Gemeente Den Haag
DSO/2015.402 RIS 282919
NOTA VAN UITGANGSPUNTEN STATION LAAN VAN NOI EN OMGEVING HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, Overwegende dat: op 13 maart 2013 de Investeringsagenda Werelds Netwerk aan Zee is vastgesteld waarbij middelen beschikbaar zijn gesteld ten behoeve van het opwaarderen van station Laan van NOI en de doorgangsroute naar het Beatrixkwartier; op 14 mei 2013 met het Rijk de Samenwerkingsovereenkomst Afstoot Rijkspanden is gesloten, daaruit voortgekomen de Uitvoeringsagenda Afstoot Rijkspanden (8 oktober 2014), waarin afspraken zijn opgenomen over de uitwerking van kaders voor de verkoop van het gebouw van Sociale Zaken en Werkgelegenheid; op 17 december 2014 de Agenda voor de Stadsentrees is vastgesteld en daarbij middelen beschikbaar zijn gesteld voor de buitenruimte ter verbetering van de aansluiting tussen station Laan van NOI en het Beatrixkwartier; het college kansrijke clusters van bedrijven en (kennis) instellingen wil stimuleren. Besluit: In te stemmen met de Nota van Uitgangspunten voor station Laan van NOI (Den Haag Beatrixkwartier) en omgeving. Den Haag, 2 juni 2015 Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram
J.J. van Aartsen
DSO/2015.402
2
Toelichting 1.
Inleiding
In het kader van de samenwerking tussen HTM, NS en gemeente is de ‘Investeringsagenda Werelds Netwerk aan Zee’ (13 maart 2013, RIS 257267) opgesteld. Daarin is voor station Laan van NOI opgenomen dat NS en gemeente investeren in verbetering van het station en de stationsomgeving. Daarnaast is met het Rijk de ‘Samenwerkingsovereenkomst Afstoot Rijkspanden’ gesloten (14 mei 2013, RIS 259111). Als uitwerking van de SOK is de ‘Uitvoeringsagenda n.a.v. samenwerkingsovereenkomst afstoot rijkspanden’ (8 oktober 2014, RIS 276476) opgesteld waarin onder andere afspraken over de kaders ten behoeve van de afstoot van het gebouw van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn opgenomen. Met de vaststelling van de ‘Agenda voor de stadsentrees van Den Haag’ (17 december 2014, RIS 279664) zijn er middelen beschikbaar gesteld voor de buitenruimte ten behoeve van het verbeteren van de aansluiting van het station Laan van NOI met het Beatrixkwartier. Tenslotte wil het college het woonklimaat versterken, kansrijke clusters van bedrijven en (kennis)instellingen stimuleren en is de gemeente al enige jaren actief betrokken (zowel organisatorisch als financieel) bij The Hague Security Delta (HSD) met de ambitie om een internationaal gerenommeerd en innovatief veiligheidscluster te ontwikkelen. Het hart van deze ontwikkeling, de HSD Campus, is gevestigd bij station Laan van NOI. Door deze afspraken en ambities te combineren is een integrale ontwikkelrichting opgesteld voor het gebied rond station Laan van NOI. Het gebied ontwikkelt zich tot ‘knooppunt Beatrixkwartier’ waar onderwijs, wonen, werken en vervoer samenkomen en waar zich een campusmilieu vormt gericht op Safety en Security. Hierdoor draagt dit kenniscluster en de ontwikkeling van dit gebied bij aan het versterken en verbreden van de Haagse economie en de werkgelegenheid, en aan het behouden en verder uitbouwen van het Beatrixkwartier als tweede kantorenlocatie van Nederland. De kaders voor deze ontwikkelrichting zijn vastgelegd in de Nota van Uitgangspunten en betreffen zowel het verbeteren van de stadsentree Beatrixkwartier (stationsgebied en verbinding met het Beatrixkwartier) als de kaders voor herontwikkeling van het leegkomende gebouw van SZW. Doel De Nota van Uitgangspunten dient een aantal doelen: Uitvoering geven aan het collegeprogramma; Uitgangspunten vastleggen voor korte termijn investeringen zoals vastgelegd in de Investeringsagenda Werelds Netwerk aan Zee: o voor de ontwikkeling van de buitenruimte o voor de uitbreiding van het station door NS; Het maken van een onderlegger voor ruimtelijk beleid. Kaders opstellen voor transformatie en toekomstige invulling van het ministerie van SZW in het kader van de SOK en Uitvoeringsagenda afstoot Rijkspanden; Uitgangspunten vastleggen voor korte termijn investeringen zoals die zijn opgenomen in het programma Stadsentrees; Kaders vastleggen voor invulling van de spoorzone (huidige groenstrook) aan de Voorburgse zijde. Locatie Het gebied wordt begrensd door de Schenkkade, Loolaan, de singel aan de zijde van de Van Alphenstraat (Voorburg Noord) en de Prinses Beatrixlaan. Het bevindt zich op het knooppunt van twee Prioritaire Investeringszones, namelijk het Central Business District en de Spoorzone. Station Laan van NOI is onderdeel van beide zones, en is eveneens een belangrijke stadsentree.
DSO/2015.402
3
Plangebied
2.
Kaders en uitgangspunten
Programma Het gebied rond het station moet zich ontwikkelen tot een multifunctioneel gebied. Een gemengd programma aan weerszijde van het spoor met de volgende functies wordt daarbij toegestaan:
Wonen Onderwijs Kantoren Dienstverlening Horeca (tot en met categorie 2) Bedrijven die behoren tot de categorieën A en B uit de ‘staat van bedrijfsactiviteiten bij functiemenging’ Cultuur en ontspanning Kinderopvang
Zwaardere categorie horeca en hotel programma zijn eventueel mogelijk als het unieke en/of innovatieve concepten betreft. Detailhandel is alleen toegestaan als het reizigersgerelateerde handel betreft en kleinschalig is. Beleidskaders De belangrijkste kaders waarbinnen de uitgangspunten voor station Laan van NOI zijn geformuleerd zijn de volgende:
Het stimuleren van kansrijke clusters van bedrijven en (kennis) instellingen en daarmee een nieuwe economische pijler voor Den Haag realiseren met de focus op het cluster veiligheid, in samenwerking met kennisinstellingen (MBO, HBO en universitair) en bedrijven; Investeringen in de buitenruimte in het kader van het programma Stadsentrees; Het investeren in goede OV-verbindingen en het verbeteren van de kwaliteit van OV-knooppunten. Hierdoor wordt de bereikbaarheid zowel binnen het stedelijk gebied als met andere relevante regio’s in binnen- en buitenland geoptimaliseerd;
DSO/2015.402
4
Het versterken van de Zuid-Hollandse kennis-as en zorgdragen voor een betere aansluiting van arbeidsmarkt en onderwijs; Het faciliteren van interactie tussen burgers, bedrijven en kennisinstellingen in rondom knooppunten (interactiemilieus); Het vergroten van de verscheidenheid, vitaliteit en duurzaamheid van de woningvoorraad met woonvormen die passen bij een stedelijke omgeving. Marktpartijen worden gestimuleerd om woonmilieus in de regio Den Haag te ontwikkelen die aansluiten op de wensen van internationale werknemers en (internationale) studenten; Verbeteren van de levendigheid van het Beatrixkwartier door het toevoegen van plintfuncties/voorzieningen.
Stedenbouwkundige uitgangspunten Het ruimtelijk raamwerk van Laan van NOI e.o. met de parallelle routes Schenkkade, de Wilhelmina van Pruisenweg/Anna van Hannoverstraat en de Van Alphenstraat, en haaks hierop de dwarsverbindingen Beatrixlaan, de reizigerstunnel en de Laan van Nieuw Oost-Indië blijft gehandhaafd. Het reeds bestaande netwerk van hoven, groene tuinen en paden wordt beter benut en uitgebreid. De intentie is om de buitenruimte op Hofstadkwaliteit niveau in te richten. Het gebied tussen het station en het gebouw van SZW (Anna van Hannoverstraat) wordt verkeersluw gemaakt en qua inrichting afgestemd op langzaam verkeer. De routes naar de Beatrixlaan worden verbeterd, waardoor het stationsgebied duidelijker onderdeel gaat uitmaken van het Beatrixkwartier. Aanpassingen aan het volume van het SZW gebouw waaronder uitbreiding aan de zijde Schenkkade zijn mogelijk. Toevoegen van volume in de spoorzone aan de Voorburgse kant wordt mogelijk gemaakt. Verkeerskundig uitgangspunten Inzet is om de Anna van Hannoverstraat in materialisering en functie te laten aansluiten bij het voetgangersgebied voor het station. Het verkeersluw maken van (een deel van) de Anna van Hannoverstraat voor autoverkeer is hierbij een optie waarbij de parkeergarage van SZW altijd van één zijde bereikbaar blijft. Uitgangspunt bij een herontwikkeling is, conform Haags beleid, dat de parkeerbehoefte binnen de ontwikkeling wordt opgelost en niet mag leiden tot parkeeroverlast in de naastgelegen wijken (Den Haag en Leidschendam-Voorburg). Parkeeroplossingen mogen eventueel op gebiedsniveau gezocht worden. De bestaande tramlus wordt teruggebracht naar 1 spoor, welke in de bestrating wordt ingepast. Afhankelijk van de keuze voor nieuw trammaterieel als vervanging van lijn 6 is op termijn het verwijderen van de gehele traminfrastructuur in de Anna van Hannoverstraat mogelijk. In dat geval moet elders in het gebied een alternatieve keervoorziening gerealiseerd worden. Het toe te voegen programma in de spoorzone aan de Voorburgse zijde moet via de Prinses Beatrixlaan/Koningin Wilhelminalaan en/of de Laan van NOI ontsloten worden. De aan de Voorburgse zijde gelegen Van Alphenstraat wordt onderdeel van de velostrada (snelfietsroute) welke vanaf Leiden via NOI, Binckhorst en Hollands Spoor naar Delft loopt. 3.
Ontwikkel perspectief
In de Nota van Uitgangspunten is het ontwikkel perspectief voor station Laan van NOI en omgeving opgenomen. Concreet betekent dit dat het gebied transformeert naar een campus omgeving welke zich aan beide zijden van het spoor bevindt. De thematiek voor deze campus is Security en Safety met het doel om bedrijven - zowel gevestigde als start ups - en onderwijs in deze richting aan Den Haag te binden. Ontwikkelingen binnen dit gebied op zowel korte als lange termijn moeten bijdragen aan de realisatie van dit lange termijn doel. Ruimtelijk betekent dit dat de huidige buitenruimte op de schop gaat en het ontvangstdomein van het station wordt aangepakt. Het langzaam verkeer heeft prioriteit en er wordt ruimte gecreëerd voor verblijf en
DSO/2015.402
5
ontmoeting. Er wordt een nieuwe gebouwde fietsenvoorziening gerealiseerd waardoor het mogelijk wordt de buitenruimte vrij van geparkeerde fietsen te houden. Hierdoor ontstaat tussen het station en het gebouw van SZW de centrale ontvangstruimte van het campusgebied. Voor een betere aansluiting naar het Beatrixkwartier worden de looproutes vanaf station Laan van NOI naar het Beatrixkwartier (Wilhelmina van Pruisenweg en Schenkkade) verbeterd. De nieuwe inrichting sluit aan bij de uitstraling van de openbare ruimte van het Beatrixkwartier. De huidige fysieke scheiding tussen openbare ruimte en het SZW gebouw wordt verwijderd en de plint van het gebouw wordt aantrekkelijk en transparant. Om het functioneren van het vervoersknooppunt te verbeteren worden verkeersstromen beter geordend, ruimte gecreëerd voor verblijf en ontmoeten en de algehele belevingswaarde van het gebied aangepakt. Naast het station wordt ook het transfergebied aangepakt: de tunnel naar de perrons en de perrons zelf. De spoorzone tussen spoor en de van Alphenstraat (Haags grondgebied) wordt ontwikkeld. Het hier te realiseren programma bevat wonen, onderwijs en kleinschalige kantoren/bedrijfsruimte. 4.
Financiën
De in de nota geschetste uitgangspunten betreffen zowel korte als lange termijn ontwikkelingen. Dit onderscheid kan ook gemaakt worden in de financiële uitgangspunten. Korte termijn, 2015 - 2017 Verbeteren buitenruimte Om een eerste slag te maken in het verbeteren van de buitenruimte, en tevens uitbreiding van het station mogelijk te maken, moeten de volgende activiteiten de komende jaren plaatsvinden: aanpassen traminfrastructuur naar 1 spoor ten behoeve van de keervoorziening en behoudt van twee haltes; het maaiveld vrij maken van gestalde fietsen door een gebouwde fietsenstalling; herinrichten buitenruimte in de Anna van Hannoverstraat, gewenst kwaliteitsniveau Hofstadkwaliteit; herinrichten looproute naar tram/bushalte zijde Voorburg. Verbeteren looproutes Beatrixkwartier Om station Laan van NOI beter te verbinden met de kern van het Beatrixkwartier moeten de looproutes beter vormgegeven worden en de buitenruimte heringericht. Tevens moet de logistieke ontsluiting via de Wilhelmina van Pruisenweg beter ingepast worden. Dit programma bestaat uit de volgende onderdelen: Herinrichten Wilhelmina van Pruisenweg, deel tussen Schenkkade en Anna van Hannoverstraat, met gecombineerde functie logistieke route en looproute naar de Schenkkade (deel 1); Herinrichten overig deel Wilhelmina van Pruisenweg ten behoeve van ontsluiting kantoren en hoogwaardige looproute naar de Beatrixlaan (deel 2); Verbeteren looproutes via Schenkkade richting Beatrixlaan. De kosten voor deze activiteiten, inclusief ontwerp en engineering, worden in deze fase van uitwerking als volgt geraamd: Aanpassen traminfra € 1.300.000 Gebouwde fietsvoorziening € 2.900.000 Herinrichten Buitenruimte Hofstad kwaliteit € 2.600.000 Verbeteren looproute naar Beatrixkwartier € 700.000 Totaal eerste fase € 7.500.000 Risico / onvoorzien 20% * € 1.500.000 Totaal € 9.000.000 * Bij de huidige stand van uitwerken is nog veel onduidelijk, vandaar 20 %. In het verdere traject wordt dit percentage lager
DSO/2015.402
6
Verbeteren ontvangstdomein station NS investeert in het verbeteren van het stationsdomein. In twee fasen wordt de stationsentree aangepakt: in de eerste fase wordt een uitbreiding van de stationsvoorzieningen gerealiseerd. De tweede fase is bedoeld om de uitstraling van de stationsentree te verbeteren. De kosten voor de aanpassingen aan het station zijn, indicatief, als volgt geraamd: Uitbreiding voorzieningen Verbeteren stationsentree Totaal
€ 500.000 € 1.000.000 € 1.500.000
Dekking maatregelen korte termijn Gemeentelijk Vanuit de Investeringsagenda Werelds Netwerk aan Zee is voor het verbeteren van de stationsomgeving € 5,0 mln. gereserveerd. Binnen het programma Stadsentrees is voor het verbeteren van de verbinding met de Beatrixlaan € 2,0 mln. beschikbaar. De gemeentelijke investeringen zullen per deelproject middels het reguliere besluitvormingsproces operationeel worden verklaard. Kosten Dekking Investeringsagenda WNaZ Agenda voor de stadsentrees Kosten Aanpassen traminfra Herinrichten Buitenruimte Hofstad kwaliteit Verbeteren looproute naar Beatrixkwartier Bijdrage gebouwde fietsvoorziening Subtotaal eerste fase gemeente Risico / onvoorzien Totaal
Dekking € 5.000.000 € 2.000.000
€ 1.300.000 € 2.600.000 € 700.000 € 900.000 € 5.500.000 € 1.500.000 € 7.000.000
€ 7.000.000 € 7.000.000
ProRail Vanuit het programma ‘Actieplan Fietsparkeren’ draagt ProRail bij aan het realiseren van fietsparkeerplaatsen bij stations. Afhankelijk van de opgave (o.a. nieuwe plekken, vervangen bestaande plekken) en de complexiteit van de opgave draagt ProRail tot 50 % van de kosten bij. Deze bijdrage is van toepassing op het gehele traject, dus ook voor ontwerp en engineering. De verdere uitwerking van de fietsoplossing moet tot meer zekerheid over de hoogte van de bijdrage leiden. Provincie Ook de provincie heeft budget voor het realiseren van fietsparkeerplaatsen bij stations. Voor belangrijke knooppunten of locaties die meerdere gemeenten bedienen kan de bijdrage tot een substantieel niveau oplopen. Naar aanleiding van de provinciale staten verkiezingen 2015 vindt de komende maanden een herijking van het beleid plaats. De verwachting is dat er geen grote wijzigingen plaats gaan vinden ten aanzien van de subsidieregeling voor fietsparkeren. In de voorgaande beleidsperiode zijn fietsprojecten gerealiseerd waar de kosten volledig door ProRail en de provincie gedekt zijn.
DSO/2015.402
7
Metropoolregio Rotterdam Den Haag De metropoolregio heeft middelen gereserveerd om onder andere de kwaliteit van fietsvoorzieningen bij belangrijke OV-haltes te verhogen. Er zijn echter nog geen concrete afspraken gemaakt over hoogte van de bijdrage en de daaraan verbonden voorwaarden. Totaal dekking derden fietsparkeren Alvorens concrete afspraken over de hoogte van de bijdragen van de hiervoor genoemde partijen gemaakt kunnen worden, moet de fietsoplossing een slag dieper uitgewerkt worden. Een realistische aanname van de totale gezamenlijke bijdrage door deze drie partijen is dat zij tenminste circa 75 % van de kosten voor de gebouwde fietsvoorziening op zich nemen: € 2,0 mln. Besluitvorming over de hoogte van de eventuele gemeentelijke bijdrage aan de realisatie van de fietsvoorziening vindt plaats bij de vaststelling van het voorlopig ontwerp. NS Vanuit de Investeringsagenda Werelds Netwerk aan Zee is voor het verbeteren van het ontvangstdomein van het station € 1,5 mln. door NS toegezegd. Overige plannen Herontwikkelen SZW Het RVB gaat er vanuit dat het voormalige ministerie van SZW in eind 2016 verkocht wordt aan een nieuwe partij. Het investeringsvolume van de toekomstige eigenaar is dan ook niet bekend. Vooruitlopend op de verkoop wil het RVB echter al investeren in het vitaliseren van de plint, onder andere door deze beter aan te laten sluiten bij de buitenruimte. Voor deze korte termijn ingrepen heeft het RVB een budget van € 200.000 beschikbaar. De kosten die in de toekomst door de gemeente gemaakt moeten worden om de herontwikkeling van het SZW gebouw mogelijk te maken (bijvoorbeeld het wijzigen van het bestemmingsplan) worden conform de Wro verhaald bij de toekomstige eigenaar van het gebouw. Lange termijn doorontwikkeling 2018 - 2015 Campusvorming De realisatie van het perspectief van een campusomgeving is een traject van vele jaren. Voor een deel van de realisatie kan de gemeente enkel optreden als stimulator door partijen te interesseren zich te verbinden aan de campusontwikkeling. Kosten hiervan zullen voornamelijk terechtkomen in lopende programma’s om de Haagse economie te versterken. Omdat de campusontwikkeling ook bijdraagt aan de economische ontwikkeling van Den Haag en de regio en het securitycluster van belang is voor de BV Nederland zijn er ook mogelijkheden voor Rijkssubsidies of bijdragen vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. In het collegeakkoord is afgesproken dat specifiek ter versterking van de Haagse economische structuur een Fonds Economische Structuurversterking wordt ingericht. Belangrijke functie van het fonds is de mogelijkheid in te kunnen spelen op de kansen die de huidige transitie van de Haagse economie en economische topsectoren en clusters bieden in de komende vier jaar. Hierbij werkt de gemeente nadrukkelijk samen met bedrijfsleven, kennisinstellingen, universiteiten en hogescholen (‘triple-helix’). In de programmabegroting is hiervoor een incidenteel budget van € 20 mln. opgenomen. Dit budget is bestemd voor initiatieven die plaatsvinden in de kansrijke economische clusters van Den Haag of cross overs daartussen, waarbij idealiter sprake is van triple-helix samenwerking. Initiatieven rond de campusontwikkeling kunnen voor een bijdrage in aanmerking komen.
DSO/2015.402
8
Verbeteren reizigerstunnel (/campusconnectie), verbeteren perrons De reizigerstunnel en de perrons vallen onder de zogenaamde transfervoorzieningen en zijn de verantwoordelijkheid van ProRail. Op basis van functionele en/of kwaliteitseisen kan ProRail financiering vanuit diverse programma’s van het ministerie van I&M aanvragen. Op dit moment is station Laan van NOI nog niet opgenomen in een van de bestaande verbeteringsprogramma. Door ontwikkeling van het gebied rond station Laan van NOI kan er draagvlak ontstaan om de voorzieningen aan te pakken, bijvoorbeeld door toename van het aantal reizigers. Vastgoedontwikkeling zijde Voorburg Voor de spoorzone aan de Voorburgse zijde is vastgoedontwikkeling voorzien. De toekomstige ‘sprong over het spoor’ van de campus kan aan deze ontwikkeling bijdragen. Deze zone is Haags grondgebied, maar de gemeente heeft geen grondpositie. Omdat de huidige bestemming geen bebouwing toestaat bestaat er voor de gemeente wel de mogelijkheid tot kostenverhaal voor bestemmingswijziging en inrichting buitenruimte door middel van anterieure overeenkomsten. 5.
Risico’s
Korte termijn Door te kiezen voor de huidige opzet van de Nota van Uitgangspunten zijn de korte termijn maatregelen niet afhankelijk van het lange termijn perspectief. Anderzijds kunnen ze wel bijdragen aan de realisatie van het lange termijn perspectief. Financieel zijn er in deze fase van de ontwikkeling geen andere dan de gebruikelijke financiële risico’s zoals hogere realisatiekosten dan de huidige ramingen. Omdat de planvorming nog in een vroeg stadium is kan hier nog ruimschoots in bijgestuurd worden; in de raming is een risicovoorziening opgenomen. Risico’s in deze fase liggen vooral op het vlak van samenwerking, planning en uitvoeringsrisico’s: Samenwerking: een deel van de korte termijn maatregelen is afhankelijk van andere partijen, onder andere NS, RVB en ProRail. Hier kan alleen indirect in gestuurd worden. Risico’s worden hier beperkt door het opstellen van een goede (overleg) structuur en het vastleggen van afspraken in samenwerkingsovereenkomsten. Ten aanzien van de herinrichting van de looproute langs de Wilhelmina van Pruisenweg moeten er afspraken gemaakt worden met de eigenaren van deze gronden. Een belangrijk deel van deze weg ligt op uitgegeven grond en is aangelegd en wordt onderhouden door de eigenaren. Voor de ontwikkeling van de spoorzone aan de zijde van Voorburg is de medewerking van LeidschendamVoorburg nodig. Om dit risico te ondervangen is met de gemeente Leidschendam-Voorburg afgesproken dat een gezamenlijk projectteam wordt ingericht om deze ontwikkeling vorm te geven. Planning: In de planning wordt uitgegaan van de realisatie van een aantal deelprojecten in een kort tijdsbestek. Deze projecten moeten ook binnen een relatief beperkt oppervlak uitgevoerd worden en kunnen met elkaar conflicteren. Daarnaast is het van belang dat gedurende de werkzaamheden de bereikbaarheid van het station en de reizigersstromen gegarandeerd blijven. Indien nodig zullen dan ook voor het gebied faseringsplannen gemaakt worden naar het voorbeeld van Den Haag Nieuw Centraal om alle activiteiten in de juiste banen te leiden. Uitvoeringsrisico’s: In deze fase van het project is er nog weinig onderzoek gedaan naar uitvoeringsrisico’s. Bij projecten waarbij gewerkt wordt in het spoortalud (realisatie fietsenstalling) kunnen deze risico’s groot zijn. Daarom is er voor gekozen het opdrachtgeversschap voor deze werkzaamheden bij ProRail te laten In het algemeen kan gesteld worden dat voor de diverse deelprojecten in de volgende fase risicosessies worden belegd en risicodossiers opgesteld. Hierdoor kan actief gestuurd worden op de belangrijkste risico’s en kunnen die meegenomen worden bij verdere besluitvorming.
DSO/2015.402
9
Om ervoor te zorgen dat korte termijn investeringen bijdragen aan de langere termijn doelen is een economische effectrapportage opgesteld. Hierdoor is het risico op desinvesteringen beperkt. Langere termijn Risico’s voor de langere termijn ontwikkeling zijn moeilijker te identificeren. Risico’s hebben hier vooral betrekking op de haalbaarheid van het ontwikkelperspectief: het commitment van onderwijspartijen en het bedrijfsleven aan de safety en security campus en de bereidheid van het Rijk te investeren in verbetering van het spoorse domein. Deze risico’s kunnen beheerst worden door nu al de genoemde partijen te benaderen en te overtuigen van de kansen van deze ontwikkeling. Het marketen van het gebied kan ook bijdragen aan de realisatie van de ambitie. 6.
Beheer
De in de nota geformuleerde ambitie ten aanzien van de kwaliteit van de buitenruimte is Hofstadkwaliteit, hetgeen in lijn is met de ambitie vanuit de Agenda voor de stadsentrees. Het huidige kwaliteitsniveau is echter Residentiekwaliteit. Dat betekent dat om de gewenste kwaliteit te realiseren er ook middelen beschikbaar moeten komen om het beheer behorende bij Hofstadkwaliteit uit te kunnen voeren. Bij de verdere planvorming wordt dit meegenomen en zal financiering van aanvullend beheer expliciet in de besluitvorming omtrent het ontwerp opgenomen worden. 7.
Planning
De ontwikkeling van het stationsgebied Laan van NOI is een proces dat jaren vergt. Sommige ontwikkelingen, zoals de campus omgeving, hebben tijd nodig om tot de volle omvang te groeien, andere onderdelen kennen een lange voorbereidingstijd als gevolg van de complexiteit van uitvoering, zoals het verbreden van de tunnel onder het spoor. Tegelijk zullen ook op korte termijn verbeteracties worden doorgevoerd. De ontwikkelingen kunnen uit elkaar getrokken worden in snelle successen op de korte termijn en duurzame ontwikkelingen op de langere termijn. Fasering korte termijn: 2015 - 2017 De komende jaren wordt geïnvesteerd om de ruimtelijke condities te scheppen die bijdragen aan een succesvolle campusontwikkeling. Door het verbeteren van de stationsomgeving (herinrichting buitenruimte, realisatie van een kwalitatieve fietsenstalling, verbeteren stationsentree en betere aansluiting SZW gebouw met de buitenruimte) en het verbeteren van de looproutes naar het Beatrixkwartier ontstaat een aantrekkelijker vestigingsgebied. Deelgebied Buitenruimte Stationsomgeving Voorlopig ontwerp Bestuurlijke besluitvorming Start uitvoering Looproutes Beatrixkwartier Voorlopig ontwerp Bestuurlijke besluitvorming Start uitvoering Aanpassen HTM infrastructuur Ontwerp en voorbereiding Start uitvoering Verbeteren stationsvoorzieningen (NS) Planvorming Start uitvoering
Gereed oktober 2015 November 2015 Vanaf 3de kwartaal 2016* Gereed oktober 2015 November 2015 2de kwartaal 2016 Januari 2016 Zomer 2016* Gereed december 2015 Medio 2016
DSO/2015.402
Naamswijziging station naar ‘Den Haag Beatrixkwartier’ Voorbereiding In werking treden nieuwe naam Gebouwde fietsenstalling Voorlopig ontwerp Start uitvoering SZW Gebouw leeg Aanpassen gevel en start tijdelijke invulling Opstarten verkoopproces Verwachte gunning Start verbouwing
10
Start medio 2015 December 2016 November 2015 4de kwartaal 2016 Augustus 2015 September 2015 September 2015 September 2016 3de / 4de kwartaal 2017
* Start uitvoering is mede afhankelijk van de voortgang van de HSE: in de periode oktober 2015 – zomer 2016 is station Laan van NOI de eindhalte van de E-lijn waardoor er extra reizigers via NOI overstappen op tram 2. Werkzaamheden in de buitenruimte in deze periode zijn niet wenselijk. Het uitbouwen van de onderwijsvoorzieningen is een langdurig traject. Academische instellingen moeten overtuigd worden van de meerwaarde die het vestigen aan de security campus met zich meebrengen. Een lobbytraject moet gestart worden om in enkele jaren tot een succesvol campusontwikkeling te komen. Fasering langere termijn: 2018 -2025 De ontwikkeling van de campus omgeving is een groeimodel. Het ontwikkelen van het campus gerelateerde programma aan de Voorburgse zijde heeft pas zin als het campus hart aan de Haagse zijde succesvol is en leidt tot invulling van de leegstand van de bestaande kantoren. Het ontwikkelen van delen van het woonprogramma aan deze zijde is minder afhankelijk van de campus vorming en kan al in een eerder stadium aanvangen. Voor de uitstraling van het gebied en een passend ontvangstdomein zijn aantrekkelijkere perrons en een goede kwalitatieve verbinding tussen beide zijde van het spoor noodzakelijk. Het verbeteren en verbreden van de voetgangerstunnel is echter een complex project, zowel in uitvoering (belang ononderbroken lijnvoering traject Rotterdam – Amsterdam) als in de organisatie van middelen. Reizigersgroei kan bijdragen aan draagvlak voor investeringen in de tunnel. Door ontwikkeling van de campus en toename van kantoorvolume in het Beatrixkwartier kan deze reizigersgroei gerealiseerd worden. Van belang is om al in een vroeg stadium een lobbytraject op te starten en het belang van de ontwikkeling van dit economische cluster te onderstrepen, waardoor draagvlak voor investeringen in het ontvangstdomein, waaronder de tunnel en perrons, wordt verkregen. 8.
Externe afstemming en samenwerking
Afstemming De Nota van Uitgangspunten ‘Station Laan van NOI (Den Haag Beatrixkwartier) en omgeving’ is tot stand gekomen in samenwerking tussen gemeentelijke diensten ( DSO, DSB en OCW). Het gemeentelijke product is in enkele workshops besproken met het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), NS, HTM en ProRail. Vanuit het atelier Rijksbouwmeester en bureau Spoorbouwmeester is eveneens input geleverd. De uitgangspunten zijn besproken met de gemeente Leidschendam – Voorburg, Wijkberaad Bezuidenhout, Den Haag Nieuw Centrum en provincie Zuid Holland. Samenwerking (vervolgtraject) Naar aanleiding van de diverse besprekingen met belanghebbenden zijn een aantal afspraken gemaakt ten aanzien van het vervolgtraject:
DSO/2015.402
11
Gemeente Leidschendam-Voorburg: de ontwikkeling van het gebied heeft diverse raakvlakken met de gemeente Leidschendam-Voorburg. In het bijzonder geldt dit voor de ontwikkeling van de spoorzone die direct aan de wijk Voorburg Noord grenst, fietsenstalvoorzieningen aan de zijde van Voorburg Noord, en de op termijn gewenste wijzigingen in de tram infrastructuur. Om tot een goede afstemming te komen rond de raakvlakken is afgesproken dat er een gezamenlijk projectteam wordt ingericht. Het Wijkberaad Bezuidenhout heeft aangegeven dat zij graag betrokken wordt bij de planvorming rond de herinrichting van de buitenruimte. In overleg met het wijkberaad zal hier invulling aan gegeven, bijvoorbeeld door het instellen van een klankbordgroep of het organiseren van een aantal workshops. De route langs de Wilhelmina van Pruisenweg loopt over particuliere grond. De huidige inrichting en het beheer is door de aan de route gevestigde bedrijven zelf georganiseerd. Voor de uitwerking van dit deel van de buitenruimte en afspraken over het toekomstige beheer zal afstemming plaatsvinden met de vastgoedeigenaren.
