Wilt u voorlezing van deze preek in uw gemeente even melden via

Wilt u voorlezing van deze preek in uw gemeente even melden via [email protected]? ______________________________ Leestip: zie laatste pagina

WAAR BLEEF HENOCH? Zoek het spoor! [1]

Gemeente van onze Here Jezus Christus,

Vandaag gaat de preek over een lege plaats.[2.1] Een lege plaats hier op aarde. Ooit stond daar Henoch. Maar sindsdien is hij spoorloos. En dat is al heel lang. Want Henoch leefde voor de zondvloed. In de eerste wereld. Wij doen vaak alsof wij in de eerste wereld leven, maar dat is niet zo. Onze wereld is al de tweede. De eerste ligt ver achter ons. Achter de horizon van de zondvloed, het gericht van God over deze aarde. In die eerste wereld leefde Henoch. Hij verdween niet dóór de vloed, maar vóór de vloed. Opeens was hij weg. Een lege plaats die nooit gevuld is met een grafsteen of een monument. * Wel leeft zijn naam nog voort. Misschien vandaag minder dan vroeger. Toch zult u wel eens over hem hebben gehoord.[2.2] In de bijbel is hij in ere. Zo schrijft Judas, de broer van onze Here Jezus, over hem in zijn brief. Judas heeft het dan over afvalligen en dwaalleraars in zijn eigen tijd. En in dat verband herinnert hij aan een woord van Henoch, lang geleden. Hij noemt hem ,,de zevende van Adam af´´. Deze Henoch heeft ooit geprofeteerd over het komend oordeel van God. Hij zag dat oordeel hangen als een dreigende bui en hij zegt daarover het volgende: ,,Ik zie de Heer komen met zijn heilige tienduizendtallen om over allen zijn vonnis uit te spreken´´ (vers 14). Henoch is een spoorloos verdwenen profeet geworden. Toch leeft hij voort in de herinnering. Dat merken we bij Judas. Zijn woorden over Gods gericht niet zijn vergeten. In vroegere eeuwen waren zelfs omvangrijke geschriften in omloop op naam van Henoch. Ze waren bekend bij de Joden na de ballingschap en ze werden overgeleverd in de eerste eeuwen van het christendom. Waarschijnlijk citeert Judas ook uit zoń Henoch-boek.

Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

1 of 8

* In de bijbel zelf komt zijn persoon al heel vroeg ter sprake. In Genesis 5 wordt hij genoemd als nazaat van Adam en als de vader van Metuselach. Hij leefde 365 jaar. En ??? wat belangrijker is ??? hij leefde in verbondheid met God. Aan zijn leven kwam een einde toen God hem wegnam.[2.3] Het is een vreemde notitie daar in Genesis 5: ,,God nam hem weg´´. De schrijver van de brief aan de Hebreeën sluit bij die vreemde notitie aan wanneer hij in hoofdstuk 11 schrijft: ,,Door zijn geloof werd Henoch naar elders overgebracht. Hij werd niet meer gevonden omdat God hem had weggenomen´´ (11:5).

Henoch is het meest bekend omdat hij een lege plaats naliet in ons midden. Er is voor hem nooit een graf gedolven. We zien alleen de plek waar hij voor het laatst werd gezien en waar hij opeens verdwenen was om op aarde voorgoed spoorloos te zijn. Wat Henoch nalaat is een verdwijnplek![2.4] Laten we daar bij stilstaan met Hebreeën 11:5-6.

WAAR BLEEF HENOCH? Zoek het spoor![3] U krijgt drie aanwijzingen: 1. Weg uit de wereld 2. Schuilen bij God 3. Op zoek naar boven

1. Weg uit de wereld[4] Wanneer we te maken krijgen met spoorloos verdwenen personen, is er vaak iets bijzonders aan de hand. En wanneer opsporing wordt verzocht, is er meestal iets gebeurd. Dat is ook zo bij Henoch. Hij is niet zomaar spoorloos.[5.1] Misschien lijkt dat even zo op het eerste gezicht. In Genesis 5:24 lezen we het volgende: ,Henoch leefde in nauwe verbondheid met God; aan zijn leven kwam een einde doordat God hem wegnam´´. Argeloos lezend, zou je kunnen denken dat Henoch met God wandelde en toen zomaar met de HERE de hemel mocht binnenlopen. Als een soort verrassend einde. Alsof zijn wegneming een climax was van zijn leven in verbondenheid met de Here. Maar wanneer je daar wat langer over nadenkt, roept dit toch vragen op. Er zijn veelmeer mensen geweest die met de Here wandelden en in verbondenheid met Hem leefden, maar nooit werden zij zomaar opgenomen in de heerlijkheid. Waarom wordt Henoch dan een uitzondering vergeleken bij de andere heiligen?[5.2] In de tweede plaats had de HERE deze mens Henoch helemaal niet op hoeven te nemen, wanneer Hij hem de dood had willen besparen. God kan mensen ook op aarde eindeloos laten leven, wanneer Hij dat wil. Dat zegt Jezus ook over Johannes: `wanneer Ik wil dat hij blijft leven totdat Ik


Pagina

2 of 8

kom, dan zal dat gebeuren´ (Joh.21:22). Waarom zou Henoch moeten worden opgenomen om in leven te kunnen blijven? God had hem ook zonder meer een eindeloos leven kunnen schenken, zodat hij nooit de dood zou zien.[5.3] In de derde plaats valt het op dat er het werkwoord ,,wegnemen´´ staat. Het is niet zonder meer een wolkenloos opgenomen worden, het heeft eerder het karakter van een ontvoering of bevrijding. Zoals gijzelaars in Colombia bevrijd werden en weggevoerd van de plek waar ze jarenlang werden vastgehouden. Maar waaruit werd Henoch dan weggerukt?[5.4] En in de vierde plaats valt het op dat in Hebreeën 11 ook staat dat hij ,,niet meer werd gevonden, omdat God hem had weggenomen´´. Ze waren dus op zoek naar Henoch. Ze wilden iets met hem, maar dat mislukte want hij was opeens spoorloos. Waarom zochten ze hem?[5.5] * Om te begrijpen wat er aan de hand was, moeten we iets beter kijken naar de tijd waarin Henoch leefde. Genesis 6 kijkt erop terug en typeert die periode dan alsvolgt: ,,Alle mensen op aarde waren slecht: alles wat ze uitdachten was steeds even slecht. Iedereen leidde een verderfelijk leven´´ (Gen.6:5.12).

Het is niet voor niets dat Henoch een profeet was. En dat hij profeteerde over de Here die zou komen om het oordeel te voltrekken. Henoch was in zijn tijd een getuige van God, een eenzame roepende in de woestijn. Een profeet in een goddeloze wereld. Dat riep vijandschap op. Blijkbaar hebben de mensen overlegd dat ze die profeet beter konden doden. Ze zijn hem gaan zoeken. Hij moest ,,de dood zien´´ en dus sterven. Maar God heeft dat plan verijdeld en hem weggenomen, zodat hij de dood niet zou zien.[6.1] In het geval van Henoch was het voor zijn levensbehoud noodzakelijk hem in veiligheid te brengen. Zo ontrukte God zijn profeet aan deze wereld en verijdelde Hij alle plannen van de goddeloze mensen om die profeet ter dood te brengen. Om dit nog wat duidelijker op ons te laten afkomen, is het goed om te bedenken dat Henoch al heel jong werd weggenomen. Wij denken vaak aan een grijsaard die uiteindelijk in de rust werd gevoerd, maar het gaat hier volgens de leeftijdstabellen van die periode om een jonge man. Een jonge man, die zomaar midden uit het leven wordt weggenomen om hem veilig te stellen. Om hem te redden uit de handen van wie hem zochten te doden.[6.2] U hebt bij de schriftlezing van Genesis 5 kunnen horen dat de gemiddelde leeftijd van Henochs voorouders en nageslacht heel hoog was: gemiddeld ruim 900 jaar. En kijk nu eens hoe Henoch opvallend jong eindigt op aarde. Hij is slechts 365 jaar oud geworden. Voor ons gevoel is dat heel oud: wie wil er vandaag nu 365 jaar oud worden? Wij leven in een wereld waarin de generaties na elkaar komen. In de eerste wereld leefden ze náást elkaar. Toen was Henochs leeftijd opvallend jong. Gerekend naar onze tegenwoordige leeftijdsschaal, werd hij weggenomen toen hij middendertig was. Jonger dan Barack Obama. Je zou kunnen zeggen: vóórtijdig! * Voor de goddelozen was dit dan ook een heel bijzonder teken van Gods aanwezigheid en macht. Zij geloofden niet in de Ongeziene waar Henoch altijd over sprak. En dan opeens zien ze de jonge Henoch niet meer. Waar is hij gebleven? Zie je wel, ongelovigen, dat er toch een ongeziene wereld is en een ongeziene Almachtige?! Daarheen is Henoch opeens weggenomen. Wat jullie niet zien en niet willen zien, is er wel degelijk![6.3] De HERE heeft vaker zulke tekenen gedaan. Bijvoorbeeld toen de drie vrienden van Daniël


Pagina

3 of 8

ongedeerd in het vuur liepen. Of toen Daniël veilig was in de leeuwenkuil. En het grootste teken in de wereldgeschiedenis is wel de Opstanding van Christus. Jood en heiden werkten samen om de Gezalfde van God te doden en zijn graf te laten verzegelen. Maar God nam Hem weg uit het graf en uit de dood. En zijn lichaam werd niet meer gevonden: ,,Hij is hier niet: Hij leeft!´´. De HERE heeft zich niet onbetuigd gelaten. Hij is de Ongeziene, maar Hij laat zijn sporen na op aarde. Ook de lege plaats van Henoch is zoń spoor. Een teken dat mensen de richting wijst. De profeet van God wordt in veiligheid gesteld: hij had dus met zijn profetie gelijk![6.4] * Letten wij ook op die tekenen? De generatie van Henoch liep vertwijfeld te zoeken maar ze vonden de profeet niet meer. Hij was spoorloos verdwenen. Toch heeft het hen niet op het spoor gezet van het geloof. En de joden en de heidenen merken dat het graf van Jezus leeg is en zijn lichaam spoorloos: toch verwerpen velen ook dan de boodschap van de opstanding. U leeft als gemeente ook in deze tweede wereld in een omgeving die opnieuw niet van God is gediend. Ook zijn wonderen en tekenen worden verwaarloosd. Het is moeilijk leven in zoń omgeving. Maar dan geeft Gods teken toch aan de gelovigen moed. Zo konden de medegelovigen van Henoch moed vatten. Mensen als Methuselach en Noach werden bemoedigd toen de profeet Henoch niet meer werd gevonden door zijn belagers. Het bevestigde hen in hun dienen van de Onzichtbare Schepper, eeuwenlang. Die tekenen staan in de bijbel opgeschreven om ook ons tot geloof aan te sporen. Soms zijn christenen geneigd zich maar aan te sluiten bij de cultuur van deze godloze tijd. Er is toch geen alternatief, zo het lijkt. Maar dan zien we opeens de lege plaats van Henoch. De grond is nog warm. De lucht trilt. Hij is opgenomen. Er is wel degelijk een alternatief voor ons in deze tijd. Paulus zegt het zo: ,,Bedenkt de dingen die boven zijn, waar Christus is, en niet die op de aarde zijn´´. Het spoorloos verdwijnen van Henoch - weg uit de wereld - kan ons op het goede spoor zetten in deze tijd.

Maar u moet wel bewust kijken naar die lege plek en er bij stilstaan in verwondering. Wanneer je goed kijkt, laat de lege plek je vol vertrouwen omhoog kijken, eeuwenlang!

2. Schuilen bij God[7] Henoch werd opgenomen in de onzichtbare wereld. Daarboven is Hij nu: gered uit de vijandschap. Hij is veilig bij God. Dit was voor hem niet een abrupte wending. Het sluit aan bij zijn leven in verbondheid met de HERE. Henoch wandelde met God.[8.1] Dat is heel opvallend: leven met Iemand die niet gezien wordt. Waar heb je het over, zeiden de mensen. Je beeldt je wat in, zeiden anderen. Waar doe je het voor, dachten ze. Maar Henoch richtte


Pagina

4 of 8

de blik omhoog en leefde in verbondenheid met de Here. Hij zag de Onzienlijke. * Dit betekent twee dingen. Het eerste is dat Henoch een bewuste keuze maakte. Wandelen met God betekende dat hij niet meewandelde met de ongelovigen om hem heen.[8.2] Wandelen met God is niet iets naïefs. Vandaag zoeken mensen mooie spirituele ervaringen. Intimiteit met het goddelijke. Maar in de werkelijkheid van deze gevallen wereld is ,,wandelen met God´´ nooit idyllisch of romantisch. Het is allereerst een keuze om niet langer mee te lopen met de tijd waarin je leeft en met de mode van de mensen en met wat iedereen gewoon vindt. Veel mensen lopen mee met hun omgeving. Maar wie met God wandelt, loopt niet mee. Hij of zij breekt met de ongelovigen, breekt met de stijl van de omgeving en kiest voor het alternatief: leven met God betekent dat we niet meer wandelen in het duister. Johannes schrijft daarover het volgende: ,,Wie zegt dat hij in God blijft, behoort ook zelf zó te wandelen als Hij gewandeld heeft. Heb de wereld en wat in de wereld is niet lief. Als iemand de wereld liefheeft, is de liefde van de Vader niet in hem, want alles wat in de wereld is ??? zelfzuchtige begeerte, afgunstige inhaligheid, pronkzucht -, dat alles komt niet uit de Vader voort, maar uit de wereld´´ (1 Johannes 2:6.15-16). Wandelen met God is allereerst: partij kiezen! En het tweede is dat Henoch door met God te wandelen, ook schuilde bij zijn God. Hij week niet van Gods zijde omdat hij zich alleen daar beschut wist.[8.3] Hij liep niet zelfbewust in zijn eentje als sterke gelovige. Hij wist maar al te goed hoe zwak mensen zijn. Hij zag het immers overal om zich heen. Daarom zocht hij steun. Zo zoek je als klein kind steun bij je vader wanneer je door de stad loopt. Het verkeer is druk. Jij bent klein en je weet niet hoe je moet oversteken. Je steekt zoekend je hand omhoog naar die grote hand van je vader. En je blijft die vasthouden, ook al wordt je arm er wat stijf van omdat hij zoveel groter is dan jij. Zo voel je je veilig in die gevaarlijke en drukke stad. Zo liep Henoch niet alleen, maar hij klemde zich vast aan zijn God. Met gebed, met luisteren, met liefde. En hij liet die vaderhand niet los, want alleen zo voelde hij zich veilig. Wandelen met God is partij kiezen, maar het is ook: hulp zoeken. * Dat is nu het geloof waardoor Henoch met ere wordt genoemd in de Schrift. En dat geloof is ons voorbeeld. Wie met God wandelt, is geen meeloper en ook geen alleenganger! U kunt niet zonder kiezen en u kunt ook niet zonder afhankelijkheid. Maar om te kiezen en te schuilen, moet je je wel klein weten voor de Almachtige. En daarmee komen we tot het laatste punt.


Pagina

5 of 8

3. Op zoek naar boven[9] We lezen in Hebreeën 11:6: ,,Wie tot God wil naderen moet geloven dat Hij bestaat en dat wie Hem zoekt door Hem zal worden beloond´´

Wat hier als eerste opvalt is het werkwoord ,,zoeken´´. Er staat zelfs een vrij nadrukkelijk werkwoord dat ook wel vertaald wordt met ,,ernstig zoeken´´. Is dat niet vreemd voor iemand die met God wandelt? Zo iemand is toch geen zoeker? En al helemaal geen uitzoeker. Hoe kun je gelovigen nu zoekers noemen?[10.1] Sommige gelovigen zijn vandaag heel zeker van hun zaak. Ze zijn druk in de weer met al hun christelijke acties en activiteiten. Ze twijfelen er niet aan dat de Heer aan hun zijde staat. ,,Zorgvuldig zoeken´´ is dus niet het trefwoord van dit christendom. Toch betekent geloof dat je ,,zoekt´´. Ook Jezus zegt: ,,Zoekt en u zult vinden´´. * Waarom zouden we nog moeten zoeken naar God, terwijl de bijbel er al is en veel christenen zich voorgoed ,,bekeerd´´ voelen? Het antwoord is dat wij in ons geloof bezig zijn met dingen die niet gezien worden en die we moeten opzoeken. God is de onzienbare: Hij is niet de Beschikbare zoals je buurman. Hij is de Schepper die je altijd weer moet opzoeken. Wanneer je een kompas hebt, staat de kompasnaald niet stijf vast. De naald ,,zoekt´´ altijd het ongeziene Noorden. Wanneer je het kompas heen en weer beweegt en in de war probeert te brengen, zul je zien dat de naald pas tot rust komt wanneer zij het Noorden weer heeft gevonden. Het lijkt raadselachtig: die naald die steeds dezelfde kant zoekt, ook al is daar op het eerste gezicht niets bijzonders te zien. Maar de kompasnaald oriënteert zich op verderweg! [10.2] Zo mag ons leven zijn als een kompasnaald. In alle aanvechting en verdriet en afleiding toch altijd weer op zoek naar de juiste oriëntatie: op zoek naar de levende God. Uw gezicht zoek ik met verlangen! Innig mogen we het liefdevol zeggen tot God die we zoeken: ,,U bent mijn Noordpool: ik uw kompasnaald!´´ * Dat zoeken heeft twee zoekende handen. De eerste hand is: geloven dat God bestaat. De tweede hand is: geloven dat God vergeldt. * Het eerste lijkt velen vandaag vanzelfsprekend. Natuurlijk geloof je dat God bestaat. Daarvoor ben je juist actief christen. Geloven dat God bestaat: dat spreekt toch voor gelovigen vanzelf?[10.3]


Pagina

6 of 8

Helaas niet. Er zijn heel veel mensen die wel het bestaan van God erkennen, maar Hem helemaal niet vertrouwen en Hem helemaal niet echt vrezen. Je kunt het bestaan van God niet als kennisgeving aannemen en in je geheugen opbergen. God is Almachtig, Levend, Heilig. Geloof je in Hem? Dan doe je de schoenen van je voeten en je knielt elke dag nederig voor Hem neer. Geloven dat de Leeuw brult, dat de HERE zijn donder laat weerklinken: dat vult je met ontzag. Ja, ik geloof dat God bestaat. En ik beef van opwinding! * God is immers ook iemand die vergeldt en beloont.[10.4] Dat is de tweede hand van het zoekend geloof. De eerste hand - geloven dat God bestaat - lijkt velen vanzelfsprekend. Maar die tweede hand van het geloof lijkt velen vandaag overbodig. Voor Henoch was het echter allebei nodig: 1. geloven dat God bestaat en ook 2. dat Hij vergeldt en beloont. Dat geloofde Henoch heel echt. Daarom had hij ook de moed om in een godvergetende wereld te profeteren over het komende oordeel. Daarom had hij ook hoop: God beloont en zal de toekomst goed maken. De goddelozen verliezen de aarde en de rechtvaardigen erven haar. Gods recht opent de toekomst, ook al sta je nu met de rug tegen de muur zoals Henoch. Daarop vertrouwde de profeterende en vervolgde Henoch. Maar vandaag lijkt het niet zo belangrijk om te geloven dat God vergeldt en beloont. Het wordt niet vaak gezegd bij evangelisatie. Het heeft niet zoń grote plaats in het leven van veel kerken. God is toch liefde? Ja, daarom juist! Echte liefde verdraagt ontrouw niet en echte liefde koestert de trouw. Het is gevaarlijk om in een wereld waar God beloont, slordig te leven of onnadenkend. En dat moeten we ook durven zeggen, zonder schroom, met liefde. * Het thema van de preek was: ,,Waar bleef Henoch: zoek het spoor.´´ Begin dit spoorzoeken bij START: Kijk vaak terug naar die lege plaats, ver achter ons.[11.1] Ooit stond daar Henoch. Waar bleef hij? Volg de drie aanwijzingen. (1)Kijk omhoog, hoger dan je eigen wereld en je eigen tijd. (2)Steek je handen omhoog, hulpzoekend. (3)En loop rechtdoor naar de toekomst: sla de richting in naar God die straft en beloont. Dan zul je de plek bereiken waar Henoch al is aangekomen. [11.2]


Pagina

7 of 8

Hij heeft reeds een plaats daarboven: hij wordt niet meer gezocht, maar hij is allang door de engelen gevonden! Volg daarom dit spoor van Henoch: de blik omhoog in een verwereldlijkte cultuur. Beschroomd en vol vertrouwen. [11.3] Totdat ook u mag aankomen bij Henochs God en nooit meer de dood zien!

AMEN.[12]

LEESTIP VOOR PREEKVOORLEZERS: Deze preek kan afzonderlijk gelezen worden maar ook als onderdeel van een drieluik over Abel, Henoch en Noach (Hebreeën 11:4-7)


Pagina

8 of 8

Wilt u voorlezing van deze preek in uw gemeente even melden via

Recommend Documents