WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

WK 2020 – Praktijkprogramma Woningcorporaties

Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren Ad Straub

Delft University of Technology

Challenge the future

Programma 9.45 10.30 10.50 12.10 13.00 13.45 14.30 14.45 16.45

Duurzame ingrepen, Ad Straub Pauze Duurzame en gezonde ontwerp- en productkeuzes, Atze Boerstra Lunch Duurzaam materiaalgebruik in gevels en daken, Arjen Meijer Duurzame inkoop door de keten, William van de Pol Pauze Groepsactiviteit Conclusies en afsluiting

Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

2 | 26

Voor een goed begrip • • • •

Regeerakkoord Begripsbepaling Duurzaamheid LevensCyclusAnalyse (LCA) Criteria, richtlijnen, handleidingen, (reken)instrumenten en keurmerken


3 | 26

Regeerakkoord VVD - PvdA 29 oktober 2012 • Wij streven internationaal naar een volledig duurzame energievoorziening in 2050. • We kiezen voor een aandeel duurzame energie in 2020 van 16 procent. • Energiebesparing krijgt prioriteit. De aanpak van de Green Deals wordt uitgebreid met ten minste een besparingsdeal met energiebedrijven en woningbouwcorporaties • voor een versnelling in het verduurzamen van de bestaande woningen. • Het kabinet streeft naar een circulaire economie en wil de (Europese) markt voor duurzame grondstoffen en hergebruik van schaarse materialen stimuleren.


4 | 26

Duurzaamheid Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen (Brundtland-commissie, 1987)

PPP: People (Mens) – Planet (Planeet/Milieu) – Profit / Prosperity (Winst / Maatschappelijk rendement)


5 | 26

Duurzaamheid: milieueffecten Vaak ligt focus op slechts één milieueffect: • • • •

CO2-emissies (Kyoto-protocol) Energiegebruik Watergebruik Gezondheid


6 | 26

Duurzaamheid van woningen Waar in de keten vinden ingrepen plaats die effect hebben op het milieu? • Productie van bouwmaterialen • Bouw (schadelijke emissies) • Gebruiksfase (energie, onderhoud, aanpassingen) • Afvalverwerking (storten, verbranden, recycling)

Totaalbeeld met Levenscyclusanalyse (LCA), Cradle-to-gate Winning grondstoffen

Productie bouwmaterialen

Bouwactiviteiten

Gebruiksfase

Sloopfase


Afvalverwerking

7 | 26

Duurzaamheid van woningen Milieueffecten van: • Materiaalgebruik tijdens bouw • Energiegebruik tijdens bouw • Materiaalgebruik tijdens onderhoud en aanpassingen • Energiegebruik tijdens onderhoud en aanpassingen • Operationeel energiegebruik


8 | 26

Milieueffecten Uitputting grondstoffen Broeikaseffect

Ecotoxiciteit water

Ozonlaagaantasting

Ecotoxiciteit bodem

Smogvorming

Verzuring

Humane toxiciteit

Vermesting


9 | 26

Duurzaamheid van woningen Duurzaamheid is ook (niet in levenscyclusanalyses): • Gezondheid van bewoners • Gezondheid van onderhoudsmedewerkers … de directe belasting voor mens en milieu van onderhoudsproducten: Praktijkwijzer Verantwoord Gevelonderhoud, SBR, 2012

Presentatie 22 november 2012


10 | 26

Duurzaamheid van woningen Zie bijvoorbeeld ISSO 82.4 Binnenmilieuprofiel woningen, aspecten: • Luchtverversing • Vocht en schimmel • Verbrandingsgassen • Thermisch comfort winter • Oververhitting zomer • Installatiegeluid • Geluidisolatie • Daglichttoetreding

 Presentatie Atze Boerstra Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

11 | 26

Milieueffecten: Schaduwprijs Uitputting grondstoffen

Ecotoxiciteit water

Broeikaseffect

Ecotoxiciteit bodem

Ozonlaagaantasting

Verzuring

Smogvorming

Vermesting

Schaduwprijs

Humane toxiciteit


12 | 26

Milieueffecten: Schaduwprijs (2) • Milieueffecten inzichtelijk maken, wegen en financieel waarderen • Eéngetalscore Hoe? • Theoretische schatting van de kosten om de milieuschade te voorkomen of te verhelpen


13 | 26

Criteria, richtlijnen, handleidingen, (reken)instrumenten en EPA keurmerken BREEAM

Criteria Duurzaam Inkopen

Binnenmilieuprofiel

DMOP

GPR Onderhoud

GPR Gebouw

Praktijkwijzer Verantwoord Gevelonderhoud

Uitwerkingsinstructies

Toolkits bestaande bouw

Keurmerken

ISSO 100

Strategisch

Tactisch

Operationeel


14 | 26

Criteria Duurzaam inkopen • Criteriadocumenten voor duurzaam inkopen van Renovatie en van Beheer en Onderhoud kantoorgebouwen • Aangewezen instrumenten BREEAM en GPR Gebouw • Ontwikkeling naar ‘Prestatiedenken’ • Prestatie-eisen Duurzaam inkopen van

renovatie en onderhoud woningen?


15 | 26

Instrumenten Thema’s: • BREEAM-NL Bestaande Bouw en Gebruik: management, gezondheid, energie, transport, water, materialen, afval, landgebruik en ecologie, vervuiling • GPR Gebouw: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit, toekomstwaarde • GPR Onderhoud: materialen


16 | 26

Instrumenten Maar ook: …

• CO2 Prestatieladder (ProRail  Stichting Klimaatverandering Aanbesteding en Ondernemen (SKAO)) • Systeemcertificaat Klimaatcorporatie, BRL 5018 (SKW Certificatie) • Inzicht in duurzaamheid (KWH en Stichting duurzaamheidbarometer) • Energiebesparingsverkenner (Agentschap NL) • … Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

17 | 26

Instrumenten En nog veel meer: … Duurzaamheidstools voor MVO doelstellingen • Cradle to Cradle (www.cradletocradle.nl) • MVO-Nederland (www.mvonederland.nl/instrumenten) • Duurzaam MKB (www.duurzaammkb.nl/page/instrumenten) • MVO prestatieladder (www.mvoprestatieladder.nl) • GRI (www.globalreporting.org) • ISO 14000 en 26000 • Milieubarometer (www.milieubarometer.nl) • Ecologische Footprint • CO2 scan • Water Footprint


18 | 26

Instrumenten: BREEAM


19 | 26

Instrumenten: GPR Gebouw

GPR Gebouw 4.1 Milieu

Gezondheid

Gebruikskwaliteit

Toekomstwaarde

Energieprestatie

Water

Geluid

Toegankelijkheid

Toekomstgerichte voorzieningen

Aanvullende energiemaatregelen

Milieuzorg

Luchtkwaliteit

Functionaliteit

Flexibiliteit

Materiaal

Thermisch comfort

Technische kwaliteit

Belevingswaarde

Licht en visueel comfort

Sociale veiligheid

Energie


20 | 26

Instrumenten: GPR Gebouw


21 | 26

Instrumenten: GPR Onderhoud

Kenmerken: • Materiaalgebonden milieubelasting van onderhoudsscenario’s • Duurzaamheid van materiaalgebruik (geen operationeel energiegebruik) op basis van levenscyclusanalyse (LCA) • Onderhoudsfase van gebouwen • Vervangingen, reparaties en reiniging

Doelen: • Optimaliseren (binnen scenario’s) • Vergelijken (tussen scenario’s binnen project) • Benchmarken (met referentie) Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

22 | 26

Instrumenten: GPR Onderhoud


23 | 26

Keurmerken • • • •

DUBOKeur product, woning en grondstof (Nibe) Milieukeur (Stichting Milieukeur) FSC-Hout (Forest Stewardship Council) …


24 | 26

Criteria, richtlijnen, handleidingen, (reken)instrumenten en keurmerken • Worden ze door jullie toegepast en/of worden ze voorgeschreven voor gebruik door anderen (ketenpartijen)? • Zijn ze nuttig? • Wat zou nuttig(er) zijn?


25 | 26

Ingrijpen duurzaam/duurzamer? • (Rest)levensduur woning en (rest)levensduur bouwdelen en installaties • Ingreep en onderhoudssoort: correctief of (planmatig) preventief, toevoegen van materiaal? • Cycli werkzaamheden: verlengen, combineren • Transport naar de bouwplaats? • Trias Energetica? • …


26 | 26

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

Recommend Documents