12
Reïntegratie
Help mensen met een arbeidshandicap verder.
Even Apeldoorn bellen Heeft u vragen over producten van Centraal Beheer Achmea of wenst u nadere informatie, dan kunt u altijd Even Apeldoorn bellen. Onze contactpersonen kunnen u van dienst zijn of u op weg helpen. U kunt hen direct telefonisch via doorkiesnummers bereiken. Het algemene nummer van Centraal Beheer Achmea in Apeldoorn is: (055) 579 9111. Internet: www.centraalbeheer.nl
Particulieren Verzekeringen voor consumenten, Rechtsbijstandverzekeringen:
(055) 579 8000
Levensverzekeringen, Hypotheken, Bancaire Diensten:
(055) 579 8100
Bedrijven Verzekeringen voor bedrijven en ondernemers, Collectieve pensioen- en levensverzekeringen:
(055) 579 8004
Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen:
(055) 579 8450
Personeelsvoorzieningen:
(055) 579 8177
Verzekeringen voor aansprakelijkheid, brand, bedrijfsauto’s, glasbreuk, inbraak, technische risico’s en goederentransport: (055) 579 8085 Schademelding:
(055) 579 7777
Overige informatie Internationale Pensioenaangelegenheden dhr. H. Bouma
(055) 579 4569
Internationale Zaken Schaderegelingen dhr. A. Matthijssen
(055) 579 4694
Pensioencursus mevr. C. Marchal
(055) 579 3476
Fiscaal Juridisch Adviesbureau mr. M. Dommerholt
(055) 579 3295
aug 2003 29e jaargang, nr. 3
nieuws
Recessie 04
Lakse betalers
Een goed debiteurenbeheer zorgt voor een vlotter betalingsverkeer.
16
Betaalbare pensioenen
Centraal Beheer Achmea helpt werkgevers met pensioenlasten besparen.
18
Stropdas & minirokje
Economische tegenwind verandert het koopgedrag van de consument.
inhoud
Recessie
De Nederlandse economie is officieel na 21 jaar weer in een recessie gedoken. De krimp in de economie lijkt het bedrijfsleven vooralsnog veel harder te treffen dan de consument. Op zonnige dagen puilen de terrasjes als vanouds uit, terwijl ook een tafeltje reserveren in een restaurant dikwijls geen overbodigheid is. De bestedingen van de consument blijven dan ook redelijk op peil, hoewel een snel oplopende
04 De gesel van lakse betalers Wanbetalers. Een kwart van alle faillissementen is het directe gevolg van slecht en niet betalende klanten. Zorg dat het u niet overkomt.
werkloosheid daar gauw verandering in kan brengen. Een aantal verschijnselen hangt nauw samen met een verslechterende economie. Gedwongen ontslagen bijvoorbeeld, een ingreep waar veruit de meeste ondernemers emotioneel tegen aanhikken. Maar ook het verkopen van delen van het bedrijf om de schuldenlast te
08 Breng uw pensioenlasten omlaag Een gratis informatieboekje van Centraal Beheer Achmea biedt u inzicht in de mogelijkheden tot dertig procent op uw pensioenlasten te besparen.
verminderen. Dit hoeft voor het desbetreffende bedrijfsonderdeel de vooruitzichten allerminst te bederven, zoals blijkt uit het verhaal over salarisverwerker Raet. Daarnaast worden veel bedrijven lakser met het betalen van rekeningen. En wanbetalers veroorzaken niet zelden andermans faillissement. Een goed debiteurenbeheer is in
12 Reïntegratie Bedrijven zijn verplicht medewerkers met een arbeidshandicap, voor wie geen plaats meer is, elders te plaatsen. Argonaut helpt en in het gunstige geval kost het geen cent.
deze tijd dan ook absoluut vereist. Op de kantorenmarkt groeit het aantal onverhuurde vierkante meters snel. De ondernemer die kantoorruimte wil huren is in een voordelige positie nu met de verhuurder valt te onderhandelen over voorzieningen en prijzen. Al deze onderwerpen ziet u in dit nummer
22 Koopgedrag consument verandert Economische tegenwind heeft onmiskenbaar invloed op het koopgedrag van de consument. Dassen, minirokjes, opleiding en cultuur zijn ‘in’, geld is ‘uit’.
terug. Dat geldt ook voor de betaalbaarheid van pensioenen, hoewel deze kwestie meer te maken heeft met de inzakkende beurzen dan alleen met economische tegenwind. Het gratis verkrijgbare boekje over dit onderwerp biedt u als ondernemer inzicht in de mogelijkheden om de pensioenen in uw bedrijf betaalbaar te houden en in overeenstemming te brengen met het huidige economische tij. Wij wensen u veel leesplezier. De redactie
02
CBnieuws 2003 - 03
29 Leegstand op de kantorenmarkt Voor ondernemers die kantoorruimte (willen) huren, is deze periode een uitgelezen kans om te onderhandelen over huurprijzen en andere faciliteiten
en verder...
07 Terrorisme
26 Onbegrensd zakendoen in Europa
10 Kort nieuws
28 Nieuwe Rijden
14 Luxe broodjes
32 Raet
16 Ontslagvergoeding
34 Fruitmandenactie
18 Leefstijl Trainingscentrum
35 Kort nieuws
24 Van kweker naar klant Een impressie door Herre Joostensz, fotograaf van Centraal Beheer Achmea
CBnieuws 2003 - 03
03
De rampspoed van openstaande facturen
Achteloze betalers strenger aanpakken De economie kwakkelt. De wanbetalersgriep houdt ons land in zijn greep. Incassobureaus raken overbelast en vooral het midden- en kleinbedrijf komt in de problemen. Diverse onderzoeken wijzen uit dat een slechte betalingsmoraal de oorzaak is van veel narigheid. De oplossing moet dan ook worden gezocht bij de ondernemingen zelf. En verrassend genoeg zowel bij de crediteur als bij de debiteur.
Een kwart van alle faillissementen is het directe gevolg van
421 ondernemingen pittige vragen voorgeschoteld over
slecht en niet betalende klanten. Dat blijkt uit het onder-
hun debiteurenbeheer. Bijna 68 procent geeft aan regel-
zoek ‘Zicht op Debiteuren’ van Graydon-onderzoeker
matig op dubieuze debiteuren te moeten afschrijven.
Robert Blom. Van november 2002 tot maart 2003 kregen
Anderzijds geeft bijna 55 procent toe zelf ook te laat te betalen.
Kerven of poffen?
Bedenkelijk “Als we praten over betalingsgedrag dan hebben we het
Op de pof in het schriftje van de kruidenier of op de kerfstok
over moraliteit”, zo stelt Blom. “Veel debiteuren betalen te
van de winkelier. Kopen op krediet is een oud gegeven.
laat omdat zij daar rente op hopen te besparen. Er zijn ook
Koper en winkelier waren beiden in het bezit van een stok
organisaties waar een bureaucratisch systeem ervoor zorgt
waarop werd bijgehouden voor hoeveel iets was
dat facturen voortdurend in een laat stadium worden
aangeschaft. De winkelier legde de twee stokken naast
betaald.” Dergelijk gedrag acht Blom bedenkelijk, evenals
elkaar en voorzag ze van een gemeenschappelijke kerf. Op
het gemak of de achteloosheid waarmee sommigen altijd
die manier had de klant de garantie dat er niet met cijfers
tot het laatste moment zullen wachten met betalen. “Maar
was geknoeid. De uitdrukking ‘Iets op eigen houtje doen’
nog kwalijker zijn debiteuren die bestellingen plaatsen die
komt hier eveneens vandaan. Een ‘pof’ is een ander verhaal.
zij willens en wetens op het afgesproken moment helemaal
‘Pof’ moeten we vooral zien, pardon horen, als een
niet kunnen betalen”, aldus de onderzoeker.
klanknabootsend woord: een klap. Oorspronkelijk betekende ‘pof’ ergens een slag naar slaan, op goed geluk. Pas later
Liever kwijt dan rijk
kreeg het de betekenis ‘zonder directe betaling’ of ‘op
Bewust uitgestelde betalingsmomenten zijn niet de enige
krediet’.
oorzaak. “En het ligt ook niet alleen aan de debiteur die juist wacht op de komst van een deurwaarder in de hoop
04
CBnieuws 2003 - 03
‘Een klant die chronisch te laat betaalt, is geen goede klant’
op een schikking of betalingsregeling”, zo is de ervaring
klanten op wie eerder een incassobureau is afgestuurd.
van Willem Schrauwen van de administratieve dienst-
Veel ondernemers onderschatten het belang van een
verlener Raad Nieuwegein. “De ondernemer zelf mag
kredietwaardige klant met een goede betalingsmoraal:
namelijk best wat sneller en alerter omspringen met
bijna 62 procent stuurt pas een eerste aanmaning na 30
openstaande facturen. Aanmaningen sturen of, als dat
dagen, sommigen wachten zelfs tot 90 dagen na de
niets oplevert, een incassobureau inschakelen, wordt vaak
oorspronkelijke factuurdatum. En 47 procent schakelt
als een gevoelige aangelegenheid gezien. Natuurlijk is het
pas na 60 dagen een incassobureau in.”
verstandig om jezelf af te vragen hoe belangrijk een klant is, of het een vaste klant is of niet. Maar een klant die
Keurmerk noodzakelijk
chronisch te laat betaalt, is geen goede klant. Die ben je
In tijden van economische neergang heeft de incasso-
toch liever kwijt dan rijk?”
branche het druk. Het MKB geeft jaarlijks een bedrag
Blom beaamt dat bij MKB-ondernemers de vrees overheerst
van 5,8 miljard euro ter incasso uit handen. Daarvan blijkt
dat klanten weglopen. “Uit het onderzoek blijkt dat 63
circa 1,3 miljard niet geïncasseerd te kunnen worden. De
procent bereid is door te leveren aan te laat betalende
Nederlandse Vereniging van Incasso-ondernemingen (NVI)
klanten, ruim de helft zegt zelfs te blijven leveren aan
waarschuwt voor malafide incassobureaus die tot
CBnieuws 2003 - 03
»
05
»
chanteren en intimidatie overgaan of die er met het alsnog geïncasseerde geld vandoor gaan. Bestuurder Peter Grootenboer van de NVI: “Dat geeft onze branche –helaas– een slechte naam. Daarom maken wij met onze leden en hun klanten duidelijke afspraken. Ook is er een gedragscode en een klachtenprocedure en het Keurmerkinstituut toetst momenteel onze leden. Aan het eind van dit jaar verwachten we de eerste keurmerken.”
Wettelijk geregeld Ook op Europees niveau liegen de cijfers er niet om. Binnen Europa wordt de betalingsachterstand bij handelstransacties op 90 miljard euro per jaar geschat, wat weer een renteverlies van 10,8 miljard euro tot gevolg heeft. Op 1 december 2002 is er dan ook een wet inwerking getreden waarin de wettelijke rente voor handelscontracten fors is verhoogd, van 7 naar bijna 12 procent. Bovendien gaat de rente automatisch na dertig dagen lopen. Een aanmaning is krachtens deze wet niet meer nodig.
Winst
06
De achteloze betaler moet strenger aangepakt en de
post duurt het minimaal twee dagen om een factuur op de
ontvangende partij moet meer op zijn strepen staan.
plaats van bestemming te krijgen. Via internet slechts een
Debiteurenrisico’s blijken prima beheersbaar. Zo kan een
paar seconden. Bovendien is het voor alle partijen
onderneming zich simpelweg beroepen op de wet en een
gemakkelijk en overzichtelijk. Elektronisch factureren en
openstaande factuur na dertig dagen met de wettelijke
betalen staat in ons land, in vergelijking met de Verenigde
rente verhogen. Daarnaast kan hij een adequaat debi
Staten, nog betrekkelijk in de kinderschoenen. Onderzoek
teurenbeheer uitstippelen. Wie de snelheid er goed in wil
uit de Verenigde Staten wijst uit dat rekeningen via inter-
houden, kiest voor elektronisch factureren en betalen via
net zeven tot tien dagen eerder worden betaald. Tel uit je
internet. Arend Bakker, salesmanager Interfaktuur: “Via de
winst.”
Do’s & Don’ts
Meer informatie…
“Houd je dossiers op orde”, aldus Peter Grootenboer (NVI). “Halen waarschuwingen niets
- www.NVIO.nl.
uit, maak dan goede afspraken met een incassobureau over de te volgen procedure,
- www.kvk.nl/artikel
percentages, tarieven en dergelijke. Vergeet bijvoorbeeld niet om bij een no cure no pay-
- www.ondernemersklankbord.nl
overeenkomst af te spreken wat er moet worden betaald.” Robert J. Blom (Graydon):
- www.incasso.pagina.nl
“Degelijk debiteurenbeheer en creditmanagement verminderen aanzienlijk de kans op een
- www.debiteuren.pagina.nl
incasso of juridische procedures.” ”Wees consequent”, stelt Willem Schrauwen (Raad
- www.http://europa.eu
Nieuwegein). “En reageer snel bij te late betalingen. Een telefoontje doet overigens vaak
- www.microbanker.com
wonderen: je hebt direct een reactie en de kans om afspraken te maken.”
- www.interfaktuur.nl
CBnieuws 2003 - 03
Bijna alle verzekeringen wijzigen door risico terrorisme Door de toegenomen risico’s van terroristische aanslagen en schade wijzigen
Sinds de aanslag op het WTC in New York blijkt dat terrorisme ongekend grote gevolgen kan hebben. Het menselijk leed en de uitkeringen hiervoor zijn bijna niet te overzien, de schade aan goederen en gebouwen is enorm en kan in tientallen miljarden euro’s lopen. Voor
nagenoeg alle polisvoor-
verzekeraars is terrorisme daardoor een onverzekerbaar risico. Door dat gezamenlijk te dragen en een maximum te
waarden en verzekeringsdekkingen van schade-, zorg-, levens- en uitvaart-
stellen aan het uit te keren bedrag, kunnen verzekeraars het risico beheersbaar houden.
Naar rato De huidige dekking op verzekeringen, inclusief het
verzekeringen in Nederland. De kern van de wijziging is dat er een wettelijk
terrorismerisico, verandert in principe niet. De wijziging houdt in dat de volledige schade niet wordt vergoed als blijkt dat - als gevolg van terrorisme - de totale schadeomvang van alle ingediende claims hoger uitvalt dan een miljard euro per jaar. Dat gebeurt via de
maximum bepaald is aan de vergoeding van terrorismeschade.
Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden (NHT) waarin het merendeel van de Nederlandse verzekeraars deelneemt. De NHT stelt een uitkeringspercentage vast, zodat het maximum van een miljard euro niet wordt overschreden. De uitkering valt in dat geval voor alle gedupeerden naar rato lager uit dan waar de verzekerde op grond van zijn huidige verzekeringsdekking recht op zou hebben. De wijziging op de polisvoorwaarden heeft geen invloed op de hoogte van de premies. Als de polis niet voorziet in een aanpassing, vallen verzekeraars terug op de Noodwet financieel verkeer die naar verwachting per 1 oktober in werking treedt. Deze wet biedt bescherming aan verzekeraars. Het moment van de invoering van de wijziging hangt af van de individuele verzekeringen. Dat kan per direct zijn, maar ook binnen een bepaalde periode of per premievervaldatum. Centraal Beheer Achmea stuurt haar klanten in het najaar aanvullende informatie over de verandering.
CBnieuws 2003 - 02
07
Boekje met handige tips
Pensioenlasten kunnen fors omlaag Aanzienlijk besparen op de pensioenlasten en als werkgever toch een prima pensioenvoorziening blijven bieden? Dat lijkt een droom, maar is het niet. Centraal Beheer Achmea denkt namelijk dat die besparing mogelijk is. Een onlangs verschenen informatieboekje reikt werkgevers een aantal handvatten aan die kunnen leiden tot een besparing op de pensioenlasten van wel 30 procent.
Het zijn roerige tijden in pensioenland. Het centrale thema
hun werknemers. De strijd tussen werkgevers en
is de twijfel over de betaalbaarheid van pensioen. Bijna
vakbonden is fel.
dagelijks is deze secundaire arbeidsvoorwaarde in de
08
krantenkolommen terug te vinden. Is het niet omdat het
Zuinig
nieuwe kabinet aan de pensioengerechtigde leeftijd wil
Dat is niet verwonderlijk. Werknemers beschouwen het
tornen, dan is het wel omdat veel pensioenfondsen
pensioen –na het salaris– namelijk als de belangrijkste
noodgedwongen maatregelen nemen omdat ze volgens de
arbeidsvoorwaarde. Terwijl nog niet eens zo heel lang
Pensioen- en Verzekeringskamer te weinig geld in huis
geleden een pensioenregeling een werknemer weinig
hebben om alle uitkeringen te kunnen betalen. Bovendien
boeide. Maar door het ‘pensioenbombardement’ in de
vormt het onderwerp pensioen een struikelblok in veel
media en de verslechterde economische situatie, staat
CAO-onderhandelingen. Zo gaven banken en verzekeraars
pensioen nu op zijn netvlies. Veel werknemers vertrouwen
recent aan af te willen van het premievrij pensioen voor
als het om hun eigen pensioen gaat volledig op de
CBnieuws 2003 - 03
werkgever. Het is dus belangrijk dat werkgevers verworven rechten niet ‘zomaar’ terzijde schuiven. Er komt tegenwoordig immers al genoeg op werknemers af. Een goede, stabiele pensioenregeling geeft rust. En daar heeft ook de werkgever baat bij. Dat werkgevers alert zijn, is evenmin vreemd. De pensioenlasten voor bedrijven bedragen gemiddeld namelijk vijftien procent van de totale loonsom. Uitschieters naar meer dan 25 procent komen ook voor. Logisch dat een werkgever niet zonder slag of stoot ‘ja’ zegt tegen een voorstel van een vakbond. Het kan zo maar flink in de papieren lopen, terwijl de recessie hem juist dwingt om zuinig met zijn geld om te gaan. Pensioendeskundig Nederland is het er welhaast unaniem over eens: door de huidige invulling van pensioenregelingen, de vergrijzing van de arbeidsmarkt én de loonsverhogingen in de florerende jaren negentig, drukken de pensioenkosten steeds zwaarder op het bedrijfsresultaat. Vooral ook omdat de lage rentestand en tegenvallende beleggingsresultaten een negatief effect hebben op de pensioenlasten van een gemiddelde werkgever. En dat dwingt veel bedrijven om hun eigen pensioenregeling kritisch tegen het licht te houden en zich daarbij de vraag te stellen: hoe houden we de pensioenlasten betaalbaar?
Praktische tips Een van de handvatten die het nieuwe boekje van Centraal Beheer Achmea beschrijft, is de omzetting van een eindloonregeling naar een middelloonregeling, ook wel bekend als opbouwregeling. Voor een werkgever biedt deze pensioenregeling het grote voordeel dat zijn pensioenlasten beter beheersbaar zijn. Zeker als een werkgever kiest voor een jaarlijkse indexering, blijkt in de praktijk de overgang van een eindloon- naar een middelloonregeling voor werknemers zeer acceptabel. Meer tips over besparingen voor de werkgever en het bieden van een prima pensioenvoorziening voor de werknemer staan in het informatieboekje ‘Hoe bespaart u tot dertig procent op de pensioenlasten?’.
Vraag het gratis boekje aan via de antwoordkaart.
CBnieuws 2003 - 03
09
in het kort
De economische groei valt zo goed als stil. De recessie hangt als een schaduw over Nederland. Veel werkgevers hebben moeite om hun hoofd boven water te houden.Deze slechte economische situatie heeft niet alleen negatieve gevolgen voor het aantal startende ondernemers in Nederland, maar ook voor de aantallen nieuwe banen en faillissementen.
10
CBnieuws 2003 - 02
Groei faillissementen Het regent faillissementen. Bijna vijftien-
kwartaal vorig jaar. Een jaar eerder waren
honderd bedrijven en instellingen konden
het er nog 999. Veruit de meeste bedrijven
in het eerste kwartaal van 2003 het hoofd
(494) die wegens geldgebrek door de recht-
niet meer boven water houden. Dat is ruim
bank werden opgeheven, waren volgens het
17 procent meer dan in hetzelfde kwartaal
CBS financiële instellingen en zakelijke
van 2002. Dat blijkt uit de cijfers van het
dienstverleners. De grootste groei van het
Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Het
aantal faillissementen deed zich voor in de
aantal failliete bedrijven en instellingen
horeca. Hier gingen 62 bedrijven op de fles,
kwam uit op 1424 tegen 1213 in het eerste
bijna tweederde meer dan een jaar eerder.
Starters het vaakst onderuit Uit cijfers van Graydon, een bedrijf dat ondernemers assisteert bij kredietbeheer, blijkt dat maar liefst 82 procent van het totaal aantal faillissementen tot de categorie ‘startende ondernemers’ behoort. Het kredietmanagementinformatiebureau rekent tot deze groep alle bedrijven die nog geen vijf jaar bestaan. “Bedrijven starten nog te vaak met geleend geld. Als het geld niet bij een bank vandaan komt, gaan veel starters toch door. Deze bedrijven staan dus
Minder startende ondernemingen
vanaf het begin al zwak”, licht onderzoeker Robert Blom van Graydon toe. Mogelijke
Het aantal starters daalt. In 2002 werden 54.500 bedrijven
oplossingen ziet Blom in betere begeleiding
opgericht tegen 58.900 in het jaar daarvoor. Volgens de
en voorlichting. Veel bedrijven ontberen
Kamer van Koophandel deed de afname zich vooral voor
volgens hem de nodige vakkennis en
bij de bouwnijverheid en de zakelijke diensten.
ervaring bij de start. Het volgens Graydon
De industrie en de vervoerssector waren evenmin in trek.
lichtzinnige vestigingsbeleid kost de
In de automatisering nam het aantal starters sterk af, zowel
maatschappij jaarlijks ongeveer 3 miljard
bij systeemontwikkeling (-530) als bij automatiserings-
euro. Driekwart daarvan is schade voor
adviesbureaus (-160). Ondanks de teruggang ligt het aantal
leveranciers, banken, verhuurders en andere
startende ondernemers in 2003 nog altijd hoger dan in
schuldeisers. Een kwart bestaat uit niet
1998. De meeste starters waren te vinden in West-Neder-
betaalde belastingaanslagen.
land, vooral in Zuid-Holland (12.000) en Noord-Holland
Blom concludeert: “De economische
(10.000). De detailhandel en persoonlijke diensten kenden
dynamiek is niet gebaat bij lagere drempels
een lichte groei. De grootste groeiers waren te vinden
voor zelfstandig ondernemerschap.”
onder organisatie-adviesbureaus (3.570).
Stoppers Binnen vijf jaar na oprichting van een nieuw bedrijf is de helft van deze bedrijven gestopt, zo blijkt uit het onderzoek ‘Bedrijvendynamiek en werkgelegenheid’ van het Economisch Instituut voor het Midden- en kleinbedrijf (EIM). In tijden van economische teruggang stijgt het percentage bedrijven dat gedwongen is de poorten te sluiten. Het percentage faillissementen als aandeel van het aantal opgeheven bedrijven nam in de hoogconjunctuur (van 1993 tot en met 2000) af, van 19 tot 10 procent. Dit percentage steeg in 2001 naar 11, in 2002 zette deze stijging zich voort.
CBnieuws 2003 - 03
11
Medewerker reïntegreren naar nieuwe baan bij andere werkgever Werkgevers die voor een medewerker met een arbeidshandicap buiten het eigen bedrijf een baan moeten vinden, kunnen dit overlaten aan een reïntegratiebedrijf. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) vergoedt vijftig tot honderd procent van de kosten.
Een medewerker met een arbeidshandicap voor wie binnen
medewerker een reïntegratietraject bij Argonaut afspreken,
het eigen bedrijf geen passend werk kan worden gevonden.
krijgen vijftig procent van de kosten vergoed. Bij een
Het is een situatie waar iedere werkgever zich voor
geslaagde herplaatsing bij een externe werkgever wordt ook
geplaatst kan zien. In dat geval is de werkgever wettelijk
de resterende vijftig procent vergoed. Mislukt de her-
verplicht na te gaan of deze persoon bij een andere
plaatsing dan neemt Argonaut de resterende vijftig procent
werkgever aan de slag kan.
van de kosten voor haar rekening. De werkgever kost deze vorm van reïntegratie dus helemaal niets.
Ontzorgen
12
Vanuit het principe Achmea ontzorgt biedt reïntegratie-
Bemiddelen
bedrijf Argonaut werkgevers de mogelijkheid om deze klus
Argonaut zegt dat de kans op een succesvolle reïntegratie
uit handen te geven. Argonaut onderhoudt via haar
van iemand met een arbeidshandicap samenhangt met het
reïntegratiedeskundigen contacten met werkgevers in heel
moment waarop een werknemer een reïntegratietraject
Nederland. Zij verzamelen speciaal voor arbeids-
begint. “Hoe eerder een (zieke) werknemer bij Argonaut
gehandicapten vacatures. Bedrijven die voor een
binnenkomt, hoe liever het ons is”, verklaart Jenny Floris,
CBnieuws 2003 - 03
Subsidie De werkgever die iemand met een arbeidshandicap in dienst neemt, profiteert van adviseur marketing bij Argonaut. “Mensen die nog in het
verschillende subsidies.
ritme van een baan zitten, hebben meer kans op een succesvolle plaatsing dan personen die langdurig thuis
• Premiekorting voor werkgevers
zitten en hun sociale leven daarop hebben afgestemd.
Voor een periode van drie jaar krijgt de
Daarbij is een goede begeleiding onontbeerlijk. De
werkgever een korting op de premie die hij
werknemer ondergaat immers een soort rouwproces.
betaalt in het kader van de Wet arbeids-
Meestal heeft hij het in zijn functie bij zijn huidige baas
ongeschiktheidverzekering (WAO) en de
naar het zin gehad. Plotseling afscheid moeten nemen valt
Werkloosheidswet (WW).
dan moeilijk. Maar tegelijkertijd beseft zo’n iemand ook dat hem elders een tweede kans wordt geboden. Hij is
• Geen loon doorbetalen bij ziekte
gemotiveerd en wil graag scholing en cursussen volgen om
In geval van ziekte neemt de uitvoerings-
weer aan het werk te komen.”
instelling de betalingsplicht van de werkgever over. Voorwaarde is wel dat het gaat om een
Wilt u meer weten? Vul dan de antwoordkaart in.
passende functie. Deze regeling geldt gedurende een periode van vijf jaar na aanvang van de arbeidsovereenkomst. • Andere en aanvullende kortingsregelingen Als de arbeidsgehandicapte 58 jaar of ouder is, kan tevens de premiekorting ouderen worden toegepast. Het gaat hierbij om een jaarlijkse korting van twee procent op de WAObasispremie.
CBnieuws 2003 - 03
13
14
CBnieuws 2003 - 03
Recessie: broodtrommel vervangt luxe broodjes
CBnieuws 2003 - 02
15
Als werkgever en werknemer afscheid van elkaar nemen is het zaak dat dit op een goede manier gebeurt
16
CBnieuws 2003 - 03
Wat kunt u uw werknemers bieden bij ontslag? Met grote regelmaat staan er berichten in de media over reorganisaties en gedwongen ontslagen. Gedwongen ontslagen zijn zowel voor de werkgever als voor de werknemer heel vervelend. De Nederlandse wetgeving zorgt ervoor dat werknemers bij hun ontslag doorgaans niet met lege handen staan.
Een vergoeding bij vertrek is vaak het laatste wat een
flexibel periodiek inkomen met het Flexibel Inkomens
werkgever voor zijn werknemer doet. Als werkgever en
Plan. De persoonlijke situatie van werknemers is vaak aan
werknemer afscheid van elkaar nemen is het zaak dat dit
veranderingen onderhevig. Het is om die reden belangrijk
op een goede manier gebeurt. En dat beide partijen
dat hun inkomen net zo flexibel is. Het inkomen uit het
tevreden zijn over de getroffen regeling. Bij collectieve
Flexibel Inkomens Plan kan in bepaalde gevallen bijgesteld
schadeloosstellingen moet veel geregeld worden. Daarbij
of uitgesteld worden. Een inkomen uit een ontslag-
valt te denken aan het opstellen van een sociaal plan,
vergoeding is bijvoorbeeld vaak tijdelijk. Als de werknemer
overleg met vakbonden en de OR en het voeren van
een nieuwe baan vindt, is deze financiële aanvulling vaak
adviesgesprekken met betrokkenen.
niet meer nodig. Hij kan het inkomen dan omzetten in een aanvulling op zijn pensioen of gebruiken om eerder te
Deskundig advies voor de werkgever
stoppen met werken.
Krijgt u te maken met ontslagvergoedingen, ook wel gouden handdruk genoemd, dan is het zinvol om Centraal
De Personeelsvoorzieningen
Beheer Achmea als derde partij in te schakelen. Onze
Het Flexibel Inkomens Plan is sinds kort opgenomen
adviseurs helpen u bij het zoeken naar een oplossing die
binnen de Personeelsvoorzieningen van Centraal Beheer
fiscaal en financieel gezien voor beide partijen zo gunstig
Achmea. Als u als werkgever het Vermogenspakket heeft
mogelijk is. Zo maakt u gebruik van de kennis en de
gesloten binnen de Personeelsvoorzieningen, profiteert uw
ervaring die wij hebben opgebouwd op het gebied van
werknemer van 0,2 procent extra rentevergoeding op het
ontslagvergoedingen.
Garantie Inkomen. En dat geldt niet alleen voor ontslagvergoedingen, maar ook voor ander vrijkomend kapitaal
...en voor de werknemer
zoals lijfrentes of pensioen.
Het is voor een werknemer die te maken krijgt met een ontslagvergoeding van groot belang om zijn financiële
Vraag dan met de bijgevoegde antwoordkaart een
toekomst grondig te bezien. Een deskundig advies kan
informatiepakket aan. Natuurlijk kunt u ook een afspraak
daarbij helpen. Bovendien kunnen wij de uit te keren
maken met een van onze adviseurs (055) 579 8004.
ontslagvergoeding omzetten in een gegarandeerd en
CBnieuws 2003 - 03
17
Preventietraining van het Leefstijl Trainingscentrum
Voelen in plaats van redeneren Het Leefstijl Trainingscentrum (LTC) verzorgt trainingen die de weerbaarheid en flexibiliteit vergroten. Doel is om mensen bewust te laten worden van hun kwaliteiten. Om te ervaren wat een training inhoudt, nam een van onze redacteuren deel aan een driedaagse preventietraining.
Met een tas vol los zittende kleding stap ik in de vroege
werk. Ik slaap slecht en kan mijn werk niet loslaten. Ik ben
ochtend over de drempel van het LTC in Dalfsen. De
hier omdat ik vind dat er iets moet gebeuren, zo kan het in
ingang van de villa wordt gemarkeerd door een beeld van
elk geval niet langer.”
een balancerende beer. In de woonkamer van het landgoed
“Ik wil niet meer moeten”, verklaart Petra Eigner,
zitten bijna dertig mensen onwennig bij elkaar. Er wordt
verzuimcoördinator en moeder van twee jonge kinderen.
weinig gepraat, iedereen wacht op wat er komt. Na een
“Ik wil gewoon leven.”
welkomstwoord van een van de trainers splitst de groep in tweeën en vertrekt iedereen naar de trainingsruimte.
Trainer Harm Knol Bruins herkent de verhalen. “Bij veel mensen verandert inspiratie op een gegeven moment in
Het LTC verzorgt onder meer team-, preventie- en
transpiratie. Wij laten deelnemers zich hier bewust worden
reïntegratietrainingen, die drie dagen duren. Deelnemers
van lichamelijke signalen die een overbelasting van het
aan deze sessie merken dat hun belastbaarheid minder
lichaam aangeven. Eigenlijk kent iedereen zijn eigen ‘rode
wordt en nemen deel aan de training om een burn-out te
lampjes’ wel. Hoofdpijn, een gespannen nek of tintelende
voorkomen. Zij komen uit eigen beweging, al dan niet op
vingers. Er naar luisteren is echter een heel ander verhaal.”
advies van hun werkgever, bedrijfs- of huisarts.
Knol Bruins legt uit dat de deelnemers de komende dagen door oefeningen uit de bio-energetica en de haptonomie
Plezier
leren hoe zij reageren op inspanning en stresssituaties.
‘Wordt uw werk u de baas?’ Deze vraag staat voorop de
“Probeer het nut van de oefeningen even te vergeten”,
brochure van de preventietraining van het LTC. Tijdens de
waarschuwt hij. “Ervaar gewoon wat er in je lichaam
voorstelronde blijkt de vraag een schot in de roos. De
gebeurt.”
deelnemers vertellen over hun werksituatie of hun privé-
18
leven. De situaties zijn verschillend, maar één ding komt
Meebewegen
bij iedereen terug: ergens is het plezier naar de achtergrond
Na de inleiding gaan de stoelen aan de kant. Ze zullen pas
verdwenen. “Ik heb het mooiste beroep van de wereld”,
aan het eind van de drie dagen weer tevoorschijn komen.
vertelt scheepstimmerman Erik van Lente. “Toch ga ik de
Het is tijd voor lichaamsbeweging. Bij de eerste in- en
laatste maanden met lood in mijn schoenen naar mijn
ontspannende oefeningen blijkt hoe stram sommige
CBnieuws 2003 - 03
»
CBnieuws 2003 - 03
19
‘Meebewegen met een ander is veel makkelijker voor mezelf’
lichamen zijn geworden. Met de eerste ontspanning
»
komen bij een aantal deelnemers veel emoties boven. Tijdens een nabespreking met de groep vertelt iedereen wat hij ervaren heeft. “Ik probeerde me schrap te zetten als iemand me duwde, maar daardoor voelde ik de klap alleen maar harder”, vertelt een deelneemster. “Ik heb ontdekt dat meebewegen met een ander veel gemakkelijker kan zijn voor mezelf.”
Omgeving Na het ontbijt op de tweede dag legt Knol Bruins de basisbeginselen van haptonomie uit. “We hebben een sterk gevoel waar ons lichaam begint en ophoudt en dat kun je uitbreiden. Als automobilist weet je of je tussen twee paaltjes door past of niet, dus blijkbaar voel je hoe breed je inclusief auto bent.” Om iedereen te laten ervaren dat je één kunt worden met de omgeving, volgen er een paar oefeningen. ‘Voel hoe je reageert’, is opnieuw de boodschap. ‘Als iets zeer doet, verzet je je daar dan tegen? Of mag je pijn hebben, zodat je die pijn een plek kunt geven?’ Voor de hele cursus geldt dat er op deze vragen geen pasklare antwoorden gegeven worden. Iedereen ervaart de verschillende mogelijkheden en mag zelf bepalen wat het best bij hem past. “Sommige oefeningen zullen niet bij je passen”, aldus de trainer. “Dan hoef je er dus ook niks mee te doen.”
‘Aha-gevoel’ Gedurende de tweede dag krijgen steeds meer deelnemers een ‘Aha-gevoel’. De blokkades die zij in de oefeningen tegenkomen herkennen zij uit het dagelijkse leven. ‘Ik wil te graag’, ‘Ik denk voor anderen in plaats van voor mezelf’, en ‘Ik geef mijn grenzen niet duidelijk aan’, het zijn veelgehoorde kreten. De drie stappen die de cursus doorloopt: bewustwording, herkennen en erkennen, zijn al grotendeels achter de rug. De emoties die de bewust-
20
CBnieuws 2003 - 02
wording oproept, nemen gaandeweg af. Tijdens het
kan nu eerlijk zijn tegenover mezelf. Ik was tijdens de hele
middagprogramma ontdekt iedere deelnemer zijn eigen
training op mijn gemak. Daardoor heb ik dingen gedaan
kwaliteiten. “Want die zijn inmiddels zo gewoon voor ons,
die ik anders nooit doe. Ik voel dat ik gegroeid ben door
dat we ze niet meer zien”, aldus Knol Bruins. “Toch zijn
deze drie dagen.” Van Lente is het hier mee eens. “Ik weet
die kwaliteiten heel belangrijk om te kennen, daarin
na deze drie dagen nog steeds niet precies welke kant ik op
schuilt namelijk zowel je kracht als je valkuil.” Tevreden
wil, wel hoe ik het aan wil pakken. Ik was de jongste uit de
en met een groot gevoel van verbondenheid eindigt de
groep, ik ben 23 jaar, maar ik heb dat niet als een
avond voor de meesten in de woonkamer, met een drankje
probleem ervaren. Het was een intensieve, maar ook een
bij de open haard.
gezellige tijd. Ik heb weer vertrouwen in mezelf, dat is voor mij de grootste winst.”
Schilderen De sfeer tijdens het ontbijt op de derde dag is gespannen.
Verwachtingen
“Ik kan hier wel begrijpen hoe ik reageer en ik weet hoe ik
Trainer Knol Bruins blikt tevreden terug op de afgelopen
mezelf kan ontspannen, maar hoe moet dat als ik straks
drie dagen. “Zo’n training is elke keer weer bijzonder”,
weer op mijn werk kom?”, vraagt een deelnemer zich
vertelt hij. “Ik doe het nu zeven jaar en iedere keer is
hardop af. Een ander zegt: “Ik zie nu al op tegen het
anders. Mijn taak als trainer is omstandigheden scheppen
moment dat ik mijn mailbox open. Ik ben vier dagen niet
waarbij mensen zich openstellen en naar zichzelf kijken.
op kantoor geweest, ik wil er nog niet aan denken hoeveel
Eigenlijk helpen we mensen om hun eigen waarheid te
berichten ik straks heb.” Tijdens de laatste dagdelen blijkt
vinden. We bieden hier geen oplossingen. Dat een van de
er echter tijd voor een praktische invulling van het
mensen in deze groep aan het eind zei dat wij geen therapeuten waren, vond ik dan ook een groot compliment.” Als ik in de auto stap merk ik hoe vol mijn
‘Ik had nooit gedacht dat ik
hoofd is. Ik ben onder de indruk van de warmte in de groep en de snelle verandering die bij sommige deelnemers
nog eens nuchter zou dansen’
optrad. Net als de andere deelnemers weet ik na de training waar mijn sterke en zwakke punten liggen en hoe ik de balans in mijn leven kan bewaken. Tegelijkertijd besef ik dat dit veel aandacht kost. Dat je jezelf op een
geleerde. Aan het eind van de dag heeft iedere deelnemer
andere manier kunt leren kennen heeft elke deelnemer de
een plan van aanpak opgesteld om de balans tussen
afgelopen dagen gemerkt. Die ontdekking werd misschien
belasting en belastbaarheid te hervinden. De oplossingen
wel het mooist verwoord door Van Lente: “Ik had nooit
lopen sterk uiteen. Van meer tijd in de natuur doorbrengen
gedacht dat ik nog eens nuchter zou dansen en het nog
tot meer sporten en schilderen. Ook van baan veranderen
leuk zou vinden ook!”
en professionele hulp zoeken komen voorbij. Verzuimcoördinator Eigner is optimistisch aan het eind van de training. “Ik ben meer van mezelf gaan houden, ik
Vraag het gratis boekje aan via de antwoordkaart.
CBnieuws 2003 - 03
21
Dassen en minirokjes vliegen de winkel uit
Koopgedrag consument verandert in slechte tijden Als de economie tegenzit, verandert het koopgedrag van de consument. Dure vakanties naar verre horizonten maken plaats voor low budgetvakanties in de buurt. Ook zichtbare statussymbolen, zoals een dure auto of merkkleding, boeten aan populariteit in. Kees ter Woort, directeur van marktonderzoeksbureau TWM, geeft zijn visie op de trends in het koopgedrag van de komende jaren.
‘Dress to impress.’ Een van de credo’s van het programma
dat scholing belangrijk is. Men is bereid om te investeren
Idols, waar een popster gecreëerd werd. De juiste kleding
in opleiding. Geld is uit, terwijl cultuur en opleiding in
was onmisbaar voor het bereiken van de ‘eeuwige’ roem op
zijn.”
het muziekpodium. Ook in economisch slechte tijden maken mensen er meer werk van om zich goed te kleden.
Lingerie
Zo schiet de verkoop van stropdassen omhoog. Eye, een
Toch blijven sommige zichtbare statussymbolen het goed
online databank over consumententrends, verklaart dit
doen. Ter Woort: “Denk aan de lippenstift van Chanel. Die
gegeven: “Mannen steken zich weer strak in het pak,
is erg duur, maar zit in een herkenbare gouden verpakking.
waarmee zij willen laten zien dat er met hen niet valt te
Het gebruik ervan geeft vrouwen die zichtbare status. De
sollen. Een stropdas betekent dat er rekening met hen
bezuinigingen zitten eerder in niet zichtbare producten,
dient te worden gehouden en dat het goed met hen gaat.
zoals lingerie.”
In economisch gunstige tijden gaat het meer om trendy
Ook de minirok is gevoelig voor trends. Gaat het
hebbedingen –snel even dit en snel even dat–, nu wordt er
economisch voor de wind, dan worden de rokken korter.
gericht gekocht.”
In slechtere periodes daalt de roklengte juist. Toch is in 2003 het omgekeerde het geval: de minirok neemt een
Opleiding
centrale plaats in op de catwalks. De verklaring blijkt
Dit wekt wellicht de indruk dat uiterlijk vertoon het goed
simpel te zijn. De kledingindustrie lijdt onder de
doet in deze economisch minder florissante tijd. Bij veel
economische crisis en stort zich op de minirok. Daarvoor is
luxe producten is echter het tegendeel te zien. Er vindt een
immers minder stof nodig.
verschuiving plaats van zichtbare naar psychologische
22
statussymbolen. ‘Downshiften’ heet dat: de levens-
Buurtwinkel
standaard tot een simpeler niveau terugbrengen. Cultuur,
De macht van grote merken komt ter discussie te staan als
opleiding en verbaal vermogen worden statussymbolen bij
de economie slecht draait. De klant wordt kritischer tegen-
uitstek, denkt Kees ter Woort. “Mensen komen erachter dat
over merkproducten. Ter Woort: “Die trend zie je bij alle
de basis onder hun bestaan goed moet zijn. Dat betekent
crississen. Men is zich bewuster van het uitgavenpatroon.
CBnieuws 2003 - 03
De consument vraagt zich af wat hij echt nodig heeft, wat hij uiteindelijk voor zijn geld krijgt en wat het toevoegt aan zijn leven. Als men bij Albert Heijn twee keer zoveel voor iets betaalt dan bij de goedkope supermarkt, kiest men eieren voor z’n geld. Daarom voorspel ik een terugkeer van de buurtwinkel. Bij Albert Heijn komt de klant in de verleiding om allerlei bonusartikelen aan te schaffen, bij de buurtsuper liggen alleen de noodzakelijke producten. Dat men daar doorgaans iets meer voor betaalt, neemt men op de koop toe. Wat betreft vakanties denk ik dat de dure wintersportvakantie aan populariteit zal inboeten. Mensen kiezen ervoor om één keer per jaar goed op vakantie te gaan. Dan is een lange vakantie naar een ver land populairder dan een geldverslindende wintersportvakantie.” Ter Woort ziet de versobering ook toeslaan bij eetgewoonten. “Na een drukke werkdag hadden consumenten de neiging om snel even Chinees te halen of dure afhaalmaaltijden. Je ziet die trend verschuiven: mensen kijken eerst in de koelkast of ze zelf iets in huis hebben en flansen hun eigen maaltijd in elkaar. Een keertje luxe uit eten wordt weer iets bijzonders.”
Zuinigheid Minder is het toverwoord, ook bij jongeren. Ter Woort: “Het popfestival Pinkpop was deze lente voor het eerst sinds jaren niet uitverkocht, terwijl er veel aansprekende bands optraden. Als het geld op is, staan ook jongeren niet in de rij voor de allernieuwste dure snufjes, zoals het weerbericht of de beurskoersen via de telefoon. Ik moet nog zien of I-mode een succes wordt. Ten slotte zie ik een versobering in het congreswezen. De hand gaat op de knip wat betreft dure cursussen en congressen. Bedrijven vragen zich af of het wel nodig is om veel geld te betalen voor congressen met dure lunches en weinig inhoudelijke diepgang. In Nederland hebben we daar een oud spreekwoorden voor: ‘zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen’. Uiteindelijk is dat de basis van ons denken, hoe de economische omstandigheden ook zijn.”
‘Cultuur, opleiding en verbaal vermogen worden statussymbolen bij uitstek’
CBnieuws 2003 - 03
23
Een kijkje achter de schermen bij de grootste bloemenveiling ter wereld
Afsnijden tot op het onderste vijfblad.
Soort bij soort in stapelwagens, klaar voor de keurmeesters.
Wie te vroeg op de knop drukt koopt te duur; wie te laat drukt, ziet die mooie partij naar een concurrent gaan.
Verdelers zorgen dat de geveilde partijen op de juiste bestemming komen.
24
CBnieuws 2003 - 03
Van kweker naar klant Wat kost een anjer in Buenos Aires? Een chrysant in Oslo? Een roos in Parijs? Een tulp in Tokio? Vaak is die prijs ’s ochtends vroeg in Aalsmeer bepaald. In dat dorp is diezelfde ochtend, via de wet van vraag en aanbod, voor de meeste soorten bloemen en planten een groothandelsprijs tot stand gekomen. En de prijs in de bloemenwinkels in al die steden en landen staat daarmee in directe relatie.
In de pakruimte worden de bloemen verpakt en gereed gemaakt voor verzending.
In de testruimte vindt continue onderzoek plaats naar het “vaasleven” van bepaalde soorten.
De tevreden klant.
CBnieuws 2003 - 03
25
onbegrensd zakendoen in Europa “Ons concern wil dat we meer aan ‘global sourcing’ doen. Dertig procent van alles wat we inkopen, dient uit lagelonenlanden te komen.” Aan het woord is hoofd inkoop Henk Klingenberg van Honeywell, Emmen. “Ons inkoopbeleid is gericht op een integrale kostprijsberekening.”
‘Honeywell doet volop zaken Honeywell levert luchtvaartproducten en -diensten,
een integrale kostprijs
berekening. “Dus: wat zijn de
regelapparatuur voor gebouwen, huizen en de industrie,
kosten van onder meer productie, levering, transport,
automobielproducten, energiesystemen, speciale
reiskosten, invoer en garantiekosten. Onder welke
chemicaliën, vezels, kunststoffen en elektronische en
voorwaarden levert men? Hoe capabel is de leverancier?
geavanceerde materialen. Het bedrijf heeft circa 120.000
Hoe is zijn technologie, hoe is de kwaliteit van zijn
werknemers in 95 landen.
producten? Is men ISO- en milieu-gecertificeerd, ISO 14001? Dit alles laat je los op de nieuwe leverancier, of die
“Ondernemers in het voormalige Oostblok zijn net zo
nu uit Nederland, Duitsland, Polen, Tjechië, Hongarije of
intelligent, zo niet intelligenter, dan wij. Het nadeel is
Vietnam komt.” Hoewel Honeywell volgens hem bij één
alleen dat zij tientallen jaren lang gewend waren om
Hongaarse firma evenveel (15 miljoen euro) uitbesteedt als
volgens andere principes te werken. Ze kregen een systeem
in de gehele regio Emmen bij diverse bedrijven, had deze
gedicteerd. Zodoende is het voor veel ondernemers nog
Hongaarse firma net zo goed in Tjechië of in Verweggistan
moeilijk om anders, meer westers, te denken”, stelt
kunnen staan. “Zoals gezegd, we doen zaken op basis van
Klingenberg. Toch ziet hij voldoende mogelijkheden voor
een integrale kostprijsberekening. We kiezen daarbij voor
zakendoen aldaar. Sterker nog: Honeywell besteedt dertig
zeer competente toeleveranciers en voor een langdurige
procent uit in lagelonenlanden waarvan 63 procent aan
relatie. Uiteindelijk hebben we wekelijks leveringen nodig,
Hongaarse firma’s. Slovaakse bedrijven krijgen 23 procent
zodat een langdurige vertrouwensrelatie noodzakelijk is.”
van deze ‘uitbestedingskoek’; Sloveense en Tjechische bedrijven ieder zeven procent. De rest wordt verdeeld over
Randvoorwaarden
bedrijven in bijvoorbeeld China of Vietnam.
Volgens Klingenberg blijf je, als inkoper, de ontwikkelingen volgen. “Vijftien, twintig jaar geleden
26
Kostenbesparing
zaten we met onze uitbestedingen bijvoorbeeld ook in
‘Global sourcing’ oftewel mondiaal inkopen. Het ultieme
Spaans Baskenland en in Italië. Dat waren toen de
doel is kostenbesparing. Klingenberg: “In het algemeen
lagelonenlanden waarmee we zaken deden. Tegenwoordig
kun je zeggen: is het loonaandeel van de kosten lager dan
verschuift die grens steeds verder oostwaarts.”
15 procent, dan zijn de lagelonenlanden niet con-
Randvoorwaarden zijn voor hem een financieel stabiele
currerend. Is het tussen de 15 en 30 procent, dan kan het
onderneming, een politiek stabiel land, een goede
wel concurrerend zijn. Maar ligt het loonaandeel boven de
technologie, goede communicatiemogelijkheden (geen
30 procent van de totale kosten, dan zijn de lagelonen-
taalproblemen), en het geloof dat het management goed
landen zeker concurrerend.” Het inkoopbeleid is gericht op
bezig en te vertrouwen is. Referenties opvragen is in dit
CBnieuws 2003 - 03
met bedrijven uit lagelonenlanden’ geval van groot belang. Ook dient men een questionnaire
Geen uitbuiting
in te vullen met vragen die helderheid verschaffen over hoe het bedrijf zich gedraagt ten aanzien van onder meer milieuzorg en de stand van techniek. “We doen nogal wat
Voor Henk Klingenberg, hoofd Inkoop bij
onderzoek vooraf, voordat we met elkaar in zee gaan.”
Honeywell in Emmen, is het beslist niet onethisch om –vanwege de lage
Onderzoek
inkoopkosten– met Vietnamese firma´s
Is men eenmaal gewogen en niet te licht bevonden, dan is
zaken te doen. Sterker nog: zakendoen
een langdurige relatie het gevolg. “Honeywell helpt in die
met lagelonenlanden wordt vanuit het
gevallen dergelijke toeleveranciers ook om de kennis te
management gepropageerd. “Een
verwerven die men nodig heeft om onze producten te
Vietnamese toeleverancier waarmee we in
maken. Desnoods sturen we onze engineers naar hen toe
onderhandeling zijn, betaalt zijn werk-
om ter plekke de mensen te helpen. We gooien pertinent
nemer 27 dollar per maand. Dat is daar
geen tekening over de muur om vervolgens te roepen: Red
veel meer dan een schoonmaker
je maar.” Voor Honeywell speelt afstand al lang geen rol
gemiddeld in een maand krijgt. Die
meer. “Als we praten over regionaal zakendoen, dan
verdient slechts twaalf tot vijftien dollar.
hebben we het over wat anders dan waar doorgaans
Kortom: wanneer een dergelijk bedrijf
‘regionaal’ mee wordt aangeduid. Polen is 560 kilometer
lokale wetten naleeft, geen kinderarbeid
van Emmen, Tjechië 800 kilometer. Dat is voor ons
laat verrichten, geen milieuproblemen
allemaal regionaal.” Door de vele maak-, kooponder-
veroorzaakt en dergelijke, dan is er toch
zoeken, benchmarks genoemd, zag Honeywell de afgelopen
niets mis mee? Dan is zakendoen met dit
jaren haar inkooppercentage stijgen van 25 naar 65
bedrijf voor ons beslist ethisch
procent.
verantwoord.” Van uitbuiting wil hij dan ook
De reden dat deze strategische keuzes de boventoon
niets weten. “Je biedt die mensen een
voeren, is om als onderneming te blijven bestaan, stelt
solide basis. Ze krijgen werk dat ook nog
Klingenberg. “Op dit moment besteden we bijvoorbeeld
eens goed betaald wordt.” Daar komt bij
veel uit aan een Hongaarse firma, maar we zouden best na
dat Honeywell volgens Klingenberg ‘voor
verloop van tijd tot de conclusie kunnen komen dat een
de lange relatie gaat’. “De aard van onze
firma in een ander land het voor ons voordeliger –en tegen
werkzaamheden vraagt om langdurige
dezelfde kwaliteit– kan fabriceren.”
relaties.”
CBnieuws 2003 - 03
27
Het Nieuwe Rijden
Interessante besparingsmogelijkheden voor bedrijven “We zijn geen geitenwollen sokken-types, die achter ons bureau allerlei niet te realiseren ideeën ontwikkelen. Onze plannen leveren bedrijven daadwerkelijk wat op”, zegt Peter Wilbers, senior programma-adviseur bij Het Nieuwe Rijden. Dit is erop gericht de CO2-uitstoot in het wegverkeer te verminderen.
De reductie van de uitstoot van CO2 is noodzakelijk. In
goederenvervoer. Deelname aan de rijstijlcursussen kan
het in 1997 afgesloten Kyoto-protocol kwamen vooraan-
namelijk aanzienlijke kostenbesparingen genereren.
staande industrielanden overeen zich te zullen inspannen
“Uit onderzoek blijkt dat het aanleren van de door ons
om de uitstoot van kooldioxide te verminderen en daar-
gepropageerde rijstijl leidt tot een teruggang in brandstof-
mee het broeikaseffect te beteugelen. Teneinde tegemoet
gebruik van maar liefst zeven procent. Dit is voor
te komen aan de eisen in het Kyoto-verdrag is onder
bedrijven natuurlijk erg aantrekkelijk, temeer daar het
auspiciën van het ministerie van Verkeer en Waterstaat een
mogelijk is subsidie te krijgen voor deelname aan een
aantal programma’s opgestart.
rijstijlcursus. Bij een afname van honderd rijstijlcursussen
Een van de initiatieven om de emissie van kooldioxide te
komt de afnemer in aanmerking voor een financiële
reduceren is Het Nieuwe Rijden, dat door de Novem wordt
bijdrage van de overheid. Voor particuliere weggebruikers
gecoördineerd. “Het Nieuwe Rijden probeert weggebruikers
is dit natuurlijk niet haalbaar, maar voor grote bedrijven
te bewegen tot een efficiënter rij- en aankoopgedrag”,
en brancheorganisaties behoort een dergelijke subsidie wél
vertelt Peter Wilbers. “Daarin houden we ons onder meer
tot de mogelijkheden.”
bezig met het veranderen van de rijstijl van weggebruikers”, aldus de Novem-medewerker. “We verzorgen
Veiligheid
rijstijlcursussen die erop gericht zijn weggebruikers
Ook de bandenspanning komt tijdens de cursus aan bod.
efficiënter gebruik te laten maken van hun voertuig, onder
In de praktijk blijken automobilisten de bandenspanning
meer door het tijdig opschakelen. Hoge toerentallen leiden
van hun voertuig veelal te weinig te controleren. Vaker
namelijk tot nodeloos brandstofverbruik. Ook wijzen we
controleren verhoogt de veiligheid op de weg.
erop dat het belangrijk is zoveel mogelijk te anticiperen op
Hetzelfde geldt voor de toepassing van in car-apparatuur,
gedragingen van medeweggebruikers.”
zoals cruise-control. De implementatie van dergelijke hulpmiddelen kan, zeker in combinatie met een rijstijl-
Subsidie
cursus, leiden tot een aanzienlijke verlaging van de
Volgens Wilbers zijn de cursussen zowel interessant voor
brandstofkosten én een verhoging van de veiligheid.
particuliere weggebruikers als voor het professionele
28
CBnieuws 2003 - 03
Beding betere condities
Huurder heeft het voor het zeggen op kantorenmarkt
>
Steeds meer kantoren komen leeg te staan. Dat biedt ondernemers die kantoorruimte (willen) huren een uitgelezen kans om te onderhandelen over huurprijzen, parkeerplaatsen en andere faciliteiten. Een rondje langs diverse bedrijfsmakelaars.
CBnieuws 2003 - 03
29
» “Als een paar jaren geleden een stichting driehonderd
is dat het geval in Eindhoven en de randgemeenten van
vierkante meter wilde huren, werd ze bij wijze van spreken
Utrecht en Rotterdam. Ondernemers kunnen daar bij het
niet eens te woord gestaan. Nu springen makelaars in de
verwerven van een pand eisen stellen. Gratis parkeren
auto, racen ze naar het pand en hebben ze kans dat er nog
bijvoorbeeld. Frieman: “Op veel bedrijventerreinen in de
veertig collega’s lopen”, aldus Hajo Frieman, Research
Randstad en aan de rand van stadscentra moeten de
Consultant bij Cushman & Wakefield Healy & Baker
mensen betaald parkeren. Eén parkeervergunning kost al
Onroerend Goed Adviseurs in Amsterdam. De tijden zijn in
gauw achthonderd euro per jaar. Tel uit je winst als je
een paar jaar sterk veranderd. Potentiële huurders zijn
tweehonderd gratis parkeerplaatsen kunt bedingen.”
gewild, zeker in de Randstad. De leegstand in Amsterdam spitst zich vooral toe op de
Leegstand
grootschalige en duurdere kantoorgebouwen. “Ja, want
Toch zijn er zelfs in Amsterdam nog zeer gewilde plekken,
hoeveel bedrijven hebben in deze tijd 35 duizend vierkante
waar onderhandelen weinig zin heeft. Bij de Zuidas valt
meter nodig?”, vraagt Frieman zich af. In de hoofdstad zijn
volgens Frieman “niets te pingelen”. Daar willen ze
het internationale bedrijfsleven, de ICT-sector en de
allemaal zitten, weet hij. “Die panden zijn vaak in handen
luchtvaartsector sterk vertegenwoordigd. Met name de
van institutionele beleggers als banken en verzekeraars. Zij
laatste twee maken moeilijke tijden door. “Probeer het je
kijken op langere termijn en een lagere huurprijs tikt door.
eens voor te stellen: een derde van de kantoren bij
Men kiest dan vaak voor leegstand, want die kost met de
Hoofddorp staat leeg.” De pijn zit ook in andere steden
huidige rentestand haast niets.” Het aanbod in de Rand-
waar de nadruk ligt op diensten en ICT. Naast Amsterdam
stad neemt door nieuwbouw nog steeds toe. Amersfoort, Arnhem en Utrecht vertonen, weliswaar in mindere mate, hetzelfde beeld. Dankzij het optimisme van de gemeentelijke overheden werd er de afgelopen jaren veel nieuwbouw gepleegd. “Het is de gemeenten niet te verwijten”, haast Frieman te zeggen. “Plannen zijn immers pas na vier à vijf jaar gerealiseerd. Ook zij konden niet voorzien hoe de economie zich zou ontwikkelen. Een aantal, waaronder Zwolle, Tilburg, ’s Hertogenbosch en zelfs Rotterdam, is voorzichtiger geweest. Daar is de leegstand nu nauwelijks groter dan de normale frictie.”
Concessies Hendrik-Jan Hage van Hunink & Holtrigter Bedrijfsmakelaars in Amersfoort noemt het kantorenaanbod in de stad royaal. Vooral op bedrijventerrein De Hoef in Amersfoort-Noord hebben ondernemers volop keus. De teruggang in de ICT-branche en de expirerende huurcontracten zijn volgens hem hier de voornaamste oorzaken van de leegstand. “In Amersfoort ligt de leegstand net iets boven het landelijk gemiddelde. Met name de grotere, landelijke of zelfs wereldwijd opererende bedrijven verlengen hun contracten niet als ze moeten saneren.” Huurders maken ook hier dankbaar gebruik van het ruime aanbod. De verhuurder doet regelmatig concessies op de huurprijs, huurtermijnen, het verlenen van huurvrije perioden of de ‘afbouw’ van ruimten, waarbij hij een gedeelte van de inrichting voor zijn rekening neemt.
30
CBnieuws 2003 - 03
“Het is de gemeenten niet te verwijten”
Hage: “Of het is een combinatie van deze mogelijkheden.
houden we ons bezig met de onderhandelingen over
In een krappe markt komt dit niet vaak voor. Dan is er
lopende contracten.” Hage waagt zich niet aan een
immers voldoende vraag en kan de verhuurder rustig
voorspelling hoe de vraag zich zal ontwikkelen. “De
wachten op een volgende klant. Het komt ook steeds meer
belangrijkste voorwaarde voor de vraag naar bedrijfs-
voor dat een verhuurder, die geen zin heeft in een on-
huisvesting is dat er weer economische groei komt.”
zekere periode, zijn huurder het pand te koop aanbiedt. Met de huidige rentestand kan dat voordelig zijn voor de
Recessie
bedrijfshuisvestingskosten. Er is sowieso veel vraag naar
In het zuiden van het land klinken de geluiden niet veel
verhuurde objecten met een solide huurder. Een goede
anders. “Gaat het goed in het land, dan gaat het in Tilburg
belegging, want je stelt de huur vast en je weet precies wat
wat beter. Gaat het slecht in het land, dan gaat het in
je rendement is voor de komende jaren.”
Tilburg nog wat minder”, aldus Raimond Weenink, zelfstandig bedrijfsmakelaar in Tilburg. Volgens hem heeft
Kritisch
‘zijn’ stad in de goede tijden de slag gemist. “Tilburg is de
Ook als ‘zittende’ huurder is het volgens Hage momenteel
op één na grootste stad in Brabant, maar heeft te weinig
erg interessant om betere condities te bedingen. De
kantoren. In Breda, Eindhoven en ’s Hertogenbosch is veel
makelaars van Hunink & Holtrigter adviseren ondernemers
meer gebouwd. Nu er geen vraag meer is, wil Tilburg –dat
om in de huidige markt zeer kritisch te kijken naar huis-
beweert een ‘moderne industrie stad’ te zijn– zich gaan
vestingslasten als hypotheekrente of huurcondities.
richten op de kantorenmarkt. Er zijn op dit moment
“Als jouw contract binnenkort afloopt, kun je wellicht over
plannen voor kantorenontwikkelingen met een volume
een gunstige verlenging onderhandelen. Anderzijds is dat
van meer dan honderdduizend vierkante meter.” Ondanks
voor de verhuurder ook interessant. Voor hem is het
dat voelt Weenink de recessie. Ook hij moet concessies
immers belangrijk dat hij zijn huurders vasthoudt om
doen. “Verhuur vanaf zevenhonderd vierkante meter is
leegstand te voorkomen. We worden als bedrijfsmakelaar
moeilijk. Er is aanbod genoeg. Daardoor is de besluit-
in deze tijd dus zowel veel door huurders als verhuurders
vorming bij huurders bijzonder traag.”
ingeschakeld. Meer dan in economisch goede tijden
CBnieuws 2003 - 03
31
Marktleider salarisverwerking wisselt van eigenaar
Raet kan vleugels weer mondiaal uitslaan ‘HRS redt Getronics’. ‘HRS, de parel van Getronics’. ‘HRS beter af zonder moedermaatschappij’. Het zijn recente krantenkoppen, die de verkoop van Getronics Human Resources Solutions beschrijven. De ‘Getronics-parel’, nu weer Raet geheten, wisselde van eigenaar voor 315 miljoen euro.
Dat is een indrukwekkend bedrag in de huidige ICT-wereld, die de laatste tijd klap na klap krijgt. Bij Raet staan de gezichten op ‘vrolijk’. Wat heet: het optimisme spat er van af bij de Nederlandse marktleider op het gebied van salarisverwerking. “De verkoop van HRS is een oplossing die alleen positief is en enorme kansen biedt voor alle partijen”, zo wordt er geredeneerd. Sinds 28 mei heet HRS weer Raet. ‘Weer’ want de naam van de salarisspecialist is al meer dan veertig jaar oud. Raet werd in 1996 overgenomen door Getronics. Op het bedrijfsgebouw in Amersfoort staat nog het bordje ‘Getronics’. In de lift hangen posters die een ‘afscheidsborrel’ met de Getronics-collega’s aankondigen. Zo ‘vers’ is de verkoop. Directeur Theo Willemsen is een druk bezet man. “Het zijn hectische dagen, maar je krijgt er ook veel energie door”, zegt hij.
Groeimogelijkheden Volgens Willemsen zijn er dankzij de verkoop alleen maar winnaars. “We zijn gekocht door investeringsmaatschappij NIB Capital Private Equity. We hebben nu weer de mogelijkheid om verder te groeien en ook mondiaal activiteiten te ontplooien. Dat lag wat lastiger bij
32
CBnieuws 2003 - 03
Getronics. Wij moesten onze verdiensten afdragen om de
Zo’n twintig grotere bedrijven hebben op deze manier al
financiële performance van Getronics op te kunnen
hun hele financiële en personele papierwinkel uit handen
poetsen. Natuurlijk moeten we nog laten zien dat we het
gegeven. De Raet-directeur is verder zeer enthousiast over
zonder Getronics kunnen, maar de voorwaarden daarvoor
een nieuw salarissysteem. “Dit zou weleens de nieuwe
zijn volop aanwezig.” Willemsen zegt blij te zijn met NIB,
wereldstandaard kunnen worden. De software van het
dat als aandeelhouders verzekeraar PGGM en pensioen-
systeem is gescheiden van de logica: de steeds ver-
fonds ABP kent. “NIB heeft dus een directe link naar onze
anderende regels. Deze regelgeving is in ‘lagen’ vastgelegd,
markt. Onze 650 medewerkers zijn eveneens enthousiast
waardoor het voor elk land met specifieke wetten en regels
over de verkoop van het bedrijf. We kunnen op dezelfde
is te gebruiken. Je hebt geen softwaredeskundigen meer
voet verder. Alleen de naam verandert, de BV blijft
nodig voor het onderhoud en de implementatie van de
hetzelfde, evenals de belangrijkste arbeidsvoorwaarden.
regelingen. Eind dit jaar treden we met dit product
Voor Getronics is de verkoop eveneens positief, want het
–genaamd PeoplePlace Payroll– naar buiten.”
bedrijf had het geld simpelweg hard nodig.” Willemsen noemt daarnaast producten en diensten op het
Kansen
gebied van sociale uitkeringen en pensioenen. “Daar zijn
Waar liggen de belangrijkste kansen voor ‘Raet-nieuwe-
we nog niet of nauwelijks actief, maar dankzij onze
stijl’? “Allereerst in serviceverlening op salarisgebied,
samenwerking met NIB, in casu PGGM en ABP, liggen er
bijvoorbeeld door het verder ontwikkelen van onze
natuurlijk de nodige kansen.” De toekomst ziet er zonnig
consultancy-tak. Dit bedrijfsonderdeel adviseert organi-
uit voor Raet. ICT-bedrijven die generalistisch bezig zijn,
saties en helpt bij implementaties en het efficiënt maken
hebben het moeilijk. De specialistische –oplossings-
van HR-processen”, vertelt Willemsen. Een nieuwe ont-
gerichte– bedrijven doen het goed. De meerwaarde van
wikkeling is ‘outsourcing’. Raet neemt daarbij complete
Raet moet binnen vier à vijf jaar zorgen voor een beurs-
salarisadministraties over, inclusief de personeelsleden.
gang of een volgende verkoop.
“Hoe haal je het maximale uit je medewerkers? Hoe beheer je je medewerkerspotentieel? De antwoorden op deze vragen vormen de sleutel tot het succes van een organisatie”, benadrukt Theo Willemsen. “Binden en boeien van je medewerkers; daar draait het om. Wij helpen bij het hele people management-proces.” Raet biedt een scala aan producten en diensten, variërend van salarisverwerking –de maandelijkse productie van twee miljoen salarisstrookjes– tot en met specialistische software, het managen van vaardigheden en ziekteverzuim, maar ook reïntegratie, beloning en arbo. “Wetgeving en CAO’s veranderen steeds. Wij nemen die rompslomp uit handen. Je kunt als organisatie niet overal verstand van hebben.”
CBnieuws 2003 - 03
33
Geslaagde Fruitmandenactie van Centraal Beheer Achmea
De verzuimbewuste ondernemer werd in maart van dit jaar in het zonnetje gezet. In de ‘Week van de ondernemer’ bezorgde Centraal Beheer Achmea 2.500 fruitmanden bij bedrijven aan de deur.
Naast een briefje ‘Met de complimenten van’, waarin de werkgevers gecomplimenteerd werden met hun lage ziekteverzuim, werden zij gevraagd Centraal Beheer Achmea tips en ideeën voor verzuimpreventie toe te
• laag verzuim belonen met bijvoorbeeld vrije dagen of sportabonnementen; • voorbeeldfunctie directeur, die bereid is zelf ‘de handen uit de mouwen te steken’.
sturen. Meer dan 500 ondernemers namen vervolgens de moeite te vertellen hoe zij hun verzuim laag houden. De
Daarnaast werd de ‘Gelderse lucht’, chocola en magneten,
beste inzender gaat de lucht in, hij won namelijk een
het ontbreken van files in Friesland (dus geen stress) en de
ballonvaart.
werkomgeving die in de Zaanstreek –zoals Napoleon al zei– ‘sans pareil’ is, genoemd als dé perfecte verzuimpreventie.
Laag ziekteverzuimpercentage De verzuimbewuste ondernemers voerden verschillende
Voorkomen beter dan genezen
redenen aan voor hun lage ziekteverzuimpercentage:
Deze fruitige bevestiging van goed verzuimmanagement
• een goede, ontspannen werksfeer, met aandacht voor
blijkt, gezien de reacties van de ondernemers, gewaardeerd
werkoverleg, flexibele werktijden en niet overwerken
te worden. Al te vaak wordt werkgevers, al dan niet
maar ‘normale’ uren, privézaken en schouderklopjes;
terecht, slecht verzuimmanagement verweten. Er zijn er
• open en lichte werkomgeving, die voldoet aan de arboeisen; • kleine bedrijven, waarin medewerkers mee mogen denken en beslissen;
echter steeds meer die er flink werk van maken. Een belangrijk deel van verzuim blijkt voorkomen te kunnen worden en dat is beter, maar vooral ook goedkoper, dan ‘genezen’.
• tijd voor gezamenlijke activiteiten zoals lunchwandelen en leuke uitjes;
34
CBnieuws 2003 - 03
In de volgende uitgave van CB nieuws leest u meer over dit onderwerp.
in het kort
colofon Huisorgaan van Centraal Beheer Achmea 29e jaargang, nr. 3, augustus 2003
Redactieadres Centraal Beheer Achmea, Concern Marketing & Communicatie, Postbus 700, 7300 HC Apeldoorn, telefoon (055) 579 2942
Banenverlies in MKB zet door
internet: www.centraalbeheer.nl e-mail:
[email protected]
Met CBnieuws houden we onze relaties op de hoogte van ontwikkelingen op
Startende ondernemingen zijn belangrijk voor de werkgelegenheid.
verzekeringsgebied in het algemeen en
In 2002 zorgden de startende ondernemingen voor 55.000 nieuwe
bij Centraal Beheer Achmea in het
banen. Door 34.000 nieuwe dochterondernemingen en nieuwe
bijzonder.
nevenvestigingen van bestaande ondernemingen werden nog eens
Overname van artikelen is in overleg
63.000 banen geschapen.
toegestaan.
Ondernemers in het midden- en kleinbedrijf moeten in 2003 de
Eindredactie Marcel Berendsen
werkgelegenheid in hun bedrijven aan hun afzetmogelijkheden
Peter de Weert
aanpassen. De geringe groei van de afzet in 2003 (0,5 procent) leidt
Tekstbijdragen
dan tot een verlies van 31.000 banen. Verwacht wordt dat de afzet
Erik-Jan Berends Marcel Berendsen
van het MKB in 2004 weer met 2,25 procent kan stijgen, maar dat
Gelderland Vakbladen
deze aantrekkende afzetgroei onvoldoende is om nieuwe
Alex de Jong
werkgelegenheid te creëren.
Herre Joostensz Jackelien Mutsaers Marloes Oldenhof
Detailhandel en horeca
Jaap Peters
Het percentage opheffingen van bedrijven verschilt per sector. Zo
Saskia van der Velden
stoppen er relatief meer bedrijven in de detailhandel en de horeca.
Peter de Weert Redactieraad
Het relatief hoge percentage opheffingen in de detailhandel (53
Christian zu Castell
procent) hangt samen met de scherpe concurrentie en lage marges.
Joyce Cortenbach
In de horecasector (56 procent) is dit mede toe te schrijven aan de
Maarten van der Donk
trendgevoeligheid van deze sector. Relatief laag is het opheffings-
Rob Mol Stephan van Slooten
percentage in delen van de industrie, waaronder de metaalindustrie
Vormgeving
(40 procent). Door de relatief hoge investeringen die starters in de
Achmea Studio 03
industrie moeten doen, is de voorbereiding van nieuwe ondernemers veel zorgvuldiger. Dit vergroot de overlevingskansen van een bedrijf.
Lithografie Reproscan, Deventer Druk Schuttersmagazijn, Hasselt Afwerking EGA Groep, Apeldoorn Fotografie Erik Geven Herre Joostensz Ger van Leeuwen Lucien Souisa Saskia van der Velden Illustratie Coert de Boe
CBnieuws 2003 - 01
35
