Ziekteverzuim & re-integratie
Praktijkgids 1 – Beleid opstellen en verankeren
Praktijkgids 1. Beleid ontwikkelen en verankeren
Inhoud Inhoud ................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1. Inleiding ...................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Checklist Ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie ............................ 3 3. Checklist Beleid ................................................................................ 5 4. Beleidscyclus: de vijf W’s ................................................................... 7 5. Beleid formuleren ............................................................................. 8 6. Instructies opstellen ......................................................................... 10 7. Instructies uitvoeren ........................................................................ 10 Bijlage 1: Intentieverklaring ....................................................................... 14 Colofon .................................................................................................... 15
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
Het ziekteverzuim in de Jeugdzorg is hoog. De instroom in de WAO ligt niet alleen boven het Nederlands gemiddelde, maar zelfs boven het gemiddelde in de zorgsector. Er zijn nog geen cijfers bekend van de instroom in de WIA. Ook vergroot het ziekteverzuim de krapte op de arbeidsmarkt, die in de branche toch al niet ruim is. Dat leidt tot hogere kosten, grotere werkdruk en soms moeilijk vervulbare vacatures. Genoeg redenen om het verzuim aan te pakken. Een organisatie heeft zelf een beleid voor ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie. Dit beleid wordt toegepast, bewaakt en jaarlijks bijgesteld.
Vijf praktijkgidsen Om instellingen op weg te helpen naar een gezonde werkomgeving heeft FCB vijf praktijkgidsen ontwikkeld. Hierin vindt u de uitwerking van vijf praktijkregels voor het terugdringen van ziekteverzuim: Beleid ontwikkelen en verankeren Ziekmelding, verzuimbegeleiding en registratie Vroegtijdige re-integratie Arbodienstverlening Communicatie. In deze gids staat de ontwikkeling, implementatie en verankering van verzuimbeleid centraal. De gids is bedoeld voor P&O-functionarissen, directie en OR of PVT (personeelsvertegenwoordiging). In kleine organisaties (zonder P&O-functionarissen) kan een directeur het beste de verantwoordelijkheid voor ziekteverzuimbeleid op zich nemen. Leeswijzer In hoofdstuk 2 vindt u de checklist Ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie. Het is aan te raden deze checklist eerst uit te voeren. In hoofdstuk 3 vindt u de checklist Beleid. In hoofdstuk 4 wordt de beleidscyclus gepresenteerd aan de hand van de vijf W’s. Aansluitend wordt deze beleidscyclus nader uitgewerkt in hoofdstukken over het formuleren van beleid (hoofdstuk 5), het opstellen van instructies (hoofdstuk 6), de uitvoering daarvan (hoofdstuk 7) en tot slot analyse en toetsing plus de rol van OR/PVT (hoofdstuk 8). Aanpak Om concreet aan de slag te gaan met het onderwerp ziekteverzuim en vroegtijdige reintegratie kunt u de volgende stappen afleggen: 1. Ga naar hoofdstuk 2 en beantwoord de vijf vragen in de checklist. 2. Maak een overzicht van de activiteiten die nodig zijn om te voldoen aan de praktijkregel(s) in kwestie. 3. Stel een actieplan op en bespreek dit met de directie en OR/PVT. 4. Maak iemand (met mandaat) verantwoordelijk voor de uitvoering van het actieplan. 5. Ga aan de slag met uw actieplan en houd de voortgang in de gaten. Blijkt uit de checklist dat het beleid bij uw instelling nog niet optimaal is? Maak dan gebruik van de checklists over beleid in hoofdstuk 3 en van de uitwerking in de overige hoofdstukken.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
2.
Checklist Ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie
Vóór u met ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie aan de slag gaat, is het zinvol om na te gaan in hoeverre uw instelling al aan de eisen voldoet. Gebruik hiervoor de onderstaande checklist. U kunt deze het beste invullen tijdens een gezamenlijke bijeenkomst van directie en OR/PVT. Quickscan Ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie Vragen Beoordeling
1.
Beleid ontwikkelen en verankeren
Hebt u een beleidsplan voor ziekteverzuim en re-integratie, vertaald naar meetbare doelen en concrete acties?
2a.
Actie
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden
Zijn de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden rond ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie vastgelegd?
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
Brengt de instelling de oorzaken van verzuim ten minste eenmaal per jaar in kaart?
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
Hebt u een goed overzicht van alle ongevallen, onveilige situaties, incidenten en beroepsziekten?
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
2b.
3.
Analyses en inzichten
Wet verbetering Poortwachter
Voldoet uw instelling aan de eisen, besteld in de Wet verbetering Poortwachter?
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
4.
Arbodienstverlening
Zet u de arbodienst of andere deskundigen op de juiste manier in bij ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie en is hierover overeenstemming met de OR?
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
Geeft u informatie aan MT en OR/PVT over het verzuim en de WIA-instroom?
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
Voeren leidinggevenden gesprekken met medewerkers die vaak en/of opvallend verzuimen?
Ja Deels Nee
Dit jaar Volgend jaar n.v.t.
5.
Communicatie en overleg
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
3.
Checklist Beleid
Deze checklist vormt een wegwijzer voor deze praktijkgids over de eerste praktijkregel: beleid. Als u bij de onderstaande vragen ‘nee’ of ‘deels’ hebt aangegeven, vindt u in deze praktijkgids hoe u verbeteringen kunt aanbrengen. Vragen Beoordeling
1.
Heeft de instelling een op schrift gesteld beleid op het gebied van verzuim en (vroegtijdige) re-integratie?
Denk daarbij aan: Maatregelen om verzuim van medewerkers zo veel mogelijk te voorkomen of te beperken en re-integratie zo veel mogelijk te bevorderen. Maatregelen voor het begeleiden van verzuimende medewerkers. Registratie van ziekteverzuim en de oorzaken. Doelstellingen op het gebied van ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie. Antwoord Nee of Deels:
2.
3.
5.
Ja Deels Nee/beperkt
Voor actie ga naar hoofdstuk 7
Toetst de instelling het beleid periodiek, bijvoorbeeld op basis van analyses van het verzuim?
Antwoord Nee of Deels:
Ja Deels Nee/beperkt
Voor actie ga naar hoofdstuk 6
Voert de instelling dit beleid in de praktijk uit?
Antwoord Nee of Deels:
Ja Deels Nee/beperkt
Voor actie ga naar hoofdstuk 4
Zijn er instructies om dit beleid te ondersteunen
Antwoord Nee of Deels:
4.
Voor actie ga naar hoofdstuk 5
Voert de instelling regelmatig een risicoinventarisatie en –evaluatie (RI&E) uit?
Antwoord Nee of Deels:
Ja Deels Nee/beperkt
Ja Deels Nee/beperkt
Voor actie ga naar hoofdstuk 7
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
6.
Is er regelmatig overleg over het verzuimbeleid met OR/PVT? Vraagt u instemming van de OR/PVT voor het verzuimbeleid en de periodieke wijzigingen hiervan?
Antwoord Nee of Deels:
Ja Deels Nee/beperkt
Voor actie ga naar hoofdstuk 8
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
4.
Beleidscyclus: de vijf W’s
Wilt u in uw instelling aan de slag om het ziekteverzuim terug te dringen? Dan adviseren we u gebruik te maken van de vijf W’s: Willen, Weten, Wegen, Werken en Waken. Het voordeel van deze methodiek is dat u kiest voor een structurele aanpak met een maximale kans op succes. Bovendien maakt deze aanpak het u gemakkelijker om het proces te bewaken. Hieronder ziet u wat de vijf W’s inhouden: Willen Voor elke verandering is draagvlak nodig. Dat houdt in dat de meeste mensen in uw instelling willen dat er verbeteringen komen. Bij willen gaat het niet alleen om directie en MT, maar ook om de medewerkers en hun vertegenwoordigers in OR of PVT. Het kan zinvol zijn om een intentieverklaring te formuleren, waarin MT en OR (PVT) gezamenlijk aangeven dat ze het ziekteverzuim gaan aanpakken (zie bijlage). Weten De tweede stap is inzicht tot stand brengen. U moet weten wat de stand van zaken is op het gebied van ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie. Hierbij spelen verschillende vragen een rol: Intern: hoe hoog is het ziekteverzuim bij ons? Wat zijn de kosten die daarmee gemoeid zijn? Hoe staat het met de WAO en WIA-instroom? Om deze vragen te beantwoorden is een goed registratiesysteem van groot belang: zie praktijkgids 2. Ziekmelding, verzuimbegeleiding en registratie. Extern: hoe verhoudt zich dat tot mijn collega-instellingen? Technisch: over welke mogelijkheden en hulpmiddelen kan ik beschikken? Bij de beantwoording van deze vraag kunt u gebruik maken van de praktijkgidsen over ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie. U kunt ook uw risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) gebruiken om een beeld te krijgen van ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie in uw instelling. Wegen Als er voldoende draagvlak en kennis beschikbaar zijn, is het tijd voor het wegen. Dat wil zeggen dat u prioriteiten gaat toekennen. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen eerst een goed systeem voor ziekmelding en registratie op te zetten (zie praktijkgids 2. Ziekmelding, verzuimbegeleidingen registratie). Maar u kunt er ook mee beginnen de banden met de arbodienst of andere deskundigen aan te halen (zie praktijkgids 4, Arbodienstverlening). Het kan handig zijn om te starten met een maatregel die weinig tijd en geld kost, maar die wel een groot effect heeft. Hierdoor vergroot u het draagvlak. Werken Na willen, weten en wegen is het tijd voor werken. U gaat de plannen nu uitvoeren. U kunt bijvoorbeeld beginnen de instructies voor leidinggevenden en medewerkers uit te werken; zie hiervoor hoofdstuk 6 van deze gids. Waken Houd tijdens het uitvoeren van de acties steeds de voortgang in de gaten. Kijk ook naar het effect van de maatregelen: maatregelen zonder effect zijn verspilde moeite! Zorg er ook voor dat u bereikte successen viert en de betrokken medewerkers uw waardering laat merken. U bereikt het grootste effect door vol te houden en systematisch te werken aan de opbouw van een integraal personeelsbeleid waarvan verzuimbeleid een onderdeel is.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
5.
Beleid formuleren
In sommige instellingen staat het verzuimbeleid nog in de kinderschoenen. Vooral bij instellingen die geen eigen P&O-functionaris hebben, ontbreekt het verzuimbeleid soms geheel of gedeeltelijk. Dan is het belangrijk om te zorgen voor voldoende draagvlak voor een goed verzuimbeleid (Willen) en om de situatie in de eigen instelling in kaart te brengen (Weten). Daarna gaat u prioriteiten stellen (Wegen). Het formuleren van het beleid en concrete activiteiten (Werken) is dan de logische volgende stap. Uit de praktijk Peter Janssen is P&O-functionaris bij een gemeentelijk Bureau Jeugdzorg met meerdere locaties. Bij zijn aantreden treft hij een chaos aan op het gebied van ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie. Regels ontbreken, verzuimmeldingen vinden soms niet plaats, kengetallen ontbreken. Omdat de vorige P&O-functionaris overspannen is vertrokken, ligt er een grote hoeveelheid werk te wachten. Nadat hij van de eerste schrik is bekomen, besluit hij gewoon opnieuw te beginnen. Hij start met het opstellen van het verzuimbeleid, samen met directie en OR/PVT. Hierdoor laat hij direct merken dat hij een inhoudsdeskundige is die samenwerking tussen directie en OR/PVT van groot belang vindt. De directie en OR/PVT kijken hier eerst wel vreemd van op, maar na enige tijd groeit het enthousiasme over zijn manier van werken. Samenwerking loont! Hoe gaat u aan de slag met het formuleren van beleid? De volgende stappen helpen u te komen tot een goed verzuimbeleid: Willen: verzeker u van de steun van directie en OR/PVT. Weten: inventariseer de bestaande werkwijze rond ziekteverzuim en vroegtijdige reintegratie. Wegen: stel samen met directie en OR/PVT vast wat zij geregeld willen hebben en op welke wijze. Werken: 1. Verwerk hun wensen in een voorstel voor het ziekteverzuimbeleid (zie hieronder). 2. Leg dit voorbeeld ter goedkeuring voor aan directie en OR/PVT. 3. Ga concreet met het beleid aan de slag. Voorstel ziekteverzuimbeleid: een format Verwerk in uw voorstel voor een ziekteverzuimbeleid de volgende onderdelen: Inleiding. Doel (zie de doelstellingen hieronder). Maatregelen om deze doelstelling te behalen. Planning van de maatregelen (In welke volgorde en wanneer gaan we zaken aanpakken?). Communicatie (Hoe informeren we leidinggevenden, medewerkers en OR/PVT?). Voorbeeld van doelstellingen Hieronder vindt u een aantal algemene doelstellingen van verzuimbeleid. Deze kunt u uiteraard aanpassen aan uw eigen instelling: Nagaan wat de top 5 is van oorzaken van het ziekteverzuim en deze oorzaken zo mogelijk wegnemen. Binnen een maand leidinggevende verantwoordelijk maken voor de verzuimbegeleiding. Binnen drie maanden een nieuwe verzuimprocedure invoeren die voldoet aan de Wet verbetering Poortwachter. De verzuimduur terugbrengen naar maximaal gemiddeld tien dagen. Kosten omlaag brengen met 20% naar € 80.000. Ziekteverzuimpercentage binnen drie jaar terugdringen met 20%.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
Op www.fcb.nl vindt u een sjabloon arbobeleid, met als onderdelen verzuimbeleid en re-integratiebeleid. Uit de praktijk Irene van Leeuwen, directrice van een kleine instelling op het gebied van Jeugdzorg, moet het allemaal alleen doen. Ze heeft geen P&O-functionaris en geen administratieve ondersteuning. En nu moet ze ook nog een verzuimbeleid formuleren. Daar heeft ze dus geen tijd voor! Maar het is natuurlijk wel handig als er iets is vastgelegd over verzuim. Een collega-directrice geeft haar de tip om eens te informeren bij de regioorganisatie, misschien kunnen die hulp bieden. En inderdaad heeft men daar veel materiaal beschikbaar, maar … dat is nog niet op maat voor de instelling van Irene. De regio geeft haar de tip om hiervoor een stagiaire in te schakelen. Deze heeft drie maanden de tijd om een en ander op papier te zetten. Na drie maanden staat het beleid op papier, niet in mooie woorden, maar gewoon concreet. De regels zijn opgesteld en niet alleen Irene is tevreden over het resultaat, ook de vier medewerkers zijn blij dat er nu duidelijkheid is.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
6.
Instructies opstellen
Een verzuimbeleid kan nog zo goed zijn, als het niet of onvoldoende is uitgewerkt in instructies, is de effectiviteit gering. Instructies helpen om het beleid te verankeren en zorgen ervoor dat medewerkers en leidinggevenden het beleid uitvoeren. Bovendien zorgen instructies voor uniformiteit. Ontbreken de instructies in uw instelling? Ga dan aan de slag met de volgende richtlijnen. In dit en het volgende hoofdstuk leest u hoe u instructies opstelt en invoert. Met andere woorden: welke weg u binnen de organisatie doorloopt. Bent u meer geïnteresseerd in concrete voorbeelden van instructies? Die vindt u in praktijkgids 2. Ziekmelding, verzuimbegeleiding en registratie. Hoe stel ik instructies op? 1. Ga op grond van het (goedgekeurde) verzuimbeleid na voor welke zaken instructies nodig zijn. U kunt onderscheid maken in drie niveaus, namelijk: Instructies voor de afdeling P&O (registratie, aansturing arbodienstverleners of andere deskundigen, informatieverstrekking aan leidinggevenden) Let op: dit geldt alleen voor grotere instellingen. In kleinere instellingen zal de directeur de P&O-taken voor zijn rekening nemen. Instructies voor de leidinggevenden (hoe om te gaan met een zieke medewerker, rechten/plichten en rol leidinggevende, samenwerking met afdeling P&O). Instructies voor de medewerkers (verzuimmelding, rechten/plichten verzuimende medewerker). 2. Stel de instructies op. Zorg ervoor dat ze toegespitst zijn op de situatie in uw instelling. 3. Toets deze instructies in de praktijk door ze na te spelen. Hiervoor hebt u vier spelers nodig: een P&O’er, een medewerker van de arbodienst (of andere arbodienstverlener), een leidinggevende en een medewerker. Pas zo nodig de instructies aan. 4. Leg de instructies ter goedkeuring voor aan de directie en ter instemming aan de OR/PVT.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
7.
Instructies uitvoeren
Als er een verzuimbeleid en instructies zijn, bent u al een stuk op weg. Belangrijk is dan wel dat de instructies ook in de praktijk uitgevoerd worden. Als dat niet zo is, kunt u nagaan hoe dat komt. Betrek hierbij ook de directie en de OR/PVT. Hieronder ziet u een aantal mogelijkheden: De instructies zijn niet (of onvoldoende) bekend bij de medewerkers en de leidinggevenden. De instructies zijn niet duidelijk. Formulieren of andere hulpmiddelen ontbreken. De leidinggevenden geven onvoldoende invulling aan hun rol. De directie hecht te weinig belang aan het verzuimbeleid of treedt niet stimulerend op. Niemand controleert de uitvoering van de instructies. Maatregelen Op basis van de analyse kunt u actie ondernemen, bijvoorbeeld: 1. Geef nadere uitleg over de instructies, bijvoorbeeld tijdens het werkoverleg. 2. Maak afspraken over het instrueren van nieuwe medewerkers. Plan bijvoorbeeld elke maand een instructiebijeenkomst voor nieuwe medewerkers. 3. Maak nieuwe formulieren of wijzig de bestaande formulieren. 4. Zorg ervoor dat de directie actiever uitdraagt dat het verzuimbeleid van groot belang is. 5. Zorg voor een periodieke controle op het naleven van de gemaakte afspraken. Dit draagt ertoe bij dat het verzuimbeleid goed in de instelling verankerd raakt. In het schema van de vijf W’s valt dit onder Waken. Dit kan leiden tot aanpassing van het beleid. Uit de praktijk Junior is een instelling waaronder een vijftal divisies is ondergebracht. OR en directie werken effectief samen op het gebied van arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim. De achterban heeft geen speciale aandacht voor verzuim: interesse ontstaat pas als er klachten zijn. Medewerkers hebben thuis informatie gekregen over het protocol ziekteverzuim, maar dit blijkt tot velen niet te zijn doorgedrongen. De OR van Junior heeft een speciale commissie over arbeidsomstandigheden in het leven geroepen. Deze commissie komt elke twee maanden bijeen. Eén actiepunt in 2006 was werken aan verlaging van het ziekteverzuimpercentage tot het niveau van het landelijk gemiddelde. Om dit te bereiken, zorgen de hoofden voor betere begeleiding. Het middenkader, de P&O-medewerkers en twee OR-leden namen deel aan een cursus over begeleiding bij ziekte. Het verzuim daalt nu langzaam maar zeker. Maar de OR deed meer. Toen er veel klachten binnenkwamen over het optreden van de bedrijfsarts, heeft de OR deze klachten opgenomen met de arbodienst. Hierdoor is er een andere bedrijfsarts gekomen en de controle vindt voortaan steekproefsgewijs en telefonisch plaats. Alleen mensen die vaak verzuimen, krijgen te maken met persoonlijke controle. De nieuwe manier van begeleiden wordt als menselijker ervaren. Hoe zorgt u voor een goede toetsing? Wat hebt u nodig om te kunnen toetsen? 1. Een norm, afspraak of doelstelling waaraan u kunt toetsen. 2. Een beschrijving (procedure) van het verloop van de toetsing. 3. Overleg tussen directie en OR/PVT waarin het verzuimbeleid een vast of periodiek terugkerend agendapunt is.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
Voorbeeld toetsingsprocedure Toetsing vindt periodiek plaats tijdens overleg tussen directie en OR/PVT. P&O levert hiervoor de benodigde gegevens aan: Ziekteverzuimpercentage exclusief zwangerschapsverlof van het afgelopen kwartaal. Dit percentage afgezet tegen de percentages van de vier voorgaande kwartalen. Analyse van de ontwikkeling van het ziekteverzuim, afgezet tegen de doelstelling. Meldingsfrequentie van het afgelopen kwartaal. Meldingsfrequentie afgezet tegen de frequentie van de vier voorgaande kwartalen. Analyse van de ontwikkeling van de meldingsfrequentie. Gemiddelde verzuimduur van het afgelopen kwartaal. Gemiddelde verzuimduur afgezet tegen de vier voorgaande kwartalen. Analyse van de ontwikkeling van de gemiddelde verzuimduur. Overzicht van ziekteverzuimpercentage, meldingsfrequentie en gemiddelde verzuimduur per afdeling. Analyse per afdeling. Overzicht kosten, afgezet tegen de doelstelling. Samenwerking werkgever en OR of PVT Goede arbeidsomstandigheden zijn niet alleen een verantwoordelijkheid van de werkgever. De OR heeft immers in hoge mate de mogelijkheid om het arbobeleid te beïnvloeden. De Wet op de Ondernemingsraad (WOR) en de CAO bieden hen de volgende mogelijkheden: Initiatiefrecht - De OR kan de werkgever voorstellen doen of onderwerpen op de agenda zetten. Instemmingsrecht - Het instemmingsrecht van de OR heeft betrekking op bijna alle onderwerpen die gerekend kunnen worden tot het sociaal beleid. Ook het arbo- en verzuimbeleid horen hierbij. Meer specifiek vallen de volgende onderwerpen onder het instemmingsrecht: - de inhoud en organisatie van de RI&E en het plan van aanpak; - de wijze waarop deskundige bijstand wordt verleend; - de criteria die de instelling stelt bij de keuze van de arbodienst en het contract met de arbodienst; - de manier waarop de bedrijfshulpverleners worden aangewezen; - de organisatie van het Periodiek Medisch Onderzoek (PMO). Informatierecht - Tweemaal per jaar moet de algemene gang van zaken in de onderneming worden besproken. Daarbij komen ook het arbo- en verzuimbeleid aan de orde. Daarnaast heeft de OR het recht om informatie op te vragen over alle onderwerpen die te maken hebben met het arbo-, verzuim- en re-integratiebeleid. Adviesrecht - De OR heeft adviesrecht bij belangrijke voorgenomen besluiten van de werkgever op financieel, economisch en bedrijfsorganisatorisch gebied. Fusies en reorganisaties horen daar ook bij. Bij al deze zaken kan de OR de plannen toetsen op de gevolgen voor de arbeidsomstandigheden. Personeelsvertegenwoordiging Als er geen OR is, overlegt de werkgever met een personeelsvertegenwoordiging (PVT). De CAO biedt de PVT de mogelijkheid om over de volgende onderwerpen mee te denken: Belangrijke inkrimping, uitbreiding, beëindiging reorganisatie, fusie, het aangaan of verbreken van duurzame samenwerking met andere organisaties of andere wijziging van de werkzaamheden; Vaststellen van maatregelen op het gebied van opleiding, bijscholing, werktijden en vakantieregelingen; Wijzigingen in de statuten en het huishoudelijk reglement; Vaststelling en wijziging van het beleid t.a.v. detachering. De PVT heeft recht op informatie die zij nodig heeft voor het overleg op de genoemde onderwerpen.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
Duidelijke praktijkregels Instellingen krijgen het advies om elk jaar de Quickscan Praktijkregels uit te voeren en een actieplan op te stellen. Uitgangspunt is dat werkgevers altijd moeten voldoen aan de bepalingen van de Arbowet. Past u de praktijkregels integraal toe, dan voldoet u daarmee aan de huidige wettelijke eisen van de Arbowet, zoals de Arbeidsinspectie die bewaakt. Maar als u op een andere manier tot een goed AVR-beleid kunt komen, is dat ook prima. Voorwaarde is wel dat de werkgever dat samen met de OR of PVT kan onderbouwen. Daarnaast kunnen werkgever en OR of PVT constateren dat een bepaald risico geen rol speelt in de instelling. De praktijkregel in kwestie is dan niet van toepassing. Daarnaast zijn de volgende wettelijke eisen op uw verzuimbeleid van toepassing: U bent aangesloten bij een gecertificeerde arbodienst of u heeft een contract met een gecertificeerde bedrijfsarts. Er vinden regelmatig RI&E’s plaats die door de arbodienst of andere gecertificeerde deskundigen getoetst worden. De OR in uw instelling heeft voldoende mogelijkheid om invloed uit te oefenen op het gebied van arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim. Uw medewerkers zijn voldoende geïnformeerd over de procedures bij ziekteverzuim.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
Bijlage 1: Intentieverklaring Een intentieverklaring is een manier om uw organisatie te laten zien dat u ziekteverzuim serieus wilt aanpakken. Een intentieverklaring helpt de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Hieronder treft u een voorbeeld aan. Wij vinden dat zorg voor cliënten niet kan bestaan zonder zorg voor medewerkers. Wij geven prioriteit aan een gezond werkklimaat en optimale arbeidsomstandigheden voor iedereen. Als onderdeel daarvan streven we ernaar het ziekteverzuim zo veel mogelijk terug te dringen. Wij streven naar verbetering van de gezondheid en het welzijn van onze medewerkers en naar vermindering van het ziekteverzuim. Hiertoe ontwikkelen wij preventief beleid. Goede preventie kan onnodig ziekteverzuim voorkomen. Als er toch sprake is van ziekteverzuim, dan zorgen wij voor een optimale begeleiding met als inzet het streven naar een duurzame re-integratie in de eigen organisatie. Wij zijn van mening dat in het methodisch werken een belangrijke sleutel ligt voor veilig en gezond werken. Als directie kunt u een dergelijk document ondertekenen en de inhoud binnen de organisatie bekend maken. U geeft dan als het ware een startschot voor een campagne op het gebied van ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]
Minder ziekteverzuim. Het betere werk Deze praktijkgids is onderdeel van een serie met tips en handreikingen over het onderwerp Ziekteverzuim en vroegtijdige re-integratie in de branche Jeugdzorg. Hierbij een overzicht: 1. Beleid ontwikkelen en verankeren. Goed beleid kan helpen om ziekteverzuim te verminderen. In deze gids leest u hoe u beleid ontwikkelt, afstemt, implementeert en uitvoert. 2. Ziekteverzuim, verzuimbegeleiding en registratie. 3. Vroegtijdige re-integratie. 4. Arbodienstverlening. 5. Communicatie. Deze uitgave is samengesteld in opdracht van en wordt u aangeboden door:
Colofon September 2010 Deze publicatie is een uitgave van FCB en downloadbaar vanaf www.fcb.nl Publicatienummer 2010.0210 FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken Koningin Wilhelminalaan 3, 3527 LA Utrecht Postbus 8203, 3503 RE Utrecht T (030) 298 53 50 F (030) 298 53 33 E
[email protected] I www.fcb.nl Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Ondanks de uiterste zorgvuldigheid waarmee deze uitgave tot stand is gekomen, is FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken niet aansprakelijk voor eventuele tekstfouten, noch voor het gebruik van de inhoud van de teksten en de daaruit voortvloeiende feiten, omstandigheden en gevolgen.
Koningin Wilhelminalaan 3 • 3527 LA Utrecht • Postbus 2103 • 3500 GC Utrecht • T 030 2985350 • F 030 2985333 • www.fcbjeugdzorg.nl •
[email protected]