1
Periodiek branchemagazine FHI, federatie van technologiebranches februari 2012, JAARGANG 21
Johannes Wolters
Lode
“Overheid en wetenschap moeten zich Richten op businesscases” 10
Haagse Babbel met Kamerlid Ad Koppejan
24
Farmabedrijven open voor microfluidica-kennis
30
Metrologiewet primaire overheidstaak
2
3
Inhoud
12
Periodieken
is er leven na fhi? Jacco schipperen
34 28
Design, technische meerwaarde
20 Carola Schouten op bezoek in brabant Meldmaand vervalste medische hulpmiddelen
39
Interview 4 Kort nieuws
8
Haagse Babbel
10
Zo gezegd zo geschreven
17
Kees Groeneveld Tom de Graaf heeft zelfs met een ambtsketting van burgemeester om nog een beetje een studentikoos hoofd. Nu hij begint te grijzen is ‘professoraal’ misschien beter op zijn plaats. Past natuurlijk goed bij zijn partij, D66, partij voor studentikozen en docenten. Geen wonder dat
Conjunctuur 19 Minacned 24 Industriële Elektronica
26
Column Paul Petersen
27
Column Freek Rooze
29
Industriële Automatisering 30 Laboratorium Technologie 33 Medische Technologie
37
Fun & educatie
40
Boekrecensie 40
redactioneel
Veel FHIbedrijven in COAST researchprojecten
Redactioneel 3
Afgestudeerden als product
De Graaf voorzitter wordt van de HBO-raad, de brancheorganisatie van HBO-scholen. Recent loste hij een schot voor de boeg: het bedrijfsleven moet meer geld gaan bijdragen aan de bekostiging van het hoger onderwijs! Een traditionele melkkoe-gedachte komt van stal. Neem een klein bedrijf met twintig goeie mensen die allemaal met dat bedrijf meegroeien en daarmee tien tot twintig jaar vooruit kan zonder extra mensen aan te hoeven nemen. Zou toch van de gekke zijn als dat bedrijf moet bijdragen in de kosten voor het opleiden van mensen voor bedrijven die elk jaar mensen laten afvloeien omdat ze te duur zijn geworden en in plaats daarvan nieuwe jonge net afgestudeerde goedkopere mensen aannemen. Ho, nu even niet de hakken in het zand, want hier ligt wel degelijk een kans. Het bedrijfsleven is gewend te betalen voor goede bruikbare producten. Wie betaalt kan immers betaald krijgen en heeft ook iets te zeggen over het product waarvoor hij bereid is te betalen. De vraag is hoe ga je dat insteken en waarvoor ga je precies betalen.
Personalia 42 Agenda 42 Ledenkring
43
ultieme prikkel om op te leiden voor de arbeidsmarkt De oplossing is eigenlijk zo simpel dat het bijna logisch is dat hij over het hoofd wordt gezien. Mijn voorstel: voor elke afgestudeerde betaalt elke werkgever die die afgestudeerde aanneemt in de eerste drie jaar na het afstuderen een deel van de kosten van de opleiding terug aan de school waar de werknemer is afgestudeerd. Het is de ultieme prikkel voor scholen om arbeidsmarkt georiënteerd op te leiden. Ongetwijfeld zullen er vastgeroeste polderpartners zijn die zo’n idee willen torpederen uit overwegingen van krampachtig vasthouden van hun afbrokkelende macht. Maar dat is hoogstens een kwestie van tijd. Laten we maar eens proberen dit idee breed gedragen te krijgen om arbeidsmarkt en onderwijs in de richting te krijgen van de reële economie en haar veranderde structuur.
4
5
Johannes Wolters
“Overheid en wetenschap moeten
zich richten op businesscases” K
ent u ‘m nog, die ronkende slagzin, er gaat niets boven Groningen? Voor Johannes Wolters, CEO van Lode, is dat een waarheid als een koe. Met het wereldwijde marktleiderschap in ergometrische apparatuur op zak en
de UvG als leverancier van hoogopgeleid personeel aan het einde van de straat zul je hem niet snel kritiek horen leveren op zijn vestigingsplaats Grunn. Wel op de overheid en de wetenschap. Lode zit in de lift. Al een poosje.
En toen werd alles anders. Echt anders.
te overrompelen vanuit een dwingende
Eigenlijk al sinds Johannes Wolters in
Men had namelijk plannen met Lode.
marketingstrategie, die nergens anders
2000 besloot een nieuwe koers te gaan
De focus lag niet langer op de
op gericht was dan op het innemen van
varen met het bedrijf. Daarbij had hij veel
ontwikkeling van ergometrische
een onwrikbare markpositie. Voor mij
baat bij zijn ervaringen uit het verleden.
instrumenten. Lode was voorbestemd
was die drive en doelgerichtheid een
Bij de mentaliteit en marktbenadering
om het distributiecentrum voor
eye-opener. Het heeft me later enorm
Een controller in ondernemerskleren
van de eerste Amerikaanse overname-
cardiologische apparatuur voor Europa te
geholpen toen ik zelf voor de taak stond
partij van het Bedrijf Lode om precies te
worden. En wel zo snel mogelijk.
om een nieuwe bedrijfsstrategie voor
Johannes Wolters is, zoals hij zelf zegt, een door en
het begin. Naar 1948. Het jaar waarin
door noorderling. De spreekwoordelijke stugheid
een zekere heer Lode begon met het
ontbreekt echter, hooguit zou je hem bescheiden
Rond die tijd kwam je bij het bedrijf, nietwaar?
maken en repareren van instrumenten.
“Inderdaad, als financial controller.”
kunnen noemen. Wolters heeft een achtergrond in de
Door de jaren heen ontwikkelde het
accountancy en trad in 1985 als controller in dienst bij
bedrijfje zich van bescheiden generalist
Lode. Hoewel hij een economische en geen technische
C.V.
zijn. Maar we gaan te snel, terug naar
Lode te ontwikkelen.”
Maar eerst was er nog een volgende overname. “Vier jaar later, ja. In 1988. Toen kwam Lode in het grote internationale spel
tot een gerenommeerde specialist
opleiding heeft genoten, heeft hij van jongs af aan
Boeiende periode moet dat geweest zijn.
in ergometrische instrumenten. Dat
“Zeker. Met name vanuit het perspectief
andere multinational, een farmaceut dit
een fascinatie voor techniek. Bij Lode ontwikkelt hij
ging lang goed. Totdat het bedrijf in
van marketing en internationaal
keer. Ook uit Amerika. Maar dat was
zich van een puur financiële man tot een
de jaren ‘70 in zwaar weer terecht
ondernemen. Moet je je voorstellen.
dan ook zo’n beetje het enige wat ze
gepassioneerde industrieel die zijn visie op
kwam. Pogingen om door middel van
Lode, van nature een bescheiden
gemeen hadden met de vorige eigenaar.
ondernemen en voorliefde voor medische technologie
reorganisatie zelfstandig overeind
bedrijf, komen die Amerikanen opeens
Deze jongens wilden een hele ander
volledig laat samensmelten. Johannes Wolters is
te blijven mislukten, waardoor een
binnenwandelen. Dat was een heel
kant op met Lode. En daar kwam geen
momenteel president en CEO van Lode Holding. Een
overname onafwendbaar was. Dat
ander verhaal, die waren alles behalve
medisch instrument bij kijken. Voor mijn
controller is hij evenwel nog steeds. Niet meer de
gebeurde dan ook. In 1984. Door een
bescheiden. Die lieten er geen gras over
zakenpartner en mijzelf was dat reden
financial controller, maar in de letterlijke zin, degene
Amerikaanse multinational.
groeien en begonnen meteen de markt
genoeg om een management-buy out te
van loven en bieden in handen van een
die alles onder controle heeft.
lees verder op pagina 6
door Paul van Nieuwenburg
6
7
“Voor ons is het de uitdaging om in te kunnen blijven spelen op de veranderende behoeften en eisen”
onderzoeksresultaten. Dit voorbeeld toont
“Denk voor het gemak aan fitnessapparatuur.
‘we hebben twee standaardmodellen,
wel een omstandigheid gecreëerd om in de
“Dat kun je wel zeggen. Door decentralisatie,
Aan loopbanden en fietstrainers. Zo zien
produceren maar’. Vaak gaat het om
voorhoede mee te kunnen blijven doen en
de invloed van gemeenten, de nadruk op
ze er uit. Je gebruikt ze alleen niet om van
maatwerk. Bovendien moeten we blijven
te kunnen blijven innoveren. Ik zal het je
preventie en het beleid om mensen zo
je zwembandjes af te komen, maar om
innoveren. Stilstand is achteruitgang.”
uitleggen. Alleen moet ik daarvoor weer een
lang mogelijk thuis te laten wonen, is er
paar jaar terug in de tijd. Naar de jaren ‘90.
een verschuiving ontstaan van producten
Toen zaten we vanwege de diversificatie
naar totaalconcepten. Arbodiensten zien
maakt het mogelijk om een serie metingen
Aan wat voor soort innovaties en maatwerk moet ik denken?
binnen ons bedrijf in een wat mindere
de noodzaak van dit soort innovaties in.
te verrichten die je exact vertellen hoe
“Onder meer aan geïntegreerde apparatuur
periode – we waren onder meer nog steeds
En ook de voordelen. Integrale oplossingen
prestaties zich ontwikkelen.”
waar aanvullende tests op kunnen worden
distributeur voor andere bedrijven. Toen
zoals ik net beschreef leveren enorme
gedaan, zoals bloeddrukmetingen. En aan
mijn partner in 2000 vertrok en ik er alleen
kostenbesparingen op. De verwachting is
Volgens mij heb ik op televisie Sven Kramer wel eens op zo’n ding zien zitten.
toepassingen die gekoppeld kunnen worden
voor stond heb ik – geïnspireerd door mijn
dat de zorg in de komende jaren zal volgen.
aan bijvoorbeeld EEG- of longapparatuur.
ervaringen met de eerste overnamepartij –
Voor ons is het de uitdaging om in te kunnen
Veel van deze innovaties ontstaan vanuit
het roer rigoureus omgegooid en de focus
blijven spelen op de veranderende behoeften
“Kan. Ergometrische apparatuur wordt
een opdrachtsituatie. Soms innoveren we
volledig op ergometrie gelegd. Daarin had ik
en eisen.”
veel gebruikt in de sport. Daarnaast zijn
op eigen initiatief. Als we er van overtuigd
een uitgesproken ambitie: het wereldwijde
ziekenhuizen en medische centra belangrijke
zijn dat er een markt is. Dat waren we toen
marktleiderschap. Nou had Lode in de loop
Gaat dat lukken?
afnemers. Je moet je voorstellen dat een
we besloten speciale modellen voor kinderen
der jaren een uitstekende naam opgebouwd,
“Met de hulp van de overheid en de weten-
lichaam in rust over het algemeen vlakke
te gaan ontwikkelen. Aanvankelijk was
daar lag het niet aan, maar die had zo
schap wel. Maar daar zit meteen de crux.
meetgegevens toont, met geringe pieken en
daar geen budget voor, maar we hebben
zijn beperkingen. We waren in de ogen
Bedrijven kunnen het zich eenvoudigweg
dalen. Op het moment dat er een inspanning
doorgezet. Via ons distributienetwerk
van onze doelgroepen namelijk vooral een
niet veroorloven om jarenlang te investeren
bedrijfsleven juist veel aan hebben. Op
naar businesscases en die het bedrijfsleven
wordt verricht verandert dat. Dan wordt
hebben we ze vervolgens in de markt
oerdegelijke producent van ergometrische
in onduidelijkheid. Iedereen voelt wel aan
basis van die gegevens kan er doelgericht
uitnodigt om daar invulling aan te geven.”
goed zichtbaar waar het mis gaat en kunnen
gezet.”
apparatuur. Een vaste waarde. Veel ruimte
dat huisartsen en lokale zorgcentra meer en
geïnnoveerd worden. En kunnen er pilots
overwegen. Al met al heeft het nog een paar jaar geduurd, maar in 1992 was het een feit. Lode was van ons.”
Terug dus naar de core business, de ontwikkeling van ergometrische apparatuur. Wat is dat eigenlijk, ergometrische apparatuur?
lichaamsprestaties en -functies te meten aan de hand van vooraf ingestelde condities. Dat
denk ik wel aan dat wij binnen de huidige marktbehoefte een toegevoegde waarde kunnen leveren. Zowel individueel als gezamenlijk.”
Als ik je zo hoor is die marktbehoefte behoorlijk aan het veranderen.
voor experiment was er dus niet. Ik heb toen
meer vooruitgeschoven posten worden, waar
gedraaid worden die de haalbaarheid en
besloten om onze activiteiten te splitsen en
steeds meer onderzoek zal gaan plaatsvin-
werkelijke behoefte inzichtelijk maken.
Doe jij nog iets om die versnelling te stimuleren?
En die apparaten maken jullie aan de lopende band. Of moet ik zeggen aan de fietsende trainer?
Nou kosten nieuwe ontwikkelingen in de medische wereld doorgaans zeeën van tijd. Hebben jullie dat, tijd?
een aantal specifieke taken onder te brengen
den dat nu nog vooral in ziekenhuizen wordt
Met alle gunstige effecten van dien voor
“Netwerken. Ik heb veel contacten met
in dochterondernemingen. Zelfstandige
gedaan. Maar wat de specifieke behoeften,
de kwaliteit van de innovaties en voor de
kennisinstellingen en ben regelmatig present
bedrijven die hun bedrijfsvoering op hun
restricties en mogelijkheden zullen zijn, is
economie. De overheid zou daar het initiatief
op bijeenkomsten waar men zich buigt over
“We doen het goed, maar er is geen sprake
“Nee, die hebben niet. Al helemaal niet
eigen markten, maar ook op elkaar hebben
volkomen onduidelijk. Ik vind dan ook dat de
in moeten nemen. De wetenschap zou veel
deze materie. En ik vertel het nu aan jou
van massaproductie in de betekenis van
binnen Lode. Binnen de holding hebben we
afgestemd. Onderlinge synergie vanuit een
overheid en de wetenschap onderzoek zou-
meer gebruik moeten maken van de kennis
natuurlijk.”
autonome focus, zeg maar.”
den moeten initiëren die doelgericht busines-
die aanwezig is in het bedrijfsleven en zich
scases opleveren.”
maatschappelijker moeten opstellen.”
Dat gebeurt nu te weinig? “Zeg maar gerust niet. De wetenschap focust
Wordt je visie gedeeld of ben je een roepende in de woestijn?
Kun je een voorbeeld geven van die onderlinge synergie?
zich traditioneel op publicaties. Prima. Alleen
“Het is een kwestie van tijd. Het besef
eist de tijd waarin we leven dat men zich ook
leeft, het gaat er vooral om hoe het
Lode is duidelijk een organisatie die verder kijkt dan de gemeentegrenzen. Dus, wat gaat er boven Groningen, meer nationale of internationale expansie?
“Jazeker, voor een arboketen hebben wij niet
zou moeten richten op onderzoek vanuit een
proces kan worden versneld en omgezet
“Je gelooft me natuurlijk nooit als ik zeg
zo lang geleden 71 keuringskamers ingericht.
maatschappelijk-economisch perspectief. Kijk,
kan worden naar acties. De politiek
geen van beide. Ons gaat het vooral om een
Elk onderdeel had daar zijn aandeel in.
je kunt natuurlijk de vergrijzing van bepaalde
heeft daar een cruciale rol in. Met name
duurzaam ondernemersklimaat. Om een
Onze dochter ProCare, die zich met een
gebieden en de consequenties daarvan voor
Economische Zaken. Mij staat een nieuwe
mentaliteit die de technologische sector, dus
totaalpakket specifiek richt op de zorgsector.
bepaalde sectoren in kaart brengen en het
vorm van industrie politiek voor. Niet zo
ook Lode, kansen biedt en het mogelijk maakt
Umaco, ons onderdeel dat zich bezighoudt
daarbij laten, dat gebeurt ook, maar je kunt
één als vroeger met verregaande politieke
om haalbaar te innoveren. En verder gaat er
met onderzoek en innovatie. En aXtion,
dat ook doen in relatie tot de specifieke
bemoeienissen – we herinneren ons allemaal
inderdaad niks boven Groningen. Als je hier
ons ICT-bedrijf dat software ontwikkelt die
behoeften die daarmee gepaard gaan
nog wel de RSV-enquete – maar een
vandaan komt, wil je nooit meer weg. Ook
alle gemeten informatie synchroniseert,
betreffende zorg- en behandelingsconcepten.
stimulerende politiek die de wetenschap
niet als je internationale aspiraties hebt. Of
waardoor artsen overzicht hebben op alle
Dat gebeurt niet. En daar zou het
aanmoedigt om duurzaam onderzoek te doen
hebt gehad. Vraag maar aan Jan Mulder.” ¶
er goede diagnoses gesteld worden.”
Slim. “Eens.”
8
9
Kort Nieuws Kort Nieuws Kort Nieuws Kort Nieuws Kort Nieu
Nieuw: checklist Intellectueel Eigendom
Code e-mail van kracht
Voor iedereen die samenwerking bij R&D overweegt of voorbereidt,
spamverbod. Iedere verzender moet vooraf toestemming verkrijgen om te communiceren via
is er nu een checklist die veel teleurstelling kan voorkomen. Met de
e-mail. Verder zijn er vereisten over de verzending, inhoud, het gebruik van bestanden en
Per 1 januari 2012 is de herziene Code e-mail in werking getreden. Een belangrijke wijziging in de e-mail marketingstrategie van het Nederlands bedrijfsleven. Deze vervangt de bestaande codes voor commerciële e-mail aan bedrijven en consumenten. De herziening was noodzakelijk om in de pas te lopen met technologische ontwikkelingen en strengere wettelijke eisen die gelden sinds 1 juli 2009. In Nederland geldt een algeheel
beste bedoelingen gaat er vaak van alles mis na een hoopvolle start van
Groot aantal faillissementen 2011
de afmeldprocedure. De regels gelden zowel voor B2B e-mail als e-mail aan consumenten.
programma, heeft het FHI-initiatief geleid tot een heel waardevolle en
Graydon, bureau voor zakelijke informatie, geeft aan dat er
Bron: DDMA
praktische handleiding die partijen die samen research en ontwikkeling
in 2011 ruim 9.400 bedrijven failliet zijn gegaan. Daarmee
willen gaan doen kunnen hanteren. Ontwikkeld en getoetst in een
doet 2011 het al bijna net zo slecht als in 2010, toen gingen
samenwerking tussen bedrijven of met kennisinstituten. Naar aanleiding van de discussie over en aanpassing van de TNO-
De code is integraal te downloaden op website van de Dutch Dialogue Marketing Association, DDMA.
leveringsvoorwaarden en binnen het kader van het Point-One
aantal workshops met mensen CHECKLIST R&D SAMENWERKING
CHECKLIST R&D SAMENWERKING
¶
er 9.543 bedrijven bankroet.
uit de praktijk is de checklist nu beschikbaar voor iedere
Graydon onderzoek toont aan dat één op de vier
belanghebbende. Gewoon een
faillissementen wordt veroorzaakt door late betalers en
aantal vragen als checks, ‘is er
wanbetalers. De hele handelsketen van bedrijven komt
gedacht aan…’. Het document is
onder druk te staan wanneer zij hun betalingstermijn
opgedeeld in twee delen: vragen
eenzijdig oprekken of helemaal niet nakomen. Als grote
vooraf bij een voorgenomen
bedrijven en de overheid eerder zouden betalen, en hun
samenwerking en regelingen,
betalingstermijn terugbrengen naar 30 dagen, heeft dit
afspraken en documenten bij
een positieve uitwerking op de gehele handelsketen en het
R&D samenwerking.
aantal faillissementen.
De checklist is gratis te
Bij Graydon, partner van FHI, houden zeventig professionals
downloaden op de FHI-website,
zich volledig bezig met het verzamelen, verwerken en
www.fhi.nl. Een papieren versie
beoordelen van informatie. Daardoor kunnen leden van FHI
is opvraagbaar bij het
op ieder moment van de dag een kredietadvies opvragen
Vanaf 2015 één EU-loket voor btw over de grens
Boeterente van 8 procent voor late betalers
Bedrijven binnen de Europese Unie kunnen al hun btw-
Overheden en bedrijven die facturen niet binnen dertig dagen
verplichtingen straks afhandelen bij één loket. Dankzij het
betalen, moeten vanaf deze zomer een vertragingsrente van
éénloketsysteem zullen bedrijven de btw kunnen aangeven
8 procent betalen plus een boete van 40 euro per factuur.
en betalen in de lidstaat waar zij gevestigd zijn in plaats
Minister Verhagen wil zo cashflowproblemen van ondernemers
van de lidstaat waar hun afnemer zich bevindt.
tegengaan.
De nieuwe aanbestedingswet is aangenomen door de Tweede Kamer. De wet moet de administratieve
Het systeem zal binnen de EU eerst worden toegepast
De overheid komt steevast als trage betaler uit de bus en
lasten verlagen en kleine ondernemers meer kans geven op het binnenhalen van overheidsopdrachten.
op e-commerce, omroep- en telecommunicatiediensten.
ook sommige grote bedrijven verlengen hun betalingstermijn
1
FHI-bureau, Martijn Reinhold.
¶
van elke onderneming in Nederland.
Aanbestedingswet aangenomen door Tweede Kamer Opdrachten zullen voortaan vaker worden opgedeeld in percelen en dus minder worden geclusterd.
¶
In een volgende fase zegt de
eenzijdig tot wel 120 dagen, zo schrijft het Financieele Dagblad.
Ook kunnen opdrachtgevers geen uitzonderlijke eisen meer stellen, zoals een omzetminimum dat voor
Commissie ernaar te streven
Dit is een gevolg van de economische crisis, maar is tevens
MKB-bedrijven buiten proporties is.
dit systeem stapsgewijs
funest voor de cashflow van bedrijven omdat het doorwerkt in
uit te breiden naar andere
de hele keten.
Bron: Rijksoverheid
¶
goederen en diensten. Hoewel dezelfde regels voor heel Europa begin 2013 verplicht Bron: Staatscourant
¶
worden, wil Nederland al eerder beginnen met het invoeren. Bron: MKB Servicedesk
¶
10
Haagse Babbel
gaat. Veel technologische innovaties komen juist van kleinere bedrijven.”
Ad Koppejan ‘In de Kamer werken aan betere voorwaarden voor ondernemen’ H
Een onderwerp dat hoog op de beleidsagenda blijft staan van FHI is de schaarste op de arbeidsmarkt en het gebrek aan instroom van afgestudeerde technologen uit het onderwijs.“Tot nu toe is de financiering van het beroepsonderwijs bepaald door aantallen studenten en aantallen afgegeven diploma’s. Deze criteria moeten worden uitgebreid met de mate van
11
‘Het is kortzichtig van overheden om voor de laagste prijs te gaan’
tevredenheid van het regionale bedrijfsleven
ROC en het bedrijfsleven. Door de vergrijzing ontstaat er enorme behoefte aan goed opgeleid personeel bij DOW Chemicals.” FHI-directeur Kees Groeneveld oppert het idee om bedrijven die studenten meteen na het afstuderen aannemen drie jaar lang een bedrag terug te laten betalen aan de opleiding, als prikkel voor het opleidingsinstituut om te zorgen dat mensen worden afgeleverd waar de bedrijven op zitten te wachten. Koppejan is meteen enthousiast om dit idee samen met FHI
en de studenten zelf. Dat is een nieuwe
verder uit werken en in zijn fractie in te
manier van denken die meer resultaatgericht
vandaan kom, dan groeit daar het besef dat
brengen. Wie weet waar een Signalement-
is. Als ik naar de regio Zeeland kijk,waar ik
er moet worden samengewerkt tussen het
interview al niet toe kan leiden… ¶
et is bekend dat het aantal volksvertegenwoordigers met een ondernemersachtergond schaars is. De geboren Zeeuw Ad Koppejan is één van die zeldzame kamerleden die weten wat het is om een klein eigen bedrijf te runnen. In deze
kabinetsperiode is hij woordvoerder Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van regeringspartij CDA. Als zodanig is hij ook contactpersoon van FHI. Reden genoeg om hem aan het woord te laten in Signalement aan de hand van wat vragen over enkele brancherelevante dossiers
“Wat mij drijft om in de politiek actief
voldoende is, omdat die pas werkt als een
Als we vragen naar de rol van de
te zijn?” herhaalt Koppejan onze vraag.
bedrijf winst gaat maken. Juist innovatieve
overheid als duurzaam en innovatief
“Mijn ouders waren ondernemers, hadden
‘start-ups’ maken nog geen winst. En dat
inkopende partij, bijvoorbeeld via de
een vakantiebedrijf in Zeeland. Ikzelf
zijn nou precies de ondernemers voor wie je
Rijksgebouwendienst, dan blijkt Koppejan
heb van 1999 tot 2006 samen met een
zoiets zou moeten doen.” Het is een pleidooi
zijn huiswerk goed te hebben gedaan. “Op
compagnon twee internetbedrijven gerund
dat recent ook verschillende FHI-lidbedrijven
de website van FHI las ik dat onlangs de
in Amsterdam. Ik heb dus aan den lijve
hebben neergelegd in het publieke debat.
vereniging voor Gebouwautomatisering
ondervonden waar je als ondernemer zoal
is opgericht. Slim! Het is kortzichtig van
last van kunt hebben. Nu in de Kamer, kan
Het tweede onderwerp waarmee Koppejan
overheden om voor de laagste prijs te
ik heel concreet meewerken aan betere
zijn interviewers te snel af is, betreft de
gaan. Wanneer je bij een gebouw kijkt
voorwaarden voor het ondernemen.”
nieuwe aanbestedingswet. “Je wilt niet
naar de levensduur over langere periode
weten hoeveel problemen ik heb gehad
in plaats van laagste prijs, dan kom je uit
Met het benoemen van twee actuele zaken
met overheidsaanbestedingen als kleine
bij duurzaamheid. Het gaat niet alleen
zit onze gesprekspartner meteen midden
ondernemer. Prachtig om te zien dat je
om het realiseren van een gebouw, maar
in de materie en is hij onze vragen voor.
een aantal jaren later zelf zo’n wet mag
om het faciliteren van huisvesting dus
“Als het gaat om de financiering van het
behandelen en er middels wetgeving enorme
ook onderhoud. Daar kan de nieuwe
MKB, dan merk ik in de discussie hoeveel
stappen vooruit worden gezet.” In de
branchevereniging het CDA en wellicht ook
meerwaarde mijn ondernemerservaring
nieuwe aanbestedingswet zijn maatregelen
staatssecretaris Atsma van dienst zijn met
heeft. Ik ben het eens met de keuze van het
opgenomen die voorkomen dat alleen de
goede voorstellen.”
kabinet voor kredietverlening in plaats van
hele grote bedrijven kunnen meedingen. Gevraagd naar het topsectorenbeleid vindt
subsidie. Je moet wel zorgen dat niet alleen de grote bedrijven profiteren. Daarom heb ik
“Zo is er het ‘clusterverbod’ om te
Koppejan dat het kabinet op de goede weg
bij Jan Kees de Jager aangekaart dat er een
voorkomen dat opdrachten oneigenlijk
is. “Het kabinet durft te kiezen voor gebieden
speciale pilot komt voor kleine kredieten, van
worden samengevoegd. Opdrachten moeten
waar Nederland goed in is. Financieel zetten
vijftig- tot driehonderdduizend euro. Vanuit
voortaan worden opgedeeld in percelen.
we in op sectoren waar we het verschil kun-
mijn ervaring weet ik ook dat de huidige
Deze wijzigingen leiden ertoe dat kleine
nen maken. Hierbij moeten we wel opletten
belastingfaciliteit voor MKB bedrijven niet
bedrijven betere, eerlijkere kansen krijgen.”
dat niet alle aandacht naar de grote bedrijven
Ad Koppejan, woordvoerder Economische Zaken, Landbouw en Innovatie in de Tweede Kamer
Foto: Dirk Hol
door Andreas Meijer en Kees Groeneveld
12
13
is er leven na fhi? Jacco Schipperen oud-bestuurslid laboratorium technologie
H
et jaar 2003 was een jaar van vernieuwing binnen de labbranche. Vier nieuwe bestuursleden traden aan, Hans Lubbers, Henri Stappaerts, Peter Krabbenborg en
Jacco Schipperen. Andreas Meijer werd de nieuwe branchemanager. Nu van die vier
“De wereld is mijn speeltuin”
alleen Henri Stappaerts nog ‘meedraait’, en nu Birgit Albersen aantreedt als nieuwe branchemanager, is het een mooi moment om te praten met Jacco Schipperen. Hoe is het met hem, wat doet hij nu, hoe kijkt hij terug en welke toekomst ziet Schipperen voor zich? Een gesprek met een gepassioneerd ondernemer met ‘FHI-oogjes’.
We kennen Jacco als fanatiek sportman.
Als je vraagt naar zijn FHI-periode, dan
Hij was een zeer verdienstelijk voetballer
wordt Jacco enthousiast. “Besturen
en later zelfs marathonloper. Opgeleid als
is net wat anders dan ondernemen
analytisch chemicus aan de VU Amsterdam,
heb ik daar geleerd. Het kost binnen
het bedrijfsleven ingestapt op basis van een
een branchebestuur meer tijd om tot
commerciële drive. In 1995 begonnen bij
besluiten te komen. Je moet consensus
Ankersmid, leverancier van geavanceerde
bereiken. Dat was wennen, maar er
laboratoriumanalysers en later ook
was in die tijd maar één orgaan waar
analyse-apparatuur voor de chemische en
wij ons aan conformeerden en dat was
Wereldwijd is er een distributienetwerk
petrochemische industrie. In vijftien jaar
FHI.” Schipperen is resultaatgericht.
opgebouwd. In Nederland en China is
van sales-engineer gegroeid naar managing
Resultaten boekte hij. Nu nog profiteren
Ankersmid mijn verkooppartner voor de
director en lid van de Raad van Bestuur.
leden daarvan. Met gepaste trots somt
Eyetech.” Ook de productie is in Nederland
Schipperen omschrijft deze periode als “een
Jacco er een paar op. De rol van FHI in
ondergebracht, bij de NTS-groep. “Mijn plan
paar MBA’s in de praktijk.” Ankersmid
exportstimulering. Het FHI-uitvoerderschap
is om het productportfolio uit te breiden op
directeur Jacco werd gekozen in het
van de exportsubsidieregeling PSB, later
basis van productontwikkeling. Dat gebeurt
branchebestuur.
P2S en dit jaar overgaand in de regeling
net over de grens in België bij de firma
Go International, was grotendeels zijn
Flokal”.
In 2009 volgde een overstap van Ankersmid naar elektronenmicroscopen leverancier PhenomWorld, in de CEOpositie. In een later stadium verwierf Schipperen de eigendomsrechten van de EyeTech technologie: deeltjesgrootte- en
‘Er was maar één orgaan waar wij ons aan conformeerden en dat was FHI’
vormanalysers. Voor dat veelbelovende product is hij nu druk met de internationale wereldwijde distributie, basis voor zijn
verdienste. Het leggen van internationale
Een uniek product van 3D videotechnieken
bedrijf Ambivalue. Dat is zijn business nu.
contacten. Hij vertegenwoordigde FHI in het
in combinatie met lasertopografie: de
Europese brancheplatform EUROM II.
EyeWizard. Ondernemen betekent volgens
Basistechnologie voor de EyeTech is een
Het traject van technologische innova-
Schipperen steeds meer samenwerken
combinatie van lasertechnologie en video-
tie. Schipperen was één van de drijvende
in de keten. “Je moet je focussen op
analyse. Met nauwkeurigheid van een
krachten achter de oprichting van het PPM,
datgene waar je goed in bent. Voor mij is
halve micron worden analyses gemaakt
preprojectmanagement-fonds door FHI. Dit
dat vooral sales en marketing. Vervolgens
van deeltjes in allerlei toepassingen bij
revolving funds stelde geld en expertise
moet je gebruik maken van specialismen
universiteiten en onderzoeksinstituten
beschikbaar voor ondernemers die plannen
van anderen. Gezamenlijk kom je dan tot
maar ook in tal van industrieën zoals
wilden ontwikkelen voor samenwerking in
het beste resultaat. En samenwerken,
farmacie, petrochemie en voedingsmiddelen.
r&d binnen consortia. Bij succes vloeit er
dat is typisch iets wat je leert in een
“De EyeTech werd indertijd ingezet bij
geld terug dat beschikbaar komt voor opvol-
branchebestuur bij FHI.” Jacco voorziet
longonderzoek na de enorme stofwolk
gende projecten. Dit, destijds experimentele,
groei van het aantal werknemers binnen
die ontstond op 9/11, door het instorten
businessmodel werd omarmd door Minister
Ambivalue. Als de tijd rijp is, en hij zelf wat
van de Twin Towers in New York. De
Verhagen in zijn ‘nieuwe’ innovatiebeleid.
meer ruimte krijgt in zijn agenda, ja dan
brandweermannen die daar hun leven
kunnen we Schipperen weer regelmatig
waagden zijn met ons apparaat gescreend.”
Schipperen kijkt met vertrouwen en ambitie
tegenkomen bij FHI-activiteiten. En een
Schipperen schildert anekdotisch de
naar de toekomst. Ondanks zijn trackrecord
nieuw bestuurslidmaatschap “is dan niet
veelzijdigheid van het product.
is hij nog lang niet ‘op leeftijd’. “Met
uitgesloten.” ¶
Ambivalue is de wereld mijn speeltuin.
15
TERUG IN PRINT! Products4Engineers is terug in print! Actie is reactie. Technische specialisten en vakmensen die voor de uitvoering van hun dagelijkse werk regelmatig op zoek zijn naar nieuwe componenten, producten en machines vinden met Products4Engineers snel en gemakkelijk de juiste leveranciers voor hun product. Scan de code voor een Products4Engineers ste
aanbod
producten
en
biedt
het
technische machines
Products4Engineers
groot-
componenten, in
brengt
GRATIS abonnement
Nederland. engineers
(die producten zoeken) met leveranciers
Hoe lang reserveonderdelen leveren? V
eel leveranciers en fabrikanten
Wat moet ik zeggen tegen klanten die
nodig. Doet hij dit niet, dan kan de koper
vragen zich af hoe lang zij verplicht
terecht reserveonderdelen bestellen?
de koopovereenkomst doorgaans ontbinden
zijn reserveonderdelen, spare parts, te
Het antwoord op die vragen is weinig
en zijn geld terug vragen. Voor eenmaal
kunnen leveren. Je zou denken dat daar
bevredigend maar wel overzichtelijk. Van
ingebouwde en doorgeleverde apparatuur is
Europees iets over is geregeld. Niet dus.
een leverancier mag worden gevraagd dat
dit uiteraard geen fijne oplossing. Bovendien
Er is geen wet die voorschrijft hoeveel
hij gedurende de te verwachten levensduur
zou het in strijd met de redelijkheid en
jaar je reserveonderdelen moet kunnen
nog reserveonderdelen kan leveren. De
billijkheid kunnen zijn, indien de verkoper
leveren.
leverancier doet er goed aan om ruimschoots
of de leverancier geen reserveonderdelen
voordat hij daarmee stopt, haar klanten te
meer kan leveren gedurende de redelijke
Het antwoord is eenvoudig: Er is geen
informeren. De leverancier heeft dan alles
levensduur. In dat geval zou de schade
wet die voorschrijft hoeveel jaar je
gedaan wat redelijkerwijs van hem verwacht
van herstel of vervanging middels een
reserveonderdelen moet kunnen leveren.
kan worden.
gerechtelijke procedure op de verkoper of
Er is ook geen Europese richtlijn of iets
Andersom geredeneerd, indien een
leverancier verhaald kunnen worden. Dit is
dergelijks waarin dat staat. Bepalend is
leverancier ruim voor het einde van de
een traag en duur proces.
daarom wat partijen daarover hebben
redelijke levensduur van een apparaat stopt
Een derde mogelijkheid zou kunnen zijn
van producten (de aanbieders) in contact. Naast de website en nieuwsbrief nu ook weer via print! Products4Engineers kent twee doelgroepen. De belangrijkste doelgroep bestaat uit tech-
afgesproken. Daarbij kan van belang zijn wat
nische specialisten en vakmensen die voor de
in de – van toepassing zijnde – algemene
uitvoering van hun dagelijkse werkzaamheden
voorwaarden staat vermeld. In artikel 8.5 van de FHI-voorwaarden staat bijvoorbeeld:
regelmatig op zoek zijn naar nieuwe compo-
De Leverancier is niet verplicht om nadat
nenten, producten en machines. Dit zijn onder
een goed is geleverd aan wederpartij,
andere engineers, constructeurs, tekenaars,
reserveonderdelen te kunnen naleveren tenzij dit uitdrukkelijk tussen partijen
werktuigbouwkundigen, elektrotechnici, R&D
is overeengekomen en voor zover deze
medewerkers, werkvoorbereiders, productiemanagers, medewerkers van onderhoudsdiensten en technisch inkopers. Leveranciers vormen de tweede doelgroep.
Van een leverancier mag worden gevraagd dat hij gedurende de te verwachten levensduur nog reserveonderdelen kan leveren
onderdelen nog leverbaar zijn.
Meer informatie of gratis ontvangen? Ga snel naar http://www.products4engineers.nl/vakblad.php
met het leveren van reserveonderdelen, kan
om de rechter te vragen om de verkoper te
hij daarop worden aangesproken. Allereerst
verplichten om de reserveonderdelen alsnog
Maar wanneer niets over reserveonderdelen
dient hij gedurende deze levensduur zelf voor
te leveren. Dit zou in het beste geval binnen
is afgesproken? Wat te doen met defecte
reparatie of vervanging te kunnen zorgen.
enkele weken tot maanden kunnen en levert
apparaten halverwege hun levensduur?
Daarvoor zijn wellicht de reserveonderdelen
de minste schade op.
door mr. ing. Frank Meijers, partner juridische dienstverlening FHI
¶
16
17
Zo gezegd zo geschreven...
Natuurscheikunde op school voor meer bèta’s in bedrijven “
We moeten op de middelbare school beginnen met het anders
aan te pakken” roepen managers van technologiebedrijven vaak als ze klagen over het gebrek aan
‘Koppelen onderwijs aan bedrijven is moeilijk’
bèta-afstudeerders. De openbare
“Wees scherpzinnig als een slang, maar behoud de onschuld van een duif” Jezus van Nazareth, omstreeks het jaar 30, opgetekend in het Evangelie naar Mattheüs, hoofdstuk 10 vers 16.
Een deel van het onderzoek is voorgeschreven en een deel is vrije keuze. “Zo kun je leerlingen motiveren.” Het enthousiasme van Dortmans doet vermoeden dat het ook wel uitmaakt welke docenten er achter staan.
scholengemeenschap ‘de Amerfoortse
daarom is het veel logischer om in die context te werken”, vindt
Berg’ doet dat sinds 2005. Scheikunde
Dortmans. De Amersfoortse school probeert bètavakken in de
Middelbare school docenten kunnen
docent en bètacoördinator Yvonne
brugklas speels aan te bieden. Door Tv-programma’s als Checkpoint
niet altijd alle kennis zelf in huis
Dortmans vertelt er enthousiast over.
en Willem Wever raken kinderen geïnteresseerd in wetenschap en
hebben. De samenwerking met
techniek. “Ze zijn innovatief en willen van alles. Op de middelbare
universiteiten die de Amersfoortse
school wordt daar meestal weinig mee gedaan. Bij ons doen ze nu
Berg heeft gezocht biedt niet alleen
voor de onderbouwleerlingen, al meteen vanaf de brugklas gaan
vier uur in de week onderzoek. Niet in banken zitten en kijken, maar
verdieping, maar helpt de leerlingen
leerlingen projectmatig aan de gang met de bètavakken.” Het
bezig zijn als ‘wetenschapper’. “Alles wat je hoort, vergeet je. Alles
ook bij hun vervolgstudiekeuze.
is een speciaal door de school zelf geschreven curriculum en
wat je doet, begrijp je.”
“Met de Rijksuniversiteit Utrecht
“In een speciaal vwo-bètaprogramma
omvat 24 vakoverstijgende thema’s onder de ‘vwo-bèta noemer’
bijvoorbeeld, waar onze vwo vijf en
natuurscheikunde. Samenwerking met bètafaculteiten van
De Amersfoortse Berg gebruikt het onderbouwprogramma als basis
zes leerlingen die goed presteren
universiteiten en met bedrijven hoort daar meteen bij. Dat laatste
voor een bewuste, gemotiveerde keuze van een leerling voor een bèta-
in bètavakken het Junior College
blijkt niet altijd makkelijk. Ondernemers hebben het te druk.
profiel in de bovenbouw. De landelijke introductie van het nieuwe vak
kunnen volgen en al les krijgen aan de
Natuur, Leven en Technologie, NLT, hielp daarbij. Daardoor kan er nu
universiteit. Met de Universiteit Delft
“Het is eigenlijk heel raar dat mensen vanuit één vak redeneren.
een logische doorlopende leerlijn worden gevolgd en de ervaring uit
worden workshops georganiseerd en
De samenhang tussen de verschillende exacte vakken is groot en
de onderbouw nemen de leerlingen mee in de bovenbouw.
Groningen heeft een laboratoriumbus rondrijden. Ook zijn er excursies naar het Universiteitsmuseum Utrecht.” “Het koppelen van onderwijs aan bedrijven is moeilijker”, erkent Dortmans. “Die zitten soms wat
“De genetisch gemodificeerde gewassen vormen, net als de multinationale ondernemingen die ze verspreiden, een reëel gevaar, want ze beperken de rassendiversiteit. Zo zouden we ook in een doodlopende straat terechtkomen als er maar één cultuur was, of die nu Amerikaans was of Chinees... Ieders recht op zijn of haar cultuur... stelt het naast elkaar bestaan van culturen in staat iets anders voort te brengen dan de confrontatie” De 94-jarige voormalig WO II - verzetsstrijder en internationaal diplomaat Stéphane Hessel, in zijn boek ‘Doe er iets aan!’, juli 2011.
“Laten we zeggen wat we hopen en doen wat we kunnen” Koningin Beatrix, in haar kersttoespraak voor radio en tv, 25 december 2011.
“Wat is jouw droom? Als je dat aan een manager vraagt wordt hij helemaal panisch” Ronald Brus, sinds 2003 ceo van biotechbedrijf Crucell, die na de verkoop aan Johnson & Johnson weer een nieuw farmabedrijf begint, in FD Weekend, 31 december 2011.
“Ik dacht vroeger, naarmate je ouder wordt, wordt je steeds gebolsterder, gepantsterder, raakt niets je meer. Wat een misvatting, het wordt alleen maar erger. Als ik straks op mijn tachtigste iemand op een grasveldje zie stappen en ik denk aan al die geknakte grassprietjes, dan breek ik al” Eric Voermans, muziekrecensent van Het Parool en gitarist, in het programma Kunststof Radio, Radio 1, 9 januari 2012.
krapper in hun tijd. Toch is het belangrijk om die link te maken. We
“It is goed dat in minske it waar sels net y’ne hannen hat”
willen graag kunnen voorzien in de
Voormalig voorzitter van de Vereniging De Friesche Elf Steden, Henk Kroes, in het Nederlands Dagblad van 9 februari 2012.
vraag naar technisch commerciële mensen. We weten dat het bedrijfsleven daarom verlegen zit. Wij komen heel graag in contact met bedrijven die open staan voor excursies of het geven gastcolleges.” ¶
“Het beeld heerst dat de omgangsvormen in de publieke sector mild zijn en in de private sector hard en genadeloos. Maar het is eerder andersom. Kijk maar hoe mensen in de politiek met elkaar omgaan” Alexander Rinnooy Kan, voorzitter Social Economische Raad, in NRC Handelsblad, zaterdag 18 februari 2012.
door Andreas Meijer
18
conjuctuur
Voor iedereen met een passie voor technologie Ontvang nu 2 nummers De Ingenieur gratis (t.w.v. € 15,-)
Conjunctuurbeeld nauwelijks veranderd Het conjunctuurbeeld was eind januari 2012 ongeveer hetzelfde als eind december 2011. Verbeteringen en verslechteringen hielden elkaar nagenoeg in evenwicht. De economie kromp in het vierde kwartaal van 2011. Het volume van het bruto binnenlands product (bbp) was 0,7 procent kleiner dan in dezelfde periode een jaar eerder. In het derde kwartaal was er nog een groei van 1,1 procent. Ten opzichte van het voorafgaande kwartaal kromp de economie in het vierde kwartaal
lijfblad voor iedereen met een
%-volumemutaties
3
4
2
2
1
0 -2
0 -1
-4
-2
-6
I
II
III
IV
I
2008
kwartaal-op-kwartaalkrimp op rij.
II
III
IV
I
2009
II
III
IV
I
II
2010
III
IV
2011
T.o.v. zelfde kwar taal vorig jaar (linkeras) T.o.v. voorgaande kwar taal seizoensgecorrigeerd (rechteras)
Bron: CBS ¶
Stemming producenten industrie vrijwel onveranderd Producentenvertrouwen industrie
De stemming onder ondernemers in de industrie is in februari nauwelijks veranderd. Het producentenvertrouwen kwam uit op -1,5, tegen -1,4 in januari. Ook van december op januari bleef het producentenvertrouwen nagenoeg gelijk. deelindicatoren: het oordeel over de voorraden gereed
over technologie en is het
6
eveneens met 0,7 procent. Het was de tweede
Het producentenvertrouwen is samengesteld uit drie
De Ingenieur is het tijdschrift
bruto binnenlands product (BBP)
product, de verwachte productie in de komende drie maanden en het oordeel over de orderpositie.
20 _
saldo % positieve en negatieve antwoorden
10 _ 0_ -10 _ -20 _ -30 _
a|m|j |j |a|s|o|n|d|j |f|m|a|m|j |j |a|s|o|n|d|j |f|m|a|m|j |j |a|s|o|n|d |j|f|m|a|m|j|j|a|s|o|n|d|j|f|
2008
Bron: CBS ¶
2009
2010
2011
‘12
passie voor techniek. De Ingenieur biedt de nieuwste technologische ontwikkelingen, het laatste technologische
Export flink hoger
nieuws en de nieuwste gadgets.
Het volume van de uitvoer van goederen was in december bijna 6 procent groter dan een jaar eerder. In november was er nog een nulgroei, terwijl er in oktober zelfs sprake was van een krimp van de export. Het volume van de invoer nam in december met bijna 5 procent toe. De waarde van de goederenuitvoer kwam uit op 34,5 miljard euro. Dat is 3 procent meer dan een jaar eerder. De invoerwaarde steeg met bijna 2 procent tot 30,2 miljard euro. Het handelsoverschot bedroeg daarmee
Bestel via www.deingenieur.nl/gratisproefabonnement of bel naar 0900-0401354 Na twee nummers stopt de toezending automatisch. Deze actie geldt alleen als u de laatste zes maanden geen gratis proefnummers heeft ontvangen van De Ingenieur en zolang de voorraad strekt. Door het invullen van uw gegevens geeft u toestemming aan Veen Magazines om u op de hoogte te houden van haar producten en diensten.
4,3 miljard euro. Dat is 0,5 miljard euro meer dan in december 2010. Bron: CBS
¶
uitvoer goederen 20 _ 15 _
% mutatie t.o.v. jaar eerder
10 _ 5_ 0_ -5 _ -10 _ -15 _ -20-
j|f|m|a|m|j|j|a|s|o|n|d j|f|m|a|m|j|j|a|s|o|n|d j|f|m|a|m|j|j|a|s|o|n|d j|f|m|a|m|j|j|a|s|o|n|d
2008
2009
2010
2011
-3
19
20
21
“Onbegrijpelijk en respectloos dat vmbo-leerlingen met een diploma geen startkwalificatie krijgen voor de arbeidsmarkt”
Politiek talent van het jaar leert bij in de ontwikkeling van analyzers bij Skalar
leidingen in het koude Rusland. “Onze
Rond het middaguur arriveerde het bezoek
voornamelijk uit Oost-Europa. In de regio zijn
meerwaarde zit hem in het bieden van
bij Skalar in Breda. Skalar is een Nederlandse
deze mensen helaas niet beschikbaar.”
klantspecifieke oplossingen. Waar de grote
producent van geautomatiseerde analyzers
leveranciers vaak standaardproducten
voor gespecialiseerde laboratoria,
De tour werd afgesloten bij Micropower. Het
leveren, engineeren wij speciale flowmeters
bijvoorbeeld in milieu, farma, landbouw,
door techneut Frans Hebinck opgebouwde
voor unieke toepassingen. Onze mensen
voeding en drank. Directeur Bram Neele
bedrijf heeft na 25 jaar aansluiting gezocht
zijn hoog opgeleid, maar helaas is de
‘doceerde’ dat de on-line analyzers gebruikt
bij HPR Techniek uit Rotterdam, behorende
arbeidsmarkt krap. Om ons bedrijf verder
worden voor de controle en sturing van
tot de Batenburg Groep. De leverancier
te kunnen laten groeien is het essentieel
onder meer waterbehandeling, de meting
van embedded systemen en industriële
dat er voldoende gekwalificeerde mensen
van oliën, fosfaten, stikstof en fenolen.”
computers wordt nu geleid door Gert Jan de
beschikbaar zijn.”
Waard. Net als A-B-T en Skalar biedt het bedrijf
Tweede Kamerlid Carola Schouten op technologie tour in Brabant
veel meerwaarde door haar technologische kennis. Gezamenlijk met de klant wordt geïnventariseerd wat het meest passende besturingssysteem en/of software is. “Momenteel zien we een grote vlucht in het gebruik van touch panel PC’s. De mensen die hiermee werken binnen ons bedrijf hebben verschillende opleidingsniveaus. Naast hoger opgeleiden kunnen wij ook prima uit de voeten met vmbo-ers. Het vmbo-diploma geeft weliswaar toegang tot het mbo, maar is formeel géén startkwalificatie. Ik vind het onbegrijpelijk en respectloos ten opzichte
C
van vmbo-leerlingen dat zij, na afronding arola Schouten is sinds 18 mei 2011 Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie.
verwelkomde de delegatie iedereen trots
Na de les gingen de labjassen aan en
van hun studie, niet beschikken over een
Op 8 december maakte zij haar agenda vrij voor een bezoek aan drie
in zijn nieuwe ultramoderne pand. Zijn
de veiligheidsbrillen op voor een blik op
startkwalificatie voor de arbeidsmarkt. Een
in Brabant gevestigde FHI-bedrijven. Binnen de technologie ieder met hun
ondernemerschap is exemplarisch voor
de werkvloer. Langs diverse analyzers
vmbo-leerling moet eerst verder studeren tot
eigen specialismen en toepassingsgebieden. Aan het einde van de dag was de
veel FHI-bedrijven: gezonde handelsgeest
waar nog aan wordt gewerkt. Allemaal
en met het mbo-diploma, terwijl ík ze goed
toegevoegde waarde van technologie voor de BV Nederland overduidelijk. Maar
gekoppeld aan technologische kennis en
klantspecifiek geprogrammeerd en
kan gebruiken en een traject van werkend
duidelijk werd ook dat het schreeuwende tekort aan technologisch personeel
passie.
sommigen al proefdraaiende, alvorens zij
leren kan bieden waarin ze zich volop
hun weg zullen vinden naar uiteenlopende
kunnen ontwikkelen.”
een serieuze bedreiging vormt. Schouten nam de roep om meer en gekwalificeerd personeel mee naar Den Haag. In de weken daarna ging ze daarmee aan de slag.
Bol’s passie is altijd al flowmeting
plekken in de wereld. “Skalar opereert zeer
geweest. A-B-T is specialist in advisering,
internationaal” lichtte Neele toe. “In veel
Schouten nam afscheid met een oprechte
Carola Schouten is een frisse verschijning in
parlementaire pers is zij opgevallen. Nog
engineering en levering van flowmeters
landen hebben wij vertegenwoordigingen.”
uiting van waardering voor de mensen en
Den Haag. Ze is jong, slim en ambitieus en
maar kort in de Kamer en nu al verkozen tot
in specifieke, liefst moeilijke applicaties.
Dit wordt geïllustreerd door een groepsfoto
technologieën waar ze kennis mee maakte.
geniet inmiddels meer en meer bekendheid
‘politiek talent’ van 2011.
Bol lichtte verschillende flow-toepassingen
op de gang van Skalar-mensen die eens per
De ervaringen van de bedrijven hebben haar
toe. Van het zetten van het perfecte kopje
jaar in Nederland bijeenkomen voor training.
verrijkt en gevoed voor haar Kamerwerk.
bij het grote publiek. Ze schuift aan bij TV-programma’s als Knevel en Van de
Het eerste bezoek vond plaats in Tilburg
koffie met een Nespresso apparaat, tot
“Mensen maken het bedrijf. In Breda werken
Afspraken voor vervolgcontact zijn gemaakt
Brink en De Wereld Draait Door. Ook bij de
bij A-B-T. Directeur-eigenaar Ton Bol
het meten van gashoeveelheden door de
we veel met buitenlandse werknemers,
en FHI blijft haar voeden en volgen.
door Andreas Meijer
¶
22
23
Gasseminar over investeren in meet& regeltechniek
Elk half uur twintig nieuwe bezoekers op de stand Het was een ‘hit’ voor de deelnemers
herinnering meegeven. Deelname aan de
in 2010. De deelnemende standhouders
X-pedition Tours biedt exposanten een
waren laaiend enthousiast over wat
fantastische mogelijkheid om nadrukkelijk
toen heette de ‘Backstage Tour’. Acteurs
onder de aandacht te komen van een groot
Wat er in Nederland aan het gebeuren is
groep bedrijven uit de branche bijeen om
die in de entree van de beurs groepjes
aantal bezoekers.
op het gebied van industrieel omgaan
een lezingenprogramma voor te bereiden
met gas, is uniek in de wereld. Het
dat in de beursweek de hele relevante gascommunity naar de beurs gaat trekken.
bezoekers verzamelen en daarmee ‘en groupe’ langs een aantal stands gaan.
Er kunnen twee varianten van de
lijkt er echt op dat we de ‘gasrotonde’
Dit jaar gaat dat weer gebeuren, onder
Technology X-pedition worden ingevuld.
van de wereld gaan worden. Er zijn
Op de beursvloer wordt dit ondersteund
de titel: ‘Technology X-pedition’.
Een ontdekkingstocht langs stands in het
al flinke investeringen gedaan in het
met stands van relevante leveranciers en
bestaat uit Ankersmid, Bionics Instrument
industriële elektronica en automatisering
aanlanden en de storage van LNG en er
met een paviljoen voor veldinstrumentatie
Europe, Dräger Safety Nederland, ENVICO
Onder aansporing van professionele
gedeelte van de beurs en een tweede route
komt nog veel meer aan. Leveranciers
waarin specifiek aandacht zal zijn voor alle
Environment Control, FLEXIM Instruments
acteurs vertrekt elk heel en elk half uur
door de hal van laboratorium technologie.
vangt van 20 x 9 x 4 (dagen) = 720
van industriële meet- en regeltechniek,
techniek die te maken heeft met gaswinning,
Benelux, GE Sensing & Inspection, Hatech
een groep voor een tour langs tien stands.
Per tour gaat een groep rond van tien tot
beursbezoekers.
de bedrijven in de branche Industriële
-transport, -opslag en –verdeling: “Van
Gasdetectietechniek, Hint Engineering,
Op elke stand krijgt de standhouder
dertig bezoekers. Gedurende elke beursdag
Dit project wordt in samenwerking met
Automatisering, hebben daar veel te
put tot pit” zoals Jan Viljeer van de firma
Hobré Instruments, KROHNE Nederland,
maximaal negentig seconden spreektijd.
zijn negen tours per variant voorzien.
Aaaaha! The Actor Factory aangeboden aan
winnen.
ENVICO Environment Control het uitdrukte.
RMG, SAMSON REGELTECHNIEK en
Elke standhouder die deelneemt kan
Dat kan betekenen dat een deelnemende
de beursdeelnemers van HET Instrument.
de X-pedition deelnemers een kleine
standhouder hiermee de aandacht
Meer informatie: Linda Bos-Dekker.
Logisch dat hieraan bijzondere aandacht
De voorlopige groep bedrijven die het
wordt besteed tijdens HET Instrument in
lezingenprogramma samen met externe
Wie wil aanhaken kan zich melden bij Jethro
september. Op 15 december 2011 was al een
deskundigen uit ‘het veld’ gaat invullen
Brussaard.
¶
Carrièreplein op HET Instrument 2012
Swagelok Nederland.
¶
Pathologie en geaccrediteerde labs Fenelab en VAP zijn twee partners van de FHI-branche voor
De participatie van beide organisaties in het programma van HET
Laboratorium Technologie die bijeenkomsten gaan organiseren
Instrument staat in het kader van een bredere samenwerking van
tijdens de beurs HET Instrument 2012. De organisatie waar alle
de FHI-branche Laboratorium Technologie met elk van hen. Met
Er komt een speciaal ‘Carrièreplein’ op HET Instrument 2012.
en lab technologie
geaccrediteerde labs bij zijn aangesloten, Fenelab, organiseert
Fenelab ontwikkelt de branche ook samenwerking op het terrein van
FHI heeft voor de realisatie daarvan afspraken gemaakt
worden uitgenodigd
voor haar leden en relaties een seminar als onderdeel van het
regelgeving, bedrijfsvoering en belangenbehartiging bij de overheid.
met Archer Media en de Memory Group b.v., organisator
deel te nemen in dit
conferentieprogramma tijdens de beurs. Het thema van die
Samen met VAP organiseerde de branche in mei 2011 een heel
van de Nationale Carrièredagen. In een speciaal daarvoor
initiatief.
lezingenserie is nog in ontwikkeling. Gedacht wordt aan zaken
succesvolle technologieworkshop over ‘Diagnostiek in de Pathologie’
als ‘meetonzekerheden’, ‘hoe ga je om met labresultaten’ en ‘wat
bij het Erasmus MC in Rotterdam. De afspraak is gemaakt om in 2013
kan er mis gaan in een lab?’
daar een vervolg aan te geven.
gereserveerd gedeelte op de beursvloer zullen bedrijven zich presenteren aan jonge ‘high potentials’ op de
De realisatie van een
arbeidsmarkt.
carrièreplein past heel goed bij het
De Vereniging Analisten Pathologie, zoals de VAP voluit heet, houdt
Contactpersonen bij Fenelab zijn John Nihot van Alcontrol Laboratories
Niet alleen de op de beurs exposerende lidbedrijven van FHI kunnen
beleid dat FHI al langere tijd uitdraagt om in de hele keten te werken
op 25 september haar ledenbijeenkomst in Amsterdam RAI tijdens
en René Dijkstra van D.A.R.E!! International. Voor de vereniging VAP
hiervan gebruik maken om personeel te werven. Met name ook de
aan het invullen van verontrustende hiaten in de arbeidsmarkt.
HET Instrument. Vooraf en na afloop worden de analisten ontvangen
is Jan Damen van het Jeroen Bosch Ziekenhuis het aanspreekpunt.
klanten van leveranciers van elektronica, industriële automatisering
Zonder adequaat personeel bij afnemers droogt immers de potentie
op de beursvloer. Fenelab is van plan met haar leden een paviljoen in
Bij FHI is het team voor Laboratorium Technologie aanspreekbaar op
om technologie in te kopen na verloop van tijd op.
te richten op de beursvloer.
beide samenwerkingsprojecten. ¶
FHI, Archer Media en de Memory Group hebben de intentie om hun samenwerking in dit soort initiatieven de komende jaren te continueren en verder vorm en inhoud te geven.
¶
24
25 Geïnjecteerde zebravisembryo’s als dragers van cellulaire modellen voor eiwitanalyse
minacned
Grote farmabedrijven open voor microfluidica-kennis van kleine bedrijven E
mmanuel Gustin
niet meer zelf intern doen. De budgetten
Dat hij in een community terecht kwam van
is principal
zijn daartoe ook ontoereikend. Voor
voornamelijk kleine en middelgrote bedrijven
scientist bij Janssen
ontwikkelingen in drug discovery screening,
verraste Gustin niet. “Het zijn toch de jonge
Pharmaceutica,
zowel high throughput als high content,
technologiebedrijven waar we het voor dit
het grote Belgische
kijken de grote bedrijven nu meer de kat
soort ontwikkelingen moeten zoeken. Kleine
farmabedrijf dat
uit de boom, kijken ook meer dan vroeger
bedrijven zijn in het voordeel bij research
tegenwoordig
naar buiten, staan open voor samenwerking
& development van baanbrekende nieuwe
onderdeel is van
in consortia” stelt de Belgische technoloog.
technologie. Die kleine bedrijven hebben
het enorme concern Johnson & Johnson.
“Trendmatig is de farma-industrie op
de grotere ook nodig om hun technologie
Wat zoekt zo’n farma-specialist in
zoek naar meer relevante data. De vrij
te kunnen opschalen, zowel wat betreft
de meeting van het FHI/MinacNed-
eenvoudige modellen die aan de basis
investeringen als voor de marktkanalen en
cluster Microfluidics bij de Leidse Life
liggen van de eiwitscreening, behouden
supportorganisatie.”
Science community? Vanuit welke
hun nut maar zijn niet voldoende. Daarom
motivatie nam hij enthousiast deel
willen we dit gaan aanvullen met de
Johnson & Johnson heeft mensen als
aan de inhoudelijke discussie en wat
analyse van zo relevant mogelijke cellulaire
Emmanuel Gustin in dienst die over de
kunnen andere bedrijven hiervan leren?
modellen, die beter weergeven wat er in
hele wereld contact houden met potentiële
Vragen die aanleiding vormden voor
een organisme gebeurt. Bijvoorbeeld in 3D-
klanten. In meetings als met MinacNed
Signalement om een gesprekje te voeren
celcultuurmodellen waarbij de microfluidica
vertelt Gustin graag waar hij denkt dat zijn
met Gustin.
veelbelovend is om deze modellen te
bedrijf in de toekomst behoefte aan heeft.
construeren en te analyseren. Ook de
Overigens heeft Johnson & Johnson met
“Ik ben ‘Technology Scout’ voor ons
zebravisembryo kan nuttig zijn als model,
de recente overname van Crucell ook een
bedrijf en reis in die hoedanigheid over
klein en makkelijk te houden. Bovendien
sterk belang in de Leidse Bio Science Park
de hele wereld om te zien en te horen
zijn de embryo’s doorzichtig, zodat foto’s
community.
wat er gaande is. De farma-industrie is
van hoge kwaliteit kunnen worden
voorzichtiger geworden, bouwt zelf minder
gemaakt. Ons vermogen om de toenemende
De kennismaking met FHI/MinacNed smaakt
prototypes, kan alle snelle ontwikkelingen
stroom aan complexe data te interpreteren,
zeker naar meer. Gustin zou ook graag via
is voorlopig nog wel een beperkende factor.
FHI aanhaken bij publiek private research
Wereldwijd zit hier aardig wat evolutie
programma’s als COAST, voor Analytical
in, maar de toepassing van gesloten
Science.
microfluidicasystemen staan nog in de kinderschoenen. Er is nood aan de realisatie
Het spinnenweb sluit zich tot een
van proof of concept studies. Daarom was
ecosysteem, ten gunste van gezamenlijke
ik in januari bij de bijeenkomst in Leiden,
business. “In Leiden gaat het allemaal
om mee het verband te leggen tussen de
redelijk makkelijk vanwege de biologische
ontwikkeling van de technologie en haar
faciliteiten van de universiteit.” Die kunnen
mogelijke toepassingen in de industrie.”
de Leidenaren in hun zak steken.
26
iE
27
industriële elektronica
Bioscoopbezoek
Activiteitenoverzicht 2012 Industriële Elektronica B
Paul Petersen In de jaren negentig werd je in diverse media doodgegooid met berichten, dat het bioscoopbezoek binnen enkele jaren zou stoppen. Internet, video,
ij het verschijnen van deze editie van Signalement hebben reeds twee kleinere evenementen plaatsgevonden. Door
DVD en televisie zouden alles overnemen. Bij beurzen heb je het dan over
de Development Club leden is op 2 februari 2012 het event Future Technology Today georganiseerd. FHI voert het
‘beursmoeheid’ en in die branche kon men het zomaar ‘bioscoopmoe’
installateurs georganiseerd op 8 februari 2012. Onderstaand een overzicht van nog geplande evenementen. datum
26 april 2012
#bezoekers
240 in 2010
IT Room Infra event
locatie TU/e, Eindhoven
Tijdens het IT Room Infra event krijgt de bezoeker
je laptop staren. Wat blijkt, vanaf 1999 is het bioscoopbezoek sterk toegenomen. Natuurlijk met
regelgeving en subsidies. Er worden tips en
de 18,6 miljoen bezoeken in 1999 vergelijkt met meer dan 30 miljoen bezoeken
Event biedt engineers, ontwikkelaars
adviezen gegeven, om direct de prestaties van een
in 2011.
technologie en de contacten die nodig zijn bij
Jaarlijkse conferentie georganiseerd met
performanceverbetering van embedded systems
Technologiestichting STW. Op sensorengebied
en design automation.
Europese community van omgevingstesten. Vanuit
komen wetenschap, onderzoeksinstanties én
toepassen van nieuwe technieken, apparatuur en/
Het zat er allemaal aan te komen. Digitale camera’s die opeens de originele
of software.
fototoestellen uit de markt drukten. Tablets die laptops sexy konden maken. Social media in plaats van sociale controle op het dorpsplein. Technologie
verschillende landen worden ontwikkelingen
datum
6 november 2012 300 in 2011
datum
24 mei 2012
en inzichten gepresenteerd op de gebieden
#bezoekers
vergroten en het sensorennetwerk te versterken.
#bezoekers
220 in 2011
van Mechanical Environments, Reliability and
locatie De Kuip, Rotterdam
locatie Evoluon, Eindhoven
pieken en dalen. Grosso modo is er sprake van een gigantische stijging als je
computerruimte/datacenter te verbeteren door het
bedrijfsleven samen om het kennisniveau te
90 in 2011
bioscoop wilde beleven? Werd het de nieuwe tijd? Lekker thuis zitten en naar
Het Design Automation & Embedded Systems
The Sense of Contact
#bezoekers
Waren de marketeers er inderdaad van overtuigd, dat niemand meer fysiek de
een helder beeld van de laatste ontwikkelingen,
Internationale Conferentie Omgevingstechnologie (PLOT als voorzitter van CEEES)
11 april 2012
genoemd hebben.
D&E event
en technisch management de laatste
datum
column
secretariaat van de Nederlandse EMC-ESD Vereniging. Deze vereniging heeft samen met UNETO-VNI een EMC-dag voor
biedt de online toekomst en elkaar fysiek ontmoeten is ‘oude economie’. Hoe komt het dan, dat het bioscoopbezoek zo sterk is toegenomen?
Environmental Stress Screaning en Climatic and
Op internet vind ik een publicatie van Van Spronsen & Partners horeca-advies.
Atmosperic Pollution Effects.
Dat rapport gaat terug naar 2007. Dat ligt vlak voor de grote stijgingen in 2009
locatie Kontakt der Kontinenten, Soesterberg
datum
18 oktober 2012
tot en met 2011, maar geeft volgens mij een paar rake klappen in de motieven
#bezoekers
110 in 2006
van de bezoeker.
locatie RDM Campus, Rotterdam
‘In 2007 zijn de belangrijkste motieven om naar een bepaalde top-20 film te gaan de verhaallijn, reclame op televisie of aanbevelingen van anderen.’
EMC-ESD in de praktijk Vanuit een praktische invalshoek worden
LED evenement
Ik lees ook dat de bioscoopbranche sinds de jaren negentig veel heeft
bezoekers in drie verschillende tracks
Voor OEM’ers, ontwikkelaars, R&D-managers,
ontwikkeld. EasyCinema richt zich op het verhogen van de zaalbezetting en
geïnformeerd over oplossingen en adviezen voor
(licht)architecten, de gebouwde omgeving en
lagere prijzen. Er worden horecaconcepten toegevoegd. Nu worden voetbal en
hun applicaties. EMC- en ESD-issues spelen in
LED-toepassers in het algemeen is dit evenement
opera in de bioscoop beleefd. Met grotere doeken en ander interieur wordt de
Vermogenselektronica seminar
actuele ontwikkelingen rond LED’s, smart grid,
vormgegeven vanuit de basis van de elektronica.
beleving ook aangepakt. Op alle fronten actief.
Bij energie(opwekking), het elektriciteitsnet en
de HSL, zendmasten, contaminatie en andere
Ontwikkelaars, componentenleveranciers,
transport speelt vermogenselektronica een cruciale
complexe elektronica ontwikkelingen een
testbedrijven en producenten van LED-applicaties
Goede films scoren in de branche. De succesverhalen van ‘Harry Potter’ of
HF Technology seminar
rol in de prestatie en acceptatie van nieuwe
belangrijke rol.
wisselen visies en ervaringen uit met aanwezigen.
‘Gooische Vrouwen’ dragen daar sterk toe bij. Maar ook reclame en recensies
Het doel van dit seminar is de diversiteit van
ontwikkelingen. Centraal bij dit seminar staan de
toepassingen, innovaties en kennis te tonen op het
diversiteit van toepassingen, innovaties en kennis.
in de kranten en de berichten op internet dragen bij aan de populariteit. datum
31 oktober 2012
#bezoekers 60 in 2010,
gebied van hoogfrequent technologie. De breedte van de markt, namelijk toepassers, ontwikkelaars,
datum
12 juni 2012
toeleveranciers en kennisinstituten wordt bij
#bezoekers
160 in 2011
elkaar gebracht.
locatie TU/e, Eindhoven
120 als doel in 2012 locatie Hogeschool van Amsterdam
datum Eind november 2012 #bezoekers
380 in 2011
Dat fascineert mij. In het verlengde van bioscoopbezoek of bijvoorbeeld
locatie
nog niet bekend
bezoek aan professionele voetbalwedstrijden, denk ik graag aan toename in beursbezoek. Voor HET Instrument 2012 worden diverse projecten opgezet vanuit een verhaallijn. Dat geldt zowel voor projecten op de beursvloer als bij seminars. Met die verhaallijn gaan we samenwerken met mediapartners en deelnemende exposanten. De promotie gaat enthousiasme opleveren bij exposanten en bezoekers, wat tot de nodige mond-op-mond reclame gaat leiden. Hightech wordt live beleefd.
[email protected]
¶
28
iE
29
industriële elektronica
Zelfkennis
Design, technologische meerwaarde van een ‘kastje’ vormpje. We moeten ons verdiepen in de vraag
draagt altijd bij aan de status en verkoopbaarheid
welke plek het product in de markt heeft of
De meeste mensen hebben een behoorlijk gebrek aan zelfinzicht. Dat is niet alleen een bekend gegeven in de psychologie, maar ik merk het zelf bijna wekelijks tijdens coachgesprekken, in trainingen en bij selectie-assessments. Het overgrote deel lijdt aan zelfoverschatting.
column
D
utch design, Danish design of Italiaans design, vormgeving
Freek Rooze Uit een groot Amerikaans onderzoek bleek dat 70 procent van de onderzochten de eigen leiderschapsvaardigheden beter vindt dan
van een product. Er was een tijd dat technologieproducten
moet krijgen en hoe je die plek dan profileert
meestal een Willie Wortel uiterlijk hadden. En de eerste
met de vorm die je kiest. Bovendien moet
Amerikaanse elektronicaproducten zagen er ook niet uit.
het mooie product ook gebruiksvriendelijk
Technologiebedrijven weten tegenwoordig wel dat het uiterlijk
en vooral functioneel zijn. En dan heb je nog
en de ‘user-interface’ heel belangrijk zijn. Maar handelen
een reeks andere factoren: de installatie
bedrijven daar ook altijd naar? Zijn ze wel bereid professionele
in een fabriek of laboratorium moet niet te
advocaten over hun kansen op succes wezen in dezelfde richting en
ontwerpers in te schakelen en te waarderen in de waardeketen?
lastig zijn; onderhoudbaarheid en reparatie
salesmanagers weten maar al te goed dat ze de meeste forecasts beter
is van belang.” Linders heeft het dan nog niet
naar beneden kunnen bijstellen.
gemiddeld. Statistisch gezien kan dat eenvoudig niet. Slechts twee procent heeft het gevoel dat ze onder het gemiddelde scoren. Ook dat klopt niet met de statistiek. Uit een ander onderzoek bij ingenieurs komt naar voor dat 42 procent ervan overtuigd is tot de beste vijf procent te horen. Onderzoeken onder bedrijfsleiders en
Thomas Linders van MAX designers weet wat het is om te moeten
eens over de noodzaak die er soms is dat een
knokken en zijn toegevoegde waarde zichtbaar te maken aan
product over de hele wereld getransporteerd moet
techneuten. Zelf weet hij precies waar die waarde zit.
kunnen worden.
“Bij de ontwikkeling van behuizingen en van user-interfaces zouden
Als het gaat om grote series consumentenproducten, dan is het
de markt en de gebruiker centraal moeten staan. Maar in de hightech
voor producenten vaak evident dat er budget wordt vrijgemaakt voor
industrie hebben bedrijven moeite om hun unique selling point te
de inhuur van een ontwerpteam. Het is het succes van Ikea en van
benoemen en om hun positie in de markt echt scherp te stellen. Ze
Apple. Het wordt veel lastiger als je het hebt over hele kleine series
zijn zo gefocust op hun hardcore technologie. Daar ligt de meerwaarde
wetenschappelijke apparatuur voor nichemarkten. Het ontwerpbureau
bedieningsfunctie; centraal of remote control of
nadelen verbonden aan zelfoverschatting. Positief is dat mensen er
van een goed ontwerp, het slaan van de brug tussen core technologie
dat daarbij wordt ingeschakeld moet onvermijdelijk de taal van de
via een iPad? In een dergelijk project moeten we
meer zelfzekerheid aan ontlenen en dat ze niet meteen schrikken van
en de eindgebruiker, de koper. Het lastige is dat degene die de
technologie spreken. Alleen mooi kunnen tekenen is niet voldoende.
vroeg betrokken worden vanwege aspecten als
hoog gestelde doelen. “Ik ga er voor” is wat je hoort en zo’n positieve
industrieel ontwerper moet inschakelen en zijn rekening moet
“Je moet verdomd goed op de hoogte zijn van wat er in zo’n apparaat
wetgeving, begeleiding van engineers en het
instelling betekent wel dat de persoon in beweging komt.
betalen die meerwaarde niet altijd meteen ziet”, analyseert Thomas
gebeurt, om een mooi en passend jasje te kunnen ontwerpen” weet
selecteren van toeleveranciers.” Thomas Linders
De andere kant van de medaille is het niet waarmaken van beloften en
Linders uit ervaring. “Wij komen er ook niet met alleen maar een leuk
Rotterdamse Thomas. Begrip van wat er in en met het apparaat
heeft het allemaal meegemaakt.
planningen. Op het moment dat zoiets tot de betrokkenen doordringt,
‘Bij sollicitaties speelt overschatting dubbelop’ Is dit nu erg? Dat hangt er van af hoe je het bekijkt. Er zijn voor- en
gebeurt is inderdaad cruciaal. In de markt zijn
proberen ze of de schuld ergens anders neer te leggen of om
er maar weinig ontwerpbureaus die daarin
Hij ervaart heel nadrukkelijk de waarde van FHI-
krampachtig toch nog iets van hun commitment waar te maken. Vaak
excelleren. MAX designers en npk design zijn
bijeenkomsten voor zijn business. “We moeten
via overtrokken en meer risicovolle acties. Ik sluit niet uit dat we hier
de twee industrieel ontwerpbureaus die zelf
het toch hebben van het netwerk.” Als je Thomas
een deel van de kredietcrisis aan te danken hebben.
ook technologiekennis in huis hebben,
meemaakt in bijeenkomsten met technologen,
Bij sollicitaties speelt overschatting zelfs dubbelop mee. Sollicitanten
aangesloten zijn bij FHI en werken voor veel
dan merk je dat hij weet waarover het gaat. En
menen soms echt dat ze ergens goed in zijn en hebben de neiging
andere FHI-lidbedrijven.
als hij dan ook nog eens kan laten zien dat zijn
dit mooi voor te spiegelen. Terwijl beoordelaars zich overschatten in
bedrijf fraaie ontwerpen maakt en als er dan
de juistheid van hun bevindingen. Velen vinden een onafhankelijk,
Mooi voorbeeld van zo’n samenwerking
bovendien nog andere FHI-lidbedrijven rondlopen
vaak gevalideerd assessment zonde van het geld. Gezien de nadelen
binnen FHI is de user-interface voor de Varian-
die al goede ervaringen hebben met MAX
die een verkeerde sollicitantenkeuze met zich meebrengt, is dit
gaschromatograaf van Bruker. Het bedrijf uit de
designers, ja dan is het niet zo heel moeilijk meer
erg onverstandig.
FHI-labbranche kent de behoeftes in de markt.
om een afspraak te maken voor een gesprek met
MAX designers werd gevraagd het product
perspectief. Recent was er weer zo’n prachtige
Freek Rooze
een ‘gezicht’ te geven, zowel qua vorm als
gelegenheid tijdens het ‘Future Technology
[email protected]
functionaliteit. “Er komen allerlei vragen aan de
Today Event’ van de Development Club. Thomas
orde. Ga je de machines opstapelen of ga je ze
Linders ziet nog een enorm innovatiepotentieel
naast elkaar zetten; hoe ga je om met leidingen
door meer samenwerking tussen Development
die ernaar toe lopen, aan de voor- of achterzijde;
Club leden en de verschillende FHI branches. ¶
30
iA
31
industriële automatisering
Uitvoering Metrologiewet heel primaire overheidstaak K
rijgen we echt wel de hoeveelheid benzine in onze tank die de pomp aangeeft en
Ministerie. Die uitbreiding is er gekomen
waarvoor we zoveel geld betalen? Dat de kubieke meter gas en het kilowattuur die
en moet nu ook gehandhaafd blijven
we van het energiebedrijf afnemen zijn gestandaardiseerd, hebben we te danken aan
vanwege het primaire karakter van deze
Napoleon. Wat we vroeger noemden de ‘IJkwet’ en wat nu heet de Metrologiewet, is een
overheidstaak.
basiswaarde in ons handelsverkeer. De overheid heeft bij wet geregeld dat we krijgen waarvoor we betalen en ziet toe op de handhaving van die wettelijke regeling. De
“Verispect hanteerde tot nu toe een aanpak
meetapparatuur die daarvoor noodzakelijk is, wordt geleverd door FHI-bedrijven.
waarbij binnen instrumentcategorieën per categorie de naleving werd nagegaan,
Het FHI-bureau faciliteert in dat
Ministerie, ziet die mogelijkheden ook.
ongeacht de verschillen tussen de
kader een drietal platforms waarin de
“In sectoren waar het gebruikelijk is te
categorieën. Wij willen nu eerst in een breder
marktpartijen samen met de overheid en de
werken volgens strikte kwaliteitsnormen,
kader én over de instrumentcategorieën heen
toezichthoudende instanties de gang van
bestaan er goede argumenten om te volstaan
bepalen waar de risico’s het grootste zijn
zaken bespreken en informatie uitwisselen.
met een steekproefsgewijze controle.
en van daaruit bepalen wat wanneer wordt
Recent stuurde de verantwoordelijke
Beproefde werkwijzen kunnen beter
gecontroleerd. Waar alles goed geregeld is,
Minister van Economische Zaken, Innovatie
verankerd worden.”
is minder controle nodig. Waar de kans op
en Landbouw een brief aan de Tweede
georganiseerde fraude aanwezig is, kan dan
Kamer naar aanleiding van de vierjaarlijkse
Een ander aandachtspunt dat uit het
meer controle worden uitgevoerd. Het gaat
evaluatie van de werking van de
onderzoek naar voren komt is dat het
er dus om om zo goed mogelijk risico’s af te
Metrologiewet. De Minister concludeert dat
Ministerie meer tegenwicht moet kunnen
dekken. En je de vraag te stellen, hoe je dat
het goed gaat. FHI is ook niet ontevreden,
bieden aan Verispect, de toezichthoudende
slim kunt doen.”
telt een aantal zegeningen die zijn te danken aan de input van de branche. Alert blijven is noodzakelijk. De evaluatie die nu is gerapporteerd behelst een onderzoek naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van Verispect als toezichthouder op de Metrologiewet en naar de doeltreffendheid
Anneke van Spronssen en Wilfried de Waal
‘Meer controle waar risico groot is, minder controle waar alles goed geregeld is’
Marine & Offshore Automation nieuw FHI-cluster
van de aangewezen instanties. Bij de evaluatie zijn de ervaringen
instantie, waar het gaat om de strategie.
Ten aanzien van een zorgpunt van de
van de belangrijkste stakeholders gewogen.
“Bij het Ministerie is Anneke van Spronssen,
bij FHI aangesloten leveranciers van
Zo ook de input van de bij FHI aangesloten
eveneens senior beleidsmedewerker,
weeginstrumenten, de gebrekkige inbedding
leveranciers van weeginstrumenten,
betrokken geweest bij de invoering van
van het toezicht op weegapparatuur in
van vloeistof- en gasmeters en van
de Metrologiewet en zij onderhoudt al
electriciteitsmeters. Zowel de markt als
S
chepen, platforms en allerlei andere installaties
om een bijeenkomst uit te schrijven voor de bedrijven
buitengaats, worden meer en meer complete
die belang hebben bij dit marktsegment om elkaar
fabrieken. Geen wonder dat binnen de FHI-branche
beter te leren kennen, samen de markt te analyseren
ziekenhuizen, noemen het rapport en
Industriële Automatisering veel lidbedrijven
en te bespreken. Gezamenlijk de toepassing van
lange tijd de relatie met de toezichthouder
de brief van het Ministerie dit inderdaad
actief zijn in de markt voor Marine & Offshore
adequate state of the art automatisering in de
de druk bij de overheid om meer te doen
en de aangewezen instanties. Nu het
als verbeterpunt.
toepassingen van automatiseringsproducten en
industrie sneller en dieper in de markt te krijgen is het
met minder mensen, hebben geleid tot een
Ministerie de capaciteit op metrologie heeft
-systemen.
ultieme doel.
toezichtstrategie met prioriteiten op basis
uitgebreid is er ook meer gelegenheid
van risico’s. Toezicht kan daardoor effectiever
ontstaan om tegenwicht te bieden.” FHI
en het achterliggende evaluatierapport
In het kader van de ‘collectieve marketing’ doelstelling
De eerste meeting staat gepland voor 12 april. Een
worden uitgevoerd. De evaluatie signaleert
is ook blij met deze constatering en heeft
www.rijksoverheid.nl, ga naar ‘Documenten
van de FHI-branches was die constatering aanleiding
nieuw branchecluster is in de maak.
daarin nog verbetermogelijkheden. Wilfried
eerder aangedrongen op uitbreiding van
en publicaties’ en voer het trefwoord
de Waal, senior beleidsmedewerker bij het
de capaciteit op dit dossier binnen het
Metrologiewet in.
Zie voor de brief aan de Tweede Kamer
¶
iA
industriële automatisering
Roel Jonkers 1954-2011
lT
laboratorium technologie
33
Weer zesentwintig Dummies minder in de lab-branche Z
esentwintig medewerkers van laboratorium technologie
Hij was HET Instrument ambassador in 2010. Was daarvoor
ReveNew helpt u bij het bedenken, realiseren en succesvol maken van al uw internetactiviteiten. verder brengt ReveNew de kansen en de risico’s van internetactiviteiten in beeld en realiseert internetoplossingen op maat.
Technologie voor Dummies’ gevolgd. Het volbrengen van
expertise. “Oplossingsgericht, heel toegankelijk, een Jan Pak-an” zo
deze intensieve dag in vier verschillende opleidingslabs bij
wordt hij gekarakteriseert door Tom Kuperij, manager van de
ROC Midden Nederland werd voor elk van hen beloond met
gebruikersorganisatie van automatisering in de procesindustrie
een certificaat. Dit succesnummer van de FHI-labbranche
WIB. Roel Jonkers was als process control man van Heineken
samen met het ROC heeft inmiddels ook een KNCV
inspirerend voorzitter van de International Instrument Users
accreditatie verworven.
Association WIB, vier jaar lang. Hij had een prachtige trackrecord bij bekende bedrijven: Foxboro, Honeywell, DSM en Heineken. Op 8 december was hij nog echt deel van de incrowd tijdens de PPA-dag
Hierdoor behaalt u een maximaal rendement uit uw internetinvestering.
in Delft. Nog geen twee weken later moest collega Joost Roldaan
U kunt ReveNew voor al uw internetactiviteiten inschakelen, zo heeft u
Brazilië naar huis.
slechts één adres op weg naar uw internetsucces.
“Je moet praten met bedrijven die dezelfde problemen hebben als
‘sad news’ brengen: Roel was overleden tijdens zijn vliegreis uit
Inleiding
Pr ak tijk w o r k sho P voor niet-gespecialiseerde medewerkers van laboratoriumbedrijven
eprolo succes g wegens
ngeerd
Programma
gepro s succes - wegen
Aanmelden
geprolo s succes - wegen longeerd
jij, of die met hetzelfde systeem werken als jij. Wat zijn hun ervaringen? Dat soort informatie is heel waardevol. Gesprekken
Neem vrijblijvend contact op of ga naar www.revenew.nl
bedrijven hebben op 18 januari de trainingsdag ‘Lab
gevraagd om zijn status, om zijn persoonlijkheid en om zijn
voer je vaak op de stand van een exposant, maar ook steeds vaker
Laboratorium Technologie voor Dummies
aan de hand van seminars. Daar deelt een spreker een bepaalde ervaring of stelling. Dat levert een goed moment op voor een discussie”, een hem typerend citaat van Roel in zijn rol als HET Instrument ambassador. De procesautomatisering community verliest een specialist, een fijn mens. Roels’ gezin blijft verweesd achter. Het is een voorrecht Roel Jonkers te hebben mogen meemaken. Kees Groeneveld
WOENSDAG 18 JANUARI 2012 Organisatie:
Locatie:
¶ Afhankelijk van de behoefte in de branche zal de training ten minste eenmaal per jaar worden herhaald. Deze activiteit is
Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Revenew de All Active-aanpak.
speciaal ontwikkeld voor medewerkers van labtech bedrijven die
All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.
nog weinig kennis en of ervaring hebben in een lab. De functies van de deelnemers van de laatste editie varieerden van finance tot planner, algemeen directeur, secretaresse, HR partner tot warehouse manager en nog een aantal mooie titels. De waardering door de deelnemers was unaniem hoog. Info: Rachel Jonkman ¶
ngeerd
34
lT
35
laboratorium technologie
het Biosurf-project dat wordt getrokken door de Universiteit van Groningen. Het gaat in dat project om de analyse van biomoleculen op weefseloppervlakte. Ten behoeve van de pathologie wordt gewerkt aan het fixeren van tissues met behulp van innovatieve chemie. “Door mee te doen in dit soort projecten wordt de positie van de Nederlandse vestiging van ons bedrijf binnen het internationale concern versterkt. Vooral ook vanwege de participatie van universiteiten en de fundingsbijdragen van de overheid.
Overzicht van per december 2011 gehonoreerde TA-COAST research & development projecten
Dat is goed voor de BV Nederland want daardoor wordt de kans vergroot
Krachtige polymeren, studie naar
Chromametrics, geavanceerde
dat ons bedrijf ook in de toekomst
eigenschappen van polymeermaterialen
statistische en chemometrische methodes
belangrijke activiteiten hier blijft doen,
op moleculaire schaal, gericht op de
voor de verwerking van de steeds groter
juist vanwege het kennisnetwerk”
ontwikkeling van nieuwe materialen.
wordende datastroom in Nederlandse
realiseert Rob de Lange zich.
Penvoerder: Prof. dr. Arno Kentgens,
analytische laboratoria.
Radboud Universiteit, Instituut voor
Penvoerder: Dr. Gabriel Vivó-Truyols,
Moleculen en Materialen.
University of Amsterdam, van ‘t Hoff
Als relatief klein bedrijf investeert Da Vinci Europe toch voor een niet
Veel FHI-bedrijven in COAST researchprojecten
Institute for Molecular Sciences.
onaanzienlijk bedrag in het project voor
HYPERformance
de ontwikkeling van een micro MS,
vloeistofchromatografie, ontwikkeling
Aftasten van de structuur van
massa spectrometer. “We doen dat ook
van hoger niveau multidimensionale
poreuze materialen op verschillende
vanwege het netwerk waar we graag
LC-MS methoden om uiterst complexe
lengteschalen met nanoprobes,
deel van willen zijn, ten gunste van
eetbare, biologische, forensische en
met het oog op kwaliteitsverbetering
onze business. Aan het eind hopen we
industriële monsters beter en sneller te
van voedsel en effectieve dosering van
er ook een mooi verkoopbaar product
kunnen gekarakteriseren.
geneesmiddelen.
aan over te houden” zegt Willem van
Penvoerder: Prof. dr. ir. Peter Schoenmakers,
Penvoerder: Prof. dr. John van Duynhoven,
Raalte, voorzitter van de FHI-branche
Universiteit van Amsterdam, HIMS.
Wageningen University, Laboratory of
Laboratorium Technologie, die ook
Biophysics.
gevraagd is zitting te nemen in het
Analyse van een mondvol aroma’s,
bestuur van TI-COAST.
verbetering van de snelheid en
Ontwikkeling van handheld en
Tijdens de bijeenkomst van 1 februari
gevoeligheid van Proton Transfer Ion
benchtop multianaliet-sensoren voor
werd ook alweer een eerste
Trap Massaspectrometrie om, in vivo,
het meten van gevaarlijke stoffen en
inventarisatie gemaakt van nieuwe
het vrijkomen van specifieke aroma- en
medicijnen.
hemische en bio-analyse krijgen in Nederland een behoorlijke boost door het R&D-programma TA-COAST,
projectideeën voor de volgende ‘call
smaakstoffen uit voedsel in de mond te
Penvoerder: Dr. J. Kool, VU University,
Technology Area for Comprehensive Analytical Science & Technology. Eind december kon de publiek-private
for proposals’ die naar verwachting
bestuderen met het oog op metabolische
Chemistry and Pharmaceutical Sciences.
samenwerkingsorganisatie TI-COAST bekendmaken dat negen projectvoorstellen, met een totaal budget van
komend najaar opengaat. Tijdens de
gezondheid.
ruim negen miljoen euro, zijn gehonoreerd in de eerste ronde en van start konden gaan. Op 1 februari werden
beurs HET Instrument 2012 zal nog
Penvoerder: Dr. Frans Harren, Radboud
Een geminiaturiseerde
de projecten gepresenteerd in een conferentie voor de participanten. Onder hen waren verrassend veel FHI-
een ‘matchmaking’ sessie worden
Universiteit, Molecuul en Laserfysica.
massaspectrometer voor het
lidbedrijven, met name uit de branche Laboratorium Technologie.
gehouden waar COAST-participanten
C
dagelijks leven.
met een relevante vraag of idee aan
Van weefsel tot implantaat:
Penvoerder: Prof. dr. Ron Heeren, AMOLF.
Per project is een consortium gevormd
Laboratorium Technologie zijn het
project is onze rol vooral ‘meekijken’. Het
kunnen deelnemen. Een soortgelijke
oppervlakteanalyse in de medische
met een wetenschappelijk instituut als
Avantor, Da Vinci Europe Laboratory
gaat daar om onderzoek naar polymeren
bijeenkomst tijdens HET Instrument
diagnose en regeneratieve
Een reddingsplan voor Datatsunami’s,
penvoerder en waarin telkens een of
Solutions, Dionex/Thermo Fisher, NFI en
en voedingsmiddelen. ‘Vette’ moleculen
2010 vormde de basis voor de negen
geneeskunde, in BioSurf worden in
het ontwerpen van slimme en robuuste
meerdere applicatiebedrijven deelnemen
Technex die participeren, sommigen in
worden uit elkaar gehaald en wij zijn
projecten die nu gehonoreerd zijn
weefsel en nieuw ontwikkelde implantaten
tools om cruciale informatie te halen
naast leveranciers van labtechnologie.
verschillende projectconsortia.
geïnteresseerd in de solvents die daarbij
met steun van overheidsgeld via het
cellen en hun eiwitten bestudeerd met een
uit de immens grote databestanden die
nodig zijn. Bedrijven als Shell, DSM en
Technology Areas for Sustainable
nieuwe methode.
geavanceerde analytische methodologie
Aan de applicatiekant doen bedrijven mee als AkzoNobel, DSM Resolve,
“Wij zitten bij twee projecten in het
Unilever zijn hier partners.” Het tweede
Chemistry, TASC programma van NWO/
Penvoerder: Prof. dr. Rainer Bischoff,
genereert.
Heineken, Philips Healthcare, Shell,
consortium” vertelt Rob de Lange
project waarin Avantor deelneemt zit
ACTS.
University of Groningen, Department of
Penvoerder: Prof. dr. Lutgarde Buydens,
Synthon, Teijn Twaron en Unilever.
van Avantor uit Deventer. “In het
volgens De Lange dichter bij de directe
Pharmacy.
Radboud University Nijmegen, Analytical
Uit de ledenkring van de FHI-branche
HYPERformance vloeistofchromotografie
productenportfolio van zijn bedrijf. In
door Kees Groeneveld
Info: www.ti-coast.com ¶
Chemistry. ¶
medische technologie
PANIEK!
WANT ER MOET VANDAAG EEN ADVERTENTIE WORDEN AANGELEVERD. MAAK NU KENNIS MET DE COMMUNICATIEWINKEL
v o o r j a a r s a c t i e s
69,-
port staat De winters de deur weer voor
Nu ook op zondag geopend
dCP-195C
39,-
All-in
-one Afdruksnelh eid: 33 / 27 inkjet Papiercapac ppm (mono iteit: 100 / kleur) vel 4 gescheiden inktcartridge s scherm
Full HD BrigHtv iew scHerm! sc
17.3” Harddisk
320 GB
Harmony
525
universele afstandsbed Bedien tot iening 10 ultiem gebru apparaten iksgemak
GEHEUGEN
3 GB
WindoWs
7 HoME ME PREMiU M 64-bit
Presario CQ7
1-31
0sd intel ® celero eleron n ® Dual-c DvD rw ore mobil lights e ightsccribe ribe webcam 1 jaar pick up wireless lAN and return AN
Kom binnen
499,-
dvies.
oonlijk reisa
voor een pers
uw PAr tNe iN Nijm r ege N eN omg eviN kijk oP g ww w.m cDo s.Ne t
Aanbie dingen zijn in zijn ge cl Btw ldig to . Afwi t en m jkinge et 27 n in p februa rijzen, ri 201 0 of z tekste olang n en a de voo fbeeld ingen rraad strekt. voorbe houden De op . voor deze p oster meer i vermel nforma de pri tie zie jzen www.m cdos.n et.
in de winkel
en vraag onze
ecent stond het nieuws bol van berichten over de omstreden PIPborstimplantaten. Onderzoeken wezen uit dat de implantaten gevaarlijk
konden zijn, omdat er een aanzienlijk grotere kans bestaat op scheuren. Later bleek ook nog dat de fabrikant er niet-toegelaten materialen, industriële siliconengel, in heeft gestopt. Om inzicht te krijgen in de aard en omvang van het probleem van vervalste medische hulpmiddelen en de mogelijke risico’s voor de volksgezondheid hebben het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Inspectie voor de Gezondheidszorg in februari van dit jaar een meldmaand vervalste en niet-wetsconforme medische hulpmiddelen uitgeschreven.
Meldmaand vervalste medische hulpmiddelen
COMMUNICATIEWINKEL VAN MARKETGUIDE De Communicatiewinkel is een nieuw online marketingconcept, waarmee op zeer eenvoudige wijze professionele communicatiemiddelen samengesteld kunnen worden, variërend van print tot online. De Communicatiewinkel is uitermate geschikt voor franchiseen dealerorganisaties.
In juli 2011 stuurde het Ministerie van
verpakking dat ze afkomstig zijn van de
VWS al de ‘Beleidsagenda vervalste
originele fabrikant, terwijl dit niet het geval
geneesmiddelen en medische hulpmiddelen’
is. Dergelijke vervalsingen zijn vaak moeilijk
naar de Tweede Kamer. De meldmaand
te herkennen. “Het advies is om alert te
wordt in dit kader georganiseerd.
zijn bij afwijkingen in materiaal, kwaliteit,
Programmaleider Medische Technologie bij
levensduur, verpakking, kleur en andere
de Inspectie voor de Gezondheidszorg, IGZ,
productkenmerken.”
logo DeAler
illens reisburo Sw
Kom langs
R
vakantieadviseurs
den! naar de voorwaar
25-01-2010
14:53:11
1 2_Stoepbordposter_680x980.indd
MEER WETEN? Bel of mail Rogier Gilkes, T. (033) 450 20 25 of
[email protected] of neem een kijkje op onze website, www.marketguide.nl
DE VOORDELEN OP EEN RIJ: • Lage opstartkosten • Lage implementatiekosten per middel • Snel en zeer gebruiksvriendelijk • 24 uur per dag bereikbaar • Optimale huisstijlbewaking • Voordelig voor de gebruiker
IN DE PRAKTIJK: Faunaland, WERU, Toerkoop, Remia, Bloemenbureau Holland en diverse andere organisaties.
Paul van Zeijst, licht toe dat de Inspectie op zoek is naar meldingen die in 2011
Naast vervalsingen kunnen ook niet-
of 2012 zijn aangetroffen. “Wij vragen
wetsconforme medische hulpmiddelen extra
professionals om hun ervaringen met
risico’s opleveren voor de volksgezondheid.
medische hulpmiddelen die niet voldoen
“Wij ontvangen daarom ook graag
aan de Nederlandse wet- en regelgeving via
meldingen over medische hulpmiddelen
een online meldformulier bij ons te melden.
zonder een CE-markering, een mogelijk
We gebruiken meldingen alleen voor dit
foutieve CE markering, geen of een foutieve
onderzoek. Ze worden niet opgenomen in
bijsluiter, foutieve labels Danwel andere
ons reguliere meldingssysteem.”
afwijkingen. Dergelijke producten kunnen verwarring en onzekerheid veroorzaken
“Hoe vaak het voorkomt en of er
bij de gebruikers, zowel professionals
gezondheidsrisico’s aan kleven weten we
als patiënten” formuleert Van Zeijst
niet” aldus Van Zeijst. Bekende voorbeelden
terughoudend.
van vervalste hulpmiddelen die op de Nederlandse markt zijn aangetroffen
Meer informatie en een meldingsformulier is
zijn, naast de PIP-implantaten, vervalste
te vinden onder het onderwerp ‘Incidenten’
insulinenaaldjes en saturatiemeters. Beide
op de website van de IGZ www.igz.nl. ¶
producten pretenderen qua uiterlijk en
Valutaboulevard 30, Amersfoort / T. (033) 450 20 25 /
[email protected] / www.marketguide.nl Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Revenew/online marketing en technologie, hanteert MarketGuide de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.
mT
37
medische technologie
mT
Van de Ridder kleurt van ambitie.
De persen denderen door… en onze passie voor ‘offset’ garandeert elke dag opnieuw kwaliteitsdrukwerk. Maar onze ‘inkt’ droogt ook op het digitale vlak. Met drie complementaire divisies biedt VDR een afgerond pakket multimediale diensten. Creatie, DTP, Direct-Mail, Interactief, Online & Mobiel, POS, Outdoor, Radio&TV, Web2Print, Beeld- & Documentenbeheer, CRM. Naast natuurlijk gewoon Druk- en Printwerk, Personalisatie & Direct Mail en alle afwerkingen. www.vdr.nl T +31(0)33 245 73 24
Eén organisatie voor kwaliteit in de zorg E
r komt een speciaal instituut voor kwaliteit, veiligheid, transparantie en
maatregelen te treffen voor integratie van
doelmatigheid in de zorg. Het nieuwe instituut gaat bestaande krachten bundelen
het kwaliteitsinstituut in het CVZ. Volgens
en nieuwe initiatieven stimuleren. Doel is het belang van de patiënt te dienen.
Boer gaat het ‘om een ambitieus project
Minister Schippers en staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van Volksgezondheid
met een grote impact op de kwaliteit van
hebben een wetsvoorstel hierover voor advies naar de Raad van State gestuurd.
zorg in Nederland’. Het kwaliteitsinstituut
Taken en verantwoordelijkheden op het gebied van kwaliteit zijn nu versnipperd over
moet per 1 januari 2013 functioneren. ¶
verschillende instanties. Het huidige College van Zorgverzekeringen
worden indicatoren ontwikkeld die de
wordt omgedoopt tot het Nederlands
patiënt of cliënt helpen bij zijn keuzes in
Instituut voor de Zorg, NIvZ. Het
de zorg.
kwaliteitsinstituut wordt één van de vier onderdelen van het NIvZ. De
Het is eerst en vooral aan de partijen
andere drie poten zijn: uitvoering
zelf om de kwaliteit in de zorg continu te
verzekeringen, pakketbeheer, en
verbeteren. Wanneer de sector dit nalaat,
zorgberoepen en -opleidingen. Het NIvZ,
kan het kwaliteitsinstituut verbeteringen
sectie kwaliteitsinstituut, krijgt tot taak
afdwingen. Een andere belangrijke
de kwaliteit in de zorg voortdurend te
opdracht voor het kwaliteitsinstituut is om
verbeteren. Belangrijke activiteiten worden
de administratieve lasten- en regeldruk
implementatie van innovaties en best
terug te dringen.
practices, de ontwikkeling van professionele standaarden en de stimulering en
Bert Boer, waarnemend voorzitter van
ondersteuning van richtlijnen. Deze laatsten
het CVZ, wordt kwartiermaker van het
zijn voor artsen en andere beroepsgroepen
kwaliteitsinstituut voor de zorg. Hij is
leidraad bij hun handelen. Daarnaast
gevraagd door het Ministerie van VWS om
39
40
41
fun&educatietechnologieBoekbesprekingfun&educatietecnolo De Signalement-redactie binnen FHI komt regelmatig boeken tegen die interessant kunnen zijn voor leden/lezers. In deze rubriek worden deze
Boekbespreking
uitgaven onder de aandacht van de lezer gebracht. Deze selectie biedt een aantal titels die voor de Signalement-lezer interessant is en nuttige en soms ook praktische informatie bevat. Is u onlangs nog een boek opgevallen waarvan u van mening bent dat het aandacht verdient in FHI’s branchemagazine Signalement? Stuur een e-mail naar
[email protected].
Boekrecensie
Doorbreek de cirkel!
door Kees Groeneveld
Handboek voor visionairs, game changers en uitdagers
Besteld en gelezen op aanbeveling van Willem van Raalte, voorzitter
Hoe managers onbewust verandering blokkeren
van onze Lab-branche. Krijg het boek in handen: ziet er gaaf, apart uit, veelbelovend. Begin te lezen. Oef, dat valt tegen. Saai, uitleggerig, definities. Dan maar bladeren. Hé, da’s echt cool. Een spel én werkelijkheid. Business modellen opstellen voor op het oog vage concepten. Hoe je waarde creëert, dat blijk je inderdaad systematisch te kunnen aanpakken. Na de definities en de kennismaking met het
geringe kosten gebruik te maken van vergaderfaciliteiten. U kunt de vergaderzalen gebruiken met koffie, thee, frisdrank en alle gewenste extra faciliteiten.
een bepaalde modelfamilie: Apple iPod/iTunes, Lego Factory, Google,
De meeste managers weten veel over
als manager zelf in stand houdt.
Wanneer u gebruik wenst te maken van een van
Skype, Gilette, Procter & Gamble, GlaxoSmithKline.
verandermanagement: de strategieën,
Arend Ardon maakt glashelder hoe
de vergaderzalen, neem dan contact op met het
stappenplannen en kritische succes-
zulke situaties ontstaan en biedt
FHI-bureau; Iemeke Kunst of Shirley van Schaar-
Vervolgens allerlei heel praktische hands-on tips, beschrijvingen hoe
factoren. En toch wil het niet goed
doe-het-zelfinterventies om ze te
enburg, telefoon: (033) 465 75 07. Uiteraard is de
het spel kunt spelen als serious game, met Post-it’s, tekeningetjes en
lukken. Ze draaien in cirkeltjes rond,
doorbreken. Dit ideeënrijke, praktische
beschikbaarheid beperkt tot de periodes dat er
dialoogmethodes.
lopen aan tegen cynisme en weerstand.
en wetenschappelijk onderbouwde boek
geen branche-vergaderingen zijn.
Hoe is dat mogelijk?
laat haarfijn zien wat er echt gebeurt
“De auteurs, Alex Osterwalder en Yves Pigneur, besluiten dat ze geen geloofwaardig boek kunnen schrijven over businessmodel innovatie zonder een innovatief businessmodel. Ze schuiven de uitgevers aan de kant en lanceren de Hub, een online-platform om hun schrijfsels vanaf de eerste dag te delen. Iedereen met interesse in het onderwerp kan zich bij het platform aansluiten tegen een fee. Aanvankelijk is dat 24 dollar, geleidelijk verhoogd naar 243 dollar om het platform exclusief te houden. Deze en andere inkomstenstromen financieren vooraf de productie van het boek, op zichzelf al een innovatie.” Een enorme aanrader dus, niet alleen als je zelf een onderneming wilt starten, maar ook als je allerlei business die je langs ziet komen wilt snappen.
¶
Te n t o o n s t e l l i n g ‘Reset the Future, ontwerp jouw toekomst’ In het Universiteitsmuseum Utrecht is tot en met 5 augustus 2012 de tentoonstelling ‘Reset the Future’ te zien. De tentoonstelling laat op een interactieve manier zien wat de gevolgen zijn van allerlei zaken op onze leefomgeving. Via een speciale game leert de bezoeker de antwoorden op vragen als hoe warme steden kunnen worden afgekoeld en welke gevolgen vakanties op het milieu hebben. Meer informatie is te vinden op de website van de Universiteit Utrecht, www.uu.nl.
¶
Voor haar leden biedt FHI de mogelijkheid tegen
begrip ‘canvas’, rollen de voorbeelden over elkaar, elk typerend voor
terwijl we praten over verandering.
Hoe het boek tot stand kwam is zo’n beetje het ultieme voorbeeld.
Zoek op ‘Reset the Future’.
Vergaderfaciliteiten bij FHI op Landgoed Leusderend
www.fhi.nl/vergaderfaciliteiten
De enige manier om zulke taaie situaties te doorbreken is te begrijpen hoe je die
Te bestellen bij bol.com voor € 22,50
¶
42
43
personalia agenda brancheNieuws Amandus Lundqvist
Wim Geul Ryan ter Bals
Agendapunten
Per 12 januari jl. is Amandus
De door FHI, LonMark Nederland
Lundqvist, voorheen ondermeer
en BACNet opgerichte nieuwe
voorzitter van het college van
Nederlandse Brancheorganisatie
bestuur van de TU Eindhoven
voor Gebouw Automatisering heeft
aangetreden als voorzitter en
in haar eerste ledenvergadering op
Wim Geul, oprichter en dga van
ambassadeur van Point-One.
25 januari een voorlopig bestuur
Gullimex, heeft het 30 jarig bestaan
In deze functie is Lundqvist de
gekozen. De leden zijn Piet van
van zijn bedrijf in december 2011
opvolger van Roel Kramer.
Veelen van Vedotec, Joep van der Velden van Kropman, Jan Bakker
bedrijf als algemeen directeur over
van Royal Haskoning, Antoine
te dragen aan zijn schoonzoon, Ryan ter Bals. Gullimex levert meetinstrumenten voor toepassing in de voedingsmiddelen,
Henk Scheepers
aangegrepen om de leiding in zijn
Brunink van Regelpartners, Peter Dijkstra van Johnson Controls, Rogier van Dis van Schneider
Workshop Financieel Management voor Dummies 22 maart 2012
en Jan Kerdèl van Priva. Henk Scheepers, die onlangs met
staalindustrie en de bouw.
pensioen ging als directeur van
Birgit Albersen
keramische, kunststof, coating,
ASML Netherlands, heeft de functie
De publiek-private samenwerkingsorganisatie voor R&D in Analytical
Hamr Wijsman
Guus Broesterhuizen
van vicevoorzitter op zich genomen.
Science & Technology, heeft een Advisory Board geïnstalleerd als
Guus Broesterhuizen is de nieuwe
adviesorgaan voor de executive
directeur van de divisie NL Innovatie
board, het stichtingsbestuur. In de
bij Agentschap NL. Hij combineert
Advisory Board hebben zitting, Han
deze functie met het directeurschap
de Wilde, Jan Maat, Jacques
Birgit Albersen is per 1 maart de
van NL Octrooicentrum.
Joosten en Kees Groeneveld.
nieuwe branchemanager van de
van FHI.
Ledenbijeenkomst MinacNed bij Océ 4 april 2012
FHI- branche Laboratorium Ton Trommelen (L) en Wim Dressel (R)
Marije Hulshof
Technologie. Tegelijkertijd begint Harm Wijsman als branchemanager bij de FHI-branche Industriële Elektronica. Beiden waren reeds werkzaam bij FHI als projectmanager binnen de branche Industriële
Marije Hulshof is op 1 januari in
Ton Trommelen is benoemd tot
dienst getreden bij het wereldwijd
voorzitter van het inkoopkennisnet-
opererende consultancy- en
werk NEVI. Hij volgt Wim Dressel op.
ingenieursbureau Royal Haskoning.
Trommelen was eerder werkzaam
Ze gaat aan de slag als directeur van
als Executive Vice President en Chief
de Business Line Gebouwen.
Procurement Officer voor DSM.
HET Instrument 2012 25 t/m 28 september 2012
Workshop Aanbesteden 19 april 2012
Marine Automation Oktober 2012
FHI Federatiecongres 25 april 2012
PLOT-conferentie 18 oktober 2012
HF Technology 26 april 2012
EMC-ESD in de praktijk 31 oktober 2012
D&E event 24 mei 2012
Xs2HiTek-workshop Diagnostiek in de Microbiologie November 2012
Industrial Ethernet Juni 2012 Industrial IT Juni 2012 Ledenbijeenkomst MinacNed 7 juni 2012
Elektronica
Vermogenselektronica 12 juni 2012 FHI golftournament 30 augustus 2012
Branchenieuws Nieuw Space Innovation Centre in Noordwijk Op 8 december 2011 opende het European Space Innovation Centre (ESIC) in Noordwijk haar deuren. ESIC is een mini-
IT Room Infra 6 november 2012 LED-evenement Eind november 2012 Productie Proces Automatisering dag 2012 6 december 2012. Netherlands’ MicroNanoConference ‘12 10 - 11 december 2012
Hannover Messe www.hannovermesse.de Hannover (D) 22 t/m 27 april 2012
Cortexon B.V. Eisenhowerweg 12, 5466 AC VEGHEL Iszgro Diodes B.V. Feldmannweg 17, 2628 CT DELFT
zetten in space business en is mogelijk gemaakt door het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en de European Space Agency (ESA).
Laboratoriuminrichter Köttermann opende recent een nieuw kantoor aan de Nieuwe Prinsenkade 4 in Breda.
Ymif Engineering B.V. Zilverstraat 58, 2544 EL DEN HAAG Industriële Automatisering Hydrasun Instrumentation B.V. Overwegwachter 2, 3034 KG ROTTERDAM
Gezien de grote hoeveelheid werk en groei in de afgelopen
Laboratorium Technologie
zes jaar heeft de turn key inrichter met de focus op
Asecos B.V.
veiligheid een extra kantoor in Breda geopend.
Tuinderij 15, 2451 GG LEIMUIDEN
Doedijns neemt Wilmax Control Systems over Doedijns International heeft met steun van haar aandeelhouder IK Investment Partners Wilmax Control
Phenom-World B.V. Dillenburgstraat 9E, 5652 AM EINDHOVEN
Lasys Messe www.lasys-messe.de Stuttgart (D) 12 t/m 14 juni 2012
Systems overgenomen. Wilmax is een in Singapore
Medische Technologie
gevestigd ingenieursbureau dat gespecialiseerd is in
Atos Medical B.V.
procesbesturingssystemen en afsluiterbedieningssystemen
Blauw-roodlaan 286, 2718 SK
voor de olie-, gas- en petrochemische industrie.
ZOETERMEER
Achema www.achema.de Frankfurt am Main (D) 18 t/m 22 juni 2012
TU Delft Process Technology Institute van start
Praxair Healthcare B.V.
Per 1 januari 2012 is het nieuwe TU Delft Process Technology
Beugsloepweg 3, 3133 KV VLAARDINGEN
Institute gestart. In het instituut wordt al het onderzoek
Babybloom Healthcare B.V.
van deze universiteit op het gebied van procestechnologie
Rijnsburgerweg 10, 2333 AA LEIDEN
gebundeld met een focus op de toepassingsgebieden
COMS 2012 www.mancef.org/COMS2012 Tønsberg, Vestfold, (N) 24 t/m 28 juni 2012 IMTS Chicago (USA) 10 t/m 15 september 2012 MicroTAS 2012 www.microtas12.org Okinawa (JP) 28 oktober t/m 1 november 2012 Medica www.medica.de Düsseldorf (D) 14 t/m 17 november 2012
procesintensificatie, biochemische procestechnologie en procestechnologie voor geavanceerde materialen. Er komt een gemeenschappelijk macrolab, waar grote
colofon
proefopstellingen gebouwd kunnen worden. Opening Sequence Facilities van WUR en Keygene De op 16 februari geopende nieuwe ‘state-of-the-art’ sequencing faciliteit omvat een Illumina® HiSeq™ 2000 sequencer en een PacBio RS Sequencing machine met een bijbehorende bio-informatica infrastructuur. Deze stelt KeyGene en Wageningen UR in staat genomics onderzoek te doen op een breed spectrum aan monsters van microbiële, plantaardige, dierlijke en menselijke oorsprong. MCS en NCT Groep bieden BHV oplossing op basis van Private GSM MCS – Mixe Communication Solutions en NCT Groep bieden hun klanten en partners een kant-en-klare oplossing aan voor Bedrijfs Hulp Verlening via het MCS Private GSM netwerk. Dit geldt als alternatief voor portofonie.
NL EVD Internationaal. Kiestra Lab Automation verkocht aan BD Op 9 februari is Kiestra Lab Automation uit Drachten overgegaan in handen van BD. Medisch technologiebedrijf
Voor de meest actuele stand van zaken: www.fhi.nl/activiteiten
Industriële Elektronica
gerelateerde bedrijven. ESA Business Incubator, maakt het mogelijk voor startende bedrijven om space science om te
Laborama www.laborama.be Groot-Bijgaarden (B) 22 en 23 maart 2012
nieuwe leden
campus voor kennisintensieve lucht- en ruimtevaart
Köttermann opent nieuw kantoor in Breda
LabAutomation 3 april 2012
Sense of Contact 11 april 2012
internationale beurzen en congressen
Analytica www.analytica.de München (D) 17 t/m 20 april 2012
Electric, Jacob Jansen van HC Groep
farmaceutische, medische,
Hulshof was hiervoor directeur bij
FHI-activiteiten
personalia agenda brancheNieuws
BD heeft haar hoofdkantoor in New Jersey (VS) en heeft vestigingen in vijftig landen. Kiestra helpt ziekenhuizen, universiteiten en bedrijven om het werkproces in laboratoria voor bacteriologisch onderzoek te versnellen.
Redactie Bureau FHI Andreas Meijer Kees Groeneveld Paul van Nieuwenburg, MUNTZ Redactieadres Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN Telefoon: (033) 465 75 07 Fax: (033) 461 66 38 Internet: www.fhi.nl E-mail:
[email protected] Advertentieverkoop ProCa - MPP Communicatie B.V. Velp Telefoon (026) 370 00 27 www.proca-mpp.com Vormgeving MUNTZ Cartoon Studio Artjan Druk Drukkerij Van de Ridder Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs, redactie en het bureau van FHI geen aansprakelijkheid.
Muntz helpt merken verder Muntz biedt het allerbeste op het gebied van reclame. En trouwens ook op het gebied van branding, online marketing, direct marketing en de meeste andere communicatietechnieken. Dat kunnen we omdat we All Active zijn: een unieke werkwijze die uitgaat van het activeren van alle kennis, ervaring en talent die we in huis hebben. Een werkwijze dus die succes onvermijdelijk maakt. In het filmpje op onze website leggen we in anderhalve minuut precies uit wat All Active is. En waarom uw merk er zo enorm bij gebaat zou zijn.
muntz.nl
All Active
Samen met partners Revenew/online marketing en technologie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Muntz de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.