* S* RE TU a 6 C A in VA pag ** Zie
WOORD&DAAD
Uitgave van de Protestantse Gemeente te St.-Oedenrode, Son en Breugel
‘Februari’ miniatuur, ca. 1412 Gebroeders Van Limburg.
3 februari 2015, 43ste jaargang, nummer 1
Over de actualiteit van de Bergrede... Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde beërven... (Mt. 5:5) De vreselijke aanslagen in Parijs hebben ons weer nadrukkelijker bewust gemaakt van de kwetsbare wereld waarin wij leven. Het is terecht dat na dit soort van gebeurtenissen er een maatschappelijk debat op gang komt dat tracht een antwoord te vinden op de kwetsbaarheid van een democratische samenleving en de te nemen maatregelen om die samenleving te beschermen. Met enige voorspelbaarheid wordt nu in de politieke arena weer van alles geroepen, maar ik ervaar het publieke debat tot nu toe als weinig constructief. Vooral in het politieke discours gijzelen voor- en tegenstanders van bepaalde maatregelen elkaar over en weer met verwijten die, denk ik, weinig relevant zijn. Je kunt een regering bij voorbaat niet verwijten bloed aan haar handen te hebben mocht er een aanslag in Nederland plaatsvinden. Dat is een raar soort van wensdenken. Aan de andere kant kun je je afvragen of een zwaardere bewapening van de politie niet alleen maar leidt tot een optisch gevoel van veiligheid bij de burger en niet tot een concrete. Is het dilemma, waarvoor men zich nu na zo’n zware aanslag geplaatst weet, inderdaad die van meer repressie van de overheid of het ten koste van alles in stand houden van de vrije open democratische samenleving? Is de burger alleen maar gebaat bij een open democratie met alle kwetsbaarheden van dien, of dient zij beschermd te worden met maatregelen die de vrijheid beperken, maar een (optische) veiligheid bieden? Wat is de rol van de burger in deze?
‘Bergrede’, Aurél Naráy (1883-1948). Mag er in deze van de burger meer verwacht worden dan wat er nu in het nog niet afgeronde debat wordt verlangd: kiezen voor repressie door middel van inperkingen van vrijheden of het toestaan van een toenemende maatschappelijke kwetsbaarheid voor terrorisme? Laat de overheid en haar dienaren doen wat des overheid is, maar hoe maak je burgers (mentaal) weerbaar? Zivilcourage In zijn boek Mut und Zivilcourage uit 2014 herijkt Gerd Meyer, een politicoloog uit Tübingen het begrip Zivilcourage. Hij omschrijft het als een vorm van sociaal handelen en niet als een eigenschap van iemand. Zivilcourage (sociale moed) gebeurt daar waar de menselijke kernwaarden en sociale normen (b.v. menselijke waarden en mensenrechten) worden beschadigd of de psychische en fysieke waardigheid van mensen wordt geschonden. Sociaal moedig is hij of zij die handelt, ondanks de eventueel dreigende nadelen die aan dat handelen verbonden zijn
2
en die durft op te komen voor de sociale en democratische waarden in een samenleving. Het gaat dan in eerste instantie om niet-materiële belangen van vooral andere mensen. Begrippen als hulp, solidariteit, moed en dapperheid zijn hierin kernwaarden. Tot zover heel in het kort het boek van Meyer. Bergrede Associatief deed de theorie van Meyer mij erg denken aan de Bergrede van Jezus. Jezus wendde zich in die rede tot weerloze mensen in een tijd vol van bloedige conflicten en tomeloos geweld. De Pax Romana gold als repressief bij uitstek om een samenleving geplaagd door terreur, in stand te houden. Het Palestijns Jodendom, overheerst door de Romeinen, was ernstig verdeeld. De lange politieke en militaire overheersing hadden het land doen wegzinken in talloze facties die elkaar bestreden. Het sociale bindmiddel, naleving van de Thora, stond door de overheersing en de sociale uitbuiting ernstig onder druk, en elke politieke tegenspraak werd onmiddellijk een kopje kleiner gemaakt. Hoe in zo’n tijd solidair te zijn met de slachtoffers van al dat geweld? Hoe een weg te kiezen uit de spiraal van politiek opportunisme en elkaar bestrijdende facties? In de Bergrede werd een geheel nieuwe interpretatie gegeven van de Mozaïsche wetgeving en de ethiek van het handelen bestond hier uit het het opnemen voor die mensen die slachtoffer waren van de tijd. Daar was moed (Zivilcourage) voor nodig om dat te doen. Verbinding zoeken is altijd moediger dan oorlog schreeuwen. Het valt soms niet mee mensen te zoeken, die nog het hart hebben om te zien naar anderen die ook lijden onder het geweld van de tijd. Zelfs als ze je tegenstander zijn. Zij die hoe dan ook de moed al bijna opgegeven om nog te durven dromen van een rechtvaardige samenleving, wordt in de Bergrede een hart onder de riem gestoken. Er wordt in die rede naar verbinding gezocht met mensen die treuren om het geweld, er wordt verbinding gezocht met de zachtmoedigen die weigeren mee te doen met de terreur. Benoemd worden al die mensen die eindelijk gerechtigheid willen, opgekomen wordt voor hen die nog niet bedorven zijn door macht en vrede willen. Hen wordt door Jezus geluk toegezegd en Hij belooft hen dat zij in de toekomst datgene zullen oogsten wat ze nu in zware tijden zaaien: hoop tegen wanhoop. De droom kun je niet afdwingen met geweld, al denkt iedere Jihadist misschien van wel. Een droom kan alleen werkelijkheid worden wanneer in het hier en het nu een weg wordt gezocht waarop toekomst is voor alle mensen die samen een uitweg zoeken uit dat wat hen op een negatieve manier bindt. Misschien zou er juist in de kerken gesproken moeten worden over een ethiek aan de hand van deze Bergrede. Het is goed een weg te gaan waarop verbinding wordt gezocht met b.v. ouders van kinderen die naar Syrië gingen, zoals het überhaupt goed is verbinding te zoeken met hen die de Islam als een weg van vrede zien. Het is ook goed dat, wanneer de angst groter wordt voor de ander, we dreigen mee te hollen met allerlei winden van leer die geluk beloven maar onheil geven, we verbinding zoeken met mensen die nog durven dromen van heilzame wegen. Of dat allemaal mogelijk is? Pasen zal het leren. Ds. Bas Stigter
WOORD&DAAD 2015 - 1
Van de Redactie Het eerste nummer van Woord&Daad in het nieuwe jaar ligt voor u. Als dit nummer verschijnt is het alweer enige weken geleden, dat heel de wereld werd opgeschrikt door de gruwelijke aanslag op de journalisten van Charlie Hebdo in Parijs. De aanslag van twee moslimradicalen op de vrijheid van meningsuiting, de aanslag op de democratie. Ik ben nooit een fan geweest van satirische bladen of cartoons die vergaand de spot drijven met religies of culturen. Enige jaren geleden had ik al moeite met de tekeningen van de Deense cartoonist over de profeet Mohammed, afgebeeld met een bom in zijn tulband. Ook de ophitsende en beledigende uitspraken (en de film Submission) van Geert Wilders c.s. stuiten mij – en ik neem aan velen van u - tegen de borst. De cartoons van Charlie Hebdo zijn uitermate provocerend, niet alleen over
In de kerkenraad vergadering van 24 november
Deze vergadering vond plaats vier dagen na het gemeenteberaad. We waren gelukkig met het verloop van die bijeenkomst. De opkomst was groot en de stemming was positief. De maatregels die door ons aan de deelnemers werden voorgesteld werden gesteund. Het verslag van Arie van der Harst, elders in blad, geeft meer details. - Van die maatregels had het voorstel voor vernieuwing van de organisatie van het pastoraat de meeste aandacht gekregen. Carla Poot had het gesprek daarover geleid en ze kon melden dat haar voorstellen werden aanvaard. We kunnen nu beginnen aan het invullen ervan. De vernieuwing omvat het
De Paasmarkt komt Zaterdag 28 maart is het vanaf 10.00 uur weer Paasmarkt van de diaconie in de kerk in Son. De opbrengst is voor Vluchtelingen in de Knel en voor het DCE, het diaconaal inloophuis voor dak- en thuislozen. Creatieve producten, gebak, planten, schilderijen en bloemsierwerk zullen deze zaterdag te koop worden aangeboden. Daarnaast is er de befaamde boekenmarkt: hiervoor kunnen boeken (en puzzels en Cd’s) worden ingeleverd bij de kerk, of ze kunnen worden opgehaald. Bel hiervoor met Jacques den Boer, 0499-472989. Dit jaar is de organisatie van de markt in handen van Cora en Gerard Rothuizen. Bij hen kunt u terecht met goede ideeën en plannen en om hulp aan te bieden. Tel.0499-477533,
[email protected] Namens de diaconie,
Dirk Strasser
Islam, maar ook over andere religies en heilige huisjes. Ik stoor mij daar net zoveel aan als wanneer ik op TV cabaretier Gerard Maassen zie rondsjouwen met het kruis van Christus op zijn rug. Humor – ook over gevoeligheden – is prima, maar kan ook te ver gaan, beledigend zijn. De laffe, afschuwelijke daad van de twee extreme moslimbroers is natuurlijk op geen enkele manier goed te praten. Het is goed te zien dat in de protestmarsen in Parijs en andere wereldsteden, moslims en niet-moslims eensgezind blijk geven van hun verontwaardiging en medeleven met de slachtoffers. Het is te hopen dat de aanslag (en de andere aanslag in de Joodse supermarkt) niet leidt tot een verdere polarisatie tussen de verschillende religieuze en etnische bevolkingsgroepen. De massale opkomst en solidariteit bij de demonstraties in Parijs en andere steden en landen geven stimuleren van groepsvorming, bijvoorbeeld met koffieclubs, of groot huisbezoek. Het programma van “Vorming en Toerusting” zal op deze groepen inspelen. Vrijwilligers zoals bezoekers en bezoekers voor crisispastoraat moeten nog worden gevonden. - We besloten dat de overige maatregels: vernieuwingen in de liturgie, contact met de dertigers en veertigers onder onze leden en samenwerken met buurgemeentes worden voortgezet. - Een belangrijke vraag werd gesteld: “waar staan we als protestantse gemeente?” Deze vraag zal op de agenda van de eerstvolgende vergadering komen te staan.
40-dagentijd-app van Kerk in Actie! Voor gemeenteleden met een smartphone of tablet heeft Kerk in Actie iets nieuws: de handige en inspirerende 40-dagentijd-app. Deze app leidt je door de 40-dagentijd met inspirerende teksten, gebeden, foto’s of praktische tips. De 40-dagentijd-app is een handig middel om jezelf aan te sporen om je dagelijks te bezinnen op het leven en het volgen van Jezus in het dienen van de naaste. In de 40-dagentijd bereiden we ons voor op het paasfeest. Het is een tijd van bezinning en versobering, een tijd om de stilte te zoeken, terug te keren naar God. Om van daaruit in beweging te komen voor de ander. Deze app helpt je om in de 40-dagentijd ook echt tijd te vinden om hiermee bezig te zijn. Download de app en doe je 40-dagentijd met Kerk in Actie. Kijk op: www.kerkinactie.nl/40dagentijdapp Jeannet Venekamp
WOORD&DAAD 2015 - 1
hoop dat de aanslagen een averechts effect hebben en bijdragen tot meer begrip en verbroedering tussen de bevolkingsgroepen! Naast de vaste rubrieken vindt u in dit nummer speciale bijdragen, die zeker de moeite van het lezen waard zijn. Zo nam Berthilde van de Zwaag de rubriek “Het woord is aan…” voor haar rekening*. Verder wordt stil gestaan bij het in november gehouden Gemeenteberaad over de kansen en uitdagingen in onze krimpende gemeenschap. Er is een groot aantal vacatures, waar Jacques den Boer op pag. 5 dringend aandacht voor vraagt. Arie van der Harst * Zij is druk bezig met haar nieuwe boek en wij wensen haar veel succes!
In de kerkenraad werden de begrotingen van de diaconie en van de kerk besproken en goedgekeurd. Daarna worstelden we met het onrustbarend grote aantal vacatures in het bestuur van onze gemeente. We besloten dat een indringend beroep op de gemeente gevraagd is. De aktie daarvoor is inmiddels gestart. Aan het eind van de vergadering meldde Lieuwe Terpstra, de nieuw aangetreden voorzitter van de diaconie, over zijn bezoek aan de inspirerende landelijke diaconale dag. Jan Haan en ik vertelden van ons bezoek aan “SonenBreugelVerbonden”, een stichting die de onderlinge verbondenheid van de dorpelingen via het internet wil bevorderen. De vergadering nodigde ons uit een voorstel in te dienen. Jacques den Boer, voorzitter kerkenraad
COLOFON Woord&Daad is een mededelingenblad dat wordt uitgegeven door de Protestantse Gemeente te St.-Oedenrode, Son en Breugel. Verschijnt 5x per jaar. Oplage 530 ex. Redactie: A. van der Harst, P. Oosting. Opmaak: D. van Hattum. Druk: Drukkerij ‘Puntscherp’, Eindhoven. Distributie en bezorgklachten: Son en Breugel: Dhr. J. Ero, tel. 0499-471153 St.-Oedenrode: Mw. G.C. Damen, tel. 0413-472215 Eerstvolgende verschijningsdata: - 24-03-2015 kopij inleveren vóór 11-03-2015 - 09-06-2015 kopij inleveren vóór 27-05-2015 U gelieve uw kopij voor Woord&Daad OP TIJD aan te leveren, bij voorkeur per e-mail sturen naar:
[email protected] In voorkomende gevallen kan de redactie een artikel inkorten of niet plaatsen.
3
Uit de Raad voor de eredienst Op zondag 15 maart is er weer een gezinsdienst. In 2014 hebben we in januari een prachtige gezinsdienst gehad waaraan de aanwezige kinderen met veel enthousiasme hebben meegedaan. We hopen dat ze op 15 maart net zo betrokken zullen zijn als toen. In de afgelopen periode zijn er veel bijzondere diensten geweest. Ik denk aan de dienst van 30 november 2014 waarin een voorbereidingsgroep samen met Bas Stigter nieuwe ideeën over liturgie uitgeprobeerd heeft (onder het kopje Verbindend vieren). Daarna natuurlijk de diensten rond Kerst en de nieuwjaarsdienst van 4 januari waarin we onze verbondenheid hebben uitgedrukt met Nienke Pruiksma, die een aantal jaren gaat werken bij COMIN, een van de Braziliëprojecten die we als kerk ondersteunen.
Eind januari en begin februari hebben we drie carrouseldiensten, waar naast Bas de predikanten Martin Kroon en Bernadette van Litsenburg voorgaan. Een samenwerking tussen de negen gemeenten uit onze regio. Deze carrousel kan ook gezien worden als het begin om op regionaal niveau initiatieven te ontwikkelen met betrekking tot verdere samenwerking. Op 15 februari is de dienst die voorbereid wordt door leden van de maandagochtendgroepen. En inmiddels zijn de voorbereidingen al weer begonnen voor de cyclus van de goede week en Pasen. We hopen dat de komende tijd vaker gemeenteleden mee willen werken aan een kerkdienst omdat zo inhoud en vorm dicht bij de ervaringen van de
Gemeenteberaad, een boeiende avond Het was weer zover: gemeenteberaad, donderdag 20 november, vervolg op de vergadering van twee jaar geleden, met het thema “Krimp zonder kramp”. Krimpen doen we nog steeds. En hoe staat het met de kramp? Financieel gaat het nog wel en niemand gaat er onder gebukt, maar het kost wel steeds meer moeite nieuwe ambtsdragers en andere vrijwilligers te vinden. Na het vorige beraad werd besloten vier werkgroepen op te richten. Deze avond brachten vertegenwoordigers van deze groepen verslag uit. De gemeente kon hierover nu in groepen en plenair discussiëren. Een goed initiatief! De opkomst was goed, zeker 70 mensen gaven acte de présence en blijk van hun interesse in - en zorg over - de toekomst van onze gemeente. Jacques den Boer opende met het lezen van de toepasselijke tekst van Paulus over de noodzaak van vrijwilligers. De vorderingen van werkgroep 1 en 2 werden door Jacques gepresenteerd. Onderwerp 1 betrof de samenwerking met buurtgemeentes. Hoewel al langer op de agenda, waren de interacties tot nu toe beperkt tot ad hoc projecten, zoals het Brazilië project van ZWO en leerhuis-
avonden. Inmiddels zijn er periodieke gesprekken gaande met Helmond, Nuenen, Best en Geldrop die de mogelijkheid lijken te openen om te groeien naar een intensievere samenwerking. Werkgroep 2 had gezocht ‘naar een uitvoerbaar pastoraat’. Deze groep heeft inmiddels hun voorstel voor een flinke reorganisatie van het pastoraat bij de kerkenraad ingediend. Hoe méér te doen aan zorg en aandacht voor zieken en hulpbehoevenden in onze gemeenschap met steeds minder vrijwilligers? Een oplossing zou zijn - naast een klein team voor urgente gevallen en een tweede team voor periodieke bezoeken - het betrekken van ‘postbezorgers’ voor het contact houden met de overige gemeenteleden. Zou dit kunnen werken? Nel v.d. Schouw (pastoraal medewerker in Rooi) dacht van wel maar plaatste wel enige kritische opmerkingen. De werkgroep pleit voor extra aandacht voor ontmoeting en communicatie. Ook stelt men een geleidelijk samengaan van de ambtsgroepen Pastoraat en V&T voor. Carla Poot gaf later op de avond een samenvatting van de discussie. Ze benadrukte dat de details van de reorganisatie nog moeten worden uitgewerkt, met dankbaar gebruik van de gemaakte opmerkingen.
meewerkenden kunnen komen. Wat hopelijk weer gedeeld kan worden met de gemeenteleden die de dienst bijwonen. Mee voorbereiden betekent overigens niet dat je iets moet doen in de kerkdienst. Laat eventuele schroom daarvoor geen belemmering zijn. In de veertigdagentijd worden er vier oecumenische avondgebeden georganiseerd. Dit zullen korte diensten zijn aan het begin van de woensdagavond. De avondgebeden worden voorbereid door Bas Stigter en diaken Wilchard Cooijmans en worden afwisselend gehouden in de St.-Petrus’ Banden en in onze kerk in Son. De data zijn: 25 februari, 4, 18 en 25 maart. De verdeling over de kerken en het tijdstip van aanvang worden nader bekend gemaakt. Jan Haan
Werkgroep 3 had nagedacht over de contacten met jongvolwassen kerkleden. Marijke Wisse hield een inspirerend verhaal over het belang en mogelijkheden om veelal onzichtbare 30-ers en 40-ers meer te betrekken bij de kerk en kerkenwerk. In de werkgroep werd zij hierbij o.a. ondersteund door Jolanda Oomen en Roel Rabbers, beiden niet minder enthousiast! In een vergrijzende, krimpende gemeente zijn jonge mensen in deze leeftijdscategorie (totaal ca. 160 personen) natuurlijk van cruciaal belang. Hoe dit aan te pakken? Genoemd werden goede voorbeelden, o.a. uit Amsterdam, waar speciale diensten veel bezoek trekken van jonge gezinnen. De bevindingen van werkgroep 4 werden gepresenteerd door Jacques den Boer en Rob de Jong vatte de reacties samen van de groepsdiscussie over het onderwerp: “naar een verstaanbare liturgie”. De bedoeling is om te zorgen voor kerkdiensten waarin zoveel mogelijk kerkgangers zich aangesproken voelen. In Woord&Daad van 25 november berichtte Jan Haan al uitvoeriger over een nieuwe vorm van ‘verbindend vieren’. In de dienst in Son op 30 november zal een begin gemaakt worden met ‘verbindend vieren’, waarbij ook de kerkgangers meer betrokken zullen worden. Soortgelijke diensten zullen als proef voorlopig één keer per maand worden gehouden. Nadat Jacques de bijeenkomst gesloten had - onder dankzegging aan sprekers en publiek - spoedden de aanwezigen zich naar de ontvangstruimte, waar onder het genot van een wijntje of sapje nog geanimeerd werd doorgeborduurd op de besproken onderwerpen. Niet dat er voor alle vragen antwoorden en oplossingen zijn, maar het met z’n allen bespreken van ideeën en mogelijkheden lijkt mij een goede zaak. Arie van der Harst
4
WOORD&DAAD 2015 - 1
Zoektocht naar deelnemers aan het werk in de kerk Ooit zei iemand eens dat ieder lid van onze kerk ambtsdrager is. Ik zou dit willen veranderen: ieder van ons is contactpersoon, netwerker, relatievormer, in een gemeenschap die zich weer bevindt in een wereldwijd verband van zoekers naar de zin van het leven. Dus is het niet nodig om uw aandacht te vragen voor de hieronder uitgestalde etalage van vacatures. Toch doe ik dat, namens de kerkenraad, want we denken dat de zin van het leven te maken heeft met het pastoraat en met de diaconie en gevierd kan worden in de eredienst. En daarvoor hebben we contactpersonen nodig, en bestuurders. Dus bieden wij als kerkenraad u een etalage van de vacatures in onze gemeente aan en willen we bij u langs komen om te vragen of die u aanspreken. Om de eerste keus te hebben kunt u zich natuurlijk ook telefonisch opgeven, mijn nummer is 0499-472989. In de hoop op uw bereidheid en besluitvaardigheid, Jacques den Boer
Vacatures in het bestuur van onze kerk, januari 2015 Ambtsgroep Kerkenraad
Functie Scriba Voorzitter
Aanvang Per direct 2016
Geschat aantal uren per maand 16 24
Eredienst
Voorzitter Lid
Aug 2015 Per direct
24 5á6
Pastoraat
Contactpersonen Coördinatoren Crisispastoraat Pastorale bezoekers Gastheren/dames koffieochtenden
Maart 2015 Maart 2015 Maart 2015 Maart 2015 Maart 2015
2á3 3á6 2á3 3á6 2á3
Diakonaat
Secretaris
Per direct
Beheer
Secretaris Voorzitter
2016 2016
Website
Eindredacteur
Per direct
6-8 15 à 20 10 à 15 4
De inhoud van de cursief aangegeven taken wordt hieronder gegeven.
Omschrijving van de taken Scriba kerkenraad • handelt de officiële zaken af, • neemt deel aan het dagelijks bestuur, • bepaalt de agenda van de kerkenraadsvergaderingen, • neemt deel aan de kerkenraad en verzorgt de notulen, • handelt ingekomen post af, • neemt deel aan incidentele bestuurlijke acties zoals beleidsplannen, visitaties, studiedagen, etc., • neemt deel aan onderlinge coaching van de leden van de kerkenraad. Voorzitter kerkenraad • overziet het beleid, • neemt deel aan het dagelijks bestuur, • leidt de kerkenraadsvergaderingen, • neemt deel aan incidentele bestuurlijke acties zoals beleidsplannen, visitaties, studiedagen, etc., • neemt deel aan onderlinge coaching van de leden van de kerkenraad, • communiceert met de gemeenteleden via website en kerkblad, • houdt contact met buurgemeentes. Voorzitter eredienst • leiding geven aan de ambtsgroep, • lid kerkenraad, • contact met kinder- en jeugddiensten,
• beleid van de ambtsgroep: - vernieuwing/aanpassing liturgie - beleid m.b.t. de muziek en liederen - richtlijnen voor vieringen, ouderlingen van dienst, - bewustmaking van de gemeente over vorm en inhoud van de viering. • betrokkenheid bij opzet en organisatie van kerkdiensten, • aanspreekpunt voor gemeenteleden over zaken die met eredienst te maken hebben. Lid eredienst • meedenken bij het beleid en uitvoering daarvan, • aanwezigheid bij en voorbereiding op maandelijkse vergaderingen (10 per jaar), • meedoen in de taakverdeling binnen de ambtsgroep (bv. aanschaf paaskaarsen en voorraadbeheer overige kaarsen). Contactpersonen, coördinatoren, crisispastoraat, pastoraal bezoekers, brievenbusbezoekers, Gastheren/vrouwen koffieochtenden. • Al deze functies zijn nog niet concreet omschreven. De werkwijze van de ambtsgroep pastoraat zal veranderen en pas in de loop van dit voorjaar zal er meer duidelijkheid komen over de taken en het aantal vrijwilligers per taak.
WOORD&DAAD 2015 - 1
Secretariaat Diaconie • Meedenken bij het beleid en uitvoering daarvan, • Aanwezig bij en voorbereiding van de maandelijkse vergadering (10 x per jaar), • Agenda maken voor de vergaderingen en notulen, • Organiseren in- en uitgaande post, • Meedoen in de taakverdeling binnen de diaconie, • Collecteren en organisatie en/of uitvoeren avondmaal. Eindredacteur website • controleert de input die door de ambtsgroepen wordt geleverd, • levert en/of verzamelt bijdragen, zoals (beeld)verslag van bijeenkomsten, berichten uit het landelijke kerkbestuur, rubrieken, etc., • neemt initiatief voor verbetering van de site in overleg met de technische consulent.
5
Een wijze gast op Driekoningen Voor de meeste kerkgangers was het een verrassing, die 4e januari, toen we bij elkaar kwamen om Driekoningen te vieren: daar liep met ds. Bas Stigter en de ouderling en de diaken een jonge vrouw de kerk binnen die wij niet kenden. Voor sommigen toch niet helemaal een vreemdeling, want ze was al te gast geweest bij de Braziliëmaaltijd. ZWO had haar nu opnieuw uitgenodigd. Nienke Pruiksma, zo werd zij voorgesteld. Eind februari zal ze, uitgezonden door Kerk in Actie van de Protestantse Kerk in Nederland, voor een aantal jaren gaan werken in Brazilië ter ondersteuning van COMIN. COMIN is de Raad van de Lutherse Kerk van Brazilië die zich inzet voor de inheemse bevolking van het land. En met COMIN had onze gemeente zich al een paar jaar lang verbonden, met informatie over en weer – en met geld. Maar nu werd die band wel heel concreet en levend: en daarom hadden wij Nienke uitgenodigd om ons al vast mee te nemen in haar voorbereiding op deze taak. En zo werd de preek van deze zondag een boeiende mengeling van oude en nieuwe verhalen, van Oosterse wijzen en een jonge westerse getuige. Het ging over de indianen die daar in hun eigen land als vreemden worden genegeerd en verwaarloosd en nog steeds moeten wijken voor de belangen van hen die de macht hebben (het rijke deel van de nieuwe blanke bevolking). Maar in het verhaal van de Drie Koningen blijkt dat de blikrichting van het evangelie de aandacht verschuift van het machtscentrum naar de marge: daar is het licht te vinden, als het schijnt op mensen die in de duisternis zijn gezet. Nienke legde ons allerlei verrassende parallellen voor tussen toen en nu. “Net als de magiërs gingen onze voorouders op reis. Maar niet om vreemden eer te bewijzen, maar om geschenken op te eisen en land en de bronnen van het land voor onszelf in te nemen. In dit proces maken we, tot op de dag van vandaag anderen daarmee vreemden in hun eigen land. “Maar net zoals de magiërs door een visioen begrepen dat ze werkelijk een andere weg terug moesten kiezen, wil zij nu proberen om het anders te doen in een tweede, of misschien wel twintigste of tweehonderdste poging om het nu wel goed te doen”. Hoopvol werken aan herstel van relaties tussen inheemse en niet-inheemse bewoners van Brazilië. Daarom hadden we Nienke gevraagd die dag haar koers te verleggen over Son en St.-Oedenrode, voor een hoopvol begin van het nieuwe jaar. We zullen proberen met haar in contact te blijven, om elkaar over en weer te steunen. Namens de werkgroep ZWO van de diaconie, Dirk Strasser
6
Kindernevendienst
Kidscategese
“Met open handen” Dat is het thema van deze 40-dagen-tijd. Handen: Heb je weleens naar je handen gekeken? Rare dingen zijn het eigenlijk. De meeste mensen hebben er twee, met in totaal 10 vingers. Die vingers kun je los van elkaar bewegen. Probeer maar eens! Met je handen kun je van alles doen. Je kunt dingen vastpakken, maar je kunt er ook dingen mee weggeven. Je kunt zwaaien met je handen. Iemand een hand geven. Ze laten wapperen als je iets moet doen. Je kunt je handen vragend openen als je iets niet weet. Je kunt ze openen om iets te ontvangen. In deze 40-dagentijd gaat het over open handen en wat je daar allemaal mee kunt doen. In de kerk zien we straks posters van Eef. Ze gaat voor het eerst alleen met de trein naar haar opa en oma. Net als wij, als we op weg naar Pasen gaan. We zijn onderweg en weten ook niet zo precies wat we onderweg zullen meemaken. Maar op weg naar Pasen zien we telkens iets van Pasen. Wie zijn handen opent, krijgt daar iets van te zien.
Samen spoorzoeken; kleurend, luisterend,vertellend
Op zondag 15 maart is er een gezinsdienst over het thema “Meer dan genoeg”. Het verhaal over de vijf broden en twee vissen wordt gebruikt in deze viering. We gaan met dit thema ook aan de gang in de nevendienst. Daarnaast heeft KerkinActie een spaardoosje voor de projecten die horen bij de actie “Met open handen”. Alle gezinnen ontvangen nog een uitnodiging met daarin meer gegevens over de diensten en activiteiten (o.a. Paasmarkt en paasontbijt). Bij de uitnodiging zal ook het spaardoosje zitten. Leiding Kindernevendienst
De kidscategese Elke Maandag kwamen de kinderen samen in Son in de kerk bij elkaar. ze leerden wat dopen is. Het leukste vond ik de ster maken. het was een grote groep met 14 kindjes. Als dominee bas een mooi verhaal vertelde mochten wij een mooie kleurplaat kleuren. Wencke verhelst, 7 jaar WOORD&DAAD 2015 - 1
“Spoorzoeken naar God, dat gaan we de komende middagen doen”, zegt ‘Dominee Bas’, zoals hij genoemd wordt door de kinderen. Vijftien paar kinderogen kijken hem geboeid aan. De kidscategese is begonnen. Vier keer een uur na schooltijd komen we, in november vorig jaar, bij elkaar in de ronde zaal in Son. Eén van de kinderen steekt steeds eerst een kaarsje aan. Dan vertelt Bas een Bijbelverhaal, terwijl de kinderen een kleurplaat kleuren die bij het thema hoort. Soms kun je namelijk beter luisteren als je tegelijkertijd kleurt! Kinderen reageren, zoals alleen zij kunnen reageren: recht uit het hart. We praten over de bijbel, wat is dat voor een boek? Waar kun je de bijbel eigenlijk vinden? We gaan op speurtocht door de kerk. De volgende keer neemt een aantal kinderen verschillende bijbels mee. Een Friese bijbel, een Engelse, zelfs een Arabische die je van rechts naar links leest en een bijbel van een oma die vroeger kleuterjuf was én een bijbel met een gouden randje. Bas vertelt het verhaal van de barmhartige Samaritaan. Door elkaar te helpen kun je kleine geluksmomenten ervaren. Dan vertelt hij over de vele vieringen in het kerkelijk jaar. We kleuren een kalender in van alle feesten die in de kerk gevierd worden. Daarna tillen we er twee bijzondere vieringen uit: Dopen en het Avondmaal. Verschillende kinderen nemen prachtige doopkleding mee. Laten trots hun doopkaars en foto’s van hun doopfeest zien. Bas vertelt het Bijbelverhaal van Zacheüs; hoe klein je je soms ook voelt, je mag er zijn voor God. De kinderen knikken instemmend. We knutselen een slinger van poppetjes die elkaar de hand vast houden. De laatste keer begint Bas met het verhaal van de vijf broden en twee vissen. Wat doe je als je niet genoeg hebt? In andere culturen staat altijd eten op het vuur, voor onverwachte gasten. Dat is gastvrijheid. Samen gaan we naar de kerk en spelen het Avondmaal na. Wat heb je allemaal nodig? En belangrijker nog waarom doen we dit, waar gaat het om? “Nou om te delen, iets delen met een ander”, zegt een meisje van zes met een glimlach en grote bruine ogen. Zo vat ze de kern samen. Spoorzoeken is een werkwoord, we zijn begonnen, nu verder! Marijke Wisse We houden u op de hoogte van de nieuwe plannen voor een vervolgreeks van de Kidscategese.
Het woord is aan... Bijbelverhalen
V
oor de een is de Bijbel het Woord van God. Een ander ziet het als een boek met mensenverhalen. Ook door ‘nietgelovigen’ wordt erkend dat de Bijbel een aantal van de allermooiste verhalen uit de wereldliteratuur bevat, met name die van het Oude Testament. Heel onze westerse cultuur is ervan doordrenkt, we komen ze tegen in films, in beeldende kunst, muziek, poëzie en literatuur. Velen van ons zijn er mee opgegroeid, thuis en op school. In de kerk lezen we de verhalen iedere zondag. Zo worden ze bewaard. De aanwezigheid van God kan erin worden ervaren, ze kunnen inspireren, de personages kunnen voorbeeldfiguren worden. In de Paaswake op 22 maart 2008 las Bas Stigter in het kerkje van St.-Oedenrode het verhaal over de roeping van Eliza en het heengaan van Elia in de ‘vurige wagen’. Dit zo bekende verhaal kwam ineens diep bij mij binnen. In die dagen werkte ik haast dag en nacht, zeven dagen per week, aan het boek over hedendaagse verschijningservaringen. De uitgever had de uiterste datum voor het opsturen van het manuscript gesteld op 31 maart 2008, nadat ik twee maal een maand verlenging had gekregen. Het was moeilijk om het thema waar ik op afgestudeerd was, weer te geven op een manier die toegankelijk zou zijn voor een breder publiek. Vaak had ik in die periode de wonderlijke ervaring, dat ‘s ochtends bij het wakker worden, de zinnen in mijn hoofd zaten waar ik de voorgaande dag zo naar gezocht had. Pen en papier lagen naast mijn bed, bij het ontwaken kon ik die vruchten van de nacht noteren. Zo kwam het boek tot een goed einde; eind maart, op de valreep, ging het naar de uitgeverij. Er viel een last van me af. Wonderlijk genoeg waren er de volgende ochtend bij het ontwaken de eerste zinnen voor een verhaal over Eliza in mijn hoofd. Het verhaal was vanuit de Goede Week kennelijk met
Elia in de ‘vurige wagen’, Abraham Bloemaert (1564-1651). Foto: Rijksmuseum, Amsterdam.
me meegegaan. Ik heb ze opgeschreven, pen en papier lagen er nog. Ik had nooit het idee gehad nog een boek te schrijven, mijn gevoel was toen: nooit weer zo’n klus. Toch heb ik de uitdaging opgepakt. Twee winters heb ik de cursus Literaire Technieken 1 en 2 gevolgd bij het Centrum voor de Kunsten in Eindhoven. Het jaar erna de cursus Korte Verhalen Schrijven. Op deze cursussen leerde ik de techniek van het schrijven: dat er een conflict moet zijn, zonder conflict geen verhaal, waar een dialoog uit bestaat, hoe een hoofdpersonage en een tegenstrever neergezet worden, enz. Samen met mijn man reisde ik door Israël om te zien hoe het gebied eruitziet waar Eliza heeft geleefd, de heuvels, de Jordaan, welke de bloemen en vogels er zijn. Grotendeels ging de reis door Palestijnse gebieden. Omdat we reden in een huurauto met Israëlisch nummerbord werden we op een eenzame weg geëscorteerd door een Israëlische militair. Palestijnse mensen boden hulp bij autopech. Een Palestijnse lifter nodigde ons bij aankomst uit in zijn huis. In het gebied van Eliza maakten we kennis met twee bevolkingsgroepen; iedereen was vriendelijk en behulpzaam. Al die jaren heb ik doorgewerkt, in mijn vrije uren, tot er nu een roman ligt van elf hoofdstukken. Naast de feiten die in de Bijbelverhalen te vinden zijn, heb ik er personages bij bedacht, heb er mensen van gemaakt met drijfveren, gedachten en emoties. Door de vrijheid in de weergave worden de verhalen verbonden met de levensthema’s van alle tijden: geloof, vertrouwen, liefde, honger, oorlog, geboorte en sterven. De verhalen overstijgen de oorspronkelijke historische context. Het eerste hoofdstuk begint met het verhaal van de lezing door Bas in de Knoptorenkerk: Eliza wordt geroepen. In een periode van vijf jaar ontwikkelt hij zich tot profeet, een periode van pijn en twijfels, tot hij aan het eind van het eerste hoofdstuk tot overgave en vertrouwen komt en de kracht voelt om zijn taak te aanvaarden. Het hoofdstuk wordt afgesloten met het heengaan van Elia in de ‘vurige wagen’. De volgende negen hoofdstukken laten zien op welke manier Eliza het profeetschap invult. De kern van ieder hoofdstuk is een wonder, dat plaatsvindt in de aanwezigheid van Eliza. Bijvoorbeeld de Sunamitische vrouw die een zoon krijgt, de Syriër Naäman, die wordt genezen van zijn melaatsheid. De korte bijbelse beschrijvingen over Eliza’s daden blijven de rode draad. Het wonder wordt beschreven vanuit de ervaring van degene die het betreft, het perspectief wisselt dus per hoofdstuk. In het laatste hoofdstuk kijkt Eliza op hoge leeftijd terug op zijn leven en sterft. Is de Bijbel een boek van God of van mensen? Misschien zijn de bijbelverhalen de vrucht van de Geest van God en de Geest van mensen. De Geest die de verhalen heeft doen ontstaan, die mensen in de oudheid heeft aangezet ze op te schrijven, de Geest die ze duizenden jaren bewaard heeft, die ervoor zorgt dat de verhalen nog steeds van betekenis zijn. Zomaar onverwachts in een dienst, of waar dan ook, kunnen ze mensen raken. De Geest die mij geholpen heeft bij het schrijven. Ik weet daarom dat het niet mijn verhaal is. In relatie tot verhalen van duizenden eeuwen oud en die wereldwijde bekendheid genieten, ben ik minder dan een stipje. De verhalen zijn van alle mensen. Van hen die ze koesteren en bewaren en ernaar proberen te leven. Van hen die er niet mee bekend zijn, er nooit mee in aanraking zijn gekomen, maar ervoor openstaan. Daarom is het belangrijk dat de verhalen levend blijven. Als het alleen in de historische context blijft, leeft het niet. Een verhaal blijft leven als het herverteld wordt, als het mensen in latere tijden kan boeien. Het oorspronkelijke, kostbare, maar compacte verhaal kan worden gezien als een soort zaad dat bewaard is en dat in iedere latere tijd kan ontspruiten met loten en bloemen van die tijd. Nu volgt nog de klus om een uitgever te vinden. Nederland telt ruim een miljoen hobbyschrijvers. Op de grotere uitgeverijen komen gemiddeld drie manuscripten per dag binnen.
WOORD&DAAD 2015 - 1
Berthilde van der Zwaag
7
Avondgebeden in de 40-dagentijd Voor het eerst zal er in de 40-dagentijd als een moment van bezinning en voorbereiding op het Paasfeest een viertal avondgebeden worden georganiseerd door de Parochie Heilige Oda en de Protestantse gemeente St.-Oedenrode, Son en Breugel. Op weg naar Pasen zullen wij stilstaan bij de weg die Jezus ging en de ethiek van compassie en barmhartigheid die Hij op die weg gestalte gaf. Kunnen wij nog iets met zijn leer van geweldloze weerbaarheid in een tijd waarin terreur als een vreselijk middel wordt gebruikt om politieke en godsdienstige idealen te verwezenlijken? Getuigt die weg wel van enig realisme of is zij een doodlopende weg? In korte gebedsdiensten van maximaal 20 minuten zal in een lied, een lezing en een korte overweging worden stilgestaan bij die vragen.
Diaconie
bezig gehouden met de oprichting van het DCE. Daarna als vrijwilliger, inmiddels 20 jaar.
De nieuwe voorzitter Lieuwe Terpstra is een geboren Fries, opgegroeid in Dronten. Na de hogere agrarische school zijn wij in Duitsland gaan wonen en werken. Hier was ik kerkelijk actief in de verstrooide gemeente Hamburg en omstreken.
In de diaconie gaat het er om de armen uit te strekken en luisteren naar de mens die naast je staat. Wij willen u vragen om met ons mee te denken en vooral mee te werken. Dan kunnen we als kerkgemeente inhoud geven aan onze diaconale opdracht. PS: In de kerkgemeenschap zijn veel vacatures. Voor kortere - en langere periode. Als we allemaal wat doen, dan maken vele handen licht werk.
Na 6 jaar in Stadskanaal ( hier ook actief bij de samen op weg gemeente) gewoond te hebben zijn we naar het Zuiden verhuist in het mooie Son in de Gentiaan.
In de diaconie is dringend behoefte aan een secretaresse. Info:
[email protected] Tel. 0499-477224 of 06-53159966
Dit is de 2e periode dat ik actief ben in de diaconie. De 1e periode heb ik me Mijn naam is Ko de Rooij en ik ben geboren in SprangCapelle.
meester van de Raad van Beheer bekleed tot 2011. In die tijd ben ik heel nauw betrokken geweest bij de oprichting van de Stichting Knoptorenkerk en de overdracht van deze kerk aan de Stichting. Tot 2014 ben ik penningmeester geweest van de stichting.
Na mijn studie aan de TU-Eindhoven ben ik in dienst getreden van het Architectenen Ingenieursbureau van Philips. In die functie heb ik na een aantal jaren projecten in Afrika te hebben begeleid, het management van het regionale bureau in Hong Kong op me genomen en heb daar ongeveer elf jaren met mijn gezin gewoond. Op woensdag 25 februari om 19.00 uur in de Protestantse kerk in Son aan de Zandstraat vindt het eerste avondgebed plaats. Voorafgaand aan dit avondgebed is er om 18.00 uur een z.g. sobermaaltijd waaraan ook zij die aan het avondgebed willen deelnemen van harte zijn uitgenodigd. Opgave hiervoor bij Thea Prummel (zie pagina 10). Woensdag 4 maart om 19.00 uur vindt het avondgebed plaats in de r.k. Petrus’ Bandenkerk in Son. Woensdag 18 maart is er avondgebed om 19.00 uur in Martinuskerk in St.-Oedenrode. Woensdag 25 maart om 19.00 uur is er een avondgebed in de Knoptorenkerk in St.-Oedenrode. Overige activiteiten die in de 40-dagentijd worden georganiseerd zijn: Woensdag 11 maart een creatieve avond met als uitgangspunt “open je handen”. Woensdag 1 april een stiltewandeling vanuit de Kerk van de eenheid in Christus o.l.v. Dirk Strasser. Bij terugkomst is er voor de deelnemers soep met brood. Voor nadere informatie zie Berichten van de ZWO op pag. 10. Ds. Bas Stigter
8
Na een jaar alle bestuursfuncties te hebben uitgeschakeld om wat meer tijd voor mezelf te hebben, heb ik toch weer toegezegd om de functie van penningmeester van de Diaconie op me te nemen toen die vraag kwam. Gezien het specifieke karakter van de Diaconie zal ik wel enige tijd nodig hebben om me in te werken. Info:
[email protected] Tel. 0499-473441 of 06-54265456
In 2004 heb ik de functie van penning-
Wat krijgen we nou..?
Door het tekort aan wijn werd het feest verstoord. Maria zei het: “de wijn is op…”. Ook de predikant, Dirk Strasser zei het: “Door de aanslagen in Parijs is het leven in West Europa in de laatste weken een verstoorde droom, een wreed bedorven idylle – zo mag je het toch wel noemen. Verbijsterd waren we… hoe is het mogelijk, dat mensen zo met elkaar omgaan… Zeker hier in West-Europa meenden we toch, dat we in een huis van vrede en welvaart leefden… Wat nu? De wijn is op… En hij vervolgde: “Er zijn maar twee antwoorden mogelijk en wij mogen kiezen: cynisme of hoop. Jezus koos voor de hoop. Hij liet de knechten water schenken. Ook Ahmed Aboutaleb koos voor de hoop.” Jacques den Boer
Protestantse gemeente te Son, (Artikel geplaatst in FORUM) In de kerkdiensten van deze gemeente hebben de preken van de voorganger een centrale plaats. Naast bijbeluitleg gaan ze in op actuele gebeurtenissen. In de kerkdienst van 18 januari werden voor en na de preek de op melodie gebrachte slotwoorden gezongen van de toespraak van Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb na de aanslagen in Parijs: “Niet verdeeld, maar samen, niet met wapens, maar met woorden, niet met haat, maar met liefde”. De preek handelde over een bruiloft in Kana, waar Jezus en Maria aanwezig waren.
niet verdeeld.
tekst: A.Aboutaleb
muziek:Wick Gispen
niet ver-deeld maar sa-men, niet met wa-pens maar met woor-den, niet met haat maar met
lief - de
niet ver-deeld maar sa-men niet met
niet met haat maar met
lief - de
WOORD&DAAD 2015 - 1
wa-pens maar met woor-den
Filmavond: Hannah Arendt Niet op dinsdag 17 februari, zoals in het activiteiten- programma staat vermeld, maar op dinsdag 24 februari is er een filmavond in de kerk in Son. Op deze avond zal er een film vertoond worden over de Joodse filosofe Hannah Arendt ( 1906-1976). De film gaat over een belangrijke periode in haar leven, wanneer ze als journalist voor The New Yorker in 1961 naar Jeruzalem gaat om het proces tegen de beruchte nazi Adolf Eichmann te verslaan. Als filosofe kijkt zij daar heel anders naar dan een doorsnee verslaggever zou doen. Wanneer haar artikelen in 1963 worden samengevat in het boek ”Eichmann in Jeruzalem - De banaliteit van het kwaad” veroorzaken ze heftige meningsverschillen en verwijten. Maar eerst, wie is Hannah Arendt en wat is haar filosofisch gedachtegoed? Haar levensloop Zij werd in 1906 in Duitsland geboren uit Joods ouders. Zij studeerde filosofie en theologie in Berlijn en Marburg. Haar grote leermeester was de beroemde filosoof Martin Heidegger. Zij promoveerde in Heidelberg bij de filosoof Karl Jaspers op het onderwerp “Het liefdesbegrip bij de kerkvader Augustinus”. In 1933 werd ze genoodzaakt, vanwege haar ondergrondse verzet tegen de nazi’s, naar Frankrijk te vluchten. In 1941 vluchtte zij vervolgens met haar man de politieke denker en historicus Heinrich Blücher naar Amerika. Haar gedachtegoed De kwestie,die zij in haar proefschrift aan de orde stelt, is de relevantie van de naaste. Zij ontdekt bij de theologie van Augustinus , dat er in het christelijke geloof een vervreemding van de wereld plaats vindt. Haar vraag is: hoe kun je die vervreemding, waarin de gelovige nog wel in de wereld, maar niet van de wereld is, in overeenstem- ming brengen met het gebod van de naastenliefde? Volgens Augustinus zal God er zijn als het leven begint en als het leven eindigt. Dus ik houd van mijn naaste vanwege mijn overeenkomstige oorsprong. Volgens Arendt verliest deze metafysische liefde, die slechts uitgaat naar het eeuwige in de mens, het leven zelf van ieder mens uit het oog. Augustinus denken over het voorlopige karakter van deze wereld leidt dan tot wereldverzaking. Arendt is daarentegen overtuigd van de noodzaak zich niet af te sluiten voor de wereld. Een tweede belangrijke gedachte van haar is, dat ieder mens niet één keer (fysiek) geboren wordt, maar twee keer (symbolisch), nl. wanneer hij begint met zijn werk voor en in de samenleving. Ten diepste is de mens in haar visie een begin, een nieuwkomer om iets nieuws te creëren. In haar belangrijkste filosofische werk “The Human Conditions” vat zij dit als volgt samen: Zodra we willen zeggen wie iemand is, gebruiken wij woorden voor wat hij/zij is door een opsomming te geven van eigenschappen, waarbij het specifieke van het wie ontsnapt. Op wie we zijn kunnen we nooit een eensluidend antwoord geven. Dat laten we zien in ons handelen door steeds iets nieuws in beweging te brengen. De uniekheid van de mens berust niet zozeer op zijn kwaliteiten, maar op zijn handelen, het verwoorden en uitvoeren van een bepaalde mening, visie of inzicht in het publieke leven. Alleen deze geboorte brengt de absolute verscheidenheid tot stand. Die is essentieel voor een democratische vorm van samenleven, waarin allen gelijkwaardig zijn. Menselijk handelen is één van de fundamentele condities van het menselijk leven. In het vermogen om te beginnen ligt het geloof en de hoop besloten. Als we daar niet meer aan toe komen verdwijnt ons hoogste vermogen, opnieuw geboren worden. Het werk van Hannah Arendt is sterk politiek georiënteerd. Zij zocht naar antwoorden op de vraag: waar moet een samenleving aan voldoen voor het nemen van nieuwe initiatieven of
het verwoorden van een nieuwe visie? Allereerst door te erkennen dat ieder mens uniek is. Pas als een samenleving deze voorwaarde erkent en garandeert dat mensen het recht hebben om van elkaar te verschillen, kunnen mensen nieuwe initiatieven ontplooien. Wij zullen met elkaar moeten leren leven in een wereld met een grote verscheidenheid aan mensen. In tegenstelling tot haar filosofische tijdgenoten, zoals Sartre met zijn nihilistische filosofie over de zinloosheid van het bestaan, biedt zij met haar filosofie van de geboorte de samenleving een nieuw perspectief. De film De grootste schok in haar leven was aan het einde van de oorlog, toen zij hoorde van de gruwelijkheden in de vernietigingskampen. Haar filosofische en politieke werk is een poging geweest om dit te kunnen begrijpen. Na de oorlog was haar eerste werk te zoeken naar de oorsprong van totalitaire regimes. Volgens haar is het belangrijkste kenmerk van totalitaire regimes,dat ze met terreur, angst en propaganda de gevarieerdheid van een volk proberen om te smeden tot één gelijkvormige massa, waarin individuen niet meer kritisch nadenken en geen verzet meer plegen en ook geen zelfstandig oordeel meer kunnen en durven vellen. Dat was ook haar interpretatie bij het proces van de oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann, dat zij in 1961 in Jeruzalem bijwoonde en waarvan zij verslag deed in The New Yorker. Deze artikelen zijn later samengevat in haar boek “Eichmann in Jeruzalem- De banaliteit van het kwaad”. Wereldwijd zorgde dat voor zoveel ophef, dat een aantal van haar vrienden en een groot deel van de Joodse gemeenschap haar de rug toekeerde. Haar oordeel was dat Adolf Eichmann geen monsterlijke belichaming van het kwaad was, zoals de openbare aanklager Hausner beweerde, maar integendeel juist gruwelijk en vreeswekkend normaal was, een bureaucrimineel, die met schone handen de ergste misdaden kon plegen. De banaliteit van het kwaad is een verschijnsel, dat zich sluimerend een weg kan banen in de samenleving als de omstandigheden maar slecht genoeg zijn. Zij wilde begrijpen hoe het morele gebod- gij zult niet dodenmoeiteloos omgedraaid werd in- gij zult doden- zonder dat het Duitse volk hiertegen in opstand kwam. In de film, die Margarethe von Trotta in 2012 over Hannah Arendt en haar boek maakte, horen we haar zeggen: “Ik wil begrijpen, ik moet dit begrijpen om te voorkomen dat het nogmaals zal plaats vinden.” De conclusie van Hannah Arendt over Eichmann was, zijn misdaden zijn monstrueus, maar hij had zelf niets monsterachtigs. Zij vond zijn zelfverdediging zelfs schokkend en naïef:, waarin hij zei: “Ik kreeg een bevel. Of de mensen nu gedood moesten worden of niet, ik moest het uitvoeren. Ik had maar een onderdeeltje uit te voeren, de administratie. Of het vernietiging was weet ik niet, dat was van te voren niet duidelijk. Dat was aan de instantie die de dienstregeling niet bekend maakte”. Aan het eind van de film komt ze bij een toespraak voor studenten op deze woorden van Eichmann terug:”Het typisch nazistische pleidooi maakt duidelijk dat het ultieme kwaad het kwaad is, dat wordt gepleegd door onbeduidende personen. Kwaad dat wordt gepleegd zonder motief, zonder overtuiging, zonder een kwaadaardig hart of een demonische wil, door mensen die weigeren individuen en personen te zijn. Het is dit fenomeen dat ik de banaliteit van het kwaad heb genoemd.” Het is een fascinerende film geworden, die iedere toeschouwer dwingt zelf een oordeel te geven over de visie van Hannah Arendt op dit proces. Daarom nodigt V&T iedereen, die deze film graag wil zien, van harte uit op dinsdag 24 februari in de kerk in Son om 20.00 uur.
WOORD&DAAD 2015 - 1
Boudewijn Goudswaard
9
Oecumene Berichten van de ZWO Collecte ‘Samen Verder’ De veertigdagentijd is de periode voor Pasen. Van oudsher is dit een tijd van inkeer, bezinning en gebed. We staan stil bij het lijden van Jezus én bij het lijden van onze naasten in deze wereld. Dit jaar is het thema “Open je handen”. We hebben vaak het gevoel met lege handen te staan, machteloos, moedeloos en lamgeslagen. Maar we willen blijven geloven dat God steeds nieuwe mogelijkheden schept om onze handen opnieuw te vullen. En wat we ontvangen kunnen we delen met en uit te delen aan mensen dichtbij én ver weg. U bent al een paar jaar gewend dat de ZWO/Diaconie een aantal ‘activiteiten’ organiseert in deze periode van bezinning. Zo ook dit jaar. Woensdag 25 februari: Sobermaaltijd in de kerk in Son. De maaltijd bestaat uit een stevige soep met brood. Door te luisteren naar muziek en onderling met elkaar in gesprek te gaan waarbij we kijken naar onze handen, soms open maar ook vaak dicht met gebalde vuisten. Hoe kunnen wij onze handen (weer) openen naar de ander? De maaltijd begint om 18.00 uur. Aansluitend aan deze maaltijd is de eerste oecumenische vesper. Meer over de vespers elders in dit blad. U kunt zich t.z.t. opgeven voor de maaltijd via de inschrijflijst in de kerk.
In de week van 23-27 maart Samen Verder zal dit jaar collecteren voor de Stichting Sun in Ghana, voor een rehabilitatie project van psychiatrische patiënten vanuit het psychiatrisch ziekenhuis in Ankaful. Dit ziekenhuis richt zich op (poli-)klinische patiëntenzorg. In hun rehabilitatiecentrum. wonen enkele patiënten. Op basis van dagbesteding worden hen diverse vaardigheden aangeleerd om te kunnen gaan werken in de landbouw, een timmerwerkplaats, naaiatelier of garage. De huidige ruimten hebben een opfrisbeurt nodig. Er is landbouwgrond, maar men mist startkapitaal voor de aanschaf van materialen en werktuigen. Men verleent ambulante hulp en werkt vanuit de kracht van de patiënt (kijken wat iemand nog wel kan). Doordat patiënten weer in contact komen met de maatschappij werkt deze manier van werken tegen stigmatisering, wat sterk aanwezig is in Ghana t.o.v. psychiatrische patiënten.
Het psychiatrisch ziekenhuis in Ankaful stelt een projectleider aan, die ondersteund wordt door het managementteam. Bij de GGZ-ZO Brabant ligt een voorstel om medewerkers van de GGZ enkele weken per jaar naar dit ziekenhuis uit te zenden om hun ervaring te delen en ondersteuning te verlenen. De Stichting Sun in Ghana is ontstaan na de reis van een 13-tal jongeren uit Son naar Ghana. Dit jaar gaan er weer acht jongeren en drie begeleiders naar Ghana. Zij zullen zeker verslag doen van hun ervaringen! De doelstelling is: “Het verwerven en beheren van middelen ter verbetering van de medische en sociale omstandigheden in Ghana”. Daarnaast het verrichten van alle activiteiten die hiermee verband houden. Info: Ton Schepens, voorzitter van de Stichting Sun in Ghana, via www.suninghana.nl of op hun Facebookpagina.
Woensdag 11 maart: Creatieve avond rond het thema “Open je handen”. Niet te veel praten maar vooral op een creatieve manier uiting geven aan vragen die dit thema bij ons oproept. Plaats: Kerk aan de Zandstraat. Tijd: tussen 17.30 en 19.00 uur. Wij zorgen voor soep met brood! Woensdag 1 april: Stiltewandeling om 18.00 uur, vanuit de kerk aan de Zandstraat. Na een korte introductie maken we een wandeling van ongeveer 45 minuten. Onderweg worden enkele teksten gelezen om over na te denken. Bij terugkomst in de kerk wordt onder het genot van een kop soep nog nagepraat. Ook hiervoor komt een intekenlijst, maar spontaan komen kan ook. Thea Prummel
Is er ruimte, is er plaats? Het was druk. Niet gewoon druk maar van een drukte die je niet meer verwachtte. Veel van de kansrijke mensen kreeg inmiddels een onderdak. Toch is het op straat drukker geworden en was het in de huiskamer dus ook druk. Een vijftigtal gasten op een middag was en is heel gewoon. Een ander soort drukte is de aandacht die in de tweede helft van december op de dak- en thuisloze mensen wordt gericht. Vaak hartverwarmend: mensen die hun kerstpakket komen brengen, groepen mensen die kerstpakketten voor ons inloophuis samenstellen, kerststollen die de een na de ander worden bezorgd. Soms ook tenenkrommend want zonder enig begrip van gastvrijheid en inlevingsvermogen voor die andere wereld van onze gasten.
Op kerstavond en de voorafgaande namiddag wordt samen met gasten het kerstfeest gevierd. Daarna is er het driegangen kerstdiner waar een groep vrijwilligers zich jaarlijks voor inzet. Het werd een buitengewone viering, niet allereerst door hun grote aantal maar vooral door de inbreng van de gasten: mensen uit alle windstreken, met verschillende achtergronden en opvattingen deelden met elkaar in de intimiteit van de kerstviering hun gevoelens van eenzaamheid en gemis maar ook van dankbaarheid voor deze plek waar dit zo-samen-zijn mogelijk is. Daarna het kerstdiner. Het aantal gasten sloeg helemaal alles, maar als iedereen wat wil inschikken is er ook voor iedereen plaats. Nadat er 70 mensen waren geteld is het tellen gestopt. De herberg zou die avond plaats bieden voor ieder die een plek zocht! Schouder aan schouder werd van het goede genoten. Albert Feddes, Vrijwilliger DCE
10
WOORD&DAAD 2015 - 1
Uit de Gemeente Bedankt!!!
Kerkdiensten
Eind 2014 hebben de mensen van de kerstpakkettengroep, namens de diaconieën van de gezamenlijke kerken van Son en Breugel, u gevraagd om een kerstpakket af te staan of artikelen in te leveren bij het Parochiecentrum. En u heeft gul gegeven! Het was een succes!
KERKDIENSTEN SINT-OEDENRODE
Veel mensen brachten kant en klare pakketten of losse artikelen naar het Parochie Centrum. En we kregen contant geld! Met een vast team van vrijwilligers hebben we alles netjes uitgezocht, verpakt en bezorgd. We hebben er zo’n 126 gezinnen of alleenstaanden blij mee kunnen maken. Bij het zien van de verrassing waren de reacties van de ontvangers hartverwarmend. Dankzij u hebben wij deze, inmiddels traditionele, actie kunnen organiseren. En we hebben het met veel genoegen gedaan. Hartelijk dank voor uw steun. Volgend jaar hoort u zeker weer van ons, wij hopen dan opnieuw een beroep op u te mogen doen. Namens de kerstpakkettengroep van het Interkerkelijk Diaconaal Overleg, Son en Breugel
08 februari 10.00 uur 22 februari 10.00 uur 08 maart 10.00 uur 22 maart 10.00 uur 02 april 20.00 uur 03 april 20.00 uur 04 april 21.00 uur
KERKDIENSTEN SON 15 februari 10.00 01 maart 10.00 15 maart 10.00 29 maart 10.00 05 april 10.00
04 december ‘14
Zondag 22 februari - 17.00 uur Capella Vesperale o.l.v. Ruud Huijbregts, Gerard Habraken, orgel Voorganger Chris Mondt
uur Ds. G. Baerends, m.m.v. Maandagochtendgroepen uur Ds. C. Mondt (2e zondag v.d. 40-dagentijd) uur Ds. B. Stigter (4e zondag v.d. 40-dagentijd) Dienst van Schrift en Tafel/Gezinsdienst uur Ds. B. Stigter (6e zondag v.d. 40-dagentijd) uur Ds. B. Stigter (Pasen)
Familieberichten OVERLEDEN
Evensong in de Cathrien
Ds. mw. B. van Litsenburg, (Dienst van Woord en Tafel) Ds. B. Stigter (1e zondag v.d. 40-dagentijd) Ds. G. Baerends, (3e zondag v.d. 40-dagentijd) Ds. C. Mondt (5e zondag v.d. 40-dagentijd) Ds. B. Stigter (Witte Donderdag) Dienst van Schrift en Tafel Ds. B. Stigter (Goede Vrijdag), m.m.v. mannengroep Ds. B. Stigter (Paaswake) Dienst van Schrift en Tafel m.m.v. cantorij
Mw. H. van Steenhoven-Vroegh, Zorgcentrum Odendael, St-Oedenrode, 77 jaar
BEDANKT
Zondag 22 februari is de eerste zondag in de 40-dagentijd ook bekend als de vastentijd. Na het uitbundige carnaval is het tijd voor reflectie, een tijd van bezinning op dat waar het in het leven werkelijk om gaat. De verleidingen in onze maatschappij zijn groot en beïnvloeden onze keuzes: geld, macht, controle en dogmatisme. Dat gaat vaak ten koste van onze medemens en onze eigen menselijkheid. Het is daardoor heel moeilijk om sociaal en menslievend met elkaar om te gaan, daarvoor moet je je immers kwetsbaar en dienend opstellen. Toch is dat wat de maatschappij bindt. Daar gaat het over in de eerste lezing uit Jesaja 58: rust houden, delen, medemenselijkheid. En dat is ook het grote voorbeeld dat Jezus ons stelt als hij de verleidingen van macht en status weerstaat in Matteüs 4: de tweede lezing van deze Evensong.
Van mw. Lidy Bellaart ontvingen wij op 9 december een hartelijk bedankje voor de mooie bloemen. Zij was er erg blij mee! Hartelijk bedankt voor de mooie bos bloemen die ik kreeg ter gelegenheid van mijn 70ste verjaardag. Wil Janse Ik wil jullie allen heel hartelijk bedanken voor het mooie herfstboeket dat ik van de gemeente mocht ontvangen. Het doet heel goed om zo te voelen dat er aan je gedacht wordt. Ik hoop toch op een spoedig herstel zodat ik weer in jullie midden kan zijn. Groeten aan allen. Nellie Quivooij
Voor de muzikale omlijsting van dit begin van de 40-dagentijd is gekozen voor sobere, verstilde en ingetogen muziek, zoals het prachtige ingehouden Magnificat en Nunc Dimittis van Andrews, maar ook het ontroerende ‘Like as the hart’ van Herbert Howells. Ook psalm 91 en de samenzang passen helemaal in de verstilde sfeer van de vastentijd. De muziek wordt verzorgd door de Capella Vesperale onder leiding van Ruud Huijbregts met Gerard Habraken achter het orgel. De voorganger van deze Evensong is Chris Mondt. Voor informatie over de volgende Evensong verwijzen wij naar de website: www.koorvespers.dse.nl
LOKALE OMROEP SON EN BREUGEL ‘DE EENHEID’ Diensten in Son worden uitgezonden op het UPC kabelnet FM 94,4 MHz en via het Internet: www.kerkomroep.nl
CONTACTADRESSEN JONGERENDIENST Mw. P. Corbijn, Limburglaan 12, 5691 KR Son, tel. 0499-475986.
Informatie over de orde van dienst kunt u een week voorafgaand aan de dienst vinden op: www.koorvespers.dse.nl
KINDERNEVENDIENST Mw. J.R. Venekamp, Zandoogjelaan 11, 5691 RJ Son, tel. 0499-463602.
Informatie over parkeerruimten en -tarieven nabij de kerk kunt u vinden op: www.eindhoven.nl/artikelen/overzicht-parkeerplaatsen.htm
CRÈCHE Voor inlichtingen over de crèche kunt u terecht bij mw. A.C. van Susante-Goudswaard, tel. 0413-477328.
WOORD&DAAD 2015 - 1
11
Wegwijzer KERKGEBOUWEN
Kerk van de Eenheid in Christus, Zandstraat 26, Son, tel. 0499-477757. Beheerder: dhr. P. Greijdanus, tel. 06-18625439. Knoptorenkerk, Kerkdijk 8, St.-Oedenrode, tel. 0413-479067. Contactpersoon voor gebruik of verhuur: dhr. P. de Koning, Stichting ‘Knoptorenkerk’, tel. 06-23916912.
PREDIKANT
Ds. B. Stigter, Speelheuvelplein 7, 5711 AR Someren, tel. 0493-471474 of 06-25034543, e-mail:
[email protected] Website gemeente: www.pgsintoedenrodesonenbreugel.nl Vrije dagen: dinsdagochtend en vrijdag Spreekuur: donderdagochtend van 10.00-12.00 uur in de kerk a/d Zandstraat.
COÖRDINATOR KERKDIENSTEN
Mw. R. van der Lugt, tel. 0499-474227, e-mail:
[email protected]
KERKELIJK BUREAU
Postadres: Postbus 197, 5690 AD Son. Het kerkelijk bureau is gevestigd in de kerk aan de Zandstraat in Son en is iedere donderdag geopend van 09.00-11.00 uur.
KERKENRAAD
Scriba: dhr. H. van der Lugt, tel. 0499-474227, e-mail:
[email protected]
AMBTSGROEP BEHEER
Secretariaat: Postbus 197, 5690 AD Son. – De kerkelijke bijdragen kunnen worden overgemaakt naar bankrekening NL78 ABNA 0482 3701 65 t.n.v. de Protestantse Gemeente te St.-Oedenrode, Son en Breugel. – Rekeningen kunnen worden gestuurd naar de penningmeester via het kerkelijk bureau. – Wijzigingen in persoonsgegevens in verband met geboorte, huwelijk, overlijden of verhuizing s.v.p. doorgeven aan de ledenadministratie via het kerkelijk bureau. Een geboortekaartje of verhuisbericht is voldoende.
DIACONIE
Secretariaat: Postbus 197, 5690 AD Son. Bankrekening: NL45 RABO 0148 2257 21 t.n.v. Diaconie van de Protestantse Gemeente, St.-Oedenrode, Son en Breugel. Werkgroep Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking (ZWO) Bankrekening: NL79 INGB 0003 7524 98 t.n.v. Werkgroep ZWO te Son.
FAMILIEBERICHTEN
Voor plaatsing in dit blad op te geven aan dhr. T. Waanders, Hoogenberg 5, 5691 DN Son, tel. 0499-472721, of door toezending van geboortekaartje, huwelijksaankondiging of rouwannonce.
ZIEKENBEZOEK
Contact opnemen met de wijkcoördinator of uw contactpersoon.
HULPGROEP ‘OMMEKAAR’ ST.-OEDENRODE
Verricht hand- en spandiensten. Telefonisch te bereiken: maandag van 09.30-10.30 uur, tel. 0413-472066 (b.g.g. 0413-472154) en donderdag van 12.30-13.30 uur, tel. 0413-472154 (b.g.g. 0413-472066).
OECUMENISCHE WERKGROEP SON & BREUGEL Dhr. B. Goudswaard, tel. 0499-473228.
INTERKERKELIJK DIACONAAL OVERLEG Mw. H. Isarin, tel. 0499-476885.
VRIJWILLIGERSSTEUNPUNT
Bereikbaar via het CMD, tel. 0499-491491 (op werkdagen van 10.00-14.00 uur), of via e-mail:
[email protected] U kunt een afspraak maken met één van de medewerkers of binnenlopen tijdens het spreekuur (woensdagmiddag van 13.00-15.00 uur in het CMD, Europalaan 2).
ARM-IN-ARM GROEP
Mw. D. van den Nieuwenhuijzen, tel. 0499-475697.
