Zelftest Hoofdstuk 1 8. a. 3,84.105 km, b. 3,3 ns 9. uitspraak b, want 1 cm3 = 10-3 dm3 = 10-3 l = 1 ml Hoofdstuk 2 9. a en c: Schrijf de resultaten in wetenschappelijke notatie en vergelijk. a) 5,0.10-3m, b) 5. 10-3m, c) 5,0.10-3m, d) 5,000. 10-3m, e) 5,0. 10-2m. 10. nauwkeurigheid
BC
wetenschappelijke notatie
a
1 km
4
6,370.106 m
b
10-29 g
6
1,67262.10-27 kg
c
1 m/s
9
2,99792458.108 m/s
d
10-10 m
4
6,327.10-7 m
11. a. omtrek= 24,6 cm + 48 cm = 73 cm b. oppervlakte = 12,3 cm x 3,17 cm = 39,0 cm² c. volume = 12,3 cm x 3,17 cm x 24 cm = 9,4 . 10² cm³ 12. Begrippenkaart SI-eenhedenstelsel
fysica
gebruikt
chronometer
grootheden
meetinstrument
SI-eenhedenstelsel
seconde
tijd
symbool
symbool
/
m
symbool
symbool
lengte
meter
meetinstrument
meetlat s
t
massa
meetinstrument
balans
symbool
m
150
kilogram
symbool
kg
Hoofdstuk 3 11. De soort stof heeft ook invloed en zo kan een voorwerp met een groter volume ook een kleinere massa hebben wanneer de dichtheid van de stof kleiner is. 12. Elke kubieke centimeter melk heeft een massa van 1,03 g. 13. Beschrijving experiment: de massa bepalen met een balans en het volume met een maatglas. 14. Ellen en Lieselotte zullen hetzelfde resultaat voor de dichtheid bekomen, doordat de volumebepaling niet afhangt van de soort vloeistof die wordt gebruikt in het maatglas. 15. bepaling van de soort stof: a. De dichtheid van elk voorwerp is: • voorwerp 1: 10,5 g/cm3 • voorwerp 2: 13,6 g/cm3 • voorwerp 3: 10,5 g/cm3 • voorwerp 4: 10,5 g/cm3 • voorwerp 5: 13,6 g/cm3 • voorwerp 6: 13,6 g/cm3 b. Uit de grafiek volgt dat de richtingscoëfficiënt van de rechten overeenkomt met de berekende waarden van de dichtheid.
m(g)
700 600 500 400 300 200 100 0
0
10
20
30
40
151
50 V(cm3)
16. begrippenkaart massa
voorwerpseigenschap
stoffen
volume stofconstante
massadichtheid
de verhouding van schuine rechte door oorsprong
grafiek m(V)
massa en volume
formule
r= m / V
eenheid
richtingscoëfficient
g/cm3 massadichtheid
Hoofdstuk 5 12. a. de weegschaal is geijkt in kg maar steunt op krachtwerking, in dit geval de zwaartekracht. De zwaartekracht op de maan bedraagt slechts 1/6 van de zwaartekracht op aarde. De krachtwerking op de weegschaal bedraagt op de maan dus slechts 1/6 zodat de aflezing eveneens 1/6 bedraagt en je de indruk krijgt een kleinere massa te hebben (1/6 van je massa op aarde). b. massa = 53,0 kg betekent op de aarde een zwaartekracht van 520 N. Op de maan bedraagt de zwaartekracht 84,8 N. Vermits de weegschaal geijkt is op aarde komt een kracht van 84,8 N overeen met een massa m = 84,8 N / 9,81 (N / kg) = 8,64 kg.
152
13. kracht van de kogelstoter Erratum: krachtenschaal 10 N ➝ 0,5 cm
Fatleet
Fkogel
Fz
Uit een nauwkeurige tekening met krachtenschaal volgt dat de grootte van de kracht van de atleet op de kogel is gelijk aan 352 N
14. veldsterkte(zwaarteveld) op de aarde en op de maan: a. in onze streken: 9,81 N/kg b. aan de Noordpool: 9,83 N/kg c. op 1000 km boven het aardoppervlak: 7,3 N/kg d. op de maan: 1,6 N/kg 15. gewichtheffer a. de zwaartekracht op de massa van de halter, de kracht van beide armen op de halter onder een hoek van 100 ° b. Fz = 1177 N / Fspier (zie oplossing vraag c) c. Tekening met krachtenschaal 100 N ➝ 1 cm
FZ = 1177 N
Uit een nauwkeurige tekening met krachtenschaal volgt dat de grootte van de kracht van elke arm van de atleet op de halter is gelijk aan 880 N
153
Hoofdstuk 6 13. De schaal van de dynamometer is verdeeld in gelijke delen, het is dus een lineaire schaal. Dit steunt op een recht evenredig verband tussen kracht en uitrekking van de veer: dubbele kracht is dubbele uitrekking. Dit is precies het verband zoals weergegeven door de wet van Hooke. Dit verband wordt gebruikt bij de bouw van een dynamometer. 14. De grafiek is geen rechte door de oorsprong, er is geen evenredig verband: de kracht is niet evenredig met de uitrekking. Uitrekking (cm)
Kracht bij elastiekje (N)
Kracht volgens veerwet (N)
1
0,4
0,4
2
0,5 < F < 0,6
0,8
3
0,6 < F < 0,7
1,2
4
8
1,6
De veerwet geldt dus niet voor dit elastiekje.
15. Juist of fout? a. fout, een grote veerconstante betekent dat er een grote kracht nodig is om een bepaalde uitrekking te hebben. Bij een kleine kracht is er dan nauwelijks uitrekking. Je gebruikt best een veer met kleine veerconstante, dan is er reeds een uitrekking bij een kleine kracht. b. fout: hoe groter de uitrekking bij bepaalde belasting hoe kleiner de veerconstante c. juist d. juist: groot meetbereik betekent dat je een grote kracht kunt meten. 16. pak suiker m = 1,0 kg betekent Fz = 9,8 N uitrekking ∆l = 5,2 cm k = F / ∆l = 9,8 N/5,2 cm = 1,9 N/cm. Uitrekking voor de meloen: ∆l = 9,5 cm . Kracht uitgeoefend door de meloen: Fz = k. ∆l = (1,9 N/cm).9,5 cm = 18 N massa meloen: m = 1,8 kg Hoofdstuk 7 11. fietspedaal in vier standen a. moment gelijk aan nul: stand 1 b. moment maximaal: stand 3 c. momenten gelijk: stand 2 en 4 12. notenkraker F2 = 400 N d1 = 15 cm d2 = 3 cm toepassing van momentenstelling: M1 = M2 F1 = 1200 N.cm / 15 cm = 80 N 13. hefboom in evenwicht toepassing van momentenstelling: Mwijzerzin = Mtegenwijzerzin stel de afstand van één blokje is gelijk aan 2,0 cm Fx. 10 cm + 0,1 N.4,0 cm = 0,3 N . 8,0 cm Fx = 0,2 N, dus m = 20g
154
Hoofdstuk 8 10. Snoepjes oprapen Als je de achterkant van je voeten tegen de muur komen en je wil voor over buigen zal je vallen. Bij voor over buigen komt de verticale door het zwaartepunt niet meer door het steunvlak en je valt.
Hoofdstuk 9 17. Warmtestraling of infra rood, ultraviolet of UV straling, X-stralen of Röntgenstralen, radar en radiogolven 18. Het licht kaatst terug op de kleine waterdruppeltjes in de mist 19. Glazen deuren zijn doorzichtig en gevaarlijk. Je loopt er tegenaan. 20. figuur a. fout b. juist (vaas zonder de bloem) c. fout
155
21. Hoe zo? Doen! Het licht plant zich de rechtlijnig voort, waardoor op de muur een lichtvlek valt die dezelfde vorm heeft als de openingen in het karton. Hoofdstuk 10 25. TAM
MAM
TAT
HAM
26. figuur
3 V 1
2
Schaduw 1 ontstaat wanneer de lichtbundel, uitgestuurd door de kaars, op de spiegel valt en terugkaatst. Schaduw 2 ontstaat op dezelfde wijze: de bundel uitgestuurd richting spiegel kaatst terug op de kaars. Schaduw 3 ontstaat als gevolg van het rechtstreekse licht dat op de kaars valt.
27. Figuur
28. Gebruik een glazen plaat, twee identieke drinkglazen met een waskaarsje erin aan beide zijden van het glas op gelijke afstand, steek één kaarsje aan (in het drinkglas achter de glazen plaat (je ziet in het spiegelbeeld ook het voorste kaarsje branden) en giet water in het voorste drinkglas.
156
29. Begrippenkaart onzichtbare straling
lichtbron
oog(zien) gaat naar
zichtbaar licht
gaat naar weerkaatst op
donker lichaam rechtlijnige voortplanting
zon- en maansverduistering terugkaatsing op ruw oppervlak
diffuse terugkaatsing
regelmatige terugkaatsing
invalshoek = terugkaatsingshoek liggen in hetzelfde vlak
terugkaatsingswetten
omkeerbaar
Hoofdstuk 11 18. a. nummer 3 b. i = 49° c. r = 72° 19. Schijnbare verhoging
zonder water je kan de munt niet zien
kernschaduw
niet puntvormige lichtbron
bijschaduw
schaduwvorming
camera obscura
op spiegelend oppervlak
puntvormige lichtbron
met water lijkt hoger te liggen je kan de munt zien
157
20. Antwoord a: door de schijnbare verhoging ziet hij de vis hoger dan hij in werkelijkheid zit, dus moet hij dieper toehappen Hoofdstuk 12 25. Figuren
F2
F1
F1
F2
26. antwoord: b, e, f 27. Figuur
scherm in F
F1
F2
Alice moet de lens op 15 cm voor het scherm houden. De boom staat zeer ver, de stralengang is dus praktisch evenwijdig en het scherp beeld wordt gevormd in het brandpunt. 28. Figuur
F1
O
F2
(1)
158
f = 14 cm , lineaire vergroting: B/V = 0,6 , grootte van het voorwerp: V = 1 cm
29. Verschil fototoestel en diaprojector - bij een fototoestel staat het voorwerp veel verder dan het beeld t.o.v. de lens: de voorwerpsafstand is veel groter dan de beeldafstand. Wegens de bouw van het toestel (een kleine camera obscura) moet de bolle lens een kleine brandpuntsafstand hebben (sterke lens). Er wordt een reëel, omgekeerd en verkleind beeld gevormd op de film. De lineaire vergroting is zeer klein - bij een diaprojector echter moeten we een sterk vergroot beeld krijgen: grote lineaire vergroting. Daarom moet de dia (het voorwerp) vrij dicht bij het brandpunt van de lens staan en is de beeldafstand veel groter dan de voorwerpsafstand. Er wordt een reëel, omgekeerd en sterk vergroot beeld gevormd op het scherm. 30. antwoord: a en c 31. antwoord b Hoofdstuk 13 22. zwarte voorwerpen absorberen alle licht (= energie) en worden daardoor sneller warm; de witte voorwerpen kaatsten licht terug 23. door een roodfilter ziet het woord ROOD er rood uit en de woorden BLAUW en GROEN zien er zwart uit; door een groenfilter zien de woorden ROOD en BLAUW er zwart uit en GROEN is groen; door een blauwfilter ziet BLAUW er blauw uit en de woorden ROOD en GROEN zien er zwart uit. 24. De rode auto ziet er zeer donker rood uit, nagenoeg zwart/ de blauwe auto ziet er zwart uit 25. de rode vlakken zien er rood uit en de blauwe vlakken zwart 26. doen! Hoofdstuk 14 19. Als de appel valt op het nageltafeltje dan wordt de appel tegengehouden door verschillende punten zodat de kracht wordt verdeeld over de appel en voldoende klein is om de appel niet te doorprikken. 20. omzettingen a. 40 N/cm² = 40.104 N/m² = 40.102 hPa = 4,0 bar b. 5,4 bar = 54.102 mbar = 54.104 Pa = 54.102 hPa c. 8,4 kN/dm² = 84.104 N/m² = 84.104 Pa = 8,4 bar d. 4023 mbar = 4023 hPa = 4,023 bar = 4023.102 Pa 21. houten blok e. Fz = (0,82 g/cm3. 750 cm3).9,81 N/kg = 615 g. 9,81 N/kg = 6,0 N f. De druk is het grootst bij het kleinste oppervlak; in dit geval 30,0 cm². De druk is dan: 6,0 N/30,0 cm² = 0,20 N/cm² 22 De kracht van één band op de vloer is 4000 N; de oppervlakte is dan A = 4000 N/(300000 N/m²) = 0,013 m² = 130 cm² 23 Bereken vloeistofdruk en totale druk: pvl = 998 kg/m³ . 9,81 N/kg . 3,0 m = 29 . 10³ Pa ptot = 29 . 10³ Pa + 101,3 . 10³ Pa = 130 . 10³ Pa pvl = 1025 kg/m³ . 9,81 N/kg . 15 m = 15 . 104 Pa ptot = 15 . 104 Pa + 10,13 . 104 Pa = 25 . 104 Pa
159
24. Juist, omdat de vloeistofzuil bestaat uit 10 cm kwik en 10 cm water moeten we rekening houden met elke dichtheid en elke hoogte van de vloeistof 25. De druk van de waterleiding bij je thuis is ongeveer 2 bar. Deze druk ontstaat door het gebruik van een watertoren op een heuvel, en dit komt overeen met een vloeistofhoogte van 15 m tot 20 m. Hoofdstuk 15 7. Antwoord b is juist, de voorwerpen hebben nu hetzelfde volume en massa maar de archimedeskracht op het rechterblokje is groter doordat de dichtheid van water groter is dan de dichtheid van alcohol 8. Begrippenkaart wet van Pascal
bij een vaste stof
drukvoortplanting in een vloeistof
bij een vloeistof
druk p=F/A
eenheid druk
pvl = g · rvl · h
kracht op een ondergedompeld voorwerp
met invloed van de luchtdruk
pascal archimedeskracht 1 Pa = 1 N/m2
ptotaal = pvl + patm
formule
FA = rvl · Vvw · g
160
opstijgen
Fz < FA
zweven
Fz = FA
zinken
Fz > FA
Begrippenkaarten om te kopiëren voor de leerlingen
161
162
163
164
165
166
167
Extra werkbladen bij praktische opdrachten
168
169
Daar denk je aan bij het maken van vraagstukken Lees de opgave aandachtig. Maak een schema of situatieschets, teken de opstelling. Noteer gegeven en gevraagde grootheden met symbool en eenheden. Tot welk gebied van de fysica behoort dit probleem? Over welk verschijnsel gaat het hier? Situeer het probleem. Noteer de wet(ten) en formule(s) die betrekking hebben op het probleem. Vorm de formule om tot een oplossingsformule – vul de gekende grootheden in en bereken de onbekende – los de vergelijking op.
170
Formuleblad grootheid
symbool
formule
eenheid
lengte
l
–
m
massa
m
–
kg
tijd
t
–
s
volume cilinder
V
V = p r² h = A h
dichtheid
r
kracht
F
–
N
zwaartekracht
Fz
Fz = m g
Fz = 1 kg · 9,81N/kg
veldsterkte
g
g = 9,81 N/kg
–
veerkracht
Fv
Fv = k ∆l k = veerconstante
N bv. k = 20 N/m
moment
M
M=Fd
Nm
momentenstelling
M1 = M2
F t dt = F w dw
–
terugkaatsingwet
–
i=t
–
wet van Snellius
–
lenzenformule
–
lineaire vergroting
G
be G= vo
–
sterkte lens
S
1 S= f
1 dioptrie = 1 m-1
druk vaste stoffen
p
F P= A
1 Pa = 1 N/m²
druk in een vloeistof
pvl
pvl = rvl g h
Pa
druk in open vat
ptot
ptot = pvl + patm
Pa
verbonden vaten
–
ra g ha = rb g hb
–
archimedeskracht
FA
FA = rvl g Vvw
N
1 m³ = 1000 dm³ 1 dm³ = 1 l rwater = 1000 kg/m³
sin ia na→b = sin rb 1 1 1 = + f b v
171
– –
Physlets of applets Rekenen en meten in de fysica De machten van tien http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/powersof10/index.html Optica: Rechtlijnige voortplanting van het licht 1. Totale zonsverduistering van 1999: alle fasen, animatiefilmpje te vinden op: http://news.bbc.co.uk/2/hi/sci/tech/specials/eclipse99/355053.stm
Deel van de website over zonsverduisteringen http://news.bbc.co.uk/hi/english/static/sci_tech/specials/eclipse_99/default.htm http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/solar/index.html
2. Fasen van de maan http://virtueelpracticumlokaal.nl/maanfase_nl/Maanfase_nl.htm 3. Maansverduistering http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/lunar/index.html 4. Camera obscura http://virtueelpracticumlokaal.nl/pinHole_nl/pinhole_nl.html 5. Het schaduwspel http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/shadowbox/index.html Optica: Terugkaatsing 1. Spiegelspel http://virtueelpracticumlokaal.nl/optics_nl/mirrorgame_nl.html 2. Spiegelen spiegelbeeld http://virtueelpracticumlokaal.nl/optics_nl/mirror_nl.html Optica: Breking 1. De applets van Walter Fendt http://www.walter-fendt.de/ph14nl/ Breking http://www.walter-fendt.de/ph14nl/refraction_nl.htm http://virtueelpracticumlokaal.nl/ph_nl/refraction_nl.htm 2. Teruggekaatst binnen het water; het wateroppervlak gedraagt zich als een spiegel http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=49 http://virtueelpracticumlokaal.nl/light_nl/flashLight_nl.html (= in Nederlands) 3. Totale terugkaatsing binnen water http://fys.kuleuven.be/pradem/applets/javapm/java/totintrefl/index.html 4. Hoe een vis een voorwerp beven water ziet http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=43 http://virtueelpracticumlokaal.nl/fishEye_nl/fishEye_nl.html
172
5. Wat ziet een vis? http://www.phy.ntnu.edu.tw/oldjava/optics/path_e.html (van Fu Kwun Hwang uit Taiwan) http://virtueelpracticumlokaal.nl/optics_nl/pathpart1_nl.html Optica: Lenzen 1. Kies voor Interactive Java Tutorials en op deze pagina voor simple magnification (eenvoudige vergroting) http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/lenses/simplemagnification/index.html 2. Accommodatie van het oog http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/humanvision/accommodation/index.html
Opdracht voor de leerlingen: breng het voorwerp dichter bij het oog en noteer wat er gebeurt met de plaats van het beeld en met de vorm van de ooglens.
3. Op dezelfde website kiezen wij uit de serie Interactive Lens ActionTutorials voor de dubbelholle (bi-concave) en dubbelbolle (bi-convex) lens 4. Bolle lens http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/lens/bi-convex.html 5. Holle lens http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/lens/bi-concave.html
Optica: Kleur Websites kleur: in de vorige hoofdstukken van Optica leerden we reeds de websites kennen met applets. Meestal gaat het om de applets van Fu Kwun Hwang uit Taiwan op: http://www.phy.ntnu.edu.tw/java/index.html http://micro.magnet.fsu.edu/primer/lightandcolor/java.html Mengen van licht, mengen van pigmenten en kleurendruk: http://fys.kuleuven.be/pradem/applets/colors/TabbedcolorBox.htm Additieve kleurmenging http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/light/additive.html Subtractieve menging http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/light/subtractive.html Kleurendruk http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/colorseparation/index.html Kleurfilters http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/primarycolors/colorfilters/index.html De magie van kleur de applets van Fu Kwun Hwang van het ‘National Taiwan Normal University Virtual Physics Laboratory’ (via Mirrorsite KULeuven pradem) of rechtstreeks op de oorspronkelijke site: http://www.phy.ntnu. edu.tw/java/index.html Additieve menging: http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=39 http://www.virtueelpracticumlokaal.nl/image_nl/rgbColor_nl.html
173
Schaduwen en kleuren http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=42 De magie van kleur http://www.phy.ntnu.edu.tw/oldjava/color/color_e.html Druk Druk in vloeistoffen http://www.walter-fendt.de/ph14nl/hydrostpr_nl.htm Wet van Archimedes http://www.walter-fendt.de/ph14nl/buoyforce_nl.htm Zinken, zweven, drijven http://phet.colorado.edu/sims/density-and-buoyancy/density_en.html http://www.sciencejoywagon.com/explrsci/media/density.htm
174
Nuttige websites Algemeen Websites met referenties naar applets fysica http://www.virtueelpracticumlokaal.nl/ http://www.sgcambium.net/ www.betavakken.nl/natuurkunde Deel 1: Meten en rekenen in de fysica Beduidende cijfers http://lectureonline.cl.msu.edu/~mmp/applist/sigfig/sig.htm http://www.sciencegeek.net/APchemistry/APtaters/sigfigs.htm http://www.sciencegeek.net/Chemistry/taters/Unit0Sigfigs.htm Beduidende cijfers bij bewerkingen http://jersey.uoregon.edu/vlab/units/Units.html http://science.widener.edu/svb/tutorial/sigfigures.html Deel 2: Massadichtheid Dichtheid http://www.sciencejoywagon.com/explrsci/media/density.htm Dichtheid http://phet.colorado.edu/sims/density-and-buoyancy/density_en.html Deel 3: Krachten Vectoren optellen http://phet.colorado.edu/en/simulations/translated/nl http://phet.colorado.edu/sims/vector-addition/vector-addition_nl.html http://webphysics.davidson.edu/physlet_resources/bu_semester1/index.html Krachten optellen http://www.walter-fendt.de/ph14nl/resultant_nl.htm Kracht ontbinden in componenten http://www.walter-fendt.de/ph14nl/forceresol_nl.htm Oefeningen krachten tekenen http://www.wku.edu/pads/exercise.php?sequence=15&exercise=0 Evenwicht van drie krachten http://www.walter-fendt.de/ph14e/equilibrium.htm Veer http://phet.colorado.edu/en/simulation/mass-spring-lab Rotatie evenwicht http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=410.0 Wipplank http://phet.colorado.edu/en/simulation/balancing-act Hefboom http://www.walter-fendt.de/ph14nl/lever_nl.htm
175
Deel 4: Optica Rechtlijnige voortplanting Maansverduistering http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/lunar/index.html http://mste.illinois.edu/users/Murphy/MovingMan/default.html Schijngestalten van de maandag http://jove.geol.niu.edu/faculty/stoddard/JAVA/moonphase.html Zonsverduistering http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/solar/index.html Terugkaatsing Beeld gezien door een oog bij een vlakke spiegel http://www.absorblearning.com/media/attachment.action?quick=15e&att=2969 Gezichtsveld vlakke spiegel http://www.edumedia-sciences.com/en/a313-observable-area Hoekmakende spiegels http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/hinged/index.html î=
tˆ
http://www.absorblearning.com/media/attachment.action?quick=15c&att=2965 Reflectie aan spiegel http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/reflection/reflectionangles/index.html Terugkaatsing http://www.physicsclassroom.com/shwave/refraction.cfm http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Reflection/index.html Vlakke spiegel, meerdere hoekmakende spiegels http://virtueelpracticumlokaal.nl/optics_nl/mirror_nl.html Bolle spiegel http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/mirrors/convex.html Holle spiegel http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/mirrors/concave.html Sferische spiegels http://www.physicssource.org/document/ServeFile.cfm?ID=9984&DocID=1614 Divergerende spiegels http://www.phys.hawaii.edu/~teb/optics/java/dmirr/index.html Breking Totale terugkaatsing http://www.physics.uoguelph.ca/applets/Intro_physics/kisalev/java/totintrefl/index.html Bending-light_nl http://phet.colorado.edu/en/simulations/translated/nl Breking http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/refraction/refractionangles/index.html http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=49 http://www.walter-fendt.de/ph14nl/refraction_nl.htm
176
Brekingsindex en kleur http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/refraction/index.html Breking aan een schijf van lucht naar glas http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Refraction/index.html Breking snelste weg http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=45.msg285#msg285 Kortste tijd http://surendranath.tripod.com/Applets.html Snelste weg (Fermat principe) http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=40.0 Glasvezels http://webphysics.davidson.edu/applets/Optics/fiber_optics.html Optische vezel http://fys.kuleuven.be/pradem/applets/vinap/optica/glasvezel/glasvezel.html Prisma http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/prism/index.html http://surendranath.tripod.com/Applets.html http://web.phys.ksu.edu/vqm/laserweb/Java/Prism/Prisme.htm http://www.physics.uoguelph.ca/applets/Intro_physics/kisalev/java/dispprizm/index.html Lenzen Beeldvorming bolle lens http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/lens/bi-convex.html http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/lenses/converginglenses/index.html Beeldvorming holle lens http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/lenses/diverginglenses/index.html Beeldvorming lenzen http://ressources.univ-lemans.fr/AccesLibre/UM/Pedago/physique/02/optigeo/lentille.html Bolle lens http://fys.kuleuven.be/pradem/applets/explore_science/ExplrSci/dswmedia/lenscon.htm http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Lens1/index.html http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Lens2/index.html http://www.virtueelpracticumlokaal.nl/thickLens2_nl/thickLens2_nl.htm Bolle lens (heel goed) http://phet.colorado.edu/sims/geometric-optics/geometric-optics_en.html Brandpunt lens http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=46.0 Convergerende lenzen http://www.phys.hawaii.edu/~teb/optics/java/clens/index.html http://zitogiuseppe.com/museo/frame195.html Divergerende lenzen http://www.phys.hawaii.edu/~teb/optics/java/dlens/index.html Geometric-optics_nl http://phet.colorado.edu/en/simulations/translated/nl
177
Lenzen http://www.physicsclassroom.com/shwave/lenses.cfm Kenmerken beeld bij lens http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/lenses/magnify/index.html Spiegels, lenzen http://surendranath.tripod.com/Applets/Optics/RRCS/RRCS.html http://surendranath.tripod.com/Applets.html http://webphysics.davidson.edu/applets/optics/intro.html http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=48.0 http://ngsir.netfirms.com/englishhtm/Lens.htm Het oog Oogafwijkingen http://www.mediawebtool.com/practicetools/drkramer_roosendaal/refractive-errors/ Invloed van de kromtestraal en de brekingsindex bij een lens http://www.agtijmensen.nl/Applets%20simulaties/eye_example-1140128214-347/start/eye_ example.html Stralengang bij het oog met en zonder bril http://webphysics.davidson.edu/physlet_resources/dav_optics/examples/eye_demo.html Accommodatie van het oog http://www.schoolphysics.co.uk/animations/Eye/index.html Accommodatie - edumedia is beperkt zichtbaar – terug starten als beeld blokkeert http://www.edumedia-sciences.com/en/a87-the-eye Verziendheid - edumedia is beperkt zichtbaar – terug starten als beeld blokkeert http://www.edumedia-sciences.com/en/a96-farsightednes Bijziendheid - edumedia is beperkt zichtbaar – terug starten als beeld blokkeert http://www.edumedia-sciences.com/en/a97-nearsightedness Verziendheid http://sites.videostrip.com/ziekenhuis/11761504/Verziendheid/Slecht_zicht_voor_objecten_die_ dichtbij_staan/Oogheelkunde/verziendheid Bril aanpassen http://freezeray.com/flashFiles/eyeDefects.htm Bijziendheid http://vnatsci.ltu.edu/s_schneider/physlets/main/nearsighted.shtml Kleur Additief mengen van kleuren http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/primarycolors/additiveprimaries/index.html Color-vision_nl http://phet.colorado.edu/en/simulations/translated/nl Diffuse weerkaatsing http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/reflection/specular/index.html Kleur van een voorwerp http://www.fossweb.com/modules3-6/MatterandEnergy/activities/coloredlight.html
178
Subtractief mengen van kleuren http://micro.magnet.fsu.edu/primer/java/scienceopticsu/primarycolors/subtractiveprimaries/index. html Experimenten Breking - verdwijnende munt http://www.proefjes.nl/proefje/133 Camera obscura maken http://www.proefjes.nl/proefje/100 Gebukt in evenwicht http://www.proefjes.nl/uitleg/169 Kleurschifting http://www.proefjes.nl/uitleg/038 Omkering van beeld door lens http://www.proefjes.nl/proefje/035 Regenboog maken http://www.proefjes.nl/proefje/035 Spiegelschrift http://www.proefjes.nl/proefje/062 Bovenste glas http://www.proefjes.nl/proefje/151 Drie vloeistoffen http://www.proefjes.nl/proefje/013 Dubbele laag http://www.proefjes.nl/proefje/164 Elastische kus http://www.proefjes.nl/proefje/162 Ijs in olie http://www.proefjes.nl/proefje/154 Natte mandarijn http://www.proefjes.nl/proefje/010 Zwemmend ei http://www.proefjes.nl/proefje/118
179
