingbudget over hebben, biedt ‘Maasmechelen Village’ arrangementen aan met overnachtingen in hotels in de buurt aan een speciale prijs. 14 1.1.3.2

Zit er toekomst in?

Beleveniseconomie zit nog niet zo heel lang in de lift en zal wellicht nog een tijdje blijven bestaan. Jongeren zijn op zoek naar exclusiviteit, uniekheid, persoonlijk afgetoetste producten. Dit alles wordt door de ondernemers in veelvoud aangeboden in de nieuwe beleveniswinkels. Toch zijn niet alle vormen van experience shopping een even lang leven beschoren, volgens mij. Er is bijvoorbeeld een fundamenteel verschil tussen de Nike-winkels die via tryvertising de klanten op de loopband aanmoedigen om de schoenen te testen, en de Concept Store van Abercrombie & Fitch. Deze winkel is volledig ingericht als nachtclub met luide muziek en het welgevormde – voornamelijk mannelijk – personeel bedient u in bloot bovenlijf. Hier binnenstappen is inderdaad een belevenis en vele mensen duiden deze bezienswaardigheid dan ook aan op hun to-do-lijst. Maar of er ook effectief veel geshopt wordt, is nog maar de vraag. Door de donkere discotheekachtige ruimtes zijn de collecties nauwelijks te zien. Bovendien verliezen de winkels steeds meer van hun mythische karakter: Oorspronkelijk vond je de zaken enkel in Milaan en Londen, vandaag zijn er al meerdere winkels in Europa waardoor de ‘exclusiviteit’ afneemt. In het ‘moving-store’ concept zit er al wat meer toekomst want deze belevenissen zijn maar van korte duur. De stukken die je hier vindt zijn vaak exclusief en dat is waar de klant naar op zoek is. Ook is de belevenis elke keer anders doordat iedere collectie innovatief tentoongesteld wordt aan het publiek. Net zoals ‘tryvertising’ zullen de pop-up stores nog wel een tijdje blijven bestaan want klanten vinden het altijd leuk eerst iets uit te proberen vooraleer ze iets kopen. De ‘limited stores’ zijn leuk als je bijvoorbeeld New York bezoekt en tijdens het winkelen de Converse-store bezoekt. Ook voor de mensen die in en rond New York wonen is het leuk om iets unieks te hebben dat enkel in hun stad te koop is. Toch geloof ik niet dat door dit concept klanten uit België speciaal naar New York zullen gaan om een bepaald shirt te kopen. 14

htt p: // www. m aas m ec h el en vi l l ag e.c om / nl /h om e/s t art p ag i n a ; htt p: // www. t our it al yn o w.c om /i t al y_ inf or m ati on /i nf or m at i on _s h op p in g _i n_ it al y. p h p ; htt p: // www.s ou l m an ag em en t. nl /d own l o ads / r et ail _ in t eri or _ d es ig n. p df ; htt p: // www. u pl ac e. eu/D ef au l t. as p x? P ag eI D= 16 6& Cu lt ur e= nl

18

1.2 Trends in de reisindustrie 1.2.1.1.1 Themareizen Naast de innovatieve manieren om het shoppen aangenamer te maken is er nu ook op reisvlak een nieuwigheid, namelijk de themareis. Een themareis is een unieke reis die zich richt op de specifieke wensen van de klant rond een bepaald thema. Het doel kan zijn de kennis te vergroten of mensen de gelegenheid te bieden om de cultuur van de bevolking nog intenser te beleven. De onderwerpen van themareizen zijn zeer uiteenlopend: gastronomie, wijn, wandelen, taal, wellness, fotografie … Meestal wordt de reis begeleid door een gids die veel ervaring heeft op het themagebied. Verscheidene touroperators specialiseren zich op deze nichemarkt want volgens Rik Van Belle (coördinator van ’t Zuiderhuis) is er een drang naar nieuwe, exclusieve reizen. 15. Zij bieden een totaalpakket aan aan de klant, inclusief transport, accommodatie, maaltijden en natuurlijk niet te vergeten de ervaring, de beleving van het thema waarvoor de klant in het bijzonder heeft gekozen. Themareizen zijn er naar ieders smaak en dat is wat het mooie eraan is. Wat je favoriete hobby ook mag zijn, er bestaat wel een reis voor! 16 Voor de amateurfotograaf bestaan er tal van fotoreizen waar hij de kneepjes van het vak leert op ’s werelds mooiste bestemmingen. De gastronoom vindt vandaag de dag zelfs zijn gading bij een aantal touroperators die geen nichetouroperators zijn zoals Caractère en Pegase. Het moet wel gezegd worden dat deze gastronomische reizen zich eerder richten tot een welstellend publiek. 17 In wat volgt, geven we een aantal sprekende voorbeelden van themareizen. Sinds enkele jaren zijn reizen waarbij men het land doorkruist met de vespa meer en meer in trek. Ook op de Belgische markt is er nu een bureau ‘Vespa Travel’. Ze bieden verscheidene soorten reizen aan: groepsreizen, individuele reizen, eendagsreizen, meerdaagse, … Pegase en Vip Selection, de luxemerken van de twee grootste touroperators TUI en Thomas Cook, bieden elk golfreizen aan. Dit soort reizen zitten momenteel in de lift, vooral bij veertigers. Er wordt gekozen voor hotels met een golfbaan bij of dichtbij het hotel. Indien deze zich eventjes buiten het hotel bevindt, wordt er speciaal vervoer geregeld voor de golfers. Vaak wordt zelfs een service voorzien om de golfsticks gratis mee te nemen op het vliegtuig. Naast golfreizen kan je ook kiezen uit een brede waaier aan wellnessreizen. Men verblijft dan in hotels die een uitstekend spacenter hebben waar men volop kan genieten van de wellnessfaciliteiten en de bijhorende massages en relaxerende behandelingen. Een andere Belgische nichetouroperator is Travel2Sports & Events. Deze touroperator specialiseert zich in het organiseren van sportreizen. Sportfanaten die absoluut die ene sportwedstrijd gezien willen hebben, kunnen bij hen terecht. Hun aanbod bestaat uit voetbal, Formule 1, basketbal, tennis, wielrennen … Naast deze sportreizen bieden ze ook reizen aan naar unieke concerten zoals bijvoorbeeld dat van Rihanna in Londen. Het is mogelijk om deze formules individueel of in groep te boeken. Het voordeel van een touroperator die zich specialiseert in één bepaald marktsegment is de bijna ‘perfecte’ productkennis van het thema waar hij voor instaat. 18

15

ht tp :/ / www.tr a vel u p d at e. b e/n l/ ni eu ws / d et ail /r eis t r en ds -b i j- vr eem d e- k on t in en t en- e xc l us i e ve- en th em ar ei z en - p op ul ai r 16 ht tp :/ / www. ves p at r av el .b e/ 17 ht tp :/ / www.t h om as c ook . b e/p eg as e- vak an ti es . as p x 18 ht tp :/ / www.tr a vel 2s p orts . b e/ ab ou t/ i nd e x. ph t ml

19

Wij hebben geen Belgische touroperators gevonden die pure modereizen aanbieden, maar wel twee Nederlandse bureaus, namelijk SRC Cultuurvakanties en Reisburo Schagen. Het volledige programma van hun modereizen wordt besproken in hoofdstuk 4: ‘Wat is het huidige aanbod rond mode in Italië?'. Beide programma’s zijn vergelijkbaar en richten zich vooral op de bezienswaardigheden die te maken hebben met het aspect mode in de belangrijkste steden van Italië: Bezoek aan het textielmuseum van Prato, het kunstenaarskwartier Brera, de Ferrari Store, … De ervaring van het winkelen zelf komt tijdens deze reizen nauwelijks aan bod. Enerzijds is dit logisch aangezien de reis acht dagen duurt en het inhoudelijk noch budgettair haalbaar is elke dag te winkelen. Anderzijds vinden wij dat er op die manier toch een essentiële ervaring ontbreekt, wat er misschien voor kan zorgen dat ware modeliefhebbers misschien teleurgesteld terug zullen keren van de reis. Wij hebben dan ook via onze case een duidelijk onderscheid willen maken tussen een modereis, die voornamelijk de nadruk legt op de “places to see”, en een mode/shoppingreis die zich vooral toelegt op de “places to be” om te winkelen.

20

2 Wat maakt Italië tot een shoppingparadijs? “La belezza, de schoonheid is een ideaal dat blijft in het Italiaanse volk, ik zie daar geen verandering in, hé. Dat blijft.” (Nora Stehouwer, consulaat-generaal, Milaan) Met dit citaat wordt nog maar eens bevestigd dat Italië vooral gekend staat om zijn mode. Steden als Milaan en Rome domineren het modelandschap, zoals onderstaande tabel (die tot stand kwam door Wikipedia) illustreert. Wikipedia hanteert als norm voor de definitie van ‘modestad’ het belang van de productie en verkoop van modeartikelen. Daarnaast maken mode-evenementen en – beurzen ook deel uit van de criteria om ‘modestad’ genoemd te worden. In de top 25 is er maar één land dat kan tippen aan Italië op het gebied van mode en dat is Spanje, dat ook twee keer in de lijst vernoemd wordt met steden als Barcelona en Madrid. Andere landen in de top vijf zijn het Verenigd Koninkrijk, en Frankrijk. In deze landen concentreert de mode-industrie zich vaak in één enkele stad terwijl dit in Italië niet zo is. Volgens de Language Monitor is Milaan de vierde grootste stad in de ‘Fashion Capital’ en komt Rome slechts op de dertiende plaats.

Tabel 1: Top Global Fashion 19 Capitals 2011

19

ht tp :/ / www.l an g u ag em on i t or.c om / ?s =f as h i on +c api t al

21

In het modeland bij uitstek zijn dan ook enkele van de grootste modeontwerpers ontstaan. Er goed uitzien is voor de Italianen een manier van leven en dit is diep geworteld in hun cultuur. Het zit in hun bloed graag uit te pakken met wat ze hebben: “The orientation is always really cultural, so when you’re a child you’re exposed to matters that pay attention to fashion.” (Erica Corbellini, onderzoeker, auteur, modedocente Università Cattolica) Mode gaat niet enkel over kleren, maar ook over de nieuwste trends in kapsels, make-up, meubels, architectuur, … En ook hier zijn de Italianen ons altijd voor. Dit trendvolgend gedrag bestond al in de Renaissance: “It is in a way the same story of the Renaissance, so in that time they were dressed as the court said, because these aristocrats knew which were the best ways to be dressed. And in the same way the Italian people think that some brands can tell them the right things to wear.” (Emmanuela Mora, auteur, onderzoeker en modedocente Università Cattolica)

22

2.1 Het belang van mode Volgens Corbellini en Saviolo (auteurs ‘Managing Fashion & Luxury Companies’, 2009) is mode een manier om zich te uiten en zich te profileren als lid van bepaalde sociale groepen. Zo is er een verschil tussen toegankelijke, lifestyle en absolute luxe. Absolute luxe bestaat uit op maat gemaakte en met de hand vervaardigde stukken van exclusieve materialen, anders genoemd ‘haute couture’. In de modepiramide zijn dit merken als Chanel, Louis Vuitton, Hermes, … Lifestyle luxe, zoals Cavalli en Valentino, is kledij die gemaakt wordt in een serieproductie waarbij men toch nog rekening houdt met het budget zodat de collecties toch wat toegankelijker worden voor een groter publiek. Toegankelijke luxe is kledij die vooral door het gewone publiek wordt gekocht om hun merkgevoeligheid te tonen. Hier spreekt men vooral over Diesel, Massimo Dutti, Max & Co, … Dit in tegenstelling tot de hogere klassen die absolute luxe vaak een must vinden om hun rijkdom en hoge status tentoon te spreiden. Naast deze drie verschillende soorten luxe heb je dan de ‘gewone kledij’ van de groothandelaars die voornamelijk bestaat uit ‘kant-en-klare mode’. Hier staat fashion én budgetvriendelijkheid centraal. We denken hierbij aan de gekende ketens van Zara, H&M, Gap, … 20

Figuur 4: Modepiramide Corbellini & Saviolo

20

M an ag i n g F as hi on & L u xu r y C om p an i es , C or b el li n i & S a vi ol o, 20 0 9

23

2.2 Geschiedenis van de klederdracht en mode in Italië 2.2.1 Prehistorie (… - 800 voor Chr.) In de prehistorie was kleding voor mensen uit een warm klimaat minimaal. Voor de bewoners uit het noorden, bestond de kleding vooral uit materialen die zij hadden bekomen tijdens de jacht, zoals dierenhuiden en gedroogde grassen. Men weet weinig over hoe de mensen zich in deze tijd kleedden omdat hun kleding gemaakt was van organische materialen en die vergaan na enige tijd in de bodem. Men beweert dat op het moment dat mensen kleren begonnen te dragen, de lichaamsluis is ontstaan. Deze houdt zich schuil in kleding. Door onderzoek heeft men ontdekt dat de lichaamsluis 107 000 jaar geleden is ontstaan. Dit toont aan dat het dragen van kleding toch niet zo lang geleden vertrouwd is geraakt als men tot op dat moment dacht.21

2.2.2 Oudheid (800 voor Chr. – 500) In de oudheid kopieerden de Italianen hun kleding van de Grieken. De kleding bestond uit eenvoudige onderdelen. Zowel mannen als vrouwen droegen een toga. De kwaliteit daarvan ging van grof linnen tot duur borduursel. Van die kwaliteit kon men afleiden van welke stand iemand was. Onder die toga droeg men een tunica, dit was een hemd met korte mouwen in een lichte kleur. De toga was nogal lastig om te dragen in het dagelijks gebruik dus maakte men van de tunica de algemene klederdracht. Om deze tunica wat op te vrolijken kreeg deze ook versieringen. Buiten de steden droeg men een tunica met lange mouwen, bv. In Damatica. Voor de vrouwen kende men in die tijd al de bikini. Deze bestond uit een chiton22 met daarover een stola, een soort omslagdoek. De gebruikte grondstoffen hiervoor waren linnen, wol en later ook katoen. De zijden kledingstukken werden pas ingevoerd na de kruistochten in het Oosten. Toen droeg men ook al schoenen die eigenlijk meer sandalen waren. De schoen bestond uit een lap leer die van onder de voetzool bovenop de voet en enkel werd vastgemaakt. Zowel vrouwen als mannen verhoogden soms hun voetzool door onderaan een kurklaag te bevestigen. De armere mensen, die geen schoenen konden betalen, liepen rond op vilten, sokachtige sloffen. 23

2.2.3 Middeleeuwen (500 – 1500) In de Middeleeuwen werd mooie en exclusieve kledij meer en meer een middel om een onderscheid te maken tussen de verschillende sociale klassen. De klederdracht werd sterk beïnvloed door de heersers van die tijd. Enkel de rijken mochten modieuze kleren dragen. Dure sluiers werden verboden voor de vrouwen van de lagere klasse. Enkel de vrouwen of dochters van edelen mochten fluweel, satijn of hermelijn dragen. Tijdens het bewind van Koning Edward II mochten enkel royalty’s een doek in goud of paarse zijde dragen. Zo had iedere koning zijn eigen stijl of “mode” die doorheen de Middeleeuwen veranderde.

21

ht tp :/ /n l. wi ki p ed i a. org / wi k i/K l ed i ng D e c h it on is e en ou d-G r i eks k l ed in gs t uk . M ees t al v an l in n en of wol g em a ak t , l at er ook v an k at oen en s oms z ij d e. G ri eks e k l ed in g wer d n i et op m aat g em aak t m aar b es t on d u it r ec ht e l ap p en s t of di e vers c hi ll en d e m at en h ad d en. D ez e l ap p en s t of wer d en om h et lic h aam g ed r ap eer d , er wer d g een en k el e s c h aar of n a al d g ebr u ik t. D e s t of wer d op t all oz e m an i er e n g ep l ooi d. (W ikip ed i a) 23 ht tp :/ / www.b el p aes e. nl /B 2SG ESO U .HT M L 22

24

Veel gebeurtenissen tijdens de Middeleeuwen hebben een grote impact gehad op de hedendaagse mode. Door de kruistochten van toen heeft men allerlei nieuwe stoffen leren kennen en geïmporteerd uit het Oosten. Stoffen als satijn, zijde, fluweel en brokaat. 24 In steden als Venetië en Firenze waren het families als de Borgia en de Medici die exotische producten uit landen als China en Indië importeerden. De leden van deze families lieten hun gewaden maken door de bekendste kleermakers van die tijd. Soms lieten ze deze zelfs overkomen naar hun steden zodat ze altijd hun favoriete ontwerper in de buurt hadden wanneer ze hem nodig hadden. De mode heeft ook veel te danken aan Marco Polo, één van de beroemdste ontdekkingsreizigers, die de grondlegger was van de handelsroute tussen Indië en China enerzijds en Italië anderzijds. De rijke steden bloeiden open tot centra waar de oorsprong werd gelegd voor de hedendaagse kledingindustrie. Bovendien investeerden de rijke kooplieden hun rijkdommen in cultuur en wetenschappelijk onderzoek waardoor de schilderen beeldhouwkunst, de muziek, architectuur en wetenschap een enorme bloei kenden. Hierdoor werd Noord-Italië hét culturele centrum van die tijd.

2.2.4 Renaissance (1500 – 1800) Door de vele oorlogen die gevoerd werden tijdens de Renaissance, verplaatste het culturele centrum zich naar Madrid, terwijl de mode een nieuwe impuls vond in Parijs. In de 17de eeuw werd door aanmoediging van de Franse koningen, de mode bepaald door couturiers in Parijs. Ook Spaanse en Engelse ontwerpers begonnen op te komen. Ondanks het feit dat dit een mindere periode was voor de Italianen bleven deze zich toch specialiseren in mode, vooral in Rome. 25 Het was pas in de 19de eeuw dat de Italiaanse kledingmakers weer langzamerhand in beeld kwamen dankzij hun mooie ontwerpen, prachtige stoffen en zeer goede kwaliteit. Tot op heden hebben de Italiaanse ontwerpers die positie niet meer afgestaan en enkel maar bevestigd. 26

Figuur 5: Domenico Tintoretto, undated 27 (1590s?): The Dogeressa

24 25 26 27 28

Figuur 6: Giovanni Battista Moroni, 1560 28 The Gentleman in Pink

ht tp :/ / www.m i dd l e- ag es . org .u k / m edi e val -f as hi on . ht m ht tp :/ / en. wi ki p ed i a. org / wik i/ his t or y_ of _It al i an _f as hi on ht tp :/ / www.i t ali a ans e- ov er h em d en .c om/ it al i aan s e- kl ed i n g/ ht tp :/ /r eal m of ven us .r en ais s anc ei t al y. n et/ war dr ob e/ ar tg al l er y5 . ht m ht tp :/ /r eal m of ven us .r en ais s anc ei t al y. n et/ war dr ob e/ m en / V en M enG al l3 b. ht m

25

2.2.5 Nieuwe Tijd (1800 tot nu) Italianen worden door velen als smaakvol en modebewust beschouwd, wat niet betekent dat ze dit ook altijd van zichzelf gevonden hebben. In de jaren ‘40, keken ook de Italianen op naar buitenlandse ontwerpers voor de laatste nieuwe trends. Ze hadden wel het voordeel dat hun zijde en wol gekend waren doorheen Europa in de 20ste eeuw. In de jaren ‘40 kochten welstellende vrouwen hun garderobe in Parijs terwijl de hot-spot voor mannen in Londen was. De middenklasse wierf kleermakers aan om kopies te maken van de laatste trends uit Parijs en Londen. Desondanks waren merken als Fortuny, Gucci en Ferragamo al bekend begin de jaren ‘20, maar dit waren eerder uitzonderingen. De meest gekende Italiaanse ontwerpster, en eigenlijk de oermoeder van de Italiaanse modewereld, is Elsa Schiaparelli. Zij werd pas beroemd nadat ze haar modehuis opstartte in Parijs in 1927. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde er veel in Italië. Doordat het land beschadigd was, moest de Italiaanse regering een nieuwe economie opbouwen. Ze baseerden zich hierbij op het voordeel dat ze al een lange tijd hadden: handgemaakte producten van leer, zijde en wol. Ze richtten zich op een grote markt die weinig schade van de oorlogen had ondervonden: de Verenigde Staten. De Italianen kopieerden nog altijd de Parijse mode, maar verkochten tegen een veel lagere prijs waardoor ze meer belangstelling kregen in de Verenigde Staten: “And so they helped Italian people to develop … industrialize and make the production of cloth more technical with this innate good taste they had.” (Emmanuela Mora, auteur, onderzoeker en modedocente Università Cattolica) Italië werd pas op de kaart gezet als modeland toen voor het eerst een Italiaanse multidesigner fashion show georganiseerd werd in Firenze in 1951. Deze show zette de spotlights op ontwerpers als Fontana Sisters, Contessa Visconti, Emilio Pucci, Baroness Gallotti en Bertoli. De modejournalisten reageerden enthousiast en doorheen de jaren ‘50 concurreerden fashion shows in Firenze en Rome om Italië’s reputatie. Bij de Italiaanse mode draaide het allemaal om glamour. De modeontwerpers werden vooral bekend doordat Italiaanse beroemdheden en Hollywoodsterren hun avond- en cocktailjurken droegen. In de jaren ‘70 en ‘80 begonnen Italiaanse mannenkleren meer aanzien te krijgen doordat verschillende sterren kledij en schoenen van Armani, Zegna of Brioni droegen in internationale films en televisieshows. In de jaren ‘80 namen vrouwen meer en meer hun intrede in de businesswereld en ontwerpers legden zich toe op op maat gemaakte kledij voor deze nieuwe businessvrouw. Nieuwe namen in de Italiaanse fashion scene zijn Moschino, Romeo Gigli en Dolce & Gabbana. In de jaren ‘90 breidde deze trend zich nog verder uit met ontwerpers als Ferré, Versace en Prada. De laatste jaren begon Milaan zich sterker te profileren als modestad en zette al gauw Rome en Firenze in zijn schaduw. Milaan specialiseerde zich vooral in ready-to-wear kledij, waardoor de mode ook toegankelijk werd voor het gewone publiek. Tezelfdertijd ontwikkelde zich een uniek systeem van verticale integratie dat nog steeds kenmerkend is voor de Italiaanse mode-industrie. Ontwerpers namen de volledige controle over alle fasen van de textielproductie en de detailhandel in elk deel van het land. Tegen het einde van de 20ste eeuw was de Milanese ‘Fashion Week’ een verplichte stop voor kopers, klanten en journalisten uit Parijs, New York en Londen.

26

Italië is doorheen de geschiedenis gegroeid tot een internationale macht in de modewereld. De mode-industrie is tot op heden de 3de grootste sector in Italië, die meer dan 1 miljoen mensen tewerkstelt. 29

2.3 Welke designers zijn in Italië ontstaan? 2.3.1 Giorgio Armani Giorgio Armani, geboren te Piacenza op 11 juli 1934, wilde eerst dokter worden maar gaf zijn studies op om als fotograaf aan de slag te gaan. Om een centje bij te verdienen werkte hij als etalagist in het winkelcentrum ‘Rinascente’ in Milaan. Zijn eerste ervaring als ontwerper was bij het modehuis Nino Cerutti van 1961 tot 1971. Pas in 1970 opende hij zijn eigen bedrijf. Dankzij Richard Gere in ‘American Gigolo’ (1980) verwierf hij internationale faam. In 2001 werd hij door Forbes magazine verkozen tot meest succesvolle ontwerper van Italië. Armani kreeg in 2003 de eerste ‘Walk of Style Award’: Hij ontving een stoeptegel met zijn naam in de boulevard ‘Rodeo Drive’. Hij ontwierp een eigen kledinglijn voor de Italiaanse deelnemers van de Olympische winterspelen in 2006. Armani richtte zich niet enkel op kledij. Hij ontwierp zelfs het in- en exterieur van een Mercedes Cabriolet! Naast auto’s stond hij ook in voor de vormgeving van bepaalde apparatuur van Sony. Één van zijn andere realisaties zijn de uniformen van de Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia. Ten slotte was hij ook één van de eerste modeontwerpers die weigerde om nog langer uitgehongerde modellen op de catwalk te dulden.30

2.3.2 Roberto Cavalli Roberto Cavalli maakte deel uit van een artistieke familie. Geen wonder dat hij ging studeren aan de kunstschool. Hij werd geboren in 1940 in Firenze. In 1965 maakte hij zijn debuut als ontwerper door T-shirts te ontwerpen met prints. Niet veel later opende hij een fabriek waar hij deze T-shirts produceerde, maar ook prints drukte op leer. Pas in 1982 startte zijn carrière echt in de mode. Hij drukte zijn stempel op de fashionwereld door ‘Just Cavalli’ op de markt te brengen. Dit is een kledinglijn gericht op een jonger doelpubliek. Cavalli’s collecties bestaan uit 3 lijnen: Class, Freedom en Angels. Tussendoor heeft hij ook nog eens voor het modehuis ‘Hermes’ gewerkt. Roberto Cavalli haalt zijn inspiratie vooral uit de natuur, dieren, bloemen en de lucht. Daarbij is de slang zonder twijfel zijn favoriete dier. Het dier vertegenwoordigt het merk ‘Just Cavalli’ als symbool en als mascotte. Je kan niet om de prints van Cavalli heen. Zelfs in zijn snoepwinkel vind je chocolade met dierenprints terug. In 2002 werd hij verkozen tot designer van het jaar door ‘Fashion Group International’ (USA) en in 2006 kreeg hij de ‘Bamby’ prijs op het gebied van fashion, sport, muziek en cinema. 31

29 30 31

ht tp :/ / www.f as h i oni t al i ans t yl e.c om / his t or y- it al i an -f as h i on ht tp :/ /k u ns t- en -c u lt uu r.i nf on u. nl/ b i ogr af i e/2 2 30 7- g i or g i o- ar m an i- van - m ed ic i jn en -t ot -m od e. h t ml ht tp :/ / www.p erf u m es r evi e w.c om /r ob ert o-c a val l i. ht m l

27

2.3.3 Guccio Gucci Geboren in Firenze in 1881 is Guccio Gucci één van de oudste Italiaanse ontwerpers. Zijn eerste winkel ‘The House of Gucci’ werd in 1920 opgericht en stond in voor de verkoop van leer en accessoires aan ruiters. Doorheen de jaren verving de auto meer en meer het paard en zo was Gucci genoodzaakt zijn invalshoek aan te passen. Bij de opening van zijn tweede winkel in Rome in 1938 legde hij zich toe op de verkoop van handtassen. Deze handtassen zijn op de dag van vandaag nog zeer in trek, vooral omdat bekendheden als Jackie Kennedy er wild van waren. Guccio was ook de bedenker van het groen-rode vierkant dat zo kenmerkend is voor de Gucci-collectie. Hij vond zijn inspiratie in de band die het zadel vasthoudt op het zadel. Na het overlijden van Guccio werd ‘The House of Gucci’ beheerd door zijn 3 zonen. Pas in de jaren ‘60 werd het logo met de dubbele G bedacht. De jaren ‘70 betekenden de ondergang van het bedrijf door de vele familieruzies tussen de 3 broers. Pas toen Tom Ford het bedrijf in 1995 onder handen nam, kwam het weer tot leven. Louis Vuitton, die altijd een grote concurrent van Gucci was geweest, wilde het bedrijf maar al te graag overnemen maar moest in 2004 uiteindelijk de duimen leggen voor Pinault.32

2.3.4 Salvatore Ferragamo Salvatore Ferragamo, ‘ontwerper van de sterren’, zag het licht in 1898, te Bonito. Hij ontwierp zijn eerste paar schoenen al op de leeftijd van 9 jaar, dus men kan aannemen dat zijn passie voor schoenen aangeboren is. De keuze was nogal rap gemaakt en hij koos voor een opleiding als schoenmaker in Napels. Na zijn studies opende hij een winkeltje niet ver van zijn ouderlijk huis. Hij emigreerde in 1914 naar de Verenigde Staten om samen met zijn broer in een fabriek van cowboylaarzen te werken. Enkele jaren later verhuisde hij naar Hollywood en pas toen begon zijn succes. Daar opende hij een winkel met op maat gemaakte schoenen voor de Hollywoodcelebrities en zo kreeg hij ook de status van ‘schoenmaker voor de sterren’. Hij wou al gauw komaf maken met het idee dat wie mooi wil zijn, moet lijden en studeerde daarom anatomie aan de universiteit van Zuid-Californië om in staat te zijn comfortabele schoenen te ontwerpen. Toen hij in 1927 terugkeerde naar Italië werd hij ook daar de ontwerper voor de meest welstellende en machtige vrouwen van de eeuw. Na zijn dood in 1960 bleef zijn naam nog altijd verder leven in een uitgebreid aanbod van luxueuze schoenen, handtassen, zonnebrillen, horloges, …33

32 33

ht tp :/ /k u ns t- en -c u lt uu r.i nf on u. nl/ b i ogr af i e/5 2 53 7- b i ogr af i e- h ous e- of -g uc c i .h t ml ht tp :/ /t h ed ai l yp u mp .c om/s al v at or e-f er r ag am o- ju n e- 5- 18 9 8- %E 2% 8 0% 9 3- au g us t- 7- 19 6 0/

28

2.3.5 Stefano Gabbana & Domenico Dolce Het duo Dolce & Gabbana behoren waarschijnlijk tot de meest invloedrijke ontwerpers van deze tijd. Gabbana werd in 1962 geboren te Venetië, en zijn kompaan Dolce in 1985 te Sicilië. Deze laatste studeerde fashion design en verwierf de nodige kennis in het bedrijf van zijn ouders. Gabbana studeerde echter grafisch ontwerp en werd assistent in een atelier in Milaan. Het was daar dat de twee elkaar voor het eerst ontmoetten in 1980. In 1982 hadden ze al hun eerste consulting bureau geopend en niet veel later kon men hun eerste vrouwenlijn bewonderen in Milaan. De collecties bestonden uit gecompliceerde ontwerpen die ze thuis maakten. Toen ze in 1989 een contract tekenden met een Japans bedrijf betekende dit ook de start van hun eerste mannencollectie. D&G is vooral gekend om hun flatterende en sexy mode voor vrouwen, vaak in glanzende of glinsterende stoffen. Pas in de jaren ‘90 wonnen ze hun eerste awards, namelijk in 1991 de ‘Wollmark Award’ en in 1993 ‘Best Fragrance of the Year’. 34

Figuur 7: Dolce & Gabbana, mannencollectie lente en zomer 2012

34

ht tp :/ / www.t h ebi og r ap h yc h an n el .c o.u k/ b i ogr ap h i es /d olc e -g ab b an a. ht m l

29

2.3.6 Gianfranco Ferrè (1944-2007) Gianfranco Ferrè werd geboren in 1944 in Legnano. In 1969 studeerde hij af in de architectuur en nog geen jaar later begon hij zijn carrière in de mode met het ontwerpen van accessoires. De jaren erna werkte hij als ontwerper van regenjassen en in 1974 begon hij met zijn eigen bedrijf. Vier jaar later was hij een gevestigde waarde in het modeland dankzij zijn vrouwencollectie. Hij maakte zijn eerste mannencollectie pas in 1982. Eind jaren ‘80 werd Gianfranco ‘Stylistic Director’ bij het modehuis Dior in Parijs. Pas halverwege de jaren ‘90 zette hij deze samenwerking stop om zijn eigen collectie verder uit te bouwen. Hij vond zijn eigen label namelijk functioneler dan dat van Dior, die zich vooral richtte op haute couture. Ferrè werd reeds meermaals gelauwerd, onder andere met de ‘Golden Thimble Award’ voor zijn eerste collectie bij Dior. Hij heeft al 6 keer de award voor beste Italiaanse ontwerper gewonnen en ook de Gouden Medaille van de stad Milaan.35

2.3.7 Miuccia Prada Het modehuis Prada bestaat al sinds 1913 maar het was pas de kleindochter Miuccia Prada die Prada maakte tot wat het vandaag is. Ze werd geboren in 1949 en startte haar carrière in het familiebedrijf na haar studies. De ongebruikelijke materialen waaruit een Prada kledingstuk vaak gemaakt is, zijn het resultaat van haar inspiratie. In 1989 bracht ze haar eerste vrouwenkleren op de markt en 6 jaar later een mannencollectie. Wat Prada ‘Prada’ maakt is dat het geen opvallende kentekens bevat. Vroeger moest het merk expliciet op de kledij staan zodat iedereen kon zien dat het een Prada was. Vandaag is dit helemaal anders en is het merk enkel herkenbaar door echte insiders en modekenners. Het merk wordt als cool, comfortabel, puur, sierlijk en minimalistisch beschreven.36

2.3.8 Elsa Schiaparelli (1890-1973) Elsa Schiaperelli was één van de grondleggers voor de Italiaanse mode én een historisch mode-icoon. Ze werd geboren in Rome maar verhuisde al gauw naar Parijs waar ze haar eerste winkel opende. Elsa stond gekend voor haar schokkende ontwerpen. Ze liet bijvoorbeeld de stoffen voor haar collecties ontwerpen door de excentrieke kunstenaar Salvador Dalí. Ze creëerde een nieuw soort roze dat ze ‘Shocking Pink’ noemde. Deze dame is ook de uitvinder van de schoudervullingen en was de eerste die ritsen verfde in dezelfde kleur als die van de jurk. Doordat ze graag experimenteerde met materialen legde ze zich in de jaren ‘30 toe op het ontwerpen van juwelen. Niet veel later waagde deze creatieveling zich aan het samenstellen van parfums. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin ze haar winkel moest sluiten, was Schiaparelli door alle horror van de oorlog haar passie voor mode verloren. Ze concentreerde zich vanaf dan op het schrijven van haar biografie. Toen ze stierf werd ze begraven in haar favoriete knalroze Chinese jurk.37

35

ht tp :/ / www.i nf om at.c om / wh os wh o/ gi anf r anc of err e. h tm l ht tp :/ / www.i nf om at.c om / wh os wh o/ mi uc c i ap r ad a. ht m l 37 htt p: // www. h el iu m .c om/ it ems / 13 7 22 72 - els a-s c hi ap ar el l i-f as h i on- d es ig n er-f r enc h- p erf u m e-s h oc ki n gp erf ur m e

36

30

2.3.9 Valentino Garavani Valentino Garavani, beter gekend als gewoon ‘Valentino’, is één van de beroemdste inwoners van Italië. Hij is geboren te Voghera in 1932. Al sinds zijn kinderjaren had hij een passie voor mode en zo begon hij op zijn 17de in Parijs te studeren aan de ‘École des Beaux Arts’ en aan de ‘Chambre Syndicale de la Coutûre Parisienne’. Na zijn studies werkte hij samen met een Griek en een Fransman maar na 10 jaar in Parijs keerde hij terug naar zijn geboortestad en startte er zijn eigen winkel in Rome op de Via Condotti. Hier werd hij ontdekt door tal van beroemdheden. Vanaf dan begon het imperium van Valentino zich uit te breiden. In 1990 richtte hij LIFE op, een organisatie die hulp biedt aan aidspatiënten. Enkele van Valentino’s grote klanten zijn prinses Maxima, Elizabeth Taylor, Julia Roberts, prinses Diana, …38

2.3.10 Gianni Versace (1946-1997) Gianni Versace werd geboren in Calabrië in 1946. Op 26-jarige leeftijd verhuisde hij naar Milaan waar hij freelance voor ontwerpers als Genny, Callaghan en Complice werkte voor hij in 1978 zijn eerste collectie voor vrouwen op de markt bracht. Deze man is vooral gekend om zijn glamoureuse jurken die meestal bestaan uit vernieuwende materialen zoals aluminium en gelazerd leer. Versace won tal van awards waaronder de ‘Machera d’Argento’, prijs voor de vele kostuums die hij ontwierp voor theaters. Zijn werken zijn te bezichtigen in tal van musea over heel de wereld. Hij probeerde steeds nieuwe dingen uit. In 1989 opende hij ‘Atelier Versace’, een workshop voor fashion modellen. Twee jaar later lanceerde hij de ‘Versus’ collectie die gericht was op jongeren. Op 50-jarige leeftijd werd hij doodgeschoten. In minder dan 10 jaar bouwde deze legende een imperium op. Nu zet zijn zus Donatella Versace zijn werk nog steeds verder.39

2.3.11 Andere Andere gekende Italiaanse ontwerpers zijn: Bottega Veneta, Emilio Pucci, Cesare Attolini, Laura Biagiotti, Adele Casagrande, Enrico Coveri, Alessandro dell’Aqua, Alberta Ferretti en Anna Molinari.40

38 39 40

ht tp :/ /k u ns t- en -c u lt uu r.i nf on u. nl/ m ens en / 82 7 1- val en ti n o- m od e- k on in g. ht m l ht tp :/ / www.b i ogr ap h y.c om / p eop l e/ g i an ni- v ers ac e- 95 1 78 3 6 ht tp :/ /n l. wi ki p ed i a. org / wi k i/ Li js t _ van _ m od e on t wer p ers #I t al i.C 3. AB

31

2.4 Wat zijn de voornaamste shoppingwijken in de Italiaanse ‘modesteden’? 2.4.1 Milaan De modehoofdstad bestaat uit verschillende shoppingdistricten. De voornaamste en meest betaalbare winkelstraten zijn:

Figuur 8: Plan van de modedistricten in Milaan

•

•

• •

• •

41

41

Corso Vittorio Emanuelle: Deze straat is centraal gelegen in de stad en is zeer geliefd bij window-shoppers. De winkels zijn uitgerust met prachtige etalages en portieken. Overdag is deze straat ook autovrij. In de galerij bevindt zich ook het grootste en oudste shoppingcentrum van de stad, namelijk La Rinascente. Brera: Deze buurt heeft een hoog trendy karakter dankzij de vele artiesten, kunstenaars en alternatievelingen die hier vroeger woonden en die nu hun stempel op het district gedrukt hebben. Torino&Ticinese: De straat was vroeger de belangrijkste winkelstraat van Milaan. Buenos Aires: De grootste winkelstraat van de stad en ook één van de grootste in Europa. Het is het belangrijkste handels- en zakencentrum dat de verbinding maakt tussen de detailwinkels van de binnenstad met het noordelijke industriële district. Corso Vercelli: Deze winkelstraat is buiten het stadscentrum gelegen en één van zijn bijstraten, namelijk Via Belfiore, is volledig gericht op schoenen. Paolo Sarpi: Ook gekend als ‘Chinatown’, is één van de levendigste straten van Milaan. Hier kan men vooral terecht voor zijde en leer. ht tp :/ /c i aom i l an o. it / e/s h ops /s h ops . as p

32

Wie echter dacht dat Milaan enkel betaalbare prêt-à-porter mode te bieden heeft, heeft naast de ‘Fashion Quadrilatero’ gerekend, ook wel ‘Quadrilatero della Moda’ genoemd. Hier floreren de boetieks van de bekende en luxueuze ontwerpers en showrooms. De voornaamste straten in dit ‘vierkant van de mode’ zijn: Via Montenapoleone: Merken als Valentino, Prada, Gucci, Versace, Louis Vuitton, Cartier, Salvatore Ferragamo, Fratelli Rosetti, … doen de modeliefhebber hier watertanden • Via delle Spiga: Dolce & Gabanna, Gianfranco Ferré, Krizia, Bulgari, Tod’s, Sergio Rossi, Bottega Veneta, Genny, … zwaaien hier de plak • Via Sant’Andrea: De logo’s van Trussardi, Fendi, Armani, Prada, Moschino, Cesare Paciotti, Chanel, Kenzo, … sieren hier de winkelgevels • Via Manzoni: De multi-concept winkel van Armani is hier gesitueerd net zoals Spazio Armani. 42 43 44 Milaan is niet enkel een stad maar is een merk op zich, een merk dat een product een stevige stimulans kan bezorgen: “The value of these place-based brands lies partly in their ability to persuade consumers of products’ excellence, quality, and innovation. Also, the brand infuses products (and firms) with the ‘feel’ of the city: for example, cool clothes come from cool places. Labels of origin such as ‘Made in Italy’, Milanese fashion … are far from neutral in their affect and are commonly used as strategic tools in the fashion industry.”. (Johan Jansson & Dominic Power, ‘Fashioning a Global City’, 2010) Billboards, posters en andere vormen van publiciteit die gericht zijn op mode zijn in heel de stad terug te vinden en bevorderen zo de mode- en merkgevoeligheid van zowel de Milanezen zelf als de toeristen en businesslui die de stad aandoen. •

2.4.2 Rome Als hoofdstad van Italië biedt Rome uiteraard een grote diversiteit aan winkels, boetieks en shoppingcentra. De stad heeft 5 gekende shoppingwijken: •

• •

•

42 43 44 45

Via dei Condotti: Deze straat is de beste en ook een van de duurste straten van Rome met zijn topdesigner shops van Armani, Prada, Versace, Dolce & Gabanna, Gucci, … Vroeger moest men zelfs betalen om nog maar voet te zetten in deze winkels. Via del Corso: Een populaire straat bij de Romeinen en de toeristen met bekende winkels als Ferrari en Swarowski. Piazza Navona: Op dit plein vindt men veel kunstgalerijen en antieke winkels. Vlakbij bevindt zich een film- en cinemashop die zeker een bezoek waard is voor wie fan is van de Italiaanse Cinema. Porta Portese: Eventjes buiten het centrum gelegen maar toch een gerenommeerde winkelstraat voor jonge trendy Romeinen. Deze plaats is ook gekend voor de vlooienmarkten die hier iedere zondag plaats vinden.45

ht tp :/ / mi l aan . nl /m il a an /i nf or m at i e/ wi n k el en / win k els t r at en ht tp :/ /t ips . pr i m eit al y.c om / i nd e x. ph p/ 2 00 8/ 0 5/ 29 / mi l an-s h op p in g- gu i d e- m or e- af f or d ab l e-f as h i on / ht tp :/ /t ips . pr i m eit al y.c om / i nd e x. ph p/ 2 00 8/ 0 5/ 28 /s h op p in g -in - mi l an- t our- of -l u xur y- d is tr ic t/ ht tp :/ / www.r om e xp l or er.c om / bu yg u id es . ht m l

33

2.4.3 Firenze Wie in Firenze komt winkelen, is zeker niet op koopjesjacht. De stad is voorzien van gekende ontwerpers, chique boetieks en topjuweliers. Hier komt men voor de beste kwaliteit: ‘stijlvol maar peperduur!’ ‘Via dei Tornabuoni’ en ‘Via della Vigna Nuova’ zijn dan ook dé winkelstraten bij uitstek. De eerste wordt vaak vergeleken met de beroemde winkelstraat ‘Fifth Avenue’ in New York. Dit is de thuis van klinkende namen als Armani, Gucci, Versace, Coveri en Ferragamo.

2.5 Mode, maar niet in de shops… 2.5.1 Hotels Elegantie zit in het Italiaanse bloed, vandaar dat Italianen dan ook graag logeren in een elegant interieur. Het is dan ook niet vreemd dat de gekende ontwerper Salvatore Ferragamo, drie van de mooiste hotels in Firenze heeft ontworpen. Daarnaast staan nog enkele suites in Rome op zijn naam. Hij was één van de pioniers van de ‘Fashion Designer Hotel Trend”. Ferragamo’s eerste bedoeling was echter niet een hotel te openen waardoor hij meer naambekendheid zou krijgen, maar eerder een businesshotel. Concreet betekent dit dat in het hotel het logo van Ferragamo niet uitgesproken terug te vinden is, behalve in een paar catalogi en gadgets in de lobby. Sterker nog: voor het design van één van zijn hotels, namelijk ‘Gallery Art Hotel’, liet hij zich bijstaan door Christian Liagire, dus exclusiviteit streefde hij zeker niet na. 46 De meeste ‘Fashion Designer Hotels’ zijn gevestigd in Milaan. Voorbeelden zijn het Armani hotel47, dat onlangs geopend is, Bulgari en Maison Moschino. Dit laatste hotel wil de toerist onderdompelen in een sprookjessfeer tijdens zijn verblijf: ”The common thread connecting the rooms is a fairy tale theme because to sleep is a preface to dream, and dreams are fairy tales that we are allowed to experience first hand… The hotel interior reflects Moschino’s distinctive style where the ordinary world is painted with a brush of surrealism.”(Moschino Press Release, 2008)48 Een ander gekend Fashion Designer Hotel is dat van het jeansmerk Miss Sixty in Rimini. Dit hotel richt zich vooral tot jongeren die hun sociaal netwerk willen uitbreiden door andere reizigers te ontmoeten. Het hotel heeft een strak en flashy interieur. 49

2.5.2 Restaurant / café Er bestaan niet enkel ‘Fashion Designer Hotels’ maar ook Fashion cafés en/of restaurants. Vaak zijn deze gelokaliseerd bij de winkel van de ontwerper zelf. Vooral in Milaan vind je zo’n cafés en/of restaurants. Reizigers komen hier meestal niet zozeer omwille van het lekker eten, maar eerder om de exclusieve designsfeer op te snuiven. Het Gold restaurant van Dolce & Gabanna is hier een voorbeeld van. Dit glamoureuse restaurant met Siciliaanse specialiteiten werkt al zijn gerechten af met een ‘touch of gold’.50

46

www. h ot elc h at t er.c om /s t or y/ 20 0 6/ 8/ 16 /8 5 31 6/ 3 09 3/ h ot els /f as hi on _ h ot els _F err ag am o_s _F l or enc e_ h ot els ht tp :/ / www. ar m an i h ot els .c om / en /p df /p r es s / 2 01 1 _0 9 _0 6. p df ht tp :/ / www.tr en d hu n t er .c om /tr en ds /f air y-t al e- h ot els - m ais on -m os c h i n o- op en s - in- 2 00 9 49 htt p: // www. j au nt ed .c om /s t or y/2 0 10 /5 /3 / 23 5 12 4/ 5 16 7/ tr av el /T h e+U lt im at e+ G u i d e+t o+ F as h i on +D es ig n er +H ot els +Ar ou n d+ th e+W or ld 50 ht tp :/ / www.d olc eg ab b an a.c om /g ol d / 47

48

34

Andere ontwerpers als Armani, Roberto Cavalli en Gucci hebben ook elk hun restaurant in deze ‘Fashion Capital’.51 Roberto Cavalli beperkte zich niet louter tot een restaurant maar liet ook een bijhorende club optrekken. De club is helemaal van zijn hand en heet ‘Just Cavalli Hollywood’, waarbij Hollywood verwijst naar de entertainmentgroep waarmee de designer samenwerkt. 52 In Firenze heeft Cavalli tenslotte nog een café, genaamd ‘Caffe Giocosa’, waar zelfs de chocolade bedekt is met zijn wereldberoemde tijgerprint.53 Naast de designercafés biedt Milaan ook enkele cafés die een must zijn voor elke echte fashionista: • • •

• •

Fashion Café geeft de warme sfeer weer van de jaren ‘50. De huiselijke sfeer nodigt je uit tot een lekker dinertje of een gezellige koffiepauze na het shoppen. 54 Zucca in Galleria is gesitueerd binnenin Gallery Vittorio Emanuele, dé winkelstraat der winkelstraten. Hier drink je de beste koffie in Milaan volgens King Umberto.55 La Rinascente is het oudste warenhuis van Milaan, gelegen vlakbij de Duomo. In deze winkel kan je alles vinden, van keukengerei en speelgoed tot boeken. Op de bovenste verdieping heb je een café met een prachtig panorama over de hele stad. 56 10 Corso Como is een complex met winkels, cafés en restaurants. Dit is zonder enige twijfel dé Milanese plaats om gezien te worden.57 Tijdens de Fashion Week in Milaan is de Giardino d’Inverno the place to be. Deze hotelbar is gekend voor zijn heerlijke maar peperdure cocktails.58

2.5.3 Beurzen Beurzen zijn voornamelijk een indicator van wat ‘hot’ is op het gebied van mode en bevorderen de verspreiding van de nieuwste stijlen en trends. Ze dienen eerder om een merk te promoten: “Off course the fair is the moment in which all the actors see each other and specifically the most important actors are there, and everyone of them is very innovative. Then there are a lot of other actors, smaller firms for example, who see which are the most important innovations of the important firms and they allow them, and so they produce in a shorter time after these innovations. So they don’t create anything new, but they imitate and they contribute to the diffusion of that style. So the fair is influent for that reason. » (Emmanuela Mora, auteur, onderzoeker en modedocente Università Cattolica) De meeste modebeurzen vinden plaats in Milaan. Dit komt niet alleen doordat dit de modehoofdstad is van het land maar ook omdat het prachtige beursgebouw ‘Fiera Milano’ zich hier bevindt. Hieronder bespreken we enkele van de meest invloedrijke modebeurzen in Milaan: 59

51

ht tp :/ / www. worl ds b es t b ars .c om /f in d- a- b ar .h t m ht tp :/ / www.j us tc av al li h ol l ywo od . it/ h om e. p h p htt p: // www. j au nt ed .c om /s t or y/2 0 11 /1 1/ 1 4/ 1 52 21 2 /8 5/ tr av el /I ns i d e+R ob er t o+C a val l i %2 7s + Fl or en ti n e+ F as hi on +C af e 54 ht tp :/ / www.f as h i onc af e.i t/ 55 ht tp :/ / www.c af f em i an i. it/ en / in d ex. h t m 56 ht tp :/ / www.c it yz ap p er. nl / Mi l aan /S h op p in g/ l a% 20 ri n as c en t e%2 0 du om o 57 ht tp :/ / www.1 0c ors oc om o.c om / 58 ht tp :/ / www. worl ds b es t b ars .c om /m i l an/ gi ar di n o- d-i n v ern o. ht m 59 ht tp :/ / www.f i er am i l an o. it /p or t al/ p ag e? _ p ag ei d =3 6, 3 85 4 0 &_ d ad =p or t al& _s c h em a= PO RT A L 52

53

35

Fashion Week in Milaan wordt georganiseerd om Italië ’s modetalenten te tonen aan de wereld. Per nieuwe collectie wordt er een nieuwe week georganiseerd: Lente, zomer, herfst en winter. Na de shows op de catwalk kan men beroemde ontwerpers en modellen spotten op de fameuze after parties.60 Fashion Week is geen exclusief Milanees evenement. Andere grote modesteden hebben ook elk hun week, namelijk New York, Parijs, Londen, Amsterdam, … In bijlage 3 vind je het programma van dit jaar. Twee andere gekende beurzen zijn ‘Milano Unica’ en ‘Milano Vende Moda’. Milano Unica is een beurs die zich richt op stoffen en accessoires. De naam staat voor de drie essentiële kenmerken van de textielbeurs: ‘Uniciteit, exclusiviteit en eenheid’.61 Milano Vende Moda is een modevakbeurs die zich richt op de promotie van de identiteit, de naam en het imago van de Italiaanse mode: “De modevakbeurs is een nieuw stadssymbool dat mode en design een fundamenteel en herkenbaar karakter geeft, samenhangend met de eigen identiteit”.62 Ook in Rome trekken beurzen wereldwijd bezoekers aan die een glimp willen opvangen van de nieuwste trends. In de bijlagen geven we een overzicht van alle beurzen te Rome.63 “Voor de mannenmode blijft natuurlijk Pitti dé beurs.” (Nora Stehouwer, consulaat-generaal, Milaan). Pitti Imagine is een Italiaans bedrijf dat zich volledig gewijd heeft aan de modeindustrie voor mannen wereldwijd. Jaarlijks organiseren ze in Firenze een modespektakel dat de focus legt op innoveren en evolueren. Het bedrijf gelooft in het concept van de moderne beurs als een evenement. Onlangs hebben ze het aanbod, dat enkel bestond uit kledij, uitgebreid met voeding en parfums. Met deze beurs probeert Pitti Immagine een duidelijke en stimulerende band te creëren tussen exposanten, hun collectie, de kopers en het publiek door hen het maximum aan informatie en kennis te geven.64 Een andere belangrijke beurs in Firenze is het tweejaarlijks event ‘Vintage Selection’ dat plaats vindt in Stazione Leopolda en doorgaat in februari en juni. Op deze beurs vind je allerlei tweedehandsspullen zoals kledij, accessoires en designontwerpen. Vintage Selection is vergelijkbaar met bovenstaande Pitti Imagine initiatieven met dat verschil dat Vintage Selection zich richt op exclusieve tweedehands kledij.65

2.5.4 Modemusea Italië, de bakermat van de renaissance, is altijd trendsettend geweest op vlak van cultuur en architectuur. Getuige hiervan zijn de vele gerenommeerde kunstmusea. In dezelfde lijn zorgt ook zijn status als modeland ervoor dat Italië over een groot aantal mode- en fashionmusea beschikt. In Milaan bijvoorbeeld, toont ‘The Italian Design Permanent Collection (’45-’90)’, de evolutie van onder andere de vespa van vroeger tot heden.66

60 61 62 63 64 65 66

ht tp :/ / www.f as h i onis in g.c om /f as hi on we ek / m il an -f as h i on- we ek ht tp :/ / www.m i l an ou nic a. it/ ht tp :/ / www.m i l an opr et ap or t er.f i er am i l an o. it ht tp :/ / www.f i er ar om a. i t/c al en d ar i o_f i er e.p h p? an n o= 2 0 12 &m es e= 1&l = it a ht tp :/ / www.p it ti m m ag in e.c om / en /c or p or at e. ht m l ht tp :/ /f l or en c eartf as hi on .c om / vi nt ag e-s el ec t i on- L 18 .h t m ht tp :/ / www. ab ou tm i l an.c om / m us eu ms -i n- Mi l an .h t ml

36

Een ander lifestyle museum is ‘The Perfume Museum’. Wie dacht dat mode en parfum niets gemeen hebben mag niet vergeten dat het meestal de modeontwerpers zijn die een nieuw parfum op de markt brengen. Een voorbeeld is ‘The One’ van Dolce & Gabanna. Alle beroemde parfums en hun geschiedenis zijn terug te vinden in dit museum. Ook enkele zeldzame parfums zoals ‘Normandie’ van Jean Patou uit 1935 zijn hier te bezichtigen, of eerder te ruiken …67 In het ‘Zucchi’ museum leer je alles over de ambacht van het patronen maken en drukken maar kan je ook de collectie stoffen bezichtigen van één van de bekendste leiders in de textielbusiness, namelijk Zucchi.68 In Firenze is de ‘Galleria del Costume’ een bezoekje waard. Je ontdekt de geschiedenis van de mode aan de hand van Middeleeuwse koninklijke gewaden en theater- en filmkostuums. De bekende Medici collectie bevindt zich hier ook. De stukken zijn afkomstig uit publieke en private schenkingen. 69 Het museum van Salvatore Ferragamo, een geboren en getogen Florentijn kon natuurlijk niet ontbreken. Het museum vertelt het levensverhaal van Ferragamo en leidt de bezoeker langsheen zijn collectie schoenen door de jaren heen. Daarnaast biedt het museum ook ruimte voor lezingen en workshops voor kinderen.70 Een andere beroemdheid waaraan een museum is gewijd, is Stefano Bardini. Hij legde verschillende kunstverzamelingen aan, namelijk muziekinstrumenten, keramiek, meubels, … De meest merkwaardige collectie in dit museum is die van de schoenen uit de Renaissance. Deze werd geschonken aan Fashion Tours in Firenze.71

2.6 Hoe ziet de toekomst eruit voor de modesteden in Italië? Italië heeft altijd al het statuut gehad van bakermat van de mode, wat leidde tot het geloof in een Italiaans kwaliteitsmerk. Zo palmde het land in 2009 31% van de Europese mode- en textielindustrie in, terwijl Frankrijk slechts 3% voor zijn rekening nam. 72 Het grootste deel van de mode- en textielbedrijven situeren zich in de regio Lombardije, waarvan Milaan de hoofdstad is. Lombardije had in 2008 3600 textielbedrijven en 6845 modebedrijven. De tweede grootste regio met 2989 textielbedrijven en 6316 modebedrijven is Toscane. 73 “In these areas manufacturing tradition, information sharing and specialization exceed mere industrial limits, and become a general value, a sort of anthropological culture of the area which leads to the development of worldwide known ‘areas of exellence’.” (Cossiga, Froio, Bucci & Mulassano, 1988)

67 68 69 70 71 72 73

ht tp :/ /p r of u m is s i mi . word pr es s .c om/ 2 01 0 /0 5/ 2 4/ mus eu m - of - p erf u m e- mi l an/ ht tp :/ / www. arc hi t ett ur ad el m od ern o. it /s c h ed a_ n od o. p h p? i d= 4 29 &l an g =_ en g ht tp :/ / www.f l or enc e artf as hi on .c om / g all er i a-d el -c os t u m e- p al az z o- pi tti -f ir en z e-L 3 .h tm ht tp :/ / www.m us eof err ag am o. i t/ en / m os t r e- i nc ors o. ph p ?i d =2 8 ht tp :/ / www.f l or enc e artf as hi on .c om /s t ef an o- b ard i ni- m us eu m-L 5 7. ht m It al y t ext i l es & Cl ot hi n g r ep or t Q 4, 2 0 09 R ap p or t ‘L ’i n dus tri a T es s il e- m od a i n I t ali a’ 20 0 9

37

De productie van textiel is tegenwoordig sterk verminderd in Italië. Oorspronkelijk bleef de toelevering van materialen uit Azië beperkt tot zijde. Zo verklaarde Emmanuela Mora (auteur, onderzoeker en modedocente Università Cattolica): “After the eighties the production of fashion had so grown that the Italian silk is totally insufficient for the production, so silk comes from China, from India.” Maar de dag van vandaag is het merendeel van de stoffen ‘Made in China’. Door de globalisering van de mode-industrie hebben de lageloonlanden – en dan voornamelijk China – de textielproductie zo goed als overgenomen: “… But the most demanding, as a real investment is the manufacturing, the textile one, which has squeezed by the global pressure, because we have a lot of competition from abroad, especially from China. And we suffer also because of the increase of prices of raw materials. So we are squeezed, the market in this very moment is demanding for very low prices, but we have to cover an increase of costs, and so it is especially the textile part of the pipeline which is suffering.” (Michele Tronconi, directeur Sistema Moda Italia) Ook de productie van de kledij zelf is sterk verminderd in Italië.. Het label ‘Made in Italy’, wordt vaak enkel nog gedragen door met de hand vervaardigde kledingstukken die men vooral vindt in de haute couture. De tegenhanger is de ‘fast fashion’, kledij die binnen een korte periode en tegen een goedkope prijs geproduceerd wordt voor de internationale ketens. Het vervaardigen van deze kledij in Italië zal in de toekomst misschien niet verdwijnen maar wel sterk verminderen door internationale concurrentie: “You cannot think that China can only be a supplier, in the near future China will become a player for the fashion business. So they will be our competitors, so it’s important to go there and make plant [sic] to cover the Chinese market.” (Michele Tronconi, directeur Sistema Moda Italia) Een andere factor die de mode-industrie sterk kan beïnvloeden is de smaak van de consument. Blijven de Italiaanse ontwerpers en hun trends in de smaak vallen of raken zij ooit voorbij gestreefd en moeten zij de duimen leggen voor nieuwe, meer innoverende modenaties? “Because the taste of the people is something that you can’t … coordinate. You can try to interfere with, but you can’t be sure to be always successful.” (Michele Tronconi, directeur Sistema Moda Italia) Milaan heeft volgens Pierre Bordieu (Franse socioloog, La Distinction, 1979) zijn positie als modestad vooral te danken aan de voorgeschiedenis en traditie die de stad heeft op vlak van mode en de productie daarvan. Hij verwijst hiermee voornamelijk naar de vakbeurzen en modeopleidingen die veel mensen aantrekken. Door de vele concurrentie van de lageloonlanden kan de stad zijn status verliezen. Milaan is vooral een stad die creativiteit aan het bedrijfsleven koppelt maar ook van de prêt-à-porter. Zolang de productie van prêt-àporter plaatsvindt in de modefabrieken in het buitenland en niet door de modeontwerpers zelf vervaardigd kan worden, blijft Milaan het risico lopen zijn positie van modestad te verliezen aan grootmachten als China.

38

2.6.1 Textielproblematiek Prato Prato, voor velen een charmant Middeleeuws typisch Italiaans stadje, maar niets is minder waar. Gelegen in het hart van Toscane, concentreert zich hier het grootste aantal Chinese bedrijven van het continent. Het is een unieke situatie binnen Europa: Een volledige stad die compleet omgevormd werd tot Chinatown. Maar wat zich nu nog beperkt tot Prato, kan escaleren over heel Europa. De Chinese manie concentreert zich momenteel op het industrieterrein Marcolotto, dat aan de rand van Prato ligt. De Chinese bedrijven hebben haast alle Italiaanse industrie doodgeconcurreerd. De Chinese ondernemers hebben namelijk allen dezelfde specialisatie: het maken en verkopen van goedkope kleren op grote schaal! Het verhaal, dat begin de jaren negentig van start ging, gaat als volgt: De groothandels importeren hun stoffen vooral uit China omdat deze veel goedkoper zijn dan in Italië zelf. Een aantal pientere Chinese zakenmannen vatten het plan om zich in Prato zelf te installeren om zo de kosten nog meer te drukken. De fabricatie van de kledij gebeurt nu in ruim 2000 naaiateliers die verspreid liggen over de stad. In die ateliers werken, zestien uur per dag, zeven dagen op zeven en aan hongerlonen, duizenden illegale Chinezen. In 2010 werd het aantal Chinezen die in Prato wonen geschat op zo’n 50 000, terwijl er maar 18 000 legaal in Italië zijn. Het zijn ook deze goedkope werkkrachten die de stoffen verven en ritsen en knopen maken. Ze naaien er het prestigieuze label ‘Made in Italy’ in en klaar is kees. De Chinese producenten leggen zich toe op een niche in de markt, namelijk de ‘Pronto Moda’, ook wel ‘kant-en-klare mode’ genoemd. Ze gaan op zoek naar wat hot en nieuw is bij de designers en maken in een mum van tijd goedkope replica’s die aan spotprijzen worden verkocht. Gekende voorbeelden van ketens die op deze manier werken zijn Zara en H&M. Door deze snelle productie van kledij moet de kwaliteit noodgedwongen inboeten waardoor de prijzen ook lager liggen. De Chinezen hebben de sleutel tot succes gevonden: Chinese ‘goedkope’ prijzen, zwartwerk en belastingontduiking. Bovendien is Prato ideaal gelegen als uitvalsbasis voor afzetgebieden als Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. De Italianen hebben het Chinese fenomeen zwaar onderschat. De helft van de Italiaanse textielbedrijven in Prato heeft de deuren al moeten sluiten nu er bijna evenveel Chinese bedrijven zijn als Italiaanse. Het feit dat de Italianen het ook niet altijd even nauw nemen met de wetten, is enkel een stimulans voor de illegalen om de regels met voeten te treden. In het begin verhuurden veel Italianen aan Chinezen. Het maakte hen niet uit of het illegalen waren of niet, als ze er maar geld konden aan verdienen. Onlangs liep er een juridisch onderzoek naar elf politiemensen die verdacht werden van corruptie. Ze zorgden voor verblijfsvergunningen en tipten de Chinezen over komende controles in ruil voor smeergeld. In die zin kunnen we stellen dat de Italianen deels zelf aan de oorsprong liggen van de huidige problemen. De inwoners van Prato zuchten bij het probleem. Bruno Gualtieri, één van de weinige Italiaanse café-eigenaars zegt: "Dit is geen Chinatown, dit is alsof je in China zelf bent.” Als voorzitter van het buurtcomité probeert hij te vechten tegen wat ze noemen ‘de invasie van de barbaren’. Want Chinezen leven volgens een heel ander ritme dan de Italianen. Ze laden en lossen hun waar ’s avonds laat en dan gaan ook hun bars maar open, terwijl de modale Italiaan dan juist wil slapen. Volgens Gualtieri spugen ze op straat! De Chinezen daarentegen zijn beledigd door deze beschuldigingen. Zij vinden dat ze niets misdoen. Sterker nog, ze zijn ervan overtuigd dat ze Prato net helpen van een economische neergang. Volgens hen falen de Italianen in het innoveren en moderniseren. Matteo Wong, een dertiger, geboren in China maar opgevoed in Prato, legt de schuld bij de Italianen. Volgens

39

hem zijn de Chinezen een godsgeschenk voor Prato door de vele werkgelegenheid die ze creëren. Gualtieri is niet de enige die het probleem wil aanpakken. De burgemeester van de stad, Roberto Cenni, is van een centrumrechtse strekking, wat ervoor zorgt dat Prato een unicum is in het traditioneel linkse Toscane. Hij vindt ook dat Prato op een punt is gekomen dat de immigratie van de Chinezen mag stoppen. Toch heeft hij niets tegen de Chinese werkzaamheden want hij is zelf een ondernemer uit de modesector met commerciële banden in China. Hij wil het probleem aanpakken door extra politiecontroles maar deze alleen volstaan niet, volgens hem. Cenni vestigt zijn hoop op de Chinese kinderen. Hij wil dat ze Italiaans leren op school. Ook hoopt hij op een verdrag tussen Italië en China zodat de illegalen makkelijker uit het land kunnen worden gezet. Verder nog droomt hij van een meer commerciële werking tussen de twee landen: “Als de Pronto moda stoffen op de lokale markt zou kopen in plaats van te importeren, zouden de economie van Prato en de kwaliteit van kleren er enorm op vooruit gaan.” [sic]74

74

ht tp :/ / www.tr ou w. nl /tr /n l/ 4 32 4/ ni eu ws / art ic l e/ d et ai l/ 18 1 7 24 7/ 2 01 0/ 1 1/ 09 / M ad e-i n-C h in a- k om t- v aak - ui tT os c an e. dh t ml ; h tt p: //t eg en l ic ht. vp r o. nl / af l e ver i ng en / 20 05 -2 0 06 /d e-c hi n ez en - k om en -i i. ht m l ; htt p: // www.s t an d a ar d. b e/ arti k el /d et ai l . as p x? art i k eli d =0 F 3 11 N7R ; htt p: // inf opr oc . bl ogs p ot .c om/ 2 01 0/ 0 9/ pr on t o- m od a. h t ml

40

3 Hoe promoten de modesteden zichzelf bij de toerist? 3.1 Websites De toeristische dienst van Milaan heeft alles behalve een gebruiksvriendelijke website. Na lang zoeken en bijna elke titel aan te klikken, ontdek je uiteindelijk slechts één wandeling die te maken heeft met mode. Onder ‘Milan and surrounding arreas’, klik je op ‘itineraries’ met als thema ‘Shopping’. Dan krijg je de keuze uit vier wandelingen waarvan er eigenlijk maar één nuttig is voor de fashionista’s, namelijk ‘Milan and style’. Bij deze tocht doet men de voornaamste winkelstraten van Milaan aan. Verder valt er niet veel meer te ontdekken op modevlak op de website van de toeristische dienst van Milaan, wat zeer teleurstellend is voor zo’n belangrijke modestad. Volgens de website wil Milaan zich meer en meer profileren als culturele stad die activiteiten aanbiedt als theater, tentoonstellingen, design, sport en beurzen. 75

Figuur 9: Website toerisme Milaan

75

ht tp :/ / www.t uris m o. m il an o. it

41

In tegenstelling tot de website van Milaan is de site van de hoofdstad Rome, heel wat gebruiksvriendelijker. Daar ben je slechts op twee klikken verwijderd van het shoppingaanbod van de stad. Hier toont men welke markten een bezoekje waard zijn, zoals de antiekmarkt en de bloemenmarkt en welke winkelstraten een must zijn. Rome kent een eeuwenlange geschiedenis en biedt een brede waaier aan historische gebouwen aan. Op de site wordt uitgelegd welke winkels men kan terugvinden in die historische gebouwen. Zowel de traditionele shopper als diegene die op zoek is naar iets origineels, vindt een heleboel leuke tips en adresjes. Deze website ziet er ook heel wat aantrekkelijker uit dan deze van Milaan. Een gelijkenis met de Milanese site is dat er opnieuw slechts in beperkte mate aandacht besteed wordt aan mode. Er wordt uitvoerig gesproken over de activiteiten en bezienswaardigheden die de toerist kan bezoeken in Rome. De site is ook handig voor wie accommodatie zoekt in de stad. Er is bovendien ook een tool die je helpt bij het berekenen van je route via het openbaar vervoer. De site wil toegankelijk en gebruiksvriendelijk zijn voor iedereen, zowel koppels, studenten als gezinnen. 76

Figuur 10: Website toerisme Rome

76

ht tp :/ / www.t uris m or om a. it /? l an g = en

42

Wat de informatie over mode betreft, kunnen we stellen dat de website van Firenze niet veel meer biedt dan die van Rome en Milaan. Hier moet je ook al een ‘ervaren klikker’ zijn vooraleer je op iets terecht komt wat met mode te maken heeft. Na wat speurwerk word je wel beloond met informatie over de winkelstraten en de outletcentra in de buurt. Dit staat in schril contrast met de website van Milaan waar men hierover helaas niets kan terugvinden. Firenze profileert zich tegenover de toerist werkelijk als een ‘kunststad’. Op de site kan je terecht voor uitleg over tal van museums en kunsttentoonstellingen. Voor wie wil shoppen in Firenze biedt de toeristische dienst vooral informatie over de ‘designer outlets’ aan. Firenze is een chique stad en biedt dus ook chique kledij aan. De toerist wordt ook meegenomen op een shoppingwandeling langs alle favoriete plekjes van ‘celebraties’. Vervolgens vindt u nog advies over het kopen op straat. Helaas gebeurt dit veel in grootsteden maar dit wordt aanzien als strafbaar! Tenslotte wordt er nog een paragraaf gewijd aan taks free shopping. 77

Figuur 11: Website toerisme Firenze

Na onderzoek is het duidelijk geworden dat men beter de Google zoekmachine gebruikt met als zoekterm ‘shopping Milan’. Dan krijgt men een hele resem websites met uitleg over de winkelstraten van Milaan en met de commentaren van toeristen die Milaan al hebben bezocht. Op bijna iedere site vind je ongeveer dezelfde informatie terug. Dit geldt trouwens ook voor de andere twee steden, Rome en Firenze. Om het even in welke taal men in Google op zoek gaat, er is informatie in overvloed terug te vinden over het hele winkelgebeuren in Italië! Dankzij hedendaagse toepassingen van de smartphone en Ipad heeft de moderne reiziger altijd en overal toegang tot het internet en kan hij dus makkelijk ‘on the spot’ op zoek gaan naar zijn informatie die hij nodig heeft.78

77 78

ht tp :/ / www.f ir en z et uris m o. it/ en / Bi jl ag e 1 3: Ci t ys ec r ets g ids t j e n aar al l e l eu k e p l ek j es v an een s t ad .

43

3.2 Brochures In de meeste brochures van de touroperatoren vinden we weinig of geen informatie over mode in het algemeen en de modesteden in het bijzonder. De meeste brochures beperken zich tot het aanbieden van hotels en eventueel transport naar een bepaalde bestemming. Toch kan men in de brochures van Transeurope een paragraaf vinden over ‘shoppen’, bij de uitleg over de bestemming. Hier wordt kort uitgelegd of je kan winkelen op de bestemming en waar er hoofdzakelijk iets te shoppen valt. Ook bij de touroperators die een brochure ‘citytrips’ aanbieden zoals Jetair en Thomas Cook, vinden we af een toe een summiere uitleg terug over shoppen. Bij de bestemming Milaan bijvoorbeeld, lezen we in de brochure van Jetair Citytrips: " Milaan is een echt shoppingparadijs! Liefhebbers van haute couture moeten naar de Galleria Vittorio Emmanuele II en de Quadrilatero d'Oro (Gouden Vierkant), gevormd door de Via della Spiga, Via Sant'Andrea, Via Montenapoleone en Via Manzoni, met merken als Gucci en Dolce & Gabbana. Koopjesjagers vinden hun gading in de straten Torino, Paolo Sarpi, ... In de straten Verdi, Verri, .. vindt u designproducten, ondermeer van Alessi. Wie antiek verkiest, moet zeker eens naar de winkels in de Via Bagutta." In de algemene brochures met vliegvakanties van Jetair en Thomas Cook vindt de reiziger bij een aantal bestemmingen ook wat korte uitleg terug over winkelen. Helaas is dit zeer beperkt en weet de klant er niet veel meer mee. 79

3.3 Reisgidsen In reisgidsen kan de toerist dan wel weer een en ander terugvinden over shoppen! Zelfs de ‘Lonely Planet’, een reisgids die eigenlijk bedoeld was voor rugzaktoeristen maar ondertussen ook bekend is bij het ‘grote publiek’, heeft enkele pagina’s gewijd aan shoppen in zijn reisgidsen van Italië. In de reisgidsen Tuscany, Rome en Venice geven ze aan waar men kan gaan shoppen en richten ze zich tot de verschillende doelgroepen door zowel de designerwinkels als de outletcentra en marktjes aan bod te laten komen. Verder helpen ze de shopper op weg dankzij de openingsuren van de winkels, tips over hoe men het best de solden overleeft, adressen van winkels, … Vaak wordt via een grondplan van de stad een beter overzicht gegeven van de bezienswaardigheden in elk modedistrict. 80 Het nadeel van reisgidsen is dat deze vaak niet meer up-to-date zijn een jaar na uitgave. Elk jaar verandert er wel één en ander in het shoppingaanbod van een stad en de nieuwste hotspots ontbreken vaak in de reisgids. Ook het kaartje in de reisgids is moeilijk bruikbaar doordat het zo klein is. Bovendien zal de ‘echte’ fashionista zelden gaan shoppen met een reisgids in de handen aangezien het dikke boek vaak niet past in haar stijlvolle handtas.

3.4 Conclusie Vanuit de toeristische diensten van de steden zelf is er weinig promotie omtrent het shoppen zelf. Gelukkig is er op het internet vanalles te vinden over de shoppinggelegenheden in Italië. Uiteraard kan een reisgids wel handig zijn bij het bezoeken van een modestad maar deze zijn minder up-to-date dan een website.

79

Br oc h ur es : T r ans eu r op e C it ytr i ps , J et air vl i eg vak an ti es en T h om as C o ok vl i eg v ak an t i es (z om er 2 01 2) en Ci t ytr ips 80 L on el y P l an et R om e ( Cit y G u i d e) , L on el y Pl an et V enic e ( Cit y G u id e), L on el y Pl an et T us c an y & U mb ri a. (2 00 6)

44

4 Wat is het huidige toeristische aanbod rond mode in Italië? 4.1 Modereizen 4.1.1 SRC Cultuurvakanties81 SRC cultuurvakanties is een Nederlands reisbureau dat begeleide reizen aanbiedt. Ze zijn gespecialiseerd in culturele reizen wereldwijd. In bijlage 11 vindt u het volledige programma van de modereis in Italië.

Naam

Modereis Italië

Aantal dagen

8d/7n

Transport ter plaatse

Touringcar (Uitgezonderd in Rome: openbaar vervoer)

Accommodatie

Hotel

Regime

Logies & ontbijt

Programma kort

D1: vlucht Amsterdam – Milaan & bezoek grote designeroutlet Il Salvagente D2: Milaan: Galleria Vittorio Emanuele II – Zucca café – Gucci Café – Pradawinkel – Rinascente – Ferrari Store – Lolita – Via Monte Napoleone – giardini Pubblici D3: Milaan: Wijk Brera – Cavalli e Nastri – Fashion café – Five to Nine – 10 Corso Como D4: Prato textielmuseum – Montecatini Terme D5: Firenze: Palazzo Spini Feroni – Salvatore Ferragamo – Palazzo Pitti – Santo Spirito – San Lorenzo of winkelstraten Firenze D6: Rome: Vaticaanstad – Via Cola di Rienzo - Fiuggi D7: Rome: Porta Portese - Fiuggi D8: Naar huis

Inbegrepen

• • • • • • • • • • •

Lijnvlucht Amsterdam – Milaan en Rome – Amsterdam met KLM. Luchthavenbelastingen en heffingen. Vervoer in een lokale touringcar met airconditioning. Treinretour Montecatini – Firenze. Openbaar vervoer op dag 2, 6 en 7. Verblijf in toeristenklassehotels. Overnachting in 2-persoonskamers voorzien van bad of douche en toilet. Verzorging op basis van logies en ontbijt. De excursies zoals omschreven. Audiosysteem. Informatieboekje.

81HTTP:// WWW . SRC- CULTUURVAKANTIES. NL/ ITALIE/ TUSCANY/ ROME/ MODEREIS- ITALIE182635? REISDUUR =8&VERTREKDATUM =16072012&BACKURL =%2FTHEMAREIZEN %2FITALIE%3FICMP%25DKEYWORD - TH

45

Niet inbegrepen

• • •

Toegangsgelden, circa € 60,-, ter plaatse te voldoen. Fooien. Kosten lokale gidsen

Begeleider

Nederlandssprekende begeleider

Prijs

Vanaf € 939

4.1.2 Reisburo Schagen82 Reisburo Schagen is een bureau gevestigd in Nederland dat deel uitmaakt van de groep ‘Holland International’. In bijlage 12 vindt u het tweede programma van een modereis door Italië.

Naam

Modereis door Italië

Aantal dagen

8d/7n

Transport ter plaatse

Touringcar (Uitgezonderd in Rome: openbaar vervoer)

Accommodatie

Hotel

Regime

Logies & ontbijt

Programma kort

D1: vlucht Amsterdam – Milaan & bezoek grote designeroutlet Il Salvagente D2: Milaan: Galleria Vittorio Emanuele II – Zucca café – Gucci Café – Pradawinkel – Rinascente – Ferrari Store – Lolita – Via Monte Napoleone – giardini Pubblici D3: Milaan: Wijk Brera – Cavalli e Nastri – Fashion café – Five to Nine – 10 Corso Como D4: Prato textielmuseum – Montecatini Terme D5: Firenze: Palazzo Spini Feroni – Salvatore Ferragamo – Palazzo Pitti – Santo Spirito – San Lorenzo of winkelstraten Firenze D6: Rome: Vaticaanstad – Via Cola di Rienzo - Fiuggi D7: Rome: Porta Portese - Fiuggi D8: Naar huis

Inbegrepen

*

Niet inbegrepen

*

Begeleider

Nederlandssprekende begeleider

Prijs

Vanaf € 749

*Op de website staat niet vermeld wat wel en niet inbegrepen is.

82

ht tp :/ / www.r eis b ur os c h ag en . nl /2 0 10 / 08 /2 2/ v ak an t i eti p- m od er eis - d oor -i t ali e/

46

4.1.3 Fashion & Travel Fashion & Travel is een Nederlands reisbureau dat reizen organiseert naar de grote modesteden. Hun aanbod bestaat uit: Kopenhagen, Barcelona, Madrid, Sevilla, Valencia, Milaan en Rome. Ze stellen geen voor-georganiseerde pakketjes voor, maar leveren enkel op maat gemaakte reizen. Er wordt rekening gehouden met de persoonlijke belangen en het budget van de klant. Eén van de highlights tijdens de reizen is dat de toerist gedurende enkele uren een ‘Personal Assistant’ ter beschikking krijgt. Die helpt de beste koopjes op de kop te tikken. De Personal Assistant weet op voorhand al waarnaar de klant op zoek is en wat zijn voorkeuren zijn, zodat hij zorgvuldig een route kan uitstippelen langsheen de meest aangewezen winkels. Deze gids is altijd Engelstalig. Fashion & Travel voorziet ook nog een aantal nevenactiviteiten zoals een bezoek aan het wellness- en beautysalon, een persoonlijke gids die u begeleidt door de stad om wat cultuur op te snuiven, ritjes met de vespa door Rome, workshops waarbij men tapas leert maken in Spanje... Deze activiteiten zijn telkens optioneel en worden steeds in samenspraak met de klant al dan niet toegevoegd aan de reis. Begrepen in een reis zijn het transport van en naar de bestemming, de hotelovernachtingen en de Personal Assistant. Op aanvraag kan men ook vervoer van en naar de luchthaven regelen op de bestemming zelf. Niet inbegrepen zijn lunches en diners, persoonlijke uitgaven en reis- en/of annuleringsverzekering.83 In de bijlage 7 vindt u een voorbeeld van een arrangement in Milaan uitgewerkt door Fashion & Travel. Het arrangement kon enkel verkregen worden wanneer de klant, in dit geval ikzelf, zijn persoonlijke voorkeuren doorgaf van hoe hij zich zijn modereis voorstelde. Enkele van mijn wensen waren het aandoen van de Fashion Night Out, maaltijden in restaurants die iets gemeen hebben met mode, zoals eerder beschreven staat op pagina 33 , begeleiding voor de volledige duurtijd van de reis door een Personal Assistant, … Het programma dat Fashion and Travel voorstelde kwam in grote lijnen overeen met mijn persoonlijke wensen maar er waren toch enkele minpunten. De eerste dag is er niets gepland en dien je op eigen houtje de stad te bezichtigen. Pas in de vooravond neemt de Personal Assistant je mee naar het evenement Fashion Night Out waarbij ze slechts drie uren ter beschikking staat voor de klant. De tweede dag is min of meer hetzelfde: In de voormiddag ben je vrij en op de derde dag is er nog maar eens een hele dag vrije tijd om Milaan te ontdekken. De restaurants die in de offerte zijn opgenomen hebben een link met de modewereld maar noch de tafelreserveringen (die € 25 bedraagt), noch de transfers naar en van het hotel zijn in de prijs inbegrepen. Het hotel is een eenvoudig driesterrenhotel gelegen in het centrum. Toch kost de reis € 1.035 per persoon, wat naar mijn mening vrij veel is voor een programma dat weinig gevuld is.

83

ht tp :/ / www.f as h i on an dt r av el .n l/ in d ex. h t ml

47

4.2 Modewandelingen 4.2.1 Viator 84 Viator, Latijns voor reiziger, is een Italiaanse organisatie voor reizigers die hun reis niet willen beleven langs het strand maar dingen willen bezoeken. Hun aanbod bestaat uit begeleide wandelingen en activiteiten op verschillende bestemmingen. Ze proberen het hele jaar door de laagste prijzen te bieden. Naam Duur

Milan Half-Day Shopping Tour

Transport

Vertrekpunt is Piazza Della Scala

Individueel/groep

Individueel

Inbegrepen

Niet inbegrepen

3 uren

• • • •

Toegang tot Milanese top fashion shops Ochtend- of middagwandeling Glimp van de nieuwste trends Personal shopper ervaring

• • • •

Fooien Persoonlijke aankopen Hotel afhaling en drop off Maaltijden en dranken

Begeleider

Engelssprekende gids

Prijs

€ 93,75

84

ht tp :/ / www. vi at or.c om /t ou rs / mi l an /p ri v at e-t ou r- Mi l an- h alf -d ay-s h op p in g-t ou r/ d 51 2- 2 73 4 MI L0 3 FAS HIO N

48

4.2.2 Fashion Campus85 De Milan Fashion Campus is een modeschool die zich in het hartje van Milaan bevindt. Deze school biedt modecursussen aan . Naast deze cursussen biedt zij ook begeleide wandelingen aan in Milaan. Naam

Milano on Fashion & Shopping Tour

Duur

3 à 4 uren

Transport

Zelf ter plaatse raken op vertrekpunt, terugkeer naar hotel is inbegrepen

Individueel/groep

Individueel (min. 2 pax)

Inbegrepen Niet inbegrepen

• •

Toegang tot de trendy fashion shops in Milaan Gepersonaliseerde wandeling

• • •

Fooien Persoonlijke aankopen Maaltijden en dranken

Begeleider

Engels -, Duits-, Spaans- of Japanssprekende gids

Prijs

2 pax = € 160 3 pax = € 180 4 pax = € 200 < 3 jaar = gratis 4 – 16 jaar = € 40

Extra’s

Speciale diensten op aanvraag: • Milan Teen Fashion Shopping Tour (voor tieners met hun moeder) • Men’s shopping tour langs de meest exclusieve en selectieve adressen van Milaan • Bezoek aan een topontwerper voor uw persoonlijk maatpak • Reservaties voor theaters, musea, hotels en restaurants • Levering van uw aankopen in uw hotel of op locatie naar keuze • Assistenten of hostesses ter plaatse om je te begeleiden op beurzen en/ of met een talenknobbel • Glamoureuse hostesses en modellen

85

htt p: // www.f as hi onc am p us . it /i n gl es e% 2 0 F as hi on % 2 0Sc h ool /M i l an %2 0P ers on al % 2 0S h op p er % 20 % 2 0. ht m

49

4.2.3 Milan Shopping Tours86 Dit bedrijf biedt privé begeleide wandeltochten doorheen Milaans grootste modehuizen en outletcenters. Hun grootste troef zijn de gidsen met een uitgebreid talenaanbod. Naam Duur

Top Fashion Houses – Half –Day Tour

Transport

Vertrekpunt: Piazza Della Scala

Individueel/groep

Individueel & groep

Inbegrepen

Niet inbegrepen

4 uren

• • •

Toegang tot de Milanese top fashion huizen Ochtend of middagwandelingen Personal shopper

• • • •

Fooien Hotelafhaling en drop off Persoonlijke aankopen Maaltijden en dranken

Begeleider

Engels-, Frans-, Russisch- of Italiaanssprekende gids

Prijs

€ 50

Extra’s

Speciale diensten op aanvraag: • Vertaaldiensten: Spaans, Arabisch of Perzisch • Hulp bij het vinden van een specifiek kledingstuk • Contacten met bedrijven en fabrikanten • Hulp bij het zoeken naar een geschikt hotel • Transport in Italië en andere landen • Eventplanning

4.2.4 Mestieri della Moda Firenze De website ‘Florence Art Fashion’ biedt tal van mogelijkheden om mode gerelateerde wandelingen te maken of ateliers en musea te bezoeken in Firenze. De site biedt een zeer gevarieerde waaier aan activiteiten rond vrouwenkledij, kinderkledij, schoenen, juwelen, lederen accessoires, parfum, textiel en trouwkledij. Kortom voor elke fashionista wat wils! 87

86 87

ht tps :// www. m il ans h op p in gt ou rs .c om ht tps :// www.f l or enc e artf as hi on .c om

50

4.2.5 Exclusive Fashion Tours Exclusive Fashion Tours is een Toscaans bedrijf dat zijn klanten uitzonderlijke shoppingbelevenissen aanbiedt. Hun team bestaat uit een 12-tal personal shoppers, elk met hun eigen specialisaties. Klanten hebben de keuze uit enkele meertalige tours in Frans, Engels maar ook Japans of Iraans Het aanbod bestaat uit een tiental wandelingen in Firenze en Milaan, aangepast aan ieders budget. Geen zin in één van de bestaande tours? Dan biedt Exclusive Fashion Tours nog altijd een à la carte product aan dat perfect matcht met uw persoonlijke wensen. Hieronder vindt u een greep uit hun aanbod: •

•

•

•

• •

•

•

•

•

88

Gold & Leather: Tuscany’s highlights: Voor alle liefhebbers van leer en goud is er nu een tour die u langs de beste zaken van Toscane leidt. Spoil her: Our exclusive gift package for ladies: Op zoek naar een cadeautje voor vrouwlief? Geef haar een personal shopper cadeau en vermijd zo alle stress van het zoeken naar het ideale geschenk! Tying the knot: Trouwen in Toscane klinkt als een sprookje maar Exclusive Fashion Tours maakt uw dromen echt waar. Met een personal shopper gaat u op zoek naar de beste bruidswinkels, bloemisten, juweliers en natuurlijk ook trouwlokaties. Men’s special: Deze tour is speciaal voor mannen ontwikkeld. Hier staat alles in het teken van maatpakken, dassen, schoenen, … Voor mannen die liever niet shoppen, kan de personal shopper zelfs alle werk doen. Fashion escapade: Dit is een tour voor de ware fashionista’s die alle grote modelabels willen bezoeken. My tailor-made Florence: Firenze is gekend voor zijn vakmanschap. Daarom is een tour langsheen de beste ambachtslieden een must. Hier vindt men op maat gemaakte schoenen en maatpakken. EFT for international buyers and private outlet experience: Deze tour combineert de zoektocht naar de must-haves van de grote modehuizen met het voordeel van de lagere prijzen van de outlets. Art & design tour: Op zoek naar een meesterwerk dat niemand anders heeft? De personal shopper brengt u naar de Italiaanse vakman die net die kleurrijke lamp, dat schilderij, of die sculptuur maakt die bij uw interieur past. Brand previews and individual showroom visits: Dankzij een nauwe samenwerking met de modehuizen maakt Exclusive Fashion Tours het mogelijk om buiten de gewone openingsuren te winkelen in het modehuis van uw keuze. Shopping for YOU / gift shopping service: In Italië is exclusiviteit een must. Daarom bieden sommige merken hun items slechts aan op een beperkt aantal hotspots. Onze personal shopper kan u helpen deze te vinden. 88

ht tp :/ / www. exc l us i v ef as h i on t ours .c om /

51

4.2.6 Chic & Shop Chic & shop, gevestigd in Firenze, doet verschillende bestemmingen ter wereld aan waaronder ook Milaan en Rome in Italië. Hun shopping tours zijn telkens aangepast aan de wensen van de klant. Daardoor bestaat het aanbod vooral uit à la carte producten. Een vaste waarde is de Personal Assistent die overal met u mee gaat van begin tot einde en u de mooiste plekjes toont. Wie naast het shoppen ook nog iets wil bezoeken, kan dit. Een leuke, niet onbelangrijke toets in elke tour is dat de goederen kosteloos opgestuurd worden naar huis! Want geef toe, 20kg bagage is gauw gevuld na een dagje shoppen. Chic, niet? 89

4.3 Speciale acties met bestemming Italië Zoals reeds eerder vermeld biedt de Belgische toeristische markt weinig tot geen modereizen aan naar Italië. De enige voorbeelden die min of meer aansluiten bij mijn onderzoek waren een paar commerciële acties van cosmeticalijnen en tijdschriften.

4.3.1 Ici Paris XL De Belgische drogisterijketen Ici Paris XL kwam wel met een heel origineel geschenk voor de mensen die tussen 28 november en 18 december 2011 iets kochten in hun winkels. Bij aankoop van een parfum, een verzorging- of make-up product van één van de deelnemende merken, ontving men een wedstrijdcode. Met de juiste code kon je de gelukkige winnaar worden van een beautytrip naar een modebestemming. Onder andere Armani, Dolce & Gabanna en Valentino verleenden hun medewerking aan deze wedstrijd. Wie het Valentino-arrangement won kon bijvoorbeeld een overnachting in halfpension in Rome winnen, vluchten inbegrepen voor twee personen. Wat de overige prijzen te bieden hadden, kan u lezen in de bijlagen.90

4.3.2 Flair Ieder jaar kan men bij het tijdschrift ‘Flair’ pockets vinden die toelaten om aan een goedkoop tarief een citytrip te boeken naar één van de modesteden. De bestemmingen zijn voornamelijk Parijs, Rome, Barcelona, Londen, … Bij de pocket ‘Citytrip naar modesteden vanaf € 102’ geeft Flair per bestemming enkele tips en een lijst van de leukste shoppingadressen, aangeraden door lokale fashionista’s. Deze locals geven hun persoonlijk advies over de do’s and don’t in de shoppingsteden.91 Flair lanceerde nog andere pockets zoals ‘Logeren in een Europese modestad voor maar 30 euro’.92

89 90 91 92

ht tp :/ / www.c h ic -s h op .i t/ in d ex. as p www. ic i p aris xl .b e/ b en l/ b 2c /c ont es ts / 2 01 1/ ei n d ej aar wed s tri jd / val en t i n o_ b eau t ytr i p_ nl -b e. as p x www.f l ai r. b e/n l/ p oc k ets / 9 92 5/c it yt ri ps -n a ar- m od es t ed en - van af - 1 02 - eur o. ht m l www.f l ai r. b e/n l/ pc k ets /9 1 98 /l og er en - in- e en - eur op es e- m od es t ad - vo or -m a ar- 3 0- eur o. ht m l

52

4.4 Conclusie Het aanbod op de Belgische markt aan modereizen naar Italië is zeer beperkt. Uitgezonderd van enkele tijdelijke acties van tijdschriften of beautywinkels is er weinig tot niets te vinden dat de reizende modeliefhebber kan bekoren. Bij onze noorderburen zijn er een paar reisbureaus / touroperators die het nut van modereizen ingezien hebben, maar men kan de markt verre van verzadigd noemen en vaak valt men terug op hetzelfde voorgekauwde pakket waardoor de à la carte klant in de kou blijft staan.

53

5 Hoe kan een modereis passen in het huidige aanbod van de touroperator 5.1 Voor wie is dit product interessant? 5.1.1 Touroperators? Het is geen gemakkelijke opdracht de ideale touroperator te vinden voor dit product. Een eerste reden is dat er maar weinig, om niet te zeggen geen, nichisten op de Belgische markt zijn die zich richten op mode. De meesten specialiseren zich voornamelijk in een bepaalde bestemming of in een bepaald thema zoals bijvoorbeeld hiking. Om toch eens te polsen naar de mening van een niche touroperator over het product, heb ik contact opgenomen met Bart De Winter van Anders Reizen, gespecialiseerd in wandel- en cultuurreizen. Hij vond het concept van de reis interessant doordat het programma voldoende afwisseling bood. Volgens hem kan het product inderdaad aanslaan bij de juiste doelgroep. Anders Reizen richt zich echter tot een totaal andere doelgroep waardoor Bart De Winter niet de meest aangewezen persoon was om de slaagkansen van de shoppingreis te bepalen. Ten tweede heb je de generalisten zoals bijvoorbeeld Jetair. Als touroperator richten ze zich tot het grote publiek en een modereis trekt maar een bepaald deel van dit publiek aan waardoor het niet aangeraden is de shoppingreis op te nemen in hun aanbod. Ook is de prijs volgens Lieslot Loyson (Contracting & Production bij Jetair Citybreaks) een struikelblok. De prijs voor het pakket is aanzienlijk en daarbovenop moet men ook nog een extra budget voorzien voor het shoppen zelf. Niettemin zegt ze dat de reis interessant kan zijn voor de modebewuste klant die zich niet aan een budget dient te houden. Een andere reden waarom Jetair de shoppingreis niet in zijn aanbod kan opnemen is dat ze geen kant-en-klare pakketreizen aanbieden. Toch zou het volgens Lieslot een optie kunnen zijn om het hotel en bepaalde excursies op te nemen in hun brochure. Een andere touroperator waar ik meermaals contact mee heb opgenomen maar die helaas geen reactie gaf, is Caractère. Naast hotels biedt deze touroperator ook beleefreizen aan en unieke citytrips. Volgens mij past een shoppingreis perfect in dit plaatje en bij de slogan van Caractère “Reizen met een bijzonder karakter”. Ze willen hun klanten grondig en van binnenuit laten kennismaken met een land. Wie op modereis gaat wordt gedompeld in de wereld van de Italiaanse designers en shoppingcentra. Een tweede argument is dat het doelpubliek van Caractère precies het publiek is waarbij deze reis kan aanslaan: Mensen voor wie het budget ondergeschikt is aan de luxe, het comfort en de excellente inhoud van de reis.93

93

ht tp :/ / www.c ar ac t er e. b e

54

5.1.2 Reisbureaus? Elk reisbureau kan dit product perfect in zijn aanbod opnemen. Of er effectief een reisbureau kan bestaan dat enkel modereizen verkoopt is nog maar de vraag! Het lijkt me niet aangeraden om zich als reisbureau te richten op een nichemarkt want daarmee beperk je je tot een zeer klein publiek. Uiteraard is er wel de mogelijkheid om dit product op te nemen in het aanbod van eigen à la carte reizen en daarnaast nog andere reizen aan te bieden van onder andere Jetair, Thomas Cook, TravelWorld, … Dit gebeurt ook zo in Tramontana, het reisbureau waar ik stage heb gelopen. Het grootste deel van de inkomsten van het reisbureau hangt af van het eigen product, namelijk skireizen. De verkoop van de eigen pakket-skireizen start vanaf het einde van de zomer en tot Pasen blijft het heel druk. De andere maanden gebruiken ze dan vooral om administratieve taken te verrichten. Het andere luik van de activiteiten van het reisbureau bestaat uit de verkoop van de producten van de gekende touroperators en dit het hele jaar door. Zonder dit luik zou het reisbureau niet kunnen blijven bestaan want men heeft het hele jaar door inkomsten nodig om een rendabele zaak te behouden. Toch is het eigen product een voordeel voor deze zaak. Mensen zijn constant op zoek naar nieuwe, à la carte reizen, naar belevingen die hun reis zoveel unieker maken. Om die reden is het niet slecht om als reisbureau een niche product aan te bieden waardoor het reisbureau naambekendheid krijgt en herkenbaar wordt voor zijn klanten.

5.1.3 Modetijdschriften? Wie kan er beter een modereis beoordelen dan de fashionista’s die werkzaam zijn bij de modemagazines? Na tal van modemagazines gecontacteerd te hebben, hebben er slechts twee gereageerd en dat zijn ‘ELLE’ en ‘Libelle’. ELLE, een maandelijks modetijdschrift, richt zich voornamelijk op vrouwen tussen de 20 en 35 jaar. De Nederlandse editie van het magazine bestaat al een twintigtal jaar. De vrouw die me te woord stond is Anne Poelmans. Zij staat in als editor van de websites en blogs. Toen ik vroeg wat ze van het programma vond, leek het haar wel leuk maar toch waren er enkele dingen die ze zou veranderen. Ze vond het programma teveel ‘blingbling’ en te weinig ‘fashion’. Zo beschouwt ze D&G en Cavalli niet als fashion, maar heeft zij het meer begrepen op Prada, Miu Miu, Jil Sander, … Het bezoek aan de Abercrombie & Fitch-winkel vond ze ook geen must, aangezien het niets met mode te maken heeft maar meer met sensatie. Volgens Anne is het meer aangeraden om de vintage buurten aan te doen, of zoals zij het noemt ‘op zoek gaan naar hidden treasures’. Doordat het programma de traditionele bezienswaardigheden teveel aandoet, leek het concept haar té Italiaans. Naast het shoppen zou Anne liever een modeschool bezoeken of een kijkje gaan nemen achter de schermen van Prada! Het is natuurlijk niet aan te raden om het programma goed of af te keuren op basis van slechts één mening. Over smaken valt niet te twisten! Sommigen zullen D&G en Cavalli eerder wél beschouwen als fashion en voor anderen is een bezoek aan de Abercrombie & Fitch winkel het lange aanschuiven wel degelijk waard. Het programma laat bovendien ook de ruimte om bijvoorbeeld de vintagebuurten aan te doen. De rondleiding van de tweede dag gebeurt in samenspraak met de klant, zodat deze zelf kan kiezen wat hem aanspreekt en wat hij wil bezichtigen. Uiteraard kan de Personal Assistant zelf een aantal voorstellen doen maar de klant is koning. Daarnaast is het mogelijk om de eerste avond op de Fashion Night Out een kijkje te nemen achter de schermen van de grote designers. De klant kiest welk modehuis hij wil bezoeken en Melanie Payge (de Personal Assistant van dienst) probeert een bezoek te regelen, in de mate van het mogelijke. Het programma is vooral gemaakt voor

55

mensen die naar Milaan zijn gekomen om te shoppen, om het designerparadijs van Milaan te ontdekken. De reis is echter minder bedoeld om meer over fashion te weten te komen of te leren in musea. Indien de klant dit wenst, is het mogelijk om dit in de vrije tijd te doen, tijdens de laatste dag. Libelle-medewerkster Elizabeth De Backer vond het product goed uitgewerkt en voelde dat de nodige passie voor mode aanwezig was. De doelgroep van de reis is niet bepaald dezelfde als die van Libelle maar toch kunnen er bepaalde elementen uit de reis de Libellelezeressen aanspreken. Elizabeth zelf vindt echter dat het product teveel niche is om in Libelle gepromoot te worden en dat hun doelpubliek niet echt aansluit bij het concept. Zelf gaf ze de suggestie om deze reis te promoten via ‘Feeling’ of ‘Marie Claire’. Feeling is een Vlaams weekblad dat onderwerpen als mode, interieur en lifestylenieuws behandelt. Marie Claire daarentegen is een vrouwentijdschrift dat zich enkel richt op mode. Dit magazine beperkt zich niet enkel tot Vlaanderen, in tegenstelling tot Libelle en Feeling, maar wordt in nog 32 andere landen verspreid. Een promotie via Marie Claire zou de slaagkansen van de shoppingreis dus zeker vergroten dankzij de verruiming van de doelgroep De vraag of modetijdschriften het product kunnen promoten kunnen we volgens mij positief beantwoorden. Door een flyer of promotie van de reis te plaatsen in een magazine dat zich richt tot de juiste doelgroep kan het product gecommercialiseerd worden. Zelf denken we hierbij aan een tijdschrift als ‘Sabato’. Dit is geen mode- maar een lifestylemagazine van de krant ‘De Tijd’. Het weekendmagazine behandelt thema’s als mode, reizen, wonen, kunst, … Doordat het tijdschrift uit verschillende rubrieken bestaat, heeft het ook een ruimer doelpubliek dan een modemagazine, dat zich enkel tot fashionista’s richt. Het doelpubliek van ‘Sabato’ zijn welstellende mensen van middelbare leeftijd die na het vele werken ook willen genieten. Ook het magazine ‘Steps’ zou eventueel geschikt zijn om de modereis te promoten. Uiteraard is het – zoals Elisabeth Debacker reeds zei - aangeraden om het product ook te promoten via de modemagazines. Veel hangt echter af van het soort modemagazine. Bepaalde fashionmagazines leggen de nadruk op de laatste designertrends, zoals Vogue, terwijl anderen kiezen voor een meer budgetvriendelijke aanpak door de trends van de catwalk te projecteren naar de meer toegankelijke fast-fashionstores. Deze laatste tijdschriften zijn wellicht niet diegene waar we ons moeten naar richten voor de promotie van onze reis.

5.1.4 Conclusie Een touroperator en/of reisbureau kan niet overleven door het commercialiseren van louter modereizen. De reden hiervoor is dat de doelgroep te beperkt is. Ook al gaat het bedrijf internationaal met dit product, dan nog zijn de slaagkansen miniem. Volgens mij is het aangeraden om als reisbureau dit product als eigen product te promoten en daarnaast ook brochurereizen aan te bieden van de gekende touroperators. Op die manier raakt het product ook gekend bij de klanten die gewoonlijk een reis naar de zon komen boeken en dit zou eventueel hun interesse kunnen wekken. Wel is het aangeraden om voldoende promotie te maken voor het eigen product zodat het voldoende naambekendheid krijgt. Een artikel in een lifestylemagazine als Sabato of Steps kan hierbij een stap in de goede richting zijn. Modemagazines met het juiste doelpubliek vormen ook een optie.

56

5.2 Hoe komt het product tot stand? 5.2.1 Doelgroep? Modereizen zijn niet goedkoop. De reis zelf is al een grote kost en het shoppen ter plaatse slorpt ook een groot deel van het budget op. Daarom zijn deze reizen bestemd voor een meer exclusief publiek, voor mensen met een ruim budget. Het is haast onmogelijk om een budget-modereis te ontwerpen voor low budgetreizigers. Reizigers die intekenen op een modereis zijn op zoek naar een unieke ervaring die een meerwaarde geeft aan het shoppen en ze zijn bereid daar een prijs voor te betalen. Het is ook een reis die dient om de ware fashionista’s een kans te geven om dat ene unieke stuk te vinden dat ze zoeken. Het is niet aangeraden om deze reis in groep te maken aangezien de voornaamste activiteit van de reis bestaat uit shoppen. Winkelen is een persoonlijke aangelegenheid en elke persoon wil graag zijn eigen favoriete winkels zien. In het programma is er ook een personal shopper voorzien die meegaat als gids en de klanten styling advies geeft. Om een excellente service te kunnen bieden, is het voor haar moeilijk een grote groep op sleeptouw te nemen. Aangeraden is een groepje vrienden, vriendinnen of familie van twee tot maximum zes personen.

5.2.2 Periode / duur van de reis? De reis is een citytrip, die vier dagen duurt. Het is mogelijk – maar niet aangeraden - om in te korten of te verlengen. Op vier dagen is er genoeg tijd om te shoppen en ondertussen toch nog eens de sfeer van Milaan op te snuiven. De reis omvat 2 volledige shoppingdagen en ook de laatste dag hebben de deelnemers nog een voormiddag om te shoppen indien ze dit willen. Door de korte reisduur leent de reis zich perfect voor vriendinnen die eens weg willen van thuis en gezellig onder elkaar willen kletsen en shoppen. Naast modestad is Milaan ook een beursstad. Doorheen het beursseizoen zijn vele hotels compleet volzet, waardoor de tarieven dan ook zeer hoog liggen! Beurzen gaan meestal door tijdens de week waardoor van maandag tot donderdag de tarieven voor hotelkamers de pan uit swingen en het haast onmogelijk is om te reserveren in een restaurant. Tijdens de weekends is het veel kalmer en tijdens de zomermaanden zijn er geen beurzen. Dit is dus het ideale moment om naar Milaan te gaan.

5.2.3 Accommodatie? Bij deze reis ligt de focus niet op het comfort van de hotelkamer. Tijdens de reis is de klant zelden op de kamer en dineert hij meestal buiten het hotel. Toch zijn we op zoek gegaan naar een kwalitatief hotel aangezien de doelgroep bestaat uit het meer exclusieve publiek. De kamers moeten netjes, gerenoveerd en stijlvol ingericht zijn. De badkamer dient zeker goed uitgerust te zijn met een haardroger, staaltjes en een ruime douche of bad. Men verwacht ook een goede service van het personeel. Het momenteel gekozen hotel is een luxueus viersterren hotel dat aan een groot aantal normen voldoet. Het is dichtbij het centrum gelegen. De kamers beschikken over dezelfde faciliteiten als die van de Fashion Designer Hotels.

57

De reden waarom ik niet gekozen heb voor één van de ‘Fashion Designer Hotels’ is omdat deze eenvoudigweg te duur zijn. Voor één nacht in het Armani hotel betaalt men al € 660 en in hotel Bulgari € 671. Het hotel dat budgettair het meest toegankelijk is, is Maison Moschino, waar één nacht € 187 kost. Dit hotel is echter niet bepaald in het centrum gelegen wat het minder aantrekkelijk maakt. Indien de klant wenst om in één van deze hotels te logeren, kan dit natuurlijk altijd. Het programma kan aan de wensen van de klant aangepast worden.

5.2.4 Food & drinks? Gedurende deze reis is de keuze van de restaurants ook niet onbelangrijk. Italië staat gekend voor zijn pasta’s en pizza’s maar in de Italiaanse modehoofdstad is er zoveel meer te ontdekken op gastronomisch vlak. De eerste avond eet men in het hotel. De 17de eeuwse villa van het hotel werd omgevormd tot restaurant. Hier kan men genieten van een pianist tijdens het proeven van de traditionele Milanese keuken. Volgens mij een perfecte start om Milaan te verkennen. De tweede dag is er een lunch voorzien in het Gold Restaurant van Dolce & Gabanna. Zoals eerder vermeld in hoofdstuk twee is dit een glamoureus restaurant met voornamelijk Siciliaanse specialiteiten. De gerechten worden afgewerkt met een gouden accentje zoals de naam al deed vermoeden. s’Avonds leiden we de aandacht even af van de modewereld om hem des te meer te vestigen op de stad Milaan zelf. De ATMosfera94 is een rijdende tram waar een restaurant in gevestigd is. De tram is helemaal heringericht tot een gezellige eetplek. Tijdens de maaltijd kan u Milaan by night bewonderen. De rit begint om 20u00 en eindigt om 22u00. Het restaurant biedt de keuze uit drie verschillende menu’s zodat elke klant zijn gading kan vinden. Elk menu bestaat uit aperitief, voor- en hoofdgerecht, dessert, koffie en versnaperingen. In deze tram zijn aan de ene kant tafels voor vier personen en aan de andere kant voor twee personen. De prijs voor een diner in de ATMosfera bedraagt € 65 inclusief een fles wijn en water per koppel. De menu’s kan u bekijken in bijlage 8. Op de voorlaatste dag is er een uitstap voorzien naar Serravalle Outlet Center waardoor we geen specifiek restaurant hebben voorzien voor de klant. In het outlet center heeft de klant een brede waaier aan restaurants waar hij zelf kan kiezen wat hij wil eten. In het geconstrueerde dorpje is er onder meer een typische Napolitaanse pizzeria, een self-service restaurant, een buffetrestaurant, de hamburgerketen Burger King, een ijsjesbar en een koffiebar. Voor elk wat wils dus. ’s Avonds is er geen maaltijd voorzien want in het wellnesscentrum ‘Terme Milano’ worden de klanten verwend met verscheidene lichte versnaperingen. Indien men nog een stapje wil zetten of nog een kleine honger heeft, raad ik ‘Just Cavalli Hollywood’ aan. Dit is een club met restaurant in één. Ideaal voor een avondje uit. De laatste dag is er enkel nog ontbijt voorzien in het hotel. De klant is ’s middags vrij om te lunchen waar hij wil.

94

ht tp :/ / www. at m- mi .it /i t/A lt ri S er vi z i/T em p oL i b er o/ P ag in e/ AT M os f er a. as p x

58

5.2.5 Wat valt er te beleven? Tegenwoordig kan men alles via het internet boeken en hierdoor moeten we innovatief uit de hoek komen. We moeten de klant een reden geven om juist deze reis te boeken. Via het programma probeer ik een meerwaarde te creëren voor deze shoppingtrip naar Milaan. Elke klant kan online vluchten en hotels boeken om een korte citytrip naar Milaan te maken maar het zijn de extra’s waardoor de klant kiest voor deze georganiseerde reis. We hebben dan ook bewust enkele nieuwe trends uit fashionland zoals experience shopping geïntegreerd in de reis. Tijdens het gegidste bezoek aan de shoppingdistricten van Milaan brengen we immers een bezoek aan de winkel van Abercrombie & Fitch. De mannelijke winkelbedienden zijn er een lust voor het oog en de sfeer in de winkel is die van een nachtclub. Indien er een pop-up shop opgesteld staat in Milaan in de periode van de shoppingtrip, is er ook de mogelijkheid deze te bezoeken tijdens de wandeling. Deze shops worden opgebouwd en weer opgedoekt in ‘no-time’. Op de eerste dag is er de Fashion Night Out (FNO) die plaats vindt over heel de wereld. Dit evenement wordt slechts één maal per jaar georganiseerd en is een niet te missen feest in Milaan. Op deze avond komen alle ontwerpers en celebraties naar buiten om zich van hun beste kant te tonen. Alle winkels zijn toegankelijk voor het publiek en men kan de speciale collecties bezichtigen die exclusief gemaakt zijn voor deze FNO! Swapping parties zijn nog een andere modetrend die steeds meer succes kent. In Milaan heb je het ‘Atelier del Riciclo’ dat één maal per maand een swapping party organiseert voor een grote groep. De klanten mogen elk maximum 10 stuks kledij meebrengen om deze te swappen. Bij deze party hoort er natuurlijk een hapje en een drankje.

5.2.6 Wie begeleidt deze reis? In de prijs zit een personal shopper inbegrepen die op de Fashion Night Out met de mensen meegaat en hen begeleidt achter de schermen van de ontwerpers. Tijdens de tweede dag gaat zij ook mee: in de voormiddag gidst ze de klanten doorheen de modewijken van Milaan en in de namiddag helpt ze hen met de personal styling. De personal shopper van dienst is Melanie Payge. Voor een dag van 10 uur tot 19 uur vraagt ze 600 euro. De klant betaalt ook haar lunch. Wanneer de klanten nood hebben aan een personal shopper buiten deze uren dan komt er nog 85 euro per uur bij. Melanie Payge is een Amerikaanse die in Milaan woont. Ze doet freelance Italiaans-Engelse vertalingen voor de mode-industrie in Milaan. De voorbije 17 jaar heeft Melanie verschillende facetten van de mode-industrie leren kennen. Zo werkte zij in de verkoop, marketing, productie en schreef en vertaalde zij modeartikels. Dit bewijst dat Melanie veel in haar mars heeft en één van de beste personal shoppers is in de modestad Milaan. 95 Een gekende Belgische styliste als Tiany Kiriloff zou geschikt zijn om mee te gaan als begeleider op deze reis. Zij onthaalt de klanten op de luchthaven van Zaventem en vergezelt de klanten gedurende de hele reis. Indien Tiany zou meegaan als reisleidster worden haar kosten meegerekend in de prijsberekening. Ze slaapt in hetzelfde hotel als de klant in een single kamer, ze gaat mee eten met de klant in de voorgestelde restaurants en vergezelt hen bij de avondactiviteiten.

95

www. p l an mi l an .c om

59

Tiany Kiriloff is de Belgische fashionista van het moment en heeft haar eigen modeblog belmodo.tv. Ze begon als model en presentatrice bij JIM. Doordat mode altijd haar grote liefde is geweest mocht ze het modeprogramma Alive.Style presenteren. Naast presentatrice is ze ook freelancer bij de VMMa (Vlaamse Media Maatschappij). Desondanks is ze nog altijd heel actief op de fashion scene. Onlangs heeft ze voor Vero Moda een nieuwe kledinglijn uitgebracht namelijk Kirilove. Het is ondertussen al haar tweede lijn die ze voor het Deense merk uitbrengt. Wij schreven Tiany Kiriloff aan met de vraag of we haar mochten vermelden als hypothetische begeleider van onze reis maar mochten jammer genoeg geen antwoord ontvangen van haar. In de prijsberekening werd wel rekening gehouden met een eventuele begeleiding door Tiany of een andere gekende stylist.

5.2.7 Wat met de overtollige bagage? Bij Alitalia mag men maximum 23 kilogram bagage meenemen per vlucht.96 De kans is groot na 4 dagen shoppen in Milaan dat de valies meer weegt dan 23 kilogram. Daarom heb ik contact opgenomen met TNT express en nagevraagd of er een mogelijkheid is om de gekochte goederen naar de klant thuis te laten opsturen. En die is er! Dit is een bijkomende service voor de klant die niet in de prijs inbegrepen zit omdat het moeilijk is om op voorhand de precieze prijs te bepalen voor de verzending. Deze is namelijk afhankelijk van het gewicht en de grootte van het te versturen pakket. We geven een voorbeeld: • • • • • •

Traject? Milaan – Kortrijk Wat? Doos of pallet Breedte? 90 cm Lengte? 60 cm Hoogte? 50cm Gewicht? 15 kg
Express levering (een dag later): € 425,12
Economy Express (drie dagen later): € 222; 69 Opmerking: Deze prijzen zijn exclusief BTW en commissie!

96

ht tp :/ / www. ali t ali a.c om / BE _EN/ y ou r_ tr a vel / b ag g ag e/ al l owanc e. as p x

60

5.3 Programma

Dag 1: donderdag 6 september 2012 U wordt om 13u verwacht op de luchthaven van Zaventem in Brussel. Daar vertrekt de vlucht van Alitalia om 16u20 richting Milaan. U komt aan in Milaan Linate om 17u55. Daar wacht de chauffeur van het hotel u op met een naambordje. Eens in het hotel is het mogelijk om zich wat te verfrissen en wordt het avondeten voorzien. Daarna worden we verwacht op de Fashion Night Out (FNO)! Samen met Melanie Payge, een Personal Assistent die u begeleidt op een speciale collectietour. U wordt meegenomen achter de schermen van bekende merken van uw voorkeur. (De Personal Assistant probeert dit te regelen in de mate van het mogelijke) De populaire Fashion Night Out vindt plaats over de hele wereld op initiatief van Vogue en Milano. De winkels openen hun deuren om 18u00. FNO is niet enkel speciaal door zijn exclusieve collecties, gemaakt voor het evenement, maar ook voor de bekende mensen die aanwezig zullen zijn.

61

Dag 2: vrijdag 7 september 2012 Na het ontbijt in het hotel worden we verwacht door dezelfde Personal Assistant van de FNO. Zij zal ons in de voormiddag een rondleiding geven doorheen de modewijken van Milaan. Dé hotspots van de stad worden zeker aangedaan tijdens deze tour. Ze zal u ook leren kennismaken met de nieuwe trend ‘Experience Shopping’, door winkels aan te doen zoals die van Abercrombie & Fitch, wat uw bezoek aan Milaan een absolute meerwaarde zal geven! De wandeling wordt in overleg met de Personal Assistant uitgewerkt en houdt rekening met de wensen van de klant.

’s Middags kan u gaan lunchen in het Gold restaurant van Dolce & Gabanna. In de namiddag gaat de personal shopper samen met u op zoek naar hetgeen waar u specifiek naar op zoek bent. Of wilt u gewoon haar professionele opinie bij het passen van outfits?

62

Van al dat shoppen krijgt men natuurlijk honger! Voor u echter als de echte ‘Bella Figara’ gaat dineren, moeten eerst de stiletto’s nog aangetrokken worden! Daarom is er eerst een tussenstop in het hotel voorzien. Het diner is voorzien op de ATMosfera. Dit is een rondrijdende tram die omgevormd is tot een restaurant. De tram vertrekt om 20u00 en brengt u langs de mooiste plekjes in Milaan. U hebt de mogelijkheid om uit 3 menu’s te kiezen die elk bestaan uit een aperitiefhapje, voorgerecht, hoofdgerecht, dessert en achteraf koffie en versnaperingen. Na de rit wordt u weer naar het hotel gebracht.

Wie nog niet moe is, is vrij om nog een stapje in Milaan te zetten. ‘Just Cavalli Hollywood’ is een club ingericht met Cavalli’s tijger- en slangenprints. Deze sfeervolle club is ideaal om nog een glaasje te drinken en de overvolle shoppingdag te laten nazinderen!

63

Dag 3: zaterdag 8 september 2012 Na het ontbijt is er een uitstap naar het outletcenter Serravale, een anderhalf uurtje rijden van Milaan. Hier vindt u designers aan -70%. Het vervoer van en naar Serravale wordt voorzien via een shuttlebus van Serravale zelf. Het vervoer zit al in de prijs verrekend. De bus vertrekt ’s ochtends om 10 uur en vertrekt weer in Serravale om 17 uur. Gedurende de dag is er geen begeleiding. Ter plaatse zijn er tal van mogelijkheden om te lunchen. Meer informatie over het outletcenter kan u vinden op de volgende website: http://www.mcarthurglen.it/serravalle/en

Al dat shoppen is natuurlijk heel erg vermoeiend. Daarom staat er ’s avonds een wellnessavond op het programma in Terme Milano (http://www.termemilano.com/en) Daar kunt u voldoende tot rust komen met de hydromassage zwembaden, watervallen, kneipp course, hammam, biosauna’s, water-jets, stoombaden en ontspannende zalen. U wordt uitgerust met een badjas, badhanddoek en slippers. Ook heeft u toegang tot het ‘Light Buffet’. Dit buffet ligt vol van de verse (lees gezonde) producten zoals fruit en groenten, yoghurt, water, thee, verschillende soorten fruitsap en zowel zoete als hartige gebakken. Daarna wordt u terug naar het hotel gebracht waar u kan nagenieten met een glaasje vino italiano!

64

Voor de ladies die toch niet genoeg van al dat shoppen krijgen en geen zin hebben in wellness, is er nog de mogelijkheid deel te nemen aan een ‘Swapping Party’ in atelier del Riciclo. (onder voorbehoud of er die avond effectief één gehouden wordt). Hier ruilt u uw oude kleerkast in voor een compleet nieuwe designeroutfit! Er mogen maximum 10 kledingstukken geruild worden die elk nog van uitstekende kwaliteit moeten zijn. Na dit ‘feestje’ maken we een tussenstop in het hotel om onze nieuwe aankopen op de kamer te leggen. Zo heeft u de mogelijkheid om onverstoord te dineren in een gezellig Milanees restaurantje.

Dag 4: zondag 9 september 2012 Op de laatste dag bent u vrij om Milaan te bezoeken op eigen houtje want er is uiteraard heel wat meer te zien dan enkel winkels. In de voormiddag kan u al uw gekochte goederen toevertrouwen aan de reisleider. Zij zal ervoor zorgen dat deze naar uw huis opgestuurd worden want op de vlucht is er maar maximaal 23 kilogram bagage toegelaten per persoon. Om 15u wordt u terug in het hotel verwacht voor de transfer naar de luchthaven. De vlucht van Alitalia vertrekt om 18u50 in Milaan Linate en komt aan in Brussel om 20u30.

65

Dag 1: 6 september 2012

Dag 2: 7 september 2012

AM

O-MM-AM

o

13u00: Verzamelen in Zaventem

o

VM: Onbijt in hotel + rondleiding in de fashionwijken van Milaan

o

16u20: Vertrek uit Brussel

o

17u55: Aankomst in Milaan

o

Lunch in restaurant ‘Gold’ van Dolce & Gabanna

o

Chauffeur ter plaatse voor vervoer naar het hotel

o

NM: shoppen met personal shopper

Aankomst in hotel Ca’Bianca + diner

o

o

AV: diner in ATMosfera

o

AV: Fashion Night Out + personal assistant

Dag 3: 8 september 2012

Dag 4: 9 september 2012

O-AM

O

o

VM + NM: Outletcenter Serravale

o

VM: ontbijt in geshopte waren

o

AV: diner + Wellnessavond ‘Terme Milano’

o

Vrije dag in Milaan

OF Swapping Party (AM niet inbegrepen)

o

15u: Vertrek naar de luchthaven

o

18u50: Vertrek uit Milaan

o

20u30: Aankomst in Brussel

Inbegrepen:

hotel

+

verzamelen

Niet inbegrepen:

o

Vluchten heen en terug met Alitalia (inclusief taksen)

o

reis- en/of annuleringsverzekering

o

3 nachten in 4* hotel Ca’Bianca op basis van kamer en ontbijt

fooien en persoonlijke uitgaven

o

o

dranken

BTW & garantiefonds reizen

o

o

singlesupplement

activiteiten en maaltijden beschreven zoals in het programma

o

o

verzending van de geshopte goederen naar huis via TNT

o

transfers ter plaatse

o

1 Engelstalige Personal Assistent voor de hele groep O:Ontbijt – MM: Middagmaal – AM: Avondmaal

Prijs per persoon op basis van double, met 2 deelnemers: € 1.804,01 Prijs per persoon op basis van double met 4 deelnemers: € 1.247,76 Prijs per persoon op basis van double met 6 deelnemers: € 1.062,35 Prijs onder voorbehoud. Prijsberekening op basis van vluchtprijzen en taksen zoals gekend in maart 2012.

66

Hotel Ca’Bianca



Het hotel waar u 3 nachten zal verblijven is een luxueuze viersterren accommodatie met een restaurant waar men traditioneel Milanese maaltijden serveert. Het hotel is een genoegen om in te verblijven. Het is gelegen in een rustige wijk maar toch dicht bij het centrum van Milaan. Ca’Bianca is een 17de eeuws plattelandsgebouw dat volledig gerenoveerd werd. Het biedt 51 kamers aan en heeft een grote en mooie tuin. En nog iets waar velen mee gelukkig zullen zijn, er is gratis wi-fi! http://www.cabiancamilano.com/

67

5.4 Prijsberekening Vanaf 2 deelnemers Vanaf 4 deelnemers Vanaf 6 deelnemers Vluchten

€ 145,90

€ 145,90

€ 145,90

Vlucht RL

€ 72,95

€ 36,48

€ 24,32

Transfers

€ 45,00

€ 22,50

€ 15,00

Accommodatie

€ 210,85

€ 210,85

€ 210,85

Accommodatie RL

€ 105,43

€ 52,71

€ 35,14

AM Ca'Bianca

€ 50,00

€ 50,00

€ 50,00

AM Ca'Bianca RL

€ 25,00

€ 12,50

€ 8,33

Personal Assistant

€ 600,00

€ 300,00

€ 200,00

Wellness

€ 42,00

€ 42,00

€ 42,00

Wellness RL

€ 21,00

€ 10,50

€ 7,00

ATMosfera

€ 65,00

€ 65,00

€ 65,00

ATMosfera RL

€ 32,50

€ 16,25

€ 10,83

Gold restaurant

€ 30,00

€ 30,00

€ 30,00

Gold restaurant RL

€ 15,00

€ 7,50

€ 5,00

Gold restaurant PA

€ 15,00

€ 7,50

€ 5,00

Serravale transfer

€ 35,00

€ 35,00

€ 35,00

Serravale transfer RL

€ 17,50

€ 8,75

€ 5,83

Tram card 4 dagen

€ 16,50

€ 16,50

€ 16,50

Tram card 4 dagen

€ 8,25

€ 4,13

€ 2,75

Nettototaal

€ 1.552,88

€ 1.074,06

€ 914,46

Commissie

€ 201,87

€ 139,63

€ 118,88

Subtotaal

€ 1.754,75

€ 1.213,69

€ 1033,34

BTW

€ 46,63

€ 32,25

€ 27,46

Garantiefond reizen

€ 2,63

€ 1,82

€ 1,55

Totaal

€ 1.804,01

€ 1.247,76

€ 1.062,35

68

De totale prijs is de prijs per persoon. Deze prijzen zijn berekend op basis van koppels of groepen van 2 tot maximum 6 personen. In de prijs zit alles begrepen zoals vermeld in het programma. De lunch voor de Personal Assistant op dag 2 zit in de prijs verrekend net zoals de prijs voor de twee dagen dat de Personal Assistant ter plaatse zal zijn, namelijk € 1200. De kosten van de reisleider zijn afhankelijk van het aantal personen die meegaan op reis. Hoe meer personen, hoe goedkoper de kosten voor de reisleider die in de prijs per persoon zit verwerkt. De commissie bedraagt 13%. Hierop betaalt men ook BTW. De BTW is berekend volgens de formule die gehanteerd wordt in het reisbureau waar ik stage heb gelopen: Subtotaal x 100 x 0,13 x 0,21 / 102,73 Dit komt neer op een totaal percentage van 2, 73 % BTW die volgens de wet gehanteerd moet worden voor de verkoop van eigen producten in het reisbureau. In deze formule wordt 21 % BTW op de fictieve winstmarge van 13 % berekend. Daarnaast komt er nog 0,15 % bij voor het garantiefonds reizen. In bijlage 10 zit er een blad met uitleg bij de uitsplitsing van de omzet. Op de achterkant kan u zien dat de basisbijdrage voor dit fonds 0,15 % bedraagt. Het garantiefonds reizen beschermt de reiziger in geval van een faillissement van het reisbureau. Kort gezegd, het geld dat de klant vooraf betaalt aan het reisbureau is in veilige handen. Bij faillissement krijgt de reiziger een annulatie-uitkering waarbij de betaalde som terugbetaald wordt of bijstand tijdens de reis zodat de reis zonder problemen verder kan verlopen. 97

97

htt p: // www. gf g. b e/T r av els tr eet _s i t e/ nu tti g e_ i nf o/ g ar ant i ef on ds / in d ex_ d .c f m ?C on t ent =/c lus t er _s h ar ed _ d at a/G ar an ti ef on ds / ht m l/ in l ei di n g_ d. ht m

69

6 Algemeen besluit Dit onderzoek is gericht op de beantwoording van de volgende vraag: “ Modereizen in Italië: een nieuw product op de toeristische markt of slechts een dode mus?” De consument van vandaag is steeds meer op zoek naar unieke ervaringen, zowel in de mode- als in de reissector. Uit mijn onderzoek is gebleken dat de markt constant evolueert om zich te innoveren naar de klant toe. Op shoppinggebied is dit door aan het winkelen een nieuwe dimensie te geven. We denken hierbij onder andere aan het “swappen” waarbij de klant zijn kleerkast kan inruilen voor nieuwe outfits. Een ander aspect is het “beleveniswinkelen”, waarbij de klant een ervaring opdoet tijdens het winkelen. Mede door “tryvertising” kan de klant het product voelen, testen en ervaren vooraleer het te kopen. In de “pop-up stores”, shops die maar gedurende een korte periode bestaan, vindt de klant collecties die niet beschikbaar zijn in de vaste winkels waardoor de verkochte producten exclusiviteit oproepen. Ook de “winkelcentra” dienen niet enkel meer om te winkelen maar worden eerder gezien als recreatief vertier. Tegenwoordig zijn ze een ontmoetingsplaats die voor elk wat wils bieden zoals een kinderoppas, werkruimtes, restaurants, … Ze volgen hierbij het voorbeeld van de opkomende “outletcentra”, die vaak fictieve dorpjes zijn waar het niet alleen leuk winkelen maar ook gezellig vertoeven is. Een laatste voorbeeld van experience shopping zijn de “limited locations”: Om de exclusiviteit van het product te garanderen, verkopen de ontwerpers hun collecties slechts op bepaalde bestemmingen. De trend van het innoveren en het laten beleven van unieke ervaringen aan de klant is zeker ook terug te vinden in de toeristische sector. De themareis die een op maat gemaakt programma aanbiedt dat perfect aansluit bij de interesses van de klant, wordt steeds populairder. Deze reizen kunnen totaal uiteenlopende onderwerpen behandelen: gastronomie, wijn, hiking, taal, wellness, fotografie, ... Tijdens het onderzoek ging ik op zoek naar een themareis die het onderwerp mode / shopping behandelde. Na onderzoek van de markt ben ik op een eerste probleem gestuit en dat is dat er weinig voorbeeldmateriaal is op de Belgische markt. Ik stelde vast dat er slechts een beperkt aantal nichisten is die themareizen aanbieden en helemaal geen die zich richten op mode. Ook op de buitenlandse markten vonden we weinig bestaande modereizen in Italië en was er geen sprake van veel variatie. Deze reizen concentreren zich vooral op het mode-gedeelte in plaats van op het shopping-gedeelte. Hier stelde zich het probleem dat mijn case voornamelijk gericht is op de échte shoppers! Vandaar dat ik zelf een reis naar Italië heb samengesteld met behulp van enkele modekenners. Ik heb hiervoor beroep gedaan op een specialist in modereizen uit Nederland (Fashion & Travel) en op een Personal Assistant uit Milaan. De keuze voor Italië was snel gemaakt omdat mode er een ‘way of life’ is. De Italianen hebben een lange geschiedenis van mode achter de rug. Het land herbergt ook één van de bekendste modesteden ter wereld, namelijk Milaan. Milaan staat in de top vier van ‘Fashion Capitals’, naast Londen, New York en Parijs. De reden waarom ik niet gekozen heb voor één van de andere modesteden is omdat in Italië het niet enkel de modestad Milaan is die leeft voor de mode, maar het hele land. Zo zijn ook Rome en Firenze fashionsteden. Bij de andere ‘Fashion Capitals’ leeft de mode enkel in die modestad en niet in de rest van het land.

70

Een tweede probleem waar ik op gestuit ben tijdens mijn onderzoek is dat het contact met de spelers uit het werkveld niet zo vlot verliep. Op de vraag of het product interessant is voor touroperators, waren er slechts een paar die reageerden waardoor het moeilijk is om een juiste conclusie te trekken. Van de touroperators die mij wel een antwoord stuurden, leek geen enkele echt geschikt voor dit product. De voornaamste reden was dat de hoge prijs van mijn reis niet aansloot bij het budget van hun doelpubliek. De grote touroperators richten zich vaak tot een grote afzetmarkt met verschillende producten per marktsegment terwijl de modereis dient voor een zeer welstellend publiek. De nichisten van wie wij een reactie kregen, legden zich toe op een ander soort themareizen. Onze modereis paste totaal niet in hun aanbod. Toch waren de reacties niet enkel negatief. Het programma vonden ze al bij al interessant maar vaak was het budget het grote struikelblok. Aangezien de communicatie met de touroperators niet van een leien dakje liep, heb ik het via een andere weg geprobeerd, namelijk die van de modemagazines. De meeste modemagazines vonden het zeker een interessant product en voelden zich aangesproken door de passie voor mode die duidelijk aanwezig was. Toch sloot het doelpubliek van de reis niet geheel aan bij dat van de magazines aangezien de reis zich beperkt tot een zeer kleine welstellende nichemarkt. Ook verschilden onze meningen soms over de precieze inhoud van het woord 'mode'. Aangezien modegevoeligheid echter afhankelijk is van persoon tot persoon lijkt het mij niet aangewezen om hieruit een conclusie te trekken. Mijn persoonlijke mening is dat modemagazines die zich richten tot het meer gegoede publiek wel degelijk kunnen bijdragen tot de promotie van dit product. De lezers van de lifestylemagazines ‘Sabato’ en ‘Steps’ leken voor mij de ideale afzetmarkt. Dankzij hun verschillende rubrieken richten zij zich tot een zeer ruim publiek. Hun lezers zijn ook mensen die minder gericht zijn op het budgettaire maar eerder kiezen voor unieke ervaringen en daar mag een prijskaartje aanhangen. Aangezien dit eindwerk over Italië gaat, heb ik ook enkele Italiaanse toeristische diensten aangeschreven. Mijn vraag naar informatie over wat er de dag van vandaag op de markt bestaat op het gebied van mode werd nogal lauwtjes onthaald. De enige informatie die ik kreeg opgestuurd, waren plannetjes van de steden Rome en Firenze. Firenze stuurde ook een ‘uitnodiging’ mee voor alle culturele evenementen van de stad, maar deze hadden weinig met mode te maken. Daarnaast contacteerde ik ook ENIT, het Nationaal Italiaans Verkeersbureau, dat een informatieve folder opstuurde over Italië in het algemeen. Helaas kon men hier niets terugvinden over mode of over de shoppingmogelijkheden in Italië. In tegenstelling tot de moeizame communicatie bij mijn research naar het bestaande aanbod, verliep de uitwerking van de case wel vlot. De correspondentie met het hotel dat onder andere ook de transfer van en naar de luchthaven regelt, gebeurde heel professioneel. De samenwerking met de Personal Assistant, die zeer vereerd was om mee te werken aan de uitwerking van dit concept, verliep ook zeer vlot. Zij was reeds werkzaam op de Belgische markt aangezien zij in april 2012 de volledige suite van een Belgisch huwelijksfeest mocht aankleden. Dit toont aan dat er wel degelijk een Belgisch publiek is dat nog steeds vindt dat Italië de bakermat is van de mode en dat bereid is een prijs te betalen om exclusief uit de hoek te komen.

71

De vraag of deze reis effectief een innovatief product kan zijn op de toeristische markt, is in dit geval moeilijk te beantwoorden door de weinige reacties die ik verkregen heb van de spelers in het werkveld. Ik ben ervan overtuigd dat het product kan aanslaan bij de juiste doelgroep. Of het product dan verkocht dient te worden via een touroperator of als eigen product van een reisagent is nog maar de vraag. Voor een nichetouroperator is het geen voor de hand liggend product aangezien het niet rendabel zou zijn enkel modereizen aan te bieden. Voor de reisagent kan de zelf uitgewerkte modereis een aangenaam à la carteproduct zijn naast de gebruikelijke brochurereizen. Het budget van deze reis is volgens mij het grote struikelblok. Velen dromen wellicht van een exclusieve reis die alle geheimen van de grote modeontwerpers onthult maar bij het zien van het prijskaartje wordt misschien pijnlijk duidelijk dat dromen vaak dromen blijven.

72

7 Literatuurlijst 7.1 Internet • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

http://www.swapping.be/index2.html http://fashionswapping.be/ http://swishandpout.blogspot.com/p/swishing-defined.html http://www.atelierdelriciclo.org/ http://www.compassonlinemarketing.nl/blog/conversion/waarom-shoppen-mensen-online/ http://www.phl.be/eCache/DEF/11/463.html http://weekend.knack.be/lifestyle/radar/supermama-blog/columntruimoerkerke/belevingsmode/article-1195047316499.htm www.soulmanagement.nl/downloads/Retail_interior_design.pdf http://www.definitions.net/definition/experience http://www.encyclo.nl http://www.redvalentino.com/en/popup-stores/ http://www.cityzine.be/nl/blog/article/Pop-up+bars+%26+shops+in+Belgi%EB http://www.designtop100.com/blog/item/designshoppen-pop-up-stores http://www.nsz.be/nl/nieuws/sectoren/opmerkelijk-fenomeen-de-pop-up-shop/ http://smallbusiness.aol.com/2010/12/13/why-pop-up-stores-are-popping-upeverywhere/ http://letspopitup.wordpress.com/tag/experience-shopping/ http://www.movingshop.it/html/en/index.asp#/en/home/ http://trendwatching.com/nl/trends/retailrenaissance/ http://trendwatching.com/trends/trysumers.htm http://www.experienceshopping.eu/2009/10/tryvertising.html http://www.cuttingedgepr.com/articles/marketcomm_tryvertising.asp http://www.cuttingedgepr.com/articles/marketcomm_tryvertising.asp http://www.maasmechelenvillage.com/nl/home/startpagina http://www.touritalynow.com/italy_information/information_shopping_in_italy. php http://www.soulmanagement.nl/downloads/retail_interior_design.pdf http://www.uplace.eu/Default.aspx?PageID=166&Culture=nl http://www.travelupdate.be/nl/nieuws/detail/reistrends-bij-vreemdekontinenten-exclusieve-en-themareizen-populair http://www.vespatravel.be/ http://www.thomascook.be/pegase-vakanties.aspx http://www.travel2sports.be/about/index.phtml http://www.languagemonitor.com/?s=fashion+capital http://nl.wikipedia.org/wiki/Kleding http://www.belpaese.nl/B2SGESOU.HTML http://www.middle-ages.org.uk/medieval-fashion.htm http://en.wikipedia.org/wiki/history_of_Italian_fashion http://www.italiaanse-overhemden.com/italiaanse-kleding/ http://realmofvenus.renaissanceitaly.net/wardrobe/artgallery5.htm http://realmofvenus.renaissanceitaly.net/wardrobe/men/VenMenGall3b.htm http://www.fashionitalianstyle.com/history-italian-fashion http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/biografie/22307-giorgio-armani-vanmedicijnen-tot-mode.html http://www.perfumesreview.com/roberto-cavalli.html http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/biografie/52537-biografie-house-of-gucci.html http://thedailypump.com/salvatore-ferragamo-june-5-1898-%E2%80%93august-7-1960/

73

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

http://www.thebiographychannel.co.uk/biographies/dolce-gabbana.html http://www.infomat.com/whoswho/gianfrancoferre.html http://www.infomat.com/whoswho/miucciaprada.html http://www.helium.com/items/1372272-elsa-schiaparelli-fashion-designerfrench-perfume-shocking-perfurme http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/mensen/8271-valentino-mode-koning.html http://www.biography.com/people/gianni-versace-9517836 http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_modeontwerpers#Itali.C3.AB http://ciaomilano.it/e/shops/shops.asp http://milaan.nl/milaan/informatie/winkelen/winkelstraten http://tips.primeitaly.com/index.php/2008/05/29/milan-shopping-guide-moreaffordable-fashion/ http://tips.primeitaly.com/index.php/2008/05/28/shopping-in-milan-tour-ofluxury-district/ http://www.romexplorer.com/buyguides.html www.hotelchatter.com/story/2006/8/16/85316/3093/hotels/fashion_hotels_Fer ragamo_s_Florence_hotels http://www.armanihotels.com/en/pdf/press/2011_09_06.pdf http://www.trendhunter.com/trends/fairy-tale-hotels-maison-moschino-opensin-2009 http://www.jaunted.com/story/2010/5/3/235124/5167/travel/The+Ultimate+Gui de+to+Fashion+Designer+Hotels+Around+the+World http://www.dolcegabbana.com/gold/ http://www.worldsbestbars.com/find-a-bar.htm http://www.justcavallihollywood.it/home.php http://www.jaunted.com/story/2011/11/14/152212/85/travel/Inside+Roberto+C avalli%27s+Florentine+Fashion+Cafe http://www.fashioncafe.it/ http://www.caffemiani.it/en/index.htm http://www.cityzapper.nl/Milaan/Shopping/la%20rinascente%20duomo http://www.10corsocomo.com/ http://www.worldsbestbars.com/milan/giardino-d-inverno.htm http://www.fieramilano.it/portal/page?_pageid=36,38540&_dad=portal&_sche ma=PORTAL http://www.fashionising.com/fashionweek/milan-fashion-week http://www.milanounica.it/ http://www.milanopretaporter.fieramilano.it http://www.fieraroma.it/calendario_fiere.php?anno=2012&mese=1&l=ita http://www.pittimmagine.com/en/corporate.html http://florenceartfashion.com/vintage-selection-L18.htm http://www.aboutmilan.com/museums-in-Milan.html http://profumissimi.wordpress.com/2010/05/24/museum-of-perfume-milan/ http://www.architetturadelmoderno.it/scheda_nodo.php?id=429&lang=_eng http://www.florenceartfashion.com/galleria-del-costume-palazzo-pitti-firenzeL3.htm http://www.museoferragamo.it/en/mostre-incorso.php?id=28 http://www.florenceartfashion.com/stefano-bardini-museum-L57.htm http://www.firenzeturismo.it/en/ http://www.turismo.milano.it http://www.turismoroma.it/?lang=en http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/nieuws/article/detail/1817247/2010/11/09/Made -in-China-komt-vaak-uit-Toscane.dhtml http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2005-2006/de-chinezen-komen-ii.html http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=0F311N7R

74

• •

• • • • • • • • • • • • • • • •

http://infoproc.blogspot.com/2010/09/pronto-moda.html HTTP:// WWW. SRC-CULTUURVAKANTIES. NL/ ITALIE/TUSCANY/ ROME/MODEREIS-ITALIE182635?REISDUUR=8& VERTREKDATUM=16072012& BACKURL=%2FTHEMAREI ZEN%2FITALIE%3FICMP%25DKEYWORD-TH http://www.reisburoschagen.nl/2010/08/22/vakantietip-modereis-door-italie/ http://www.fashionandtravel.nl/index.html http://www.viator.com/tours/milan/private-tour-Milan-half-day-shoppingtour/d512-2734MIL03FASHION http://www.fashioncampus.it/inglese%20Fashion%20School/Milan%20Person al%20Shopper%20%20.htm https://www.milanshoppingtours.com https://www.florenceartfashion.com http://www.exclusivefashiontours.com/ http://www.chic-shop.it/index.asp www.iciparisxl.be/benl/b2c/contests/2011/eindejaarwedstrijd/valentino_beauty trip_nl-be.aspx www.flair.be/nl/pockets/9925/citytrips-naar-modesteden-vanaf-102-euro.html www.flair.be/nl/pckets/9198/logeren-in-een-europese-modestad-voor-maar30-euro.html http://www.caractere.be http://www.atm-mi.it/it/AltriServizi/TempoLibero/Pagine/ATMosfera.aspx www.planmilan.com http://www.alitalia.com/BE_EN/your_travel/baggage/allowance.aspx http://www.gfg.be/Travelstreet_site/nuttige_info/garantiefonds/index_d.cfm?C ontent=/cluster_shared_data/Garantiefonds/html/inleiding_d.htm

7.2 Andere • • • • • • • • • • •

Corbellini & Saviolo, 2009 Italy textiles & Clothing report Q4, 2009 Rapport ‘L’industria Tessile-moda in Italia’ 2009 Moda di Milano vs Amsterdenim ? (Masterthesis Stephanie Hoeijen, Univesiteit van Tilburg, 17 augustus 2010, www.ccaa.nl) Grande Italië Trends nr. 45 (10/11/2011 Het Nieuwsblad, Life, Glam & Gossip, vrijdag 4 mei 2012 (in bijlage 9 het artikel) Managing Fashion & Luxury Companies, Corbellini & Saviolo, 2009 Bijlage 13: Citysecrets gidst je naar alle leuke plekjes van een stad. (weekend, Het Nieuwsblad, 19 mei 2012 / 180) Brochures: Transeurope Citytrips, Jetair vliegvakanties en Thomas Cook vliegvakanties (zomer 2012) en Citytrips Lonely Planet Rome (City Guide), Lonely Planet Venice (City Guide), Lonely Planet Tuscany & Umbria. (2006)

75

8 Lijst tabellen en figuren 8.1 Lijst tabellen Tabel 1: Top Global Fashion Capitals 2011 ........................................................................ 20

8.2 Lijst figuren Figuur 1: Piaggio Ape van de Moving Shop ......................................................................... 14 Figuur 2: Facebook-evenement van Valentino’s Pop-up store ............................................. 15 Figuur 3: Speciale editie Converse ...................................................................................... 16 Figuur 4: Modepiramide Corbellini & Saviolo........................................................................ 22 Figuur 5: Domenico Tintoretto, undated (1590s?): The Dogeressa ..................................... 24 Figuur 6: Giovanni Battista Moroni, 1560 The Gentleman in Pink ....................................... 24 Figuur 7: Dolce & Gabbana, mannencollectie lente en zomer 2012 ..................................... 28 Figuur 8: Plan van de modedistricten in Milaan .................................................................... 31 Figuur 9: Website toerisme Milaan ....................................................................................... 40 Figuur 10: Website toerisme Rome ...................................................................................... 41 Figuur 11: Website toerisme Firenze ................................................................................... 42

76

9 Bijlagen Bijlage 1: Voorbeelden Experience Shopping Bijlage 2: Kalender beurzen in Milaan Bijlage 3: Kalender Fashion Week Bijlage 4: Kalender beurzen in Rome Bijlage 5: Kalender beurzen in Firenze Bijlage 6: Arrangement Fashion & Travel Bijlage 7: Speciale actie Ici Paris XL Bijlage 8: Menu’s ATMosfera Bijlage 9 : Artikel : Hannelore Knuts brengt aids onder de aandacht met modewinkel, Het Nieuwsblad, vrijdag 4 mei 2012 Bijlage 10 : Garantiefonds Reizen : Uitleg bij de uitsplitsing van de omzet Bijlage 11 : Modereis in Italië van SRC Cultuurvakanties Bijlage 12 : Modereis door Italië van Reisburo Schlagen Bijlage 13: Citysecrets gidst je naar alle leuke plekjes van een stad

77

9.1 Bijlage 1 : Voorbeelden Experience Shopping 9.1.1 Disney Store Londen Disney heeft sinds mei 2011 zijn grootste winkel in Europa geopend. De winkel begint zijn dag met een openingsceremonie die door een willekeurig kind wordt uitgevoerd. Ondertussen besprenkelt Tinkerbell het acht meter hoge kasteel met haar sprookjesstof. De winkel is voorzien van de laatste technologieën, om het voor de kinderen zo echt mogelijk te maken: geanimeerde bomen, disneyfiguren die rondlopenin de winkel en aan de muren hangen, disneymuziek, … In de winkel organiseert men ook tal van gratis evenementen zoals animatieklassen, kwissen en danslessen zodat de kleintjes leren dansen zoals hun favoriete disneyfiguur. Jonathan Storey, Disney's marketing and guest experiences director: "We really wanted to make this store more than just a place to buy merchandise. The castle really does signify what Disney is all about. This really is our showcase centrepiece.”

http://www.thisislondon.co.uk/news/disney-to-open-biggest-store-in-europe-on-oxford-street6405212.html

78

9.1.2 Pop-up Shop H&M H&M had deze winter een pop-up shop in Brussel maar onderstaande foto’s dateren van vorige zomer. H&M zette in samenwerking met WaterAid een pop-upwinkel neer op het strand van Scheveningen. Dit was eerder een liefdadigheidscampagne voor schoon drinkwater in de ontwikkelingslanden.

http://trendwatching.com/nl/trends/retailrenaissance

79

9.1.3 Nike

Buiten Niketown heeft Nike ook een Runners Lounge in Canada, Vancouver en Toronto. Deze laatste is geen echte shop meer maar een plaats waar loper hun schoenen kunnen testen met loopinstructeurs bij je zijde. Zelfs voor mensen die nog nooit een dag in hun leven gelopen hebben, is er een soort ‘start-to-run’ aanwezig, maar dan wel zonder Evy Gruyaert naast je zijde. Behalve lopen, is er ook een ruimte voorzien waar je een vitaminewatertje kan drinken of iets anders van frisdrank. Alcohol is hier uit den boze.

htt p: // ins id e. n ik e.c om / bl ogs / ni k eru n ni n g_ h um an r ac e- en _ CA/ 20 0 9/ 08 /2 7/ n ik e-r u nn er -s -l ou n g e-1 0 1

80

9.2 Bijlage 2 : Kalender beurzen in Milaan EXHIBITIONS CALENDAR printable calendar Dates are subject to variation

January 2011 19 january - 21 january PROMOTION TRADE EXHIBITION International exhibition of promotional products, advertising specialities and business gifts fieramilanocity 21 january - 23 january CARTEXPO Exhibition for Stationery, Paper, Office Supplies and Gift fieramilanocity 22 january - 23 january ESPOSIZIONE INTERNAZIONALE CANINA DI MILANO International Dogs Exhibition - 46th Edition fieramilano 23 january - 27 january FESTIVITY Christmas and Festival Decorations, Games, Toy and Carnival Show fieramilano 27 january - 30 january CHIBI and CART SIMULTANEOUSLY WITH MACEF - International Show for Gifts, Perfumery Products, Trinket Jewellery, Articles for Smokers, Paper Products for the Paper Cardboard Industry, for School and Fine Arts fieramilano 27 january - 30 january MACEF International Home Show fieramilano February 2011 15 february - 17 february MILANO UNICA The Italian Textile Exhibition - IDEABIELLA - IDEACOMO - MODA IN SHIRT AVENUE

81

fieramilanocity 15 february - 16 february ANTEPRIMA Colours and trends summer 2012 fieramilanocity 17 february - 20 february BIT International Tourism Exchange fieramilano 25 february - 28 february MI MILANO PRÊT-À-PORTER International presentation of women's pret-à-porter and accessories, Autumn/Winter 2011-2012 fieramilanocity March 2011 04 march - 06 march MIDO International Exhibition for Optics, Optometry and Ophtalmology fieramilano 06 march - 09 march MIPEL - The Bagshow - 99° International leathergoods market fieramilano 06 march - 09 march MIFUR - International Fur and Leather Exhibition International Fur and Leather Exhibition fieramilano 06 march - 09 march MICAM SHOEVENT International Footwear Exhibition fieramilano 09 march - 11 march PROMOTION EXPO The Italian premier event for marketing and communication fieramilanocity 11 march - 13 march WEEKEND DONNA Three exclusive days for woman and her passions fieramilanocity

82

11 march - 13 march CARTOOMICS - LUDICA 18th Exhibition of Comics, Cartoons, Collections and Videogames and Italian Games and Videogames show fieramilanocity 11 march - 13 march HOBBY SHOW The Fine Arts and Creativity Handbook Italian Show fieramilanocity 25 march - 27 march FA' LA COSA GIUSTA! DO THE RIGHT THING - Exhibition of Critical Consuming and Sustenible Lifestyle fieramilanocity 25 march - 27 march FRAMEART EXPO FRAMEART EXPO - European Fine Art & Frame Exhibition fieramilanocity 25 march - 28 march PHOTOSHOW Photo and Digital Imaging fieramilanocity 25 march - 27 march MILANOFIL 2011 fieramilanocity 29 march - 31 march IN COSMETICS The leading business platform for personal care ingredients fieramilano April 2011 08 april - 11 april MIART 16th International Exhibition of Modern and Contemporary Art fieramilanocity 12 april - 17 april SALONEUFFICIO International Biennial Workspace Exhibition fieramilano 12 april - 17 april

83

EUROLUCE 26th International Lighting Exhibition fieramilano 12 april - 17 april SALONE INTERNAZIONALE DEL COMPLEMENTO D'ARREDO 25th International Furnishing Accessories Exhibition fieramilano 12 april - 17 april SALONE INTERNAZIONALE DEL MOBILE International furniture International edition

exhibition-

50th

National

edition

-

33rd

fieramilano 23 april - 25 april SMAP EXPO - ITALIA 2011 fieramilanocity May 2011 08 may - 11 may TUTTOFOOD fieramilano 08 may - 11 may BtoBIO Expo - World Organic Trade International Biennial Exhibition dedicated to the professional organic world. fieramilano 20 may - 23 may CHIBIDUE International Exhibition of Costume Jewellery, Fashion and Hair Accessories fieramilanocity 20 may - 23 may CHIBIMART SUMMER BUSINESS - Cash&Carry Show of Ethnic Products:Costume Jewellery, Fashion Accessories, Semi-precious Stones, Furnishing Accessories and Handcrafts Products fieramilanocity 21 may - 23 may MODAPRIMA 70 The international fair featuring ready-to-wear men's and women's clothing and accessories for spring/summer 2012 and sneak-peeks of 2011/2012 fall/winter collections fieramilanocity

84

June 2011 07 june - 09 june EIRE Expo Italia Real Estate fieramilano 17 june - 20 june Sì - SPOSAITALIA COLLEZIONI International Presentation of Bridal and Formal Wear fieramilanocity July 2011 23 july - 25 july EICA - Esposizione Internazionale Ciclo e Accessori EICA - International Bicycle Exhibition fieramilanocity September 2011 08 september - 11 september BIJOUX Costume Jewellery Exhibition fieramilano 08 september - 11 september ABITAMI Decor & design lab fieramilano 08 september - 11 september MACEF International Home Show fieramilano 13 september - 14 september ANTEPRIMA Colours and trends winter 2012-2013 fieramilanocity 13 september - 15 september MILANO UNICA The Italian Textile Exhibition - IDEABIELLA - IDEACOMO - MODA IN SHIRT AVENUE fieramilanocity 18 september - 21 september MICAM SHOEVENT

85

International Footwear Exhibition fieramilano 18 september - 21 september MIPEL - The Bagshow - 100° International leathergoods market fieramilano 23 september - 26 september MI MILANO PRÊT-À-PORTER International presentation of women's pret-à-porter and accessories, Spring/Summer 2012 fieramilanocity 24 september - 26 september INTERCHARM MILANO The professional beauty event fieramilanocity October 2011 05 october - 07 october CHEM-MED The International chemical event fieramilanocity 05 october - 08 october MADE EXPO Milano Architettura Design Edilizia fieramilano 05 october - 07 october LIFE-MED 2011 The Life-Sciences Show fieramilanocity 13 october - 16 october CAVALLIaMILANO Exhibition of horses, competition, equestrian products and saddlery fieramilano 19 october - 21 october SMAU 48th International Technology

Exhibition

fieramilanocity 21 october - 25 october HOST

of

Information

&

Communications

86

International Exhibition of the Hospitality Industry fieramilano 21 october - 23 october FORWEDDING fieramilanocity 21 october - 25 october HOST - PANE PIZZA PASTA fieramilano 26 october - 29 october VITRUM Specialized International Exhibition for Flat, Bent and Hollow Glass manufacturing Machinery, Equipment and Plants; Glass manufactured and processed, Glass Products for Industry - 17th Edition fieramilano November 2011 03 november - 05 november VISCOM VISUAL COMMUNICATION ITALIA International Trade Fair and Conference on Visual Communication and Event Services and Communication fieramilano 04 november - 06 november HOBBY SHOW The Fine Arts and Creativity Handbook Italian Show fieramilanocity 04 november - 07 november SALONE FRANCHISING MILANO Retail International Expo fieramilanocity 04 november - 06 november WEEKEND DONNA Three exclusive days for woman and her passions fieramilanocity 08 november - 13 november EICMA MOTO 69th International Motorcicle Exhibition fieramilano 16 november - 19 november ENERSOLAR+ 2011 The International Solar Energy Exhibition fieramilano

87

16 november - 19 november ROBOTICA 2011 Humanoid and Service Robots fieramilano 16 november - 19 november GREENERGY Expo 2011 Producing energy while saving the Planet fieramilano 16 november - 19 november HTE - HI.TECH.EXPO 4th European Show on Photovoltaic Technologies, Vacuum and Coating Technologies, Lasers, Photonics and Optoelectronics, Nanotechnologies, Hydrogen and Fuel Cells, Electric Storage Technologies, Superconductivity, Vision Technologies and Nuclear Fusion fieramilano 16 november - 19 november E.TECH Experience Biennial International exhibition for energy, electrical system and lighting fieramilano 16 november - 19 november BIMEC Biennial Exhibition for Mechatronics and Automation fieramilano 18 november - 20 november G! COME GIOCARE fieramilanocity 18 november - 21 november CHIBIMART INVERNO Cash & Carry show of costume jewellery, fashion accessories, semiprecious stones and ethnic products fieramilanocity 21 november - 23 november MATCHING 2011 MATCHING: Innovating, going international fieramilano 22 november - 26 november SIMEI International Enological and Bottling Equipment Exhibition - 24th Edition fieramilano

88

22 november - 26 november ENOVITIS International Vine and Olive Growing Technics Exhibition - 8th edition fieramilano 30 november - 01 december EXPO TRAINING EXPO TRAINING fieramilanocity December 2011 30 november - 01 december EXPO TRAINING EXPO TRAINING fieramilanocity 03 december - 11 december AF / L' ARTIGIANO IN FIERA 16th International Crafts Selling Exhibition fieramilano 07 december - 10 december SALONE DEL LIBRO USATO 7th Edition of Second-Hand Book Fair - Bookstalles on Fair fieramilanocity

89

9.3 Bijlage 3 : Kalender Fashion Week in Milaan

90

91

Bron: http://www.cameramoda.it/en/

92

9.4 Bijlage 4: Kalender beurzen in Rome ROME WEDDING | 12 tot 16 januari Nationale Tentoonstelling van de trouwjurk en ceremoniële TECNICON Via Topino 15-00199 Rome Tel: 06 85355454 - fax: 06 85355101 ROME BEAUTY INTERNATIONAL | 28 tot 30 januari Beurs-en wellness ROME FAIR SRL - Via Portuense 1645/1647- 00148 Rome Tel: 65074521-523-522-525 06 - Fax: 06 65074474 Email: [email protected] HOBBY SHOW | 10 tot 12 februari De Italiaanse tentoonstelling van beeldende kunst en creativiteit Manual Create Italy Srl - Via Gramsci 57-20032 Cormano (MI) Telefoon: 02.66301754 - Fax: 02.66304325 DAMES WEEKEND | 10 tot 12 februari De Italiaanse tentoonstelling gewijd aan de vrouw en haar passies Create Italy Srl - Via Gramsci 57-20032 Cormano (MI) Telefoon: 02.66301754 - Fax: 02.66304325 LÚDICA | 10 tot 12 februari Het festival van het Italiaanse spel Create Italy Srl - Via Gramsci 57 tot 20.032 Cormano (MI) Telefoon: 02.66301754 - Fax: 02.66304325 BIGBLU | 18 tot 26 februari Internationale Tentoonstelling Boot en de Zee van Rome EXPOBLU SRL - Via Portuense 1.645 tot 00.148 - Rome Tel: 06 65074524 - fax: 06 65074403 E-mail: [email protected] VISSEN WORLD | 23 tot 26 februari Sports Fishing Expoblu srl - Via Portuense 1645/1647 - 00148 - Rome Tel: +39 06 65074.617.524 - Fax: +39 06 403 65 074 Email: [email protected] BUITEN ERVARING | 23 tot 26 februari Open Air Tentoonstelling van Toerisme en Camper Publimedia Ltd / Fiera Roma Srl - V. Monterotondo, 14-00199 -

93

Rome tel: 06.65074524 mail: [email protected]

Fax:

06.86200990 E-

MOTODAYS | 08 tot 11 maart Scooter en Motor beurs in Rome ROME FAIR SRL - Via Portuense 1645 tot 00148-Rome Tel: 06 65074531 / 532 - Fax: 06 65074475 Email: [email protected]

BIKE EXPO @ ROME | 08 tot 11 maart Tentoonstelling gewijd aan de wereld van het wielrennen Expotime Ltd / Fiera Roma Srl - Via Torriggio, 2-20089 - Rozzano (MI) tel: +39. 02.90750153 Fax: +39.02.90751457 Email: [email protected] IDEA HOUSE | 10 tot 18 maart Afspraak met de Institute Mides Via Alberico II Tel: 06 68 42 51 - Fax: 06 68 80 24 33

Huis-Fashion 33-00193 Rome

SMAU ROME | 21 tot 22 maart Viale Monte E-mail: [email protected]

Santo,

1

/

3

20124

Milano

EXPOEDILIZIA | 22 tot 25 maart Vakbeurs voor de bouw en architectuur Senaf Srl - Via Corticella, 181 / 3 - 40128 Bologna Tel: +39 051 325511 - Fax: +39 051 5880078 E-mail: [email protected] PHOTO SHOW | 30 maart-02 april Foto-en digitale beeldbewerking Publifiere Via Capozzi 8-48022 Lugo (RA) tel: 23 107 0545 - Fax: 31 346 0545 E-mail: [email protected] FRAMEART EXPO | 30 maart-01 april European Fine Art tentoonstelling en het Publifiere Via Capozzi 8-48022 Lugo Tel: +39 054 523 107 - Fax: +39 054 531 mail: [email protected]

frame (RA) 346 E-

94

BIMBINFIERA | 31 maart-01 april Tonen van moeders en moedersBALL Editore SpA - Via Angelo Rizzoli, Milaan 8 -20 132 tel: 02.50366743 Fax: +02.50366621 Email: [email protected] ROME PAARDEN | 12 tot 15 april Internationale hippische IPP en Paarden Expo Roma Srl - OESIS Secretariaat - Via Portuense 1645/1647 00148 Rome Tel: 0275281879 - Fax: 0275281743 E-mail: [email protected] FUORISERIE | 21 tot 22 april Tentoonstelling van vintage voertuig Fiera Roma Srl / Intermeeting Srl - Via Morandi Oven, 24-35133 Padova telefoon: +39 049 7386856 - Fax: +39 049 9819826 Email: [email protected]

MOA HOME | 28 april-06 mei Tentoonstelling van meubilair en design COOPERATIVE MOA - Via Antonio Ciamarra, 280-00173 Roma Tel: 06 72900200 - fax: 06 72900184 E-mail: [email protected] COSMOFARMA TENTOONSTELLING | 4-06 mei Internationale tentoonstelling van producten en diensten voor gezondheid, wellness en beauty producten SoGeCos SpA Via filargo 38-20143 Milan Tel: 02 796 420 - Fax: 02 795 036 E-mail: [email protected] CHANCHEXPO | 10 tot 12 mei Arbeid en bedrijf samen Pubblimedia Group srl - Via Monterotondo 14, 00199 Rome tel: 06.86200990 E-mail: [email protected] FORUM PA | 14 tot 17 mei 21 ^ Innovation Conference and Exhibition in PA en territoriale systemen Mides INSTITUUT - Via Alberico II 33-00193 Rome Tel: 06 684 251 - Fax: 06 68802433 E-mail: [email protected] ROND ROME SHOW BAR | 19 tot 21 mei

95

Drank en Restaurant Tel: 0691621091 - Fax: 0691601946

Expo

PET EXPO ROME | 20 tot 22 oktober Tel: 06.2015266-06.95061125 E-mail: [email protected]

-

Fax:

06.97254445

Br on: h tt p: // www.f i er ar om a. it/c al en d ar i o_f i er e. ph p ? an n o= 20 1 2& m es e= 1 &l =i t a

96

9.5 Bijlage 5: Kalender beurzen in Firenze JANUARY 2012 81° PITTI IMMAGINE UOMO & PITTI IMMAGINE W_WOMAN PRECOLLECTION 9... Fortezza da Basso, from 10/01/2012 to 13/01/2012 type: Exhibition 74° PITTI IMMAGINE BIMBO Fortezza da Basso, from 19/01/2012 to 21/01/2012 type: Exhibition

CARDIO EVENT MALESCI 2012 Palazzo dei Congressi, from 19/01/2012 to 22/01/2012 type: Congress

70° PITTI IMMAGINE FILATI Fortezza da Basso, from 25/01/2012 to 27/01/2012 type: Exhibition

OIL & GAS ANNUAL MEETING 2012 Leading, Progress, Together... Palazzo dei Congressi, from 28/01/2012 to 31/01/2012 type: Congress FEBRAURY 2012 IMMAGINE ITALIA & CO. 2012 5° edition... Fortezza da Basso, from 03/02/2012 to 05/02/2012 type: Exhibition

97

INCONTRO NAZIONALE DIRETTIVI METALMECCANICI Palazzo dei Congressi, from 21/02/2012 to 21/02/2012 type: Congress

DANZA IN FIERA 2012 7° ed. International Trade & Show Dance Event... Fortezza da Basso, from 23/02/2012 to 26/02/2012 type: Exhibition 8TH INT. WORKSHOP "RESPIRATORY INTENSIVE CARE UNIT: UP-DATE IN RESPIRATORY CRITICAL MEDICINE" Palazzo degli Affari, from 29/02/2012 to 02/03/2012 type: Congress MARCH 2012 15 WORLD CONGRESS OF GYNECOLOGICAL ENDOCRINOLOGY III Congress Isge Italy... Palazzo dei Congressi, from 07/03/2012 to 10/03/2012 type: Congress SALONE DEL MOBILE DI FIRENZE XV edition... Fortezza da Basso, from 10/03/2012 to 18/03/2012 type: Exhibition 1ST INTERNATIONAL CONGRESS ON MINIMALLY INVASIVE NEUROSURGERY Palazzo dei Congressi, from 20/03/2012 to 23/03/2012 type: Congress 12° CONGRESSO NAZIONALE SOCIETA' ITALIANA DI INFETTIVOLOGIA PEDIATRICA Conference on Pediatric Allergy Network Tuscany... Palazzo degli Affari, from 22/03/2012 to 24/03/2012

98

type: Congress

APRIL 2012 TWINS 2012 2ND WORLD CONGRESS ON TWIN PREGNANCY Palazzo dei Congressi, from 01/04/2012 to 04/04/2012 type: Congress

PCST 2012 12th international public communication of science and technology conference... Palazzo dei Congressi, from 19/04/2012 to 20/04/2012 type: Congress 76° MOSTRA INTERNAZIONALE DELL'ARTIGIANATO Fortezza da Basso, from 21/04/2012 to 29/04/2012 type: Exhibition

ECIO 2012 Third European Conference on Interventional Oncology... Palazzo dei Congressi, from 25/04/2012 to 28/04/2012 type: Congress MAY 2012 ICE / ECE 2012 WORLD CONGRESS ON ENDOCRINOLOGY 15th International Congress of Endocrinology and the 14th European Congress of Endocrinology... Fortezza da Basso, from 05/05/2012 to 09/05/2012 type: Congress

99

CONGRESSO NAZIONALE AIDNID 2012 Italian Association for non-invasive diagnostics in Dermatology... Palazzo degli Affari, from 10/05/2012 to 12/05/2012 type: Congress ART&TOURISM 2012 1° Artistic and Cultural Tourism Fair... Fortezza da Basso, from 18/05/2012 to 20/05/2012 type: Exhibition JUNE 2012 82° PITTI IMMAGINE UOMO ** & PITTI IMMAGINE W_WOMAN PRECOLLECTION 10... Fortezza da Basso, from 19/06/2012 to 22/06/2012 type: Exhibition EUROPEAN VENOUS FORUM Palazzo dei Congressi, from 28/06/2012 to 30/06/2012 type: Congress

75° PITTI IMMAGINE BIMBO ** Fortezza da Basso, from 28/06/2012 to 30/06/2012 type: Exhibition

JULY 2012 71° PITTI IMMAGINE FILATI ** Fortezza da Basso, from 04/07/2012 to 06/07/2012 type: Exhibition

100

PRIMA MODA TESSUTO ** Fortezza da Basso, from 04/07/2012 to 06/07/2012 type: Exhibition

SEPTEMBER 2012 ENERGYCOM 2012 IEEE International Energy Conference & Exhibition 2012... Palazzo degli Affari, from 09/09/2012 to 12/09/2012 type: Congress ISWA ANNUAL CONGRESS 2012 World Solid Waste Congress 2012... Palazzo dei Congressi, from 16/09/2012 to 19/09/2012 type: Congress OCTOBER 2012 ESID 2012 15th Biennal Meeting of The European Society of Immunodeficiencies... Fortezza da Basso, from 03/10/2012 to 06/10/2012 type: Congress ECCV 2012 12th European Conference on Computer Vision... Palazzo dei Congressi, from 07/10/2012 to 13/10/2012 type: Congress NOVEMBER 2012 SALONE DELL'ARTE E DEL RESTAURO Fortezza da Basso, from 08/11/2012 to 10/11/2012 type: Exhibition Br on : htt p :// www.f ir en z ef i er a. it/ en / ag en d a

101

9.6 Bijlage 6: Arrangement Fashion & Travel Op de volgende pagina’s vindt u het voorbeeld van een uitgewerkte shoppingtrip naar Milaan met een personal assistant. Deze is niet te bezichtigen op de website van Fashion & Travel, maar heb ik verkregen op speciale aanvraag.

102

103

104

105

106

107

108

9.7 Bijlage 7: Speciale actie Ici Paris XL

109

110

9.8 Bijlage 8: Menu’s ATMosfera MENU DI CARNE Crocchetta di pecorino romano , stick di melone e crudo di Parma *** Riso zafferano asparagi e bacon croccante *** Tagliata di manzo e patate al cacao *** Cup cake ai frutti rossi e crema inglese **** Caffè e Friandises MENU DI PESCE Polpo e panzanella *** Riso zafferano e frutti di mare *** Spiedino di gamberi su ratatouille di verdura *** Crustade di lamponi in zabaione al Moscato **** Caffè e Friandises MENU VEGETARIANO Crocchetta di pecorino romano su panzanella *** Riso allo zafferano *** Asparagi e mimosa d’uovo *** Cup cake ai frutti rossi e crema inglese **** Caffè e Friandises

111

9.9 Bijlage 9 : Artikel : “Hannelore Knuts brengt aids onder de aandacht met modewinkel” Bron: Het Nieuwsblad, Life, Glam & Gossip, vrijdag 4 mei 2012

112

9.10 Bijlage 10 : Garantiefonds Reizen : Uitleg bij de uitsplitsing van de omzet

113

114

9.11 Bijlage 11 : Modereis in Italië van SRC Cultuurvakanties Uniek aan deze reis Half juli, de start van de uitverkoop, is de ideale periode voor deze modereis De reis in het kort Dag 1: Vlucht Amsterdam – Milaan, bezoek 10 Corso Como Dag 2: Galleria Vittorio Emanuele II, Prada en Ferrari Dag 3: Textielmuseum en naar Montecatini Terme Dag 4: Schoenencollectie van Salvatore Ferragamo en kostuums in het Palazzo Pitti Dag 5: Designersoutlet en naar Rome Dag 6: Kerkelijke kleding van Vaticaanstad en Piazza di Spagna Dag 7: Grootste vlooienmarkt van Rome Dag 8: Naar huis dag 1: 10 Corso Como Na aankomst in Milaan bezoeken we 10 Corso Como waar in een chique sfeer met veel lichtjes kleding, schoenen, huishoudelijke artikelen, parfums en sieraden worden aangeboden. Aansluitend kunt u in de wijk Brera een kijkje nemen in de verschillende kledingboetieks en tassenwinkels. Liefhebbers kunnen hun toekomst laten voorspellen door één van de vele waarzeggers die zich er vaak in de buurt ophouden. U kunt dineren in één van de vele gezellige restaurants in deze van oudsher kunstenaarswijk van Milaan. We worden naar ons hotel voor de komende twee nachten gebracht. (ca. 60 km) dag 2: Fare una bella figura in het Quadrilatero d’oro Met de tram rijden we naar het centrum en beginnen een wandeling in de Galleria Vittorio Emanuele II vlak bij de dom van Milaan. In deze prachtige ‘salotto’ zien we Zucca, één van de oudste café’s van Milaan, het Gucci Café en de negentig jaar oude Pradawinkel. In het grootste warenhuis van Milaan, Rinascente, kunt u rondkijken en een kop koffie drinken met een prachtig uitzicht op het dak van de dom. In de Ferrari Store worden we begroet met een geluid als op de racebaan van Monza. In de Via Monte Napoleone vindt u Gucci, Versace, Prada en de D Magazine Outlet, de glamour outlet van Milaan waar zich meer dan 6000 kledingstukken bevinden die voor de helft van de prijs verkocht worden. (ca. 15 km) dag 3: Fluweel, damast en laken We vertrekken ’s morgens vroeg in zuidelijke richting. In Prato brengen we ’s middags een bezoek aan het beroemde textielmuseum. We verblijven twee nachten in een hotel in het kuurstadje Montecatini Terme. (ca. 350 km)

115

dag 4: Sleehakken en historische kledij We lopen naar het station van Montecatini en nemen de trein naar Florence. Daar wandelen we naar het middeleeuwse palazzo Spini Feroni en brengen een bezoek aan de schoenencollectie van de beroemde ontwerper Salvatore Ferragamo. Hij ontwierp eind jaren dertig de sleehak, die een enorme hype werd en nu weer helemaal terug is in het straatbeeld. Filmiconen als Judy Garland en Greta Garbo liepen op zijn schoenen. Vervolgens gaan we terug in de tijd en bekijken we kostuums uit een ver verleden in Palazzo Pitti. De lunch kunt u gebruiken in de levendige wijk rondom de Santo Spirito. De rest van de dag heeft u vrije tijd. U kunt naar de leermarkt rondom San Lorenzo, de sjieke winkelstraten in het centrum of naar het onlangs geopende Gucci-museum! (ca. 140 km) dag 5: Grote Italiaanse designers Onderweg naar Rome brengen we ten zuiden van Florence een bezoek aan ‘The Mall’, een grote designersoutlet. Aan het einde van de middag komen we aan in het hotel in Rome voor de laatste drie overnachtingen. (ca. 350 km) dag 6: Van Vaticaanstad tot Valentino Met de metro begeven we ons naar Vaticaanstad waar we zullen zien dat ook kerkelijke kleding onderhevig is aan mode. Vervolgens maken we een wandeling door Rome, op Piazza Navona ziet u de vele straatkunstenaars, in het Pantheon herleven lang vervlogen tijden en u kunt een muntje gooien in de Trevi-fontein om ervan verzekerd te zijn weer in Rome terug te keren. We eindigen de wandeling bij Piazza di Spagna, waar alle belangrijke modeontwerpers vertegenwoordigd zijn en waar u alle tijd heeft de prachtige etalages te bewonderen en eventuele bijzondere aankopen te doen. Ook kunt u het oudste cafè van Rome bewonderen, cafè Greco, waar vele kunstenaars hun geliefde drankjes in de vorm van schilderijen betaalden. (ca. 20 km) dag 7: Van Vlooienmarkt tot modeshow We bezoeken de grootste vlooienmarkt van Rome, Porta Portese, waar u werkelijk alles kunt vinden: antieke meubels, wandtapijten, merkkleding en schoenen in alle soorten en maten. Hier kunt u naar hartenlust op zoek naar de beste koopjes. Durft u onder het genot van een aperitief uw nieuwe aanwinsten vanavond te showen aan uw reisgenoten? (ca. 20 km) dag 8: Naar huis Transfer naar de luchthaven voor de (Wijzigingen in het programma zijn voorbehouden.)

terugvlucht.

(ca.

40

km)

Vluchtschema Amsterdam – Milaan

10.25 – 11.50 uur

Rome – Amsterdam

17.25 – 19.55 uur

Vluchtschema’s kunnen worden gewijzigd! Treinretour Schiphol € 36,80. Hotels U verblijft in toeristenklassehotels met een lift. De kamers zijn voorzien van een badkamer met bad of douche en toilet. Bij uw reisbescheiden ontvangt u een hotellijst. Inbegrepen

116

Lijnvlucht Amsterdam – Milaan en Rome – Amsterdam met KLM. Luchthavenbelastingen en heffingen. Vervoer in een lokale touringcar met airconditioning. Treinretour Montecatini – Florence. Openbaar vervoer op dag 2, 6 en 7. Verblijf in toeristenklassehotels. Overnachting in 2-persoonskamers voorzien van bad of douche en toilet. Verzorging op basis van logies en ontbijt. De excursies zoals omschreven. Audiosysteem. Informatieboekje. Begeleiding door een deskundige Nederlandssprekende reisleider. Niet inbegrepen - Entreegelden, circa € 60,-, ter plaatse te voldoen. - Fooien. - Kosten lokale gidsen.

117

9.12 Bijlage 12 : Modereis door Italië van Reisburo Schlagen

Van Versace tot Vlooienmarkt.Italië is naast de kunst ook het land van de mode design! Vele grote ontwerpers zijn Italianen: Armani, Versace, Dolce e Gabbana en nog vele anderen. Op deze reis maakt u kennis met deze grote maar ook met de minder bekende ontwerpers. Modeontwerpers hebben cafés en restaurants ingericht, Salvatore Ferragamo heeft zijn eigen schoenenmuseum in Florence en in Palazzo Pitti duiken we de geschiedenis in met een kijkje op de kostuumafdeling. We eindigen de reis met een bezoek aan de grootste vlooienmarkt van Rome en een zelfgeorganiseerde modeshow. Deze 8-daagse reis is te boeken vanaf €749,- p.p. Programma van dag tot dag: dag 1: Kennismaking met de grote designers We vliegen naar Milaan. Na aankomst bezoeken we de grote designersoutlet Il Salvagente. Vervolgens worden we naar ons hotel in Milaan gebracht, waar we de komende drie nachten verblijven.(ca. 60 km) dag 2: Fare una bella figura in het Quadrilatero d’oro We beginnen vandaag met een wandeling in de Galleria Vittorio Emanuele II vlak bij de dom van Milaan. In deze prachtige ‘salotto’ bekijken we Zucca, een van de oudste café’s van Milaan met zijn mooie jaren twintig interieur, het Gucci Café en de negentig jaar oude Pradawinkel. In het grootste warenhuis van Milaan, Rinascente, kunt u rondkijken en een kop koffie drinken met een prachtig uitzicht op de dom. In de Ferrari Store worden we begroet met een geluid als op de racebaan van Monza en de schoenenwinkel Lolita biedt damesschoenen in alle kleuren van de wereld. In de Via Monte Napoleone vindt u Gucci, Versace, Prada en de D Magazine Outlet, de glamour outlet van Milaan waar zich meer dan 6000 kledingstukken bevinden die voor de helft van de prijs verkocht worden. We eindigen de dag in de Giardini Pubblici, het grootste park van Milaan, waar we even kunnen uitrusten van alle opgedane indrukken. dag 3: Kleurrijke tassen, waarzeggers en pyjama’s Vandaag staat de wijk Brera op het programma, van oudsher de kunstenaarswijk van Milaan. In dit ‘klein Parijs’ nemen we een kijkje in de verschillende exclusieve kledingboetieks en tassenwinkels. We beginnen onze wandeling langs Cavalli e Nastri, waar zowel oude als nieuwe ontwerpen van bekende designers hangen, en de Trendy Shop met allerlei kleurige tassen. Angelo en Francesco Meru maakten in 1967 al juwelen van leer en wol voor mensen die geen dure sieraden konden betalen. Wie wil kan lunchen tussen de Milanese zakenlui in het Fashion Café met haar chique maar huiselijke uitstraling (kosten niet inbegrepen). Liefhebbers kunnen hun toekomst laten voorspellen door één van de vele waarzeggers die zich er vaak in de buurt ophouden. Na de lunch vervolgen we onze weg en nemen een kijkje bij Five to Nine, een heuse pyamawinkel. We eindigen de dag in de 10 Corso Como waar in

118

een chique sfeer met veel lichtjes kleding, schoenen, huishoudelijke artikelen, parfums en sieraden aangeboden worden. dag 4: Fluweel, damast en laken We vertrekken ’s morgens vroeg in zuidelijker richting. In Prato brengen we vanmiddag een bezoek aan het beroemde textielmuseum. Prachtige kledingstukken uit het verleden en heden gemaakt van de mooiste stoffen worden hier tentoongesteld. We verblijven twee nachten in een hotel in het kuurstadje Montecatini Terme. Vanavond is het diner in het hotel inbegrepen.(ca. 350 km) dag 5: Sleehakken en historische kledij We lopen naar het station van Montecatini en nemen de trein naar Florence. Daar lopen we naar het middeleeuwse palazzo Spini Feroni en brengen een bezoek aan de schoenencollectie van de beroemde ontwerper Salvatore Ferragamo. Hij ontwierp eind jaren dertig de sleehak, die een enorme hype werd. Filmiconen als Judy Garland en Greta Garbo liepen op zijn schoenen. Vervolgens gaan we terug in de tijd en bekijken we kostuums uit een ver verleden in Palazzo Pitti. De lunch kunt u gebruiken in de levendige wijk rondom de Santo Spirito. De rest van de dag heeft u vrije tijd. U kunt naar de leermarkt rondom San Lorenzo, de dure winkelstraten in het centrum, of gaat u mee renaissancekleding bekijken op een van de vele fresco’s die Florence rijk is?(ca. 140 km) dag 6: Van Vaticaanstad tot Valentino Vandaag vertrekken we naar Rome waar we in de namiddag aankomen. Met de metro begeven we ons naar de omgeving van Vaticaanstad, waar we uitleg zullen krijgen. Ook deze kerkelijke kleding is aan mode onderhevig. Vervolgens lopen we door de Via Cola di Rienzo in de richting van de Spaanse Trappen waar alle belangrijke modeontwerpers vertegenwoordigd zijn. U kunt op eigen gelegenheid dineren in Rome (kosten niet inbegrepen). In de loop van de avond worden we per touringcar naar Fiuggi gebracht voor de laatste twee overnachtingen.(ca. 420 km) dag 7: Van Vlooienmarkt tot modeshow We bezoeken de grootste vlooienmarkt van Rome, Porta Portese, waar u werkelijk alles kunt vinden; antieke meubels, wandtapijten, merkkleding (waar de naam van de designer vaak is uitgeknipt), allerlei imitaties die bijna echt lijken en schoenen in alle soorten en maten. Ons afscheidsdiner vindt plaats in een lokaal restaurant in Fiuggi. Durft u uw nieuwe aanwinsten vanavond te showen aan uw reisgenoten?(ca. 200 km) dag 8: Naar huis We worden naar de luchthaven van Rome gebracht voor de terugvlucht naar Amsterdam.(120 km) (Wijzigingen in het programma zijn voorbehouden, zie reisinformatie.)

119

9.13 Bijlage 13: Citysecrets gidst je naar alle leuke plekjes van een stad