Workshop: ARBEIDSHANDICAP
Rik Loenders
Rik Loenders
Terminologie
Arbeid
ZIV Inactiviteitsvallen Vragen
Dinsdag 1 december 2015
Terminologie Arbeidshandicap Indicatie om begeleiding op te starten bij GTB Bepalen van Recht op BTOM via VDAB (Bijzondere TewerkstellingsOndersteunende Maatregelen) bvb. BW – VOP – APA – Vervoer – Tolk - … Momenteel gebruikt men de term arbeidsbeperking
= SLECHT begrip (focus op wat niet kan, op de medische beperkingen/diagnose, op dysfunctioneren) - persoon zelf - dynamiek persoon-begeleider - mogelijke werkgever www.gtb-vlaanderen.be www.vdab.be/arbeidshandicap
Terminologie Arbeidshandicap Uitdaging: Werkzaamheidskloof verkleinen tussen mensen met (42,7%) en zonder arbeidsbeperking (71,9%)! FOCUS OP MOGELIJKHEDEN zeker als het gaat over ‘werken’ geloven in de mogelijkheden van mensen - zorg!? ICF (International Classification of Functioning) Werken met mogelijkheden schept kansen… opent deuren… …met erkenning voor de beperkingen!
BETER: Personen met beperkte arbeidsmogelijkheden
Hoe kijken we naar arbeid?
Contacten beperkt tot huiselijke kring
Sociale contacten buitenshuis
Arbeidsmatige activiteiten onder begeleiding met welzijns- en zorgbegeleiding
Tijdelijke activerende trajecten
Betaalde werk met ondersteuning
Betaald werk
Grote afstand Arbeidsmarkt
Conceptnota W², 07/06/2013
Hoe kijken we naar arbeid? Contacten beperkt tot huiselijke kring
Sociale contacten buitenshuis
Arbeidsmatige activiteiten onder begeleiding met welzijns- en zorgbegeleiding
Tijdelijke activerende trajecten
Betaald werk met ondersteuning
Betaald werk
Grote afstand Arbeidsmarkt
Werken = ruimer dan enkel betaald werk!! Brede kijk op werk = participeren aan het arbeidscontinuüm Vanuit verzekeringsperspectief: focus op betaalde tewerkstelling
3
Arbeidskennis
2
Arbeidsvaardigheden
1
Arbeidsattitudes
Methodiek
Opleiding
Balanced Care
Wat Extramuraal
Wanneer
Werkervaringstage – Supported Employment
Intra
Wat hebben we nodig om aan het werk te gaan?
Hoe kijken we naar werk?
Arbeidstraining
Vb. GES
Belang van Arbeid Belang van arbeid Genereert een loon, inkomen.
Indirecte functies Structureert het leven. (vrije tijd, huishoudelijke taken, dagnachtritme,…)
Art. 107
Golven van spanning, inspanning en ontspanning. Sociale zekerheid (ziekteverzekering, pensioen)
2010
Balanced Care
Directe functies
Zorgt voor imago en status. (tonen van kennis, kunde en vaardigheden) Individuele en sociale ontplooiing. (verhogen van levenskwaliteit) Re-integratie in de maatschappij, sociale contacten! (ook preventie)
3
Arbeidskennis
2
Arbeidsvaardigheden
1
Arbeidsattitudes
Methodiek
Opleiding
Balanced Care
Wat Extramuraal
Wanneer
Werkervaringstage – Supported Employment
Intra
Wat hebben we nodig om aan het werk te gaan?
Hoe kijken we naar werk?
Arbeidstraining
Vb. GES
Hoe kijken we naar werk? Contacten beperkt tot huiselijke kring
Sociale contacten buitenshuis
Arbeidsmatige activiteiten onder begeleiding met welzijns- en zorgbegeleiding
Tijdelijke activerende trajecten
Betaalde werk met ondersteuning
Betaald werk
Grote afstand Arbeidsmarkt VWW
Activiteitencentrum, arbeidszorginitiatief, arbeidstraining binnen een instelling of doelgroepspec. initiatief
Werkervaringsta ge, activeringstage, … in NEC, SEC of arbeidszorg
NEC met ondersteuning, Sociaal Economisch Circuit (SEC), bv. BW, SW,…
Normaal economisch circuit (NEC)
Contacten beperkt tot huiselijke kring
Sociale contacten buitenshuis
Arbeidsmatige activiteiten onder begeleiding met welzijns- en zorgbegeleiding
Tijdelijke activerende trajecten
Betaalde werk met ondersteuning
Betaald werk
Grote afstand Arbeidsmarkt VWW
WELZIJN
Activiteitencentrum, arbeidszorginitiatief, arbeidstraining binnen een instelling of doelgroepspec. initiatief
Werkervaringstag e, activeringstage,… in NEC, SEC of arbeidszorg
W²
NEC met ondersteuning, Sociaal Economisch Circuit (SEC), bv. BW, SW,…
Normaal economisch circuit (NEC)
WERK
VWW
WELZIJN
Zorgvoorzieningen, instellingen, welzijnsvoorzieningen,…
Activiteitencentrum, arbeidszorginitiatief, arbeidstraining binnen een instelling of doelgroepspec. initiatief
Werkervaringstag e, activeringstage,… in NEC, SEC of arbeidszorg
W² RevalidatieTendercentra, OCMW, trajecten – projecten,… W²-trajecten
NEC met ondersteuning, Sociaal Economisch Circuit (SEC), bv. BW, SW,…
Normaal economisch circuit (NEC)
WERK
Sociale Zekerheidssysteem in België 13,07% 66%
Verzekeringsprincipe Solidariteitsprincipe
55 miljard €
32%
Werkzoekend
Arbeidsongeschikt
Controlesysteem Begeleidingssysteem
Historiek Ziekteverzekering Afdeling III. - Adviserend geneesheren.
1960
sinds 1964 Art.100§1
Art. 153.<W 2008-12-19/51, art. 26, 157; Inwerkingtreding : 10-012009> § 1. De adviserend geneesheren hebben als opdrachten : 1) de sociaal verzekerden advies, informatie en sociale begeleiding te verlenen, teneinde ervoor te zorgen dat hen de meest geschikte verzorging en behandeling tegen de beste prijs wordt verleend, rekening houdende met de globale middelen van de verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen; 2) de zorgverleners te informeren, teneinde de correcte toepassing van de reglementering betreffende de verzekering voor geneeskundige verzorging voor hen te verduidelijken, door toe te zien op het optimale gebruik van de middelen van deze verzekering; 3) de arbeidsongeschiktheid te controleren, overeenkomstig de 2020 2010 2000 bepalingen van titel IV, hoofdstuk III, afdelingen I en II en de regels uitgevaardigd bij toepassing van artikel 86, § 3 van deze wet; 4) de geneeskundige verstrekkingen te controleren, overeenkomstig de bepalingen van deze wet en haar uitvoeringsbesluiten en Inzet reglementen. Paramedici [3 De adviserend geneesheren moeten de richtlijnen van het Comité CM en van de Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle naleven de therapeutische vrijheid van de zorgverleners in acht nemen bij de vervulling van hun opdrachten bedoeld onder 1), 2) en 4) en de richtlijnen van het Beheerscomité van de Dienst voor uitkeringen bij de vervulling van hun opdrachten bedoeld onder 3) naleven.]3
Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Arbeidsongeschiktheid: Art. 100§1 van ziektewetgeving intrede / verergering van letsels of functionele stoornissen 66% van verdienvermogen verloren!
Team Adviserend geneesheer Loon/WL-uitkering Arbeid/Werkloosheid
erkenning
DUS: er moet verdienvermogen bewezen zijn om in aanmerking te komen voor dit verzekeringssysteem (ZIV)!! INDIEN NIET: Vooraf Bestaande Toestand FOD! Evaluatie/ Begeleiding
100% GWBL
Evaluatie/ Begeleiding
60% van laatste inkomen Primaire AO <6maand
Evaluatie/ Begeleiding
60% van laatste inkomen Primaire AO >6maand
40-65% Invaliditeit > 1jaar
GeWaarborgd Loon Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid tov algemene = 0 dagentov voor RVA eigen joben interim arbeidsmarkt = 14 dagen voor arbeiders = 30 dagen voor bedienden
Hoogte van Uitkering = % van laatste bruto-inkomen
Met pers. ten laste
Alleenstaande
Samenwonend
Primaire AO
60%
60%
60%
Invaliditeit
65%
55%
40%
De uitkering van het ziekenfonds is net zoals beroepsinkomsten belastbaar. (bedrijfsvoorheffing wordt reeds afgehouden) Vakantierechten: blijven behouden gedurende eerste jaar AO.
Socioprofessionele re-integratie
63,5%
Socioprofessionele re-integratie Hoe langer iemand afwezig is op het werk, hoe lager de kans op RTW!
A cu ut
sub acu ut
chronisch
Socioprofessionele re-integratie Vrees voor herval Perspectief bieden! Mogelijkheden aanreiken! Chronisch verloop Door het bos de bomen zien! spoedig herstel !
Lahaye, D., 1998
Controlegeneesheer Ziekenfonds
arbeidsgeneesheer werkgever
Socioprofessionele re-integratie • Niet enkel uitbetalen/controleren van uitkeringen, Waarom Paramedici inzetten in re-integratie-trajecten? maar ook begeleiding en ondersteuning bieden. • Andere invalshoek dan enkel de medische • Bij 80% van personen die >3mnd AO zijn, zijn medische drempels niet bepalend om te hervatten 1. Niet meer terug willen naar eigen werkgever • Zwart/wit-verhaal: / -66% - nuanceren 2. Bepaalde+66% taken zijn niet haalbaar 3. Probleem met collega’s • Andere deskundigheid 4. Zelfvertrouwen in begeleidende rol 5. Angst voor hervatting, voor herval, voor pijn, … 6. Uitstelgedrag 7. …
Visiemodel
SCREENING/LABELING (ICF)
- GAO - Vragenlijst (cfr. Param. CM Vlaanderen) - 1ste oproep (AG of een Paramedicus)
controle activerin g
Team AG
Arbeidsongeschikt lid
Arbeidsongeschikte met arbeidscontract bij werkgever
Arbeidsongeschikte zonder arbeidscontract
Gericht op eigen job bij eigen werkgever
Gericht op een referentieberoep / aanpassingen-opl. nodig bij eigen werkgever
Gericht op verwerven nieuwe competenties, ander referentieberoep.
1. Inwerkcoaching
2. Ability Management
3. Heroriëntering
Niet toeleidbaar naar enig referentieberoep. 4.Sociale reintegratie
ABILITY DISABILITY - Vroeginterventie (4-6 wkn) - Subsidiair aan arbeidsgeneeskunde - Info en advies ivm faciliteren van WH (DTA) - inzichtgevende coaching
-Interventie op vraag van AG, tijdens/aan einde van medische revalidatie. - In samenwerking met reval, arbeidsgeneesheer, werkgever, VDAB, … - Zoeken naar mogelijkheden, aanpassingen, opportuniteiten ifv capaciteiten van AO.
- Interventie op vraag van AG -Doorverwijzing en opvolging PARTNERS Klassieke Herscholing Samenwerkingsopvereenkomst Met GTB/VDAB
-stappen naar VWW, zinvolle vrijetijdsbesteding, dagactiviteitencent ra, begeleid werken,…
SCREENING/LABELING (ICF)
- GAO - Vragenlijst (cfr. Param. CM Vlaanderen) - 1ste oproep (AG of een Paramedicus)
controle activerin g
Team AG
Arbeidsongeschikt lid
Arbeidsongeschikte met arbeidscontract bij werkgever
Arbeidsongeschikte zonder arbeidscontract
Gericht op eigen job bij eigen werkgever
Gericht op een referentieberoep / aanpassingen-opl. nodig bij eigen werkgever
Gericht op verwerven nieuwe competenties, ander referentieberoep.
Niet toeleidbaar naar enig referentieberoep.
1. Inwerkcoaching
2. Ability Management
3. Heroriëntering
4.Sociale reintegratie
ABILITY DISABILITY
Methodiek Solution Focused Coaching focus op functionele mogelijkheden / Demedicaliserend zoeken naar haalbare tussendoelen; motivationele gespreksvoering in begeleiding wordt diagnose,… niet genoemd, wel vertaling naar
Empowerment ondersteuning/coaching bieden uitgaan van krachten/capaciteiten van persoon/perspectief bieden keuzes/acties door persoon zelf te nemen
Graded Activity vermijden van setteling in ziekte-rol Werken naar RTW via (vrijetijdsactiviteiten – huishouden - …) cfr. mogelijkheden werkervaringsstages – re-integratiestages
Methodiek Return To Work vroeginterventie zo snel als mogelijk, zo traag als nodig zoeken naar het juiste moment niet pushend
Occupational Bonding Band met werkgever/collega’s behouden WG mag WN niet uit het oog verliezen!
Onderzoek InWerkCoaching (IWC) Randomised Controlled Trial – kwantitatief effectonderzoek - (deeltijdse) werkhervatting / herval - Self-efficacy als uitkomst - Quality of Life als uitkomst Tevredenheidsonderzoek – kwalitatief onderzoek - Werkhervattingsproces - Eigen proces - Begeleiding IWC / Aanbod CM
Onderzoek IWC – RCT Opzet Instroom deelnemers januari 2013- juli 2013 Informed Consent en T0-meting
334 deelnemers
Opvolgonderzoek na 12 maanden Arbeidsongeschiktheid (jan 2013 – januari 2015) T2-meting
Controle: 165 deelnemers Interventie: 169 deelnemers
usual care = adviserend geneesheer usual care + ergotherapeut
(ad random)
(steekproef normaal verdeeld over Interventie en Controle)
Onderzoek IWC – Resultaten Werkhervatting (WH)
9,1% sneller dan Controlegroep (cfr. 22 dagen sickleave)
Deeltijds Toegelaten Arbeid (DTA)
3,3% meer DTA tov Controlegroep
Volledige WH na DTA
14% meer dan Controlegroep Smeers E., 2014
Herval
22% minder dan in Controlegroep
Invaliditeit
6% minder instroom naar invaliditeit in Interventiegroep
Onderzoek IWC – RCT Resultaten Self-Efficacy
stat. sign. stijging in Interventiegroep tussen T0 en T2
Quality of Life
Fysieke component: geen stat. sign. verschil tussen T0 en T2 Wolfs, F., 2014
Psychische component: stat. sign. verbetering in interventie tussen T0 en T2
RETURN TO WORK
TEAMWORK
Inactiviteitsvallen 1. ZIV betaald (deeltijds) werken ZIV (binnen 14 dagen / binnen 3 maanden) GEEN inactiviteitsvallen!!
2. FOD betaald (deeltijds) werken FOD? - heroverweging? - verdienvermogen bewezen? ZIV? - quid sociale voordelen? http://handicap.fgov.be/sites/5030.fedimbo.belgium.be/files/explorer/nl/brochure -werken-tegemoetkoming.pdf http://www.handicap.fgov.be/sites/5030.fedimbo.belgium.be/files/explorer/nl/bijl age-zitdagen-vlaanderen-brussel.pdf
Motivatie?
Wettelijke re-integratiemogelijkheden 1.
Deeltijds Toegelaten Arbeid = aanvraagformulier - Voor elke activiteit die men wil uitvoeren tijdens arbeidsongeschiktheid! - Vóór werkhervatting bij mutualiteit! - Grote flexibiliteit mogelijk in taken, uurrooster, werkgever,… - Progressief systeem: doorgroeien naar volledige tewerkstelling.
2.
Uitoefenen van vrijwilligerswerk = informatienota - voor elk vrijwilligerswerk in vzw, of gemeentelijke/overheidsdiensten
http://www.cm.be/professioneel/artsen/arbeidsongeschiktheid/toegelatenactiviteiten/toegelaten-activiteiten-mits-toestemming-werknemers/index.jsp
TOEKOMST • Uitrol InWerkCoaching bij CM in alle regio’s Vlaanderen • Onderzoek en ontwikkeling Ability Case Management • Samenwerking GGZ • Ontwikkeling her-oriëntatie en sociale re-integratie.
• Mogelijkheden re-integratiestages
VRAGEN… Rik Loenders Prins-Bisschopssingel 75 3500 Hasselt
Tel. 011 280 214 GSM. 0473 52 94 89 Mail:
[email protected]
Bedankt voor uw aandacht…
