Workshop: Voedingsgewoontes van jongeren • Opinies van jongeren mbt voeding (Carine Vereecken) • ‘Kieskeurig’ : Dranken en tussendoortjes op school (Olaf Moens & Loes Neven)
Opinies van jongeren mbt voeding C. Vereecken FWO-Vlaanderen Vakgroep maatschappelijke gezondheidkunde, UGENT November 2012
Inleiding Belang van gezonde voeding voor jongeren 1. Versnelde groei en ontwikkeling hogere behoefte aan nutriënten 2. Te hoge energie inname tov verbruik overgewicht 3. Ontwikkelen van risicofactoren voor chronische aandoeningen op latere leeftijd (vb osteoporose) 4. Basis wordt gelegd van een voedingspatroon voor later 5. Jongeren maken heel wat psychosociale veranderingen mee: groeiende nood aan eigen identiteit, aanvaarding door peers, meer buitenshuis eten, mltd overslaan, …. 6. Anderzijds ontwikkelen voedingsgewoontes nog…
Inleiding ontwikkelen van efficiënte programma’s nood aan kennis mbt - Het voedingsgedrag van jongeren: HBSC: korte voedselfrequentie-vragenlijst (16 items): Hoeveel dagen per week eet/drink je gewoonlijk: fruit, groenten, cola of andere zoete frisdrank met suiker…
- Factoren die het gedrag beïnvloeden HBSC 2010: Opinies van jongeren (gebaseerd op vgl uit HELENA) (bron: Kolbe, L & Story M. [Modified from] Preventing childhood obesity. National Academies Press; 2005. p.84)
Voedingsgedrag Fruit Groenten
Cola of andere gezoete frisdrank met suiker Cola light of andere light frisdrank Water Vis Snoep chocolade Volle melk Ontbijtgranen Halfvolle/magere melk Wit brood Kaas Bruin brood Andere melkproducten Chips Koek en gebak Frieten
Hoeveel dagen per week eet je gewoonlijk fruit ?
12 16
11
9
11
35
12 7
10 10 6
jongen
16 23 16
13
13
13
32
31
14
11
21
15
13
13
meisje
17 16
4 13 15
2 9 12 31
34 13 12 14
19
8
14 meisje
32
32
3 10
jongen
36
29
2 12
17-18
17
2 10 11
15-16
17
0 6 10
13-14
18 16
13-14
19
6
11-12
15
14
4
17-18
36
3 11
15-16
2 6 11
11-12
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
totaal
nooit <1/week 1/week 2-4 d/week 5-6 d/week 1/dag elke dag, >1 keer
22
16
15
15
14
23
12
18
21 13-14
11
15
29
jongen
8
15
14
16
15
12
13
21
20
10
12
14
14
12
12
17
19
17
16 16 23 11
31
17-18
14
15-16
24
9
11
meisje
23 11
4 9 11 23 14 14 25
8 15 14 22
nooit <1/week 1/week
11
2-4 d/week
13
5-6 d/week
16 meisje
22
7
10
jongen
3 6 9
17-18
15
12
3 7 9
15-16
14
5 10
13-14
7
11-12
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
11-12
Hoeveel dagen per week drink je gewoonlijk gezoete frisdrank met suiker
totaal
1/dag elke dag, >1 keer
Consumptie naar opleiding dagelijks gesuikerde frisdrank (%)
dagelijks fruit (%) 40 35 30 25 20 15 10 5 0
60
35 30 25
20 14
48
50
14
40
55 46
33
30
31 23
20 10 0
aso tso bso aso tso bso jongen
meisje
aso tso bso aso tso bso jongen
meisje
Opinies mbt voeding Gezondheid Omgeving Smaak Kennis
(bron: Kolbe, L & Story M. [Modified from] Preventing childhood obesity. National Academies Press; 2005. p.84)
Opinies mbt gezondheid eten nu zal bel invloed hebben op mijn toekomstige gezondheid
23
41
eten dat ik thuis eet is gezond
20
50
denk dat mijn voeding gezond is
11
lunch die ik eet op school is gezond
10
0% hel akk
akkoord
26 30
53
32
50
de meeste tsdoortjes die ik eet zijn 5 22 gezond eten als op stap met vrienden is 2 11 gezond
26
41 47
28 33
82
41 51 62 4 7
20% 40% 60% 80% 100%
noch akk, noch nt akk
nt akk
helemaal nt akk
Opinies mbt omgeving 4 13 24 30 1 9 21
weinig keus thuis kies mijn tussendoortjes zelf neiging te eten wat vrienden eten
41
eten dat ouders klaar maken is lekker eet graag de voeding die op school bereid is
19 2 11
probeer graag voeding die ik in de media zag
2 12
hou van het eten wanneer op stap met…
0% hel akk
akkoord
37 49 39 44 46
39 27 20%
noch akk, noch nt akk
22 14 52 31
13 21 27 62 24 24
35 40% nt akk
60%
24
80% 100%
helemaal nt akk
Opinies mbt smaak de meeste gezonde vm smaken niet 39 goed een vetrijk vm smaakt beter
6 16
eet graag groenten
25
smaak is belangrijker dan hoe gezond
7 0%
hel akk
akkoord
20%
noch akk, noch nt akk
21
44 42
40% nt akk
60%
73
14 52 22
40
23
13
25
41
37
eet graag fruit
22
40
26
8
80% 100%
helemaal nt akk
Opinies mbt kennis
ik ben goed geïnformeerd over wat gezonde voedingsmiddelen zijn
het is moeilijk om info over gezonde voeding zelf toe te passen
25
6 0%
hel akk
akkoord
49
27 20%
noch akk, noch nt akk
38 40% nt akk
60%
18
62
23
7
80%
100%
helemaal nt akk
Opinies naar geslacht, leeftijd en opleiding
Opinies mbt gezondheid % akkoord/helemaal akkoord
♂
♀
♂ ♀ 11-12 13-14 15-16 17-18+ aso tso bso aso tso bso
Wat ik nu eet zal een bel. invloed hebben op mijn toek. gezondheid
59 69 64
65
63
64
59 57 55 74 65 68
Eten dat ik thuis eet is gezond
67 71 71
68
70
68
73 66 61 77 69 60
Ik denk dat mijn voeding gezond is
64 64 72
65
61
59
68 56 52 68 59 46
58
62
57
67 57 51 71 56 43
29
23
23
15 18 21 29 25 25
12
9
8
7
De lunch die ik ’s middags op school 59 61 65 eet is gezond De meeste tussendoortjes die ik eet 24 31 37 zijn gezond Het eten dat ik eet als ik op stap ben 14 13 26 met mijn vrienden is gezond
7 10 7
9 10
Meisjes>jongens: nu belangrijk is voor de toekomst Mening “m’n voeding=gezond” daalt met de lft //consumptie BSO jongeren minder gezond
Opinies mbt omgeving % akk/helemaal akk heb weinig keuze over wat ik thuis eet kies zelf mijn tussendoortjes neiging te eten wat mijn vrienden eten vind het voedsel dat mijn ouders voor me klaarmaken lekker hou van het eten dat ik eet wanneer op stap met vrienden eet graag het eten bereid in de refter probeer graag vm uit die ik In de media heb gezien
♂ ♀ ♂ ♀ 11-12 13-14 15-16 17-18+ aso tso bso aso tso bso 20 14
23
16
15
14
15 17 20 11 11 15
77 81
61
77
87
90
89 86 84 93 92 86
10 10
8
10
10
11
8 14 12 7 13 12
83 86
84
85
84
85
86 83 80 89 85 81
66 65
55
62
71
71
75 73 63 72 73 61
13 13
19
16
11
8
12 9
12 16
13
13
16
14
11 13 12 16 19 18
9 10 8 10
Oudere adolescenten meer onafhankelijk in keuze van tsdoortjes en kritischer naar de schoolmaaltijden Verschil naar opleiding??
Opinies mbt smaak % akk/helemaal akk De meeste gezonde voedingsmiddelen smaken niet goed Een vetrijk voedingsmiddel smaakt beter dan Ik eet graag fruit Ik eet graag groenten De smaak van eten is belangrijker voor mij dan hoe gezond het is
♂ ♀ ♂ ♀ 11-12 13-14 15-16 17-18+ aso tso bso aso tso bso 16 8
11
11
13
12
11 18 24 5
6 14
26 17 18
21
22
25
27 31 27 17 18 19
74 84 84 62 75 68
80 68
76 66
77 71
74 68 66 87 83 76 65 60 55 79 78 70
35 25 15
24
37
41
46 47 45 30 32 36
Jongens: smaak belangrijker en houden iets minder van gezondere voedingsmiddelen Belang van smaak stijgt met de leeftijd BSO jongeren houden eveneens iets minder van gezondere voedingsmiddelen
Opinies mbt kennis % akk/helemaal akk Ik ben goed geïnformeerd over wat gezonde vm zijn het is moeilijk om info over gezonde voeding zelf toe te passen
♂ ♀ ♂ ♀ 11-12 13-14 15-16 17-18+ aso tso bso aso tso bso 73 75 75
77
74
71
77 72 62 77 74 67
31 34 28
33
33
34
32 31 30 38 36 32
BSO jongeren minder goed geïnformeerd
Conclusie (1) Meerderheid denkt gezond te eten, vooral thuis, Ondanks groot # dat niet dagelijks fruit eet en aanzienlijk # dagelijks frisdrank drinkt Bewust dat ze tsdoor en wanneer op stap minder gezond eten Smaak voor de meerderheid niet direct een probleem Meeste jongeren vinden zich goed geïnformeerd
Conclusie (2) Jongens doorgaans iets minder gezond, smaak belangrijker Met stijging lft, wint belang van smaak BSO minder gezonde eters, minder geïnformeerd
