Knieoperatie – verplaatsen knieschijf Tuberositas-transpositie
mca.nl
Inhoudsopgave
Een gezonde knie
3
Wat is een tuberositas-transpositie?
4
Waarom is een tuberositas-transpositie nodig?
5
Voorbereiding op de operatie
5
De dag van de operatie
7
Na de operatie
8
Complicaties
8
Controle
9
Revalidatie en herstel
9
Uw vragen
12
Notities
13
2
In overleg met uw orthopedisch chirurg krijgt u binnenkort in Medisch Centrum Alkmaar (MCA) een knieoperatie waarbij de knieschijf wordt verplaatst. De medische term voor deze ingreep is tuberositas-transpositie. U wordt voor deze operatie 1 tot 2 dagen opgenomen. In deze folder vindt u uitleg over deze ingreep en het herstel na de operatie.
Een gezonde knie
deze botdelen zijn bedekt met een laagje elastisch kraakbeen zodat de knie
De knie is een scharniergewricht dat
schokken kan opvangen en soepel kan
het boven- en onderbeen met elkaar
bewegen. Tussen het bovenbeen en
verbindt. Een knie bestaat uit drie delen:
het scheenbeen zitten de binnenste en
het scheenbeen, het bovenbeen en de
buitenste meniscus. Deze zorgen ervoor
knieschijf (patella). De uiteinden van
dat het ronde bovenbeen kan draaien
Zijaanzicht rechterknie 3
Knieoperatie – verplaatsen knieschijf
op het platte scheenbeen. Middenin het
zijn bij een zogenoemde hoogstand van
kniegewricht liggen de kruisbanden.
de knieschijf. De knieschijf past dan niet
Samen met de gewrichtsbanden rond
goed in de holte van het bovenbeen.
de knie zorgen ze voor stabiliteit van
Door verplaatsing van de kniepees op het
het kniegewricht en vangen ze draai- en
scheenbeen, wordt de knieschijf (meestal)
glijbewegingen op.
wat naar beneden en naar binnen verplaatst. Bij een tuberositas-transpositie wordt
Wat is een tuberositas-transpositie?
het kniegewricht zelf niet opengemaakt. Het voordeel is dat er geen verklevingen
Bij een tuberositas-transpositie wordt
in de knie kunnen ontstaan als u na de
de knieschijf verplaatst. Dit kan nodig
operatie gips draagt.
Voor de operatie.
Na de operatie.
4
Waarom is een tuberositas-transpositie nodig?
McConnel Taping Om een goede inschatting te maken
Een operatie kan onder andere nodig zijn
van het effect van de operatie, heeft
als de knieschijf zo slecht past (spoort) dat
uw orthopedisch chirurg u eerder
deze helemaal van zijn plaats en ontwricht
zogenoemde McConnel Taping
raakt. Ook bij (ernstige) pijnklachten
voorgeschreven. Deze vorm van taping
wordt een ingreep overwogen.
is heel specifiek en moet volgens de
Denkt u aan (stekende) pijn bij:
originele methode aangelegd worden.
• traplopen en/of fietsen
Heeft deze specifieke taping geholpen?
• sporten
Dan mag ook een goed resultaat van
• als u te lang in één houding zit
de operatie verwacht worden. Is de tape niet goed aangelegd of is niet de
Ook kunt u een gevoel van ‘doorzakken’
juiste tape gebruikt (gekleurde tape of
krijgen. Of een zeurend en/of stijf gevoel
elastische tape)? Dan is het effect van
als u actief bent geweest. Anders dan
een operatie niet goed in te schatten.
verwacht, ervaren de meeste patiënten de
Patiënten worden dan opnieuw voor
pijn vooral in de knieholte.
McConnel Taping verwezen, voordat ze eventueel geopereerd worden.
Voorbereiding op de operatie De anesthesioloog bespreekt met u: Anesthesie
• uw gezondheidstoestand
Als u geopereerd wordt, brengt u meteen
• welke anesthesie u krijgt: algehele
na uw afspraak met de orthopedisch
anesthesie (narcose) of regionale
chirurg een bezoek aan het inloopspreek-
anesthesie (plaatselijke verdoving met
uur van de polikliniek anesthesiologie. U heeft daar een voorbereidend gesprek met een anesthesioloog. Dit is een medisch specialist op het gebied van verdoving en narcose.
bijvoorbeeld een ruggenprik) • eventuele aanpassing van uw medicijnen rond de operatie • informatie over niet eten en drinken (nuchter zijn)
5
Knieoperatie – verplaatsen knieschijf
Meer informatie over anesthesie vindt u
Haal pijnstillers in huis
in de brochure ‘Goed voorbereid op uw
Het kan zijn dat u na de operatie nog pijn
operatie’. U krijgt deze brochure op de
heeft. Wij raden u daarom aan om voor
polikliniek anesthesiologie mee.
de operatie de pijnstiller paracetamol (500 mg) in huis te halen. Paracetamol is
Afdeling opname
verkrijgbaar bij uw drogist of apotheek. In
Aansluitend op het bezoek aan de
het ziekenhuis krijgt u ook een recept mee
anesthesioloog gaat u naar de afdeling
voor de pijnstiller diclofenac.
opname. U wordt ingepland voor de operatie en op een wachtlijst geplaatst. U
Heeft u hartklachten, nierfunctiestoor-
krijgt een indicatie van de wachttijd. Als
nissen, maagklachten en/of gebruikt u
bekend is wanneer u geopereerd wordt,
bloedverdunnende medicijnen? Dan mag
krijgt u telefonisch bericht van de afdeling
u alleen paracetamol gebruiken. Als dit
opname over de definitieve datum, het
onvoldoende helpt, kunt u contact
tijdstip van de operatie en waar u zich
opnemen met uw orthopedisch chirurg.
kunt melden. De medewerkers van de afdeling opname bespreken dan ook met
Wat neemt u mee naar het ziekenhuis?
u of u na uw ontslag thuis kunt terugvallen
U neemt het volgende mee naar het
op hulp van een mantelzorger.
ziekenhuis: • de gipskoker
Is de operatiedatum bekend? Maak dan
• opnameformulieren
zelf een afspraak met de gipskamer
• legitimatiebewijs
Heeft de afdeling opname u gebeld en
• afsprakenkaart met een actueel
de operatiedatum doorgegeven? Maak
registratie-etiket
dan vervolgens zelf een afspraak met de
• zorgverzekeringspas
gipskamer van MCA voor het aanmeten
• alle medicijnen (met verpakking) die u
van een gipskoker. Het telefoonnummer is
thuis gebruikt
072 - 548 24 56. De gipskoker, die van uw
• elleboogkrukken (of uw rollator als
lies tot enkel loopt, wordt voor u op maat
u gewend bent die te gebruiken):
gemaakt. U krijgt deze gipskoker mee naar
elleboogkrukken kunt u gratis lenen bij
huis. U neemt de koker op de dag van de operatie weer mee naar het ziekenhuis. 6
een thuiszorgwinkel bij u in de buurt • slippers of pantoffels
• comfortabele stevig aansluitende
• de verpleegkundige wijst u uw bed
schoenen waar u goed op kunt lopen
• u krijgt een operatiehemd aan
(geen hakken)
• ze tekent de knie af die geopereerd
• makkelijk zittende kleding • extra ondergoed • iets om te lezen
wordt • u krijgt in sommige gevallen een injectie om trombose te voorkomen • u krijgt in sommige gevallen
Wij adviseren u om kostbaarheden zoals
premedicatie: een capsule waar u
sieraden thuis te laten. Het ziekenhuis
wat slaperig van wordt en 2 tabletten
is bij verlies of diefstal namelijk niet
paracetamol tegen de pijn
aansprakelijk. U wordt op de operatieafdeling Ontharen gebeurt zo nodig in het
geopereerd door een orthopedisch
ziekenhuis (doe dit niet zelf)
chirurg. Vaak wordt de chirurg
Wij vragen u dringend om niet zelf van
geassisteerd door een orthopedisch
tevoren thuis te ontharen. Als ontharen
chirurg in opleiding.
nodig is, wordt dit vlak voor de operatie in het ziekenhuis gedaan. Dit is belangrijk om de kans op infecties via kleine huidbeschadigingen te verkleinen.
Goede voorbereiding is belangrijk: bekijk het filmpje op onze website Voor meer informatie over de
De dag van de operatie
knieoperatie kunt u ook het filmpje op onze website bekijken. U ziet geen
Waar kunt u zich melden?
details van de operatie zelf, maar
U meldt zich op de dag van de operatie
wel wat u bewust meemaakt op de
op de afgesproken tijd bij de portier bij
operatieafdeling. U vindt het filmpje
de hoofdingang van MCA. De portier
op www.mca.nl/operatie.
verwijst u naar de afdeling waar u moet zijn. U wordt op de afdeling opgevangen door een verpleegkundige die u op de operatie voorbereidt: 7
Knieoperatie – verplaatsen knieschijf
De operatie
Na de operatie
Met een zogenoemde bloedleegteband wordt de toevoer van bloed naar uw been
U krijgt van de fysiotherapeut uitleg over
gestopt. U verliest daardoor geen bloed
het lopen met krukken en hoe u uw been
en het operatieteam heeft beter (over)
en knie slechts voor de helft (50%) belast.
zicht op het operatiegebied. De chirurg
Ook krijgen u en uw familie uitleg over
maakt ter hoogte van de overgang van de
hoe u zichzelf thuis Fraxiparine-injecties
kniepees naar het scheenbeen een snede
tegen trombose geeft. Heeft u (veel) pijn?
van zo’n 7 tot 9 centimeter. Vervolgens
Dan kan de verpleegkundige het verband
wordt de aanhechting van de kniepees
om de gipskoker wat losser doen. Als alles
mét een botblokje uitgezaagd. Daarna
goed gaat, kunt u de dag na de operatie
wordt de beste positie van de knieschijf
naar huis. (Alleen als dat nodig is, blijft u
bepaald. Hier wordt nóg een blokje
nog een extra nacht in het ziekenhuis.)
bot uitgezaagd. De 2 blokjes worden omgewisseld. Het blokje met de pees wordt vastgezet met een stevige schroef.
Complicaties
De wond wordt gesloten met oplosbare hechtingen. Tot slot wordt de gipskoker
De kans op complicaties is niet groot,
om uw been gedaan.
maar het kan zijn dat: de knie dik wordt en blijft
De gipskoker
• er een bloeding optreedt
Het is belangrijk dat de koker gedurende
• een wondinfectie optreedt
de hele herstelperiode goed blijft zitten
• de zijkant van uw knie en onderbeen
en nauw om uw been sluit. Na de operatie
gevoelloos wordt: dit is niet te
wordt daarom verband om de gipskoker
voorkomen, maar het gevoel komt
gedaan. Op die manier blijft de koker
binnen een jaar meestal langzaam terug
beter zitten. Kleine kans op trombose Er is verder een kleine kans op trombose. Bij trombose ontstaat een klein bloedstolseltje dat een ader in het been verstopt. Hierbij ontstaat pijn in de kuit 8
die kan lijken op kramp. Om trombose
chirurg in opleiding controleert
te voorkomen, krijgt u een prikje in uw
bovendien uw knie.
buik met een bloedverdunnend middel
• Als alles goed gaat, komt u 5 weken
(Fraxiparine). U leert in het ziekenhuis hoe
later nog een keer voor controle. Er
u dit thuis ook zelf kunt doen.
wordt dan een röntgenfoto van uw knie gemaakt om na te gaan of het bot
Wanneer waarschuwt u het ziekenhuis?
goed geneest. Dit is een belangrijke
Waarschuw het ziekenhuis als:
voorwaarde voor verder herstel.
• uw knie erg dik wordt en als u steeds meer pijn krijgt • uw knie rood wordt
• Na 3 maanden komt u nog een keer voor controle. De chirurg die u heeft geopereerd, controleert dan uw knie.
• u meer dan 38,5 ºC koorts krijgt U kunt contact opnemen met de
Revalidatie en herstel
polikliniek orthopedie. Dat kan op werkdagen van 08.30 tot 16.30 uur.
Het herstel duurt gemiddeld zo’n 8 tot
Buiten kantooruren en in het weekend
16 weken. U wordt bij uw revalidatie en
kunt u contact opnemen met de
herstel begeleid door een fysiotherapeut
spoedeisende hulp.
bij u in de buurt. U krijgt onder andere uitleg en instructies over lopen met
Telefoonnummers
krukken mét de gipskoker. U kunt ze
• polikliniek orthopedie: (072) 548 25 00
hieronder nog eens rustig nalezen.
• afdeling spoedeisende hulp: via het algemene nummer (072) 548 44 44
Lopen met krukken Lopen met 2 krukken
Controle
Ga met uw voeten naast elkaar staan, zet de krukken naast uw voeten. Zet eerst
• U komt 1 week na de operatie voor
beide krukken tegelijk vooruit. Zet dan
controle op de polikliniek orthopedie.
uw geopereerde been naar voren, tussen
Dan wordt het gips aangepast. De
de krukken. Zet vervolgens een stap met
orthopedisch chirurg of orthopedisch
het niet-geopereerde been tot voorbij het 9
Knieoperatie – verplaatsen knieschijf
geopereerde been. Maak niet al te grote
Traplopen met elleboogkrukken - trap op
stappen en let erop dat ze even groot zijn.
Houd met uw ene hand de leuning vast, met uw andere hand de elleboogkruk.
Lopen met 1 kruk
U houdt de tweede elleboogkruk
Houd de elleboogkruk vast aan uw
horizontaal aan de buitenkant vast
niet geopereerde kant. Zet de kruk en
in de hand met de elleboogkruk of
het geopereerde been tegelijk naar
geef de tweede kruk aan degene die
voren. Zet vervolgens een stap met het
eventueel met u meeloopt. Zet eerst uw
niet-geopereerde been tot voorbij het
gezonde been een trede omhoog. Zet
geopereerde been.
uw geopereerde been en de kruk er vervolgens naast. Traplopen met elleboogkrukken - trap af Houd met uw ene hand de leuning vast en met uw andere hand de elleboogkruk. De tweede elleboogkruk houdt u aan de buitenkant vast in de hand met de elleboogkruk (of geef de tweede kruk aan degene die met u meeloopt). U zet de elleboogkruk een trede lager. U plaatst de voet van het geopereerde been ernaast. Zet vervolgens uw gezonde been ernaast.
10
Gipskoker: volg deze instructies goed op
Het is belangrijk dat u dagelijks
Voor goed herstel is het erg belangrijk
oefeningen doet met de voet van
dat de gipskoker goed blijft zitten en
uw geopereerde been:
nauw om uw been sluit. Het is daarom
• trek uw voet naar u toe en draai rondjes:
belangrijk dat u zich goed aan de
doe dit 10 keer en herhaal deze
volgende instructies houdt.
oefening 10 keer per dag • begin met het aanspannen van de
U houdt de koker altijd om
bovenbeenspieren (zonder uw been te
Het is belangrijk dat u de koker niet
strekken en/of te heffen)
afdoet. Ook niet om te douchen. Klittenband op de koker
Uw vragen
Een week na de operatie heeft u een afspraak op de gipskamer van MCA.
Vragen over de operatie
De gipsmeester zet dan zo nodig
Heeft u vragen over de operatie?
klittenbanden op de koker. Met deze
Neem dan gerust contact op met uw
klittenbanden kunt u de koker zelf strakker
orthopedisch chirurg of een medewerker
trekken als de koker ruimer wordt.
van de polikliniek orthopedie. Dat kan op werkdagen van 08.30 tot 16.30 uur,
Wordt de koker te ruim? Neem dan
telefoon (072) 548 25 00.
contact op met de gipskamer Na verloop van tijd merkt u dat de koker
Vragen over de krukken en oefeningen
te ruim wordt. Onder andere doordat uw
Met vragen over het lopen met krukken en
been na verloop van tijd minder dik wordt.
de oefeningen voor thuis kunt u contact
De koker gaat dan ‘zakken’ en drukt op de
opnemen met de afdeling fysiotherapie
enkel. Zodra de koker los gaat zitten, kunt
van MCA. Dat kan op werkdagen van
u een afspraak maken met de gipskamer.
08.00 tot 9.00 uur, telefoon
De koker wordt dan aangepast.
(072) 548 36 00.
Oefeningen
Vragen over de gipskoker
De enkel is vrij gelaten. Daardoor kunt u
Met vragen of klachten over uw gipskoker,
uw voet en enkel gewoon bewegen.
kunt u contact opnemen met de 11
Knieoperatie – verplaatsen knieschijf
gipskamer. Dat kan op werkdagen van 08.30 tot 16.00 uur, telefoon 072 - 548 24 56. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met de afdeling spoedeisende hulp, telefoon 072 - 548 24 79.
Schrijf hier uw vragen op ..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
12
Notities ..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
13
Knieoperatie – verplaatsen knieschijf
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
14
Bron illustraties: folder ‘Zorg voor beweging - De kijkoperatie (artroscopie)’ van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging en fysiotherapie MCA
Colofon Redactie:
afdeling orthopedie
afdeling communicatie
Vormgeving:
afdeling communicatie
Oplage:
100 / 1e druk
Druk:
Ricoh
Artikelnummer: 167969 / 2014.05
Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting. 15
Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T (072) 548 44 44
mca.nl
