Woonstichting Land van Altena Pr. Beatrixlaan 2 te Nieuwendijk Postbus ZH Nieuwendijk. Jaarverslag en Jaarrekening

Woonstichting Land van Altena Pr. Beatrixlaan 2 te Nieuwendijk Postbus 75 4255 ZH Nieuwendijk

Jaarverslag en Jaarrekening 2008

Woonstichting Land van Altena Werkgebied: Datum oprichting: Datum omzetting naar stichting: Datum laatste statutenwijziging: Datum en nummer toelating: Verlenging toelating Inschrijfnummer KvK: Inschrijfnummer VROM: Inschrijfnummer NRV: Telefoon: Fax: Website: Algemeen emailadres:

Gemeente Werkendam en Gemeente Woudrichem 8-5-1954 1-12-1999 17-6-2003 14-10-1954, nr. 47 23-10-1979, nr. 25 18115616 L1704 15886 0183-408788 0183-402065 www.landvanaltena.nl [email protected]

Kengetallen Aantal verhuureenheden Woningen naoorlogs In aanbouw Overige objecten (steunpunt, dienstencentrum en Xinix) Totaal in bezit Woningen in beheer Totaal verzekerde waarde woningen (x € 1.000) Personeelsbezetting (voltijds, einde boekjaar) Directie Technische dienst toezichthoudend Technische dienst Verhuur- en bewonerszaken Totaal Ziekteverzuimpercentage Verhuur- en incasso Woningzoekenden bij Wonen in Altena Actief woningzoekenden (gedurende jaar) Nieuwe inschrijvingen Uitschrijvingen Aantal urgenten gedurende jaar Aantal verhuringen Wonen in Altena Toewijzingen eigen corporatie Verhuringen eigen corporatie Leegstaande woningen ivm opknapbeleid (> 3 maanden) Goedkope woningen (< € 348,99) Betaalbare woningen ( > € 348,99 en < € 535,33) Dure woningen (> € 535,33) Jaarlijkse huurverhoging Aantal bezwaren tegen de huurverhoging Huurachterstand in % Huurderving in % Financiële continuïteit Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen Renteresultaat in % eigen vermogen Interne financiering per woning Cashflow per woning Balans en winst- en verliesrekening Eigen vermogen per verhuureenheid Algemene kosten (excl. Salarissen) per verhuureenheid Salarissen en sociale lasten per verhuureenheid Jaarresultaat per verhuureenheid Totaal opbrengsten per verhuureenheid (x 1.000) Jaarresultaat volgens winst- en verliesrekening (x 1.000) Onderhoud Totale uitgaven onderhoud (x 1.000) Onderhoud per vhe Aantal reparatieverzoeken per vhe

2008

2007

2006

2005

2004

870 9 879 69 69.559

862 9 7 878 69 68.096

861 1 7 869 69 66.518

861 7 868 69 65.599

861 1 862 69 65.422

1,00 3,00 2,00 1,83 7,83 2,89

1,00 3,00 2,00 1,72 7,72 9,95

1,00 3,00 2,00 1,72 7,72 3,57

1,00 2,00 2,00 1,72 6,72 1,84

1,00 2,00 2,00 1,72 6,72 3,29

5.810 1.625 1.614 1.060 140 326 85 53 1 294 573 3 1,60% 0 1,24 1,09

5.043 1.476 1.344 1.339 101 397 70 51 10 307 555 0 1,10% 0 1,14 1,04

4.654 1.066 1.001 392 143 195 70 57 0 313 548 0 1,70% 0 1,22 0,46

61 46 0 308 553 0 1,20% 0 0,99 0,26

69 54 0 310 551 0 2,50% 0 0,88 0,33

20,97 1,49 1,52 4,54 3,91 8,62 5.197 763 € 7.845 463 678 108 7.216 94

24,28 0,23 10,63 4,77 6,19 7,09 8.779 1.398 € 7.809 404 643 830 6.021 715

23,08 1.66 11.26 5.19 6,58 7.47 4.301 1.322 € 6.987 382 592 783 6.016 674

20,60 1,41 14,90 5.61 7,50 5,87 3.948 1.421 € 6.203 271 577 919 5.341 792

17,69 0,37 12,81 5,71 6,95 9,26 5.139 1.344 € 5.279 329 539 669 4.546 576

3.573 4.107 1,52

2.136 2.478 1,62

1.470 1.707 1,39

1.211 1.406 1,37

1.750 2.032 1,38

___________________________________________________________________________________ Woonstichting Land van Altena – Jaarverslag en jaarrekening 2008

Blz.2

Vooraf In 2008 is de wereldwijde kredietcrisis ontstaan. Overheid, bedrijven, organisaties en burgers zullen hiermee te maken gaan krijgen, al is nog lang niet duidelijk in welke mate dat zal zijn. Steeds vaker hoor je geluiden dat corporaties koopwoningen maar op moeten kopen en (tijdelijk) gaan verhuren. In dat licht gezien komt het uitermate beroerd uit dat de overheid een greep in onze kassen doet door middel van de ingevoerde vennootschapsbelasting en de vogelaarheffing. Hoe de kredietcrisis zal uitwerken op onze plannen en beleid, weten we nu nog niet. We zullen de ontwikkelingen nauwgezet volgen en nog beter op onze tellen passen bij het opzetten van projecten. 2008 is een goed jaar geweest voor de Woonstichting. Aan het begin van het jaar is het gebouw opgeleverd waarin Xinix, Slim en Crescendo onderdak hebben gevonden. Op wat aanloopproblemen na, is er een goede start gemaakt in het gebouw. Er wordt intensief gebruik van gemaakt en vele bezoekers hebben de weg naar het gebouw gevonden. Teleurstellend was dat we de bouw van de Wozoco Nieuwendijk hebben moeten uitstellen naar begin 2009. Bij de voorbereiding van de bouw zijn inschattingsfouten gemaakt waardoor het plan gedeeltelijk is herzien en er vertraging optrad. Het opknappen van mutatiewoningen is inmiddels onderdeel geworden van het dagelijks werk van de technische dienst, waardoor dit proces soepeler verloopt. De nieuwe opzet van het jaarverslag 2007 is, gezien het aantal positieve reacties, in goede aarde gevallen bij de lezers. Daarom gaan we door op de ingeslagen weg en maken we ook voor het jaar 2008 gebruik van dit model. Achter in het verslag vindt u een specifieke inhoudsopgave. Hieronder treft u een verkorte indeling van de belangrijkste hoofdstukken. Ik wens u veel plezier toe bij het lezen van dit verslag. Ik hoor het graag van u als u verbeteringen hebt en/of aanvullingen. Voor al uw reacties: [email protected], 0183-408782, of Postbus 75 4255 ZH te Nieuwendijk. Kees Biesheuvel Directeur/bestuurder

Verkorte inhoudsopgave Kengetallen .................................................... 1 Vooraf........................................................... 2 Werken.......................................................... 4 Bouwen, verbouwen en onderhouden ...................... 7 Verhuren....................................................... 12 Wonen en leven .............................................. 15 Zorgen ......................................................... 17 Meepraten ..................................................... 18 Rekenen ....................................................... 19 Jaarrekenen................................................... 22 Verklaren ...................................................... 30 Zoeken ......................................................... 37


Blz.3

Werken De organisatie Woonstichting Land van Altena Profiel Woonstichting Land van Altena is een kleine woningcorporatie in Nieuwendijk met 870 woningen en 3 gebouwen met een maatschappelijke bestemming in eigendom en 69 woningen in beheer. We zijn actief in de dorpskernen Almkerk, Uitwijk en Waardhuizen (gemeente Woudrichem) en in de dorpskern Nieuwendijk (gemeente Werkendam). Woonstichting Land van Altena kiest bewust voor het werken in deze 4 dorpskernen omdat we op deze wijze dicht bij onze klanten en de dorpen kunnen staan. Binnen de grenzen van onze schaalgrootte bieden wij een gevarieerd aanbod woningen in diverse prijsklassen en bedrijfsruimten die een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de dorpskernen. Verder zijn we in toenemende mate actief als ontwikkelaar van koopwoningen.

Onze filosofie Wij willen ons werk graag met liefde doen; dat geeft ons handelen richting. Liefde voor de dorpen en de mensen die daar wonen. Als kleine organisatie zijn we anders: dichter bij de klant, geworteld in de dorpssamenlevingen, informeel en flexibel. Wij werken vanuit voor ons essentiële waarden: betrouwbaarheid, betrokkenheid, integriteit, laagdrempeligheid en gericht op samenwerking, openheid en transparantie.

Onze missie Zorgen voor betaalbare huisvesting waarvan mensen kunnen houden, voor een brede doelgroep van de samenleving in een aantrekkelijke en landelijke leefomgeving.

Koers Woonstichting Land van Altena streeft al sinds 1954 hetzelfde doel na: het bieden van huisvesting aan iedereen die een probleem heeft om goede en passende huisvesting te vinden. In de loop van de tijd is de manier waarop we dat doen wel steeds veranderd. We zien dat er tal van redenen zijn waarom mensen problemen hebben met het vinden van goede en passende huisvesting. Een kleine portemonnee speelt een belangrijke rol, maar er is meer. De woning staat in een omgeving, die in hoge mate bepaalt hoe het wonen wordt ervaren. In die omgeving wordt gewerkt, naar school gegaan, gewinkeld, gesport en ontspannen. Je dorp is op een bepaalde manier vormgegeven, is goed of juist slecht bereikbaar, heeft voldoende of juist te weinig voorzieningen. Waar eerst de woning centraal stond in het denken en doen van de corporatie is er nu, in toenemende mate, meer oog voor de kwaliteit van de dorpen in de meest brede zin van het woord.

Structuur, bestuur en Raad van Commissarissen Het bestuur van de stichting wordt gevormd door Kees Biesheuvel. Hij is directeur/bestuurder. Er is geen sprake van nevenstructuren. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het bestuur. In principe komen de bestuurder en de Raad van Commissarissen één keer in de zes weken bijeen. Twee leden van de Raad van Commissarissen zijn aangesteld op voordracht van de huurdersverenigingen.

Beleidsplan 2007 - 2012 Het beleidsplan heeft een looptijd van 2007 t/m 2012. Het beleidsplan dient als uitgangspunt voor de te maken jaarplannen. Het beleidsplan zal, naar aanleiding van de visitatiescan die heeft plaatsgevonden in 2008, in 2009 verfijnd worden. De belangrijkste punten uit het beleidsplan zijn: 1. Anders zijn en blijven dan collega-corporaties, is onze drijfveer om zelfstandig te blijven 2. Onze corporatie zal ook in de koopsfeer projecten gaan ontwikkelen 3. Vrijkomende woningen zullen zoveel mogelijk worden aangepast aan de wensen van de nieuwe bewoners. Bij het nieuwe mutatiebeleid staan de oude en de nieuwe klant centraal 4. Bewoners krijgen een grotere vrijheid bij het zelf aanbrengen van aanpassingen aan de woning 5. Wij streven naar een jaarlijkse huurverhoging op inflatieniveau. Alleen als er een financiële noodzaak is, zullen we voorstellen doen voor een extra huurverhoging. Bij woningverbetering van mutatiewoningen zullen we de huur extra verhogen Waar mogelijk zullen wij meewerken aan- of initiatieven nemen om te komen tot projecten in het kader van de leefbaarheid en projecten op terrein van wonen en zorg.


Blz.4

Werken Uitvoering jaarplan 2008 Het jaarplan 2008 biedt een opsomming van onze plannen voor het betreffende jaar. Het jaarplan wordt gebruikt bij de uitvoering van de plannen maar ook voor het toezicht houden door de Raad van Commissarissen. In dit jaarverslag wordt van de plannen en het al dan niet realiseren daarvan, verslag gedaan.

Personeel In 2008 hebben geen mutaties plaatsgevonden in het personeelsverloop. Per 1 januari 2004 zijn alle personeelsleden ingedeeld conform de nieuwe CAO. De Woonstichting beschikt niet over een ondernemingsraad. Het ziekteverzuim bedroeg in 2008 2,89% (9,95% in 2007). Gemiddelde leeftijd per 31-12-2008: 48,7 jaar. Gemiddeld dienstverband per 31-12-2008: 18,3 jaar.

Organogram

Directeur Bestuurder

Hoofd Technische Dienst

Opzichters

Hoofd Verhuur

Onderhoudsmedewerkers

Adm. Medewerker Verhuur - Financiën

Beheerder Steunpunt

Administratief medewerker

Overzicht personeel Naam G. van Pelt W.J. Sprangers J. Voskuilen W.H. Boterblom C.H. van Noorloos A.W.C.M. van Zessen – de Bodt A. Ebert F.T. van Zessen – Hoeke J.H.M. Gommers

Functie Hoofd verhuur- en bewonerszaken Hoofd technische dienst Allround onderhoudsmedewerker Allround onderhoudsmedewerker Beheerder steunpunt (parttime) Administratief medewerkster Verhuur en financiën (parttime) Opzichter Administratief medewerkster (parttime) Opzichter

In dienst sinds: 19-06-1978 01-03-1979 01-01-1981 01-03-1984 01-01-1990 01-05-1992 01-11-1998 01-09-1999 01-09-2006

Arbobeleid In 2006 is het nieuwe Arbobeleid op papier gezet en zijn er afspraken gemaakt met de werknemers. Vanaf 2007 is het beleid nader verfijnd en is nader inhoud gegeven aan het beleid.

Brancheorganisatie Woonstichting Land van Altena is lid van Aedes, vereniging van woningcorporaties. We onderschrijven de Aedescode en voeren onze werkzaamheden uit naar de letter en geest van de code. Ook zijn we lid van het MKW, de organisatie binnen Aedes, die opkomt voor de belangen van de kleine woningcorporaties.

Nevenstructuur Woonstichting Land van Altena kent geen verbindingen met andere rechtspersonen. Wel vindt onderzoek plaats naar eventueel op te richten rechtspersonen in verband met de ontwikkeling van de Westerhei.

Kwaliteit van de dienstverlening Voor de medewerkers van Woonstichting Land van Altena is het vanzelfsprekend om de klant centraal te stellen. Onze klantgerichtheid meten we door het jaarlijkse bewonersonderzoek. Het gemiddelde rapportcijfer in 2008 kwam uit op 7,6 (2007: 7,7).


Blz.5

Werken Bewonersonderzoek Te woord staan door de opzichters Voorlichting door opzichters Snelheid klachtenafwikkeling onderhoudsdienst Wijze klachtenafwikkeling onderhoudsdienst Te woord staan door onderhoudsmedewerkers Telefonische bereikbaarheid onderhoudsdienst Snelheid klachtenafwikkeling CV-installateur Wijze klachtenoplossing CV-installateur Telefonische bereikbaarheid CV-installateur Gebruiksaanwijzing Cv-installatie Snelheid klachtenafwikkeling bij glasschades Wijze klachtenoplossing bij glasschades Telefonische bereikbaarheid bij glasschades Snelheid klachtenafwikkeling rioolontstoppingsbedrijf Wijze klachtenoplossing rioolontstoppingsbedrijf Telefonische bereikbaarheid rioolontstoppingsbedrijf Te woord staan medewerkers verhuur- en bewonerszaken Telefonische bereikbaarheid afdeling verhuur Voorlichting door afdeling verhuur Snelheid afwikkeling vragen afdeling verhuur Openingstijden kantoor Regels aanbrengen veranderingen aan de woning Uitleg jaarlijkse huurverhoging Nieuwsbrief van de Woonstichting Nieuwsbrief van de huurdersverenigingen Informatiegids en telefoonkaart Kalender gezamenlijke woningcorporaties Gemiddeld cijfer kwaliteit van de woning

2008

2007

2006

2005

2004

7,6 7,6 7,8 7,7 7,8 7,7 7,5 7,4 7,4 7,4 7,2 7,3 7,3 7,2 7,2 7,5 7,7 7,7 7,7 7,7 7,6 7,4 7,4 7,5 7,4 7,6 8,1 7,6

7,9 7,7 7,9 7,7 7,9 7,8 7,7 7,6 7,8 7,6 7,5 7,4 7,5 7,5 7,4 7,6 7,8 7,7 7,7 7,7 7,7 7,4 7,4 7,6 7,4 7,7 8,2 7,7

7,7 7,6 7,9 8,2 7,8 7,8 7,7 7,6 7,6 7,3 7,3 7,3 7,3 7,5 7,5 7,6 7,8 7,8 7,8 7,7 7,6 7,3 7,3 7,5 7,4 7,6 8,1 7,6

7,7 7,6 7,7 7,6 7,7 7,7 7,6 7,5 7,6 7,3 7,3 7,3 7,7 7,6 7,5 7,6 7,7 7,7 7,7 7,7 7,5 7,3 7,4 7,5 7,4 7,7 8,2 7,5

7,7 7,5 7,6 7,5 7,7 7,5 7,5 7,6 7,5 7,5 7,5 7,5 7,5 7,2 7,3 7,4 7,7 7,6 7,6 7,6 7,4 7,2 7,2 7,5 7,4 7,7 8,0 7,6


Blz.6

Bouwen, verbouwen en onderhouden Nieuwbouw en de kwaliteit van ons woningbezit Visie en beleid Woonstichting Land van Altena wil doen wat nodig is om leefbare dorpen te realiseren. De mensen in die dorpen staan daarbij altijd centraal. Samen met andere partijen werken we aan de leefbaarheid van Almkerk, Nieuwendijk, Uitwijk en Waardhuizen. We ontwikkelen en beheren vastgoed waarin mensen graag wonen, werken of recreëren en leveren bijdragen aan initiatieven die de leefbaarheid bevorderen.

Nieuwbouw Het muziekcentrum is begin 2008 opgeleverd en de 8 woningen aan de gemeentewerf in Almkerk in juli 2008.

Nieuwbouwplannen De onderstaande plannen zijn in ontwikkeling of worden onderzocht op haalbaarheid. o Wozoco Nieuwendijk, 26 woningen met zorg voor ouderen – start bouw 1e kwartaal 2009. o Sloop van 4 woningen en de nieuwbouw van 8 woningen aan de Fabriciusstraat te Almkerk – gefaseerd. o Wonen voor dementerende ouderen, dagopvang voor gehandicapten - 2011. In samenwerking met Philadelphia en Pro Seniore wordt onderzocht of het mogelijk is om op het terrein van het logeerhuis van Philedelphia te komen tot dit project. o In samenwerking met de Gebr. Van Wanrooij zal het bestemmingsplan de Westerhei in Nieuwendijk worden ontwikkeld. In 2009 zal hiervoor een exploitatieovereenkomst met de gemeente Werkendam worden afgesloten. In 2010 hopen we de eerste paal te slaan. Als de kredietcrisis aan houdt is het zeer waarschijnlijk dat we in het plan extra huurwoningen gaan realiseren. Vooralsnog zijn 10 huurwoningen in de meerjarenraming opgenomen. De Woonstichting zal een of meerdere dochters oprichten ter realisering van de Westerhei en in de samenwerking met Van Wanrooij. o Een bedrijfsterrein aan de Rijksweg te Nieuwendijk is aangekocht. Doel van deze aankoop is de verplaatsing van een garagebedrijf uit een woonwijk aan de Pr. Irenelaan te Nieuwendijk naar het door ons aangekochte terrein. De onderhandelingen in de eerste helft van 2008 liepen op niets uit en het plan werd afgeblazen. In december 2008 is een constructie bedacht waarbinnen het terrein aan de Rijksweg wordt gedeeld door de garage en een ander bedrijf. Deze constructie lijkt wel een kans van slagen te hebben en wordt daarom onderzocht.

Onrendabele toppen Van de nieuwbouwplannen zijn de vrijwel zekere plannen opgenomen in de financiële meerjarenplanning. In de tabel treft u de investeringen aan en dat gedeelte van de kosten dat als onrendabele top wordt aangemerkt. Doordat nieuwe woningen onderdeel gaan vormen van de bestaande complexen, zullen de onrendabele toppen vooralsnog niet worden afgeboekt van onze reserves. Wellicht zal hierop een uitzondering worden gemaakt voor de Wozoco: er wordt bekeken of voor deze (zorg)woningen een apart complex zal worden gemaakt.

Wozoco Nieuwendijk, 26 woningen Fabriciusstraat Almkerk, 8 huurwoningen Westerhei Nieuwendijk, 10 huurwoningen Totaal

Bouwkosten

Grondkosten x € 1.000 520

Totale kosten x € 1.000 5.460

Onrendabel e toppen x € 1.000 1.669

x € 1.000 4.940 1.380

83

1.463

407

1.534 7.854

508 1.111

2.042 8.965

250 2.326

Woningbezit In 2008 zijn 8 woningen (Werf, Almkerk) toegevoegd aan de woningvoorraad. Eind 2008 beschikt Woonstichting Land van Altena over 870 woningen.18 van deze woningen beschikken over een garage.


Blz.7

Bouwen, verbouwen en onderhouden Verdeling per kern en per woningtype Eengezinswoning Almkerk Nieuwendijk Uitwijk Waardhuizen Totaal In %

284 320 26 4 634 72,9

Woonruimte voor 1 of 2 personen 46 47 93 10,7

Senioren Huisvesting 39 104 143 16,4

Totaal per 31-12-2008 369 471 26 4 870

Totaal per 31-12-2007 361 471 26 4 862

Verkoopbeleid Woonstichting Land van Altena verkoopt momenteel geen bestaande huurwoningen. Wij hebben hiervoor een aantal argumenten: 1. Van de totale woningvoorraad in ons werkgebied is 38,6% huurwoning (bron: sociale atlas Brabant). Bijna 80% van de huurwoningen is in ons bezit. De verwachting is dat het percentage huurwoningen terug zal lopen, omdat er in de toekomst meer koopwoningen zullen worden gebouwd 2. Er is voldoende vraag naar huurwoningen 3. Er is geen financiële noodzaak om tot verkoop over te gaan 4. We gaan koopwoningen bouwen in de toekomst, om aan deze vraag te voldoen 5. Het aantal huurwoningen dat beheerd wordt door onze corporatie is noodzakelijk om het huidige peil van de dienstverlening in stand te houden.

Onderhoud woningen Regelmatig onderhoud is essentieel: zowel voor de bewoners en de buurt als voor de waardeontwikkeling van de woningen. Woonstichting Land van Altena kent een uitgebreid onderhoudsprogramma variërend van spoedreparaties tot grootschalig onderhoud. In totaal is in 2008 € 3,6 miljoen (in 2007:2,1 miljoen) besteed aan onderhoud.

Mutatieonderhoud Vanaf 2007 is er een nieuw mutatiebeleid. De invoering van dit beleid heeft de nodige extra inspanningen gekost voor de technische dienst. Inmiddels staat de uitvoering van het nieuwe beleid goed op de rails. Wanneer een woning vrijkomt, wordt deze grondig opgeknapt. Uitgangspunten hierbij zijn: o De woning wordt op een zo hoog mogelijk niveau gebracht op het gebied van isolatie en energiebesparing. Vanaf 2008 zal hiervoor het energielabel als uitgangspunt dienen o Sanitaire voorzieningen en ruimten worden aangepast aan de huidige maatstaven o Elektrische voorzieningen worden aangepast aan de huidige maatstaven o Er wordt rekening gehouden met de wensen van de nieuwe bewoner. Nieuwe bewoners zijn erg enthousiast over het nieuwe beleid.

Kwaliteit van de woningvoorraad De kwaliteit van de woningvoorraad is ruim voldoende. Dit maken wij op uit de rapportcijfers die huurders in onze jaarlijkse enquête geven aan de kwaliteit van hun woning, uit het hier onderstaande overzicht voorzieningenniveau van de woningen en uit de waarnemingen van onze technische dienst.

Voorzieningenniveau woningen Van het totale woningbezit van 870 woningen zijn per 31-12-2008: 841 woningen 815 woningen 757 woningen 608 woningen 654 woningen 865 woningen 523 woningen

voorzien voorzien voorzien voorzien voorzien voorzien voorzien

van van van van van van van

een Cv-installatie (96,67%) een Hr-ketel (93,68%) spouwmuurisolatie (87,01%) dakisolatie (69,89%) vloerisolatie (75,17%) dubbele beglazing (99,43%), waarvan 244 Hr++glas (28,05%) inbraakwerend hang- en sluitwerk (60,11%)


Blz.8

Bouwen, verbouwen en onderhouden Bewonersonderzoek: Kwaliteit van de woning Grootte van de woning Grootte woonkamer Grootte slaapkamer(s) Grootte tuin Indeling van de woning Algehele staat van onderhoud Kwaliteit sanitair Kwaliteit wand- en vloertegelwerk Kwaliteit keukenblok Kwaliteit schilderwerk buitenkant Kleuren buitenschilderwerk Geluidsisolatie ten opzichte van omringende woningen Geluidsisolatie ten opzichte van buiten Beveiliging tegen inbraak Brandgangen Vochthuishouding Gemiddeld cijfer kwaliteit van de woning

2008

2007

2006

2005

2004

7,4 7,2 7,2 7,5 7,2 7,3 7,0 6,8 6,8 7,1 7,4 6,6 6,9 7,0 6,7 6,8 7,1

7,6 7,4 7,3 7,6 7,2 7,3 7,1 6,9 7,1 7,1 7,5 6,4 6,8 7,1 6,3 6,7 7,1

7,4 7,4 7,4 7,5 7,2 7,3 7,0 6,8 7,0 7,1 7,4 6,5 6,7 6,9 6,2 6,7 7,0

7,4 7,2 7,2 7,6 7,3 7,2 7,0 6,6 6,8 6,9 7,2 6,2 6,7 6,9 6,1 6,6 6,9

7,3 7,2 7,2 7,5 7,2 7,1 6,8 6,6 6,7 6,7 7,1 6,3 6,7 6,7 6,3 6,5 6,9

Energie en milieu Bij het maken van nieuwbouwplannen volgt Woonstichting Land van Altena een EPC zoals is voorgeschreven. Bij het ontwerp van de Wozoco wordt geëxperimenteerd met het toepassen van een warmtepomp. Het mutatiebeleid voorziet er in dat bij het opknappen van een vrijgekomen woning alle energiebesparende maatregelen worden toegepast die technisch en financieel haalbaar zijn.

Energielabels bestaande woningvoorraad Label A Label B Label C Label D Label E Label F Label G Totaal

Aantal 15 270 256 227 70 25 7 870

Percentage 1,72 31,03 29,44 26,09 8,05 2,87 0,80 100,00

Werf Almkerk kwam gereed in 2008


Blz.9

Bouwen, verbouwen en onderhouden Jaarplan 2008 Voornemens Nieuwbouw: Zeil Almkerk 4 grondgebonden woningen, start half 2008 Gemeenteterrein Almkerk, 8 grondgebonden woningen. Oplevering 4e kwartaal 2008 Centrumplan Almkerk. Mogelijkheden onderzoeken Gebouw Xinix Nieuwendijk. Opleveren begin 2008 Wozoco Nieuwendijk. 25 appartementen en 1 bankfiliaal. Start bouw 2e kwartaal 2008 Westerhei Nieuwendijk. Tekenen exploitatieovereenkomst gemeente en samenwerkingovereenkomst Van Wanrooij 1e kwartaal 2008. Onderzoek project Rijksweg 3a Nieuwendijk. Herontwikkeling bedrijventerrein

Beschut en begeleid wonen Rijksweg Nieuwendijk in samenwerking met zorginstelling Philadelphia Strategisch voorraadbeheer: Woningvoorraad wordt in stand gehouden en waar mogelijk verbeterd Onderhoudsbegroting: Onderhoudsuitgaven: 1.796.000 Woningverbetering: 818.000 Opknappen seniorenwoningen: 405.000 Totaal 3.019.000 Onderhoud uitgelicht: Pr. Irenelaan 48 – 60 Altenastraat 4 -8 daken vernieuwen Ridderstraat 2 dak van woning en schuur vervangen Anemoonstraat 68 – 90 kozijnen vervangen door aluminium kozijnen ’t Gemeent 1 -7, 2 -10 dakkapellen vervangen 4 nieuwe CV-installaties 66 Cv-ketels vervangen 77 meterkasten vernieuwen en uitbreiden 55 mutatiewoningen 68 nieuwe aanrechten 29 woningen, voegwerk vervangen 18 schuurdaken, asbestgolfplaten vervangen 23 woningen, dakgoten vervangen 124 woningen, schilderwerk 55 woningen, na-isoleren 60 woningen, houten vloeren vervangen door beton

Uitvoering Door gemeente Woudrichem aangehouden, vanwege bezwaren omwonenden In het 3e kwartaal 2008 opgeleverd Plannen worden uitgevoerd door collega Woonlinie, die er een aantal eigendommen heeft en samenwerkt met Stromenland Opgeleverd in januari 2008 Bankfiliaal is vervallen. Start bouw 26 appartementen uitgesteld tot 1e kwartaal 2009 in verband met wijziging plan Door vertraging in de onderhandelingen met de gemeente en een grondeigenaar uitgesteld tot 1e kwartaal 2009 Eind 2008 is het plan opnieuw opgepakt. Naar verwachting wordt in 2009 duidelijk of de plannen doorgaan en in welke vorm. Plan is herhaalde malen aangepast in 2008. De laatste versie voorziet in 24 units voor dementerend voor stichting Pro Seniore te Aalburg en dagopvang voor cliënten van Philedelphia. In 2009 moet duidelijk worden of de plannen levensvatbaar zijn. In 2008 zijn verbeteringen aangebracht bij het vrijkomen van woningen. 1.548.284 1.675.264 349.329 (3 woningen) 3.572.877 De daken in de Altenastraat zijn vernieuwd. De daken van de Irenelaan zijn doorgeschoven naar 2010. Uitgevoerd Uitgevoerd Uitgevoerd 2 nieuwe CV-installaties 79 Cv-ketels vervangen Uitgevoerd 45 mutatiewoningen 31 nieuwe aanrechten Uitgevoerd Uitgevoerd Uitgevoerd 134 woningen 14 daken, 12 spouwmuur, 33 dubbel glas 11 vloeren vervangen


Blz.10

Bouwen, verbouwen en onderhouden Prestatieafspraken Met zowel de gemeente Woudrichem en de gemeente Werkendam worden prestatieafspraken gemaakt. Met de gemeente Woudrichem is het maken van prestatieafspraken een vaste gewoonte. Voor aanvang van een jaar worden met de portefeuillehouder afspraken gemaakt en na afloop van een jaar worden de prestatieafspraken geëvalueerd. Met de gemeente Werkendam zijn prestatieafspraken gemaakt voor de periode 2008 – 2011. Hierover is in 2008 een aantal malen overleg geweest tussen de gemeente Werkendam en de 3 corporaties die in de gemeente werkzaam zijn.

Het gebouw voor Xinix kwam in 2008 gereed.


Blz.11

Verhuren Verhuur en beheer van de woningvoorraad Visie en beleid Bij Woonstichting Land van Altena behoort momenteel het hele woningbezit tot de kernvoorraad. Die woningen zijn dus beschikbaar voor de primaire doelgroep: huurders die zich niet zelfstandig op de woningmarkt kunnen begeven, omdat hun inkomen niet toereikend is voor koopwoningen of marktconforme huren. Omdat de primaire doelgroep kleiner is dan het aantal goedkope huurwoningen kan in de toekomst besloten worden om de kernvoorraad kleiner te maken. Vooralsnog hebben wij besloten om dit niet te doen. Onze belangrijkste motieven zijn: o Er is (nog) geen financiële noodzaak o De telkens oplaaiende discussie over de hypotheekrenteaftrek. Kopers met een hypotheek krijgen via hun belastingaftrek een aanzienlijke subsidie van het Rijk. Een afttrek die vele malen meer oplevert dan de huurtoeslag. Zodra de politiek wat gaat doen aan de hypotheekaftrek (hetgeen voor de hand lijkt te liggen in het licht gezien van de stagnerende woningmarkt en de Europese voorschriften), kon onze kernvoorraad wel eens erg nodig zijn voor de mensen die gedwongen hun huis moeten verkopen. o De kredietcrisis

Huurbeleid Het kabinet Balkenende heeft voor de kabinetsperiode een inflatievolgend huurbeleid afgesproken. Door ons mutatiebeleid zullen de huren van individuele woningen wel extra stijgen. Deze extra stijging gaat echter wel samen met een woningverbetering.

Huurverhoging De gemiddelde huurverhoging bedroeg in 2008 1,6 % (in 2007 1,1%). Alle huurders hebben bij de huuraanzeggingsbrief een woonkostenkrant ontvangen.

Huurtoeslag Eind 2008 ontvangen 222 (214 in 2007) huurders via Woonstichting Land van Altena huurtoeslag van de overheid. Een aantal huurders ontvangt de huurtoeslag rechtstreeks van de Belastingdienst en betaalt de volle huur.

Huurprijsgeschillen Evenals in het vorige jaar, zijn geen bezwaren tegen de huurverhoging binnengekomen.

Verhuurmutaties In 2008 zijn 53 nieuwe huurovereenkomsten voor woningen afgesloten. 46 huurovereenkomsten zijn beëindigd. Aan het einde van het jaar stonden 8 woningen tijdelijk leeg in verband met woningverbetering.

Woningruil In 2008 waren er geen aanvragen voor woningruil.

Huurprijzen per dorpskern en prijsklasse Huren tot € 348,99 Almkerk Nieuwendijk Uitwijk Waardhuizen Totaal In %

141 144 9 0 294 33,79

Huren van € 348,99 tot € 535,33 227 325 17 4 573 65,86

Huren van € 535,33 tot € 631,73

Huren vanaf € 631,73

1 2 0 0 3 0,35

0 0 0 0 0 0


Blz.12

Verhuren Incasso en huurachterstand Huurachterstanden Het incasseren van huurachterstanden is een belangrijk onderwerp binnen de organisatie. Getracht wordt om achterstanden niet te hoog te laten oplopen. Geprobeerd wordt om in persoonlijk contact te komen met huurders met betalingsproblemen en zoveel mogelijk de helpende hand te bieden bij financiële problemen. Uitgangspunt bij de invordering van huurachterstanden is, dat er bij een achterstand van 1 maand wordt aangemaand en er bij een huurachterstand van 2 maanden of meer een deurwaarder wordt ingeschakeld en/of een betalingsregeling wordt getroffen. Woonstichting Land van Altena sloot 2008 af met een eindsaldo huurachterstand voor zittende huurders van € 35.931. De huurachterstand van vertrokken huurders bedraagt eind 2008 € 15.157 aantal maanden

Aantal huurders

Huurachterstand( x € 1.000)

2008

2007

2008

2007

32

12

3

2

1 tot 2 maanden

8

25

10

9

2 tot 3 maanden

4

8

5

7

3 tot 4 maanden

4

1

1

2

4 tot 5 maanden

0

2

4

4

5 maanden of meer

10

7

28

23

Totaal

58

55

51

47

Tot 1 maand

Ontruimingen Wij doen er alles aan om het niet zo ver te laten komen, maar toch zijn er in 2008 2 woningen ontruimd. Het aantal huurders dat is vertrokken zonder op te zeggen, bedraagt 0 (in 2007: 0). Er zijn in 2008 2 ontruimingsvonnissen uitgesproken.

Beheer voor derden Verhuur voor derden De navolgende woningen worden door onze stichting beheerd voor derden: • 9 woningen aan de Rijksweg te Nieuwendijk. Eigenaar P. Kieboom • 6 woningen aan de Melkweg te Almkerk. Eigenaar Werbra Holding • 54 woningen aan de Antonialaan te Almkerk. Eigenaar Habion

Jaarplan 2008 Voornemens Huurbeleid Reguliere huurverhoging (inflatie niveau) 2,25% Overleg huurdersverenigingen 2 keer regulier overleg

Uitvoering Huurverhoging 1,6% 2 keer regulier overleg


Blz.13

Verhuren Woningtoewijzing Voor de woningtoewijzing maken wij gebruik van Wonen in Altena. Wonen in Altena is het gezamenlijke woningtoewijzingssysteem van Woonservice Meander, Woonlinie en Woonstichting Land van Altena. Het systeem is snel ingeburgerd geraakt bij de woningzoekenden. Woningzoekenden kunnen zich melden voor een woning door middel van een bon uit de krant en door middel van www.woneninaltena.nl. Onze woningen worden aangeboden door middel van de aanbodmodule of door middel van de lotingsmodule.

Kengetallen Wonen in Altena 2008 2007 2006 Aantal reacties aanbod en loting Totaal aantal verhuringen Verhuisstromen: Nieuwkomers van buiten de regio Verhuisstromen binnen de regio, maar niet binnen eigen kern Gemiddelde wachttijd in jaren: - aanbodmodel - lotingmodel - optiemodel Totaal aantal woningzoekenden (laatste dag jaar) Actief woningzoekenden (gedurende het jaar): - aanbodmodel - lotingmodel - optiemodel Totaal woningzoekenden (gedurende het jaar) Aantal urgenten Nieuwe inschrijvingen Uitschrijvingen

9.529 326

7.543 397

5.061 195

34 107

33 137

14 77

4,3 1,5 5.810

4,3 1,1 2,0 5.043

4,5 0,8 6,7 4.654

1.324 286 15 6.865 140 1.614 1.060

1.172 208 96 6.382 101 1.344 1.339

938 117 11 5.371 143 1.001 392

Aantal woningzoekenden per 31-12-2008 uit het eigen werkgebied Kern herkomst Éénpersoonshuishouden Tweepersoonshuishouden Éénoudergezin 3 of 4 personen 5 of meer personen Totaal

Almkerk

Uitwijk

Waardhuizen

Nieuwendijk

Totaal 2008

Totaal 2007

199 113 23 12 1 348

10 10

4 4

1 21

1 9

204 186 22 35 5 452

417 313 45 47 8 830

366 296 34 31 11 738

Bijzondere doelgroepen In het verslagjaar heeft Woonstichting Land van Altena 4 statushouders gehuisvest. 0 in Almkerk en 4 in Nieuwendijk in twee woningen.

Aanpak overlast Overlast, over het algemeen tussen bewoners onderling, kan veroorzaakt worden door lawaai, psychosociale problematiek, vervuiling of een combinatie hiervan. Wij proberen door persoonlijke bemiddeling, samen met bewoners die een conflict hebben, de problemen op te lossen of tot een acceptabel niveau terug te brengen. In 2008 is een aantal keren met succes bemiddeld. Woninguitzettingen in dit kader, hebben niet plaats gevonden.

Hennepkwekerijen Wij pakken hennepkwekerijen aan omdat ze gevaar voor de buren en de woningen opleveren. Bovendien is hennepteelt strafbaar. In 2008 zijn geen hennepkwekerijen aangetroffen.


Blz.14

Wonen en leven Leefbaarheid Visie en beleid Waar mogelijk draagt onze corporatie bij aan de leefbaarheid van de dorpen waarin wij werken. Onder andere door het sponsoren van en deelnemen aan activiteiten en het doen van investeringen in gebouwen die een bijdrage leveren aan de leefbaarheid. In ons jaarlijks bewonersonderzoek vragen wij aan de bewoners om zich uit te spreken over het voorzieningenniveau van de dorpen.

Gebouwen Steunpunt Nieuwendijk Het steunpunt in Nieuwendijk heeft een uitgebreidere functie dan de meeste steunpunten voor ouderen. Het complex dat, door middel van gangen, gekoppeld is aan een 9-tal bestaande woningen, is uitvalsbasis van een wijkverzorgende, een eetpunt en een ontmoetingsplaats voor ouderen die rondom het steunpunt wonen. Daarnaast is het steunpunt een soort cultureel centrum voor ouderen uit het dorp Nieuwendijk. Alle ouderenorganisaties houden hun bijeenkomsten in het steunpunt, er wordt gegymd, gesjoeld, bingo gespeeld en gebiljart. Het kantoortje van het Steunpunt wordt gebruikt door Stichting Mark en Maasmond als uitvalsbasis voor de gezinszorg in Nieuwendijk en Hank.

Dienstencentrum De Singel Nieuwendijk In dienstencentrum “De Singel” zijn ondergebracht een huisartsenpraktijk, een praktijk voor fysiotherapie, een praktijk voor psychologie, de bibliotheek, het kantoor van Welzijnsorganisatie Trema, het consultatiebureau zuigelingen en het prikcentrum.

Muziek- en jongerencentrum Xinix Nieuwendijk Begin 2008 is dit gebouw opgeleverd. Het gebouw biedt ruimte aan muzikanten die kunnen oefenen in de aanwezige oefenruimtes en omvat een zaal waar optredens plaats vinden en een caféruimte. Xinix wordt gerund door ruim 120 vrijwilligers.

Activiteiten Wijktafel Nieuwendijk Vanaf 2002 is er een convenant wijkgericht werken, dat is aangegaan met de gemeente Werkendam, Politie Midden/West Brabant, Stichting Trema en de woningcorporaties. In het convenant is afgesproken om samen te werken aan de verbetering van de leefbaarheid in de gemeente Werkendam. Het wijkgericht werken is vooral gericht op veiligheid, de kwaliteit van de woonomgeving en de gemeenschapszin in de wijk. Onze corporatie heeft zitting in het wijkteam Nieuwendijk. Een aantal keren per jaar vindt een wijktafel plaats waar inwoners worden uitgenodigd om mee te denken over hun dorp. Naar aanleiding van de inbreng van bewoners, wordt snel actie ondernomen.


Blz.15

Wonen en leven Bewonersonderzoek Kwaliteit woonomgeving Parkeergelegenheid Verkeersveiligheid Veiligheid buurt De rust in de buurt De mensen in de buurt Aantrekkelijkheid van de buurt Groen in de buurt Speelvoorzieningen Verlichting in de straat Kwaliteit bestrating rijweg Kwaliteit bestrating trottoir Orde en netheid op straat Ophalen huisvuil Afstand tot de bushalte Dienstregeling openbaar vervoer Afstand winkels dagelijkse levensbehoeften Kwaliteit winkels dagelijkse levensbehoeften Afstand tot medische- en zorgvoorzieningen Kwaliteit medische en zorgvoorzieningen Wijk- en buurtbeheer Gemeente Algemene waardering van het dorp Gemiddeld cijfer woonomgeving

2008

2007

2006

2005

2004

6,6 6,8 7,4 7,5 7,7 7,6 7,1 6,3 7,3 6,8 6,2 7,3 7,6 7,1 6,3 7,0 7,2 7,8 7,7 7,0 7,6 7,1

6,7 7,0 7,4 7,4 7,6 7,5 7,2 6,4 7,1 6,8 6,2 7,1 7,6 7,2 6,8 7,2 7,4 7,6 7,7 6,9 7,5 7,2

6,7 6,9 6,9 7,8 7,5 7,5 7,1 6,3 7,3 6,9 6,4 7,2 7,6 7,3 6,7 7,2 7,3 7,8 7,8 6,9 7,5 7,2

6,6 6,6 7,1 7,3 7,4 7,4 6,9 6,1 6,9 6,7 6,3 7,0 7,4 7,2 6,6 7,1 7,4 7,7 7,7 6,9 7,6 7,0

6,6 6,8 7,2 7,3 7,6 7,4 6,8 5,9 7,0 6,8 6,4 7,1 7,4 7,1 6,6 7,1 7,3 7,1 7,4 6,8 7,6 7,0

Sponsoring en giften Vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid hechten wij veel waarde aan sponsoring. De activiteiten die wij sponsoren verschillen van elkaar, maar hebben gemeen dat ze een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de streek en/of de dorpen waarbinnen wij werken. Hieronder een overzicht van de sponsoring in 2008: Loket Land van Heusden en Altena Advertentie op klussenbus Cultuurkrant Stichting Homeplan Jubileum steunpunt 20 jaar Uitvoering fanfare Nooit gedacht EHBO, bijdrage defibrillator Zwerfvuilactie Nieuwendijk 2000 Uitgave blad voor Uitwijk en Waardhuizen Uitgave boek geloven in Almkerk Totaal

5.000 4.165 2.500 1.500 695 200 400 300 392 19.692 _______ 34.844 =======

Jaarplan 2008 Voornemens Leefbaarheid Bijdrage aan culturele en sociale leven: 32.000 euro

Uitvoering Xinix, startsubsidie 50.000 Dementieproject Land van Heusden en A 2.500 Gemeente Werkendam, oplossen Parkeerproblematiek bij Xinix gebouw 22.500 Totaal uitgaven leefbaarheid 75.000


Blz.16

Zorgen Wonen, welzijn en zorg Visie en beleid Woonstichting Land van Altena wil meewerken en investeren in voorzieningen die de zorg in de dorpen op een hoger niveau tilt. Van de dorpen waarin wij werken is Almkerk het beste voorzien waar het gaat om voorzieningen op het terrein van de zorg. In Almkerk is en een verpleeghuis gevestigd, het verzorgingstehuis is eind 2008 tijdelijk verhuisd naar Werkendam. Collega Woonlinie gaat in Almkerk een Wozoco bouwen, die als vervanging van het verzorgingstehuis gaat dienen. Wat betreft voorzieningen in het kader van de zorg richten wij ons op de kern Nieuwendijk. Uitwijk en Waardhuizen zijn te klein voor een voorziening. In Nieuwendijk is het steunpunt voor ouderen in ons bezit. De steunpuntcommissie regelt, onder voorzitterschap van de Woonstichting, de dagelijkse gang van zaken. In 2009 wordt begonnen met de bouw het woonzorgcomplex. Met instelling Philadelphia onderzoeken wij de mogelijkheden om te komen tot een kleinschalig complex voor mensen met een verstandelijke handicap.

Zorg In principe wordt door Mark en Maasmond zorg op maat geleverd aan de mensen die woonachtig zijn in de 56 ouderenwoningen rond het steunpunt. Vanaf het ontstaan van het steunpunt wordt er ook zogenaamde wijkzorg verstrekt. Dit houdt in dat de wijkverzorgende alle ouderen twee keer per jaar bezoekt en wat intensiever contact heeft met ouderen, die wat extra aandacht nodig hebben. Het bezoek van de wijkverzorgende wordt gebruikt om voorlichting te geven over de activiteiten voor ouderen, maar ook om een vinger aan de pols te houden waar het gaat over het zelfstandig kunnen wonen en vereenzaming.

Netwerk Maatschappelijke zorg Het netwerk maatschappelijke zorg richt zich onder meer op mensen die geen hulp vragen, maar wel nodig hebben. Het doel van het netwerk is om problemen te signaleren bij inwoners van het Land van Heusden en Altena en hierop het zorgaanbod af te stemmen. In het netwerk wordt samengewerkt door de volgende instellingen: Politie, Trema, Maas en Leije, GGZ, Gemeenten, Novadic-Kentron, GGD, Mark en Maasmond en de woningcorporaties.

Woonzorgzone Nieuwendijk Onze corporatie heeft zitting in de Woonzorgzone Nieuwendijk. In dit overleg hebben, naast de corporatie, alle zorginstellingen zitting die werkzaam zijn in de dorpskern en de gemeente Werkendam. In dit overleg komen alle ontwikkelingen en initiatieven aan de orde die er zijn op het terrein van de zorg voor de kern Nieuwendijk.

Zorgnetwerk Land van Heusden en Altena Het zorgnetwerk Land van Heusden en Altena komen de regionale ontwikkelingen ter sprake op het terrein van wonen, zorg en welzijn. De gezamenlijke corporaties worden hierin vertegenwoordigd door de heer W. Bijl van Woonservice Meander.


Blz.17

Meepraten Betrekken van belanghouders bij beleid en beheer Visie en beleid Woonstichting Land van Altena heeft een publieke taak en een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ons werk raakt anderen. In de eerste plaats onze klanten, maar ook andere belanghebbenden. Het spreekt voor zich dat we belanghebbenden laten meepraten over ons werk. Onze huurders zijn onze belangrijkste belanghouders. Niet alleen praten wij met huurders die georganiseerd zijn in één van de twee huurdersorganisaties; met het jaarlijks terugkerend bewonersonderzoek houden wij voeling met wat er onder onze klanten leeft. De tweede belangrijke categorie belanghouders zijn de gemeentes in ons werkgebied. Tussen hun belangen en die van ons bestaat een grote overlap. Ook zij zijn bezig met het welzijn in de dorpen, waarbij zij, net als de corporaties, mede verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid van de dorpen en de levenskwaliteit van de huidige bewoners, maar ook voor de toekomstige generaties. Meer hierover in het hoofdstuk Bouwen, verbouwen en onderhouden.

Huurdersorganisaties Met de twee huurdersorganisaties Huurdersvereniging A.U.W. (Almkerk, Uitwijk en Waardhuizen) en Huurdersvereniging Nieuwendijk is in 2008 een aantal malen overleg geweest. Er zijn twee vaste overlegmomenten: één in het voorjaar waarin de jaarstukken worden besproken en de jaarlijkse huurverhoging en één in het najaar waarin het jaarplan en de onderhoudsplannen aan de orde komen. De samenwerking met de huurdersverenigingen is ook in 2008 goed verlopen. Huurdersvereniging A.U.W. heeft in 2008 de heer J.B. Val voorgedragen als nieuw lid voor de Raad van Commissarissen.

Communicatie In 2008 zijn twee nieuwsbrieven (het periodiek van onze organisatie) naar alle bewoners verzonden. Daarnaast werden de 'Huurkrant' en 'Woonlasten in beeld' aan alle bewoners verstrekt. Op www.landvanaltena.nl en of www.woonstichting.com staat informatie voor bewoners, woningzoekenden en andere belangstellenden. De websites zijn in 2008 vernieuwd. De communicatie met de woningzoekenden geschiedt in gezamenlijk overleg met de collega’s via onder meer www.woneninaltena.nl en de tweewekelijkse advertenties in Altena Nieuws.

Samenwerking met andere corporaties Met de corporaties uit het Land van Heusden en Altena wordt op een aantal terreinen samengewerkt. Het directieoverleg vindt, onder ons voorzitterschap, een aantal keren per jaar plaats. In het overleg vindt afstelling plaats over zaken die van gemeenschappelijk belang zijn of waarin een gezamenlijke vertegenwoordiging aan de orde is.

Klachtencommissie Is een klant ontevreden over onze dienstverlening, dan proberen wij zijn onvrede in eerste instantie zelf weg te nemen. Komen we er niet uit, dan kan zij/hij zich wenden tot de onafhankelijke klachtencommissie. In 2008 zijn geen klachten behandeld door de commissie. Ook kwamen er geen klachten binnen over Wonen in Altena. In 2009 zal een regionale geschillencommissie worden geïnstalleerd.

Samenstelling klachtencommissie Naam J. Alderliesten G.B. Bouman T.B. van der Zalm

Woonplaats Uitwijk Nieuwendijk Almkerk

Functie Voorzitter Lid Lid (namens bewonersorganisaties)


Blz.18

Rekenen Financieel beleid en beheer Visie en beleid De afgelopen jaren is de financiële positie van Woonstichting Land van Altena aanzienlijk verbeterd. Dit heeft vooral te maken gehad met de zeer beperkte nieuwbouwmogelijkheden die er voor handen waren. Daarin gaat verandering komen. Er staan een aantal nieuwbouwprojecten in de planning en ook de ontwikkeling van bestemmingsplan de Westerhei zal een investering vragen. Daarnaast zal het nieuwe mutatiebeleid tot investeringen leiden. De invoering van de Vennootschapsbelasting zal een negatief beslag leggen op onze middelen. Het spreekt voor zich dat we ons financieel beleid afstemmen op hierboven genoemde ontwikkelingen. Hierbij hanteren we de volgende randvoorwaarden: 1. De financiële continuïteit moet te allen tijde gewaarborgd zijn. 2. Investeringen worden vooraf beoordeeld op rendement. Investeringen dienen kostendekkend te zijn of winstgevend te zijn, tenzij het wenselijk is om onrendabele investeringen te doen in het kader van sociale woningbouw of herstructurering. 3. Op de kapitaalmarkt wordt gezocht naar gunstige voorwaarden voor het aantrekken van geldleningen.

Maatschappelijke investeringen Woonstichting Land van Altena investeert in de samenleving. Dat kan niet altijd rendabel. In 2008 zijn onrendabele investeringen gedaan ten behoeve van de volgende projecten: renovatie seniorenwoningen te Nieuwendijk en het activeren van het opknappen van woningen bij mutaties. Omdat de complexen, waaronder deze projecten vallen, voldoende ruimte hebben (overwaarde vanwege een hogere bedrijfswaarde dan de boekwaarde), hebben de onrendabele investeringen niet geleid tot afboekingen op de reserves.

Matching van middelen Woonstichting Land van Altena staat positief tegenover het matchen van middelen. Een verhuurder die toevallig armlastig is of over onvoldoende liquide middelen beschikt, moet kunnen bouwen voor de doelgroep in haar werkgebied. In 2005 is besloten om met € 1.000.000 te participeren in het Wooninvesteringsfonds (WIF).

Jaarresultaat De resultatenrekening over 2008 sluit met een positief resultaat van 43 duizend euro. In 2007 bedroeg het resultaat 715 duizend euro.

Eigen vermogen Het eigen vermogen vervult onder andere een bufferfunctie om verliezen tengevolge van onrendabele investeringen op te vangen. Daarnaast is de omvang van het eigen vermogen een belangrijke graadmeter voor de verschaffers van geldleningen. Eind 2008 bedraagt het eigen vermogen 6,8 miljoen euro en de solvabiliteit 20,95%.

Financieringspositie De leningenportefeuille kent eind 2008 een omvang van 24,5 miljoen euro. Ruim 82 procent is geborgd door het WSW. De overige leningen zijn zonder borgstelling rechtstreeks geleend van de gemeente Werkendam. Het gemiddelde rentepercentage van alle leningen bedroeg in 2008 4,40 %.

Rentabiliteit De rentabiliteit over het totale vermogen geeft inzicht in de verhouding tussen gerealiseerde winst versus het vermogen. De gerealiseerde rentabiliteit over het totale vermogen bedraagt in 2008 3,77% (6,19% in 2007).


Blz.19

Rekenen Meerjarenprognose De cijfers van de prognose zijn gebaseerd op onze plannen voor de toekomst op zowel het gebied van onderhoud als van nieuwbouw. Daarnaast zijn de overige te verwachten bedrijfskosten in de cijfers opgenomen. Nieuw in de meerjarenprognose is de te verwachten heffing Vpb (vennootschapsbelasting). In de eerste tabel wordt aangegeven wat de effecten zijn van deze heffing. Hieronder treft u een tweetal prognoses aan waarbij in de eerste er vanuit is gegaan, dat de onrendabele toppen niet ineens zijn afgeschreven maar gebruik is gemaakt van de ruimte die er is binnen de bestaande complexen, en een tweede prognose waarin de onrendabele toppen wel ineens zijn afgeschreven.

Meerjarenprognose (exclusief afschrijving onrendabele toppen) Prognoses balansposten Eigen vermogen Schulden lange termijn Materiële vaste activa Prognoses kengetallen Solvabiliteit

2009

2010

2011

2012

2013

2014

7.072 25.275 28.347

6.888 29.463 35.349

6.755 33.306 39.243

6.657 34.303 40.278

6.596 35.764 41.777

6.675 36.579 42.800

20,80%

18,14%

16,14%

15,53%

14,87%

14,72%

Meerjarenprognose (inclusief afschrijving onrendabele toppen) Prognoses balansposten Eigen vermogen Schulden lange termijn Materiële vaste activa Prognoses kengetallen Solvabiliteit

2009

2010

2011

2012

2013

2014

7.072 25.275 28.347

5.127 29.463 33.588

4.580 33.306 37.069

4.544 34.303 38.166

4.438 35.764 39.619

4.589 36.579 40.714

20,80%

14,16%

11,54%

11,15%

10,52%

10,60%

Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde laat de verdiencapaciteit zien van het vastgoed voor de resterende levensduur. De toekomstige inkomsten en de toekomstige uitgaven worden contant gemaakt. De bedrijfswaarde wordt berekend op basis van de inzichten en de toekomstverwachtingen van het moment van opstellen ervan. Dit maakt dat de cijfers bij het wijzigen van inzichten of het veranderen van beleid of marktomstandigheden, aan verandering onderhavig zijn.

CW huren CW huurderving CW BWS CW onderhoud CW Belasting en verzekering CW Personeelskosten CW Bedrijfskosten Bedrijfswaarde Rentabiliteitswaarde correctie Boekwaarde grond Bedrijfswaarde totaal

2008 65.692 - 657 89 - 17.717 - 3.606 - 3.917 - 6.071 33.813 1.626 3.784 39.223

2007 64.461 -645 -16.741 -3.601 - 4.464 -5.561 33.449 1.595 3.548 38.592


Blz.20

Rekenen De volgende parameters zijn gebruikt bij het bepalen van de bedrijfswaarde: Huur- en lastenstijging 2,25% Lastenstijging onderhoud 3.25% Disconteringspercentage 6,00%

Verloopoverzicht bedrijfwaarde Bedrijfswaarde per 1-1-2008 Autonome mutatie bedrijfswaarde Mutaties huur Mutaties huurderving Mutaties BWS Mutaties planmatig onderhoud Mutaties belastingen en verzekeringen Mutaties personeelskosten Mutaties bedrijfskosten Bedrijfswaarde per 31-12-2008 Rentabiliteitswaarde correctie Boekwaarde grond Bedrijfswaarde totaal

33.449 1.231 -12 89 -977 -4 547 -510 33.813 1.626 3.784 39.223

Conclusie De vermogenspositie en de bedrijfswaardeberekening bieden naar onze mening voldoende financieel perspectief om de geplande doelstellingen te realiseren met waarborging van de financiële continuïteit.


Blz.21

Jaarrekenen Balans per 31 december 2008 Activa

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

2008 x €m 1.000

2007 x € 1.000

27.026

23.446

867

2.179

190

233

255

1.003 1.236

1.004 1.259

Vlottende activa Voorraden

31

32

Vorderingen Huurdebiteuren

52

47

Gemeenten Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen Totaal

Eigen vermogen Overige reserves

6.825

6.731

6.825 158

6.731

Passieve belastinglatentie

12.535 11.925 - 1.057

12.927 6.768 - 1.435

23.403

18.260

517 33

711 37

Langlopende schulden 25.828

Overig

2007 x € 1.000

203

28.083 Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies

2008 x € 1.000

Passiva

11 209 84 18 363

79 18 155

2.833

447

32.546

27.721

Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Aflossingsverplichting komend jaar

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Aangegane verplichtingen Overlopende passiva

Totaal

21 1.589 2.160

1.982 2.730

32.546

27.721


Blz.22

Jaarrekenen Winst- en verliesrekening over het boekjaar 2008

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa Overige waardeveranderingen vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Rentebaten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten Jaarresultaat voor belasting Vpb Jaarresultaat na belasting

2008 x € 1.000

2007 x € 1.000

4.043 108 55 2.072 6.278

3.909 118 55 1.111 5.193

561 398 131 1.407 2.765 5.262

490 -74 421 118 821 1.728 3.504

1.016 150 45 - 1.168

1.689 27 1 - 1.002

43 51 94

715 715


Blz.23

Jaarrekenen Grondslagen en toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN VAN BEPALING RESULTAAT De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van de verkrijgings- of vervaardigingprijs of nominale waarde, tenzij anders is vermeld. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben.

GRONDSLAGEN VAN WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA ACTIVA Materiële vaste activa Onder de materiele vaste activa zijn de boekwaarden verantwoord van: - de onroerende zaken in exploitatie - de onroerende zaken in ontwikkeling - de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen historische kostprijs (verkrijgingswaardedan wel vervaardigingsprijs) verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen dan wel tegen bedrijfswaarde indien deze naar verwachting duurzaam lager is. De afschrijvingen zijn annuïtair bepaald uitgaande van een rentevoet van 6,25% en de restant economische levensduur. Op gronden in eigendom vindt geen afschrijving plaats.

Waardeverloop Totaal

Onroerende zaken in exploitatie Woningen

Onroerende zaken in exploitatie niet zijnde woningen 1.693

Onroeren de zaken in ontwikkel ing 2.179

Onroerende zaken ten dienste van de exploitatie 203

Boekwaarde per 1-1-2008 Mutaties 2008: Investeringen woningen Investeringen overige gebouwen en goederen Afschrijvingen

25.828

21.753

3.192 -377 - 560

3.192 933 -8

-1.312

- 537

2 - 15

Boekwaarde per 31-12-2008 Oorspronkelijke aanschafwaarde per 1-1-2008 Investeringen in 2008 Totale afschrijvingen per 31-12-2008 Boekwaarde per 31-12-2008

28.083 32.654 2.816 - 7.387 28.083

24.408 28.424 3.192 - 7.208 24.408

2.618 1.707 934 - 23 2.618

867 2.179 - 1.312

190 344 2 - 156 190

867

Herindeling complexen Met ingang van 2007 is een nieuwe complexindeling van kracht. Er is één complex met alle woningen in de gemeente Woudrichem, één complex met alle woningen in de gemeente Werkendam en één complex voor het maatschappelijk vastgoed. Nieuwe complexen worden toegevoegd aan één van deze complexen. Doordat er voldoende ruimte is tussen de boekwaarden en bedrijfswaarden, worden onrendabele toppen vooralsnog niet ten laste van de resultatenrekening gebracht.

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Het kantoor, de werkplaats en kantoorinventaris zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen volgens het annuïteitensysteem met een looptijd van 25 jaar. De grond is gewaardeerd tegen de aanschafwaarde.


Blz.24

Jaarrekenen Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies De te vorderen BWS-subsidies worden gewaardeerd tegen de contante waarde onder aftrek van de ontvangen bijdrage. De BWS-vordering wordt jaarlijks opgerent tegen het rentepercentage volgens de subsidiebeschikking.

Overige financiële vaste activa Hieronder is een achtergestelde lening u/g aan het Wooninvesteringsfonds opgenomen. Deze lening is opgenomen tegen nominale waarde en is uitgegeven in de vorm van twee certificaten met ieder een nominale waarde van € 500.000. Deze certificaten betreffen vorderingen op naam. De opgelopen couponrente ad 1.875 euro is opgenomen in de boekwaarde. De te vorderen BWS-subsidies worden gewaardeerd tegen de contante waarde onder aftrek van de ontvangen bijdrage. De BWS-vordering wordt jaarlijks opgerent tegen het rentepercentage volgens de subsidiebeschikking. Van Woningnet, software ontwikkelaar van Wonen in Altena, zijn 100 aandelen in bezit. Per 31-12-2008 bedraagt de koers 11,95 per aandeel. Deze aandelen zijn gekocht in verband met vrijstelling van BTW. Totaal

Boekwaarde per 1-1-2008 Investeringen Waardevermindering Boekwaarde per 31-12-2008 Oorspronkelijke waarde Mutaties Boekwaarde per 31-12-2008

Te vorderen BWS-subsidies

1.259

255

Beleggingen op lange termijn 1.004

-23 1.236 1.421 - 185 1.236

-22 233 419 - 186 233

-1 1.003 1.002 1 1.003

Vlottende activa Voorraden Onder de balanspost voorraden zijn de onderhoudsmaterialen verantwoord. De voorraad onderhoudsmaterialen is opgenomen tegen de laatst bekende inkoopsprijs.

Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De post belastingen wordt nader toegelicht onder actieve/passieve belastinglatentie op pagina 26

Overlopende activa Deze post betreft niet vervallen exploitatiebijdragen van een drietal oud-complexen.

Liquide middelen De liquide middelen omvatten de kasgelden evenals de overtollige middelen die op een spaarrekening zijn gezet.


Blz.25

Jaarrekenen PASSIVA Eigen vermogen

Saldo begin jaar: Overige reserves Bestemmingsreserve Steunpunt Totaal Jaarresultaat na belasting Saldo einde jaar:

2008

2007

6.731 6.731 94

5.987 29 6.016 715

6.825

6.731

Actieve/passieve belastinglatentie De actieve en passieve belastinglatenties zijn opgenomen rekening houdend met tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latenties zijn gewaardeerd tegen contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente. De nettorente bestaat uit de voor Woonstichting Land van Altena geldende rente voor langlopende leningen (5,0%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25,5%). Latente belastingvorderingen worden opgenomen voorzover realisatie daarvan redelijkerwijze te verwachten is. Onder de latente belastingvorderingen is een vordering ad € 209.500 opgenomen voor het verliesrekeningspotentieel over het negatieve fiscale resultaat over 2008 (van € 821.400). De opgenomen passieve latentie ad € 158.200 heeft betrekking op de langlopende schulden.

Langlopende schulden Onder de langlopende schulden is de schuldrest verantwoord van de leningen van overheid en kredietinstellingen. De langlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Het kortlopende deel van de leningen, de aflossingsverplichting van het volgende boekjaar, is apart op de balans vermeld onder overlopende passiva. De gemiddelde rentevoet van de uitstaande leningen bedraagt in 2008 4,40% (2007: 5,23%).

Kortlopende schulden De overlopende passiva zijn als volgt opgebouwd: Niet vervallen rente en aflossingen Aflossingverplichting volgend boekjaar Vooruit ontvangen huur Totaal

507 1.057 25 ______ 1.589

Niet uit de balans blijkende verplichtingen De egalisatierekening BWS aan de creditzijde van de balans is vrijgevallen. De woningen waarvoor in het verleden BWS-subsidie is toegekend, zijn op basis van het huidige beleid niet bestemd voor verkoop op de korte termijn. Daarnaast rust op deze BWS-subsidie nog een voorwaardelijke terugbetalingsverplichting, die bij verkoop van de desbetreffende woningen naar rato door VROM c.q. Stadgewest Breda teruggevorderd wordt.

Vogelaarheffing De heffing voor het jaar 2008 is voor onze corporatie vastgesteld op € 52.482.


Blz.26

Jaarrekenen Voorziening aanspraken tekorten pensioenvoorzieningen De pensioenregeling van Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW) is een zogenaamde salaris-diensttijdregeling (toegezegd pensioen/DB regeling). Als aangesloten werkgever bij SPW is Woonstichting Land van Altena slechts verplicht een vooraf door het bestuur van SPW vastgestelde premie te betalen. Er bestaat geen enkele reglementaire of statutaire verplichting om eventuele tekorten van het pensioenfonds aan te zuiveren. Ook bestaat er geen enkele aanspraak van aangesloten werkgevers op eventuele opgebouwde buffers. De pensioenregeling van SPW kan daarom voor de RJ 271 dan ook gekwalificeerd worden als een toegezegde-bijdrageregeling (DC-regeling) Het dekkingspercentage van Stichting Pensioenfonds is 96 % per 31-12-2008 (2007:142%). Dit percentage ligt onder het gestelde minimum (105%) en derhalve was SPW verplicht om voor 1 april 2009 een herstelplan op te maken. SPW heeft op 26 maart 2009 het herstelplan vastgesteld. Er zijn geen financiële consequenties doordat er geen enkele reglementaire of statutaire verplichting is om eventuele tekorten van het pensioenfonds aan te zuiveren. Deze informatie is verstrekt door SPW. Onderdeel van het plan is dat het SPW de pensioenen de komende jaren niet of beperkt zal indexeren. Op basis van het herstelplan zullen de pensioenpremies gedurende langere tijd op het maximum van 31% worden vastgesteld. Dit betekent een lastenverzwaring voor de corporaties vanaf 2009. De verdeling is afhankelijk van de CAO onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers. Conclusie: eventuele extra lasten die voor rekening komen van de werkgever zijn vooralsnog niet definitief bekend.

Aangegane verplichtingen nieuwbouw De aannemingsovereenkomst voor de Wozoco is voorbereid in 2008 en getekend op 28 januari 2009.

GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Baten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Lasten worden opgenomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn.

Huren De huren omvatten de huuropbrengsten verminderd met de huurderving wegens leegstand.

Vergoedingen De post leveringen en diensten bestaat uit de bedragen welke de huurders boven de (netto-) huurprijs betalen voor portiekverlichting en schoonmaken portieken, glasfonds, onderhoud en stroom van een lift, ontstoppingsfonds en boilerhuur. Daarnaast zijn de servicekosten van de in beheer zijnde woningen van de Antonialaan in dit bedrag opgenomen.

Overheidsbijdragen De overheidsbijdragen betreffen de BWS-subsidies, de ontvangen jaarlijkse bijdragen in woningaanpassingen en de jaarlijkse subsidie voor het Steunpunt Nieuwendijk.

Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder zijn opgenomen de vergoedingen van aan derden doorberekende kosten voor beheer, de baten van het Steunpunt, inschrijfgelden van woningzoekenden en de geactiveerde onderhoudskosten. De overige bedrijfsopbrengsten omvatten: Geactiveerde kosten 2.035 Beheer woningen derden 10 Indicaties, inschrijfgeld Wonen in Altena 2 Ontvangen vergoedingen onderhoud huurders 11 Ontvangen vergoeding onderhoud derden 4 Steunpunt: koffie- en wasserettemunten 2 beheerder en administratiekosten 3 Antonia teruggave energie, huismeester 5 ______ Totaal 2.072 ___________________________________________________________________________________ Woonstichting Land van Altena – Jaarverslag en jaarrekening 2008

Blz.27

Jaarrekenen Afschrijvingen De afschrijvingen betreffen de afschrijvingslasten van zowel onroerende- en roerende zaken in exploitatie als onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie.

Overige waardeverminderingen van materiële vaste activa Hieronder zijn de onrendabele investeringen opgenomen inzake nieuwbouw alsmede de waardeverandering van de materiële vaste activa op basis van de toetsing aan de bedrijfswaarde.

Lonen, salarissen en sociale lasten Deze posten omvatten de salariskosten evenals de sociale lasten en pensioenlasten.

Lasten onderhoud De onderhoudslasten betreffen de kosten welke verschuldigd zijn aan derden inzake het planmatig- en dagelijks onderhoud (klachten- en mutatieonderhoud, contractonderhoud) evenals de kosten van materiaalverbruik bij dagelijks onderhoud.

Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten omvatten: Overige personeelskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Algemene kosten Werk derden vaste activa Groot materiaalverbruik vaste activa Belastingen Verzekeringen Overige directe exploitatielasten Buitengewone baten Buitengewone lasten Totaal

61 28 44 315 1.769 42 215 31 250 -12 22 ______ 2.765

Kosten Deloitte Accountants Onderzoek van de jaarrekening Andere controle opdrachten – dVi Advieskosten op fiscaal terrein Andere niet controlediensten Totaal

Overig

Totaal

17 3

20

17 3 5 21 46

5 21 26

Rentebaten Deze post bestaat uit de toegevoegde rente roerende en onroerende zaken ten dienste van de exploitatie en de rente op uitgezette middelen.

Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Deze post bestaat uit het dividend en de koerswinst obligaties.

Rentelasten Hieronder vallen de betaalde en verschuldigde rentelasten inzake langlopende leningen.


Blz.28

Jaarrekenen Vpb In de jaarrekening is een belastingbaat van 51.300 opgenomen die bestaat uit een verliesverrekeningspotentieel van 209.500 euro en een gevormde passieve latentie op de langlopende schulden van 158.200. Zie toelichting op pagina 26 onder passieve/actieve belastinglatenties.

Kasstroomoverzicht volgens de indirecte methode Bedrijfsresultaat voor toegerekende rente Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutaties in werkkapitaal Mutaties vorderingen Mutaties voorraden Mutaties kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Betaalde rente Mutaties BWS Kasstroom uit financieringsactiviteiten Kasstroom uit operationele activiteiten

-208 1 -570

2008 1.262

2007 1.717

561

490 77 5 1.170

- 777 1.046

-1.168 22

Investeringen in materiële vaste activa Mutaties financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Mutaties langlopende schulden Mutaties passieve latentie Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom

1.252 3.459

-1.002 21 -1.146

-981 2.478

-100 -2.816 1

-4.120 -2.815

5.143 158

-4.120 -235

5.301

-235

2.386

1.877


Blz.29

Verklaren Verslag van de Raad van Commissarissen 2008 Inleiding Woningcorporaties zijn maatschappelijke ondernemingen, met een besturingsmodel waarin geen formele rol is weggelegd voor de overheid. Ook kennen corporaties doorgaans geen leden, dan wel aandeelhouders met een wettelijk vastgelegde bevoegdheid. Naar de mening van de Raad van Commissarissen van Woonstichting Land van Altena legt dit een grote verantwoordelijkheid bij de toezichthouders waar het gaat om het betrachten van maximale transparantie en het ruimte bieden aan belanghouders. Een van de instrumenten in het kader van transparantie is dit verslag.

Profielschets De Raad van Commissarissen houdt primair toezicht, daarnaast zijn er aan de Raad een aantal advies- en goedkeuringsbevoegdheden toegekend. Dit houdt in dat de Raad van Commissarissen een interne controlefunctie heeft waarbinnen de procedurele en inhoudelijke zuiverheid van de besluitvorming van het bestuur wordt beoordeeld. Uitgangspunt voor de bezetting van de Raad van Commissarissen is, dat deze uit generalisten bestaat die gezamenlijk een multidisciplinair team vormen. Voor de besluitvorming zijn leden nodig die een aandachtsgebied hebben, maar bovenal helikopterview.

Samenstelling Naam H. Bults (22-4-1957) voorzitter J.W. Branderhorst-Sprangers (11-12-1952) lid J.B. Val (15-3-1948) lid namens huurdersorganisatie M.J. Kap (31-1-1967) lid namens huurdersorganisatie D. Ruiter (27-3-1956) lid

Woonplaats Waardhuizen

Almkerk

Woudrichem

Functie en ervaring Directeur basisschool Kennis en ervaring op bestuurlijk terrein Kennis van kleine kernenbeleid Administratief medewerker Kennis en ervaring op het terrein van de volkshuisvesting Directeur bureau beheer en consulting Kennis en ervaring op politiek, bestuurlijk en toezichthoudend terrein

Nieuwendijk

Directeur adviesbureau Commerciële, bedrijfseconomische en bestuurlijke kennis en ervaring

Nieuwendijk

Archivaris Kennis en ervaring op politiek en bestuurlijk terrein Voorzitter commissie financiën

Benoeming 2009 Niet herbenoembaar In RvC sinds 1-12-1999 2011 Niet herbenoembaar In RvC sinds 1-12-1999 2012 Herbenoembaar In RvC sinds 15-102008 2010 Herbenoembaar In RvT sinds 1-6-2003 2010 Herbenoembaar In RvT sinds 1-12-1999

Toelichting o

o o

In 2008 is A.G. Dolislager afgetreden omdat hij een benoeming heeft aanvaard als gemeentesecretaris van de gemeente Woudrichem. Op voordracht van de Huurdersvereniging AUW is in zijn plaats benoemd de heer J.B. Val uit Woudrichem. De Raad kent één adviescommissie, de commissie financiën. De Raad heeft in 2008 geen situaties van tegenstrijdige belangen binnen de Raad van Commissarissen geconstateerd.

Bestuur Woonstichting Land van Altena kent een eenhoofdig bestuur, de directeur/bestuurder.

Personalia directeur/bestuurder Naam Woonplaats Geslacht Geboortedatum Werkzaam in de huidige functie sinds Werkzaam bij de organisatie sinds Duur benoeming Nevenfuncties

C. Biesheuvel Nieuwendijk Man 16-10-1955 01-12-1999 01-07-1976 geen tijdslimiet geen


Blz.30

Verklaren Verslag van de Raad van Commissarissen 2008 Vergoedingen Raad van Commissarissen De leden van de Raad van Commissarissen ontvangen een vaste vergoeding van € 1800 per jaar. De voorzitter ontvangt een extra vaste vergoeding van € 1800. Daarnaast ontvangen alle leden een vergadervergoeding van € 250 per vergadering. Deze bedragen worden niet geïndexeerd en steeds voor drie jaar vastgesteld. In 2008 zijn de bedragen aangepast.

Bestuur Totaal vast inkomen Variabel inkomen Pensioenkosten Vergoedingen en werkgeverslasten

€ 90.123 € 4.167 € 19.466 € 7.715 _________ Totaal € 121.471 ======== De bestuurdersbeloning is op basis van de adviesregeling van de commissie Izeboud tot stand gekomen. Uitbetaling van het variabel deel is gekoppeld aan de prestaties van de directeur/bestuurder. De Raad van Commissarissen heeft de prestaties van de directeur/bestuurder beoordeeld in 2008 en het variabele deel van de beloning aan hem toegekend.

Werkwijze De Raad van Commissarissen heeft in 2008 acht keer vergaderd in aanwezigheid van de directeur/bestuurder en één of meer vertegenwoordigers van het werkapparaat. Terugkerend onderwerp van bespreking was de voorgenomen ontwikkeling van de Westerhei. Verder heeft de Raad zich ondermeer op de volgende onderwerpen gericht: uitvoering van het jaarplan 2008, nieuwe ontwikkelingen en investeringen die niet in het jaarplan waren voorzien en de visitatiescan. Dit alles naast de gebruikelijke financiële kwartaalrapportages, de jaarstukken, de meerjarenprognose en de kwartaalrapportages op het gebied van woningtoewijzing en verhuur.

Besluitvormingsproces Het besluitvormingsproces van de Raad is in principe gericht op het bereiken van onderlinge overeenstemming. Het interne toezicht is gericht op het bestuur en de algemene gang van zaken binnen de organisatie. Centraal staan de strategie, de financiën en de volkshuisvestingstaken. De Raad wil naast het interne toezicht een klankbord zijn voor het managementteam van de woonstichting.

Informatievoorziening Alle agendapunten worden voorzien van een toelichting en bijbehorende stukken en minimaal een week voor de vergadering toegezonden. In 2008 zijn de volgende stukken ter beschikking gesteld aan de Raad van Commissarissen: o Kwartaalrapportages financiën, verhuur en onderhoud o Jaarrekening en jaarverslag 2007 o Accountantsverslag en –verklaring 2007 o Bedrijfstakinformatie Aedes 2006 o Jaarplan 2009 o Begroting 2009 en meerjarenplanning o Corporatie in perspectief, Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) o Oordeel van de prestaties, VROM.

Bespreekpunten / besluitvorming Financiën: o Goedkeuren van de jaarrekening 2007 van Woonstichting Land van Altena o Goedkeuren jaarplan 2009 o Goedkeuren begroting 2009 en de meerjarenplanning ___________________________________________________________________________________ Woonstichting Land van Altena – Jaarverslag en jaarrekening 2008

Blz.31

Verklaren Verslag van de Raad van Commissarissen 2008 Beleid: o Bespreken managementrapportages over: o Financieel beheer en beleid o Verhuur van woningen o Onderhoud o Wonen in Altena o Bewonersonderzoek o Goedkeuren nieuwbouwplannen o Bespreking ontwikkeling bestemmingsplan de Westerhei

Evaluatie De Raad van Commissarissen evalueert jaarlijks haar functioneren. In 2008 is de vergadering van maart het eigen functioneren tegen het licht gehouden. In 2008 zijn een reglement en een profielschets voor de Raad van Commissarissen vastgesteld. In 2008 heeft een visitatiescan plaatsgevonden. In deze scan wordt aanbevolen om de uiteindelijk visitatie uit te stellen. Er zal in 2009 een aangepast beleidsplan worden opgesteld waarin doelen en ambities concreter voor het voetlicht worden gebracht.

Governance De Aedescode en Governancecode zijn in samenspraak met Aedesleden en professionals opgesteld en aangenomen. Woonstichting Land van Altena is een organisatie met een bijzondere opgave. Wij handelen verantwoord en dat betekent: aantoonbaar maatschappelijke resultaten boeken en geen verspilling van maatschappelijk geld. Voor de invoering van de codes kiezen we voor een pragmatische insteek. In dit jaarverslag wordt op verschillende plaatsen melding gemaakt van de toepassing van de codes.

Intern toezicht op prestaties Om een oordeel te kunnen vellen over de voorstellen die worden voorgelegd beschikt de Raad van Commissarissen over een aantal toetsingsinstrumenten: o Het beleidsplan 2007-2012 o Het jaarplan o De bedrijfsbegroting o De kwartaalrapportages o De prestatieafspraken met de gemeenten o De gesprekken met de accountant o Benchmarks van de totale sector Op het gebied van financiën laat de Raad zich adviseren door de financiële commissie. Jaarlijks worden de prestaties beoordeeld en besproken met de directeur/bestuurder. In 2008 is op basis van het prestatieoordeel een variabele beloning aan hem toegekend.

De financiële commissie De financiële commissie is een onafhankelijke commissie, die zich buigt over het financiële beleid van de Woonstichting. De commissie brengt adviezen uit aan zowel de Raad van Commissarissen als de directeur/bestuurder. De commissie kwam in 2008 twee keer bijeen.

Samenstelling financiële commissie Naam D. Ruiter W.J. Sprangers C. Biesheuvel C.M.A. Kuijten J.H.M. van Boxtel RA Dr. M.R.R. van Bremen

Functie Lid Raad van Commissarissen woonstichting, voorzitter commissie Hoofd technische dienst woonstichting, secretaris commissie Directeur/bestuurder woonstichting Afdeling financiën gemeente Werkendam Accountant politie Haaglanden Universiteit van Tilburg, faculteit economie en bedrijfswetenschappen


Blz.32

Verklaren Extern toezicht Jaarlijks wordt Woonstichting Land van Altena op diverse punten door externe instanties beoordeeld. Basis daarvan vormen de jaarstukken en de door ons ingevulde vragenlijsten. De uitkomsten worden meestal in het tweede halfjaar volgend op het verslagjaar ontvangen. Samengevat luidden deze:

Centraal Fonds Volkshuisvesting, 16 oktober 2008 Op grond van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) beoordeelt het Centraal Fonds jaarlijks uw financiële positie en brengt daarover advies uit aan de minister van Wonen, Wijken en Integratie. Op basis van uw ingediende verantwoordingsinformatie over het verslagjaar 2007 concludeert het Fonds dat het vermogen op balansdatum 31 december 2007 groter is dan het voor uw corporatie vastgestelde risicobedrag, hetgeen tot het oordeel ‘voldoende solvabiliteit’ leidt. Ondergrens volkshuisvestelijk vermogen risico 2007: 9,7 Volkshuisvestelijk vermogen ultimo 2007: 49,8

VROM, 28 november 2008 a. Volkshuisvestelijke prestaties Mijn beoordeling van de volkshuisvestelijke prestaties over 2007 heeft zich gericht op de mate waarin prognoses gerealiseerd zijn. Uit de tabellen blijkt dat uw corporatie de geprognosticeerde aantallen voor een deel realiseert. De mate waarin dit is gebeurd, is voor verbetering vatbaar. Vooralsnog is er voor mij nu geen aanleiding voor nadere stappen. Wel zal ik uw prestaties op dit vlak blijven monitoren. b. Financiële positie Voor het oordeel over de financiële positie van uw corporatie heb ik mij laten adviseren door het Fonds. Met ingang van 1 januari 2008 past het Fonds een nieuwe methodiek toe bij de financiële beoordeling van woningcorporaties Bij de nieuwe wijze van beoordeling ontstaat naast inzicht in de solvabiliteit van de corporatie ook een beeld van het beslag op de financiële middelen. Dit beslag vloeit voort uit de voorgenomen activiteiten op gebied van onder meer nieuwbouw, aankoop, woningverbetering alsmede sloop en verkoop van woningen. Het Fonds heeft uw schriftelijk in kennis gesteld van beide oordelen. Solvabiliteitsoordeel Ik ben tot het oordeel gekomen dat uw corporatie een zodanig financieel beleid en beheer heeft gevoerd dat haar voortbestaan, zonder rekening te houden met de effecten van de voorgenomen activiteiten, in financieel opzicht is gewaarborgd. Continuïteitsoordeel Op basis van een door het Fonds uitgevoerd onderzoek kom ik tot het oordeel dat de voorgenomen activiteiten in de periode 2008 tot en met 2012 passend zijn bij de financiële mogelijkheden van uw corporatie. c. Naleving weten regelgeving Ten aanzien van de naleving van weten regelgeving door uw instelling heb ik op basis van de beoordeelde stukken geen opmerkingen. d. Governance Dit jaar zijn er belangrijke wijzigingen doorgevoerd en is er een fysieke scheiding aangebracht tussen de verantwoordingsinformatie over het afgelopen verslagjaar en de Prospectieve informatie voor de komende jaren. Met deze knip is ook beoogd beter aan te sluiten bij de interne planning- en begrotingcyclus van uw corporatie ten gunste van de actualiteit (en daarmee ook de kwaliteit ) van de verantwoording. Om mijn toezichttaak naar behoren uit te kunnen voeren moet ik tijdig en over kwalitatief goede gegevens kunnen beschikken. Over de tijdigheid en/of kwaliteit van de door ingediende gegevens kom ik tot het volgende oordeel: De tijdigheid van indiening van uw gegevens geeft geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. De kwaliteit van uw gegevens geven mij vooralsnog geen aanleiding tot het maken van opmerkingen.

Integriteit In 2008 is een integriteitscode vastgesteld voor de corporatie. De code is met alle betrokken partijen besproken.


Blz.33

Verklaren Verklaring van het bestuur Het bestuur van de Woonstichting Land van Altena verklaart dat alle uitgaven die gedaan zijn in 2008, zijn gedaan in het belang van de volkshuisvesting.

Preadvies van de Raad van Commissarissen De jaarrekening is per 31-12-2008 opgemaakt door de directeur/bestuurder. De Raad van Commissarissen heeft de jaarrekening laten onderzoeken door Deloitte. Hun accountantsverklaring is hieronder opgenomen. Wij stellen u voor de jaarrekening goed te keuren. Nieuwendijk, 6 mei 2009 De Raad van Commissarissen

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2008 van Woonstichting Land van Altena te Nieuwendijk bestaande uit de balans per 31 december 2008 en de winst- en verliesrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van Woonstichting Land van Altena is verantwoordelijk voor het opmaken van deze jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht en het controleprotocol in rubriek A van Bijlage III bij het Besluit beheer sociale-huursector. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van Woonstichting Land van Altena. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van Woonstichting Land van Altena heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.


Blz.34

Verklaren Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Woonstichting Land van Altena per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften/en of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de verplichting ingevolge artikel 28, sub a van het Besluit beheer sociale huursector melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4, BW. Voorts merken wij op dat, op grond van artikel 6 van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens, is voldaan aan de wettelijke verplichting tot vermelding van de informatie over topinkomens en dat, indien de toegelaten instelling financiële ondersteuning heeft gegeven aan buitenlandse instellingen zoals bedoeld in de MG 2005-04 en MG 2008-03, hiervan melding is gemaakt in de jaarrekening en het jaarverslag. Dordrecht, 28 april 2009 Deloitte Accountants B.V. was getekend: drs. R.M.J. van Vugt RA


Blz.35

Zoeken KENGETALLEN

2

VOORAF

3

Verkorte inhoudsopgave

3

WERKEN

4

De organisatie Woonstichting Land van Altena Profiel Onze filosofie Onze missie Koers Structuur, bestuur en Raad van Commissarissen Beleidsplan 2007 - 2012 Uitvoering jaarplan 2008 Personeel Organogram Overzicht personeel Arbobeleid Brancheorganisatie Nevenstructuur Kwaliteit van de dienstverlening Bewonersonderzoek

4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 6

BOUWEN, VERBOUWEN EN ONDERHOUDEN

7

Nieuwbouw en de kwaliteit van ons woningbezit Visie en beleid Nieuwbouw Nieuwbouwplannen Onrendabele toppen Woningbezit Verdeling per kern en per woningtype Verkoopbeleid Onderhoud woningen Mutatieonderhoud Kwaliteit van de woningvoorraad Voorzieningenniveau woningen Bewonersonderzoek: Kwaliteit van de woning Energie en milieu Energielabels bestaande woningvoorraad Jaarplan 2008 Prestatieafspraken

7 7 7 7 7 7 8 8 8 8 8 8 9 9 9 10 11

VERHUREN

12

Verhuur en beheer van de woningvoorraad Visie en beleid Huurbeleid Huurverhoging Huurtoeslag Huurprijsgeschillen Verhuurmutaties Woningruil Huurprijzen per dorpskern en prijsklasse Incasso en huurachterstand

12 12 12 12 12 12 12 12 12 13


Blz.36

Huurachterstanden Ontruimingen Beheer voor derden Verhuur voor derden Jaarplan 2008 Woningtoewijzing Kengetallen Wonen in Altena Aantal woningzoekenden per 31-12-2008 uit het eigen werkgebied Bijzondere doelgroepen Aanpak overlast Hennepkwekerijen

13 13 13 13 13 14 14 14 14 14 14

WONEN EN LEVEN

15

Leefbaarheid Visie en beleid Gebouwen Steunpunt Nieuwendijk Dienstencentrum De Singel Nieuwendijk Muziek- en jongerencentrum Xinix Nieuwendijk Activiteiten Wijktafel Nieuwendijk Bewonersonderzoek Kwaliteit woonomgeving Sponsoring en giften Jaarplan 2008

15 15 15 15 15 15 15 15 16 16 16 16

ZORGEN

17

Wonen, welzijn en zorg Visie en beleid Zorg Netwerk Maatschappelijke zorg Woonzorgzone Nieuwendijk Zorgnetwerk Land van Heusden en Altena

17 17 17 17 17 17

MEEPRATEN

18

Betrekken van belanghouders bij beleid en beheer Visie en beleid Huurdersorganisaties Communicatie Samenwerking met andere corporaties Klachtencommissie Samenstelling klachtencommissie

18 18 18 18 18 18 18

REKENEN

19

Financieel beleid en beheer Visie en beleid Maatschappelijke investeringen Matching van middelen Jaarresultaat Eigen vermogen Financieringspositie Rentabiliteit Meerjarenprognose Meerjarenprognose (exclusief afschrijving onrendabele toppen Meerjarenprognose (inclusief afschrijving onrendabele toppen) Bedrijfswaarde

19 19 19 19 19 19 19 19 20 20 20 20


Blz.37

Verloopoverzicht bedrijfwaarde Conclusie

21 21

JAARREKENEN

22

Balans per 31 december 2008 Winst- en verliesrekening over het boekjaar 2008

22 23

Grondslagen en toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN VAN BEPALING RESULTAAT GRONDSLAGEN VAN WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA ACTIVA Materiële vaste activa Waardeverloop Herindeling complexen Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Overige financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Overlopende activa Liquide middelen PASSIVA Eigen vermogen Actieve/passieve belastinglatentie Langlopende schulden Kortlopende schulden Niet uit de balans blijkende verplichtingen Vogelaarheffing Voorziening aanspraken tekorten pensioenvoorzieningen Aangegane verplichtingen nieuwbouw GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT Resultaatbepaling Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Overige bedrijfsopbrengsten Afschrijvingen Overige waardeverminderingen van materiële vaste activa Lonen, salarissen en sociale lasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Kosten Deloitte Rentebaten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten Vpb Rentelasten Kasstroomoverzicht volgens de indirecte methode

24 24 24 24 24 24 24 24 25 25 25 25 25 25 25 25 26 26 26 26 26 26 26 27 27 27 27 27 27 27 27 28 28 28 28 28 28 28 28 28 29 29 29

VERKLAREN

30

Verslag van de Raad van Commissarissen 2008 Inleiding Profielschets Samenstelling Toelichting Bestuur Personalia directeur/bestuurder

30 30 30 30 30 30 30

Verslag van de Raad van Commissarissen 2008

31


Blz.38

Vergoedingen Raad van Commissarissen Bestuur Werkwijze Besluitvormingsproces Informatievoorziening Bespreekpunten / besluitvorming Evaluatie Governance Intern toezicht op prestaties De financiële commissie Samenstelling financiële commissie Extern toezicht Centraal Fonds Volkshuisvesting, 16 oktober 2008 VROM, 28 november 2008 Integriteit

31 31 31 31 31 31 31 32 32 32 32 32 33 33 33 33

Verklaring van het bestuur

34

Preadvies van de Raad van Commissarissen

34

Accountantsverklaring

34

ZOEKEN

36


Blz.39

Woonstichting Land van Altena Pr. Beatrixlaan 2 te Nieuwendijk Postbus ZH Nieuwendijk. Jaarverslag en Jaarrekening

Recommend Documents