Woensdag 17 februari 2010 5:30
Uit de veren
6:20 Verzamelen bij station Laan van Nieuw Oost Indië. Begeleiders Bram van Leeuwen en Robbert Stamm + 12 Leerlingen College Het Loo/ Huygens Lyceum Voorburg 6:35 Vertrek met de trein naar Amsterdam Sloterdijk waar we om 7:15 de andere leerlingen met hun begeleiders ontmoeten. We hebben een bus vol met leerlingen van het Caland Lyceum uit Amsterdam met als begeleiders Marlies Nieberg en Claas Oosterbaan, leerlingen van het ..... uit Assen met hun docent Richard Veenstra en Berend Tiesinga met leerlingen uit Meppel. Op al deze scholen was een cursus Moderne Natuurkunde gegeven. 7:30 Vertrek van de bus richting Geneve. Chauffeurswissel voorbij Luik in de Ardennen. Onze hoofdchauffeur is verder Sjors Berkhout, een aardige vent die ons in de week verder prima service verleent. Ook dit keer zijn we zeer tevreden over (busbedrijf) Dalstra en hun personeel. We hadden tijdens de reis twee wat grotere stops en verscheidene kleine. We genoten om ca. 17:00 uur de warme maaltijd in een wegrestaurant. 21:30 Aankomst in de jeugdherberg en verdelen van de kamers. We slapen op kamers van 4 tot 8 personen. De leerlingen meest op kamers van 8 personen. De verdeling over de beschikbare kamers verliep zonder problemen. 23:00 Nog even een biertje pakken in een Ierse pub ‘Lord Jim’ aan de Rue de Lausanne. Het toeval wilde dat Robert zijn viool had meegenomen om te studeren en Marlies een groot repertoire aan Ierse Volksliedjes had, zodat Marlies ons kon vergasten op onvervalste Ierse volksmuziek. Het argwaan van het personeel was al snel verdwenen en onder bijval van het overig pubpubliek heeft Marlies ons een muzikaal half uurtje bezorgd. 00.30 Iedereen voldaan naar bed. Vannacht nog geen lawaaierige en met deuren slaande Franse pubers. Iedereen kon dus zijn moede hoofd te ruste leggen. Donderdag 18 februari 7:00
Wekker
7:30 Iedereen is fris en fruitig bij het ontbijt. Het ietwat slaperig uitziende hoofd van Wesley kon met een kam en een ontbijtje weer vlug op orde gebracht worden. Zodat we om 8:15
Vertrokken in de richting van het Cern.
9:00 Algemene inleiding over Cern, een algemeen verhaal over elementaire deeltjes en deeltjesversnellers, de verschillende versnellers, samenwerking tussen landen financiering etc. De lezing wordt verzorgd door een zeer enthousiaste, welbespraakte Engels wetenschapper. 9: 30
Film: The story of Cern
10:00 Opdeling in groepen van 10 à 12 man. Bezoek aan het PS (protonsynchrotron) waar we speciaal uitleg kregen over de voorversnellers en de manieren om de bundel tot een compact geheel te krijgen van vele deeltjes die alle gezamenlijk in één richting door de bundelbuis lopen. Onze rondleider bleek een gepensioneerd
expert te zijn op het gebied van deeltjesversneller. Alhoewel hij geen goed bespeler van grote groepen en zijn stemvolume soms in de lawaaiige omgeving wat te kort schoot was zijn verhaal toch zeer interessant. Onder andere werd voor mij (Bram) voor het eerst pas duidelijk hoe een bundel gefocusseerd wordt en wat de bijdrage van de Nederlandse Nobelprijswinnaar Simon van der Meer hierbij was (het proces van stochastische koeling: waarneming van de afwijking van de gewenste baan aan de ene zijde van de versnelling, correctie hierop een halve ronde verder aan de andere kant van de versneller. Dit leidt weliswaar niet voor ieder individuaal deeltje tot de juiste baancorrectie, sommige deeltjes krijgen zelfs een grotere afwijking. Het ‘gemiddelde deeltje wordt echter op de juiste manier bijgestuurd zodat na vele omwentelingen vrijwel alle deetjes netjes met de anderen meelopen. In deze versneller zijn de deeltjes inmiddels op de halve lichtsnelheid ) Een van de oudere versnellers die we bekeken werd nu als één van de voorversnellers gebruikt, speciaal ingericht voor het versnellen van zware ionen. Zo nu en dan zullen er pakketjes zware ionen de LHC in gestoord worden. Het onderzoek richt zich dan speciaal op het creëren van een quarksoep’. Door de grote botsingsenergie worden de omstandigheden in de eerste seconden na het ontstaan van het heelal nagebootst. Bekijken van lineaire bundelbuis. 12:30 Lunch in restaurant 2 13:30 Prof. Herman ten Kate over Atlas
14:30 Op rondleiding langs de bundelbuizen. Uitleg over het magneetveld in de bundelbuizen.
Uitleg over de versnelling met hoogfrequente elektromagnetische velden. versnellerbuizen en de supergeleidende magneten
15:30 Bezoek aan Atlas. Uitleg van Gertjan Bobbink Gertjan vertelt uitgebreid over de verschillende detectoren binnen atlas: de inner tracker, de caloriemeter en de muondetectoren aan de buitenkant.
16:30 3D-film over de bouw van Atlas
Kort bezoek aan het controlecentrum van Atlas Ca 17:30 In de bus naar het centrum. Verkeersopstoppingen. Het laatste stukje naar restaurant.
lopend
19:00 Diner in (Italiaans) restaurant Flore. Rue de la Fontaine 3 Lopend terug naar de jeugdherberg. Onderweg een biertje. 00:30 Iedereen gaat naar bed. Vannacht hebben de leerlingen wel wat last van enig jeugdgerberggedruis. Vrijdag 19 februari 8:20
vertrek naar het Cern
9:15
Bezoek aan de antiproton-decelerator. Uitleg over experimenten met anti-waterstof.
9:30 Bezoek aan het ‘coating lab’ van Cern. Uitleg door een Nederlandse promovendus “Materiaalkunde”. Uileg over coating van oppervlakken met een metaallaag.
10:15 Uitleg over de plannen voor Clic:
Uitleg over proefopstellingen voor de nieuwe versneller van elektronen en positronen tot 3TeV gepland voor 2050 12:15 Korte lunch in restaurant 2 13:00 Presentatie over toepassingen in de geneeskunde door Manjit Dosanjh. Handouts:
http://www.gfmer.ch/Medical_education_En/PGC_RH_2008/pdf/CERN_Dosanjh_ WHO_2008.pdf 13:30 Lucy de Nooij vertelt ons over haar promotieonderzoek aan de Atlas detector. Ze heeft zich beziggehouden met deeltjessporen in de ‘inner detector’ van Atlas.
Zie ook haar weblog voor de Volkskrant op http://www.vkblog.nl/blog/133360/Live_van_CERN.
14:00 Nog even bij shop bij de receptie wat ‘toeristische herinneringen’ ingekocht zoals Cern Tshirts Daarna met de stadsbus naar het centrum voor een vrije middag. 20:00 vertrek net de bus richting Voorburg.