ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL 100 tips om het milieu te sparen bij uw verplaatsingen

ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

OVERZICHT Voorwoord Verplaatsingen en Leefmilieu Zich slim verplaatsen Van thuis naar het werk School en kinderen Shopping, uitstapjes, dagtrips en vakanties Spring op de fiets De uitrustingen Slimme kneepjes Maak gebruik van het openbaar vervoer Gebruik uw wagen beter Soepel rijgedrag Handige tips Afscheid nemen van de wagen Wat met de gemotoriseerde tweewielers ? Plezier en verre reizen Maak uw verplaatsingen «FUN» Beperk het vliegtuiggebruik Contact en info


3 4 7 11 13 15 17 20 22 23 27 31 33 34 36 37 38 39 41

Onze manier van verplaatsen Veranderen : daar werken we samen aan In de straten van Brussel rijden dagelijks zo’n 400.000 auto’s. De gevolgen van een dergelijke verzadiging zijn van velerlei aard : files, zenuwachtige bestuurders, kans op ongevallen, geluidshinder... en laten we de luchtvervuiling niet vergeten. De auto is namelijk de oorzaak van een groot deel van de CO2-uitstoot in de lucht. De microdeeltjes en giftige stoffen die we op die manier inademen zijn voor de gezondheid bijzonder schadelijk. Regelmatig worden er verontreinigingspieken in de winter en ozonpieken in de zomer vastgesteld die kwetsbare personen ertoe dwingen hun verplaatsingen en inspanningen te beperken. Zonder het nut van de auto voor bepaalde verplaatsingen op losse schroeven te zetten, is het toch mogelijk aan deze situatie te verhelpen door onze verplaatsingsgewoonten te veranderen. 65% van de verplaatsingen in Brussel hebben immers betrekking op afstanden van minder dan 5 km, en 25% op afstanden van nog geen kilometer. Allerlei vergelijkingen hebben het uitgewezen : korte afstanden in de stad worden met het openbaar vervoer, op de fiets of te voet steevast sneller afgelegd. Een voorbeeld : voor een rit op het spitsuur van het gemeentehuis van Ukkel naar het Schumanplein, moet je 50 minuten met de auto rekenen. Als je die afstand met het openbaar vervoer aflegt, dan duurt het 36 minuten, en 34 minuten op de fiets. Gewoonten veranderen en steeds het juiste vervoermiddel kiezen, dat is niet alleen een collectieve verantwoordelijkheid maar dus ook een kwestie van gezond verstand. Files en opstoppingen in de spits zijn in Brussel bijna niet weg te denken, maar ik weiger daarin te berusten. Ons Gewest timmert aan de weg zodanig dat onze verplaatsingen vloeiend en vooral met minder uitlaatgassen kunnen gebeuren. Er werd een plan ingediend en er worden regelmatig nieuwe maatregelen genomen. Zo bijvoorbeeld de premie ‘Brussel’Air’ die erin bestaat de nummerplaat van de auto in te leveren tegen een gratis abonnement op het openbaar vervoer. Ruim 1000 Brusselaars hebben dit al gedaan. Nog een voorbeeld : in partnerschap met grote Brusselse bedrijven, zullen de “Friday Bikeday” binnenkort de werknemers aansporen om op de fiets naar het werk te gaan. De lijst van stimulansen is lang. Deze brochure werd opgesteld om alle gedetailleerde informatie terzake te verzamelen, en aangevuld met 100 concrete tips om het juiste vervoermiddel op het juiste ogenblik te kiezen. Kortom, alles wat je weten moet voor een slim vervoer in Brussel.

Evelyne Huytebroeck

Brusselse Minister van Leefmilieu en Energie


Verplaatsingen en leefmilieu De dominerende plaats die de personenwagen inneemt (net als trouwens het vrachtvervoer over de weg), heeft zware gevolgen voor het leefmilieu.

Bijdrage aan de opwarming van de aarde Over de opwarming van de aarde bestaat er vandaag onder de wetenschappers een ruime eensgezindheid. De activiteiten van de mens, en vooral de uitstoot van CO2, spelen daarbij een belangrijke rol. Nu moet u weten dat 20 % van de uitstoot van CO2 (koolstofdioxide) in de atmosfeer toe te schrijven is aan het transport.

Luchtkwaliteit Het transport – in hoofdzaak door wagens en vrachtwagens – is verantwoordelijk voor 91 % van de uitstoot van koolstofmonoxide (CO), van fijn stof en van stikstofoxiden, die alle zeer schadelijk zijn voor de gezondheid. CO kan de zuurstoftoevoer


naar het zenuwstelsel en het hart blokkeren. De fijne stofdeeltjes kunnen niet alleen geurhinder en irritatie veroorzaken maar ook een vermindering van het ademhalingsvermogen. De stikstofdioxiden (NO2) tasten het ademhalingsstelsel aan. Hierbij komen nog de grootschalige lozingen van drijfgassen uit spuitbussen, zware metalen (koper, lood en ijzer, die leiden tot bloedstoornissen en de vitale organen zoals nieren, longen of lever aantasten), roet, onverbrande koolwaterstoffen (zoals benzeen dat kankerverwekkend is), zwavel en zwaveldioxide (SO2, dat chronische bronchitis kan veroorzaken). In de winter treden regelmatig verontreinigingspieken op. In de zomer kunnen, onder invloed van de warmte en de zonnestralen, polluenten met elkaar reageren en zo hoge ozonconcentraties veroorzaken waardoor de luchtwegen geïrriteerd raken. In beide gevallen dienen de burgers, en vooral de meest kwetsbaren onder ons, erop te letten hun verplaatsingen en inspanningen te beperken.

Geluidskwaliteit Bijna een woongebouw op vier is blootgesteld aan een zeer oncomfortabel geluidsniveau door het autoverkeer. Dit heeft uiteraard zijn gevolgen voor de gezondheid van de bewoners: stress, slapeloosheid, gehoorstoornissen, concentratieproblemen,...

Levenskwaliteit De wagen eist steeds meer plaats op in de stad. In de steden van de ontwikkelde landen nemen auto’s zelfs meer plaats in dan woningen. Door de verkeersdrukte nemen de stress van de autobestuurders en het aantal ongevallen toe, en bijgevolg ook de onveiligheid op onze wegen.

• 94 % van het energieverbruik voor het vervoer is toe te schrijven aan het wegverkeer, tegen 5 % aan de treinen, trams en metro’s en 1 % aan het verkeer over water. • Bijna 60 % van de Brusselaars legt het grootste deel van zijn verplaatsingen af met de wagen, terwijl bijna 30 % kiest voor weinig of niet verontreinigende vervoerswijzen (wandelen, fietsen of het openbaar vervoer). • 49 % van het wegverkeer rijdt op diesel, 49 % rijdt op benzine … en slechts 2 % rijdt op LPG of andere energiebronnen. • De Brusselaars hebben drie grote redenen om zich te verplaatsen: om naar het werk te gaan (meer dan 45 % van de verplaatsingen), voor ontspanning (bijna 25 % van de verplaatsingen) en om boodschappen te doen (bijna 20 % van de

Het doorgaand verkeer raast door woonwijken en verstoort er de rust van zijn bewoners.

verplaatsingen). • De gemiddelde bezettingsgraad van de wagens is niet hoger dan 1,22 personen per wagen.

De uitlaatgassen tasten het architecturale erfgoed aan en daardoor ook de gezelligheid van de buurten.

Wereldwijd

Enkele cijfers • Elke dag rijden 186 000 wagens van pendelaars Brussel binnen. Hierbij komt nog eenzelfde aantal Brusselse wagens. Met andere woorden, op een doorsnee weekdag krijgt Brussel meer dan 370 000 wagens te slikken, alleen al voor de verplaatsingen tussen woon- en werkplaats. De gemiddelde afstand die de Brusselaars met de wagen afleggen, bedraagt 6 kilometer. Maar… • 25,4 % van de verplaatsingen heeft betrekking op een afstand van minder dan 1 km • 50 % van de verplaatsingen is korter dan 3 km • 62,2% van de verplaatsingen is korter dan 5 km. • De aankoop van brandstoffen voor het vervoer is de laatste tien jaar gestegen met 11 %, en bedraagt nu bijna een kwart van het energieverbruik van de Brusselaars.

• Elke dag rijden meer dan 800 miljoen personenwagens rond op aarde. • Elk jaar worden 42 miljoen nieuwe auto’s geproduceerd. • Heel binnenkort, waarschijnlijk nog vóór 2010, zal de kaap van één miljard auto’s worden bereikt. De verontreiniging door het autoverkeer is des te zorgwekkender omdat de polluenten worden uitgestoten in de onmiddellijke nabijheid van mensen en woningen.


De autoloze zondag: een spectaculaire impact op het leefmilieu (cijfers 2005) De autoloze zondag, die elk jaar in september in Brussel wordt georganiseerd, zorgt voor een aanzienlijke verbetering van de luchtkwaliteit en de geluidsomgeving. De volgende cijfers spreken voor zich … • In de tunnels van het stadscentrum bedroeg de CO-concentratie (koolstofmonoxide) 6 keer minder dan op een gewone zondag 7 keer minder dan op een weekdag • In de Wetstraat bedroeg de gemiddelde concentratie van NO (stikstofmonoxide) 5 keer minder dan op een gewone zondag 10 keer minder dan op een weekdag • In de Leopold II-tunnel bedroeg de NO-concentratie 48 keer minder dan op een gewone zondag 62 keer minder dan op een weekdag • Het geluidsniveau in wijken met doorgaans veel verkeer, lag 10 decibels lager dan op een doorsnee zondag. Die dag is er duidelijk minder achtergrondlawaai dat veroorzaakt wordt door het verkeer. Deze wijken, die gewoonlijk te lijden hebben onder het verkeerslawaai, kenden dus een uiterst weldoende rust.


ZICH SLIM VERPLAATSEN

Wie zich slim verplaatst, kiest voor elke verplaatsing de hiervoor meest geschikte vervoerswijze: fietsen, wandelen, skates, step, trein, bus, metro, taxi, … En, wanneer het echt niet anders kan, de auto. Zo kan men zich zo snel en efficiënt mogelijk verplaatsen en tegelijk kosten besparen en zijn impact op het leefmilieu verminderen. Het is goed voor de portemonnee, voor de levenskwaliteit, voor de gezondheid en voor het leefmilieu. ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

1/ Laat uw wagen op stal voor verplaatsingen over minder dan 3 km Bij verplaatsingen over korte afstanden verbruikt uw wagen veel meer brandstof: + 80 % voor de 1ste km, + 50 % voor de 2 de km. Korte afstanden afleggen met de auto is dus duur en vervuilend. Deze korte verplaatsingen doet u beter te voet of met de fiets of, voor de jeugd, met rollerskates of een step. Een beetje beweging is bovendien goed voor uw gezondheid.

3/ Kies de minst verontreinigende alternatieven voor de langere trajecten Vandaag bestaan er veel goedkopere, minder verontreinigende en vaak snellere alternatieven dan de personenwagen. De meeste verplaatsingen in Brussel kunnen perfect worden afgelegd met de fiets. Het openbaar vervoer (trein, metro, bus en tram) is nagenoeg overal aanwezig in de stad. Tot slot is er nog carpooling – ideaal om naar het werk te rijden met collega’s uit de buurt – of “carsharing” of autodelen, naast nog andere formules die het aantal voertuigen in het verkeer beperken. Al deze alternatieven (en andere originele of avant-gardistische oplossingen) komen aan bod in de andere hoofdstukken van deze brochure.

2/ Voorwaarts… mars! Wandelen is de gemakkelijkste en meest natuurlijke verplaatsingswijze, is gratis en goed voor de gezondheid. Voor een kilometer te voet rekent u gemiddeld 12 minuten. Op een uur kan u dus een afstand van 5 km afleggen. Dat is de aanbevolen o tijd die u dagelijks moet besteden om overgewicht sinf eer k • Bijna 65% van de r Ve en cardiovasculaire ziekten te bestrijden: een verplaatsingen in Brussel heeft Lab\]fk`]lkhalkmmjralmnYYc`gh]dggknYklaf]dd]f\a_dYf_]^ad]k&Mn]jda]kl\YYjfa]l uitstekende manier dus om in goede fysieke conditie betrekking op afstanden korter dan 5 km en teYdd]]fn]]dlab\e]]eYYj\Ylrgj_lZgn]f\a]fnggjn]]d]pljYdm[`ln]jnmadaf_&E]l blijven. Kies aangename of nieuwe wegen, en u 25 % betreft afstanden korter dan 1 km. De ngd_]f\]]]fngm\a_]g]^]faf_$`gh]foab\Ylm]]fk_YYlfY\]fc]fgn]jmoegZadal]al doet wellicht verbazingwekkende ontdekkingen. eerste kilometer met de wagen is echter de ]f;G %malklggl&;`jgfge]lj]]jmoh]jkggfdabc]Ëlab\e]l\]YmlgÌnggj\]Y^klYf\]faf Wat is er*ook aangenamer dan toerist te zijn in eigen meest verontreinigende. \]lYZ]d]fn]j_]dabcr]\Yfe]lYf\]j]ljYfkhgjlea\\]d]f& stad?

:=JA;@L99F<=9MLGEG:ADAKL=F2 ?9==FKF9@G=D9F?MOCD=AF= N=JHD99LKAF?=F<MJ=F=FN=J?=DABC&

Vergelijk zelf de tijd die u zet met de wagen over volgende trajecten :

LAB<E=L <=>A=LK

?J9E ;G* E=L<= >A=LK

LAB<E=L@=L GH=F:99J N=JNG=J

?J9E;G* E=L@=L GH=F:99J N=JNG=J

LAB<E=L <=9MLG

?J9E;G* E=L<= 9MLG

Saincteletteplein -> Madouplein

8’

0

9’

26

…

462

Kerkhof van Elsene -> Naamse Poort

13’

0

20’

73

…

770

Montgomery -> Terkamerenbos

15’

0

20’

53

…

836

Ma Campagne -> Stephaniaplein

5’

0

8’

17

…

264

Kunst-Wet -> Zuidstation

10’

0

10’

30

…

726

Schuman -> Centraal station

8’

0

5’

19

…

462

Erasmus -> De Brouckère

32’

0

20’

93

…

1.760

Bordet -> Noordstation

20’

0

23’

76

…

1.210

Woluwe shopping -> Hermann-Debroux

17’

0

18’

84

…

924

Ukkel Kalevoet -> Zuidstation

23’

0

12’

208

…

1.254

Liedtsplein -> Sint-Gillisvoorplein

18’

0

20’

73

…

1.100

Van Praetbrug -> Meiserplein

15’

0

17’

52

…

814

ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL D]n]j\]fmee]jhdYYlnYfmooY_]faf]f_]fa]lnYf

4/ Pas uw reisweg aan en respecteer de woonwijken Vandaag is de invloed van koning auto zodanig groot dat het verkeer overal doordingt. Dit komt de levenskwaliteit in de Brusselse wijken zeker niet ten goede. De vele voertuigen zorgen voor heel wat stress bij bewoners, voetgangers en fietsers. Indien u met de auto rijdt, vermijd dan woonbuurten en neem bij voorkeur de grote verkeersaders. Minder auto’s in onze straten betekent ook rustigere en veiligere woonwijken, met een betere levenskwaliteit tot gevolg. Gebruik als voetganger of fietser de rustigere straten en de fietsroutes. 5/ Neem deel aan de verschillende mobiliteitsprojecten in uw gemeente of uw wijk Speel zelf een actieve rol in de mobiliteit van de gemeenten en de wijken. Vraag inlichtingen over de bestaande acties en neem zelf ook het voortouw. U kunt bijvoorbeeld een aanvraag indienen voor de aanleg van een zone 30 of voor het verkeersvrijmaken van een straat gedurende enkele weekends per jaar. Zo neemt u op originele wijze deel aan het mobiliteitsbeleid van uw gemeente. Gemeentelijk mobiliteitsplan De gemeentelijke mobiliteitsplannen beogen de invoering van een “duurzame mobiliteit” in de gemeenten, de uitbreiding van voetpaden of de invoering van zones 30 met het oog op het behoud van een goede levenskwaliteit en veiligheid in de wijken van onze hoofdstad. Het Gewest, de gemeenten, de politiezones en de maatschappijen voor openbaar vervoer bundelen hun krachten. Het doel? Een verandering in de verplaatsingswijzen promoten en stimuleren: de wagen vervangen door de fiets, door wandelen, door het gebruik van het openbaar vervoer. Deze plannen kunnen alle aspecten van de mobiliteit behandelen, zoals bijvoorbeeld: • het afstellen van de verkeerslichten op strategische kruispunten zodat het openbaar vervoer vlotter doorkan;

• het aanleggen van “eigen beddingen” voor trams en bussen, om ze efficiënter te maken dan de personenwagens en aldus de dienstverlening door het openbaar vervoer te verbeteren; • het aanleggen van fietspaden en andere infrastructuren om de mensen aan te zetten voor korte trajecten te voet of met de fiets te gaan, alsook om de toegankelijkheid voor personen met een beperkte mobiliteit te verbeteren; • de invoering van een hiërarchische indeling van de wegen, met als doel de vlotheid van het verkeer op de grote verkeersaders te doen toenemen en de snelheden en de verkeersvolumes in de woonwijken te doen afnemen door de invoering van verkeersplannen en de uitbreiding van het aantal zones 30; • het bevorderen van het bewonersparkeren, waarbij bewoners voorrang krijgen op pendelaars, en het verbeteren van de toegang tot de handelswijken. fo rsin • 30 minuten wandelen of kee Ver fietsen per dag is goed voor de gezondheid. Meer energie, minder stress, een betere concentratie op het werk of in de klas (wat de efficiëntie ten goede komt), 5 keer minder kans op cardiovasculaire aandoeningen en behoud van de slanke lijn… ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

6/ Hou bij de keuze van uw woonplaats rekening met uw verplaatsingen Wie in de buurt van zijn werkplaats, de school van de kinderen, winkels en diensten woont, vermijdt vervelend pendelverkeer, files, tijdverlies en de verontreiniging die eruit voortvloeit. Indien u overweegt te verhuizen, kies dan bij voorkeur een wijk die goed wordt bediend door het openbaar vervoer, waar er scholen of crèches in de buurt zijn en waar u gemakkelijk terecht kan voor inkopen of courante diensten. 7/ Hebt u er al eens bij stilgestaan of u uw wagen wel echt nodig heeft? Veel gezinnen beschikken over twee wagens. Wie maar één of zelfs geen auto heeft, doet echter niet noodzakelijk langer over zijn verplaatsingen, en ze hoeven ook niet minder comfortabel te zijn, als men maar doordacht te werk gaat. Heel wat Brusselaars hebben deze stap al gezet en gekozen voor een gediversifieerde mobiliteit, bevrijd van de zeer zware kosten van een personenwagen (aankoop, onderhoud, brandstof, verzekeringen, herstellingen bij ongevallen, enz.). Dit is voordelig voor de portemonnee én voor het leefmilieu. En nog beter met de Brussel’Air-premie.

10


Maak zelf de optelsom : • een abonnement op het openbaar vervoer, voor de gebruikelijke verplaatsingen van alle leden van het gezin; • een basisabonnement op Cambio (zie p. 34), waarbij u de huurkosten per uur of per dag dient te tellen voor de verplaatsingen waarvoor u een auto nodig heeft, alsook de prijs van enkele taxiritjes voor occasionele verplaatsingen. Vergelijk dit met wat uw auto u jaarlijks kost: aankoop, taksen, onderhoud, brandstof, verzekeringen, plus mogelijk nog onvoorziene kosten en de herstellingen in het geval van een ongeval. (Gemiddeld 6 100 euro/jaar). U kan de berekening maken, op basis van uw reële uitgaven, met de simulatiemodule op www.taxistop.be.

Van thuis naar het werk Het loont de moeite even stil te staan bij deze regelmatige verplaatsing. Hoeveel tijd brengt een automobilist alleen door in de files, elke ochtend en elke avond op weg naar het werk en weer naar huis? En hoeveel kost hem dat? Steeds meer ondernemingen hebben ingezien dat het efficiënt, rendabel en milieuvriendelijk is de verplaatsingen van hun personeel te vergemakkelijken en alternatieve vervoerswijzen te promoten. De overheid heeft voor instrumenten en stimulansen gezorgd om dit te bevorderen. 8/ Stap in het bedrijfsvervoersplan van uw onderneming Indien uw onderneming of organisatie op één enkele site meer dan 200 werknemers in dienst heeft, moet ze over een bedrijfsvervoersplan beschikken. Dit plan moet u alternatieven voorstellen voor het gebruik van de personenwagen, en u hiervoor zelfs financiële stimulansen aanbieden, bijvoorbeeld als u met de fiets of het openbaar vervoer komt. Maak hiervan gebruik: uw comfort kan er aanzienlijk op vooruitgaan, en het kan u ook een financieel voordeel opleveren. De bedrijfsvervoersplannen Sinds 1 juli 2004 zijn alle publieke instellingen of privéondernemingen die meer dan 200 personen op één enkele site tewerkstellen in het Brussels Gewest, wettelijk verplicht om een bedrijfsvervoersplan op te stellen. Dergelijk plan beoogt de verbetering van alle verplaatsingen van het personeel, leveranciers en bezoekers. Hieronder vindt u enkele voorbeelden van acties die kunnen worden ingevoerd door deze vervoersplannen.

• Tussenkomst in of gratis verstrekking van een abonnement op het openbaar vervoer • Ter beschikking stellen van informatie over de verschillende vervoersmiddelen en reiswegen • Toekenning van een fietsvergoeding (0,15 €/km) • Zorgen voor een gemakkelijk toegankelijke en veilige fietsenstalling. • Zorgen voor specifieke kleedkamers en douches voor de fietsers • Oprichting van een interne carpoolcentrale in het bedrijf, en voorbehouden van parkeerplaatsen voor carpoolers. • Organisatie van een pendeldienst tussen het dichtstbijzijnde station en de zetel van de onderneming. • Aankoop van dienstfietsen voor beroepsverplaatsingen • Aankoop van enkele voertuigen voor verplaatsingen tijdens de werkuren Info: www.leefmilieubrussel.be en www.bvp.irisnet.be 9/ Gebruik het openbaar vervoer Voor uw regelmatige verplaatsingen, ‘s morgens en ‘s avonds, is het openbaar vervoer regelmatiger en minder duur dan de wagen. U kunt lezen of een praatje slaan en komt ontspannen op het werk. ’s Avonds zorgt het openbaar vervoer voor een heilzame adempauze tussen werk en gezinsleven. 10/ Wijs uw werkgever op de fiscale voordelen die hij kan genieten Indien uw werkgever uw abonnement terugbetaalt, kan hij dit fiscaal aftrekken en worden geen socialezekerheidsbijdragen geheven op deze extra vergoeding. Ook bij u wordt deze bijkomende vergoeding niet belast. Indien het gaat om een abonnement op trein of trein + MIVB en uw werknemer komt tussen voor 80 % in de prijs van ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

11

dit abonnement, dan kan hij een contract sluiten met de NMBS. De staat draagt dan de resterende 20 % van de kostprijs van uw abonnement. Voor u is uw abonnement dan volledig gratis. Een zelfde systeem (waarbij 20% van de kosten ten laste komt van het Gewest), zal in Brussel voor de MIVB-abonnementen worden ingevoerd in de loop van 2008. 11/ Ga met de fiets naar het werk Het is goed voor de gezondheid en voor het milieu. Bovendien voorziet de wet een fietsvergoeding van 0,15 €/km. Die kan door de werkgever worden afgetrokken van zijn belastingen en is voor de werknemer vrijgesteld van belastingen. Een werknemer die op 5 km van zijn werkplaats woont, ontvangt zo’n 330 euro per jaar, en noch hij noch zijn werkgever betaalt belastingen op dit bedrag. Spreek met uw collega’s af om elke vrijdag met de fiets naar het werk te komen en moedig uw onderneming aan om deel te nemen aan de Friday Bikeday (www.fridaybikeday.be). Een dag per week met de fiets naar het werk betekent, over een week beschouwd, 20 % minder autoverkeer voor dit traject. En dat is al heel wat. 12/ Ruil uw bedrijfswagen in Een bedrijfswagen als voordeel bovenop het loon klinkt heel aanlokkelijk. Maar er zijn ook alternatieve voordelen die even interessant zijn voor u en die een duurzame mobiliteit bevorderen: een abonnement op het openbaar vervoer, een fietspremie, een Cambio-abonnement, enz.

12


13/ Doe aan carpooling Wanneer er een overeenkomst is tussen de werkgever en de werknemers wordt een fiscale aftrek toegepast op basis van het afgelegde aantal kilometers indien u een autovergoeding ontvangt. 14/ Deel een wagen met uw collega’s Indien u met enkele collega’s naar dezelfde vergadering moet buiten uw onderneming of instelling, kan u afspreken om er samen naartoe te rijden. 15/ Laat ideeën opborrelen De werkplaats is een plek waar wordt gepraat, waar ideeën circuleren, … ideaal om gewoonten te wijzigen en nieuwe gedragingen te promoten. Aarzel niet om het thema van de milieuvriendelijke mobiliteit aan te kaarten bij uw collega’s, uw oversten, uw vakbondsafgevaardigde, binnen de ondernemingsraad of het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Taxistop biedt een professionele carpoolservice die bestaat uit een database waarin u de gegevens van potentiële pendelgenoten kan opzoeken. Vraag uw onderneming om zich hierop te abonneren: dit is gratis.

School en kinderen Hebt u al eens gekeken hoe de directe omgeving van de scholen er ’s morgens uitziet tegen de tijd dat de schoolbel gaat. Een wirwar van wagens, van gestresseerde chauffeurs die om het even waar parkeren of overstekende kinderen op een haar na missen, … En dan hebben we het nog

Studenten op de trein Ben je jonger dan 26 jaar en wens je met de trein naar school of naar de universiteit te reizen? Dan is de Schooltreinkaart de ideale formule. Je kunt ze combineren met De Lijn, de MIVB of TEC. Als je op kot bent of je niet elke dag hoeft te verplaatsen, dan ben je beter af met een Campuskaart.

niet over de uitlaatgassen die deze voertuigen uitstoten ... op de hoogte van de kinderen. Mooi voorbeeld voor onze jeugd! 16/ Wandel naar school Indien de school niet te ver is (tot twee kilometer), gaat u even snel te voet als met de wagen (of zelfs sneller). Deze wandeling ’s morgens en ’s avonds vormt een uitstekende gelegenheid om stoom af te laten, wat te babbelen en aan lichaamsoefening te doen, wat heel gezond is. Ga zelf even na of uw kind oud genoeg is om de afstand naar zijn of haar school te voet af te leggen, en zorg eventueel voor een lichte en aangepaste rugzak. 17/ Kies het openbaar vervoer voor langere trajecten De meeste scholen worden goed bediend door het openbaar vervoer. De tram en de bus zijn bovendien gratis voor kinderen onder de 12 jaar en goedkoop voor studenten van 12 tot 24 jaar. U hoeft ook niet langer aan te schuiven om uw abonnement af te halen: bestel het via de post of in de “Bootik online” van de MIVB. Meer informatie vindt u op www.mivb.be of op 0900 10 310 (0,45 EUR/min)

Meer details en de prijzen van de schoolabonnementen vind je op www.mivb.be of op 0900 10 310. 18/ Koop een handige buggy Sommige modellen hebben veel opties die u maar zelden gebruikt maar waardoor de buggy hinderlijk veel plaats inneemt. Er bestaan echter andere modellen die handiger en lichter zijn. Ze laten zich vlot opvouwen en zijn gemakkelijk te hanteren op het openbaar vervoer. 19/ Breng uw kind naar school op de fiets Monteer een kinderstoeltje vooraan of achteraan op uw fiets. Er bestaan ook fietskarren die u achter de fiets hangt: ze hebben een stevig frame en voldoen aan strenge veiligheidsvoorwaarden.

info

ers

ke Ver

• Door uw kind niet met de auto naar school te brengen, draagt u bij tot een veiligere en minder verontreinigde schoolomgeving.


13

20/ Neem deel aan de schoolophaling met de fiets Sinds eind jaren ‘90 sleutelen Pro Velo en de GRACQ (zie gegevens achteraan in deze brochure) actief aan de schoolophaling met de fiets. Dit opmerkelijke initiatief leert de kinderen dagelijks en veilig hun fiets te gebruiken. 21/ Schrijf uw kind in voor de “fietsschool” Fietsen in het Brusselse verkeer is niet altijd gemakkelijk. Pro Velo en Gracq hebben de “fietsscholen” in het leven geroepen, speciaal voor kinderen en fietsers in de stad. De kinderen worden begeleid door volwassenen (ouders die vrijwillig meewerken, soms fietsagenten, preventie- en veiligheidsambtenaren of vrijwillige werkzoekenden van de Plaatselijke Werkgelegenheidsagentschappen enz.). Zie www.provelo.org et www.gracq.org.

14


22/ Spreek de oudervereniging en de directie aan De mobiliteit en de veiligheid van de kinderen op de weg naar school is een belangrijk thema op de agenda van de oudervereniging. Stel een debat voor, doe suggesties aan de directie (over de uitwerking van een schoolvervoersplan, fietskonvooien of wandelrijen, gegroepeerde reizen met het openbaar vervoer, enz…). De schoolvervoersplannen Het Brussels Gewest ontwikkelt schoolvervoersplannen. In het schooljaar 2006-2007 hebben 30 Brusselse proefscholen een dergelijk plan getest. Na het maken van de diagnose, wordt een actieplan opgesteld. Dit omvat verschillende initiatieven, gaande van de informatie en de bewustmaking van de ouders tot zeer concrete initiatieven.

Shopping, uitstapjes, dagtrips en vakanties 23/ Beperk de verplaatsingen voor uw boodschappen Tracht uw boodschappen of administratieve klusjes (gemeentebestuur, post enz.) zoveel mogelijk te groeperen op één dag en te beperken tot een zelfde omgeving. Zo vermijdt u veel heen en weer gerij tussen deze bestemmingen en uw woonplaats. Bovendien wint u, door deze activiteiten te rationaliseren, kostbare tijd die u kan besteden aan andere huishoudelijke taken of aan uw ontspanning. 24/ Kies voor de buurtwinkels Naast de “grote” boodschappen in de supermarkten zijn er tal van aankopen waarvoor de buurtwinkels een uitstekend alternatief vormen. En ze zijn niet noodzakelijk duurder, als u de tijd neemt om de juiste adresjes dicht bij huis te zoeken. Door elke dag te wandelen, te fietsen of te skaten om uw boodschappen bij hen te kopen, krijgt u wat ontspanning en vervuilt u minder. En inkopen doen in de buurtwinkels stimuleert niet alleen de plaatselijke economie maar is ook een uitstekende gelegenheid om sociale contacten aan te knopen, leven in de wijk te brengen en er de veiligheid te verhogen.

26/ Rust uw fiets uit met aangepaste fietstassen Er bestaan verschillende modellen van tassen voor de fietsen: tassen uit soepel of stijf materiaal, verwijderbare tassen, bakken die u op de bagagedrager bevestigt, fietsmanden, dubbele stoffen fietstassen, schooltassen, enz. Ook de zeer handige aanhangwagentjes voor de grote boodschappen duiken steeds meer op in ons straatbeeld. 27/ Schaf u een boodschappenwagentje aan De moderne boodschappenwagentjes zijn heel handig en veel gemakkelijker te hanteren dan de modellen uit grootmoeders tijd. U kunt er grote hoeveelheden boodschappen in kwijt, zodat u zelf niet te veel moet zeulen.

25/ Doe mee aan de campagnes “Winkelen per fiets” In 2007 doen tien gemeenten mee aan de actie «Winkelen per fiets»: Anderlecht, Oudergem, Brussel-stad, Evere, Vorst, Jette, Molenbeek, SintGillis, Schaarbeek en Watermaal-Bosvoorde. Ze moedigen de inwoners van hun gemeente aan om met de fiets hun boodschappen te doen. Hiervoor koppelen ze een wedstrijd aan de actie waarmee allerhande prijzen kunnen worden gewonnen zoals fietsen, fietshelmen, abonnementen op metro-fiets enz. Info : www.gracq.org. ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

15

28/ Maak gebruik van het Noctisnetwerk van de MIVB Elke vrijdag- en zaterdagavond, tussen 0.20 uur en 3.00 uur ’s ochtends, wordt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest doorkruist door 20 buslijnen. De nachtbussen brengen u veilig tot vlakbij uw woning. Er is een zeer voordelig schoolabonnement + Noctis. Voor meer informatie: www.mivb.be of 0900 10 310 (0,45 €/min) 29/ Neem een taxi Als u geen auto moet bekostigen, is een taxi nu en dan heel betaalbaar. U beslist wanneer u naar huis terugkeert en hoeft voor een keer geen Bob aan te duiden. Een taxi delen is nog goedkoper en ecologischer. Als u vooraf de reisweg bekijkt, is het heel gemakkelijk om de kosten te delen. Voor meer informatie: www.taxi.irisnet.be of 02 204 14 04 . 30/ Maak voor uw dagtrips gebruik van de speciale aanbiedingen van de NMBS Een B-dagtrip omvat de treinreis, het eindvervoer en de toegang tot de gekozen attractie. Het is voordelig en handig omdat u korting krijgt en niet langer aan de verschillende kassa’s moet aanschuiven. Met Bevenementen reist u voordelig naar tal van culturele bestemmingen. Of trekt u er graag eens op uit op de fiets? De NMBS verhuurt fietsen in verschillende Belgische stations. In de vakantie kan u ook een ticket “Een dag aan zee” of “Een dag in de Ardennen” kopen. Voor meer informatie: www.b-rail.be > tarieven > tips voor trips.

16


31/ Kies de trein voor lange trajecten Voor de langere trajecten is de trein het ideale vervoersmiddel: direct, op precieze tijdstippen en met een gekende duur, zonder files. Een stad bezoeken of het binnenland intrekken is gemakkelijk met de trein, en u blijft gespaard van parkeerproblemen. Ook wat vakantiebestemmingen betreft, blijft het Europese treinnetwerk groeien. In de zomer kan u de files en de onveiligheid op de wegen vermijden, en u komt uitgerust op uw bestemming. Bovendien is de trein minder vervuilend dan de auto en het vliegtuig. En als u graag rondtrekt, dan is de InterRail-formule misschien wat voor u: hiermee ontdekt u heel Europa. 32/ Wees een slimme chauffeur Indien u toch met de auto vertrekt, zijn er heel wat eenvoudige gebaren waarmee u uw impact op het milieu vermindert en vaak nog kosten bespaart ook: rijd soepel tegen een matige snelheid, laad uw wagen niet te zwaar en vermijd bagage en fietsen op het dak, spring zuinig om met de airco, kijk de bandendruk na en laat de afstelling van uw motor nakijken… Meer tips vindt u op pagina 31.

SPRING OP DE FIETS

Fietsen is niet duur, vervuilt niet, maakt geen lawaai, vergt geen fossiele brandstoffen, vormt geen gevaar voor andere weggebruikers, is snel (met een gemiddelde snelheid die in een stedelijke omgeving vergelijkbaar is met die van een wagen) en is goed voor de gezondheid! En hoewel er steeds meer fietsers in het straatbeeld verschijnen, wordt slechts 2 % van de verplaatsingen van de Brusselaars met de fiets afgelegd. ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

17

“In de stad fietsen is gevaarlijk”. Veel gehoorde uitspraken als deze doen tal van stadsbewoners aarzelen om op hun fiets te stappen. Als u enkele eenvoudige voorzorgen treft en uw gezond verstand gebruikt, is fietsen in Brussel echter perfect haalbaar: het geeft een uniek gevoel en wordt een heus genoegen. 33/ Pas uw reisweg aan Fietsers hebben het voordeel dat ze hun reisweg kunnen kiezen en rustigere straten of fietsvoorzieningen (waarvan er overigens steeds meer bijkomen) kunnen gebruiken. Kijk even na welke wegen het aangenaamst zijn en pas uw reisweg aan, desnoods met een kleine omweg. 34/ Zorg dat uw fiets goed onderhouden is Een gesmeerde ketting, goed opgepompte banden, goed afgestelde versnellingen, en uiteraard remmen in perfecte staat: een goed onderhouden fiets staat borg voor veiligheid. Bent u zelf niet zo handig, rijd dan regelmatig langs bij een specialist. Maar het beste is toch dat u uw fiets zelf leert onderhouden. In Brussel kunnen amateurs hun fiets leren herstellen, met de hulp van een professionele fietsenmaker, bij de Fietsateliers van de Vootstraat en van de vereniging Cyclo. Info: Fietsatelier Vootstraat: 02 762 48 93, Fietsateliers Cyclo: 02 513 95 55.

Een waardevol hulpmiddel voor de Brusselse fietsers De Brusselse fietsroutes zijn in kaart gebracht. Deze kaart bevat de Gewestelijke Fietsroutes (GFR) die reeds afgewerkt en nog gepland zijn. Op de kaart zijn ook de andere bestaande fietsvoorzieningen aangeduid: fietspaden, straten met beperkt eenrichtingsverkeer (BEV), fietsenstallingen, enz. Op de meest recente versie van de kaart kan u zelfs het reliëf aflezen. U kunt ze downloaden op www.fiets.irisnet. be > kaarten > fietskaart, of kopen voor de symbolische prijs van 1 € bij de verschillende fietsorganisaties. De gedrukte versie is geplastificeerd en stevig.

18


35/ Durf uw plaats op te eisen Onervaren fietsers vertonen al te vaak de neiging uiterst rechts te houden, om de weg vrij te laten voor de snellere voertuigen. Dit is fout: zo moedigt u niet alleen de automobilisten aan om u snel voorbij te steken (en wellicht rakelings langs u te scheren) maar bovendien loopt u aldus meer gevaar als een autodeur plots openslaat of een geparkeerde wagen zijn parkeerplaats verlaat. Houd dus gerust een meter afstand van de geparkeerde wagens. 36/ Maak oogcontact met de autobestuurders De eerste voorzichtigheidsregel is dat u zeker moet zijn dat men u gezien heeft. Indien u geen oogcontact hebt gehad met een autobestuurder, moet u ervan uitgaan dat hij u niet gezien heeft: u bent in gevaar. Als u door een eenrichtingsstraat rijdt die u als fietser in de tegengestelde richting mag nemen, dient u vooral te letten op de voorrang van rechts: als er geen oogcontact is, neem dan niet uw voorrang.

fo • 37 % van de Brusselse gezinnen beschikt over minstens één fiets voor volwassenen. • Op een gemiddelde dag gebeurt 2 % van de verplaatsingen van de Brusselaars met de fiets. • Het aandeel van de fiets in de verplaatsingswijzen in Bern, München, Edinburgh, Zürich en het Vlaams Gewest ligt rond de 15 %. • Uit de tellingen die 1998 en 2005 jaarlijks werden uitgevoerd tussen 8 en 9 uur op verschillende plaatsen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, blijkt dat het aantal fietsers is gestegen met 125 %. rsin

kee

Ver

37/ Maak uw bedoeling duidelijk kenbaar Verander uw traject niet, rijd rechtdoor en begin niet om de geparkeerde auto’s heen te zwenken. Indien u van richting wil veranderen, geef dat dan duidelijk aan. 38/ Rijd “zichtbaar” Zorg ervoor dat de automobilisten u opmerken. Blijf in het gezichtsveld van de autobestuurders. Plaats u op kruispunten voor de auto’s en gebruik het opstelvak wanneer het er is, geef aan dat u van richting wil veranderen enz. 39/ Beknibbel niet op verlichting Kijk na of u uw fietslichten en reflectoren schoon zijn en werken. Gebruik ze, want dit is verplicht, en vertrouw niet op de straatverlichting om gezien te worden. Draag indien mogelijk ook reflecterende stroken (armbanden, riemen of enkelbanden, zelfklevers, reflectoren enz.). Dergelijke materialen kan u ook kopen in de Fietsershuizen. 40/ Leef het verkeersreglement na Net als alle weggebruikers moeten de fietsers zich aan het verkeersreglement houden. De verkeersregels garanderen uw veiligheid en die van de anderen. Deze onmisbare regels hebben met name betrekking op de verkeerslichten, de stop- en voorrangstekens, het voorsteken langs links (en niet langs rechts) enz. 41/ Wees dubbel voorzichtig bij aanwezigheid van kwetsbaardere weggebruikers Zorg ervoor dat u geen voetgangers hindert, en besteed extra aandacht aan kinderen en bejaarden. Rijd langzaam wanneer u door voetgangerszones moet en rijd niet op de voetpaden als u ouder bent dan acht jaar.

Een website waar u niet buiten kan ... De website www.fiets.irisnet.be is een initiatief van het Brussels Gewest om de verplaatsingen per fiets in de stad te promoten. Op deze site vindt u heel wat informatie en nuttige links.

42/ Bewaar een veilige afstand Blijf op enkele meters van het voertuig vóór u. U moet zonder probleem kunnen stoppen indien het voertuig vóór u plots stopt of van richting verandert. Deze afstand stelt u ook in staat obstakels op de weg tijdig op te merken. Scheer niet rakelings langs auto’s, bewaar een afstand van ongeveer 1 meter zodat u niet door een openslaande autodeur wordt geraakt. 43/ Volg een opleiding van Gracq en Pro Velo Indien u toch nog bang bent om u in het verkeer te wagen, dan kan u aankloppen bij deze twee fietsersverenigingen. Bij hen leert u goede reflexen, hoe u uw plaats moet opeisen in het verkeer en hoe u het verkeer veilig kan trotseren, mét respect voor het verkeersreglement. Info: www.gracq.org, www.provelo.org

! De uitbouw van het Brusselse fietsroutenet Het Brusselse fietsroutenet wordt op dit moment nog volop uitgewerkt met, onder meer: • bewegwijzerde gewestelijke fietsroutes (GFR). Ze doorkruisen verschillende gemeenten en verbinden de belangrijkste centra van het Gewest. Ze volgen vooral lokale wegen met minder druk autoverkeer en met afgescheiden fietspaden op de drukkere verkeersaders; • fietsvoorzieningen op de gewestwegen, als aanvulling op het GFR-netwerk; • een vermenging van fietsen autoverkeer op de lokale wegen, in de wijken waar de auto’s trager moeten rijden (vb. de BEV, straten met beperkt eenrichtingsverkeer die verplicht zijn sinds 1 juli 2004).


19

De uitrustingen De moderne fietsen en fietsersuitrustingen zijn echte technologische juweeltjes. Of u nu door weer en wind wil rijden, hellingen vlotter wil kunnen beklimmen, uw fiets wil stallen in een hoekje van een vergaderzaal, … voor alles bestaat er een oplossing.

44/ Koop een fiets die is afgestemd op uw behoeften Er zijn zoveel fietsen op de markt dat kiezen niet gemakkelijk is: stadsfietsen, tourfietsen, vouwfietsen, elektrische fietsen, … Trek de nodige tijd uit om advies te vragen in een of meer gespecialiseerde winkels. Een professionele adviseur helpt u kiezen afhankelijk van het gebruik dat u wilt maken van de fiets: wilt u hem kunnen meenemen op het openbaar vervoer, een kind vervoeren, hem ook gebruiken voor ritjes door het bos, …?

20


45/ Wees niet bang van weer en wind Een andere vaak aangehaalde reden om de fiets niet te gebruiken: “Het regent altijd in Brussel”. Schijn bedriegt: uit een studie blijkt dat fietsers in België op slechts 7,6% van hun dagelijkse verplaatsingen met regen te kampen krijgen. En zelfs in dat geval bestaat er heel handige regenkledij die uw stadskledij beschermt (regencape, regenpak, …).

46/ Beveilig uw fiets tegen diefstal Koop een stevig hangslot en bevestig het telkens wanneer u uw fiets stalt aan een vaste steun. Een andere ontradende maatregel: laat uw rijksregisternummer graveren op het frame van uw fiets. Dit ontmoedigt potentiële dieven die een gemerkte fiets niet zo snel kwijtraken. Zo kunt u ook gemakkelijk bewijzen dat het uw fiets is die werd teruggevonden. In Brussel kan u bv. uw fiets voor 1 euro laten graveren bij Pro Velo.

47/ Houd de afgelegde afstanden bij Een kilometerteller op uw fiets houdt bij hoeveel kilometers u elke dag, elke week, elk jaar aflegt. Deze steeds hoger oplopende kilometerstand vormt een uitstekende bron van motivatie.

o

sinf

eer

• Uit studies blijkt dat de levensverwachting van een gemiddelde fietser 2 jaar meer bedraagt dan die van iemand die zich uitsluitend met de wagen verplaatst. En dat regelmatig fietsen het risico van hart- en vaatzieken met de helft vermindert.

k Ver


21

Slimme kneepjes 48/ Stem uw verplaatsingen geleidelijk af op uw conditie “Ik heb geen conditie” is een van de redenen die vaak worden aangehaald om niet te fietsen. Iedereen die met fietsen is begonnen kan u echter verzekeren dat u al na enkele weken (of zelfs enkele dagen) weer in vorm zal zijn. Dat zou overigens juist een van de goede redenen moeten zijn om wél te gaan fietsen. Maar het heeft geen zin overhaast te werk te gaan zodat de moed u in de schoenen zinkt. Ga geleidelijk te werk: een paar fietstochtjes in het weekend, telkens een beetje verder, dan enkele keren per week naar het werk, en de rest komt vanzelf.

Het eerste Belgische Fietspunt werd geopend in april 2007 in het Brusselse Noordstation. Hier kunt u uw fiets veilig stallen, laten herstellen of een vouwfiets huren. Verschillende grote stations van ons land zullen met een dergelijk Fietspunt worden uitgerust. De bedoeling hiervan is tweevoudig: enerzijds wil men het gebruik van de fiets in combinatie met het openbaar vervoer promoten, en anderzijds wil men banen creëren in de sector van de sociale economie.

49/ Stippel vooraf uw reisweg uit “Brussel is te heuvelachtig om te fietsen”, wordt vaak gezegd. En het moet gezegd: op sommige plaatsen vereist het Brusselse reliëf wel wat training. Maar het is perfect mogelijk de te steile hellingen op uw traject te vermijden door, met behulp van de fietsroutekaart, uw reisweg aan te passen. Vaak volstaat dit. Voor bejaarden of ouders die een tweede fietsje met een kind voorttrekken, bestaan er ook elektrische fietsen.

Net als in andere steden, zoals Lyon of Parijs, stelt CycloCity in Brussel stevige en comfortabele fietsen tot uw beschikking, 24 uur per dag en 7 uur per week. Een netwerk van stations, op ongeveer 300 meter van elkaar, bedient alle strategische plaatsen van het centrum van Brussel (Vijfhoek). U kunt er een fiets huren, en na uw tochtje brengt u hem weer binnen in hetzelfde of een ander station. www.cyclocity.be

50/ Verplaats u intermodaal Fietsen zijn elke dag toegelaten in de metro, behalve van maandag tot vrijdag tussen 7 uur en 9 uur en tussen 16 uur en 18.30 uur. Opgelet! Ook voor uw fiets heeft u een vervoersbewijs nodig. Vouwfietsen mogen gratis op de trein, tram, bus en metro, op voorwaarde dat ze volledig samengeplooid zijn en minder dan 15 kg wegen. U kunt ook uw gewone fiets meenemen op het binnenlandse spoornet, net als op bepaalde treinen van het internationale net, op voorwaarde dat u hiervoor een supplement betaalt.

Voor mindervaliden

22


Fietspunten in de Belgische stations

CycloCity In Brussel

De vzw ALMAGIC verhuurt, voor een halve dag of langer, rollend materiaal op maat van mindervaliden: driewielers, driewieltandems, handbikes, riksja’s, stoelfietsen en trekstoelen. Voor meer informatie: www.almagic.org/asbl

info In de spits en bij druk verkeer is de fiets niet te kloppen door de auto ! ers

ke Ver

MAAK GEBRUIK VAN HET OPENBAAR VERVOER

Het openbaar vervoer kent steeds meer succes: dat hoeft niet te verbazen, want u raakt er overal mee in de stad. Vaak gaat het even snel als met de wagen, het vervuilt minder en voorkomt filestress. Bovendien biedt het de mogelijkheid onderweg te lezen of sociale contacten te onderhouden.


23

51/ Denk aan uw portemonnee Met een abonnementsformule van de MIVB of een gecombineerd abonnement van de verschillende vervoersmaatschappijen en rekening houdend met de fiscale voordelen die worden toegekend aan het openbaar vervoer voor verplaatsingen tussen woon- en werkplaats (zie het hoofdstuk “naar het werk” op pagina 11), is deze verplaatsingswijze veel zuiniger dan de auto. Met een simulatiemodule die sologebruik van de wagen, carpooling, fietsen en openbaar vervoer vergelijkt, kan u de kostprijs van elke formule voor uw verplaatsingen berekenen: www.taxistop.be. 52/ Denk aan het milieu De MIVB heeft net roetfilters geïnstalleerd op 269 van haar bussen en haar oudste voertuigen vervangen door milieuvriendelijkere bussen. Deze voldoen aan de strengste milieunormen op het vlak van verontreinigende emissies (Euro 4). Ze hebben een uitlaat op het dak, wat de verontreiniging op grondniveau vermindert. Hun schijfremmen zorgen voor minder lawaai waardoor het geluidsvolume daalt met 1 tot 2 decibels. 53/ Reis op een efficiënte wijze … Prestatie en kwaliteit, efficiëntie en duurzame ontwikkeling: dat is de nieuwe dynamiek die de MIVB nastreeft. Aldus is de vervoersmaatschappij een van de belangrijkste actoren geworden in ons stedelijk landschap, die bijdraagt aan de verfraaiing van de stad en het behoud van de levenskwaliteit van haar inwoners. Comfort, prestaties, snelheid en stiptheid, maar ook fraai uitzicht en levenskwaliteit in de stad zijn bepalende elementen voor de aantrekkelijkheid van het openbaar vervoer. 54/ en in alle veiligheid Op het ondergrondse netwerk van de MIVB werden 80 nieuwe praatpalen geïnstalleerd. Met één druk op de knop maakt u contact met het station, om inlichtingen te vragen of incidenten te melden. Afhankelijk van de aard van de oproep beantwoordt de dispatcher zelf de gestelde vraag, stuurt hij

24


personeel ter plaats of schakelt hij, indien nodig, een interventieteam in. De praatpalen werken 20 uur op 24, namelijk tijdens de openingsuren van de metrostations, net als de bewakingscamera’s. Deze nieuwe voorziening ondersteunt de verhoogde aanwezigheid van bewakers op het MIVB-net. 55/ Koop rittenkaarten, en koop ze vooraf Een kaart met 10 ritten is veel goedkoper dan tien tickets voor één rit. Koop de kaarten ook vooraf: u betaalt dan minder dan aan boord van het voertuig. In Brussels zijn er meer dan 400 verkooppunten voor vervoersbewijzen van de MIVB. Meer info vindt u op http://www.mivb.be/ of 0900 10 310. 56/ Laat uw nummerplaat schrappen en profiteer van de Brussel’AIR-premie Inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die hun nummerplaat indienen, komen in aanmerking voor de Brussel’AIR-premie. Die bestaat uit een gratis abonnement op het openbaar vervoer voor een of twee jaar, plus Cambio-abonnementen en/of een premie voor de aankoop van een fiets. Kortom, een mobiliteitspakket met een variabele modaliteit afhankelijk van de gekozen optie.

57/ Stippel uw reisweg uit met behulp van de website van de MIVB Op de website van de MMIVB kan u nagaan welk traject u het vlotst van de ene plek in de hoofdstad naar een andere brengt. De calculator vermeldt eveneens in detail de reistijd, en maakt hierbij een onderscheid tussen de tijd die u doorbrengt in het vervoersmiddel en de wandeltijd voor elke fase van het traject. Ook de netwerken van de NMBS en De Lijn zijn opgenomen in deze berekeningen. 58/ Combineer verschillende vormen van openbaar vervoer Om u efficiënt te verplaatsen moet u soms een beroep doen op de verschillende types van openbaar vervoer die aanwezig zijn in Brussel: de MIVB, De Lijn en TEC. Afhankelijk van uw bestemming, het gebruikte traject en het tijdstip van uw verplaatsingen zijn verschillende formules mogelijk. Ook de trein is een snel vervoersmiddel dat slecht gekend is in de hoofdstad. Dit netwerk is constant in ontwikkeling. 59/ Spring met de fiets op metro of tram … Fietsers kunnen hun fiets meenemen op de metro en op de trams met lage vloer. Indien u uw fiets regelmatig meeneemt op de metro, dan bent u het beste af met een fietsabonnement. Dit is 1 jaar geldig en kost 15 €, en moet bij elk gebruik worden ontwaard.

Voor occasionele fietsers bestaan er kaarten voor een of meer ritten. De MIVB beschikt bovendien over meer dan 1 000 fietsparkeerplaatsen in de nabijheid van de metrostations. 60/ … en neem uw vouwfiets gratis mee Vouwfietsen mogen gratis op de metro op voorwaarde dat ze volledig samengeplooid en schoon zijn en minder dan 15 kg wegen. 61/ Sms’jes houden u op de hoogte van de reële wachttijden aan de haltes Om ogenblikkelijk te vernemen hoelang uw tram, bus of metro nog op zich zal laten wachten, kunt u een beroep doen op de dienst “Syncro” van de MIVB. Stuur een sms’je naar 3883 in het Nederlands of 3993 in het Frans (0,50 €/sms). Enkele seconden later ontvangt u een sms met de wachttijd voor de twee volgende trams, bussen of metro’s, en dit in beide richtingen. In uw sms’je vermeldt u het volgende: het lijnnummer, spatie, de naam van de gewenste halte (de 3 eerste letters volstaan). Ook op de website van de MIVB kan u de reële wachttijden van de voertuigen opzoeken.

Het MTB-abonnement: een volledige formule De ideale formule voor onbeperkte verplaatsingen met trein, tram, bus en metro in Brussel? Dat is het MTB-abonnement. Het is geldig op de Brusselse stedelijke netwerken van de MIVB (behalve het stuk van lijn 12 tussen de haltes NAVO en Brussels Airport en op lijn N71), van De Lijn, van de TEC en van de NMBS (tussen de 28 treinstations van zone Brussel).


25

62/ Kies het meest voordelige abonnement afhankelijk van uw situatie Er bestaan tal van abonnementsformules: alleen MIVB, MIVB gecombineerd met de andere gewestelijke vervoersmaatschappijen en de NMBS, of een abonnement op alleen de trein. Alles hangt af van uw gebruikelijke trajecten en uw situatie. Goed om te weten: kinderen jonger dan 12 jaar en bejaarden ouder dan 65 jaar (die hiervoor een aanvraag hebben ingediend) reizen gratis met de MIVB, De Lijn en TEC. WIGW’s genieten een aanzienlijke vermindering. 63/ Blijf op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen en de plannen voor uitbreiding van het netwerk Sinds juli 2007 hebben verschillende tram- en buslijnen aanzienlijke wijzigingen ondergaan. Deze wijzigingen passen in het kader van de grote herstructurering van het net met als hoogtepunt de omsluiting van metrolijn 2 in 2009. Daarnaast heeft de MIVB 15 nieuwe metrotoestellen aangekocht. Na de inschakeling van dit nieuwe materieel, gecombineerd met een verhoging van de frequenties op bepaalde stukken en de omsluiting van de Kleine Ring, zal het aanbod van beschikbare plaatsen op het hele metronet met 40% stijgen.

26


Enkele cijfers • De MIVB vervoert gemiddeld 700 000 reizigers per dag. • Het Brussels Gewest telt 28 treinstations op zijn grondgebied. • Tussen 2000 en 2006 is het aantal klanten van de MIVB gestegen met meer dan 60 %. • Een standaardbus komt overeen met 50 wagens en een gelede bus met 75 wagens. • Een tram 3000 vervangt 135 wagens en een tram 4000 vervangt 184 wagens.

GEBRUIK UW WAGEN BETER

In de voorgaande hoofdstukken werd al duidelijk aangegeven dat, voordat u achter het stuur kruipt, u er best eerst aan denkt een andere vervoerswijze te gebruiken: te voet gaan, fietsen, het openbaar vervoer of carpooling. Voor sommige gezinnen of sommige verplaatsingen blijft de auto echter onmisbaar. Maar ook automobilisten kunnen milieuvriendelijkere gedragingen aannemen.


27

64/ Kies een schonere wagen Een volledig schone wagen bestaat niet. Alle wagens produceren koolstofdioxide en andere schadelijke stoffen die het milieu en onze gezondheid bedreigen. Maar niet alle wagens vervuilen even sterk. Om u te helpen uw keuze te maken, krijgen de wagens vandaag een label van A (de schoonste) tot G, afhankelijk van hun CO2-uitstoot. Elke autoverkoper moet een etiket met deze classificatie aanbrengen op of nabij elke tentoongestelde wagen. Wagens die maximum 115 gr CO2/km uitstoten, genieten een belastingskorting. De Federale Overheidsdienst voor Leefmilieu publiceerde een aankoopgids “Gids van de schone auto”. U vindt deze gids en een onlinedatabase op de website http://www.zuinigewagen.be. Hier vindt u ook een schat aan informatie en een lijst van de minst verontreinigende voertuigen op de markt. Op www.ecoscore.be kunt u de milieuscore van de wagens van alle merken vergelijken. Dit geeft u een indicatie over het algemene ecologische karakter van een voertuig. 65./ Let op de nieuwe snufjes De constructeurs zijn zich ervan bewust dat het hoog tijd is dat ze rekening houden met het milieuaspect. In de komende jaren zou het dus wel eens snel kunnen gaan. Op dit moment zijn er enkele “hybride” voertuigen op de markt (die deels werken op een klassieke brandstof en deels op elektriciteit). Deze technologie zal wellicht nog worden uitgebreid, maar ook andere technologieën worden op dit moment onderzocht en zetten zelfs hun eerste stappen op de markt, met name wat de brandstoffen betreft: biogas, waterstof, bioethanol, biodiesel, … U doet er dus goed aan deze ontwikkelingen te volgen.

28


66/ Wilt u een nieuwe auto kopen? Stel dan eerst een “checklist” op met uw reële behoeften De keuze die u vandaag gaat maken, zal de omvang bepalen van uw uitgaven – of van uw besparingen – in de komende jaren. Voordat u zich laat verleiden door een nieuwe wagen loont het dus de moeite even na te denken waar u hem echt voor nodig hebt. Hiervoor kunt u een checklist opstellen aan de hand van de volgende tips. 67/ Kies bij voorkeur een kleine motor In normale rijomstandigheden verbruiken kleine motoren minder brandstof dan hun grote broers. Kies de kleinste motor die beantwoordt aan uw dagelijkse behoeften. 68/ Denk aan alternatieve brandstoffen Voertuigen op propaan of aardgas produceren minder broeikasgassen en deze brandstoffen zijn ook minder duur. Op dit moment zijn er niet zo veel op de markt. Maar in de komende jaren dient u ook meer rekening te houden met de biobrandstoffen en met de hybride voertuigen die stilaan op de markt beginnen te komen.

o

sinf

eer

k Ver

Sinds januari 2007 heeft de federale regering de mogelijkheid ingevoerd om 15 % van de aankoopprijs van uw nieuwe wagen af te trekken van de belastingen indien deze wagen minder dan 105 g CO2/km produceert. Deze belastingskorting bedraagt 3 % voor wagens die tussen de 105 en 115 g CO2 per afgelegde kilometer produceren (met een maximum van 3 280 euro belastingaftrek). Meer informatie vindt u op http://www.zuinigewagen.be/

Benzine, diesel of LPG ? LPG blijft de goedkoopste brandstof, gevolgd door diesel. Een dieselwagen verbruikt 20 % minder dan een benzinewagen (over lange afstanden). Dit verklaart wellicht waarom het aandeel van de dieselwagens is gestegen van 15 % in het begin van de jaren ’80 tot 50 % vandaag. Benzine produceert meer CO2 dan diesel (170 g/km gemiddeld voor een benzinewagen, tegen 150 g/km voor een dieselwagen), en bevat tal van toxische bestanddelen (CO, benzeen, andere koolwaterstoffen, stikstofoxiden, zwaveldioxide). Maar hoewel dieselmotoren minder van dit alles produceren, sturen ze veel meer fijne deeltjes de lucht in (1 000 keer meer dan benzinewagens, ondanks de steeds krachtigere filters), en produceren ze drie keer meer stikstofoxide, een broeikasgas dat nog krachtiger is dan CO2 (N0x warmt 300 keer meer op dan CO2 en blijft langer in de atmosfeer: 120 jaar in de plaats van 100 jaar). Terwijl het argument van het lager verbruik zeker geldt voor langere afstanden is diesel, ondanks de enorme technische vooruitgang, zeker geen brandstof die mag worden gepromoot in een stad als Brussel waar de meeste verplaatsingen betrekking hebben op korte afstanden. LPG (Liquified Petroleum Gas) is veruit het minst verontreinigend. Het bevat geen zwavel, lood, methaan of benzeen en produceert 13 % minder CO2 dan een dieselwagen. Deze brandstof wordt echter nog steeds relatief weinig gebruikt (slechts 1 %), vooral door de angst voor ontploffingen die veroorzaakt zouden kunnen worden door het gebruik van een vloeibaar gas. Maar de brandstof die het minst vervuilt is deze die niet hoeft te worden gebruikt. Uw wagen thuislaten voor korte verplaatsingen of het openbaar vervoer gebruiken zijn immers de efficiëntste manieren om de luchtvervuiling tegen te gaan.

69/ Kies het ideale formaat Omwille van het prestige of om een misplaatst veiligheidsgevoel gaan veel autogebruikers tegenwoordig door de knieën voor imposante voertuigen. Deze zijn echter vaak zwaarder en uitgerust met een krachtigere motor. Ze verbruiken dus ook meer en zijn minder milieuvriendelijk.

70/ Geef de voorkeur aan een manuele versnellingsbak De versnellingsbak heeft een direct effect op de kostprijs van het voertuig en op het brandstofverbruik. Een manuele versnellingsbak is in het algemeen zuiniger dan een automatische versnellingsbak.


29

De alternatieven voor de traditionele brandstoffen Vanuit milieuoogpunt worden biobrandstoffen geacht milieuvriendelijker te zijn omdat de planten eerder, tijdens hun groei, een hoeveelheid CO2 hebben gebonden die overeenstemt met de hoeveelheid die wordt uitgestoten tijdens de verbranding. Maar er zijn ook risico’s: ontbossing (vooral in Brazilië en Indonesië), energieverbruik tijdens het vervoer en de omzetting, crisis op de landbouw- en voedselmarkten (de uitbating voor brandstof is winstgevender dan voor voeding). De biobrandstoffen zijn dus geen wondermiddel en de overheid zal moeten nagaan hoe ze kan helpen bij het ontwikkelen van «goede biobrandstoffen». In afwachting kan het gebruik ervan slechts in beperkte mate gebeuren. Wel is men reeds begonnen met geleidelijk biobrandstoffen toe te voegen aan de diesel die aan de pomp wordt verkocht; ethanol zou in de komende jaren moeten volgen. Voor deze lage percentages dienen de motoren niet te worden aangepast. 71/ Kies geen 4x4, behalve voor uitzonderlijke situaties Voertuigen met vierwielaandrijving bieden een beter trek- en remgedrag op slecht berijdbare wegen, maar het verbruik ligt hierdoor vaak 5 tot 10 % hoger dan bij voertuigen met tweewielaandrijving. Tenzij u boswachter bent of gids in de woestijn gebruikt u deze optie zo goed als nooit. Waarom zou u zich er dan ook mee uitrusten? 72/ Spring spaarzaam om met de airco… In de stad verhoogt de werking van een airco bij warm weer het brandstofverbruik (met tot 30 %). Bovendien bestaat het risico dat (een deel van) het koelmiddel dat in het airconditioningcircuit zit, uiteindelijk terechtkomt in de lucht (lekken, onderhoud, ongevallen, niet-recuperatie op het einde van de levensduur van het voertuig, …): het broeikaseffect van dit gas is echter nog 1 300 keer sterker dan dat van CO2. De airco is dus duur en vervuilend. In onze landen volstaat het ventilatiesysteem in de wagen (en, indien uw middelen het toelaten, opties zoals een zonnedak en/of getinte ruiten) vaak om de wagen relatief koel te houden. Wist u ook dat de binnenlucht in een auto met een lichte kleur koeler blijft dan in een donkere wagen? Houd dit in gedachten.

30


73/ … maar niet met de snelheidsbegrenzer In de stad gebruikt u hem niet, maar dit type van begrenzer zorgt voor een constante snelheid op een rustige autosnelweg, vermijdt bruusk optrekken en overdreven snelheden en bespaart dus brandstof. Spring er echter voorzichtig mee om op een vochtige of gladde ondergrond of op drukke wegen waar u om veiligheidsredenen vaak uw snelheid moet aanpassen. 74/ Voordat u een tweedehandswagen koopt, informeert u het beste naar zijn verbruik Op onze groeiende markt van occasiewagens is alles te koop: zowel zo goed als nieuwe wagens als veel oudere modellen. Deze laatste voldoen niet aan de laatste Europese normen op het vlak van de emissies en stoten dus meer verontreinigende stoffen uit dan de recentere wagens. Informeer altijd naar het verbruik van de wagen die u tweedehands wil kopen. Want het geld dat u uitspaart met de aankoop van een goedkope wagen, zou u wel eens later aan de brandstofpomp moeten achterlaten.

Soepel rijgedrag Dankzij enkele eenvoudige handelingen, kan u uw verbruik verminderen met 20 tot 40 %. Een soepel rijgedrag is bovendien veel veiliger voor uzelf en voor de andere weggebruikers. 75/ Trek zachtjes op Een wagen verbruikt het meest op de eerste kilometers: wanneer zijn motor koud is. Met de huidige autotechnologieën is het niet langer nodig de motor te laten “warmdraaien” en nog minder om het gaspedaal in te trappen bij het starten. Draai de sleutel in het contact en leg de eerste kilometers af tegen een matige snelheid: dit is de beste manier om uw motor op de juiste temperatuur te brengen. 76/ Schakel snel naar een hogere versnelling Als u uw motor “over zijn toeren laat gaan”, gaat hij sneller draaien en dus meer verbruiken. De moderne voertuigen hebben geen hoog toerental meer nodig om naar een hogere versnelling te gaan. Houd dus uw toerenteller in het oog (als uw auto er een heeft), en schakel naar een hogere versnelling telkens wanneer u boven de 2 000 toeren/minuut gaat. 77/ Vermijd bruusk optrekken en remmen Door bruusk te remmen en te versnellen verbruikt u heel wat meer (gemiddeld 20 % meer).Volg dus de verkeersstroom en anticipeer op de andere wagens of op verkeerslichten die van kleur kunnen veranderen . Vertraag door te remmen op de motor in de plaats van met het rempedaal. Verander niet onnodig van rijstrook om opstoppingen te vermijden. Tracht zoveel mogelijk een constante snelheid aan te houden. Gebruik uw snelheidsbegrenzer (“cruise control”) op de snelweg, indien uw auto hiermee is uitgerust.

78/ Verminder uw snelheid Het verbruik van een wagen neemt aanzienlijk toe boven de kaap van 100 km/uur. Door 120 km/uur te rijden in de plaats van 110 km/uur verbruikt u al snel een liter extra per 100 km. Door een matige snelheid te hanteren, vermindert u ook het risico op ongevallen, en vooral de ernst ervan. 79/ Leg uw motor stil als u meer dan 30 seconden stilstaat Zelfs als u “snel” een krant gaat kopen of wacht op een passagier of op uw kind aan de schoolpoort, doet u er goed aan de motor niet te laten draaien: zet hem uit. Een motor die draait is een motor die verbruikt: het weegt op uw portemonnee, op de gezondheid van iedereen en op het leefmilieu. Bovendien verbruikt of vervuilt uw auto niet méér als u hem weer moet opstarten.

o

sinf

eer

k Ver

Door uw snelheid te verminderen met 10 km/uur, vermindert u het geluid van de wagen met 50% ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

31

80/ Parkeer uw wagen in de rijrichting Parkeren in de tegengestelde richting van het verkeer is verboden door de wet (om veiligheidsredenen, wat te begrijpen is). Door te parkeren in de richting van het doorgaand verkeer hoeft u, wanneer u weer vertrekt, geen onnodige manoeuvres uit te halen met een koude en dus meer vervuilende motor. 81/ Stippel uw traject vooraf uit en luister naar de verkeersberichten Plan en bereken uw reisweg voordat u vertrekt (vooral voor lange ritten), om onnodige omwegen te vermijden. Auto’s stoten meer polluenten uit en vervuilen dus meer in de files. Bovendien betekenen ze voor u tijdverlies. Houd rekening met de drukte van het verkeer en de rijomstandigheden, en dus met de risico’s van verkeersopstoppingen (vooral tijdens drukke weekends of “zwarte” vakantiedagen). Luister naar de verkeersberichten op de radio. Indien u alternatieve routes neemt moet u rustig rijden en onthouden dat u zich op een secundaire weg bevindt. Vermijd in de stad de woonwijken en blijf op de grote verkeersaders.

32


82/ Wellevendheid eerst Het wegennet is een sociaal net: het belangrijkste is dat u blijk geeft van burgerzin en hoffelijkheid. Neem geen twee parkeerplaatsen in met uw wagen, parkeer nooit dubbel – zelfs niet heel kort – en laat uw motor nooit draaien terwijl u stilstaat, maak geen misbruik van de voorrangsregels, gebruik uw grote lichten alleen wanneer nodig, enz.

fo

rsin

kee

Een wagen stoot ongeveer 4 g CO (koolstofmonoxide), 1 g NOx (stikstofoxide), 0,3 g VOS (vluchtige organische stoffen) en 290 g CO2 (koolstofdioxide) uit per kilometer. Deze chemische stoffen zijn schadelijk voor het milieu en voor de gezondheid.

Ver

Handige tips 83/ Laat uw wagen regelmatig onderhouden Een regelmatig onderhoud voorkomt vroegtijdige slijtage en zorgt ervoor dat u veilig en stiller rijdt, minder verbruikt en minder polluenten uitstoot. Wend u tot een erkende garage die het afval van de onderhoudsbeurten en herstellingen recupereert en laat recycleren (afgetapte olie, versleten autobanden enz.).

86/ Verminder het afval Hoed u voor lekken van olie en andere verontreinigende vloeistoffen. Leg in uw garage een karton of een ander absorberend materiaal onder het voertuig om te vermijden dat lekkende vloeistoffen uit de motor in de bodem dringen. Breng dit karton vervolgens naar een Groen Plekje of naar de inzameling van giftig afval. Hier kunt u ook terecht met uw afvalolie wanneer u zelf uw motorolie ververst.

84/ Controleer elke maand de bandendruk van uw auto Banden die onvoldoende zijn opgepompt brengen een auto uit balans en doen hem meer brandstof verbruiken. Bovendien slijten ze sneller en brengen ze uw veiligheid en die van de andere weggebruikers in gevaar. 85/ Laad uw wagen niet onnodig of overvol Een zware wagen verbruikt meer brandstof, en nog meer wanneer het dak is volgeladen. Een auto met een volgeladen dakdrager (of “schelp”) kan tot 40 % meer brandstof verbruiken. Bevestig uw fietsen achteraan op uw wagen: op het dak verhogen ze het brandstofverbruik met 20 tot 30 %.


33

Afscheid nemen van de wagen ? We hebben het er in deze brochure al over gehad: een auto is duur en vervuilend. Hebt u al eens overwogen uw auto weg te doen? Dat is nog zo geen gek idee, want er zijn veel alternatieven. We geven u enkele extra ideeën in die richting. 87/ Koop een auto samen met anderen Indien u uw auto niet elke dag nodig hebt, waarom deelt u de kosten dan niet met een familielid, een vriend of een buur? Het vraagt wat organisatie, maar levert een enorme besparing op! Carpooling, georganiseerd door uw werkgever of via Taxistop (zie pagina 12) is een gemakkelijkere, praktische, aangename en efficiënte oplossing. 88/ Doe aan carsharing U kunt over een auto beschikken op die momenten wanneer u er een nodig hebt, zonder dat u de nadelen die eraan verbonden zijn moet dragen: schoonmaak, onderhoud, parking, brandstof, verzekeringen, enz. Carsharing kan ook een alternatief bieden voor de aankoop van een tweede gezinswagen. In Brussel beschikt de organisatie Cambio over 23 autodeelstandplaatsen in samenwerking met de MIVB. Ze beschikken over voorbehouden parkeerplaatsen, die gelegen zijn in de woonwijken en nabij haltes van het openbaar vervoer. Cambio, een organisatie voor autodelen Bij de organisatie voor autodelen “Cambio” huurt u een auto “à la carte” wanneer het u past. • Verschillende modellen staan ter beschikking van de abonnees, afhankelijk van het gebruik dat ze ervan willen maken: alleen rijden, met het gezin, voor een dag, in de vakantie enz.

34


• U hoeft geen auto aan te kopen, af te betalen en te onderhouden. Ook aan de andere verplichtingen zoals verzekeringen, technische keuring enz. ontsnapt u, want alles is inbegrepen in de huurprijs. Alle voertuigen zijn recent en zijn gedekt door een omniumverzekering. • Bij het ter perse gaan van deze brochure zijn er 23 autodeelstandplaatsen in Brussel, die samen een wagenpark van 65 voertuigen ter beschikking stellen van meer dan 2 250 abonnees. • Dankzij deze mobiliteitsformule rijden er 700 tot 800 voertuigen minder in Brussel. • In 2010 zullen er 42 standplaatsen zijn, waar meer dan 220 voertuigen worden aangeboden aan 10 000 klanten. Meer informatie vindt u op www.cambio.be

89/ Dien uw nummerplaat in en laat uw oude wagen vernietigen indien u hem niet meer nodig hebt Dankzij het Brussels Gewest kan u de nummerplaat van uw wagen (of van een van uw wagens) inruilen tegen een abonnement op het openbaar vervoer, een abonnement op Cambio en een aankooppremie voor een fiets. Beter nog: indien u uw oude wagen laat vernietigen in een erkend centrum verdubbelt uw voordeel.

Lever uw nummerplaat in en u ontvangt de “Brussel’Air”-premie van het Brussels Gewest Indien u uw nummerplaat indient en afstand doet van uw wagen, ontvangt u : • ofwel een abonnement op het openbaar vervoer en een Cambio Start*-abonnement voor een jaar; • ofwel een Cambio Start*-abonnement voor een jaar en een fietspremie (400 € maximum). Indien u niet alleen uw nummerplaat laat schrappen maar bovendien uw auto, die is ingeschreven vóór 1 januari 1997, laat vernietigen in een erkend centrum, dan ontvangt u: • ofwel een abonnement op het openbaar vervoer en een Cambio Start*-abonnement voor een jaar, die beide een keer kunnen worden verlengd; • ofwel een abonnement op het openbaar vervoer voor een jaar, een Cambio Start*abonnement voor een jaar dat een keer kan worden verlengd en een fietspremie; • ofwel een Cambio Start*-abonnement van een jaar dat een keer kan worden verlengd en een dubbele fietspremie. De premieaanvraag moet met per brief aan de MIVB worden bezorgd. Ze moet verschillende documenten omvatten die bewijzen dat u voldoet aan de toekenningsvoorwaarden. Voor meer informatie over deze voorwaarden kan u telefoneren naar 070 21 00 25, of surfen naar de website www.brusselair-premie.be.


35

Wat met de gemotoriseerde tweewielers? De verkeers- en parkeerproblemen en de noodzaak voor velen om zich steeds sneller te

verplaatsen,

hebben

geleid

tot

een

toegenomen aanwezigheid van tweewielers in ons stedelijke landschap. De motorfiets is dan ook een praktisch vervoersmiddel dat het stadsverkeer vlotter doet verlopen, maar hij blijft vrij vervuilend, vooral als hij een grote cilinderinhoud heeft. 90/ Kies een motorfiets met een kleine cilinderinhoud (max. 125 cm³) Een scooter van 125 cm3 stoot gemiddeld 35% minder CO2 (broeikasgas) uit dan een kleine stadswagen op diesel, terwijl een motorfiets met een grote cilinderinhoud evenveel broeikasgassen uitstoot als een stadswagen op diesel of benzine. Vermijd tweetaktmotoren die werken op een mengsel van benzine en diesel en meer vervuilen dan de andere types.

fo

rsin

kee

Sinds 1 januari 2007 moeten alle gemotoriseerde tweewielers van meer dan 50 cm³ die worden verkocht in Europa voldoen aan de Euro 3-norm. Deze norm is echter minder streng dan de Euro 4-norm die van toepassing is op de nieuwe wagens. De Europese normen voor de grote cilinderinhouden zijn echter wel strenger dan voor de kleine cilinderinhouden.

Ver

36


91/ Verlies de veiligheid niet uit het oog Een scooter of een andere tweewieler in de stad kan gevaarlijk zijn. De automobilisten hebben niet altijd oog voor uw aanwezigheid op de weg, en de wegligging van sommige modellen laat ook te wensen over. Voor schonere en veiligere verplaatsingen met de motorfiets volgt u, voor wat de motor betreft, de richtlijnen die op de voorgaande pagina’s worden gegeven voor de auto, en voor wat de plaatsinname in het verkeer betreft, de richtlijnen die ook van toepassing zijn op de fiets. Het verdient zeker aanbeveling rijlessen te volgen voordat u zich in het verkeer waagt.

PLEZIER EN VERRE REIZEN

Verplaatsingen zijn niet alleen gebonden aan verplichtingen, verre van. Ze kunnen evenzeer een ludiek als een nuttig aspect vertonen, zoals het geval is met rolschaatsen of steps. En verplaatsingen spelen zich ook af in het kader van onze vakanties of van onze zoektocht naar verre oorden. Ook hiervoor zijn enkele raadgevingen welkom.


37

MAAK UW VERPLAATSINGEN «FUN» Momenteel zien we “nieuwe” vervoersmiddelen in het stadsbeeld opduiken, zoals rolschaatsen en de step. Deze trend beantwoordt niet alleen aan een ecologische bezorgdheid, maar ook aan een nieuw beeld van het leven in de stad, die ook een ontspannings- en ontmoetingsplaats is. 92/ Maak u de step meester Dit kleine vervoersmiddel dat u met de voet voortbeweegt, is uitstekend voor het hart en de spieren. Om zich in evenwicht te houden moet de “stepgebruiker” één voet op de plank houden en de andere gebruiken om zich voort te bewegen. Kinderen zijn er dol op. De step kan een goed alternatief vormen voor wandelen, bijvoorbeeld om naar school te gaan. Er bestaan ook elektrische steps, waarmee u gemakkelijker hellingen beklimt of langere afstanden aflegt. 93/ Bind de rolschaatsen aan Rolschaatsen kan op elke leeftijd, maar een goede conditie is wel een voorwaarde. Enkele uren oefenen volstaat om uw evenwicht te vinden, maar om de snelheid, de remmen en de draaitechnieken onder de knie te krijgen, heeft u minstens een tiental oefensessies nodig. Beginners oefenen bij voorkeur op een afgeschermd terrein, en niet op de openbare weg of op het voetpad. In elk geval waagt u zich het beste pas op openbare plaatsen wanneer u twee remtechnieken beheerst.

de

Voor rolschaatsen en steps : • Draag een beschermende uitrusting: helm, knie- en polsbeschermers en handschoenen. • Rijd nooit op blote voeten, sandalen of schoenen met hoge hakken. • Mijd het verkeer en rijd niet ‘s avonds. • Steek voetgangers voorbij langs links en houd rechts op de wegen. • Rij bij voorkeur op gladde ondergronden en blijf uit het verkeer. • Houd uw snelheid onder controle en vertraag op voetpaden. • Vermijd wegen die onder water staan of bedekt zijn met grind of zand. Houd u aan de regels Er bestaat een reglementering die bepaalt op welke plaatsen u mag rolschaatsen en steppen. Deze reglementering is gekoppeld aan de leeftijd van de gebruiker. Meer info vindt u op www.bivv.be

De Rollerparade vindt al zeven jaar plaats in verschillende Belgische steden, waaronder Brussel. In onze hoofdstad strijkt de Rollerparade elke vrijdag D neer van 21 uur tot 23 uur, van juni tot september. Plaats van samenkomst is het Poelaertplein. Fervente rolschaatsers kunnen een tochtje door de stad maken in alle veiligheid, door verkeersvrije straten. Deelnemen is gratis. De parade wordt afgeblazen bij regen of als er een Europese top plaatsvindt. In 2007 werd een parcours voorzien voor beginners. Het principe is hetzelfde, maar het parcours wordt afgelegd tussen 20 tot 21 uur.

ara erP

ll E Ro

38


BEPERK HET VLIEGTUIGGEBRUIK 94/ Ga met de trein wanneer mogelijk Voor een gelijkaardig traject verbruikt een vliegtuig 6 keer meer energie dan de trein. Een retourvlucht Parijs-Zurich, bijvoorbeeld, stoot 300 kg CO2 uit per persoon. Een retourtje met de trein stoot 48 kg CO2 per passagier. 40 % van de vliegtuigreizen gebeuren voor afstanden korter dan 800 km. Nochtans zijn de hogesnelheidstreinen hiervoor vaak veel handiger, want hij brengt u rechtstreeks naar het stadscentrum. 95/ Wees solidair als u toch met het vliegtuig gaat Wij kunnen op reis gaan met de trein of naar het werk met het openbaar vervoer. Maar in sommige werksituaties of voor reizen naar verre bestemmingen is er geen alternatief voor het vliegtuig. In dit geval kan u uw CO2–emissies compenseren door bij te dragen aan projecten die de klimaatwijzigingen bestrijden. Hiervoor bestaan er verschillende organisaties, ook in België.

Hoe kan u uw eigen CO2 –uitstoot compenseren ? Verschillende organisaties stellen projecten voor waaraan u kan deelnemen via compenserende giften. Indien u met het vliegtuig of met de wagen reist en streeft naar een “nuluitstoot van CO2», kan u een milieucompensatie storten in een fonds dat hiervoor speciaal werd opgericht. Op het Internet vindt u vast een fonds dat uw belangstelling wegdraagt.

fo

rsin

kee

Tijdens een vlucht van Londen naar New York stoot een Boeing 747 evenveel broeikasgassen uit als 80 zware 4x4’s gedurende 1 jaar van intensieve verplaatsingen (of 440 ton CO2-

Ver

equivalent).


39

CONTACT EN INFO 96/ Informeer u bij Leefmilieu Brussel over mobiliteit Leefmilieu Brussel - BIM De milieu- en energieadministratie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Dienst Info-Leefmilieu Tel.: 02 775 75 75 [email protected] www.leefmilieubrussel.be 97/ Raadpleeg de “pollumeter” online De luchtkwaliteit in het Brussels Gewest wordt doorlopend gecontroleerd. Aan de hand van de metingen uitgevoerd door het Onderzoekslaboratorium van Leefmilieu Brussel worden dagelijks twee indexen berekend. • De globale index die de luchtkwaliteit weergeeft voor het hele Brusselse Gewest. • De verkeersindex die de luchtkwaliteit weergeeft voor de zones met druk verkeer. Deze gegevens vindt u ook op de pollumeter die u rechtstreeks kan raadplegen op www. leefmilieubrussel.be. 98/ Lees onze studies • Synthesedocument over de problematiek van Lucht en Vervoer • Prospectieve en vergelijkende studie voor een milieu- en mobiliteitsstrategie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest • Studie over de milieueffecten van de verschillende rijstijlen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze documenten kunnen worden gedownload op de website www.leefmilieubrussel.be > Gegevens > Technische rapporten > Mobiliteit

40


99/ Gebruik ook andere websites met informatie over mobiliteit en verplaatsingen • de website van het Bestuur Uitrusting en Vervoer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: www. mobil2015.irisnet.be • de website over de autoloze zondag die wordt georganiseerd door het Brussels Gewest: www.autolozezondag.irisnet.be • de webpagina’s over zuinige voertuigen op de site van de FOD Volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu: www.zuinigewagen.be • de website over soepel rijgedrag: www.ecodrive.org • de website “Clean Auto”: www.clean-auto.com. 100/ Alternatieven voor verplaatsingen met de auto vindt u op: • de website van de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel: www.mivb.be • de website van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen: www.b-rail.be • de website “een taxi voor Brussel”: www.taxi. irisnet.be • de website van de organisatie voor carsharing “Cambio”: www.cambio.be • de website van de organisatie voor carpooling Taxistop: www.taxistop.be • de website «Fietsen in Brussel «: www.fiets.irisnet.be • de website van Pro Velo: www.provelo.be • de website van de Groupe de Recherche et d’Action des Cyclistes Quotidiens: www.gracq.org • de website van CYCLO, fietsatelier: www.recyclo. org • de website www.ieb.be • de website www.inti.be/ecotopie/velo • de website “Tous à vélo!”: www.avelo.org • de website www.bicycity.be • de website www.fridaybikeday.be

NoMo – autrement mobile NoMo – autrement mobile (anders mobiel) pleit voor een coherent beleid van verplaatsingen en stedenbouw, waarbij iedereen recht heeft op mobiliteit, een rechtvaardig deel van de openbare ruimte en levenskwaliteit. Contact: NoMo ASBL – anders mobiel Tel. 02.478.83.79 E-mail: [email protected]

Fietsatelier - Ateliers de la rue Voot Inlichtingen: 02 762 48 93 E-mail : [email protected] Expo-Velo vzw Tel: 02 778 62 00 Fietsersbond Brussel Tel 02 502 68 51 Website : www.fietsersbond.be

Placeovelo Placeovelo organiseert mediatieke acties om een “stad 30” te promoten die meer plaats biedt aan alternatieve verplaatsingswijzen (voetgangers, bovengronds openbaar vervoer, fiets, rolschaatsen, …) E-mail: [email protected] Website: www.placeovelo.collectifs.net Brusselse Raad voor het Leefmilieu (BRAL) Tel.: 02 217 56 33 Website : www.bralvzw.be

Bronnen: http://mineco.fgov.be www.ecoconso.be www.autolozezondag.irisnet.be/ www.velopliant.loindevant.be/ www.letsmove.be/ www.duurzame-info.be/ www.norauto.fr/citoyennete/env-certification.asp www.tousavelo.com www.smile-europe.org www.vivreenvillle.org www.sustainable-cities.eu


41

Redactie en vertaling : Fade In Lay-out : Laurent Defaweux Naleescomité :

Laurent Bodarwé, Sylvie Clara, Hélène Dekker, Marianne Desager, Louis Grippa, Sarah Hollander, Rik De Laet, Marianne Squilbin, Xavier Van Roy

Coördinatie : Mathieu Molitor Wettelijk depot : D/5762/2007/20 Verantwoordelijke uitgevers : Jean-Pierre Hannequart & Eric Schamp - Gulledelle 100 - 1200 Brussel Gedrukt met plantaardige inkt op gerecycleerd papier Illustratie : Thomas De Coster : blz. 6, 18, 20, 29 Fotocredits (©) :

Leefmilieu Brussel - BIM : blz.4, 15, 39, 40 Laurent Defaweux : blz. 15, 39, 40 Michaël De Lausnay : blz. 4, 7, 9, 10, 12, 14, 16, 17, 21, 34, 36, 38 Mathieu Molitor : blz. 13, 15, 18, 20, 22, 27, 30, 31, 32, 33, 36, 37 MIVB : Caroline Demets en Joseph Bamps : blz. 11, 12, 23, 24, 25, 26, 34 TBWA : blz. 1, 2, 3, 4, 42

42

© Leefmilieu Brussel - BIM, Brussel – September 2007


ZICH BETER VERPLAATSEN IN BRUSSEL

Recommend Documents