Wetenschap en bedrijfsleven moeten samensmelten op Twente Kennispark

Kees Eijkel:

juni 2010

‘Wetenschap en bedrijfsleven moeten samensmelten op Twente Kennispark’ Ledenmagazine van

Spin-offs Radboud Universiteit Nijmegen floreren • Bert Draaijer: ‘Ondernemers moeten meer samenwerken’ • Geld verdienen met innovaties staat centraal tijdens congres VNO-NCW Midden • Bedrijven kiezen voor duurzaamheid omdat ze energie en geld willen besparen • Rob Eradus: ‘Ik wil van de leden horen wat er speelt’ • In een familiebedrijf ben je nooit alleen

Een Friese blik ziet dat u naast ondernemer ook gewoon mens bent.

Privé en zakelijk moet je gescheiden houden. Maar ﬁnancieel gezien lopen die twee toch vaak door elkaar. Zeker als u ondernemer bent. Wilt u privé en zakelijk optimaal bij elkaar laten aansluiten, dan is daar een nuchter en eerlijk advies voor nodig. Met oog voor de ondernemer én de mens. Een advies dat alle aspecten en mogelijke scenario’s meeneemt. Zeg maar: een Fries advies. www.frieslandbank.nl

Middelpunt

Twente Kennispark Nederland zet in op het creëren van een kenniseconomie om de welvaart van de toekomst veilig te stellen. Daarmee is het vercommercialiseren van kennis van evident belang. In Twente hakt men al dertig jaar met dit bijltje.

10

Mercator Incubators In juni opent Mercator III, een onderkomen voor spin offs van de Radboud Universiteit Nijmegen, de deuren. En het is nodig; waar een groot deel van het bedrijfsleven onder de crisis gebukt gaat, presteren de incubators in Nijmegen als nooit tevoren.

14

Food, Feed & Fuel Tijdens het Food, Feed & Fuel-congres van VNO-NCW Midden krijgen deelnemers volop de kans om in contact te komen met nieuwe zakenpartners. Met de actuele inhoud en verrassende inleider Prins Carlos is het bij voorbaat een evenement dat niet mag worden gemist.

20

Het Roode Koper Hoewel ze hopen slechts ‘passanten’ te zullen zijn in het dertig luxe kamers tellende hotel en landgoed Het Roode Koper in Ermelo, hebben Jon-Ivar en Yolanda Sörensen zich nu vol overgave op het managen ervan gestort. Elke vierkante centimeter is verbouwd.

32

Verder: Nieuws

4

De Drive: Erik van Scheijndel en Rob Moritz

17

Nieuwe voorzitter VNO-NCW Noord-Veluwe Bert Draaijer

19

Column Andries Greiner

18

Column Bernard Wientjes

18

Een mix van duurzame energie is de toekomst

22

In het Middelpunt: Marco Behrens

25

Rob Eradus: nieuwe voorzitter VNO-NCW Utrecht

27

Nieuwe leden

28

Agenda

30

Column Martin Stor

31

Colofon

38

Kansen in een nieuwe wereld Ondernemen is: kansen benutten en zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Zorgen dat je veranderingen in de markt signaleert en de bedrijfsvoering erop aanpast. Flexibiliteit is ondernemers niet vreemd, het is de voorwaarde voor succes. Dat de wereld aan het veranderen is, is geen nieuws. Kredietcrisis, recessie, van consumptiemaatschappij tot een zoektocht naar zogenaamde ‘duurzaamheid’. Een populaire kreet die tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt. Wat mij betreft vaak ten onrechte, wij als ondernemers zijn al tijden bezig met het zoeken naar oplossingen die duurzaamheid voor de toekomst brengen. Laat onverlet dat het woord tegenwoordig gebruikt wordt voor producten die langer mee gaan. Ondernemers proberen zich hiermee te onderscheiden en consumenten te verleiden juist voor dit duurzame product te kiezen. Op het vlak van energie, voeding en duurzaamheid liggen volop zakelijke kansen. Ook voor ondernemers in andere sectoren is hier winst te halen. Bent u op de hoogte van het voordeel dat u ermee kunt doen? VNO-NCW Midden organiseert op 9 november een congres met als titel ‘Food, Feed & Fuel, energie voor een gezonde economie’. Daar benadrukken we juist de zakelijke kansen op deze deels nieuwe markt. Prins Carlos leidt het onderwerp op inspirerende wijze in. Dit relatief onbekende lid van het Koninklijk huis is zeer bevlogen als het gaat om ondernemen en duurzaamheid. Er is volop ruimte om ideeën te delen en wat het congres onderscheidend maakt, is dat we de interactie voor, tijdens en na het congres buitengewoon gaan organiseren. Techniek maakt het mogelijk de juiste partner voor u op te sporen en aan u te koppelen. Belofte maakt schuld en die uitdaging gaat VNO-NCW Midden graag aan. Wij denken dat veel van de leden bij ons congres op 9 november betrokken willen zijn door middel van een productpresentatie of invulling van een bepaalde sessie. Hier stellen we u natuurlijk graag voor in de gelegenheid. Want we weten, succes in ondernemen is ook op het juiste moment op de juiste plaats de juiste mensen ontmoeten. Een congres dat u niet mag missen! Tineke Bakker- van Ingen Voorzitter VNO-NCW Midden PS: kijk voor meer informatie op www.foodfeedfuel.nl Middelpunt juni 2010

3

Nieuws uit de regio Veel Achterhoekse werkgevers op zoek naar ‘vers bloed’

Run op jongerenvouchers Achterhoek De jongerenvoucher is bij Achterhoekse ondernemers gretig ontvangen. De voucher, met een waarde van 2500 euro, is bestemd voor werkgevers die voor tenminste zes maanden een jongere in dienst nemen. Binnen een dag werden 68 aanvragen ontvangen, in totaal hebben 100 ondernemers zich ingeschreven. De toewijzing van de 50 beschikbare vouchers is in volle gang. Het project is een initiatief van VNO-NCW Achterhoek, Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, COLO en UWV Werkbedrijf. De jongerenvoucher is één van de projecten in de regio Achterhoek vanuit het actieplan Jeugdwerkloosheid om jongeren aan de slag te helpen. Sandra Cornelissen, VNO-NCW Achterhoek, is als trekker van dit project heel tevreden: “Het moet lukken om voor alle 50 vouchers die beschikbaar zijn een goede match te maken tussen een werkgever en een jongere. De adviseurs van JouwUnit/ UWV WERKplein gaan de komende weken alle werkgevers benaderen en afspraken maken. Iedereen die zich

heeft ingeschreven krijgt dus vanzelf bericht.” Ze vindt het jammer dat ze vanwege het grote aantal inschrijvers wellicht een aantal werkgevers moet teleurstellen. “Gelukkig zijn er meer regelingen rondom het in dienst nemen van jongeren. De JouwUnit/WERKplein-adviseurs weten daar het fijne van en kunnen de werkgevers hierover meer vertellen.” Werkgevers die zich niet hebben ingeschreven en meer willen weten over die mogelijkheden, kunnen nog steeds via de website contact opnemen met het UWV. Voor meer informatie en inschrijven: www.versbloedcadeau.nl. Gelderland-Midden en Stedendriehoek Voor werkgevers in de regio Gelderland-Midden en Stedendriehoek start de inschrijving voor de tweede tranche van 100 vouchers op 28 juni (zie www.versbloedcadeau.nl). Contactpersoon: Sandra Cornelissen, VNO-NCW Achterhoek, 06 - 50 820 156.

Gunstige weersverwachting ondernemersklimaat Nijmegen VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen reageert positief op het Nijmeegs coalitieakkoord van GroenLinks, PvdA en D66. De nieuwe progressieve coalitie staat een duurzaam, sociaal en economisch sterk Nijmegen voor ogen. Nijmegen heeft de ambitie om koploper te worden op het gebied van klimaat en energie en zo de aantrekkelijkheid verder te vergroten voor duurzame bedrijvigheid. “Het neerzetten van Nijmegen als duurzame en innovatieve stad is ambitieus en biedt veel kansen”, aldus vicevoorzitter Eric van Gaalen. “Echter, om deze ambities te kunnen verwezenlijken is het werken aan een goede bereikbaarheid van de stad met de nodige investeringen in mobiliteit en terug op de agenda plaatsen van de A73 een belangrijke randvoorwaarde. Voordat we vol in gaan zetten op de A73 moeten we eerst 100% zekerheid heb-

ben dat de A15 doorgetrokken wordt! Het verlagen van de lokale lasten voor bedrijven, het aanpakken van de regeldruk en het verkorten van procedures draagt verder bij aan een beter ‘ondernemersimago’ van de stad.” Van Gaalen is verheugd dat het Nijmeegs college is verrijkt, onder andere met (oud)-ondernemer Bert Jeene als wethouder Economische Zaken. “Vol verwachting kijken wij uit naar de beloften (voor ondernemers) van deze coalitie. Als dit coalitieakkoord ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd, dan behoort het voor Nijmegen zo kenmerkende imago ‘Havana aan de Waal’ voortaan misschien wel tot de geschiedenis.” Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Gerbert Wubs, regiomanager VNO-NCW regio Arnhem - Nijmegen 055-5222606

Middelpunt Ledennieuws Jur Zandbergen, voorzitter VNO-NCW NoordoostOverijssel: “Het Regionaal Techniekcentrum zoals dat in september 2010 in Hardenberg van start gaat is een must voor onze regio. Het behouden van goed opgeleide jeugd is van eminent belang voor de economische ontwikkeling van de regio en het bedrijfsleven. Dit kan doordat er in het RTC voldoende gekwalificeerd praktijkonderwijs door en voor ondernemers wordt aangeboden.”

VNO-NCW IJsseldelta verheugd over toegezegde aanpak N35 De N35 tussen Zwolle en Wijthmen wordt 2 x 2 baans. Minister Eurlings heeft op woensdag 28 april zijn handtekening gezet voor dit 52 miljoen euro kostende plan. Bij start van de aanpak aan de A28 bracht hij dit goede nieuws. Jacco Vonhof, voorzitter VNO-NCW IJsseldelta, reageert verheugd op dit bericht. “In deze tijd van bezuinigen, waarbij allerlei infrastructurele projecten op de lange baan worden geschoven, is het mooi te zien dat het Rijk oog heeft voor deze belangrijke regionale verbindingsweg. VNO-NCW IJsseldelta heeft hier geruime tijd voor gepleit en is blij met dit resultaat. Een goede impuls voor onze regionale economie.” In de voorkeursbeslissing van Eurlings staat dat het hele plan 52 miljoen euro kost en dat de regio daarvan 30 miljoen bijdraagt en de rijksoverheid 22 miljoen. De volgende stap in het proces is dat later dit jaar een ‘aanvangsbeslissing genomen wordt voor planstudie’. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marcel van ‘t Hul, regiomanager VNO-NCW IJsseldelta 055-5222606

Visser & Visser nu ook in Apeldoorn

Vanaf 1 april jl. is Visser & Visser Accountants-Belastingadviseurs ook gevestigd in Apeldoorn. Vestigingsleiders Henry van Hattem AA en drs. Jaap van Beek RA zijn enthousiast over het uitbouwen van deze nieuwe vestiging en zien volop kansen om ondernemers in Apeldoorn met raad en daad terzijde te staan. Het adres is: Laan van Westenenk 12, 7336 AZ in Apeldoorn. Novon en Wecovi bieden jongeren nieuwe kans op arbeidsmarkt

Schoonmaakbedrijf Novon en productie- en handelsbedrijf van reinigingsmaterialen Wecovi nemen zeven jongeren in dienst met afstand tot de arbeidsmarkt. Via het 1000-jongerenplan van de provincie Overijssel leiden Novon en Wecovi de jongeren op en bieden hun praktijkervaring. Na een jaar hebben de jongeren met een gedegen praktijkopleiding hun kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk vergroot. Belastingadvieskantoor Sidler sluit zich aan bij Countus

Belastingadvieskantoor Sidler te Amersfoort heeft zich per 1 april 2010 aangesloten bij Countus accountants + adviseurs en gaat verder onder de naam Countus Sidler accountants + adviseurs. Het team wordt versterkt met vestigingsdirecteur Ruud Wijnands RA, lid VNO-NCW Eemland.

Kees Meijer (directie Countus), Norbert Sidler, Ruud Wijnands, Peter van de Streek (directie Countus]

Genomineerden Koning Willem I prijs

Voor de Koning Willem I prijs zijn zes ondernemingen genomineerd, waaronder ons lid Ten Cate nv te Almelo in de categorie grootbedrijf. Op 25 juni 2010 zal de Koning Willem I Prijs voor worden uitgereikt door Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje in de Koninklijke Schouwburg te Den Haag. Peter Feijtel, Accon AVM, luidt gong NSYE Euronext

Meine Breemhaar, voorzitter VNO-NCW MKB Flevoland: “Politici en bestuurders tellen vaak alleen het aantal starters als een bewijs van goed beleid. Beleid dat zich richt op kwantiteit leidt echter tot armoede, zowel bij de startende als bij de bestaande ondernemers.”

Accon AVM adviseurs en accountants is een van de snelst groeiende zelfstandige accountancyorganisaties van het land. Ter gelegenheid hiervan heeft Peter Feijtel, voorzitter van de Raad van Bestuur van Accon AVM, op donderdag 22 april 2010 de handelsdag op de beursvloer geopend met de gongslag. Hij luidt daarmee tegelijkertijd Accon AVM’s ambitieuze toekomstplannen in, een verdere verdubbeling van de omvang.

Middelpunt juni 2010

5

Nieuws uit de regio Bedrijfsbezoek VNO-NCW Noordoost-Overijssel bij Mekufa Vroomshoop

Op donderdag 22 april jl. was VNO-NCW NoordoostOverijssel op bezoek bij Mekufa in Vroomshoop. Onder de aanwezigen vier nieuwe leden, die de gelegenheid kregen om van het nieuwe initiatief van Noordoost-Overijssel gebruik te maken: de speakers’ corner. Een platform (letterlijk) waarop nieuwe leden zichzelf en hun activiteiten kort kunnen introduceren. Voorzitter Jur Zandbergen opende de bijeenkomst met een aantal mededelingen over de huidige stand van zaken. Vervolgens introduceerde hij de deelnemers aan het rondje speakers’ corner. De nieuwe Defensie-vertegenwoordiger van VNO-NCW Midden, kolonel b.d. Loek Habraken, die aan een verkennende ronde door onze regio’s bezig is, greep ook zijn kans om op de zeepkist zijn ambities en werkzaamheden toe te lichten.

Mekufa twee verwerkingstechnieken in huis: drukgeleren en vacuümgieten. Een uitvoerige rondleiding door de productiehallen gaf een goede indruk van de activiteiten van dit bijzondere bedrijf. De bijeenkomst werd afgesloten met een aangeklede borrel waarbij er voor oudgedienden en nieuwkomers uitgebreid gelegenheid was om nader kennis met elkaar te maken. Contactpersoon: Nel Ezendam, regiomanager VNO-NCW Noordoost-Overijssel, [email protected]

Daarna was het woord aan Gieni Nijkamp, marketing manager van Mekufa. Zij verving Egbert Ekkel, die helaas op dat moment door de problemen in de luchtvaart als gevolg van de aswolk, niet op tijd terug kon zijn vanuit de Oekraïne. Mekufa is één van de weinige onafhankelijke bedrijven in Europa die zich toelegt op het gieten van epoxyhars, een thermohardende kunststof. Hoofdmoot van het programma vormen ontwikkeling, engineering en productie van isolatoren, bijvoorbeeld voor hoogspanningsschakelaars die vermogens tot 550.000 V aankunnen. Daarvoor heeft

Dries Crama, voorzitter VNONCW Stedendriehoek: “De overheid moet faciliteren, maar ondernemers moeten realiseren. Daar draait het om, en regelgeving mag dus niet belemmerend werken.”

Bert Draaijer, voorzitter VNO-NCW Noord-Veluwe: ”Wij zetten ons in voor het verkorten van de lijnen tussen overheid en ondernemers zodat het ondernemersklimaat op de Noord-Veluwe verbetert.”

Middelpunt Enerverend bezoek aan Luchtmobiele Brigade Schaarsbergen

Op maandag 10 mei was VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen te gast bij de Luchtmobiele Brigade in Schaarsbergen. Brigadegeneraal M.J.H.M. van Uhm hield er een uitermate boeiend verhaal over de nut en noodzaak van de Hollandse missie in Uruzgan. De leden kregen vervolgens tijdens een Static Show het voornaamste materiaal van de Luchtmobiele Brigade te zien en konden van gedachten wisselen met een aantal militairen over hun uitzendervaringen. Tijdens de bijeenkomst werd ook aandacht besteed aan de manier waarop ex-militairen instromen op de (regionale) arbeidsmarkt. Het buitengewoon inspirerende bezoek werd afgesloten met een heerlijke Indische hap. Kijk voor meer foto’s op www.vno-ncwmidden.nl/arnhemnijmegen. Voor informatie over de samenwerking defensie-bedrijfsleven kunt u contact opnemen met de Defensie-vertegenwoordiger voor VNO-NCW Midden, kolonel b.d. Loek Habraken, [email protected] of met de regiomanager van VNO-NCW Arnhem-Nijmegen, Gerbert Wubs, 055 – 5222 606, [email protected].

Rob Eradus, voorzitter VNONCW Utrecht: “15 ondernemersgroeperingen melden tijdens een door ons georganiseerde ontbijtsessie aan het nieuwe college en de raadsleden van Utrecht wat zij belangrijk vinden. VNO-NCW benadrukt dat om te kunnen investeren in duurzaamheid een bruisende duurzame economie van groot belang is!”

Hans Kroeze, voorzitter VNONCW Twente: ““Met FC Twente is dit jaar binnen en buiten de regio opvallend veel goodwill gekweekt. Het Twentse enthousiasme en de getoonde verbondenheid met elkaar geven aan dat in Twente (verborgen) krachten en sentimenten aanwezig zijn. Dat geldt ook op het gebied van ondernemerschap. Met de Regiobranding Twente willen we Twentse ondernemers en bedrijven nog meer zichtbaar maken. Met als doel het stimuleren van (nieuwe) verbindingen en het faciliteren van nieuwe vormen van samenwerking tussen ondernemers binnen en buiten de regio.”


7

Nieuws uit de regio

Foto: Nationale Beeldbank

Economische groei Twente blijft achter bij Nederland

Twentse economie versterken met stimuleren nieuwe sectoren

Recent heeft het ING Economisch Bureau ter gelegenheid van het Ondernemers Congres Twente geconstateerd dat de groei in Twente weer aantrekt. Het is in deze tijd van crisis een positief signaal dat er weer sprake is van economische groei in Twente. Niet alleen voor 2010 (0,7%) maar ook voor 2011 (1,5%). Echter, deze cijfers moeten in het licht worden gezien van het reeds geleden verlies aan omzet in deze regio. Vanuit dat perspectief constateren we dat het herstel nog broos is. Vooral ook omdat deze cijfers achterblijven ten opzichte van economische ontwikkeling in de rest van Nederland. Pas in 2013 zou de Twentse economie zich hersteld hebben op het niveau van 2008. Er is dus alle reden om alert te zijn. Het herstel van de economie speelt zich nu vooral af in de industriële sector. De bouw en haar toeleveranciers bevinden zich nog steeds in een moeilijke situatie die, ook op de korte termijn, naar verwachting nog niet zal bijtrekken. Op de korte termijn is de toename van de activiteit voor een deel van de economie dus een positief signaal. Maar op de lange

termijn spelen er voor Twente andere zaken. In de traditionele Twentse economie spelen de bouw, de transport en de industrie een belangrijke rol. De huidige crisis heeft laten zien dat het voor een gezonde economische toekomst van Twente noodzakelijk is om de basis van de economie te verbreden met nieuwe sectoren. Het stimuleren van kennisoverdracht en het toepassen van innovatie is daarbij van groot belang. Niet alleen binnen de bestaande sectoren, maar ook voor nieuwe sectoren in Twente (o.a. gezondheidszorg, nanotechnologie, mechatronica, robotica, voedingsindustrie). De Twentse kennisinfrastructuur (met o.a. de Universiteit Twente, Hogeschool Saxion en ROC van Twente) is voor het verbreden van deze economische basis van groot belang. Dat geldt ook voor de noodzakelijke ontwikkeling en verbetering van de fysieke infrastructuur zoals de verbreding van de A1, de verbreding en verdieping van het Twentekanaal en de doorstart van de luchthaven Twente. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rob Oostermeijer, regiomanager VNO-NCW Twente, 055 – 5222606, [email protected]. Foppe Atema, voorzitter VNO-NCW Achterhoek: “Met enige weemoed neem ik afscheid als voorzitter van VNO-NCW Achterhoek. Een club waar ik me met hart en ziel voor heb ingezet. Samen hebben we er een mooie club van gemaakt! Ik wens iedereen van harte echt goede zaken toe.”

Succesvolle ledenbijeenkomst Rivierenland Voor het verhaal van Jan Willem Jansen kwamen op donderdag 22 maart ruim 60 ondernemers uit Rivierenland naar Brasserie NU in Kerk-Avezaath bij Tiel. Jan Willem Jansen is registeraccountant en organisatieadviseur. Als zelfstandig ondernemer adviseert hij ondernemers en leidinggevenden over de te behalen doelstellingen en de weerstanden die men ervaart. Dit alles met het doel dat men hierdoor beter kan functioneren. Hij is ook de schrijver van het boek Op mijn plaat(s), waarin hij zijn levensverhaal vertelt. Dit begint bij het starten van de opleiding tot accountant, de overstap naar zelfstandig ondernemer en alle lessen die hij hierover niet op school heeft geleerd. In zijn interactieve presentatie stond de vraag centraal: wat wil ik bereiken en hoe kan ik dit realiseren? Door zijn persoonlijke verhaal werd een ieder duidelijk dat je de vakken geluk, gezondheid en plezier niet op school aangeboden krijgt maar wel van wezenlijk belang zijn. Jan Willem heeft ons laten zien hoe hij zakelijk erg succesvol was aan de hand van zijn inspirerende verhalen, illustraties en afbeeldingen. Op het hoogtepunt was hij de trotse eigenaar van vijf bedrijven met nog meer visitekaartjes en verschillende functies. Door een samenloop van omstandigheden en persoonlijke tegenvallers werd hij in 2000 geconfronteerd met een burn-

OP MIJ

N PLAA T

S out. In eerste instantie hield de schuldvraag hem bezig en wilde hij graag een antwoord op de oorzaak van de ontstane situatie. Na een periode met veel persoonlijk drama heeft hij de draad weer opgepakt en is nu werkzaam als gesprekspartner met slechts twee visitekaartjes, één voor Nederland en één voor België. In zijn huidige baan is het vooral van belang om te doen waarin hij goed is en goed te luisteren naar wat zijn klanten niet zeggen! Tot slot heeft hij nog wat interessante ervaringen van zijn huidige werkzaamheden besproken en toegelicht voor de aanwezig deelnemers. Nadat Joris Nelissen , de voorzitter in Rivierenland, Jan Willem Jansen de traditionele fles wijn en boekenbon had overhandigd, was het tijd voor de lunch en het netwerken. Jan Wille

m Jansen

Contactpersoon: Chrismar Huls, regiomanager VNO-NCW Rivierenland, 055 – 5222606, [email protected]

Middelpunt

Verenigingsnieuws

Nieuwe voorzitters VNO-NCW Utrecht en VNO-NCW Noord-Veluwe

Rob Eradus

Bert Draaijer

Foppe Atema

Tijdens de regiobijeenkomst op woensdag 31 maart hebben de leden van VNO-NCW Utrecht Rob Eradus gekozen als nieuwe voorzitter van de regio. Eradus neemt het voorzitterschap over van Arie Brienen (algemeen directeur Jaarbeurs Holding), die na twee termijnen van drie jaar aftreedt.

tuur waar op gemeentelijk, regionaal, provinciaal, maar ook landelijk en zelfs ook op Europees niveau invloed kan worden uitgeoefend. We hebben uitstekende bijeenkomsten, voeren lobby en zijn op de juiste plaatsen vertegenwoordigd. Een prima platform dus, waar je als lid van VNONCW Utrecht veel voordeel van hebt.’

de Noord-Veluwe, met bedrijvenkringen, maar ook tussen ondernemers onderling. “Ondernemers zoeken eerder de concurrentie, terwijl door samenwerking zoveel te winnen is”. Beide voorzitters vertellen elders in Middelpunt meer over hun voorzitterschap.

R.W.A. Eradus RA (49), partner van BDO accountants & belastingadviseurs in Utrecht, is sinds najaar 2006 bestuurslid van VNO-NCW Utrecht. Als voorzitter wil hij zich inzetten voor het ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap, mobiliteit in en om Utrecht en de arbeidsmarkt. Daarnaast wil hij de vereniging zichtbaarder maken in de regio. ‘VNONCW heeft een prachtige infrastruc-

Op de slotbijeenkomst van VNONCW Noord-Veluwe zal ook een voorzitterswisseling plaatsvinden. Als opvolger van Kees van den Berg is voorgedragen: ing. B. Draaijer, directeur Aarding Management BV in Nunspeet. Ook Bert Draaijer maakt al vier jaar deel uit van het bestuur. Als voorzitter wil hij zich vooral richten op samenwerking: met gemeentes op

Nieuwe bestuursleden VNO-NCW IJsseldelta Trudy Huisman, directievoorzitter Rabobank IJsseldelta en Peter Oude Vrielink, directeur/eigenaar Omni Mobilae, zijn op 20 mei toegetreden tot het bestuur van VNO-NCW IJsseldelta. De benoeming vond plaats na afloop van het bedrijfsbezoek aan Bomefa in Kampen, dat in het teken stond van het thema ‘inkoop’. Tijdens de afsluitende netwerkborrel was er gelegenheid voor de leden om kennis te maken met de nieuwe bestuursleden.

Op de slotbijeenkomst van VNONCW Achterhoek op 10 juni heeft Foppe Atema, algemeen directeur van GOMA BV, afscheid genomen als voorzitter van de regio Achterhoek. In zijn periode is VNO-NCW Achterhoek verder gegroeid naar de grootste regio van VNO-NCW Midden en zijn veel resultaten bereikt. De naam van de nieuwe voorzitter kon helaas nog niet in dit nummer van Middelpunt bekend gemaakt worden.

Koninklijk onderscheiden Tijdens de lintjesregen rondom Koninginnedag zijn vier leden van VNO-NCW Midden Koninklijk onderscheiden: • Theo Afman, directeur Meeuwsen Ten Hoopen, Lelystad • Cees Klerk, directeur Klerk Beheer BV, Lelystad • Herman Reimert, directeur Gebr. Reimert BV, Almere • Wouter de Vries, directeur H&P Vastgoed BV, Ermelo Zij zijn benoemd tot Ridder in de Orde van OranjeNassau. Van harte gefeliciteerd!


9

Foto: Patrick van Germert

Middelpunt Twente Kennispark verbindt wetenschap en bedrijfsleven

‘Het moet hier nog meer gaan bruisen’

Nederland zet in op het creëren van een kenniseconomie om de welvaart van de toekomst veilig te stellen. Daarmee is het vercommercialiseren van kennis van evident belang. Kennisvalorisatie is dan ook een hot topic binnen universiteiten, zo ook in Twente, waar men al dertig jaar met het bijltje hakt en voorop loopt in Nederland.

Kees Eijkel is directeur van Twente Kennispark, een Joint Venture van de Provincie Overijssel, gemeente Enschede en de Universiteit Twente (UT). Net zoals op andere universiteiten, in het bijzonder de technische, is de weg van kennis naar kassa hier een actueel thema. Er zijn echter grote verschillen in aanpak, een gevolg van de historie en de kenmerken van de regio. ‘Zo staat ondernemerschap hier in Twente al meer dan dertig jaar op de agenda’, vertelt Eijkel. ‘Dat heeft alles te maken met rector magnificus Harry van den Kroonenberg die in 1982 aantrad en stelde dat ondernemerschap een integraal deel van onze cultuur moest uitmaken. Dat was destijds vloeken in de kerk; universiteiten werkten niet voor het grootkapitaal, wetenschap bedrijven was een doel op zichzelf. Het werd hem dan ook niet in dank afgenomen in het wereldje, maar feit is wel dat we vanaf dat moment een heel ander soort wetenschappers kweekten. Kennis en commercie waren niet langer gescheiden werelden en het starten van nieuwe bedrijven werd gestimuleerd.’ Aandacht Dat Kroonenberg wat teweeg heeft gebracht wordt bewezen door het aantal bedrijven dat uit de UT voorkomt. Over de jaren zijn er ruim zevenhonderd gestart die momenteel goed zijn voor zo’n 6000 arbeidsplaatsen. Een zeer respectabel aantal in vergelijking met andere universiteiten zoals de technische Universiteit Eindhoven. Eijkel: ‘Maar dit verschil is goed te verklaren, los van het feit dat we er hier al langer aandacht aan geven.

Toen er begin jaren zestig werd gesteld dat er een nieuwe technische universiteit moest komen, rolden de provincies over elkaar om deze binnen te halen. Twente won, omdat de regio met het instorten van de textielindustrie veel banen verloor. Daarmee vervielen ook de meeste oem-ers als belangrijke drivers, en werd ondernemerschap belangrijker. En dat is nog steeds het geval. Dat betekent dat we minder vervlochten zijn met multinationals als Philips of ASML. De mogelijkheden om Intellectual Property te genereren uit toegepast onderzoek en daar geld mee te verdienen door het te verkopen werkt hier dus anders dan in andere regio’s. Er zijn minder faciliteiten en geld voor beschikbaar. Toch werken we hecht samen met de markt en genereren we een substantiële derde geldstroom, een optelsom van kleinere bedragen die van een relatief groot aantal bedrijven afkomt.’ Starters Twente Kennispark is een plek waar wetenschap en bedrijfsleven moeten samensmelten, waar kennisintensieve bedrijven zich kunnen vestigen en gezamenlijke projecten worden opgepakt, en een warm nest voor starters - al dan niet spin-offs van de universiteit. ‘Het is een open innovatieomgeving waar alles op het gebied van de weg van kennis, naar kunde, naar kassa bij elkaar komt’, aldus Eijkel. ‘We bewandelen daarbij drie hoofdlijnen, die van de starters, die van samenwerking met de industrie en de ontwikkeling van het fysieke gebied.’ Al tijdens de studie worden studenten aan de UT op verschillende


11

Denk in mogelijkheden

Gemeente Zeewolde:

Een zee van mogelijkheden! Door de centrale ligging van de gemeente Zeewolde is het een prima locatie geworden voor bedrijven in Food & Logistics. Centraal gelegen aan de rand van Flevoland, met plaatsen als Harderwijk, Amersfoort, Almere en Zwolle op korte afstand en de snelwegen A6, A27 en A28 zeer dichtbij maakt Zeewolde tot een toplocatie voor bedrijven.

www.ondernemeninzeewolde.nl

Middelpunt

manieren bewust gemaakt van de mogelijkheid een bedrijf te starten en wordt ondernemerschap onder de staf gestimuleerd. Starters kunnen rekenen op ondersteuning op drie fronten: het team, het idee en de middelen. Iedere vier maanden is er ruimte voor 25 starters om een intensieve training in ondernemerscompetenties binnen het zogenaamde Venturelab te volgen. Daarnaast wordt het idee dat aan de basis van de onderneming staat uitgebreid onder de loep genomen door een business development team. Zo wordt het lineaire denken dat kenmerkend is in de valorisatiediscussie – een goed idee betekent nog geen florerend bedrijf - omgezet in een werkende businesscase. Eijkel: ‘Bovendien hebben wij hier in Twente niet te klagen over seed fondsen en kennen we veel business angels die geïnteresseerd zijn in investeringsmogelijkheden. Die contacten worden ook gelegd en begeleid. Al met al heeft deze werkwijze grote successen opgeleverd, niet alleen als het gaat om het aantal starters, maar ook in omvang en kwaliteit. En dat is ook het doel. We

gaan niet voor honderden nieuwe bedrijfjes met tien werknemers die het hoofd net boven water kunnen houden. Dat is niet interessant voor de regio, niet voor de belastingbetaler die onze activiteiten uiteindelijk toch financiert, niet voor de ondernemer, maar ook niet voor ons als aandeelhouder, want dat zijn we vanaf 2001 in veel gevallen.’ Clusters ‘Wat betreft kennisvalorisatie is de samenwerking met de industrie voor ons de grootste uitdaging, simpelweg omdat er maar weinig grote innovatieve partijen in de omgeving zijn’, vervolgt Eijkel. ‘Vandaar dat we een model hebben ingericht op basis van het bouwen van samenwerkingsclusters. Het begint in de regel met de vraag van één partij. We zoeken er aanvullende partners bij en richten een Joint Venture op met bijbehorende businesscase gericht op kortetermijnwinst. Inmiddels draaien er zo’n zeven, bijvoorbeeld een met Boeing, Stork en Ten Cate op het gebied van de ontwikkeling van thermoplastics. Een ander cluster – met Thales - onderzoekt de

mogelijkheden van het maatschappelijk toepassen van serious gaming. Dit soort clusters heeft een eigen fysieke locatie met bijbehorende faciliteiten en bouwt in een open innovatie-omgeving aan nieuwe producten en diensten. Dat klinkt mooi en dat is het ook, tegelijkertijd moeten we ons op dit vlak nog behoorlijk versterken en hebben we heel wat bij te polijsten.’ De derde activiteit die de vercommercialisering van kennis aan de UT moet versterken ligt in de fysieke ontwikkeling van Kennispark. Kort gezegd, hoe interessanter de locatie, hoe meer kennisintensieve bedrijven, hoe meer samenwerking met de universiteit, hoe meer ontwikkeling van nieuwe innovatieve bedrijvigheid. Eijkel: ‘Het doel is zoveel mogelijk mixing en mingling te creëren. Vandaar ook onze vele bijeenkomsten, conferenties, workshops en samenwerking met industriële kringen en VNO-NCW Midden. Het moet hier nog meer gaan bruisen van de activiteiten, ideeën, samenwerkingsverbanden en energie.’


13

Spin-offs Radboud Universiteit Nijmegen floreren

‘Excellent onderzoek is de basis van het succes’

In juni opent Mercator III officieel de deuren. Het gebouw op de campus is primair bedoeld als onderkomen voor spin-off-bedrijven van de Radboud Universiteit Nijmegen (RU). En het is nodig; waar een groot deel van het bedrijfsleven steunt en kreunt onder de huidige crisis, presteren de universitaire spin-offs in Nijmegen als nooit tevoren.

Met Mercator III hebben kennisintensieve bedrijven bij de RU nu de keuze uit meer dan 25.000 vierkante meter bedrijfsruimte en tal van laboratoria en technische faciliteiten. Maar voor de universiteit begon het verhaal van science-to-business al twintig jaar geleden met de oprichting van het Universitair BedrijvenCentrum (UBC) door de publiek-private Stichting Gelder-Kennis. Die organiseerde en stimuleerde acties, advies en huisvesting voor starters. ‘Na de succesvolle start van het UBC volgden Mercator I en II’, vertelt Hein van der Pasch, toen UBCdirecteur en nu directeur van Mercator Incubator Nijmegen, de helpdesk op de campus voor kennis-spin-off-bedrijven. “Je kunt dus stellen dat ondernemen en onderzoeken hier al lang hand in hand gaan. Ook al is hier geen Technische Universiteit, we hebben wel sterke onderzoeksgroepen, zowel in alfa, bèta als gamma-wetenschappen, en natuurlijk een universitair medisch centrum van formaat. Juist in de bèta-hoek, ict, chemie en moleculaire life sciences zien we veel spin-off-bedrijven, en enkele van de meest succesvolle. Het nieuwe Mercator III heeft hiervoor specifieke bedrijfsruimten en faciliteiten.’ Maatschappij Waar vele technische universiteiten ondernemerschap het afgelopen decennium meer en meer zien als kerntaak – iets wat per definitie gestimuleerd en in het onderwijs ondergebracht wordt – was dat niet de eerste insteek in Nijmegen. Van der Pasch: ‘Excellent onderzoek en onderwijs staan hier op nummer één. Daarvoor zijn universiteiten in het leven geroepen, dat is waarvoor we staan en daaruit komen ook andere belangrijke zaken voort. Aan de andere kant zijn we maatschappelijke toepassingen en het stimuleren

en faciliteren van nieuwe bedrijvigheid nooit uit de weg gegaan. Met combinaties van onderzoek, nieuwe vindingen en toepassingen in innovaties leidt dat ook tot nieuwe ondernemingen. Er zijn er hier na 1990 al meer dan vierhonderd van de grond gekomen, die nu goed zijn voor 4.500 arbeidsplaatsen, vooral in deze regio. En het mooie is dat veel van deze bedrijven een sterke maatschappelijke impact hebben, niet alleen in termen van omzet en werkgelegenheid, maar ook met vernieuwingen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzame chemie en energie, en met ict-diensten en medische technologie en diagnostiek.’ Succes Een van de spin-offs van de RU is Synthon dat inmiddels wereldwijd meer dan 1.000 werknemers heeft. Het is een farmaceutisch bedrijf dat zich staande houdt tussen de grootste der aarde. Synthon werd in 1991 opgericht door twee jonge scheikundigen die snel een

‘De verbinding tussen wetenschap en commerciële buitenwereld is van levensbelang’ groot succes boekten met hun eerste product: dobutamine dat de contractiekracht van de hartspier stimuleert. Het bedrijf is snel gegroeid en heeft nu laboratoria, kantoren en fabrieken in Tsjechië, Noord-Amerika, Australië, Spanje, Argentinië, Chili en Rusland. Ter stimulering van dit soort succesvolle jonge spin-off-bedrijven heeft Mercator Incubator de tweejaarlijkse Mercator Award ingesteld. In 2007 won het life sciences/chemie-bedrijf Mercachem, dat nu ongeveer 100 werk-

Foto: Fotopersburo Niek

Middelpunt

Hein van der Pasch

nemers in dienst heeft, en dat vorige maand werd uitgeroepen tot Nijmeegs ondernemer van het jaar. Vorig jaar was NovioGendix winnaar van de Mercator Award. Dit bedrijf is nu bijna vier jaar oud en ontwikkelaar en leverancier van de PCA3-test voor het opsporen van prostaatkanker. Hoewel die nog niet vergoed wordt door verzekeringen, gaat het hard met de afzet, en ook hun ontwikkeling van biomarkers voor nier- en blaaskanker ziet er veelbelovend uit. Een vierde voorbeeld van een pareltje in de dop – net opgericht – is tf2 Devices, een joint venture van de RU met het Britse bedrijf Circadian Solar. Universitair onderzoeker John Schermer van de vakgroep Applied Materials krijgt daarmee de kans zijn onderzoek naar III-V-dunnefilmzonnecellen te commercialiseren. Adviezen Van der Pasch: ‘Het zijn enkele aansprekende voorbeelden van bedrijven die hier ontstaan en doorgroeien. Waar veel bedrijven momenteel met problemen kampen is hier sprake van een soort anticyclische beweging. Het aantal succesvolle bedrijven neemt toe. Steeds meer jonge onderzoekers vinden de weg naar de markt, en krijgen daarbij een duwtje in de rug van faciliteiten

hier op de campus. Belangrijk is dat hoogleraren open staan voor ideeën van onderzoekers en studenten. Verder zijn praktische adviezen en andere hulpmiddelen nodig. Naast bedrijfsruimte en onderzoeksfaciliteiten gaat het ook om seed en pre seed kapitaal, leningen en subsidies, en het assisteren bij patentaanvragen. Ook stimuleren we netwerken met het bedrijfsleven, bijvoorbeeld met bijeenkomsten van het Science-to-Business Café. Die verbinding tussen de wetenschap en de commerciële buitenwereld is van levensbelang. Daar vinden we ook ideeën en initiatiefnemers die kunnen profiteren van contacten met onze wetenschappers en starters, en vice versa. Daarom zijn we onlangs samen met VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen en met hulp van het Ondernemersfonds Nijmegen een

project gestart waarbij we ook starters buiten de universiteit identificeren. Bijvoorbeeld bedrijven als NXP moeten nu mensen laten gaan, van wie er wellicht enkelen met de gedachte aan een eigen bedrijf rondlopen. Ook met andere kenniswerkers met bedrijfsplannen willen we in contact komen, en waar dat zinvol is verbindingen leggen met onze wetenschappers en spin-offs. Zo kunnen innovaties van de grond komen. Met hoogwaardige kennis en spin-off-ontwikkeling kan de universiteit daaraan bijdragen en impulsen geven aan de economie. Dat gebeurt natuurlijk samen met partners in de regio die hierop primair gericht zijn, zoals de gemeente Nijmegen, Oost NV, Health Valley, de Kamer van Koophandel en bedrijvennetwerken als VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen.’

Top-5 van universitaire spin-offs Synthon – scheikunde, pharma HSK Groep – psychologisch advies GX Creative Online Development – informatica, ICT Mercachem – scheikunde, pharma Aia ITP Software – informatica, ICT


15

Een blauwtje lopen was nog nooit zo voordelig! Volkswagen Polo BlueMotion vanaf € 340,- per maand* * vraag naar de voorwaarden

Testrit? www.blauwtjelopen.nu Ambachtsveld 8 | 7327 AZ Apeldoorn | T: (055) 5 395 333

Foto: Nicole Bosch

Middelpunt

‘We laten ons leiden door betrokkenheid, niet door de grootte van een order’

De Drive Erik van Scheijndel en Rob Moritz

‘De architectenbranche is hard geraakt’, begint Erik van Scheijndel, mede-eigenaar van 19 het atelier architecten uit Zwolle. ‘Twintig procent van de medewerkers is door de crisis zonder werk komen te zitten. Het zal niemand verrassen dat het ook voor ons niet meeviel het hoofd boven water te houden. Toch hebben we ons aardig door de crisis heen geslagen.’ Sinds de oprichting in 1995 wist het bureau in te zetten op diverse werkgebieden en zodoende de diensten op een slimme manier te spreiden. 19 het atelier architecten ontwerpt voornamelijk voor de woningbouw, utiliteitsbouw, zorg, onderwijs en maatschappelijk vastgoed. Van Scheijndel: ‘De ene dag zijn we bezig met een omvangrijk nieuwbouwproject, terwijl we de andere dag een dakkapel ontwerpen. We laten ons leiden door betrokkenheid, niet door de grootte van een order.’ Naast architectuur ontwerpt het bureau complete interieurs en adviseert het in bouwtechniek en haalbaarheidsstudies. ‘We

leggen dus niet alleen een plaatje neer’, vertelt Van Scheijndel. ‘We zorgen er voor dat wat we voorstellen ook realiseerbaar is.’ Deze werkwijze komt voort uit een krachtenbundeling tussen Van Scheijndel, die de zakelijke en technische taken voor zijn rekening neemt en mede-eigenaar Rob Moritz, die zich primair bezighoudt met de architectuur. ‘Ontwerp en techniek gaan hand in hand en op deze manier komen we tot de beste oplossingen.’ Het architectenbureau wil de opdrachtgever voorzien van een eindresultaat, dat niet alleen qua ontwerp, maar ook qua functionaliteit past bij de klant. Daarom wordt veel aandacht besteed aan een goede samenwerking met de opdrachtgever. ‘Uiteindelijk komen we op die manier tot een eindresultaat dat volledig tegemoet komt aan zijn of haar wensen. Het kost behoorlijk wat kruim om het project in goede banen te leiden, maar de tevreden blik van de klant bij de oplevering geeft ons deze energie dubbel en dwars terug!’


17

Column ABN Amro hatemails “De prooi” van Jeroen Smit over de teloorgang van ABN Amro is een deprimerend boek. De triomfantelijkheid die Rijkman Groenink over het verzilveren van al zijn kennelijke financiële “rechten” aan de commissie onder leiding van SP-Tweede Kamerlid Jan de Wit toonde, versterkt dat treurige gevoel nog eens. Het rapport van die commissie over het falen van nagenoeg alle betrokken partijen verbreedt het beeld van wat zich de afgelopen jaren in de wereld van het grote geld afspeelde. Samen met mijn Noord-Hollandse collega Jaap Bond schreef ik in augustus 2007 een brief aan minister Wouter Bos, waarin wij hem vroegen de verklaring van geen bezwaar inzake overname van ABN Amro door het bankentrio Fortis, Banco Santander en Royal Bank of Scotland, te weigeren. Ons voornaamste motief was de positieverzwakking van Amsterdam als internationaal financieel centrum en de daarmee samenhangende bedreigde werkgelegenheid.

Onze brief kwam in de pers: NOS-Journaal, Radiojournaal, Business News Radio, nagenoeg alle dagbladen… Wouter Bos reageerde onmiddellijk en sympathiek op onze brief. Hij mailde dat hij het werkgelegenheidaspect zeker zou meewegen. De Tweede Kamer nam ons initiatief over en organiseerde (toen pas) een debat. Boze ABN Amro-aandeelhouders stuurden echter hatemails en gaven indringend aan dat we ons met onze eigen zaken dienden te bemoeien. Eén meldde zelfs dat hij in mijn verleden zou spitten op zoek naar mogelijke ongerechtigheden. Ook PvdA-Tweede Kamerlid Paul Tang las ons in Beursgorilla de les:”Het lijkt me goed dat de gedeputeerden verder kijken dan hun neus lang is…” In FEM Business van 22 augustus 2007 noemde Peter Hendriks onze brief een “teken van zelfoverschatting”. Hij schreef ”dat we in een tijdgewricht zitten waarin het schrappen van banen juist een zegen is” en “de perikelen rond de overname moeten ze (Jaap en ik dus, AG) overlaten aan minister Wouter Bos en Nout Wellink, de president van de Nederlandsche Bank. Die mannen hebben daarvoor doorgeleerd.” Drie jaar verder, het lijkt een eeuwigheid. Andries Greiner, gedeputeerde economische zaken Provincie Flevoland (voorzitter Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij)

Middelpunt Nieuwe voorzitter VNO-NCW Noord-Veluwe Bert Draaijer:

‘Ondernemers zouden meer moeten samenwerken’ De aanstelling van een innovatiemakelaar en de samenwerking met de andere centra voor technologie in de Achterhoek en de Valleiregio blijkt succesvol. Als voorzitter van de Stichting VCT ben ik daarom per 1 januari jongstleden afgetreden. Toen de functie van voorzitter van VNO-NCW NoordVeluwe vacant werd door het aftreden van de heer Van den Berg, heb ik mijn belangstelling hiervoor getoond. Ik wil mij graag inzetten voor de speerpunten en hoop daarin net zo succesvol te zijn als bij de oprichting van het VCT.’

Vier jaar maakt Bert Draaijer, directeur van onder meer de Aarding Bedrijven, al deel uit van het bestuur VNO-NCW Noord-Veluwe. ‘In die vier jaar heb ik mij voornamelijk beziggehouden met innovatie en ledenwerving. Het speerpunt innovatie heeft geleid tot het oprichten van het Veluws Centrum voor Technologie (VCT).

De pas aangetreden voorzitter VNONCW Noord-Veluwe vertelt bevlogen over de speerpunten, waaronder de samenwerking met gemeentes op de Noord-Veluwe. ‘De lijnen tussen overheid naar ondernemers moeten verkort. Informatie over subsidies moet eenvoudig te achterhalen zijn, zodat ondernemers er optimaal gebruik van kunnen maken. Ik wil me er voor inzetten dat het in de toekomst altijd duidelijk is waar ondernemers voor welke problemen kunnen aankloppen. Wat kunnen ondernemers van de overheid verwachten? Nu is dat nog te vaak onduidelijk.’ Schaars Over de huidige rol van VNO-NCW Noord-Veluwe is de heer Draaijer stellig: ‘Die rol is nu nog te onbelangrijk. Ik wil me er als voorzitter voor inzetten om ervoor te zorgen dat de samenwerking met en tussen de betrokken partijen beter verloopt. Er zijn vaak tegenstrijdige belangen, bijvoorbeeld bij gemeentes. De grond op de NoordVeluwe is schaars, waardoor men onderling de strijd aangaat bijvoorbeeld om een gebied beschikbaar te krijgen voor een bedrijventerrein. Dit is een typisch probleem voor de Noord-Veluwe en ik zie er een mooie uitdaging in de samenwerking met en tussen gemeen-

tes, maar ook met bedrijvenkringen te verbeteren. Samenwerking Het bestuur van de Noord-Veluwe is betrokken en actief, al blijft het moeilijk drukbezette ondernemers bereid te vinden tijd vrij te maken. In onze regio zijn veelal middelgrote bedrijven gevestigd. Juist voor deze categorie bedrijven is het moeilijk ondernemers te vinden die tijd vrij kunnen maken. Maar daar tegenover staat dat de cultuur op de Noord-Veluwe er één is waarin men creatief, loyaal en innovatief is. De mensen zijn veranderingsgezind en kunnen zich dus meer dan landelijk gezien vrij snel aanpassen.’ Op de vraag wat ondernemers bindt

‘Iedereen staat voor dezelfde uitdaging en moet meebewegen met de markt’ stelt Draaijer: ‘Eigenlijk is dat nog te weinig. Ondernemers zoeken eerder de concurrentie, terwijl door samenwerking zoveel te winnen is. Iedereen staat voor dezelfde uitdaging en moet meebewegen met de markt. In de huidige tijd is het lastig te bepalen welke richting je op moet bewegen, en door te zien hoe collega-ondernemers dat doen, kan men zoveel leren. Samenwerking is zoveel waardevoller dan competitief gedrag. Door de huidige crisis zijn ondernemers al meer naar buiten gericht, dat zouden we op de lange termijn vast moeten houden.’ Zijn wens? ‘Dat het me in mijn rol als voorzitter lukt een bindende rol te vervullen. Dat lukt me in de praktijk vaak beter dan door te praten, ik ga er mijn best voor doen.’


19

Food, Feed & Fuel: Energie voor een gezonde economie

‘Geld verdienen met tijdens congres VNOGeld verdienen, dat staat centraal tijdens het congres Food, Feed & Fuel dat VNO-NCW Midden op 9 november organiseert. Tijdens dit congres staat het creëren van kansen voor iedere deelnemer centraal: zij krijgen alle kans om in contact te komen met nieuwe zakenpartners die juist voor hen belangrijk kunnen zijn. Indien mogelijk koppelen wij ondernemers direct aan voor hen interessante zakenpartners. ‘Een echt onderscheidend congres over een actueel onderwerp.’ aldus Ruud de Boer, lid van VNO-NCW Valleiregio en als projectmanager betrokken bij de organisatie van het jaarcongres.

De opzet van het congres is vastgesteld. Vaststaat dat het een ondernemerscongres wordt, waarbij de deelnemers een actieve rol hebben bij de invulling van hun eigen congresbezoek. Welke vragen hebben ze, welke mensen zoeken ze en wat hebben zij anderen te bieden? Ruud de Boer: Kansen creëren laten wij bij dit jaarcongres niet aan een toevallige ontmoeting bij de netwerkborrel over! Tijdens dit jaarcongres gaan we, via gerichte business-to-business-acties, ervoor zorgen dat u te weten komt welke concrete mogelijkheden er voor u liggen in de regio. Zo gaan we onder andere marktrijpe innovaties voor het voetlicht brengen en gaan we bedrijven 1-op-1 met elkaar in contact brengen als hun uitdagingen ‘matchen’. En we hebben nog een paar ideeën hoe we u concreet in contact kunnen brengen met nieuwe zakenpartners. Kansen Ruud de Boer vervolgt: ‘Food, Feed en Fuel is als thema niet zomaar gekozen. We zien dat de energie- en voedingssectoren steeds groter en belangrijker worden. De uitdaging van de toekomst ligt in het verzinnen van oplossingen voor grondstoftekorten. Duurzaamheid heeft ten onrechte een softe bijklank gekregen. Wij willen de zakelijke kansen ervan onder de aandacht brengen, niks softs aan dus. Voor de leden van VNO-NCW Midden is het belangrijk te weten dat het congres voor alle ondernemers interessant is, ook voor hen die opereren in een totaal andere sector. Energie en voeding

hebben zo’n brede scope dat er voor alle ondernemers mogelijkheden zijn. Als u een bedrijfspand heeft dan kunt u kosten besparen of inkomsten genereren door nieuwe slimme technieken

‘De uitdaging van de toekomst ligt in het verzinnen van oplossingen voor grondstoftekorten’ in te zetten. Of misschien heeft u zelf een techniek in huis die mogelijk erg interessant is voor een bedrijf uit de Food/Feed/Fuel-sector? En produceert uw bedrijf afval? Wellicht is dat een waardevolle grondstof voor een ander bedrijf. De opzet van het congres ‘Prins Carlos zal als inleider de zaak op scherp zetten. Dit relatief onbekende lid van het Koninklijk huis is zeer bevlogen als het gaat om ondernemen en duurzaamheid en kan haarscherp aangeven waar kansen voor ondernemers liggen. Daarna discussiëren ondernemers over de trends en marktkansen van voeding, energie en duurzaamheid. We hebben daarvoor aansprekende ondernemers uitgenodigd. Marlies van Wijhe zal zeker van de partij zijn, recentelijk in het nieuws door haar benoeming tot Zakenvrouw van het jaar. In deelsessies gaan specialisten dieper op kwesties in. Er is volop ruimte voor netwerken en een persoonlijke invulling van het congres.’

Middelpunt

9 november 2010

innovaties’ centraal -NCW Midden foto Arthur van Leeuwen

Zijn op het congres innovaties uit de praktijk te zien? ‘Het congres wordt heel praktisch en innovaties van diverse ondernemers zullen daarbij zeker niet ontbreken. Op het pioniersplein is er uitgebreid de gelegenheid voor het presenteren en bekijken van slimme oplossingen waar ondernemers veelal geld mee kunnen verdienen en tegelijk nog duurzaam bezig zijn ook.’ Hoe zal de interactie tijdens het congres worden geregeld? ‘Hier zetten we sterk op in. We vinden het belangrijk dat ondernemers zelf invulling kunnen geven aan hetgeen zij belangrijk vinden. Komen ze vooral voor informatie, dan kunnen ze hun vragen inbrengen tijdens presentaties en deelsessies. Zoeken ze vooral een zakenpartner, bijvoorbeeld voor het op de markt brengen van een innovatie, dan zullen wij er alles aan doen om die ondernemer te vinden. Er bestaan relatief eenvoudige technieken om dergelijke interactie mogelijk te maken. En die gaan we uitgebreid inzetten.’

Heeft u een innovatie of een bepaalde techniek die u wilt demonstreren op het pioniersplein op 9 november? Neem dan contact op met het bureau van VNO-NCW Midden, Sanne Hagen via 055-5222606 of [email protected]

Prins Carlos


21

‘Bedrijven moeten nadenken over de energievoorziening’

Een mix van duurzame energie is de toekomst Het is allemaal bekend; we stoten met ons allen veel te veel koolstofdioxide (CO2) uit, de aarde warmt op, wat grote gevolgen voor het milieu heeft en bovendien is het niet ondenkbaar dat de fossiele brandstoffen ontoereikend zullen zijn voor de wereldwijd toenemende vraag naar energie. Tijd dus voor bezinning en verandering. Bedrijven kiezen voor duurzaamheid omdat ze energie en geld willen besparen (investeringen in duurzame technieken verdienen zich meestal binnen enkele jaren terug), omdat het bijdraagt aan een groen imago en omdat het moet (de overheid stelt steeds strengere eisen). Is dat de oplossing? Waar liggen de kansen?

‘Je kunt op verschillende manieren naar het energievraagstuk kijken’, verduidelijkt Wim Wolters, directeur Strategie & Regulatory Affairs van Electrabel Nederland in Zwolle. Hij noemt de klimaatverandering, die vooral de aandacht heeft van de milieubeweging en de politiek, de angst voor het opraken van de fossiele brandstoffen, die met name in de jaren zeventig leefde, en ook de veranderende geopolitieke verhoudingen, met daarin grote rollen voor Rusland en het Midden-Oosten, maar waarbij ook China, als opkomend land,

zeker niet over het hoofd gezien moet worden. ‘Je kunt voorspellen dat de energiestroom maar ook de prijsdynamiek van de verschillende energiedragers in de toekomst dus anders zal lopen’, stelt Wolters. ‘Maar je kunt dit vraagstuk ook zien als een metafoor: hoe gaan wij om met onze natuurlijke bronnen?’ Hij merkt dat de gebruikers geïnteresseerd zijn in twee kanten, enerzijds schone energie en anderzijds betaalbare en betrouwbare energie. ‘Wij kijken daarom naar een genuanceerde balans’, legt hij uit. Als voorbeeld noemt hij

Middelpunt

windmolens, die niets opleveren als het niet waait. Op zee waait het meer, maar windmolens op zee zijn ongelooflijk duur. ‘Daar zit een spanningsveld.’ Electrabel kiest daarom voor verschillende manieren van het opwekken van energie. Zo bouwt Electrabel onder meer een nieuwe gasgestookte centrale in Lelystad, en een kolen-/biomassagestookte centrale in Rotterdam. Maar het bedrijf heeft ook een windmolenpark en een warmtekrachtcentrale. ‘Wij zijn voor een goed gebalanceerde mix van technologieën van energiedragers, dus aardgas en wind en biomassa, maar ook een stukje kolencentrale.’

Foto’s Patrick van Gemert

Mix voor bedrijfszekerheid Bob Claver, bedrijfsleider bij GeoComfort in het Gelderse Wichmond, is gespecialiseerd in energieopslagsystemen in de bodem en warmtepompen, denkt ook dat de kansen in de toekomst vooral liggen in een combinatie van

Bob Claver van GeoComfort: ‘Duurzaam ondernemen is de factor van succes.’

deze en andere technieken. ‘Energieopslag, wind, zon, biomassa’, somt hij op. ‘Duurzaamheid is de toekomst.’ Hij vervolgt: ‘Ik ben voor een bivalente aanpak van het energievraagstuk.’ Door verschillende technieken te combineren, ben je niet afhankelijk van één systeem en dat draagt weer bij aan de bedrijfszekerheid. Een belangrijke factor, zeker om winst te behalen met duurzame energie, is de koeling. ‘De koelvraag neemt toe, er is actie nodig’, verscherpt Claver. ‘Daarop moet de besparing gehaald worden.’ Als leverancier van duurzame energietechnieken merkt hij dat ‘de groep die duurzaam denkt’ groeit. ‘Het aantal duurzame systemen in Nederland met energieopslag in de bodem neemt bijvoorbeeld fors toe, van 700 een aantal jaren geleden naar nu al 1200 systemen.’ In balans blijven Wolters lijkt er niet warm of koud van te worden. Hij begrijpt dat bedrijven duurzame ambities hebben, maar dat ze zich vooral bezighouden met hoe ze hun onderneming in balans kunnen houden.’ Electrabel gaat om die reden in toenemende mate in gesprek met klanten om een langetermijnpartnership aan te gaan. Dit partnership kan inhouden dat de warmte die de klant in het productieproces van zijn bedrijf opwekt gebruikt kan worden. ‘Bedrijven willen een groen imago uitstralen’ merkt hij, maar hij ziet ook dat het niet altijd aantrekkelijk of mogelijk is om een windmolen op je terrein te bouwen. ‘Een solitaire molen is vaak moeilijk te realiseren omdat ze qua ruimtelijke ordening moeilijk inpasbaar zijn.’ Ontwikkelingen op het gebied van warmtekrachtcentrales kunnen voor bedrijven wel interessant zijn, vindt Wolters. Hoewel het contractueel complexe processen zijn om gezamenlijk, op bijvoorbeeld een industrieterrein een dergelijke centrale te realiseren, kan hiermee de CO2-footprint wel verbeterd worden. Mentaliteitsverandering Omdat ook de politiek inziet dat er iets gedaan moet worden, is er onlangs een

Wim Wolters van Electrabel: ‘Er moet bespaard worden, want het elektriciteitsverbruik neemt in de toekomst alleen maar toe.’

partijoverstijgende petitie verschenen om ‘de energiebesparing gigantisch op te schroeven’. Dit deltaplan voor nieuwe energie is ontwikkeld door CDA, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdA, SGP en VVD en omvat onder meer mogelijke maatregelen om het gebruik van duurzame energie te stimuleren, zoals het subsidiestelsel vereenvoudigen en innovatie stimuleren. ‘Het vraagt ook om een mentaliteitsverandering’, ervaart Claver. ‘Het aanbodverhaal vult zich wel’, merkt hij. ‘Maar de eindgebruiker moet met de vraag komen. Wij doen daarom graag mee aan de petitie. Duurzaam ondernemen is de factor van succes en daar word je als ondernemer niet slechter van. Bedrijven moeten daarover willen nadenken, maar er is ook stimulering vanuit de overheid nodig. En innovaties mogen best meer kansen krijgen.’ Wolters: ‘Bedrijven moeten actief nadenken over de energievoorziening en het inkopen van elektriciteit en gas. Hoe kun je dat slimmer doen en hoe koop je dat in. In ieder geval moet er bespaard worden, want het elektriciteitsverbruik neemt in de toekomst alleen maar toe.’


23

Advertorial

Mooirivier Congreshotel

‘Succes is het gevolg van een subtiele optelsom van details’ De congres- en vergadermarkt in Nederland is enorm, het aantal aanbieders groot. Voor wie kwaliteit wil is de keuze echter gelimiteerd, al helemaal in Overijssel. Gelukkig is er Mooirivier in Dalfsen; een congreshotel dat over alle denkbare faciliteiten beschikt. ‘Maar dat is niet genoeg om je te onderscheiden’, aldus directeur/ eigenaar Francis Hoekendijk. Wie op het nieuwe terras van Mooirivier staat en wegkijkt over de Vecht, weet dat de naam niet zomaar is gekozen. Het coulisselandschap, doorsneden door een traag stromende rivier, is adembenemend. Je voelt de natuur, de rust en de ruimte. Alles klopt. Bijzonder ‘Met 175 comfortabele kamers, internationale receptiefaciliteiten en een capaciteit voor bijeenkomsten van 10 tot 750 bijeenkomsten is Mooirivier een unicum in de regio. ‘Maar het niet alleen om getallen en hardware’, aldus Hoekendijk. Dat zijn uiteindelijk niet de bepalende factoren voor een succesvolle vergadering of geslaagd congres. We zijn een faciliterend bedrijf, en dat kun je op meerdere manieren invullen. Mensen en organisaties moeten hier kunnen groeien. Belangrijk is het gevoel dat iedere bezoeker heeft, van het moment van aankomst tot lang na afloop van het verblijf; of ze verder zijn gekomen, het wat heeft opgeleverd, er wat is geleerd, enzovoort. Iedere zakelijke bijeenkomst heeft zijn eigen doel en doelgroep. Daar moet je je service en organisatie iedere keer op afstemmen. En juist omdat we hier met z’n allen van doordrongen zijn, het algehele bewustzijn van het feit dat ons slagen draait om een subtiele optelsom van details, is Mooirivier een werkelijk bijzonder congreshotel.’

als gevolg van de recessie. Dat stemt natuurlijk hoopvol voor de toekomst.’

Team Niets aan Mooirivier verraad dat het een relatieve nieuwkomer is. Klanten als Rabobank, Wavin en Essent hebben hun weg naar Dalfsen gevonden en de organisatie ademt professionaliteit. Toch ging het bedrijf pas in 2008 officieel van start. Hoekendijk: ‘Hotelkamers werden gemoderniseerd, zalen aangepast, gebouwen neergezet, restaurants, de lobby onder handen genomen… We hebben in korte tijd iets bijzonders neergezet. Een reclamecampagne zorgde ervoor dat we snel bekend werden. Het kleine wereldje van inkopers van dit soort faciliteiten staat altijd open voor iets nieuws en kansen zijn er altijd. We haalden dan ook al snel regionale, nationale en internationale klanten binnen. Dan is het zaak het zo te doen dat ze ook terugkomen. En ook dat lukt. De combinatie van de setting, de keuken, inrichting, technische faciliteiten en ons team werkt, zelf in een tijd waarin de markt bijzonder tegen zat

Terras Inmiddels boort Mooirivier een nieuwe markt aan, die van de consument. Een jaar telt zo’n 160 weekend- en feestdagen, dagen zonder zakelijke bijeenkomsten. ‘Ook dan heb ik hier een team van zo’n veertig mensen rondlopen en moeten we omzet draaien’, aldus Hoekendijk. ‘Vandaar dat we ons nu ook richten op individuele en vrijetijdsgasten. We hebben een prachtig nieuw terras aan de rivier aangelegd, een brasserie geopend en een steiger gebouwd waar mensen hun bootje aan kunnen leggen. Dit alles natuurlijk in lijn met onze kwaliteitsstandaard. Voor ons is het een mooie manier om meer uit dit bedrijf te halen en voor nietzakelijke bezoekers om kennis te maken met deze unieke locatie. En de verschillende stromen bezoekers bijten elkaar niet, sterker, ze versterken elkaar. Van het één komt toch vaak het ander. Iedereen die hier een bezoekje brengt wil immers graag terug komen, zakelijk of privé.’

Mooirivier Congreshotel Oude Oever 10 7722 VE Dalfsen T: 0529-478777 E: [email protected] I: www.mooirivier.nl

Middelpunt

FC Twente blijft met beide benen op de grond

Het kampioenschap van Eredivisieclub FC Twente is niet alleen leuk voor de fans. Ook FC Twente als bedrijf profiteert daar flink van. Zo levert alleen de deelname aan de Champions League – een direct gevolg van het kampioenschap – al een extra bonus van tussen de acht en tien miljoen euro op. Daarnaast is de club ineens een stuk meer in trek bij bedrijven van buiten de regio. ‘De afgelopen seizoenen waren we natuurlijk ook al redelijk succesvol. Het kampioenschap heeft wel een extra boost gegeven aan de aantrekkelijkheid van FC Twente.’ Aan het woord is Marco Behrens, hoofd commerciële zaken bij de Enschedese club. ‘We merken nu vooral dat ook bedrijven van buiten de regiogrens interesse in ons tonen. Dat pakken we ook zelf op: we focussen ons meer op de Achterhoek en Salland en verleggen dus de eigen regiogrens. Toen we begonnen was onze primaire aandachtsgroep het bedrijfsleven in Enschede en directe omgeving. Secundair keken we naar een straal van vijftig kilometer rondom de stad, tertiair was de regio Achterhoek en Salland. Door het succes van de laatste jaren, met dit seizoen als hoogtepunt, zijn die gebieden meer met elkaar verweven. De Duitse markt proberen we ook aan te boren. Dat is erg moeilijk, maar met een kampioenschap op zak en deelname aan de Champions League volgend seizoen wordt dat ineens een stuk makkelijker.’

foto: Aldo Allessi

‘Inkomsten van Champions League zijn een bonus’


In het Middelpunt

De organisatie van de Champions League stelt nogal wat eisen. Zo moeten de sponsorborden langs het veld worden afgeplakt voor de eigen sponsoren van dit grootste Europese voetbaltoernooi. ‘De boarding valt dus weg voor onze sponsoren. Maar zij krijgen daar natuurlijk wel wat voor terug. Niet in de minste plaats drie geweldige voetbalwedstrijden. Daarnaast helpt ons succes natuurlijk ook in het relatiebeheer.’ Behrens is acht jaar hoofd commerciële zaken en maakte zowel het faillissement als het huidige succes van de club mee. ‘Kracht van FC Twente is dat we altijd met beide benen op de grond staan. Zo ook met de extra inkomsten van de Champions League, die toch tussen de acht en tien miljoen euro bedragen. Dat nemen we niet mee in de begroting maar zien het als een extra opbrengst, een bonus. Wij willen structureel groeien en niet het risico lopen op grote gaten in de begroting. Voetbalbedrijven komen toch steeds vaker in financieel zwaar weer. Dat willen wij voorkomen. FC Twente heeft een gezonde financiële huishouding.’


25

Lomans zet in op innovatie Het in Amersfoort gevestigde familiebedrijf Lomans Groep Totaalinstallateurs ontwikkelt zich steeds meer als innovator. ‘Als doorgewinterd totaal installatiebedrijf hebben wij ons de laatste jaren sterk gefocust op het ontwikkelen van op duurzaamheid gerichte innovatieve concepten in onze branche. De vraag naar energiezuinige oplossingen wordt steeds groter en ook de wetgever stelt voortdurend hogere eisen. We volgen de vraag van de klant en stimuleren deze zelfs’, aldus Jeroen Bonekamp, directeur Lomans Amersfoort. Jeroen Bonekamp, Directeur Lomans Groep Totaalinstallateurs

Slim en Samen

www.lomans.nl

‘De bouw en de installatiebranche richten zich in toenemende mate op het toepassen van milieuvriendelijke technieken en materialen. Energiezuinig bouwen is een trend. Een integrale benadering van alle bij het bouwproces betrokken partijen is hierbij cruciaal. Alleen op die wijze kunnen we komen tot duurzame ontwikkeling van de bebouwde omgeving. Onze deskundigheid bestaat uit het inbrengen van kennis op het gebied van energiezuinig bouwen en installeren, wat leidt tot een comfortabel binnenklimaat en beperking van de energielasten’, aldus Bonekamp. Wat zegt duurzaamheid u? ‘Alles, het is onvermijdelijk dat iedereen zich bewust wordt van het belang van het gebruik van duurzame materialen en het terugdringen van ons ongebreidelde energieverbruik. Wij adviseren onze klanten op het gebied van het terugdringen van energieverbruik en het realiseren van een hoge mate van comfort. Lomans is EPA (Energie Prestatie Advies) gecerticeerd. Onze EPA adviseur kan hiermee bestaande- en nieuwe gebouwen beoordelen op het energieverbruik. Vervolgens kan een advies op maat worden gemaakt. Voor de bestaande bouw wordt de klant geadviseerd op

welke wijze verbeteringen kunnen worden gerealiseerd om het energieverbruik drastisch terug te brengen en het comfort te verbeteren. Vanzelfsprekend wordt hierbij rekening gehouden met het beschikbare budget en worden er verschillende mogelijkheden gepresenteerd. Wij hebben diverse concepten ontwikkeld waarmee wij onze klanten bedienen. Hetzelfde geldt uiteraard voor nieuwbouw, waar de samenwerking met bouwkundige specialisten erg belangrijk is. Hoe bereikt u dit? ‘De rol van de installateur is de laatste jaren drastisch veranderd. Er wordt steeds meer integraal ontworpen en gebouwd. Vanaf de ontwerpfase trekken we samen op met alle betrokken partijen in het bouwproces. Het bouwkundig en installatietechnisch ontwerp moeten perfect op elkaar aansluiten. Je hebt elkaar nodig om tot een optimaal resultaat te komen. De installatiebranche krijgt steeds meer betekenis in deze ontwikkelingen. Gebouwen worden in toenemende mate uitgerust met installaties die slim omgaan met fossiele energiebronnen (stroom, water en gas) en nieuwe energiebronnen (zoals warmtekoude opslag, zonneenergie etc.), Hierdoor worden de totale kosten tijdens de levenscy-

clus (Total Cost of Ownership) van een gebouw sterk verminderd. Gebouwautomatisering vormt daarbij een steeds belangrijker onderdeel, omdat juiste aansturing van de apparatuur en installaties het hoogste rendement oplevert. Kortom: een goede afstemming tussen architect, bouwer en installateur wordt steeds belangrijker. Slim en Samen is niet voor niets het adagium van Lomans! Door optimaal samen te werken wordt het hele bouwproces efciënter en goedkoper en worden faalkosten teruggedrongen’. Kortom, Lomans een bedrijf in beweging? ‘Ja, dat kun je wel stellen’ zegt Bonekamp. ‘We hebben een prachtig team. Allemaal mensen met een enorme passie voor het installatievak. We zijn niet alleen trots op alles wat we met dit bedrijf tot stand hebben gebracht maar ook op het feit dat onze medewerkers de interesse en betrokkenheid hebben bij al deze nieuwe ontwikkelingen. De tijden zijn zwaar, ook voor onze branche, maar door ons op deze manier te blijven ontwikkelen, zien we diezelfde toekomst toch met veel vertrouwen tegemoet. Zoals ik al zei, bij ons geldt Slim en Samen. Daar bereiken we het mee’.

Middelpunt Rob Eradus, voorzitter VNO-NCW Utrecht

‘Ik wil van de leden horen wat er speelt’

‘Dat ik voorzitter ben geworden heeft alles te maken met mijn binding met de regio. Ik volg de economische ontwikkelingen in en rond Utrecht op de voet en wil me graag inzetten om die ontwikkelingen voor ondernemers in goede banen te leiden. Dat deed ik al als bestuurslid, maar als voorzitter kan ik nóg meer betekenen voor de ondernemers. Ik vind het belangrijk om van leden en niet-leden te horen met welke problemen zij zitten en die mee te nemen naar relevante partijen en organisaties.’

Rob Eradus is partner bij BDO accountants & belastingadviseurs en sinds 2006 bestuurslid van VNONCW Utrecht. Eind maart is hij door de leden gekozen als nieuwe voorzitter van de regio, als opvolger van Arie Brienen (algemeen directeur van de Jaarbeurs Holding). ‘Tijdens de bijeenkomst hebben we het concept van het ‘Regioplan’ gelanceerd bij de leden, een voorstel met speerpunten waar het bestuur zich het komende jaar voor gaat inzetten. We hebben heel nadrukkelijk het gesprek hierover gezocht met de leden en hun reacties verwerkt in het Regioplan. Dit proces willen we jaarlijks herhalen, in plaats van elke drie jaar zoals tot nu toe gebruikelijk. We kunnen daardoor sneller schakelen en beter inspelen op wat er bij leden leeft. Ook de ledenbijeenkomsten willen we een andere invulling geven: meer ruimte voor informatie over onze activiteiten en meer input van leden over onderwerpen die zij toegelicht willen zien en daar themabijeenkomsten voor organiseren met boeiende sprekers. De interactie is belangrijk.’ Speerpunten Voor 2010 gaat de aandacht van het bestuur vooral uit naar het ondersteunen van het ondernemerschap, nog steeds belangrijk door de (naijlende) effecten van de crisis. Daarnaast zijn onderwijs en arbeidsmarkt en ruimte om te ondernemen en de fysieke bereikbaarheid van de regio de speerpunten voor 2010. Door de portefeuilleverdeling in het bestuur zijn de taken onderling verdeeld. Johan Doornenbal houdt zich bezig met werknemersaangelegenheden en arbeidsmarktbeleid, Michiel Hendrikse heeft innovatie als dossier, Onno

Adriaansens zet zich in voor ledenactiviteiten en Rob Eradus zelf heeft naast algemene zaken de portefeuille ‘mobiliteit’ onder zijn hoede. ‘We zijn nog op zoek naar uitbreiding van het bestuur. Liefst een versterking van iemand met een ruimtelijke ordeningachtergrond. Ik heb contacten gelegd met iemand van de Grontmij, het zou een goede aanvulling zijn.’ Belangen ‘De komende periode zal ik veel tijd investeren in het opbouwen van contacten met de nieuwe gemeentebestuurders. Dit vergt zeker extra aandacht omdat we in Utrecht met een nieuw, progressief college te maken hebben. Ik heb het collegeprogramma bekeken en zie daar positieve zaken in, zoals bereikbaarheid van de stad, revitalisering van bestaande bedrijventerreinen en het streven naar één ondernemersloket. De halve pagina

‘Wij zetten ons in voor een goed én duurzaam economisch klimaat’ die is ingeruimd voor de economie is erg summier. De belangen van het gemeentebestuur en de werkgevers zullen niet altijd dezelfde zijn, maar als je wilt investeren in duurzaamheid, dan zul je toch een gezond economisch klimaat nodig hebben. Wij zetten ons in voor een goed én duurzaam economisch klimaat, waarbij we de belangen van onze werknemers zeker niet uit het oog zullen verliezen.’


27

Nieuwe leden Ledennet Actuele gegevens van leden van VNO-NCW Midden zijn op ieder gewenst moment online te bekijken via www.vno-ncwmidden.nl/ledennet. Gebruik hiervoor uw inlogcodes. Via Ledennet kunt u wijzigingen in uw gegevens doorgeven aan de ledenadministratie (kies voor ‘Uw gegevens’). Wilt u een (nieuwe) pasfoto toevoegen aan de Ledenlijst, uw inlogcodes opvragen, gegevens aanvullen of wijzigingen rechtstreeks doorgeven, stuur dan uw mail naar [email protected]. Naast het inzien van gegevens van bedrijven en contactpersonen van leden kunt u in de ‘Ledenlijst’ selecties maken op branche, op regio, woonplaats e.d.

Welkom aan de nieuwe leden (21 maart 2010 t/m 15 mei 2010)

J.F.M. te Brake

VNO-NCW Achterhoek

VNO-NCW MKB Flevoland

ing. V.W.M.M. Arentz, DGA Traditech BV, ZEVENAAR

M. Haselager*, hoofd EZ Provincie Flevoland, LELYSTAD

(voorheen lid van VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen)

R. van Hove*, directeur Kuiken NV, EMMELOORD

H. Berkhout, sales manager De Gelderlander,

H.A. de Jong RSE*, directeur Avaq Groep, DRONTEN

DOETINCHEM

ing. M. Smits*, directeur Ingenieursbureau Oranjewoud

J.F.M. te Brake, DGA Civiel Management Lichtenvoorde,

BV, ALMERE-STAD

LICHTENVOORDE

J. Schaatsbergen*, algemeen directeur Nationaal

ing. R.J. van Diest, manager Van Dalen Doetinchem,

Luchtvaart-Themapark Aviodrome, LELYSTAD

DOETINCHEM

A.P. van Empel

A.P. van Empel*, directeur Theater De Storm,

VNO-NCW IJsseldelta

WINTERSWIJK

mr. A. Arslan*, advocaat Arslan & Ter Wee Advocaten,

J.E. Eskes, directeur Esbro BV, DOETINCHEM

ZWOLLE

C. van Haperen-Weckx, directeur Lakran B2B Solutions

drs. E.A.H. Borgsteijn*, hoofd corporate communicatie

BV, ARNHEM

Electrabel Nederland NV, ZWOLLE

G. Hartman, algemeen directeur Wiggers Lijstprofielen BV, WINTERSWIJK

H. Huiting

P.R.P. Burghard*, IJssel Technologie BV, ZWOLLE ing. M.C. Dubbelman, directeur Gotogemba,

ing. J.B.G. Hettelaar, directeur Acel BV, DOETINCHEM

NOORDWOLDE

H. Huiting, eigenaar Hiske Huiting bedrijfsontwikkeling

ing. J. Hoeksma, business unit manager Actemium

& verandermanagement, BAAK

Consultants & Engineers Zwolle, ZWOLLE

drs. H. Kirkskothen, adjunct directeur Doc BV,

M. Poppe*, salesmanager Randstad HR Solutions,

LICHTENVOORDE

APELDOORN

M.D. Koedam, account manager Gelre FM ,

ing. G.J. in ’t Veld*, makelaar en taxateur OG Bramer

LICHTENVOORDE G.B. Lieverdink, DGA Parketfabriek Lieverdink BV, DOETINCHEM

mr.drs. B.H.J. de Regt

drs. E.A.H. Borgsteijn

Bedrijfsmakelaars VOF, ZWOLLE

ing. M.C. Dubbelman

VNO-NCW Noordoost-Overijssel

mr.drs. B.H.J. de Regt FFP, directeur Créaxa Stategie en

ing. G.J. Brunink*, directeur Schagen Infra BV, ZWOLLE

Beleid BV, RUURLO

mr. S.L. Geeraths, advocaat Spoor & Hoekman c.s.,

H.J.O. Ruikes, directeur Eye-Q Europe BV, ARNHEM

ALMELO

mr. H.J. Schut, fiscalist Stolwijk Kelderman,

M.M. Roggendorf, DGA Roggendorf Security BV,

DOETINCHEM

OMMEN ing. H.J. Versteegen*, BAM Leidingen & Industrie BV,

VNO-NCW Arnhem-Nijmegen

NIEUWLEUSEN

F.H.M. Campman MBA*, vestigingsdirecteur Fagro

F.C. Wichmann, directeur Van der Kolk kozijnen & trap-

Consultancy , ARNHEM

pen, VROOMSHOOP

M. Duvivier*, directeur Univé VGZ IZA Trias, ARNHEM

W.J. Wienen, DGA Wienen , DALFSEN

A.E.W. Huitink-Jacobs*, directeur F. van Lanschot Bankiers NV, ARNHEM

VNO-NCW Rivierenland

mr. J.P.C.M. Slegers, Ziut, ARNHEM

H.W.J.M. Brouwers, directeur Van Opzeeland BV, HEDEL

J.G.J. Wortelboer*, directeur marketing Hectas

R.B. van Doorn, directeur ADVADO BV, GELDERMALSEN

Bedrijfsdiensten, ARNHEM

drs. F. de Jong

drs. F. de Jong, directievoorzitter Rabobank WestBetuwe UA, TIEL

VNO-NCW Eemland

A.J.F. de Jong jr., directeur PrimaMedia BV, TIEL

drs. W.J.J. Jongbloed, partner Interexcellent Executive

L.Th.A.M. Lindner, algemeen directeur Selectif BV,

Interim Management, BAARN

ZALTBOMMEL E.P. van Steenis, directeur Ameron BV, GELDERMALSEN P. de West*, sales manager Parco Payrolling BV, TIEL E. Zijlstra MBA, directeur Weiss Enet Industrietechniek

E.P. van Steenis

BV, TIEL

Middelpunt Column

VNO-NCW Stedendriehoek A.R. Blokland, private banker Bank ten Cate & Cie, AMSTERDAM (voorheen lid namens Van Lanschot

Double dip

Bankiers) R. van den Driesche, directeur Scriptor, Adviesbureau voor Communicatie, DEVENTER ing. B. Gerards*, accountmanager industrie Arcadis Nederland BV, APELDOORN

mr. T. Meuleman T. van der Hoek*, site director Akzo Nobel Polymer Chemicals BV, DEVENTER

20-05-2010 - Ik ben niet zo van de double dip. Ik ben natuurlijk geen econoom, maar als oud-ondernemer heb ik er altijd vertrouwen in gehad dat onze economie na de crisis weer vlot de weg naar boven zou weten te vinden. Ik ken onze bedrijven, ik weet wat ze in huis hebben en ik weet ook dat in het buitenland veel waardering is voor wat wij te bieden hebben.

drs. R.P. Huyben RA/CB, vestigingsleider De Jong & Laan, EERBEEK mr. T. Meuleman FB, bel.adviseur/aspirant partner De Jong & Laan, LOCHEM ing. L.K. Pennings, Grontmij , HOUTEN ir. H.J. Schuring, directeur Schuringconsult, LAREN

ir. H.J. Schuring

(voorheen lid van VNO-NCW Achterhoek)

VNO-NCW Twente P.H.A. Betten, Waterloo BV, HOLTEN S.T.J. Braunius, DGA T.I.B. Groep, RIJSSEN R.J.M. Doeschot*, account manager Cofely Oost BV, HENGELO

Toch sloeg de schrik mij – en ongetwijfeld zeer vele anderen – onlangs flink om het hart. Want een landencrisis, veroorzaakt door het gebrek aan vertrouwen in de kredietwaardigheid van Griekenland en andere Zuidelijke landen en daarmee ook in het voortbestaan van de euro, zou zonder twijfel een nieuwe recessie tot gevolg hebben gehad. Daarom was ik ook ontzettend blij dat de Europese leiders elkaar in Brussel hebben kunnen vinden in een vérgaand steunpakket voor elk Euroland dat in de problemen komt. Nederland is als economie ongelooflijk goed af met de euro en dat moeten we vooral zo willen houden.

P.H.M. Keizers*, directeur RJ Security, ENSCHEDE

VNO-NCW Utrecht ing. J. Heesterbeek, directeur NPQ Nederland, BUNNIK

ing. J. Heesterbeek ing. E.J. Moleman*, directeur BAM Utiliteitsbouw BV Regio Utrecht, UTRECHT

VNO-NCW Valleiregio

Een steunpakket van ettelijke honderden miljarden is daarvoor echter niet genoeg. Als er de afgelopen weken iets duidelijk is geworden, is het wel dat de euro niet verder kan zonder een veel krachtigere centrale discipline op het gebied van financiën. Geen federatie – want dat is een veel te besmet woord in Europa – maar wel een centraal controleorgaan dat kan ingrijpen als een euroland zijn begroting niet op orde heeft.

A.C. Leander, accountmanager Schuman Incasso & Gerechtsdeurwaarders BV, EDE

A.C. Leander, *nieuw contactpersoon bij bedrijf

Nederland heeft zich in de persoon van demissionair minister van Financiën Jan Kees de Jager inmiddels ontpopt als een warm pleitbezorger voor een harde aanpak van de landen waar het ontbreekt aan discipline. Ook in andere eurolanden dringt het besef door dat wij ons een situatie als deze niet nogmaals kunnen permitteren. Het is aan de Raad van Europa om dat besef nu om te zetten in een helder besluit. Als Europa dat voor elkaar krijgt, ziet de toekomst van de euro en die van onze economie er weer rooskleurig uit. En kan het spookbeeld van de double dip terug in de kast. Bernard Wientjes, voorzitter VNO-NCW.


29

Agenda Kijk voor actuele informatie op Ledennet, www.vno-ncwmidden.nl/ledennet. U kunt zich via Ledennet ook aanmelden (ongeveer een maand voorafgaand aan de bijeenkomst), deelnemerslijsten bekijken, een programma printen e.d.

Bijeenkomstenprogramma 2010/2011

In augustus ontvangt u het nieuwe regioprogramma, met alle bijeenkomsten die de regio’s komend seizoen organiseren. Op dit moment werken de regiobesturen en het verenigingsbureau hard aan de samenstelling van een afwisselend en inspirerend programma. Zodra dit overzicht afgerond is, verschijnt het op de website van uw regio en in de agenda op www.vno-ncwmidden.nl/ledennet.

gingsbrede bijeenkomsten zijn, om te beginnen op woensdag 13 oktober van de Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij. De beleidsgroep weet elk jaar een boeiend, ethisch onderwerp op de agenda te zetten met een verrassende spreker. In september ontvangt u - digitaal - de uitnodiging hiervoor. Op 9 november volgt het Jaarcongres van VNO-NCW Midden, een interactief gebeuren over ‘Food, Feed & Fuel, energie voor een gezonde economie’. Ondernemers worden nu al nadrukkelijk uitgenodigd zich te melden om tijdens het congres hun innovatieve producten en/of ideeën te demonstreren.

Naast de regiobijeenkomsten zullen er het komende seizoen vereni-

Ga naar www.vno-ncwmidden.nl/ congres voor meer informatie.

Donderdag 24 juni 2010 VNO-NCW Voorlichtingsbijeenkomst over de nieuwe werkkostenregeling Boode, Bathmen, 15.30 – 19.00 uur www.vno-ncw.nl > activiteiten > activiteitenagenda

Dinsdag 21 september 2010 VNO-NCW Utrecht en Eemland Openingsbijeenkomst Spreker: Johan Schaberg, columnist NRC Handelsblad en partner bij Top Executive Care, Sociëteit Amicitia, Amersfoort, 16.30 - 20.30 uur

Woensdag 13 oktober 2010 VNO-NCW Midden Bijeenkomst van de Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij

Vrijdag 3 september 2010 VNO-NCW Achterhoek Bezoek Wijndomein Besselinkschans, samen met AIW Wijndomein Besselinkschans, Lievelde, 14.30 – 21.00 uur

Woensdag 22 september 2010 VNO-NCW Achterhoek Prinsjesdagontbijt, samen met Regio Achterhoek en Achterhoekse Rabobanken Schouwburg Amphion, Doetinchem, 07.00 – 10.00 uur

Het verenigingsseizoen 2009/2010 zit er bijna op. Veel regio’s sluiten het seizoen af met een speciaal programma tijdens de slotbijeenkomst. Kijk op de website van uw regio voor meer informatie (www.vno-ncwmidden. nl > regio of rechtstreeks bijvoorbeeld www.vno-ncwmidden.nl/utrecht). Ook als er foto’s gemaakt zijn bij een bijeenkomst vindt u die op de site terug. Er staat nog een mooie golfdag op het programma op donderdag 17 juni in Heelsum en op 24 juni kunt u zich laten informeren over de nieuwe werkkostenregeling, die in 2011 ingaat. Hiermee verminderen de administratieve lasten voor werkgevers, maar de nieuwe regeling zorgt er ook voor dat u fiscaal op een andere manier

Donderdag 9 september 2010 VNO-NCW Achterhoek en Twente Themabijeenkomst “Olympische Spelen 2028: kansen voor uw bedrijf?” Sprekers: ir. G.M. Eggink, Kwartiermaker Olympisch Plan 2028 mw. drs. T.M. van Pelt, directeur Gelderse Sport Federatie en alliantiemanager Olympisch Netwerk Gelderland, Stadion De Vijverberg, Doetinchem, vanaf 19.00 uur

moet omgaan met deze vergoedingen en verstrekkingen. Kijk voor meer informatie, programma en kosten op de site van VNO-NCW, www. vno-ncw.nl (> activiteiten > activiteitenagenda).

Donderdag 23 september 2010 VNO-NCW Rivierenland In gesprek met wethouders Economische Zaken en Financiën Thema: het beleid voor de komende vier jaar, Restaurant De Rotonde, Enspijk, 19.00 – 22.00 uur Maandag 11 oktober 2010 VNO-NCW Twente Bedrijfsbezoek Waterloo in Holten Spreker: Pascal Betten vanaf 16:30 uur

Donderdag 14 oktober 2010 VNO-NCW Achterhoek Bedrijfsbezoek Pas Reform BV, Zeddam Gastheer: ir. B.F. Aangenendt, algemeen directeur, 19.00 – 21.30 uur

Dinsdag 9 november 2010 VNO-NCW Midden Jaarcongres Food, Feed & Fuel, energie voor een gezonde economie CineMec, Ede, vanaf 13.30 uur www.vno-ncwmidden.nl/congres

Middelpunt Column Beeldend denken Winst maken met energie, voeding en duurzaamheid? Op het vlak van energie, voeding en duurzaamheid liggen volop zakelijke kansen. Ook voor ondernemers in andere sectoren is hier winst te halen. Bent u op de hoogte van het voordeel dat u ermee kunt doen? VNO-NCW Midden organiseert op 9 november bij CineMec in Ede een congres met als titel ‘Food, Feed & Fuel, energie voor een gezonde economie’. Daar benadrukken we juist de zakelijke kansen op deze deels nieuwe markt. Prins Carlos leidt het onderwerp op inspirerende wijze in. Dit relatief onbekende lid van het Koninklijk huis is zeer bevlogen als het gaat om ondernemen en duurzaamheid. Er is volop ruimte om ideeën te delen en wat het congres onderscheidend maakt, is dat we de interactie voor, tijdens en na het congres buitengewoon gaan organiseren. Techniek maakt het mogelijk de juiste partner voor u op te sporen en aan u te koppelen. Tijdens het congres is er voor innovatieve bedrijven gelegenheid hun producten te demonstreren. Heeft u hier interesse voor? Meldt u dan bij VNO-NCW Midden en mail naar Sanne Hagen (hagen@ vno-ncwmidden.nl) of bel 055-5222606. Wilt u zich alvast aanmelden als deelnemer? Ook dit kan via een Sanne Hagen. Ga naar www. vno-ncwmidden.nl/congres voor meer informatie.

Sportief netwerken tijdens golfwedstrijd of golfclinic Op donderdag 17 juni 2010 organiseert VNO-NCW Midden voor haar leden een volledig verzorgde golfdag. Doet u mee aan de wedstrijd of clinic op de golfbaan in Heelsum? De sportieve prestaties worden afgewisseld door een lunch en afgesloten met een aperitief en buffet. Naast een heerlijke dag vol (ont)spanning, bijpraten en netwerken maakt u ook nog eens kans op een van de mooie prijzen in verschillende categorieën. Als u zich nog wilt aanmelden, neem dan even contact op met het verenigingsbureau in Apeldoorn om te horen of er nog plek is. VNO-NCW Midden, Greetje Lagerwaard, 055-5222606, [email protected]

Dagelijks werk ik samen met MKB-ondernemers... ik pik ze er tegenwoordig zo uit. Hun verhaal is vaak hetzelfde, als je ze wat beter leert kennen: Ja een lastige schoolcarrière, taal ging vaak wat lastig, zeker Engels of Frans… Maar met een hoop doorzettingsvermogen toch gelukt. Dus soms van LTS naar MTS, en dan naar HTS of UT. Of direct de praktijk in en dan zelf alles leren. Dat doorzettingsvermogen helpt hun vaak om een succesvol ondernemer te zijn, maar het echte geheim is dat ze veelal goed zijn in het ontwikkelen van een visie of om het “gat in de markt” te zien. De kracht zit in het vermogen om in beelden te denken en wat minder in de logica van de taal. Je hoort het vaak aan hun taalgebruik. Ze “schilderen” meeslepend en inspirerend hun betoog. Dus enthousiasmeren en anderen meekrijgen dat lukt ook altijd wel. Alleen het opschrijven niet…Dan zit de dyslexie vaak weer in de weg. Het grappige is dat kleine kinderen dit vermogen ook hebben. Je hoort ze vaak grappige onbedoelde woordspellingen maken; bijvoorbeeld “wandbedekking” in plaats van “behang”. Ze verwonderen zich en leren de hele dag. Het denken in taal komt later op gang en kan het beelddenken verdringen. Jammer. Ik heb dit verschijnsel jaren geleden al eens onderzocht samen met Ruud Payens. Een succesvol ondernemer die de basis legde voor de groei van het huidige NEDAP en iemand die zich ook dagelijks verwondert en blijft leren. Een van zijn kleinkinderen was dyslectisch. Samen kwamen we uit bij wijlen Oyeman. Ze leidde ons in in het verschijnsel beelddenken. En ja hoor het is genetisch bepaald. Ruud herkende het direct. En juist dit verhaal heb ik vaak gehoord. Ondernemers die zich via de leerproblemen van hun kinderen bewust worden van hun eigen manier van denken. En ja… ook ik herkende het… Grappig hé! Martin Stor Directeur Achterhoeks Centrum voor Technologie www.act-nu.nl


31

Jon-Ivar

‘In een familiebe je nooi

Hoewel ze hopen slechts ‘passanten’ te zullen zijn in het dertig luxe kamers tellende hotel en landgoed Het Roode Koper in Ermelo, hebben ze zich nu vol overgave op het managen ervan gestort. Jon-Ivar en Yolanda Sörensen namen tien jaar geleden het hotel over van een tante en hebben sindsdien alles aangepakt. ‘Elke vierkante centimeter is verbouwd’ onder het eigenaarschap van deze derde generatie.

Middelpunt De eerste generatie begon in 1947. ‘Mijn grootouders kochten het originele huis, samen met het koetshuis en het poolshuis waar de butler van de vorige bewoners in woonde, om er een hotel van te maken.’ Dat originele huis was in 1910 gebouwd voor de voormalig gouverneur van Nederlandsch Indië de graaf en gravin Van Limburg Stirum. De eerste generatie Van der Werf bouwde het hotel, dat na het overlijden van grootvader door één van de dochters werd voortgezet, P.M.A. van der Werf. Haar eigen dochter verkoos een andere carrière en werd dierenarts. Neef JonIvar en zijn vrouw Yolanda, die in twee ‘totaal verschillende werelden’ werkten, namelijk de ict en de gezondheidszorg, droomden echter van overname van het hotel. ‘We waren er voor de echte overname in 2000 in ons hoofd minstens vier jaar mee bezig’, vertelt Yolanda. ‘We waren al lang bij elkaar en het leek ons altijd al leuk om samen iets op te bouwen.’ ‘We wilden het graag zelf in de hand hebben. Is dat ondernemersgeest? Misschien meer eigenwijsheid’, denkt Jon-Ivar. Hoe dan ook namen ze in de zomer van 2000 de sleutel in ontvangst en nam tante afscheid. Tot dat moment had grootmoeder ook nog altijd op het landgoed gewoond. Met name voor haar ging met de overname de wens in vervulling dat het hotel in de familielijn bleef. Maar ‘op de winkel passen’ kun je de stap die het echtpaar Sörensen gezet heeft, niet noemen. Gedreven en ambitieus drukken ze al tien jaar lang hun eigen stempel op het hotel. ‘We hebben het concept omgegooid en elke vierkante centimeter verbouwd. Er werken nog maar een paar mensen uit de tijd van mijn tante.’

en Yolanda Sörensen:


edrijf ben it alleen’

Young People Business Jon-Ivar noemt zijn manier van aanpak Young People Business, ‘jonge mensen die vanuit hun eigenaarschap energie en enthousiasme verkopen’. ‘Wij zijn veel kapitaalintensiever bezig’, vervolgt hij. ‘We zijn meer gespitst op beleving; de bestrating rondom het huis is vervangen door waaltjes omdat wij vinden dat dat er bij past, er staan altijd verse bloemen en de kamers zijn voorzien van een nespressomachine.’ Binnenkort wordt de verbouwing van het laatste pand afgerond. ‘En’, voegt Jon-Ivar daaraan toe, ‘begin januari beginnen we weer opnieuw met de verbouwing die we zeven jaar geleden hebben gedaan.

Ons bedrijf is modegevoelig.’ Yolanda: ‘We letten op wat de gasten willen en blijven in ontwikkeling.’ Toch is daarmee de sfeer van het hotel niet aangetast, vindt Sörensen. ‘Je kunt merken dat we een familiebedrijf zijn, ook aan de vele families die we hier ontvangen, generatie op generatie. We weten hoe hun hond heet en we kennen hun plussen en minnen.’ De vijfjarige dochter van Jon-Ivar en Yolanda loopt ook regelmatig rond in het bedrijf. Met Pasen doet ze samen met de kinderen van de gasten mee aan het eieren zoeken en tijdens het kerstdiner zit ze aan tafel met opa en oma. De eigen familieleden blijken graag gast te zijn in het hotel. Aan het roer Zij kijken vol bewondering naar de ontwikkelingen van het jonge echtpaar. ‘In een familiebedrijf ben je nooit alleen. Je kunt altijd kracht halen en putten uit vele voorbeelden uit verleden. We komen alle twee uit een ondernemersfamilie en die snappen onze investering, en ook dat er toch maar één aan het roer staat’, vertelt Jon-Ivar. ‘We hebben een idee in ons hoofd van hoe het eruit moet zien, maar dan zijn we miljoenen verder. Ook hebben we wel een concept in gedachten dat het meest winstgevend zou zijn, maar als we dat nu gaan bouwen, dan zijn we morgen failliet. We zouden bijvoorbeeld het zakelijke deel wel apart willen.’ Maar hij geeft ook toe dat er wat te wensen over moet blijven. ‘Je hoopt dat je een passant bent. Het huis is veel groter dan wij. Dat waren mijn grootouders met al hun ideeën en hun ondernemerschap uiteindelijk toch ook.’

Het Roode Koper Over de naam van het landgoed ‘Het Roode Koper’ bestaan verschillende theorieën. Eén daarvan is de legende dat de bouwer de rode koperen knopen van lompen haalden en van de opbrengst daarvan het landgoed stichtte. Maar wie op een nazomeravond een bezoek brengt aan het Veluwse landgoed zal begrijpen dat de herkomst van de naam gevonden moet worden in de rode gloed van de vliegdennen bij zonsondergang.


33

Aangenaam Bedrijf: ARCADIS Nederland BV Naam: Bram Gerards Functie: projectleider Bodem en accountmanager Industrie Lid sinds: 1 april 2010

Wat doet uw bedrijf? ‘ARCADIS is een internationale onderneming die projectmanagement, adviezen en ingenieursdiensten levert voor het verbeteren van bereikbaarheid, duurzaamheid en leefbaarheid. ARCADIS ontwerpt, implementeert, onderhoudt en exploiteert wereldwijd en regionaal projecten op gebied van Gebouwen, Milieu&Ruimte, Mobiliteit en

Bedrijf: MJFP Financiële Planning Naam: Mathieu Fluit Functie: Directeur VNO-NCW-lid sinds: februari 2010

Water. Voorbeelden van regionale projecten zijn de begeleiding van de sloop, sanering en herontwikkeling van het Deventer ziekenhuis en het beekherstel van de Grift in Apeldoorn. Onze klanten zijn zowel bedrijven als overheden. De projecten realiseren we met drieduizend medewerkers, in een sterk regionaal verankerd netwerk van zeventien kantoren, met Amersfoort als hoofdkantoor.’ Wat is uw ambitie? ‘We streven naar een leidende positie in elk van onze werkgebieden. Wij willen graag een bijdrage leveren aan de duurzame kwaliteit van de bebouwde en natuurlijke omgeving en daarmee meerwaarde creëren voor onze klanten. Daarbij hanteert ARCADIS drie kernwaarden: integriteit, ondernemerschap en alertheid.’

de producten die de klant afneemt en de prijs daarvan, maar ook kijken of deze passend zijn voor nu en in de toekomst. Dit alles op basis van provisie, een uurtarief, een fixed fee of een combinatie hiervan.’

Wat is uw ambitie? ‘MJFP Financiële Planning is een jonge speler in de markt voor financiële dienstverlening. Toch Wat doet uw bedrijf? hebben we onze dienstverlening in een korte ‘MJFP Financiële Planning is een financieel periode naar een hoog niveau weten te tillen en intermediair. Wij bemiddelen bij en adviseren hebben we veel vaste relaties opgebouwd met over alle mogelijke financiële producten: van onze klanten. Het is ons doel om voor bedrijven verzekeringen tot hypotheken en van pensioe- dé totaaladviseur te zijn op financieel gebied. We nen tot bedrijfsfinanciering. Dat doen we voor werken met gecertificeerde planners en erkend zowel de particuliere als de zakelijke markt. adviseurs en beschikken daardoor over de noOns advies is gebaseerd op financiële plandige kennis om bedrijven maar ook particulieren ning. Dat houdt in dat we niet alleen ingaan op te voorzien van goede en passende adviezen.’

Bedrijf: PricewaterhouseCoopers Naam: Allard Tonissen Functie: Vennoot/ partner VNO-NCW-lid sinds: februari 2010

Wat doet uw bedrijf? ‘PricewaterhouseCoopers neemt in Twente op het gebied van accountancy, fiscale advisering en bedrijfsadvisering een toonaangevende positie in. De vestiging in Hengelo behoort tot de grootste accountants- en adviesorganisaties in de regio. We verlenen diensten aan zowel profit- als non-profitorganisaties, mkb’ers en particulieren. Cliënten

kunnen rekenen op advisering en ondersteuning door uitstekend gekwalificeerde en gemotiveerde adviseurs en kunnen profiteren van een op breed terrein aanwezige kennis van multidisciplinaire organisatie.’ Wat is uw ambitie? ‘Ons kantoor is marktleider in de regio Twente. We willen deze positie verstevigen. Nu werken we vanuit Twente met een team van zeventig medewerkers. We willen doorgroeien naar honderd medewerkers. Ook blijven we de focus leggen op de regio Twente, onze regionale kennis is immers onze kracht. Daarnaast is sterke betrokkenheid bij vraagstukken van cliënten, specialisatie, kennis van een groot aantal branches en een goede prijs-kwaliteitverhouding, voor ons een voorwaarde om de optimale businesspartner voor ondernemers te zijn.’

Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘Wij hebben veel ervaring met integraal projectmanagement en zijn als geen ander in staat om lastige, complexe maar ook kleinere, monodisciplinaire vraagstukken voor u op te lossen. Daarbij willen wij de klant zoveel mogelijk ondersteunen en ontzorgen, zodat hij/zij zich volledig kan richten op de eigen bedrijfsvoering. Heeft u een bodemverontreiniging, een (afval)watermanagement- of mobiliteitvraagstuk, moet u een vergunning aanvragen of heeft u een huisvestingsprobleem, bel ons!’ ARCADIS Nederland BV Rietveld 59a, Postbus 673, 7300 AR Apeldoorn, T: 06-27060117, E: [email protected] I: www.arcadis.nl

Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘In de financiële markt is sprake van sterke prijsconcurrentie tussen aanbieders. Wij hebben het productaanbod van aanbieders goed in beeld en kunnen onze klanten van het juiste advies voorzien. Omdat we niet productgebonden zijn, geven we klanten onafhankelijk en transparant advies. We gaan op zoek naar producten die bij onze klanten passen.’ MJFP Financiële Planning Postbus 6720 6503 GE Nijmegen T: 024-3715230 E: [email protected] I: www.mjfp.nl

Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘Ze mogen bellen als ze het gevoel hebben dat wij toegevoegde waarde kunnen leveren voor hun organisatie. Landelijk heeft PricewaterhouseCoopers zestien kantoren en vijfduizend medewerkers. Daardoor kunnen we gebruik maken van een breed scala aan (regionale) kennis, niet alleen op het gebied van onze kernactiviteiten, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van subsidies, overnames en internationale ontwikkelingen.’ PricewaterhouseCoopers Diamantstraat 2 7554 TA Hengelo T: 074 246 77 79 I: www.pwc.nl

Bedrijfsuitje, teambuilding, bedrijfsborrel, vergaderen, business event? Mogelijkheden zijn divers, creatief en oneindig

Activiteite

n

• Business event s • Teambuilding • Bedrijfstrainin g • Vergaderen • Bedrijfsuitjes • (thema)Feeste n • Sportdagen • Evenementen van 50 • tot 1000 perso ne • Arrangemente n n vanaf • 20 personen

Gildeweg 7 7047 AR Braamt (Doetinchem) Tel. 0314 - 335 449

www.markant-outdoorcentrum.nl

CNC multiaxis bewerken

Ruim vijfendertig jaar levert Tieltjes Precision Parts B.V. aan tal van industrieën voornamelijk kleine en bewerkelijke draaien freesdelen. Vele van deze delen worden wereldwijd toegepast in diverse vloeistof-, gas- en ultrasoon meetinstrumenten. Daarnaast levert Tieltjes halffabrikaten aan de levensmiddelenindustrie, de luchtvaart, de petrochemische industrie en de moderne machineen apparatenbouw.

De CNC draaien freescentra zijn uitgerust met overnamespindel, aangedreven gereedschappen, y-assen, laadmagazijn voor het uitgangsmateriaal, gecentreerd krasvrij ‘lossen’ van het gereed product en gereedschapbreukbewaking voor een volledig onbemande productie van voornamelijk grote series draaien freeswerk met bijzonder hoog nauwkeurigheids- oppervlaktegehalte. CNC conventioneel draaien en frezen Vanaf het prototype tot aan de uiteindelijke realisering van een product beschikt Tieltjes over een grote diversiteit aan machines. Conventionele machines worden vooral ingezet voor kleine series. Met 41 productiemachines kan er uiterst snel ingespeeld worden op de alsmaar wisselende vragen vanuit de markt. Ter ondersteuning van de productie bestaat het machinepark uit hoogwaardige boor-, tap- en draadsnijmachines evenals graveer-, slijp- en ontbraammachines.

high quality precision parts manufacturing

Specialiteiten Spanningsvrij gloeien, trommelontbramen, bundelzagen en eindmontage. Ook electrolytisch polijsten en leppen kan Tieltjes uitvoeren als eindbewerking. Tieltjes beschikt over de NEN-ENISO9000/2000 certificering.

Bezoekadres

Contact

Bedrijventerrein De Rieze

Tel

+31(0)315 - 63 13 13

De Hogenkamp 5

Fax

+31(0)315 - 68 64 94

Web

www.tieltjes.com

Mail

[email protected]

7071 EC Ulft Postadres Postbus 50 7080 AB Gendringen


35

Aangenaam Bedrijf: Daniëls Huisman Advocaten Naam: Arjen Huisman Functie: Advocaat, lid van het DB VNO-NCW-lid sinds: 2010

Wat doet uw bedrijf? ‘Daniëls Huisman NV is één van de grotere advocatenkantoren in de stedendriehoek Almelo-Hengelo-Enschede. Met circa zestig medewerkers, waarvan thans vijfentwintig advocaten, staan wij onze cliënten met raad en daad ter zijde. Wij zijn vooral praktisch en oplossingsgericht ingesteld, maar gaan ook gerechtelijke procedures niet uit de weg. On-

Bedrijf: Metalektro Personeelsdiensten Naam: Bert ten Cate Functie: Algemeen directeur Lid sinds: ongeveer vier jaar

Wat doet uw bedrijf? ‘Metalektro Personeelsdiensten is een mobiliteits- en adviesbureau voor in-, door- een uitstroom van personeel. Met het hoofdkantoor in Hengelo en vestigingen in Almere, Eindhoven, Groningen, Zevenaar, Zoetermeer en Zwolle richten zij zich met name op de industrie en metaalnijverheidssector. Het dienstenpakket bestaat uit een breed pro-

Bedrijf: Randstad Zorg Naam: Carin Geluk Functie: Directeur Randstad Zorg Lid sinds: september 2009

Wat doet uw bedrijf? ‘Randstad Zorg bemiddelt in flexibel zorgpersoneel voor een duizendtal zorginstellingen in Nederland. We werken met uitzendkrachten en gedetacheerden. Daarnaast zetten we ons ook in voor complexe projecten zoals vaccinaties bij bijvoorbeeld medische trials. Een adviserende rol spelen we ook, onder meer op het gebied van strategische personeelplanning

dernemers zijn echter meestal meer gebaat bij het voorkomen van een geschil door een tijdig advies, dan bij het achteraf uitprocederen van een geschil. Door het hanteren van korte lijnen en het aanhouden van directe contacten proberen wij samen met de ondernemers juist geschillen of problemen te voorkomen.’ Wat is uw ambitie? ‘Ondernemers te laten inzien dat het zelf tijdig signaleren van mogelijke problemen belangrijk is en dat daarbij hebben van een vast aanspreekpunt voor juridisch getinte vragen, geen kostenpost hoeft te zijn, maar juist geld kan besparen of opleveren. Uit de sterkte groei die wij de afgelopen jaren hebben meegemaakt blijkt dat ons concept aanslaat. De traditionele advocatuur bestaat niet meer. Onze gespecialiseerde praktijk-

gramma van personeelsdiensten zoals Outplacement, Assessment, Werving&Selectie, 2de spoor re-integratie en instroomprojecten en opleidingen voor specifieke doelgroepen. We zijn in 1992 in het leven geroepen door Thales, het voormalige Hollandse Signaalapparaten BV, en de werkgevers- en werknemersorganisaties. Tot slot onderscheiden we ons met de aansluiting bij de pensioenfondsen grootmetaal en kleinmetaal.” Wat is uw ambitie? ‘We willen een professionele gesprekspartner zijn en blijven binnen bedrijven in onze sector om zo de knelpunten op te kunnen lossen en dingen beter te doen. Om die reden zijn we opgericht en die ambitie streven we nog altijd na.’

bij zorginstellingen en poolmanagement. In onze zesentwintig vestigingen werken zo’n honderdvijftig mensen. Er is dus altijd een vestiging in de buurt.’ Wat is uw ambitie? ‘Mijn persoonlijke ambitie, als directeur Randstad Zorg, is om al onze opdrachtgevers te voorzien van het beste zorgpersoneel. Dit doen we o.a. door onze flexwerkers via de Randstad Zorg Academie op te leiden en bij te scholen. Maar ook door te blijven investeren in het ontwikkelen van innovatieve oplossingen op het gebied van bijvoorbeeld het arbeidstekort dat dreigt door de vergrijzing. En we adviserende bij strategische capaciteitsplanning. Mijn ultieme ambitie is dat mede door Randstad Zorg de zorg in Nederland naar een hoger niveau wordt gebracht. ’

groepen dragen mede bij aan deze bewustwording tijdens kleinschalige bijeenkomsten voor genodigde opdrachtgevers.’ Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘Dat moeten ze niet. Wanneer ze echter op zoek zijn naar een juridisch raadgever, die bereid is hun onderneming met haar specifieke kenmerken te leren kennen en daardoor een vertrouwenspersoon van de directie kan worden, kunnen ze met mij of met één van mijn collega’s contact opnemen.’ Daniëls Huisman Advocaten M.H. Tromplaan 25, 7513 AB ENSCHEDE T: 053 7600860 E: [email protected] I : www.danielshuisman.eu

Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘Omdat we specialist zijn in de sector kunnen leden altijd bellen voor een vrijblijvend oriënterend gesprek’ Metalektro Personeelsdiensten Robijnstraat 16 7554 TB Hengelo T: 074 - 2556666 F: 074 - 2556667 I: www.metalelektro-personeelsdiensten.nl E: [email protected]

Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘Ten eerste natuurlijk wanneer je werkzaam bent in de zorg & welzijn branche en vragen hebt of met me wilt sparren over (strategische) personeelsvraagstukken. Daarnaast zie ik veel nut in kruisbestuiving: als men ideeën heeft over de arbeidsmarkt in de zorg, of ideeën of kennis uit wil wisselen, dan sta ik daar erg voor open.’ Randstad Zorg Diemermere 25 1112 TC Diemen T: 020 - 569 5886 F: 020 - 569 5155 I: www.randstad.nl

Aangenaam in deze materie adviseren en faciliteren. Enkele vraagstukken uit de praktijk zijn excessief brandstof verbruik, voortijdige contract beëindiging, onverwachte risico’s etc.’

Bedrijf: Wagenpark Consult Naam: Alex Hasselo Functie: Directeur VNO-NCW-lid sinds: 2009

Wat is uw ambitie? ‘Kennisoverdracht en begeleiding op het gebied van wagenparkbeheer. Binnen het kader van het vooraf ten doel gestelde meetbare resultaat.’

Wat doet uw bedrijf? ‘Door het koppelen van maatschappelijk verantwoord ondernemen aan het wagenpark van uw bedrijf, biedt Wagenpark Consult met de focus op cashflow en de total cost of ownership u de mogelijkheid inzicht te krijgen en te besparen op de bijna grootste kostenpost: autokosten. Als volledig onafhankelijk adviseur kan Wagenpark Consult u

Bedrijfsnaam: Twente Milieu Naam: Albert van Winden Functie: algemeen directeur Lid sinds: 1997

Wat doet uw bedrijf? ‘Twente Milieu draagt bij aan een schoon, gezond en fris Twents milieu. We doen dit als totaaldienstverlener voor de gemeenten Enschede, Hengelo, Almelo, Oldenzaal, Hof van Twente en Losser. We beheren ook de openbare ruimte door machinale straatreiniging, maaien en plaagdier-, onkruid-, gladheid- en calamiteitenbestrijding. Riolerings- en materieelbe-

Wagenpark Consult Klaproos 67 7483 AR Haaksbergen T: 053-5742078 M: 06-10558261 E: [email protected] I: www.wagenparkconsult.nl

Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘Voor een kennismaking en een eerste inventarisatie.’

heer, overslag van huisvuil en het beheer van afvalbrengpunten en KCA-depots behoren eveneens tot het dienstenpakket van Twente Milieu. Twente Milieu is voor gemeenten en organisaties een constructief meedenkende partner.’ Wat is uw ambitie? ‘Twente Milieu kiest voor betekenis- in plaats van winstmaximalisatie. We noemen dat sociale duurzaamheid. Wij willen meerwaarde geven aan het milieu en aan de maatschappij en werken nadrukkelijk samen met mensen met een handicap of afstand tot de arbeidsmarkt. Wij streven naar een afvalloze toekomst. Een samenleving waarin grondstoffen voortdurend worden hergebruikt en waarbij afvalstoffen grondstoffen of brandstoffen worden.’

Waarom moeten leden van VNO-NCW Midden u bellen? ‘Samen kunnen we meer dan alleen! We zijn op zoek naar partners die ook willen bijdragen aan en schoon, gezond en fris Twents milieu. Daarnaast willen we graag onze kennis op het vlak van een duurzame en sociale samenleving delen en uiteraard staan wij open voor nieuwe inspirerende ideeën om onze betekenismaximalisatie nog meer handen en voeten te kunnen geven.’ Twente Milieu Marssteden 37, 7547 TE Enschede Postbus 221, 7500 AE Enschede T: 0900 – 852 01 11 F: 053 – 852 01 10 I: www.twentemilieu.nl

Promoot uw bedrijf, producten en diensten binnen hét ondernemersnetwerk van Midden-Nederland. Stel u voor in de rubriek Aangenaam, adverteer of plaats een wervend artikel in Middelpunt en bereik duizenden decisionmakers in uw regio.

Meer informatie: Tamara Dortmans of Yvonne van Maaswinkel: 0413-339362


37

Advertorial

Wat u over succesvolle zoekmachinemarketing kunt leren van

de legendarische generaal George Patton!

Meer weten over een STRategisch Onderzoek Online Marketing (STROOM)? Neem dan contact op met: Wija Koers BV Rijksweg 236 9423 PH Hoogersmilde 0592 45 93 80 [email protected]

Het is nog steeds crisis in Nederland. Is het Griekenland niet, dan dreigen Portugal of Spanje wel om te vallen. Banken houden de adem (en de kredieten) in en bedrijven zuchten en kreunen. Overal om mij heen hoor ik over omzetpijn en teruglopende winst. Ik las onlangs een boek over de Amerikaanse generaal George Patton. In de tweede wereldoorlog staat hij op het punt de Duitsers een beslissende slag toe te brengen. En wat gebeurt er? Er dreigt een acuut voedselprobleem voor zijn uitgeputte mannen en een brandstoftekort voor zijn materieel. Dat noem ik nou een crisis! Patton schrijft een woedende brief naar zijn superieuren: Ik heb dringend voedsel en brandstof nodig. Als u mijn manschappen voedsel onthoudt, eten ze desnoods hun riem op, maar mijn materieel loopt niet zonder brandstof! Ik moet brandstof hebben om de vijand te lijf te gaan. De les van George Patton De omzetpijn en de crisis zijn de bezetters, de vij-

Colofon

and. Uw website, dat is uw leger: uw manschappen en uw materieel. Maar om de slag te winnen, heeft uw leger voedsel en brandstof nodig. Voedsel in de vorm van een adequaat budget. En brandstof in de vorm van voldoende uren voor uw contentmanager, om uw website tot de tanden toe te bewapenen om de vijand te verslaan. Mijn geheime wapen Steeds meer ondernemingen passen zoekmachinemarketing toe. Omdat ze ervaren hoe ze via hun website tegen extreem lage kosten opdrachten kunnen binnenhalen. Maar om de concurrentie echt voor te blijven moet u mijn geheime wapen inzetten om uw zoekmachine marketing helemaal 2010 te maken: Social Media! Op mijn presentatie over Social Media op 17 juni a.s. leert u hoe u het succes van uw zoekmachinemarketing een enorme boost kunt geven. Bezoek onze website www.wijakoers.nl en schrijf u snel in, er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar.

Wie is...

Middelpunt is een uitgave van VNO-NCW Midden, de ondernemersvereniging voor Midden- en Oost-Nederland. Onze voornaamste missie is het bevorderen van een optimaal ondernemersklimaat in ons werkgebied. We behartigen de collectieve belangen voor onze ruim 2100 leden, bieden hen een krachtig netwerk en voorzien in de behoefte aan informatie over elk mogelijk aspect van het zakendoen. Informatie of lid worden? Neem contact op met het verenigingsbureau: VNO-NCW Midden Postbus 10475 7301 GL Apeldoorn tel. 055 - 5 222 606 [email protected] www.vno-ncwmidden.nl

Ontwerp en vormgeving: De Winter drukkers & uitgevers

Uitgever: De Winter Mediamakers, Uden

Druk: BDU, Barneveld

Advertentie-acquisitie: Tamara Dortmans, Yvonne Maaswinkel, Gea Verweij - Annega en Carola Jansen. De Winter Mediamakers [email protected]

Oplage: 2750 exemplaren Projectmanagement: Drs. Marco de Jonge Baas (De Winter Mediamakers) [email protected] Redactie en projectcoördinatie: Drs. Femke Fleur en Gerreke de Weijer (VNO-NCW Midden) De Winter Mediamakers [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd of op enige andere wijze gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de redactionele inhoud van de advertorials.

Op het verenigingsbureau van VNO-NCW Midden in Apeldoorn werken 22 professionele krachten ter ondersteuning van de (regio)besturen en de leden. Per Middelpunt stelt één van de medewerkers zich aan u voor.

Nel Ezendam-Holzhauer, regiomanager Noordoost-Overijssel en IJsseldelta (per 1-6) Sinds 1 januari 2009 ben ik in dienst bij VNO-NCW. In de jaren ’90 ben ik reeds zes jaar secretaris geweest van IKNO (nu VNO-NCW Noordoost-Overijssel) en ik was dan ook blij verrast toen ik gevraagd werd bij VNO-NCW Midden te komen werken. Het voelt als terug op het nest. Zeker met al die jonge collega’s. Het leuke aan regiomanager zijn is de veelzijdigheid van de functie: het contact met de ondernemers en proberen iets voor hen te betekenen. Daarnaast bijeenkomsten organiseren, nieuwe dingen bedenken en lobbyen bij de politiek. In mijn vrije tijd leg in mijn creativiteit in intuïtief beeldhouwen. Vorm geven aan een stuk steen en je daarbij laten leiden door de steen. Voor mij het toppunt van ontspanning.

Ontdek een weldadige wereld vol onvergetelijke belevenissen Landhuishotel De Bloemenbeek is meer dan een magnifieke accommodatie in een adembenemend mooie omgeving. Het is ook een locatie die uitnodigt tot het opdoen van rustgevende én inspirerende ervaringen voor lichaam en geest. Gun uzelf de weldaad van Bloemenbeek Experiences: onvergetelijke belevenissen die u helemaal naar eigen inzicht kunt regisseren. Wellness & Beauty Experience Onze Wellness & Beauty Experience staat voor een breed scala aan mogelijkheden om het ultieme genieten aan den lijve te ondervinden. Ontdek de warme ambiance van onze Mediterrane Spa. Laat uw zintuigen strelen door een rijke melange van kleuren, geluiden en andere subtiele prikkels. Of verwen uzelf met een behandeling van onze schoonheidsspecialistes, die werken met producten van gerenommeerde merken als Valmont (celtherapie), Decleor (aromatherapie), Ahava (mineralen, zouten en modder uit de Dode Zee) en Vinotherapie.

Wining & Dining Experience Een gastronomisch avontuur van het hoogste niveau, op elke gewenste locatie. Speciaal voor u creëert onze Meesterkok Michel van Riswijk een exclusieve culinaire belevenis. Bij de Bloemenbeek, in de lommerrijke tuinen. Maar als u wilt ook bij u thuis of in een landhuis of kasteel. Zo kunt u uzelf en uw gasten overal verrassen met dat gevoel dat alleen de Bloemenbeek kan bieden.

Beuningerstraat 6, 7587 LD, De Lutte, Twente, Tel 0541-55 12 24, www.bloemenbeek.nl

Wetenschap en bedrijfsleven moeten samensmelten op Twente Kennispark

Recommend Documents