Centric. Minister Donner over data van de overheid. Mike Chung: 'Bedrijven moeten zich richten op hun core business'

Centric

MAGAZINE

OVERHEID Jaargang 10, nummer 4, oktober 2011

Minister Donner over data van de overheid

Mike Chung: 'Bedrijven moeten zich richten op hun core business'

Centric samen met de klant in de wolken

XCENT bestaat 12,5 jaar Melodies 3.0 zorgt voor een nabije en compacte overheid

Centric

MAGAZINE

OVERHEID Wilt u zich abonneren Colofon Eindredactie Martin Polder Redactie Noor Ferket Ben van Lier Lidwien Meijers Silvia Thape

op onze elektronische nieuwsbrief Centric e-Magazine,

mail dan naar [email protected]

o.v.v. abonnement e-Magazine.

Met medewerking van Sander de Graaf Bonny van Bokkem Renata van Burgel Robbie Vogelezang Fotografie Hans Menop Mirjam van der Linden Ton Kastermans Fotografie Ontwerp Offermans Design bv Valkenswaard Druk Drukkerij Atlas BV Soest Redactieadres Centric IT Solutions Postbus 338 2800 AH Gouda tel: (0182) 34 57 01 e-mail: [email protected] Verschijning Het magazine voor de overheid verschijnt vier keer per jaar. Abonnementen en adreswijzigingen Centric Binnendienst Lokale Overheid Postbus 338 2800 AH Gouda tel: (0182) 34 57 01 Reacties Reacties op artikelen, gepubliceerd in dit blad, zijn altijd welkom. De redactie houdt zich echter wel het recht voor ingezonden stukken in te korten in geval van ruimtegebrek. Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

3

Voorwoord

4 Minister Donner over het in eigen beheer houden van overheidsdata

6

Bedrijven moeten zich richten op hun core business Mike Chung van KPMG: ‘We staan nog maar aan het begin van de cloud computing’

10 Samen met de klant in de wolken

Leen Blom van Centric: ‘De vraag is of je alles wel in de cloud wilt’

12 Centric Melodies 3.0

Het belang van cloud computing voor het verbinden van een nabije en compacte overheid

14 'Cloud computing brengt het waardeketendenken

in stroomversnelling’ Dick van Gaalen van Hewlett-Packard over IT als bedrijfsmiddel

17 XCENT ondersteunt gemeente Dronten met detachering en advies

‘We zijn vol lof over de medewerkers van XCENT’

20 De gemeente Doetinchem over informatiebeveiliging

‘Wel met de tijd mee, maar geen onnodige risico’s lopen’

23 Evenementen november/december 2011

Voorwoord Het begrip cloud computing is niet meer weg te denken

verhaal dan ook de noodzaak van regelgeving en kader-

in de huidige discussies over ICT-dienstverlening. Het is

stelling.

een ontwikkeling die uiteindelijk ons denken over ICT en de dienstverlening gaat veranderen. De recente

Wanneer we over regelgeving en kaderstelling in de

gebeurtenissen met DigiNotar en bijvoorbeeld BSN

cloud spreken, kijkt iedereen naar de overheid om

geven ook aan dat we nog verder moeten gaan in het

het voortouw te nemen. De overheid, zelf een groot-

regelen van de beveiliging en privacy. Vandaar dat cloud

gebruiker in databeheer, wil haar eigen gegevens

computing een belangrijke plek inneemt in onze

beschermen door voorlopig een gesloten cloud te

roadmap van Melodies 3.0. In dit magazine leest u

vormen. Minister Donner legt uit wat de gedachten

welke rol cloud computing speelt voor het realiseren

achter deze keus van de rijksoverheid zijn.

van een compacte en nabije overheid. Cloud computing brengt ook diverse voordelen met Om met de privacy te beginnen. Logisch dat hierbij

zich mee. Voordelen als het sneller kunnen opschalen,

vragen worden gesteld, want er zijn gegevens die om

het makkelijk kunnen beheren van gegevens en de

bescherming vragen. Denk bijvoorbeeld aan persoons-

daarbij horende kosten. Leen Blom, manager Research

gegevens die burgers bij de overheid achterlaten.

& Development bij Centric, gaat in op een aantal

Opstellen van regels om de privacy te beschermen in de

belangrijke aspecten voor de dienstverlening van

cloud is een must. We hebben hierbij niet alleen te

Centric in de rol van softwareleverancier. Hij geeft

maken met Nederlandse wetgeving, maar ook met die

aan dat we in een transitie zitten richting cloudservices

van andere Europese landen. De Nederlandse overheid

en dat dit samen met onze klanten moet worden vorm-

wil als beheerder van de informatie graag dat deze data

gegeven.

onder Nederlandse wetgeving valt. De beveiliging van gegevens en websites is ook een belangrijk aandachts-

We hopen met het magazine u te informeren over dit

punt. De recente crisis bij DigiNotar maakt dit pijnlijk

actuele onderwerp. Heeft u een reactie op een artikel

duidelijk. Het heeft ons niet alleen op het feit gewezen

of goede ideeën voor een komend magazine, mail het

dat beveiliging de volle aandacht vraagt, maar het heeft

gerust naar mij, [email protected].

ook het vertrouwen geschaad. Adviseur Mike Chung van KPMG, die meeschreef aan de strategie van de overheid

Noor Ferket

op het gebied van cloud computing, benadrukt in zijn

Directeur Public Sector Solutions

Centric Magazine | overheid 3 oktober 2011

Minister Donner wil Data van de overheid in eigen beheer houden

Bij nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij wordt al snel naar de overheid gekeken. Wat doet de overheid? Zo ook op het gebied van cloud computing. De leden van de Tweede Kamer hebben de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Piet Hein Donner, gevraagd om een strategie voor de Nederlandse overheid voor cloud computing te ontwikkelen. Eerder dit jaar kwam Donner met de strategie met als belangrijkste conclusie: de overheid wil een ‘gesloten’ overheidscloud inrichten. Het beheer wordt gedaan door een eigen rijksbrede organisatie binnen een eigen beveiligd netwerk. Reden om minister Donner een aantal vragen te stellen over cloud computing en de overheid.

4 Centric Magazine | overheid oktober 2011

De overheid kiest als het gaat om cloud computing voor een gesloten rijkscloud. Waarom is voor deze strategie gekozen bij het gebruik van cloud computing door de overheid? “Het Rijk kiest voor de interne toepassing van cloud computing voor het gebruik van een gesloten rijkscloud. De belangrijkste reden daarvoor is dat de markt op dit moment onvoldoende kan voorzien in de beveiligingseisen die aan verwerking van informatie binnen de rijksdienst worden gesteld. Voor het gebruik van cloud computing buiten de rijksdienst wordt een programma ingericht bij mijn collega van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.” In hoeverre stelt de overheid met betrekking tot cloud computing andere eisen dan het bedrijfsleven? “Het Rijk stelt ten aanzien van de vertrouwelijkheid van bepaalde informatie hoge eisen aan de beveiliging. Ondernemingen stellen vergelijkbare eisen aan de beveiliging van hun bedrijfskritische informatie. In die zin verschilt het Rijk niet van andere branches. Bij ondernemingen spelen daarbij commerciële belangen een grote rol. Bij de overheid gaat het bijvoorbeeld veel meer om vragen rond de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Maar ook om de bescherming van informatie die bij openbaarmaking de staatsveiligheid in gevaar kan brengen. In dat opzicht verschilt het Rijk van ondernemingen.” Hoe sluit de keuze van het kabinet voor een gesloten rijkscloud aan op de Europese richtlijnen en ontwikkelingen? “Met de EU vindt goed contact plaats om ervoor te zorgen dat Nederland voldoet aan EU-richtlijnen enerzijds en anderzijds mede richting geeft aan de Europese ontwikkelingen.” Beveiliging van gegevens is een hot item als het gaat om cloud computing. Hoe gaat de Nederlandse overheid om met privacyregels, ook gezien de regelgeving in andere landen? “De Nederlandse regelgeving op het gebied van privacy en beveiliging is geheel in lijn met de EU-regelgeving.” U spreekt bij de ontwikkeling van cloud computing voor de overheid over de Rijksoverheid. Hoe ziet u de mogelijkheden voor lokale overheden om gebruik te maken van cloud computing? “Ook lokale overheden kunnen voorzieningen inrichten om cloud computing toe te passen. Hergebruik is daarbij mogelijk.” Welke voordelen kan cloud computing de overheid bieden? “De gesloten rijkscloud maakt het beschikbaar stellen van hulpmiddelen binnen de hele rijksdienst eenvoudiger. Medewerkers kunnen snel van nieuwe hulpmiddelen gebruik maken.” Hoe ziet u de toekomst van cloud computing in relatie tot de overheid? “Voor de toepassing binnen de rijksdienst blijven we de marktontwikkelingen periodiek volgen om desgewenst bijstellingen te doen. De beelden voor de verre toekomst ontbreken (zowel binnen als buiten het Rijk).”


Bedrijven moeten zich richten op hun core business

Mike Chung: ‘We staan nog maar aan het begin van cloud computing’ Vroeger hadden de mensen thuis een kolenhok en bewaarden ze hun spaarcenten in een kluis of sok. Nu levert de energiemaatschappij warmte en bewaren we ons geld op de bank. Deze vergelijking trekt Mike Chung, adviseur bij KMPG, met de vorming van cloud computing. Bedrijven moeten zich bezighouden met hun core business en dat is zelden de IT, is zijn stelling. Ze moeten hun IT in toenemende mate uitbesteden, net als dat is gebeurd met de energievoorziening en het bewaren van geld. Een gesprek met Mike Chung over waar cloud computing nu staat, wat het betekent en - niet onbelangrijk - wat het volgens hem precies is.

De vergelijking met de energie-

voorbeeld had ieder kantoor zijn eigen IT-centrum, maar

centrale en banken trekt Chung

nu hebben we er één voor alle kantoren. En in plaats

niet alleen om aan te geven

van vijfhonderd verschillende applicaties te gebruiken,

dat bedrijven IT in de toe-

zijn we terug naar het gebruik van enkele. Een logische

komst vaker uitbesteden.

ontwikkeling, want het werkt veel efficiënter. De stap

Het

begrip

vertrouwen

daarna is die van hosting. Waarom werken we niet via

speelt in deze vergelij-

een website, die we laten hosten door IT-bedrijven?

king

belangrijke

IT heeft helemaal niets met de core business van ons

factor. “Mijn opa was een

bedrijf te maken. Dat kunnen we veel beter uitbesteden

rijk man in Zuid Korea. Hij had, net

aan specialisten. Die kunnen dat veel goedkoper en, als

na de Koreaanse oorlog, zijn kolen in huis

het goed is, beter. Daarna komt cloud computing, zeg

een

en bewaarde ook zijn geld thuis in kluizen. Het duurde zeker tot tien jaar na de oorlog eer hij zijn geld naar de bank bracht, omdat hij er toen pas genoeg vertrouwen in kreeg. Dat gebeurde ook met de kolen. Inmiddels was de infrastructuur van de energiecentrales op orde en was het betrouwbaar geworden. Als ik nu naar Zuid Korea ga, ken ik niemand die thuis nog kolen of van die grote kluizen heeft. Als ik dit verhaal doortrek naar de IT, zitten we nu nog in de fase dat we de

‘Cloud computing is de volgende stap in uitbesteding’

kolen en de kluizen nog in huis hebben. Ik schat dat negentig procent van de bedrijven nog hun eigen IT-infrastructuur hebben.”

maar de volgende stap in uitbesteding. Hierbij is er sprake van algehele uitbesteding of afname van dien-

Snel

sten zonder een eigen IT-infrastructuur. Dat is het proces

Volgens Mike Chung gaat de trend van outsourcing van

dat nu gaande is, maar we staan nog aan het begin.”

IT momenteel best snel. Het is een ontwikkeling die volgens hem sinds de millenniumwisseling is ingezet.

Containerbegrip

“We zien dat steeds meer ondernemingen hun IT

Niet alles wat cloud computing wordt genoemd is

uitbesteden. We consolideren en standaardiseren en

volgens

diensten die niet onze core business zijn, besteden

computing. “Het is al zo’n containerbegrip geworden

we uit. Het gaat in verschillende stappen. De eerste stap

dat het niets meer zegt.” Mike Chung haalt graag de

is consolideren en standaardiseren. Hier bij KPMG bij-

definitie aan van Peter Coffee, head of Platform Services


Mike

Chung

ook

daadwerkelijk

cloud


bij salesforce.com. Coffee gaat uit van het zero-

juridische zaken rond het internet zijn nog niet

one-infinity principe. Zero staat voor geen eigen

uitgekristalliseerd en het beveiligingsniveau - zie het

infrastructuur. Dus totaal geen eigen computerland-

incident met DigiNotar - moet omhoog. Dat wordt wel

schap. One staat voor één gestandaardiseerde versie.

steeds beter, maar er zijn hobbels die genomen moeten

Bijvoorbeeld Google biedt in de cloud één versie aan

worden. Dat vertrouwen bij de mensen moet groeien.

voor meerdere, verschillende gebruikers. Als je vraagt

Dat kan onder andere gewonnen worden door een

om een gespecialiseerde versie dan is het antwoord van

trackrecord op te bouwen. Banken zijn betrouwbaar,

Google ‘nee’. Infinity staat voor een oneindig en flexibel

omdat ze een lange staat van dienst hebben op het

schaalbare toepassing, die ‘on demand’ is te gebruiken.

gebied van betrouwbaarheid. Er moet een vorm van

“Dit zijn de kenmerken van de volgende stap in IT-

assurantie komen. Een garantiestelsel waarin zaken zijn

ontwikkeling, en dat kun je cloud computing noemen.”

geregeld voor als het misgaat. Daarbij komt het opstellen van richtlijnen en kaderstelling. Er moet een onafhankelijk orgaan zijn, zoals de Autoriteit Financiële Markten (AFM) of De Nederlandsche Bank (DNB) in de bankensector, die de spelregels vaststelt. Dat is er nog

‘Een onafhankelijk orgaan die de spelregels vaststelt’

niet voor cloud computing, maar dat gaat er hopelijk wel komen.”

Strategie De laatste maanden roert de landelijke politiek zich ook in de discussie rondom cloud computing. Minister Donner stuurde op verzoek een brief naar de Tweede Kamer waarin hij de strategie van de overheid op het

De ontwikkelingen gaan momenteel snel, constateert

gebied van cloud computing uiteen zet. Mike Chung

Mike Chung. Hij stelt dat er geen rem op de ontwikke-

geeft bij dit onderwerp aan dat hij voorzichtig moet zijn

ling zit. De hapering zit ‘m meer in het onvoldoende

met wat hij zegt, want hij heeft namelijk de strategie

scheppen van voorwaarden om cloud computing tot

voor de overheid mede geschreven. Hij gaat wat in de

wasdom te laten komen. “Ik denk dat er nog geen

verdediging als wordt gesteld dat de gekozen strategie

dertig procent van de IT-services in de cloud beschikbaar

van minster Donner niet echt voldoet aan zijn eigen

is. Maar een jaar geleden was het wellicht nog vijftien

hierboven beschreven definitie van cloud computing.

procent. Het aanbod van diensten in de cloud moet

De strategie van de overheid is namelijk dat als de

groeien. Wat er nu in de cloud beschikbaar is kunnen we

overheid aan cloud computing doet, er een eigen

beschouwen als de eerste fase; de standaardservices als

afgeschermde overheidscloud komt. “Ik denk dat de

e-mail (G-mail of Hotmail), crm (salesforce.com of

minister bedoelt dat de overheid nog niet aan de stap

sugarcrm), kantoorautomatisering (Office 365 of Google

naar de publieke cloud toe is. Het gaat, zoals eerder

Apps) en data storage (Terremark of Amazon). Een

geschetst, in fases. Voordat je kunt outsourcen moet je

tweede factor die speelt in de ontwikkeling van cloud

eerst de eigen zaken op orde hebben. Ik denk dat de

computing is de volwassenheid van het systeem, de

overheid daar nu mee bezig is. De overheid heeft veel

security en privacy. Ook dat moet nog groeien.”

datacenters. Die gaan ze nu consolideren in een interne cloud. Daar is niks mis mee. Als dit gefaseerd en gestruc-

Drie factoren

tureerd gebeurt dan is dat alleen maar goed. De over-

Dat er enige aarzeling is bij organisaties en de overheid

heid is niet op zoek naar het vormen van een eigen

om volledig in de open cloud te stappen, vanwege de

cloud met alle infrastructuur en hosting in eigen beheer.

vraagtekens op het gebied van privacy en security, is volgens de adviseur van KPMG niet onterecht. “Het gaat om drie wezenlijke factoren. Ten eerste betekent cloud computing dat al je gegevens bij derden staan. Jouw eigen data worden beheerd door een ander. De angst zit ‘m natuurlijk in de omvang van de problemen als er iets misgaat. Want als het misgaat bij een gegevensbeheerder als Google, dan zijn wel heel veel mensen

‘Bezuinigingen zijn eerder een katalysator’

tegelijk de pineut. Dat brengt een grote verantwoordelijkheid van cloudproviders met zich mee. Dus bedrijven denken goed na, welke data ze daar neerzetten. Tweede is dat we moeten wennen aan de gedachte van het

Dat is ook niet realistisch. De investering is te groot en je

delen van data op een platform. De dienst die je

moet zeer gespecialiseerde kennis hebben. Dat moet de

afneemt, is niet exclusief voor jou. Hoe zit het met jouw

overheid niet willen, zeker niet in deze economische

data en die van de concurrent? Hoe voorkom ik dat mijn

tijden.” De economische situatie en de bezuinigingen

gegevens niet te wijd verspreid worden? Multi tenancy

zouden eerder een katalysator zijn voor overheden van

wordt dat genoemd. De derde factor die een rol speelt

verschillende lagen om deel te nemen in clouds. “Wat

is de afhankelijkheid van internet. Met name de

ik zie in de markt is dat er veel initiatieven zijn om naar


de publieke cloud te gaan. Dat gebeurt bij lokale

geïnvesteerd heeft in nieuwe IT met jarenlange afschrij-

overheden bijvoorbeeld door de kleine mailbox van het

vingen, dan zit je niet te wachten op een cloud. Dan zijn

eigen systeem te vergroten met G-mail of Dropbox.”

er wellicht betere en goedkopere alternatieven, zoals hosting. Want nu is het zo dat Google een applicatie

Anders

aanbiedt, en daar moet je het meedoen. Die bieden hun

Mike Chung ziet duidelijk verschillen tussen de overheid

oplossing aan in de cloud, en that’s it. Dan kan ik beter

en het bedrijfsleven als het gaat om de voordelen van

naar een bedrijf als Centric gaan, want die onder-

deelnemen aan cloud computing. “Op korte termijn zijn

houden mijn pas aangeschafte IT wel en kunnen het aan

er minder voordelen voor de overheid om cloud compu-

mijn wensen aanpassen.” Dit laatste wil volgens Mike

ting te gebruiken. Het is een andere bedrijfstak dan het

Chung niet zeggen dat bedrijven als Centric niet mee

bedrijfsleven. Kostenbesparing ligt bij de overheid toch

gaan in de cloudontwikkeling.

anders. Bij de overheid spelen andere factoren een rol, bijvoorbeeld de personele gevolgen. Ook is de flexibiliteit bij de overheid van een andere dimensie. Er wordt jaren vooruit gepland, wat volgend jaar gebeurt staat grotendeels

vast

en

er

zijn

vaak

langlopende

contracten. Daarnaast heeft de overheid veel IT in eigen beheer en er werken tienduizenden ambtenaren in de IT. De omschakeling zal meer tijd in beslag nemen.” “Er is ook een politieke dimensie. Het moet politiek uit te leggen zijn. Niet alleen als het gaat om de personele gevolgen, maar een minister moet ook kunnen uitleggen dat onze data in Amerika staan bij bijvoorbeeld

KPMG KPMG is een internationale accountants- en adviesorganisatie. Het hoofdkantoor van de overkoepelende organisatie,

KPMG

International,

is

gevestigd

in

Amstelveen. Bij KPMG werken ruim 137.000 medewerkers in 144 landen. Het bedrijf levert dienstverlening op het gebied van Audit, Tax en Advisory. KPMG Nederland verzorgt veel financiële controles voor

onder

meer

de

Nederlandse

overheid

en

verzekeringsmaatschappijen.

Google. Op zich is dat niet zo’n probleem, maar als er iets misgaat wel. Kille cijfers laten overigens zien dat

Drs. W.S. Chung (Mike)

cloud computing niet onveiliger is dan het zelf beheren

Mike Chung werkt sinds vijf jaar als manager bij KPMG.

van data, maar als het misgaat is het toch moeilijker uit

Hij houdt zich bezig met audits voor complexe syste-

te leggen. Er is dus politieke moed voor nodig.”

men en geeft advies op strategisch niveau op het gebied van IT-strategie en financiën.

De hele discussie over wat nu wel en wat nu geen cloud

Als projectmanager was Mike werkzaam bij Deutsche

computing is, is een discussie waar Mike Chung niet aan

Telekom en T-Mobile. Naast onafhankelijk advies geeft

wil deelnemen. “Het zijn verschillende fases. Je moet er

Mike Chung colleges op universiteiten en schreef hij

als bedrijf ook klaar voor zijn. Als een bedrijf net veel

in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties de cloudstrategie voor de Nederlandse overheid.


met de klant in de wolken

Leen Blom: ‘De vraag is of je alles wel in de cloud wilt’ Leen Blom is werkzaam als manager Research & Development bij Centric. Op het gebied van cloud computing heeft hij onder andere contact met externe partijen en brengt hij binnen Centric afstemming tussen verschillende afdelingen tot stand voor productontwikkeling. “Bij R&D ligt de focus meer op de technologische kant dan bij business development. Hoe gaan we te werk met het uitgebreide pallet aan software dat Centric heeft ontwikkeld als het gaat om cloud computing?” Het is volgens Leen Blom van belang dat Centric optrekt met de klant in deze ontwikkeling. “Het kan niet zo zijn dat wij nieuwe diensten aanbieden en naar de klant melden dat ze alle oude applicaties overboord moeten zetten. De cloud kan succesvol werken voor Centric en haar klanten als we samen optrekken.” De samenwerking van Centric met de gemeenten in

ontwikkelingen zien en welke stappen wij nemen. Wij

de ontwikkelingen van cloud computing begon in

bieden nu al bepaalde services in de cloud aan. Maar

2009. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)

het is niet opportuun om tegen de klant te zeggen

vroeg Leen Blom eens te vertellen waar Centric zich

dat het allemaal in de cloud moet. Dat is onhaalbaar,

mee bezighoudt en hoe Centric de ontwikkelingen

zeker als klanten net in nieuwe infrastructuur en

ziet. “Het beeld van de VNG en ons beeld blijkt

software hebben geïnvesteerd. We ontwikkelen wel

redelijk overeen te komen. Cloud computing wordt

producten voor in de cloud, want er zijn duidelijk

vaak weggezet als een enkelvoudige functionaliteit

voordelen. Maar stap voor stap, of adaptive zoals we

die op wereldschaal wordt geleverd, zoals salesforce.

dat noemen.”

com. Maar dat is een te simpele voorstelling van zaken. Centric heeft met de software voor de overheid

Het

te maken met wettelijke taken, spelregels en honder-

Services is een onderdeel van de roadmap. Hierin

den functionaliteiten. Dat is veel complexer. Het

geeft Centric aan welke elementen een rol spelen in

bieden van cloud services voor de infrastructuur is

de ontwikkelingen naar cloud computing. De pijlers

mijn inziens een kleinere verandering dan de om-

zijn: focus op functionaliteit, evolutionair, financiële

schakeling die we in de software moeten maken.”

flexibiliteit, integreerbaar en modulair. De pijler

geformuleerde

programma

Adaptive

Cloud

evolutionair geeft aan dat Centric cloudservices

Roadmap

aanbiedt in een evoluerende omgeving en dat hard-

Het samen optrekken met de klant houdt onder

en software worden omgezet naar een cloudservice,

andere overleg in. Centric heeft een roadmap

wanneer de klant daar klaar voor is.

opgesteld. “In de roadmap geven wij aan hoe wij de


Wensen

Leen Blom geeft duidelijk aan dat de ontwikkelingen

Centric is een bedrijf dat zich op verschillende niveaus

stap voor stap gaan. “Onze winkel blijft gewoon open,

bezighoudt met ICT. Een groot gedeelte bestaat uit

de wetswijzigingen gaan door en wij moeten onze

ontwikkelen

producten daar op aanpassen. We zitten nu in een

van

nieuwe

software.

Bijvoorbeeld

nieuwe software bedenken en bestaande software

soort

aanpassen aan veranderende weten regelgeving.

zodanig gedaan dat ze ook in cloud passen, maar

Leen Blom wil vooral aangeven dat de roep om cloud

andere niet. De klant moet wel met de producten

computing voor beide partijen wel realistisch moet

kunnen blijven werken.”

transitie.

Sommige

aanpassingen

worden

zijn. Daarin spelen verschillende wensen een rol. “Je moet naar een applicatie kijken en je afvragen of het wel mogelijk is om services met elkaar te delen. En hoe je de informatie van elkaar gescheiden houdt. Dat zijn vragen die nog beantwoord moeten worden en waarvoor software geschikt moet worden gemaakt.” Een ander gegeven dat speelt bij de lokale overheid is

‘Een bepaalde mate van maatwerk blijft bestaan’

de vraag wat een passende vorm van financiering is. Het financieringsmodel van de overheid is nu zo dat er wordt geïnvesteerd in infrastructuur en software met

Ontzorgen

afschrijvingstermijnen van jaren. Hierover wordt eerst

Wanneer gemeentelijke organisaties zelf als het ware

een politiek besluit genomen. Met cloud computing

de ‘best of breed’ applicaties gaan selecteren in de

ga je naar een flexibele manier van betalen. Bijvoor-

cloud, betekent dat ook dat ze volledig de regie van

beeld via abonnementen. Dat vraagt om een ander

integreren naar zich toe halen. En dat zal een hele

financieringsmodel bij de lokale overheid.

klus worden. Door het outsourcen van de IT is veel overgenomen

door

de

dienstverlener,

ontzorgd

Als de klant vraagt om cloudservices, roept dat de

dus. Maar hiermee komen er nieuwe zorgen op de

vraag op of het wel mogelijk en wenselijk is. “Kunnen

organisaties af. "Centric ziet in haar visie wel een rol

we onze software zodanig inrichten dat het voor cloud

voor het bedrijf weggelegd om overheden hierin te

computing geschikt is? Vooral op onderdelen als

ondersteunen, want gemeenten willen die regierol

selfservice is dat van belang. Nu koopt de klant een

waarschijnlijk niet, tenminste niet op

pakket dat wordt geïnstalleerd en geconfigureerd

dat niveau. Centric heeft een

voor de klant. Daar gaat een bepaalde periode

traditie opgebouwd als het

overheen. Maar bij selfservice wil je van de een op

gaat om ontzorgen. Bijvoor-

de andere dag beschikken over meer of minder

beeld door het maken van

capaciteit. We onderzoeken nu waar dat wenselijk en

standaardisaties

nodig is. Je moet je afvragen welke gegevens in de

uitwisseling van gegevens.

cloud beschikbaar zijn voor anderen en welke niet.

Die zijn er nu in de ‘tradi-

Vervolgens moet je die gegevens kunnen beschermen,

tionele’ services, maar een

scheiden van de andere gegevens en anderzijds op

‘must’ in de cloud anders

een nieuwe manier integreren. Dat is complex en dé

wordt cloud computing een

grote uitdaging als het om cloud computing gaat.

kostbare zaak.”

in

de

Een ander aspect dat de aandacht verdient is het vermeende voordeel van cloud computing ten aanzien van open afschalen. Bijvoorbeeld met organisaties waar seizoensinvloeden spelen is het handig om te kunnen opschalen voor bijvoorbeeld kerstinkopen. Maar bij de overheid speelt die seizoensafhankelijkheid natuurlijk veel minder.”

Maatwerk Het is volgens Leen Blom dan ook een illusie om te denken dat er enkel gestandaardiseerde versies komen in de cloud, waar iedereen mee moet werken. “Er zal een bepaalde mate van maatwerk of klantspecifieke inrichtingen blijven, ook in standaardpakketten. Gemeenten willen dat ook. Sommigen gemeenten willen migreren naar de nieuwste versie, terwijl

andere

gemeenten

daar

even

geen

prioriteit aan kunnen geven op dat moment. Dus één versie is niet altijd wenselijk.”


Centric Melodies 3.0 Het belang van cloud computing voor het verbinden van een nabije en compacte overheid. Eerder dit jaar introduceerden wij

Verschillende aspecten

Melodies 3.0 voor het verbinden van

Cloud computing is geen uniform begrip. Experts en

een compacte en nabije overheid. Onze

leveranciers benadrukken verschillende aspecten. Het

visie op de decentrale overheid en de

gaat bijvoorbeeld om een andere financieringsvorm

wijze hoe wij hierop inspelen is weer-

(abonnementsbasis),

gegeven in een architectuur, een road-

functionaliteit beschikbaar te stellen (internet) en te

map en een budgetteringsmodel. In

gebruiken (webbrowser) en het biedt flexibiliteit om

ieder magazine Overheid diepen we

sneller op actuele ontwikkelingen in te spelen of om

een thema van de roadmap verder uit.

pieken in capaciteit op te vangen. Wij zien in al deze

Deze keer is dat de rol van cloud

aspecten mogelijkheden om een meer adaptieve en

computing om de nieuwe ambities van

compactere overheid te realiseren. Voor de overheid

de overheid te realiseren.

in het algemeen, onze klanten en ook voor ons als

een

nieuwe

manier

om

leverancier. Daarom vinden wij het belangrijk om de

Door Sander de Graaf, programmamanager Centric

Cloud computing kan helpen om het

komende jaren veel aandacht te besteden aan cloud

gebruik en het beheer van ICT te

computing.

vereenvoudigen.

De

huidige

IT-

omgeving is in veel gevallen weinig

Cloud computing is mogelijk geworden omdat er de

flexibel en de kwaliteit moet flink

afgelopen jaren op technologisch vlak veel is veran-

omhoog. IT-omgevingen moeten beter

derd. Organisaties en overheden zijn via netwerken

beveiligd worden en meer uren beschikbaar zijn.

wereldwijd met elkaar verbonden. Bovendien zijn

Nieuwe technieken wisselen elkaar in rap tempo af.

technische verbindingen met voldoende bandbreedte

Hierdoor gaan afschrijvingen op ICT steeds sneller. Bij

in ruime mate beschikbaar. De mogelijkheden van

nieuwe wensen op het vlak van ICT worden overheden

deze technische verbindingen groeien de komende

geconfronteerd met uitbreidingen van storage en het

jaren sterk. Tegelijkertijd wordt er door virtualisatie

serverpark. Ook nemen implementaties en migraties

van

van oplossingen veel tijd in beslag. Hierdoor kunt u

gemaakt van rekenkracht en opslagmogelijkheden.

niet uw volle aandacht richten op uw kernactiviteiten,

Dit gecombineerd met de nieuwe standaarden binnen

terwijl er veel ontwikkelingen zijn die daar om

de overheid, maakt het steeds eenvoudiger om

vragen. Cloud computing kan hierbij helpen.

verschillende oplossingen te combineren. Ondanks dat

hard-

en

software

steeds

beter

gebruik

er op het vlak van veiligheid en privacy nog uitdagingen zijn, zijn het stuk voor stuk ontwikkelingen die het gebruik van ICT drastisch kunnen veranderen.

Digitale netwerken Invoering van cloud computing binnen de overheid zal gefaseerd verlopen. Veel overheden gebruiken oplossingen van meerdere leveranciers en werken op verschillende aandachtsgebieden samen. Ook worden oplossingen van lokale en centrale overheden vaker gecombineerd. Overheden zijn vervlochten in digitale netwerken zoals gekenschetst in het rapport iOverheid van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid. Er zijn meer digitale verbanden dan


je op het eerste oog zou veronderstellen en het aantal

Adaptive Cloud Services en is beschikbaar voor

verbindingen neemt iedere dag toe. De adoptie van

oplossingen binnen Melodies. Bovendien komen ook

de cloud kan niet van bovenaf gecontroleerd of

meer

bestuurd worden. Het zijn autonome ontwikkelingen

bedrijfsspecifieke software. Soms door de overheid

die allemaal dezelfde richting op bewegen. In hun

beschikbaar gesteld en soms door het bedrijfsleven.

eigen tempo en aangepast aan de behoefte van de

Onze oplossingen veranderen door de komst van

betrokken organisaties.

nieuwe cloudoplossingen en door het toepassen van

cloudmogelijkheden

beschikbaar

voor

aspecten van cloud computing binnen Melodies 3.0 Op dit moment zien we de inzet van cloud computing

zelf. Veel applicaties kennen al dergelijke basisvoor-

in zijn volle omvang vooral op het vlak van generieke

zieningen voor samenwerkingsverbanden of meer

voorzieningen. Denk hierbij aan mogelijkheden voor

gemeentefunctionaliteit. Dit ontwikkelen we binnen

e-mail, kantoorautomatisering, sociale media en

Melodies 3.0 door naar volledige cloudoplossingen die

diensten op het vlak van infrastructuur. Ook wij

door meerdere gebruikers worden gedeeld. We

bieden op dit vlak diensten aan. Zo bieden wij vanuit

bieden nu al dergelijke clouddiensten op het vlak van

onze cloud volledige infrastructuur diensten (IAAS),

e-dienstverlening en klantcontactcenter (KCC). Wij

private clouddiensten en combineren wij ons aanbod

zetten fors in op het aanpassen van onze oplossing om

met clouddiensten van andere aanbieders (zoals Office

een compacte en nabije overheid te realiseren.

365 en Google Docs). Dit aanbod heet Centric


Dick van Gaalen van Hewlett-Packard over IT als bedrijfsmiddel

'CLOUD COMPUTING BRENGT HET WAARDEKETENDENKEN IN STROOMVERSNELLING' Hoewel de overheid zich nog enigszins terughoudend opstelt, heeft cloud computing wel degelijk haar aandacht. Logisch, want de komende jaren moet er fors op IT worden bezuinigd en cloud computing is een kostenefficiënt alternatief. Volgens Dick van Gaalen, Program Manager Business Technology bij Hewlett-Packard (HP), is cloud computing uiteindelijk ook binnen lokale overheden onvermijdelijk, maar moet er nog wel het nodige gebeuren voor het zover is. "Het IT-beleid moet een professionaliseringsslag maken en beleidsmakers moeten zich realiseren dat IT een primair bedrijfsmiddel is. En dat ze het dus ook als bedrijfsmiddel moeten managen."

Dick van Gaalen is al bijna veertig jaar in de IT-

leveren binnen de vastgestelde kaders op het gebied

industrie

onder

van bijvoorbeeld kosten, kwaliteit en flexibiliteit.

andere de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en de

En net als bij alle andere productie- en leveringsketens

Universiteit van Tilburg (UvT). Hij pleit ervoor om IT

is ook hier de vraag: wat doe ik zelf en wat koop

langs dezelfde bedrijfseconomische lijnen te managen

ik in?”

werkzaam

en

gastdocent

aan

als bijvoorbeeld huisvesting of mobiliteit. "IT is van grote

invloed

op

de

bedrijfsvoering.

Het

is

Het waardeketendenken

geëvolueerd van een instrument om de efficiency te

Volgens Van Gaalen is het voor IT-afdelingen de

verbeteren

bedrijfsmiddel.

uitdaging om IT als bedrijfsmiddel te zien. “De

Automatisering moet je daarom vanuit het waarde-

ambtenarendisciplines hebben bepaalde wensen en

ketendenken benaderen. Hierdoor ontwikkelt het

stellen daar een budget voor beschikbaar. De IT-

huidige, gefragmenteerde sourcingsmodel zich tot

afdeling moet vervolgens voor de uitvoering zorgen.

een transparante dienstenmarkt, vergelijkbaar met

Het probleem is dat de opdrachten die zij krijgen vaak

huisvesting, transport of logistiek.”

ook allerlei technische wensen en eisen bevatten. Dit

naar

een

volwaardig

is in mijn optiek verkeerd. De behoefte moet je alleen

Pijnlijk zichtbaar

maar formuleren in termen van functionaliteit. Daar-

Een van de gevolgen van cloud computing is een

naast kan dan eventueel nog worden aangegeven

transparante markt. Dick van Gaalen: "Eén bezoekje

of ze de goedkoopste, de meest flexibele of de

aan de website van Amazon Web Services (AWS) en je

simpelste variant willen. Dat zijn immers zaken die

weet exact wat het kost om je dienst in de cloud te

direct voortvloeien uit de bedrijfsdoelstellingen. De

zetten. En die bedragen zijn beduidend lager dan in

IT-afdeling moet vervolgens de autoriteit krijgen om

de traditionele situatie. Leg als IT-afdeling dan nog

tegen de ambtenaar te zeggen: je wilt wellicht pakket

maar eens uit waarom het alleen al in de lucht houden

X, maar we nemen toch pakket Y, simpelweg

van een mailserver enkele tonnen per jaar kost. Dat

omdat dit pakket ook de functionaliteit biedt waar

kostenverschil wordt nu pijnlijk zichtbaar. Om de juiste

je naar op zoek bent. Dat gebeurt nu te weinig.

keuzes te maken, is het van belang dat de business-

De ambtenaarsdiscipline bepaalt nog altijd wat er

kant van een organisatie zich alleen nog maar

met het budget gebeurt. En dat is de kern van het

bezighoudt met de vraag welke diensten er nodig zijn.

probleem: IT-afdelingen moeten niet meer met

De

gefragmenteerde projectbudgetten werken, maar

IT-afdeling


moet

deze

diensten

vervolgens

met

een

waar

ze

dat de problematiek bij grote organisaties in het

moeten

ze

commerciële domein net zo nijpend is als in het

afgerekend worden op de bedrijfsdoelstellingen.

publieke. “De overheidssector is vaak negatief in het

Moet de gemeente bezuinigen, dan is het aan de

nieuws als het gaat om IT. Dat komt omdat ze een

IT-afdeling om een voordelig pakket aan te schaffen.

verantwoordingsplicht

Dat is het waardeketendenken waar IT-afdelingen

dus openbaar zijn. Als een grote bank een soortgelijk

verstand van moeten krijgen.” Van Gaalen benadrukt

probleem heeft, hoor je daar nooit wat over.”

autoriteit

autonoom, over

centraal

hebben.

budget

Bovendien

heeft

en

de

problemen

Lastig leren Over de vraag in hoeverre het waardeketendenken nu al wordt toegepast, maakt Van Gaalen zich geen

‘Het kostenverschil wordt pijnlijk zichtbaar’

illusies.

“Het

aantal

mensen

dat

het

begrijpt,

implementeert en er verantwoording voor neemt, is nu nog nagenoeg nul. De branche is wat dat betreft nog niet volwassen genoeg. Bovendien is het ITonderwijs zoals we dat nu kennen vaak te algemeen en abstract. En de tragiek van een branche die snel verandert, is natuurlijk dat het onderwijs altijd opleidt


voor datgene wat inmiddels alweer verouderd is.

van een technologisch naar een facilitair bedrijf, zijn

Bovendien is er geen branche zo slecht geautomatiseerd

in staat deze innovaties uit te buiten. De innovatie-

als de IT. Op het moment dat je iets automatiseert in IT

kracht verschuift dus naar het managen van die

verandert het namelijk weer en moet je opnieuw

waardeketen. Op zich niet spectaculair, want dat doen

beginnen. Het is dus geen diskwalificatie van de

industriële ondernemingen zoals HP, Apple en Dell al

mensen in de IT-branche, het is simpelweg inherent

heel lang. Als wij onze computers goedkoper kunnen

aan de instabiliteit van de omgeving. In een instabiele

laten produceren in Taiwan, dan doen we dat. Daarna

omgeving is het nu eenmaal lastig leren. Het is dan

richten we ons weer op hightech, op het ontwerp en

ook goed mogelijk dat IT-medewerkers zich – naar-

besturen van de keten. Dus niet zozeer het productie-

mate cloud computing belangrijker wordt – moeten

proces zelf, maar de keuze waar dat proces het

omscholen. Dat iemand van een IT-afdeling tot in

beste plaats kan vinden, is voor ons belangrijk. IT-

detail weet uit welke specifieke componenten een

organisaties en -afdelingen bewandelen precies dezelfde

systeem bestaat, wordt steeds minder belangrijk.”

weg: van het feitelijke proces naar het bestuurlijke.”

Onvermijdelijk

‘Cloud computing is straks de gewoonste zaak van de wereld’

Het gaat misschien nog wel tien jaar duren, maar de HP Program Manager is ervan overtuigd dat cloud computing doorzet. “Die tien jaar hebben we nodig voor zaken als best practices, de completering van juridische modellen en het veranderen van de ‘mindset’

van

IT-afdelingen.

Bovendien

zijn

de

resources nu nog te beperkt om ineens het roer om te gooien.

Niettemin

is

cloud

computing straks de gewoonste zaak van de wereld. Uiteindelijk zal iedereen in een organisatie waar

IT

niet

de

primaire

activiteit is, moeten uitleggen waarom hij nog een eigen server gebruikt. En dat geldt ook voor het publieke domein. In de media zie je nu veel berichten over een eventuele rijkscloud verschijnen. Ook hierbij is het weer van belang dat die rijkscloud ingericht wordt volgens

het

waardeketen-

denken. Als je kijkt naar het applicatiesprectrum van overheden, dan varieert dat van zeer privacygevoelige toepassingen, zoals de bevolkingsadministratie, tot en met totaal niet-privacygevoelige

zaken.

Die niet-privacygevoelige zaken ga je natuurlijk niet uit je eigen

Innovaties van buitenaf

dure interne cloud halen, maar via de goedkoopste

“Ook op het gebied van security verandert er veel”,

provider. Dat is waardeketendenken, het vak van de

stelt Dick van Gaalen. “In de oude situatie, waarin IT

toekomst. Iets wat industriële bedrijven al sinds de

als efficiencyhulpmiddel wordt beschouwd, timmer je

Tweede Wereldoorlog doen, maar voor IT-afdelingen

alles dicht. Vanuit het waardeketendenken is dat

totaal nieuw is.”

buitengewoon onverstandig, want dan sluit je de hele innovatieketen van buiten uit. IT-afdelingen moeten

Converged Infrastructure

zich namelijk realiseren dat in ‘het nieuwe IT’ de

Centric heeft een contract gesloten met HP voor het

innovaties van buitenaf komen en niet meer van

leveren van een Converged Infrastructure als funda-

binnenuit. Nieuwe ontwikkelingen worden straks

ment voor Centric’s Cloud Services portfolio. Centric

voornamelijk aangeleverd door cloud-leveranciers en

helpt steeds meer klanten over te stappen van een

medewerkers die plaats- en tijdonafhankelijk werken

traditionele IT-omgeving naar een (gedeeltelijke)

en volop gebruikmaken van social media en mobiele

private cloud-omgeving en stelt klanten zo in staat

toepassingen zoals iPads en Blackberry’s. Alleen IT-

te betalen naar gebruik en te moderniseren zonder

organisaties die zich met succes weten te transformeren

de hoge IT-infrastructuurinvesteringen vooraf.


XCENT ondersteunt gemeente Dronten met detachering en advies

‘We zijn vol lof over de medewerkers van XCENT’ XCENT, zelfstandig onderdeel van Centric, viert dit jaar haar 12,5-jarig bestaan. Het bedrijf is in die 12,5 jaar uitgegroeid tot een organisatie met negentig medewerkers. Dagelijks ondersteunt XCENT overheidsinstellingen en andere organisaties bij hun bedrijfsvoering. De gemeente Dronten is één van de organisaties die behoort tot de vaste klantenkring. Naast detachering, heeft de gemeente ook een adviseur van XCENT Advies ingeschakeld om een informatieplan op te stellen.

Gemeentesecretaris Ronald Kool


XCENT ondersteunt de gemeente Dronten sinds 2003 in

ICT-ontwikkelingen

verschillende functies. Gemeentesecretaris Ronald Kool

De gemeentesecretaris ziet dat ICT steeds belangrijker

weet dat de eerste gedetacheerde medewerker een

wordt voor gemeenten. “De burger vraagt steeds meer

applicatiebeheerder was op de afdeling Begraafplaats-

van de overheid en de overheid wil meer service naar de

administratie. Hij vertelt: “Vervolgens hebben we mede-

burger. Het wordt eenvoudiger voor de klant, maar de

werkers op diverse functies en afdelingen gedetacheerd,

ICT erachter wordt steeds complexer. Er worden ook

van applicatiebeheerders tot een projectmanager en

meer eisen aan gemeenten gesteld qua veiligheid, ge-

een baliemedewerker. Momenteel hebben wij ook

bruiksvriendelijkheid en continuïteit. Kijk bijvoorbeeld

ondersteuning van een financieel specialist en een

naar Het Nieuwe Werken en hoe jonge mensen werken.

adviseur. We huren dus nogal wat medewerkers in via

Als overheid moeten we daarop inspelen, zodat we de

XCENT.”

jonge generatie een dienstverband aanbieden, waarin zij aan de slag kunnen met wat ze geleerd hebben en

Vacatures

werken zoals zij dit gewend zijn. We moeten dus een

Overheidsorganisaties zijn voortdurend in beweging.

breed servicevenster hebben, voor de klanten én de

Digitalisering, projecten, nieuwe weten regelgeving,

eigen medewerkers die werk en privé steeds meer

veranderingen, groei, maar ook tijdelijke capaciteits-

vervlechten. ICT moet hierop wel voorbereid zijn.” Ook

tekorten, uitval en ziekteverzuim zijn aan de orde van

maatschappelijk zijn er nogal wat ontwikkelingen die

de dag. Op die momenten bieden de professionals van

de overheid voor opgaven stelt. Kool concludeert dat

XCENT uitkomst. Zo ook binnen de gemeente Dronten.

Dronten het op een aantal fronten goed voor elkaar

Ronald Kool: “We hadden een aantal vacatures die we

heeft, maar de laatste jaren ook een stuk ontwikkeling

niet konden invullen vanwege plannen voor samen-

heeft gemist. “We verwachten met de contracten, die

werking met andere gemeenten. Maar we wilden op

we met Centric hebben afgesloten, een inhaalslag

deze functies wel continuïteit én deskundigheid. Ook

te maken, zodat we het beheer, de stabiliteit en de

wilden we het liefst ingehuurd personeel, zodat we het

continuïteit van onze kernapplicaties echt verbeteren.”

dienstverband kunnen beëindigen zodra dit nodig is. Met

gedetacheerde

medewerkers

is

dit

geen

probleem.”

Informatieplan Om de toekomstige ontwikkelingen het hoofd te bieden, heeft de gemeente Dronten de adviseurs van XCENT gevraagd een informatieplan op te stellen.

'Continuïteit én deskundigheid met ingehuurd personeel'

Dit plan helpt gemeenten om gestructureerd grip te krijgen op hun ICT. Ronald: “We hebben XCENT gevraagd om de behoeften te inventariseren die we nog niet in beeld hebben. In het informatieplan is goed geïnventariseerd wat we hebben en wat we – gezien vanuit de afdelingen – de komende jaren nodig hebben. Hierin ontbreekt nog wel het hoogste niveau voor strategisch beleid. Dit hebben we ook niet aan XCENT

Kennis

gevraagd, maar dat komt nu boven water uit een

Dankzij opleidingen, die afgestemd zijn op de specifieke

doelmatigheidsonderzoek dat loopt.”

bedrijfsvoering binnen gemeenten, en ruime ervaring met de applicaties leveren de medewerkers van XCENT

Het informatieplan geeft een goed overzicht van wat de

snel het gewenste rendement op voor gemeenten. “Ze

gemeente Dronten op middellange termijn te doen

hebben kennis van de inhoudelijke processen binnen

staat op operationeel en tactisch niveau. Ronald Kool:

gemeenten én van de applicaties. Het ligt voor de hand

“Hiervoor zijn medewerkers uit het management en het

dat een bedrijf dat gelieerd is aan Centric, ook kennis

bestuur, waaronder ikzelf, geïnterviewd. Het infor-

over deze applicaties in huis heeft. En juist voor functies

matieplan geeft ook uitsluitsel of alle wensen bekostigd

als applicatiebeheerders zoeken we naar mensen met

kunnen worden uit de lopende budgetten. De adviseur

kennis en ervaring. Dan kom je al snel bij XCENT uit”, stelt

van XCENT zit dus niet alleen in de ICT-adviesrol, maar

de gemeentesecretaris.

ook in de financiële adviesrol. Het informatieplan is inmiddels vastgesteld en op basis daarvan zijn ook

De gedetacheerde medewerkers zijn geen buitenbeentjes.

extra budgetten toegekend.” Een informatieplan is

“Wij hebben een vrij informele organisatie, dus mensen

volgens Ronald Kool een continu proces. “Je neemt je

die hier al langere tijd werken, worden al snel als

voor bepaalde zaken uit te voeren, maar de inkt is nog

collega’s gezien. Het is natuurlijk ook zo dat als je kennis

niet droog of je moet alweer bijsturen. We hebben daar-

en deskundigheid meeneemt, dit zorgt voor vreugde in

om ook een frequentie afgesproken met de gemeente-

de werkomgeving. Als ik kijk naar de duur van het

raad, waarin we het plan met XCENT evalueren.”

verblijf van de medewerkers die hier via XCENT zijn gedetacheerd, dan blijkt dat dit goed bevalt. We maken

Beheer

ook weleens mee dat we medewerkers inhuren waarvan

Een van de aanbevelingen die uit het informatieplan

het resultaat tegenvalt. Maar dit is bij XCENT nooit het

naar voren is gekomen, is dat de gemeente Dronten het

geval geweest”, zegt Kool.

beheer van haar applicaties dient te heroverwegen.


“Onze eigen ICT-infrastructuur blijkt onvoldoende om de groei van de kernapplicaties en het dataverkeer daaromheen aan te kunnen. Doordat onze huidige infrastructuur geoptimaliseerd dient te worden, hebben we deze keuze naar voren gehaald.” De gemeente heeft, na doorrekening van de verschillende scenario’s door een adviseur van XCENT, gekozen voor een oplossing waarbij Centric zowel de hardware als de software beheert. Ook verzorgt Centric de upgrades en de updates. “Het gaat om zo’n twintig applicaties rondom dienstverlening, financiën en sociale zaken. Het feit dat het beheer hiervan op afstand door deskundigen van Centric wordt gedaan, geeft meer zekerheid qua actualiteit en continuïteit.”

Gecertificeerd XCENT is TPM-gecertificeerd (Third Party Mededeling). Het bedrijf heeft een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren door Ernst & Young. Sinds juni 2011 zijn de adviseurs van XCENT ook door KING gecertificeerd

(Kwaliteitsinstituut

Nederlandse

gemeenten)

als

e-adviseur. Dit heeft voor Ronald Kool een aanzienlijke meerwaarde. “KING is een organisatie die de overheid zelf beheert en bestuurt. Het is een jonge organisatie, die ons helpt om de weg te vinden in het doolhof van ICT-ontwikkelingen. We verwachten in de toekomst ook steeds meer kwaliteitsnormen en praktische hulpmiddelen van KING om de uitdagingen op ICT-gebied goed op te lossen. Als adviseurs van die kennis op de hoogte zijn, nemen zij die kennis automatisch mee in hun advies.”

Waardering De gemeente Dronten heeft veel medewerkers van XCENT in huis gehad, in langdurige dienstverbanden en meerdere opdrachten. “Ik heb alleen maar waardering en lof voor de medewerkers van XCENT. Zo heb ik met de laatste inhuur van adviseur Alwin Kohlbrugge gemerkt dat hij beschikt over kennis en kunde, goed en tactisch communiceert en de weg in de organisatie goed weet te vinden. Daar ben ik vol lof over.” Dit sluit goed aan bij de slogan van XCENT: dienstverlener met karakter. De gemeente-secretaris: “Onder karakter versta ik dan ook kennis en oog voor onze behoeften als organisatie. Het is natuurlijk ook leuk voor de adviseur zelf dat hij niet alleen een rapport schrijft, maar dat er ook daadwerkelijk wat mee gedaan wordt. Dit is voor mij het bewijs dat het informatieplan een belangrijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van ICT binnen onze gemeente.”

OVER XCENT XCENT is als zelfstandige werkmaatschappij onderdeel van Centric en viert dit jaar haar 12,5-jarig bestaan. XCENT begon als een kleine organisatie met één personeelslid met de focus op dienstverlening. Inmiddels telt de organisatie bijna negentig personeelsleden en richt zich, naast detachering, op outsourcing, advies en expat support voor gemeenten, provincies en andere overheidsinstellingen, maar ook voor organisaties in de profit-sector. Samen met de opdrachtgever analyseert XCENT specifieke personele en organisatorische behoeften, waarbij de wensen van de klant altijd centraal staan. Voor meer informatie over de dienstverlening van XCENT neemt u contact op met salesmanager Erik Mossou, via telefoonnummer +31 73 686 86 08. Of kijk op www.xcent.nl.


De gemeente Doetinchem over informatiebeveiliging

‘We willen met de tijd mee, maar geen onnodige risico’s lopen’ De gemeente Doetinchem heeft informatiebeveiliging hoog op de agenda staan en kijkt daarbij verder dan de verplichte audits alleen. In haar laatste risicoanalyse - die is uitgevoerd door Centric - heeft de Achterhoekste gemeente bijvoorbeeld ook het digitale werken meegenomen. Een thema dat voor sommige onderdelen bij de gemeente tegelijk met de verhuizing naar het gerenoveerde stadhuis wordt ingevoerd. Françoise van den Ham, teamleider Informatiemanagement bij de (staf)afdeling Services: “Door proactief over informatiebeveiliging na te denken, krijg je realistischere plannen en voorkom je dat je achter de feiten aanloopt.”


Samenhang De gemeente neemt informatiebeveiliging zeer serieus. “We willen veel informatie delen, omdat we het burgers zo gemakkelijk mogelijk willen maken. Tegelijkertijd schept dat de verplichting om zorgvuldig met die gegevens om te gaan. Op het gebied van privacy, maar ook wat betreft de kwaliteit en beschikbaarheid van gegevens. Als je geen goede procedures hebt om de juistheid van gegevens te waarborgen, snijd je jezelf onherroepelijk in de vingers. Stel; je hebt al je systemen aan elkaar gekoppeld en ergens zit een fout. Dan zit die fout overal. Informatiebeveiliging gaat dus verder dan alleen techniek. Het gaat om kwaliteit, integriteit, beschikbaarheid en vertrouwelijkheid. Die samenhang is essentieel wil je gegevens veilig en tijdig delen. Daar proberen wij als gemeente rekening mee te houden.”

‘We proberen altijd vooruit te kijken’ Beter dan genezen Er vinden periodieke controles plaats bij gemeenten waarbij wordt gekeken naar het voldoen aan alle voorwaarden, voorschriften en protocollen. Dit gebeurt op basis van audits. “Om hierop voorbereid te zijn, heeft de gemeente door Centric in 2004 en 2010 een risicoanalyse laten uitvoeren”, vertelt Françoise van den Ham. “Behalve naar de Code voor Informatiebeveiliging (CvIB) en de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) zijn ook de Wet Gemeentelijke Basis Administratie (GBA), de Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen (SUWI) en de Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR) onder de loep genomen. Bovendien hebben we Centric gevraagd onderzoek te doen naar zaken die in eerste instantie niet in het standaardonderzoek zijn opgenomen, zoals flexwerken, social media en de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). Waarom? Er zijn twee manieren om iets te doen: je kunt wachten tot iets verplicht wordt gesteld en het vervolgens uitvoeren of je neemt al maatregelen voor iets verplicht is. Wij proberen altijd vooruit te kijken. Want op het moment dat je iets oppakt en het nog niet is verankerd in allerlei regelingen, kun je het beheersen - en dus beter - uitvoeren of inplannen. Daarom werken we graag mee aan pilots. Door actief mee te denken krijg je realistischere plannen en door bijtijds te beginnen kun je projecten een betere Françoise van den Ham werkt sinds 2001 voor de gemeente

plek in je organisatie geven. Zonder achter de feiten aan te lopen.

Doetinchem. Het team Informatiemanagement - waaraan zij

Daarom hebben we nu alvast de BAG laten onderzoeken.

leiding geeft - bestaat uit verschillende onderdelen. “We hebben

Daar komt straks namelijk ook een audit op. Als je dit nu al op

drie adviseurs in dienst die de afdelingen ondersteunen bij de

orde hebt, voorkom je later herstelwerk.”

bedrijfsvoering. Daarbij kun je denken aan het invoeren van informatiesystemen, maar ook aan thema’s zoals digitaal werken

Op de agenda houden

en informatiebeveiliging. Daarnaast bestaat het team uit een

De teamleider Informatiemanagement beaamt dat het ook

procesbeschrijver en een aantal centrale gegevensbeheerders,

binnen de gemeente Doetinchem weleens lastig is de afdelings-

zoals websitebeheerders. En sinds 1 mei 2011 is het team

hoofden van het belang van informatiebeveiliging te overtuigen.

Documentaire Informatievoorziening aan ons team toegevoegd.”

“Des te beter het gaat, des te moeilijker het is om informatie-

In totaal werken bij de gemeente Doetinchem circa 450 medewerkers.

beveiliging op de agenda te houden. Informatie wordt nog lang


niet altijd als kritische bedrijfsfactor gezien. Een

betalingen mee doen niet in de uitwijk zat. Dankzij

manager kijkt vaak primair naar de financiën en het

deze gestructureerde aanpak van het onderzoek

personeel. En dat terwijl tegenwoordig steeds meer

kwam dit toch boven water. En dat was belangrijk,

gegevens gedeeld worden en het belangrijk is dat die

want zonder die applicatie zijn we niet in staat de

gegevens juist zijn en op tijd worden aangeleverd.

uitkeringen over te maken of andere betalingen te

Ook andere afdelingen maken immers gebruik van die

doen.” Uit de risicoanalyse die in 2010 is uitgevoerd,

informatie. Niet iedereen is zich hier al even goed van

bleek

bewust. En nu we een grote stap hebben gezet naar

informatiebeveiliging weinig tekortkomingen kent.

digitaal werken, wordt ook de continuïteit steeds

“Wel kwam naar voren dat het instellen van een eigen

belangrijker. Een technische storing heeft nu veel

privacybeheerder een goede stap zou zijn.”

dat

de

gemeente

op

dit

moment

qua

meer invloed dan vroeger. Toch denken mensen zelden uit zichzelf na over informatie, ze moeten

Met de tijd mee

getriggerd worden.”

Op verzoek van de gemeente zijn in 2010 ook social media in de risicoanalyse meegenomen, hoewel de gemeente hierover nog geen officieel beleid voert. “Veel collega’s maken geregeld gebruik van LinkedIn, het college plaatst berichten op Twitter en burgemeester Kaiser houdt een weblog bij. Aan de ene kant een interessante ontwikkeling, want burgers krijgen op die manier een goed beeld van wat een wethouder of burgemeester doet. Aan de andere kant zijn we ons ervan bewust dat ook hier risico’s aan verbonden zijn. We willen met de tijd mee, maar geen onnodige risico’s lopen. Het is daarom belangrijk je af te vragen welke richtlijnen je mensen meegeeft als je social media inzet. Want zodra je privé iets in je profiel zet over de gemeente Doetinchem, profileer je je wel namens de gemeente Doetinchem. De scheiding werk en privé vervaagt. Bovendien moeten we ervoor zorgen dat bepaalde groepen mensen de boot niet missen. Niet iedereen maakt immers gebruik van social media. De vraag is dan ook hoe we dit soort kanalen op een efficiënte manier kunnen inzetten.” De gemeente heeft samen met Centric getoetst of en in welke mate dit soort vragen bij de afdelingshoofden spelen. “We hebben geconstateerd dat hier wel degelijk over nagedacht wordt. Maar nadenken is

Risicoanalyses Consultants van de afdeling Security & Continuity hebben de risicoanalyse ingevuld door alle betrokkenen

één, concreet stappen zetten is een tweede. Je moet ze handvatten geven en prikkelen. Je moet ze bewust een keuze laten maken.”

te interviewen. Het voordeel van deze aanpak is volgens Van den Ham dat de managers zo aan de hand

Voorbereid

genomen worden om zich actief te verdiepen in de

“Dat geldt ook voor digitaal werken waar de afdeling

beveiligingsmaatregelen van hun afdeling. “Natuur-

Documentaire

lijk moet een manager kunnen vertrouwen op degene

bezighoudt”, stelt Van den Ham. “Tot voor kort had

die het beleid uiteindelijk uitvoert, maar je bent

iedereen de beschikking over zijn eigen papieren

wel eindverantwoordelijk. Zo'n risicoanalyse is voor

dossiers, maar als we straks terugverhuizen naar het

managers met veel personeel een stimulans, een

nieuwe stadhuis is het merendeel digitaal beschikbaar.

formele gelegenheid om periodiek na te denken over

We worden dus steeds afhankelijker van het digitale

of ze bepaalde zaken op beveiligingsniveau geregeld

netwerk. Dat betekent dat we op een andere manier

hebben.” Centric heeft een gestructureerde aanpak

naar informatie moeten kijken; dat we goede

om te behandelen wat relevant is voor degene die

gemeenschappelijke afspraken moeten maken. Hoe

geïnterviewd wordt. “Alleen met een dergelijke

gaan wij als gemeente met informatie om? Hoe slaan

aanpak haal je alles boven wat gecontroleerd moet

we het op? Hoe zorgen we ervoor dat de informatie

worden. In 2004 bijvoorbeeld, werkten we aan een

toegankelijk is en blijft en hoe waarborgen we de

uitwijkregeling. Iedereen was het erover eens dat het

continuïteit van onze diensten en de privacy van onze

uitbetalen van uitkeringen heel belangrijk is en dat

burgers? Met al die vragen houden we ons nu bezig.

we op dat gebied continuïteit moeten bieden. Maar

Niet alleen omdat weten regelgeving ons dit

wat in eerste instantie niet opgemerkt werd, maar

oplegt, maar omdat we voorbereid willen zijn op wat

wat wel uit het continuïteitsonderzoek naar voren is

komen gaat. Er staat ons wat dat betreft nog genoeg

gekomen, was dat een kleine applicatie waar wij de

te wachten!”


Informatievoorziening

zich

mee

Evenementen november/december 2011 Klantendag Key2Financiën

KCC Congres

Onze klantendag Key2Financiën staat dinsdag 1 november in het

Op donderdag 17 november organiseert CKC Seminars de tweede

teken van e-facturering. We hebben een uitgebreid programma

editie van het KCC Congres. Digitale dienstverlening wordt steeds

samengesteld met alles over de ontwikkelingen op dit gebied.

belangrijker. Voor de gehele overheidssector geldt dat de vraag

Op deze dag bespreken we met elkaar de toekomst van e-factureren.

naar klantgericht, transparant en kostenbesparend optreden

Een hoogtepunt van het programma is de bijdrage van Marco

professionalisering

Pastors, ambassadeur e-factureren. Hij geeft in een lezing zijn

(Nationaal uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-Overheid)

visie op het gebruik en de voordelen van e-factureren.

móeten alle gemeenten in 2011 een ingericht en werkend KCC

Meer informatie: www.centric.eu/key2financien

hebben. Hoe is de praktijk en hoe bereikt u dit einddoel? Centric is

noodzakelijk

maakt.

Volgens

het

NUP

aanwezig als exposant op dit congres en kan u hierin adviseren.

Regiocongres I

Meer informatie: www.kcc-congres.nl

Op 9 november organiseren de afdelingen Zuid-Holland/Zeeland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg van de Nederlandse Vereni-

Regiocongres II

ging voor Burgerzaken een najaarscongres. Centric is hier met een

Op 24 november organiseren de afdelingen Friesland, Noord-Oost

stand aanwezig. Het evenement vindt plaats in de Brabanthallen

en Overijssel van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken

in ‘s-Hertogenbosch. Het congrescomité is druk in de weer om een

een regiocongres. Het evenement vindt plaats in Hotel van der

boeiend programma samen te stellen. Speciale aandacht is er dit

Valk in Assen. Op deze dag wordt er nadrukkelijk ingespeeld op

jaar voor de burgerlijke stand.

de ontwikkelingen waar de afdeling Burgerzaken/Publiekszaken

Meer informatie: www.nvvb.nl

de komende jaren mee te maken krijgt. Het thema luidt ‘de verbouwing van Burgerzaken’. Ook dit jaar presenteren wij

Raadslid.nu

ons hier op de informatiemarkt en natuurlijk wisselen wij graag

Op zaterdag 12 november vindt het eerste grote jaarcongres

Meer informatie: www.nvvb.nl

ideeën met u uit.

van Raadslid.Nu plaats in Hotel en Congrescentrum Papendal in Arnhem. Het thema van het congres is ‘Het raadslid van de toekomst'. Het wordt een evenement met een aantrekkelijk

Divosa najaarscongres

plenair programma en een reeks interessante workshops, speciaal

Gemeenten krijgen er taken bij en moeten daar met minder geld

ontwikkeld voor gemeenteraadsleden, met het oog op hun

een succes van maken. De grote lijnen van al die veranderingen

toekomst. Centric sluit goed op dit thema aan met haar workshop

zijn nu langzamerhand wel duidelijk. Dat maakt het VNG Divosa

‘iTV.Loket, de nieuwe manier van communiceren!’.

Najaarscongres 2011, op 24 november in het Circustheater te

Meer informatie: www.raadslid.nu

Scheveningen, een mooie gelegenheid om met elkaar uit te wisselen hoe we als lokale overheid kansen kunnen bieden aan mensen die het niet zelf redden. Centric ziet u dan ook graag even langskomen bij ons op de stand. Meer informatie: www.divosa.nl

Geo-Info Xchange In samenwerking met GIN (Geo-Info Nederland) organiseert VNU Exhibitions Europe op 30 november en 1 december 2011 Geo-Info Xchange. Centric is hier samen met Oranjewoud aanwezig als exposant. Geo-Info Xchange is het platform voor geoproducten, toepassingen en diensten in Nederland en is het toonaangevende evenement voor iedereen die professioneel actief is in de geo-markt. Meer informatie: www.geoinfoxchange.nl


Melodies 3.0 verbindt Het leggen van verbindingen is in ons werk en in het dagelijks

burgers, bedrijven en instellingen. Door hier nu aandacht aan te

leven van groot belang. Door te verbinden, breiden we onze

geven, kunt u uw politieke ambities realiseren en zorgen voor een

relaties uit, delen we kennis, drijven we handel en organiseren

efficiënte uitvoering. Het leggen van verbindingen is een

we de samenleving. Het leggen van verbindingen is ook voor de

voorwaarde om efficiënter te werken, hoogwaardige dienst-

overheid van groot belang.

verlening te bieden en brede participatie mogelijk te maken.

Nieuwe verbindingen vormen uiteindelijk de sleutel tot het

Wilt u meer weten over de oplossingen voor uw organisatie?

succes van het overheidsoptreden. En dat is precies waarop

Neem contact op via [email protected] of 0182 34 50 00.

Centric Melodies 3.0 de nadruk legt. We werken continu aan nieuwe en betere verbindingen tussen overheidsorganisaties,

www.centric.eu/overheid

Centric. Minister Donner over data van de overheid. Mike Chung: 'Bedrijven moeten zich richten op hun core business'

Recommend Documents