wo ud in de w ijk k ind ercen t rum v ill a b o nb ini need e
foto: www.johnlewismarshall.com
Dat je met houten gevelbekleding creatief kunt spelen, toont het kindercentrum BonBini te Neede in de Achterhoek. De delen zijn niet alleen in vier breedtes op de gevel gezet, maar ook in drie gedekte kleuren afgewerkt. Zo is een gevarieerd beeld ontstaan, wat je al gauw tot de fantasie voert dat je voor een jeugdig bos in herfsttooi staat.
foto’s: www.johnlewismarshall.com
december 2012 het houtblad
42
Open en vrij is ook gesloten en beschermd en vandaar opnieuw open en vrij.
Schitterend is de combinatie van de drie gevelbruinen der stammen buiten met de drie gordijngroenen der bladeren binnen.
tekening: architektengroep gelderland zelhem
Detail gevel-dak.
ver uit elkaar liggen: een begroeide gevel of één met
derd keer wordt een ontwerp aangepast, bijgeschaafd, ver-
Trespa. Ook de naamgeving bewoog met de eerste inval-
kleind of vergroot, en vervolgens vergt het ontzettend veel
len mee. De werknaam De Speelboom maakte bij een
discipline om de oorspronkelijke uitgangspunten vast te
prijsvraag plaats voor Villa BonBini. Aldus heeft zich ook
blijven houden. Aanvankelijk was het de bedoeling het kin-
een vrolijk stukje zonnige tropen in de Achterhoek genes-
derparadijs te combineren met zorgcentrum Meijersveld
teld, want Bon bini is Papiaments voor Welkom. Op de Ne-
op de aanpalende kavel, dat deels nieuwbouw voor sloop
derlandse Antillen zullen ze er verbaasd van opkijken: de
zou krijgen. Daarmee zou dan de kinderopvang worden
samba in Neede?
decemeber 2012
senoplossing voor twee geopperde uiterlijken die mijlen-
weer een enorme exercitie voor iets tot stand komt. Hon-
versmolten. Bij beide projecten was dezelfde ontwerper betrokken: Architektengroep Gelderland uit Zelhem.
Plezierige harmonie Wat wel vaker gebeurt, is de
de kleuren brengen ze zelf b i n n e n m e t h u n k l e r e n
huisvesting van ouderen en de opvang van peuters, kleuters en kinderen aan elkaar te koppelen. Het geeft een plezierig harmonisch samenleven dat beide generatie-
Militaire schutkleuren Het vierkante gebouw is be-
uitersten op ongedwongen leerzame manier ten goede
hoorlijk uit de kluiten gewassen, omdat er acht groepen
komt. Maar omdat in Meijersveld vrij veel dementerende
kinderen van 0 t/m 13 jaar moesten worden gedaghuis-
bejaarden zijn opgenomen, vond men het uiteindelijk een
vest in peuterspeelzaal, kinderdagverblijf en buiten-
minder gelukkige keuze de jongsten onder de mensheid
schoolse opvang. De drie gevelkleuren van licht- naar
met hen te confronteren. Nu zit er tussen de nieuwe zorg-
middelbruin temperen deze omvang aanzienlijk. Ze wer-
vleugel met twee hoge houtbeklede volumes en het kin-
ken als heuse militaire schutkleuren, zodat je je in alle ar-
dercentrum een heel plein, al komt dat zeker niet over als
geloosheid te pletter schrikt, wanneer ineens zestig kin-
een uitgestorven niemandsland dat in de volksmond de
deren joelend naar buiten komen gestoven en gebuggyd.
Generatiekloof is gaan heten.
Maar ook verder heeft architect Holleman de gevels naar prettig te behappen kindermaat geaccidenteerd met in-
Merkwaardige kavel Het is een beetje merkwaardi-
snijdingen van patio’s/loggia’s en terugliggende kozijnen
ge kavel: een ongelijkzijdige driehoek met afgeknotte
enerzijds en bloemkozijnen en grote glaspartijen ander-
scherpe punt. Het ouderencomplex staat er middenop,
zijds, in mooie Mondriaan-achtige horizontale en vertica-
Villa BonBini is zoveel mogelijk in de scherpe punt ge-
le ordeningen. Aldus wijken ook alle gevels van elkaar af,
schoven, juist om ruimte te creëren en zo min mogelijk
wat geheel in lijn is met de rijke fantasie die kinderen ei-
losse snipperruimtes over te houden, vertelt directeur-
gen is. Schitterend is de combinatie van de drie gevelbrui-
architect Arnoo Holleman van Architektengroep Gelder-
nen der stammen buiten met de drie gordijngroenen der
land. ‘Behalve het plein is er zo ook plaats voor een
bladeren binnen.
doorsteekpad tussen twee straten, wat eveneens meer openheid en een vrij gevoel creëert. Visueel blijft er nog
Prachtig vergelijk Om alle groepen te kunnen onder-
wel enig contact tussen oude en jonge mensen.’
brengen, is op het volume, rechts van de ingang, een extra halve verdieping met dakterras gezet, waardoor het blok
Brainstormsessie De buurt, een stille woonwijk zon-
niet meer als een vierkant toont. De organisatie van de
der voorzieningen, is beplant met veel bomen en over-
ruimtes heeft de architect niet alleen logisch als een stra-
trokken met veel lommer, wat natuurlijk niet vreemd is
teeg, maar ook menselijk als een kindervriend bedacht.
voor de Achterhoek. Neede zelf is een middelgrote plaats
Exclusief en inclusief denken komen zo tot een prachtig
met bijna 10.000 inwoners dat sinds 2005 met Borculo,
vergelijk. Direct na de entree en het portaal in het midden
Eibergen en Ruurlo de gemeente Berkelland vormt. De
ontrolt zich een brede centrale hal die vrijwel helemaal
groene entourage leidde tijdens een brainstormsessie
doorloopt naar achteren. Links bevinden zich twee
over het nieuw te bouwen kindercentrum tot allerlei idee-
groepsruimtes met sanitair-/verschooneenheid, de keu-
ën, waarvan de twee voornaamste waren: het moest een
ken met opslagruimtes en drie kantoren. Rechts zitten vier
villa of groot huis in een park dan wel een boomhut zijn.
groepsruimtes met twee sanitair-/verschooneenheden. De elf slaapkamers en vier bergingen zijn langs de gevels
Zonnige tropen In realisatie is het ‘t eerste geworden
en in de hoeken geplaatst, waar ook de meeste rust te er-
met de bekleding van de tweede. Dit was een mooie tus-
varen is. Alle groepsruimtes hebben direct toegang tot
43 ■ ■ ■
het houtblad
Het is voor een architect en meewerkende partijen altijd
december 2012 het houtblad
44
Vier breedtes, drie kleuren, negen mogelijkheden - best wel een echt stukje natuur dat ecologische samen-
foto’s: www.johnlewismarshall.com
hang vertoont.
De gevels zijn naar kindermaat geaccidenteerd met insnijdingen van patio’s/loggia’s en terugliggende kozijnen enerzijds en bloemkozijnen en grote glaspartijen anderzijds.
Plattegrond begane grond. Legenda. 1. Entree tekening: architektengroep gelderland zelhem
2. Entree BSO 3. Portaal 4. Speelhal 5. Groepsruimtes 6. Sanitair 7. Gang 8. Slaapruimtes 9. Bergingen 10. Keuken 11. Kantoren 12. Techniek
een eigen buitenspeelplaats: open en vrij is hier ook ge-
bewust zelf kunnen bepalen. ‘De houten huid is echt een
sloten en beschermd en vandaar opnieuw open en vrij.
schil, die zich ook in en om de loggia’s wikkelt.’ De ge-
dat je door alle vertrekken heen kunt dwalen, wat je een
speelde tezamen met de drie kleuren ook zeker het berei-
aangenaam gevoel van vrijheid geeft. Het grut krijgt zo
ken van een rijker beeld een rol. Of misschien kwam on-
alle gelegenheid bij elkaar op bezoek te gaan en huilend
willekeurig het kind in de architect naar boven. ‘Zoekend
van speelgoed te wisselen.
naar een patroon, begon ik gewoon streepjes te trekken,
Een beuken trap rechts voorin de hal voert naar de halve
en toen had ik ineens het beeld.’ Maar ook diende een
verdieping, die aan de beide buiteneinden is ingeruimd
woning die de architect in Noord-Amerika zag, als refe-
voor twee grote bso-vlaktes, met elk twee slaapplaatsen
rentie. Door de kleuren en de aard daarvan ontstond ver-
in de hoeken en een deur naar het dakterras. De tussen-
volgens al snel het beeld van een bos met dunne en dikke
ruimte wordt ingenomen door keuken, kantoor, bergin-
bomen in herfsttooi: vier breedtes, drie kleuren, negen
gen en sanitair. Ook hier kun je vrijuit rondwaren; via
mogelijkheden - best wel een echt stukje natuur dat eco-
twee vides kun je zelfs naar beneden kijken en door een
logische samenhang vertoont.
45
het houtblad
zelf tot de vier breedtes (22 x 100/150/200/250 mm), al
decemeber 2012
dachte aan een boomhut van afvalplanken leidde als van-
Binnen en buiten Een bijzonder opvallende vondst is
klein spiedersraam naar buiten. Boven en beneden leren de kinderen dus al vroeg de voordelen kennen van binnen en buiten die in elkaar overvloeien.
Bonte kermis Zo gedekt als Villa BonBini van buiten
‘ z o e k e n d n a a r e e n pat ro o n , begon ik streepjes te trekken’
oogt, zo sober toont het ook vanbinnen: witte muren, grijze vloeren en kozijnen - en plassen licht. De donker-
Extra dimensie Gekozen is voor de gevelhoutsoort
bruin ‘gefineerde’ deuren en tafels geven nog enige kleur
western red cedar. De fijnbezaagde verticale delen zijn in
aan het geheel, al gaat het wel om een teleurstellende
opdekwerk op onderliggende zwarte western red cedar
plastic print, peuterbestendig in twee betekenissen. Ter-
planken genageld. Voor een goede afwatering zijn de de-
wijl, gaat hout niet heerlijk een heel mensenleven met elk
len aan de onderkant afgeschuind; bij deze dwarsnaden
van ons mee? Hierop had Arnoo Holleman geen invloed,
vindt ook de ventilatie plaats. Het hout is afgewerkt met
wel op de genoemde basisaankleding. ‘Je zou denken dat
Sansin Enviro Stain. De achterzijde is eenmaal behandeld,
je voor kinderen vreselijk moet uitpakken met een vrolijk
de voorzijde driemaal. De tekening van het western red
kleurenfestijn, maar je moet het juist rustig houden. De
cedar blijft, al naar de donkerte van de kleur, wisselend
kleuren brengen ze immers zelf binnen met hun kleren,
zichtbaar. Ook dat geeft een extra dimensie.
hun speelgoed, de speeltoestellen en het servies.’ Zou je ook nog het gebouw uitbundig in de kleuren zetten, dan
Couleurs locales In de wijk is Villa BonBini een apart
zou je één grote bonte kermis krijgen waar het zien je ver-
verschijnsel dat wel en niet opvalt. Het is maar hoe je er-
gaat en alleen kleurenblinden zich op hun gemak voelen.
naar wilt kijken. De mensen in de omgeving hebben het kindercentrum met mopperogen zien geworden, en het
Afvalplanken De opbouw is traditioneel in kalkzand-
uiteindelijk stilletjes in de armen gesloten. De couleurs
steen met stalen liggers en een betonnen verdiepings-
locales passen helemaal bij hun beleving. ‘Waren we er al
vloer. De puien en buitenkozijnen, uitgerust met zonne-
niet van het begin af aan trots op?’ overtuigen ze elkaar
schermen, zijn van aluminium, de binnenkozijnen van
nu zonder blikken of blozen. Mensen blijven kinderen. •
meranti. De stedenbouwkundige plaatsing in de punt, de gebouwvorm en de huid heeft het architectenbureau wel-
hans de groot
Locatie: Meijersweg 27, Neede Opdrachtgever/gebruiker: SKE Kinderopvang Enschede (skekinderopvang. nl) Ontwerp: Architektengroep Gelderland Zelhem (architektengroepgelderland.nl); Arnoo Holleman Constructeur: Bresser Zutphen (bresserbv.nl) Aannemer: Nijhuis Bouw Rijssen (nijhuis.nl) Western red cedar gevelbekleding + behandeling, meranti binnenkozijnen: Huyskamp Houtgroep Hengelo (huyskamp-houtgroep.nl) Bouwoppervlak: 1.430 m2 Bouwperiode: November 2010 - februari 2012 Bouwkosten: € 1,5 miljoen
■ ■ ■
