Zernike Campus Groningen

Architektur/ Zernike Campus Groningen

23/25-06-2014

Forum Energie Clausthal

1

Forum Energie 23-25 juni, Jan F.Lukkien, Hanzehogeschool Groningen

Themen 1.

Hochschulwesen Niederland

2.

Die Hochschulen in Groningen (Uni und Fachhochschule)

3.

Wie sind die Hochschulen Finanziert

4.

Energieeffizienz/ MJA3

5.

Mobilität Personal, Studierende eine Rolle im Kontext der Energieeinsparung

6.

Groningen typisch für die Niederlanden

7.

Was haben wir gelernt/ Change

8.

Buch (Alexandra den Heijer)

23/25-06-2014


2

1.Hochschulwesen Niederlanden

Research universities

23/25-06-2014


3

1.Hochschulwesen Niederlanden / Studierende Hochschulen

23/25-06-2014


4

1.Hochschulwesen Niederlanden/ Wo findet man die Hochschulen

14 universities

23/25-06-2014

40 universities of applied science


5

1.Hochschulwesen Niederlanden / Wesen der Studiengänge der Hochschulen

14 universities

23/25-06-2014

40 universities of applied science


6

1.Hochschulwesen Niederlanden / Vergleich Niederlanden  Nordrhein-Westfalen

23/25-06-2014


7

1.Hochschulwesen Niederlanden / Finanzierung Hochschulen

23/25-06-2014


8

1.Hochschulwesen Niederlanden / Studenten Hochschulen

23/25-06-2014


9

2. Die Hochschulen in Groningen (Uni und Fachhochschule)

Groninger Hochschulen (ca. 56.000 std) •Rijks Universiteit Groningen (ca. 28.000 std)* •Hanzehogeschool Groningen (ca. 27.000 std)** •Stenden Hogeschool (ca. 400 std) •Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (ca. 150 std) •HBO Nederland (ca. 100 std)

Zernikecampus: ca. 29.000 std *

Rijksuniversiteit: ca. 14.000

** Hanzehogeschool:ca

23/25-06-2014

15.000


10


23/25-06-2014


11


origins in 1798 17 schools 27.000 studenten 6 expertice centres 2.950 medewerkers/ 2.090 FTE 230 mln budget

23/25-06-2014


12


23/25-06-2014


13

2. Die Hochschulen in Groningen/ Zernike Campus

23/25-06-2014


14


23/25-06-2014


15


23/25-06-2014


16


23/25-06-2014


17

3. Finanzierung/ Liegenschaften Finanzierung Gelder vom Wissenschaftsministerium Komponente: 1.

Bewirtschaftung, Unterbringung •

Studierende

•

Studienabschlüsse

•

Ausgeschiedene

•

Studiendauer

Hanze 2013: Bewirtschaftung/Unterbringung: 132 M€ - Bewirtschaftung:

112 M€

- Unterbringung:

15 M€

Fördermittel

30 M€

Ministerium

162 M€

Studiengebur

45 M€

Seit 2011: Studierende bis 4 Jahr HO + Diplom 2. Fördermittel

23/25-06-2014

•

Qualität

•

Kostenintensive Studien

Kontraktuntericht und Diensten 7 M€ Ubrigens`

16 M€

Total

68 M€


TOTAL

23018M€

3. Finanzierung/ Liegenschaften 31. Dec.1993 Übertragung der Liegenschaften

Hanzehochschule • 85 M€

Kaufpreis insgesamt ca. 900 M€

•-16 M€ (Ausgleich)

Finanzierung: Bank Nederlandse Gemeenten

• 69 M€

Sicherheitsfonds (Waarborgfonds HBO)

•Bank Ned.Gem.

Jede Hochschule bringt 1% der Einnahmen ein

•Ja

•0.7 M€ Fangnetz: alle Hochschulen bürgen für eventuelle Finanzproblemen bei •Ja anderen Hochschulen •Ab 1994 Hochschulen sind Eigentümer der Liegenschaften Aufbau und Einrichtung Liegenschaftsorganisation (Hochschulebene) Neben Rb‐exploitatie jetzt auf RB‐huisvesting (Anwendung RB‐huisvesting frei)

23/25-06-2014


19

3. Finanzierung/ Liegenschaften HG: Studenten ‐ Rumhbo'n ‐ Rb‐Huisv (Index 1994=100) 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80

Studenten

Studenten m2 Rumhbo'n Rb‐Huiv. (ontv.) Rb‐Huiv (c.f. ontw. Rumhbo'n) 23/25-06-2014

1994 15,103 8,755 10,271 10,271

2000 15,970 10,855 10,196 12,735

2005 19,803 13,297 11,638 16,632

Rumhbo'n

20 10

20 08

20 06

20 04

20 02

20 00

19 98

19 96

19 94

70

RB‐Huisv

Rb‐Huiv. ‐ ontvangen t/m 2010 2010 1994‐2010 ‐ te ontvangen m2 prijs 1994 24,136 ‐ er bij in geschoten 14,855 * 10 13,114 K € 17,428 K €


20

185 M€ 236 M€ 51 M€

4. Energieeffizienz/ MJA3

23/25-06-2014


21

4. Energieeffizienz/ MJA3 Energieeinsparung Niederlanden Vereinbarungen Wirtschaftministerium  Wirtschaftsbranchen • MJA1-convenant: 1992 Processeffizienz • MJA2-convenant: 1998 Processeffizienz +

Zutrit

erneuerbare Energie +

•14 universitaten periode 2001-’12, VNSU, Volksh.Milieu, EZ

Chain-Effizienz

•14 Fachhochschulen 2006 – ’12, Hbo-Raad, Volksh.Milieu, EZ

• MJA3-convenant: 2008 Processeffizienz +

Zutrit

erneuerbare Energie +

•14 universitaten periode 2009-’20, VNSU, Volksh.Milieu, EZ

Chain-Effizienz +

•34 Fachhochschulen 2009 – ’20, Hbo-Raad, Volksh.Milieu, EZ

Aufwand zur 30% Energieeffizienzverbesserung 2005-2020


Hochschulen, Uni-Klinikum

4. Energieeffizienz/ MJA3 MJA3-Convenant 2009:


Vereinbarung Energieeffizienz 2001 – 2020 Ziel: •2% Einsparung/ Jahr  2010 bis zu 2020 Einsparung 20% •Referenzjahr 2009 Einreichen von Dokumente  Agentschap Nl •EEP, Energie-Energieeffizienz-Plan •1 * pro 4 Jahre •Einblick der energetischen Situation •Jährlich •Basis Check “Energiezorg” (Energiemanagement-System-Check) •Berichterstattung der Energieverbrauch • Agentschap NL und zuständige Behörde

4. Energieeffizienz/ MJA3/ Hanzehochschule Zutrit Hanzehogeschool MJA3-Convenant 2010 4. Energieeffizienz/ MJA3/ Hanzehochschule Energiebeheer / Energiecontrolling 2009‐2010 •Niet aanwezig/

kaum anwesend

•Domein eigenaar energie/

Domainbesitzer Energie

•Controle facturen/

Prüfung Notas

•Vastleggen verbruikgegevens/

Registrierung Verbrauchdaten

•ERBIS suboptimaal benut/Energiemanagenssystem Nutzung suboptimal •nauwelijks analyses/

kaum Analysen

•In de tijd/

in der Zeit

•Pand(en) totaal/

Niveau Gebäude und Total

•Oorzaken hoger/lager verbuik/ Grunde höhere/niedriger Verbrauch •Bij nieuw. en verbouw toekomstig energieverbuik ondergeschikte rol Energieverbrauch kaum ein Thema bei Neu‐, Verbau und Renovierungen

Warmte-kracht-

Warmte- en koude opslag (WKO)

CV-ketels 4. Energieeffizienz/ MJA3/ Hanzehochschule koppeling (WKK)

elektra

Energiematrix 4. Energieeffizienz/ MJA3/ Hanzehochschule 342.856 kWh

warmte

warmte

warmte

koude

Opwekking buiten de inrichting inkooppunt 3577 GJ

Teruglevering 131.115 kWh

3671 GJ

5400 GJ

1660 GJ

inkooppunt 7.483.697 kWh

8810 GJ 28141 GJ

2800 GJ Opwekking binnen de inrichting

Teruglevering 893.114 kWh 272.324 kWh warmte

warmte koude

elektra

Warmte-krachtkoppeling (WKK)

CV-ketels

Koelmachines

inkooppunt

4. Energieeffizienz/ MJA3/Hanzehochschule Gebouw

Bouwjaar

Label

Energie-Index

1996 A 0,84 4. Energieeffizienz/ MJA3/ Hanzehochschule 1996 A 0,86

Zernikeplein 11 - van Dooren Veste Zernikeplein 23 - IFD Units Landleven 10 - BrugsmaBorg Zernikeplein 5 - Bouwdeel E + Atrium Zernikeplein 7 - van Olst Toren Zernikeplein 17 - Willem-Alexander Sportcentrum

1983 1993 2005 2008

A A A A

0,90 0,91 0,95 1,01

1997 2002 2000 1998 1975 1985 1923/1998

A A B B C*1 C C

1,02 1,03 1,12 1,15 1,21 1,23 1,27

Zernikeplein 1 - Bouwdeel F Zernikeplein 5 - Appel Veemarktstraat 76 - Prins Claus Conservatorium

1993 1994 1985

C D D*1

1,30 1,35 1,44

Gedempte Zuiderdiep 158 - Minerva Radesingel 6 - Singelhuis Praediniussingel 59 - Museum

1983 1900 1900

G G G

1,82 2,20 2,60

Zernikeplein 7 – Bouwdeel G Zernikeplein 7 - Bouwdeel I Zernikeplein 1 - Bouwdeel H Zuiderkuipen 19 – School van Architectuur Zernikeplein 23 - Marie Kamphuisborg Zernikeplein 5 - Bouwdeel ABC Eyssoniusplein 18 - Wiebengacomplex

4. Energieeffizienz/ MJA3/Hanzehochschule

4. Energieeffizienz/ MJA3/ energielabels school gebouwen

4. Energieeffizienz/ MJA3/ Hanzehochschule

4. Energieeffizienz/ MJA3/Hanzehochschule

Verdelig Energieverbruik naar primaire functies

4. Energieeffizienz/ MJA3/ Hanzehochschule

4. Energieeffizienz/ MJA3/Hanzehochschule/

Verdelig Energieverbruik naar primaire functies

4. Energieeffizienz/ MJA3/Hanzehochschule/ Energetischesituatie

2 Input studenten/medewerkers, CHANGE (PE) 3 Actualiseren EEP‐maatregelen 2009‐2012 (PE) 4 Renovaties (PE+DE) 5 Ketenmaatregelen (KE+DE) 6 Aanvullende EEP‐maatregelen technisch (PE) Legenda maatregelen

23/25-06-2014


31

4. Energieeffizienz/MJA3/Hanzehochschule/ Maßnahmen

Maatregelen

investering

Invest.MJA

1. reeds uitgevoerd (zie energiejaarverslag)

2. in uitvoering/planning (PE)

besparing primaire energie TJ

Bijdrage doelstelling t.o.v. 2009 t.o.v. 2011

4,5

3,7%

N.v.t.

1.235.333

140.804

0,5

0,4%

0,4%

3. terugverdientijd < 6 jaar (cat. A, PE+KE)

487.900

322.900

12,1

9,9%

10,2%

4. terugverdientijd 6 t/m 10 jaar (cat.B, KE+PE)

181.200

161.200

1,4

1,2%

1,2%

5.820.435

3.336.435

6,1

5,0%

5,2%

Totaal t.o.v. 2009

24,7

20,1%

Totaal t.o.v. 2011

7.724.868

3.961.339

20,2

17%

5. Terugverdientijd > 10 jaar (cat.C, PE+KE)

23/25-06-2014


32

4. Energieeffizienz/NJA3/Hanzehochschule/ Maßnahmen

Maatregelen

investering

Invest.MJA

1. reeds uitgevoerd (zie energiejaarverslag)

2. in uitvoering/planning (PE)

besparing primaire energie TJ

Bijdrage doelstelling t.o.v. 2009 t.o.v. 2011

4,5

3,7%

N.v.t.

1.235.333

140.804

0,5

0,4%

0,4%

3. terugverdientijd < 6 jaar (cat. A, PE+KE)

487.900

322.900

12,1

9,9%

10,2%

4. terugverdientijd 6 t/m 10 jaar (cat.B, KE+PE)

181.200

161.200

1,4

1,2%

1,2%

5.820.435

3.336.435

6,1

5,0%

5,2%

Totaal t.o.v. 2009

24,7

20,1%

Totaal t.o.v. 2011

7.724.868

3.961.339

20,2

17%

5. Terugverdientijd > 10 jaar (cat.C, PE+KE)

23/25-06-2014


33

23/25-06-2014


34

Raming HG verbruik gas 2007 2008 2009 2010 2011 2012 m3 m3 m3 m3 m3 m3 49.770 77.946 111.629 133.075 285.584 207.113 45.513 59.699 80.533 103.125 249.055 242.965 43.203 49.632 70.111 75.541 217.894 139.706 32.404 41.556 34.981 41.774 90.341 115.020 30.883 20.228 23.233 37.313 44.226 59.676 26.439 13.921 17.582 14.527 22.164 40.944 27.250 13.421 8.832 9.735 12.929 20.220 27.293 13.218 8.099 10.917 11.731 14.758 29.774 36.086 16.708 26.476 36.552 41.149 38.964 56.889 46.715 45.090 84.591 103.766 46.020 58.685 58.731 86.555 159.958 162.346 60.656 84.987 109.436 131.960 174.587 200.190

mnd 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

jan feb mrt apr mei jun jul aug s ep okt nov dec Totalen

458.168

526.267

586.591

716.089 1.389.612 1.347.852 Achter de Hoven 23 test mnd

23/25-06-2014

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

ja n feb mrt apr mei jun jul aug s ep okt nov dec Totalen

2013

2014

2015

2016

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0

0

0

0

verbruik 2007 m3 1.857 1.677 1.855 1.797 1.857 1.797 1.857 1.857 1.797 1.860 1.797 3.947

2008 m3 1.987 1.859 1.985 1.923 1.987 1.923 1.987 1.987 3.097 3.646 3.523 3.641

2009 m3 3.641 3.288 3.636 2.696 909 445 96 84 470 1.898 3.018 6.603

2010 m3 5.217 4.995 3.499 2.370 1.624 418 238 209 754 1.974 3.716 6.734

2011 m3 5.109 4.480 3.706 1.445 583 524 407 407 1.370 1.417 3.371 5.568

2012 m3 3.850 3.602 3.845 2.237 518 501 518 518 736 2.958 2.858 4.907

2013 m3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2014 m3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

23.955

29.546

26.784

31.748

28.386

27.049

0

0


2015

2016

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

35

0

23/25-06-2014


36

Energie/HG 2011-2012 Aardgas/ m3, gr.dg 2012

Electra/ kWh

Blauw: 2011

Warmte/ GJ, gr.dg 2012

Groen: 2012

23/25-06-2014 23-05-2013

ForumJ.F.Lukkien Energie Clausthal

37

Energie/ Ontwikkeling tov MJA3 doelstelling Ontwikkeling Energieverbruik 2009‐2012‐2016 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% ‐5%

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

‐10% ‐15% ‐20% verbruik ex.EEP‐maatregelen

MJA3‐doel

verbr.incl EEP‐maatregelen

Verbruik Primaire Energie (incl.& excl. besparende maatregelen)

Verbruik (excl. EEP) gas GJ electra GJ warmte GJ totaal Besparing EEP gas GJ electra GJ warmte GJ totaal

110,000 105,000 100,000 95,000 GJ

Omschrijving

90,000 85,000

Kalenderjaar realisatie 2009 2010 18,566 31,672 32,069 82,307

2012

raming 2013

2014

2015

2016

22,664 44,611 45,970 31,127 28,702 27,958 39,440 30,884 26,839 93,230 104,198 100,767

43,655 31,584 14,741 89,979

43,655 31,584 14,741 89,979

43,782 31,585 14,741 90,109

43,782 31,586 14,741 90,109

2011

0 0 0 0

0 0 0 0

3,651 1,684 1,271 6,606

3,310 1,941 1,271 6,522

8,231 3,290 1,271 12,792

10,186 3,951 1,871 16,008

13,814 4,822 1,871 20,508

15,203 4,944 1,871 22,018

Verbruik (incl. EEP) gas GJ electra GJ warmte GJ totaal

18,566 31,672 32,069 82,307

22,664 31,127 39,440 93,230

40,960 27,018 29,613 97,591

42,660 26,018 25,568 94,245

35,424 28,294 13,470 77,187

33,469 27,633 12,870 73,971

29,968 26,763 12,870 69,601

28,580 26,642 12,870 68,092

MJA‐3 convenant (‐2 %/jr)

82,307

80,661

79,014

77,368

75,722

74,076

72,430

70,784

80,000 75,000 70,000

besparing gehaald

NEE

NEE

NEE

NEE

JA

JA

JA

65,000 2009

2010

tota a l ‐excl . EEP

23/25-06-2014 23-05-2013

2011

2012

tota a l ‐i ncl .EEP

2013

2014

2015

2016

Extra te realiseren (GJ)

0

12,570

18,577

16,877

1,465

‐105

‐2,829

MJA‐3 convena nt (‐2 %/jr)


38

‐2,692

Energie/ Ontwikkeling tov MJA3 doelstelling

Omschrijving

realisatie raming 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Verbruik/ inc. maatregelen EEP ‐ gas/ m3 586,591 716,089 1,409,522 1,347,852 1,119,239 1,057,471 946,860 902,988 ‐ electra/ KWh 8,797,806 8,646,289 7,972,909 7,227,124 7,859,326 7,675,723 7,434,138 7,400,642 ‐ Warmte/ GJ 32,069 39,440 30,884 25,568 13,470 12,870 12,870 12,870 ‐ Primaire energie/GJ 82,307 93,230 97,591 94,245 77,187 73,971 69,601 68,092 ‐ MJA3 doelstelling/ GJ 82,307 80,661 79,014 77,368 75,722 74,076 72,430 70,784 Ontwikkeling verbruik tov 2009 ‐ gas 0% 22% 140% 130% 91% 80% 61% 54% ‐ electra 0% ‐2% ‐9% ‐18% ‐11% ‐13% ‐16% ‐16% ‐ Warmte 0% 23% ‐4% ‐20% ‐58% ‐60% ‐60% ‐60% ‐ Primaire energie 0% 13% 19% 15% ‐6% ‐10% ‐15% ‐17% ‐10% ‐12% ‐14% ‐ MJA3 doelstelling 0% ‐2% ‐4% ‐6% ‐8%

23/25-06-2014 23-05-2013


39

Benchmark/ Energie/Agentschap.nl/ Hbo/Mbo 2011

gebouwen Kengetal Senternovem HBO *3 HG totaal

Verbruikskengetallen SenerNovem Gas m3/m2.jaar 20% 50% 80% 8 21 35 15

Verbruikskengetallen SenerNovem Elektra kWh/m2.jaar 20% 50% 80% 20 57 94 66

Achter de Hoven 23 17 58 Boteringesingel 14 *1 35 16 Eysoniuspln 18 18 50 Gedemte Zuiderdiep 12 51 Huisvesting Praediniussingel 59 14 34 Radesingel 20 48 Ulgersmaweg 145 46 12 Veemarktstraat 11 Zernikeplein 17 16 Zernikeplein 11 1 Zernikeplein 23 10 52 Zernikeplein 5‐7 14 *2 55 Zernikeplein 7 D‐geb 57 Zuiderkuipen 11 47 *1 niet meer in gebruik door HG *2 warmteopwekking tevens voor Zernikeplein 11 en 7 (D‐gebouw) *3 De kengetallen van Senter Novem geven aan de waarde die geldt voor de onderste 20% en de bovenste 20% van de waarnemingen. Ook is de mediaan weergegeven

23/25-06-2014 23-05-2013


116 100 95

40

Benchmark/ Energie/Agentschap.nl/ Hbo/Mbo 2012 verbrui ks kenta l l en Agents cha p.nl Gas m3/ bvo jaar 20% 50% Kenta l l en Agents cha p/MBO en HBO 8 21

Gebouwen

80% 35

Electra kWh/ bvo jaar 20% 50% 20

57

HG

16

61

Achter den Hoven Boteri nges ingel Eys oni us pl n 18 Gedemte Zui derdi ep Hui s ves ti ng (bouwdeel H) Pra edi ni us s i ngel 59 Ra des i ngel Ul gers ma weg 145 Veenma rkts tra a t Zerni kepl ein 17 Zerni kepl ein 11 Zerni kepl ein 23 Zerni kepl ein 5‐7 Zerni kepl ein 7 D‐geb Zui derkui pen

16

59

18 12 16 19 20 19 9 20 10 12 26

50 48 27 60 43 12 71 103 76 53 39 53 44

13

80% 94

De kenta l l en va n het Agents cha p.nl geven a a n de wa a rde va n de onders te 20% en bovens te 20% va n de wa arnemi ngen en de media a l (50%)

23/25-06-2014 23-05-2013


41

Benchmark/ Energie/Gebouwen HG

GJ/m2 2012

GJ/m2 2011

Totaal HG Panden

Totaal HG Panden

Overig

Overig

Zuiderkuipen

Zuiderkuipen

Zernikeplein 7 D‐geb

Totaal HG Panden Overig

Zernikeplein 5‐7

Zuiderkuipen Zernikeplein 7 D‐geb

Zernikeplein 23

Zernikeplein 7 D‐geb

Totaal HG Panden Overig

Zernikeplein 5‐7

Zuiderkuipen Zernikeplein 7 D‐geb

Zernikeplein 23

Zernikeplein 5‐7 Zernikeplein 17

Zernikeplein 23 Zernikeplein 17

Zernikeplein 11

Zernikeplein 5‐7 Zernikeplein 17

Zernikeplein 23 Zernikeplein 17

Zernikeplein 11

Zernikeplein 11 Veemarktstraat

Veemarktstraat

Zernikeplein 11 Veemarktstraat

Veemarktstraat

Ulgersmaweg 145 Ulgersmaweg 145

Radesingel Praediniussingel 59

Radesingel

Ulgersmaweg 145 Ulgersmaweg 145

Radesingel Praediniussingel 59

Radesingel

Huisvesting Praediniussingel 59

Gedemte Zuiderdiep

Huisvesting Praediniussingel 59

Gedemte Zuiderdiep

Eysoniuspln 18 Huisvesting

Boteringesingel 14 Achter de Hoven 23

Gedemte Zuiderdiep

Eysoniuspln 18

Boteringesingel 14

Boteringesingel 14

Achter de Hoven 23

Achter de Hoven 23 0.15

0.35

0.55

23/25-06-2014 23-05-2013

0.75

0.95

1.15

1.35

1.55

1.75

Boteringesingel 14 Achter de Hoven 23

Gedemte Zuiderdiep

Eysoniuspln 18

‐0.05

Eysoniuspln 18

Huisvesting

‐0.05

0.15


0.35

0.55

0.75

0.95

1.15

1.35

1.55

1.75

42

Benchmark HBO-Nederland

23/25-06-2014 23-05-2013


43

Benchmark HBO-Nederland

23/25-06-2014 23-05-2013


44

Benchmark HBO Duitsland en Hanzehogeschool Groningen

23/25-06-2014 23-05-2013


45

Benchmark HBO Duitsland en Hanzehogeschool Groningen

23/25-06-2014 23-05-2013


46

Basischeck B Implementatie en uitvoering B.1Structuur en verantwoordelijkheid 3 Zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden (T.V.B.) vastgesteld voor medewerkers betrokken bij energiemanagement (bijvoorbeeld energieaspecten, energiegebruik, doelstellingen, corrigerende maatregelen, enz.) ?

Ja

2j Is vastgelegd in verslagen. Taakverdeling binnen HG vastgelegd op papier.

4 Worden afdoende financiële middelen ter beschikking gesteld voor het beheersen en verbeteren van de energieprestatie (gebruik en efficiency)?

Ja

2j Separaat budget opgenomen in begroting.

5 Is afgesproken hoe het energiegebruik van de bedrijfsactiviteiten wordt beheerst?

Ja

2j Technische installaties worden gemonitord. Zie overleggen werkgroep.

6 Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden dat:

Het energiebeleid bekend is bij alle relevante medewerkers en er naar wordt gehandeld?

B.2Beheersing van de werkzaamheden

Monitoringinformatie wordt gebruikt om het energiegebruik van processen te beheersen en te verbeteren? Bij de inkoop van goederen en diensten wordt gekeken naar de consequentie voor het energiegebruik (indien relevant krijgen toeleveranciers, aannemers en derden instructies m.b.t. energiegebruik)?

23/25-06-2014


Neen, moet nog specifieker worden ingevuld. Op de wijze waarop vindt overleg plaats met een Duitse partner. Komt terug bij factuurcontrole, kwartaalrapportages en energiebegroting. Ja, zie bijlage Inkoopbeleid

47

23/25-06-2014


48

23/25-06-2014


49

23/25-06-2014


50

23/25-06-2014


51

23/25-06-2014


52

23/25-06-2014


53

5. Mobilität Personal, Studierende

Mobilitätspolitik: •Auto •Busse (frequenz und Strecken) •Fahrradfahrer (parken) •Fußgänger (sicherheit) 23/25-06-2014


54

Einige Randbemerkungen (1):

•noch immer nicht eine strukturelle Aufgabe (Nebenaufgabe) •stark abhängig von persönlichen Initiativen •stark abhängig von externen Experten •nach 4 Jahre – noch nicht – alle Verpflichtungen erfüllt (Implementierung Energie-Management) •ein strategischer Energie-Plan nicht erfasst (sollte schon in 2010 verfügbar sein) 23/25-06-2014


55

Einige Randbemerkungen (2):

•erhalten der richtigen Zählerstanden mühsam (Erfassung Budget, Budgetkontrolle, und Jahresbericht) •vergleich Energieverbrauchs mit Vorperioden nicht strukturell •Erklärung Differenzen Budget – Realisierung kaum zu geben •vereinbarten Einsparungen – 2% ab 2009 = 8% - nicht realisiert •ob Maßnahmen zur Energieeinsparung (Investitionen) zu dem 23/25-06-2014 gewünschten Ergebnis fuhrt kann nicht worden Forum Energie Clausthal 56 konstatiert

5. Mobilität Personal, Studierende Parkeren beleid Hanzehogeschool 1.

Welke locaties

Wo

2.

Aanleiding gereguleerd parkeren

Anlass reguliert parken

3.

Geformuleerd beleid

Formulierte Politik

4.

Ervaringen

Erfahrungen

5.

Kantekeningen

Randbemerkungen

23/25-06-2014


57

5. Mobilität Personal, Studierende Parkeren beleid Hanzehogeschool Zernike 1.

Welke locaties

Wo

Zernike campus Start 01/09/08

2.

Aanleiding gereguleerd parkeren Vraag naar parkeerplaatsen > aanbod

Anlass Nachfrage > Angebot

Stedenbouwkundig masterplan (West 8) Städtebauliche Masterplan Terugdringen auto's – een autoluwe groene capus – Zurückdrängen Autos Primat Primaat:

23/25-06-2014

fietsers

Fahrrad

voetgangers

Fußgänger


58


Geformuleerd beleid

Formulierte Politik Parkeerkaart voor: Parkschein Mitarbeiter, Teilzeit • Medewerkers buiten Groningen een parkeerkaart • Deeltijdstudenten (buiten Groningen) studierenden außerhalb Groningen und • Studenten Duitsland Studierenden Deutschland Betaald parkeren: Bezahlt parken • Bezoekers Besucher Studierende die zahlen • Studenten die willen betalen mochten Tarief: Gebuhr • Bewust laag Niedrig • 5 € per dag

•

• • 23/25-06-2014

Förderung

Stimulering

fiets – aanschaf financieel aantrekkelijk gemaakt Fahrrad Öffentlichen Openbaar vervoer – aantrekkelijker gemaakt Verkehrsmittel Forum Energie Clausthal

59


Dienstreisen Personal. •Benutzung Öffentlichen Verkehrsmittel •Dienstreisen Holland: •OV-Chip Karte •nur ausnahmsweise kann deklariert werden für •Auto •Öffentlichen Verkehrsmittel •Diestreisen Ausland: •Kontrakt Reisebüro 23/25-06-2014


60


Mobilität

Parkeren Hanzehogeschool Zernike/ Bezahlt parken Zernike 23/25-06-2014


61


5.

Ervaringen

Erfahrungen

Positief

Weniger Wirbel als erwartet

•

Minder ophef dan verwacht

•

Geen zoektocht naar parkeerplaats

Parkplatz suchen vorbei Randbemerkungen

Kantekeningen

Alternative Möglichkeit geboten • Vrij parkeren Kostenfrei Parken medewerkers & studenten niet in bezit van Mitarbeiter und “parkeerrechten” Studierende • “Low budgetterrein” op enige afstand HG‐gebouwen Low budget auf abstand der Gebäude P3‐parkeerterrein

Overloop parkeerterrein (gecreëerd door HG)

•

Maximum HG‐parkeerplaatsen

Max. Parkplatze HG

•

Reservering X plaatsen bezoekers gereserveerd

•

Af en toe parkeerterrein vol

Reservierung X Platze Besucher

23/25-06-2014


Parkplatz gelegentlich voll 62

23/25-06-2014


63

23/25-06-2014


64

23/25-06-2014


65

6. Groningen nicht typisch für die Niederlanden

Groningen nicht typisch für die Niederlanden •Viele Studenten kommen für die Stadt nach Groningen •Fast alle Studien werden in Groningen angeboten •Viele Deutsche Studenten studieren in Groningen •Die Hochschulen sind im Norden die größten

23/25-06-2014


66

7. Was gelernt von Deutschland Energieeffizenz Hochschulen Was gelernt: •Energieeffizienz seriöse Thema •Aktive Unerstutzung mit Fordergelder •HIS •Praktische wissenschaftliche unterstutzjung •Ausarbeitung Change, kann man so anwenden •ist in Hochschulen ein Thema •Benchmarkkreise •Austausch •Interne Organisation •Unterstutzung Präsidium 23/25-06-2014


67

8. Buch Managing the university campus

23/25-06-2014


68

Filme: Hanze und EAE

Flimpjes: Hanze https://www.youtube.com/watch?v=Kq2‐X2Rqn‐ c&list=PLoIw0NrmpC6OOrwahWc8deesXmcWvYco5

https://www.youtube.com/watch?v=oBy_gDkP7SU EAE: https://www.youtube.com/watch?v=O18zCWyTDHI

23/25-06-2014


69

Zernike Campus Groningen

Recommend Documents