Wilt u voorlezing van deze preek in uw gemeente even melden via
[email protected]? ______________________________
BIDDEN MOET JE LEREN ,,Uw Naam de eer!´´
[1] Gemeente van onze Here Jezus Christus,
Het laatste deel van de catechismus wil ons leren bidden.[2.1] Bidden gaat niet vanzelf. Dat merk je vaak genoeg. En het blijft ook niet zomaar vanzelf goed gaan: dat leren we steeds opnieuw. Het is goed dat we in de catechismus ook gebedslessen krijgen. Dat begint in zondag 45. De eerste les is deze: het gebed is geen liefhebberij is, maar een noodzaak. Het gebed hangt niet in de eerste plaats af van onze behoefte, maar het is een verplichting tegenover God.[2.2] Het is zelfs het belangrijkste deel van onze dankbaarheid! Wanneer we bidden, komen we te staan tegenover Iemand Anders, tegenover de Onzichtbare, de Hoogverhevene! Daarom is bidden niet hetzelfde is als in jezelf praten. En het is ook niet vrijblijvend.[2.3] We moeten dus steeds goed nadenken over wát we zullen bidden: we moeten op onze woorden passen. Het reukoffer van de gebeden vraagt tere voorbereiding! Het gaat in ons gebed om de heiliging van Gods Naam.[2.4] De Here Jezus heeft ons zelf een model voor een goed gebed geleerd. Het ,,Onze Vader´´ is niet een formuliergebed, het is een voorbeeld, een richtingwijzer. Het begint met een bede om de heiliging van Gods Naam. Het begint dus met een bede om een biddend en aanbiddend leven. De eerste bede geeft zo de toonhoogte aan voor al ons bidden. De heiliging van de Naam van onze Vader die in de hemelen is staat voorop. Dit betekent niet dat je hiermee altijd moet beginnen in je bidden. Dat kan ook sleur worden. Het zit dieper: in je bidden moet de heiliging van Gods Vadernaam centraal staan. Niet alleen in je woorden, maar ook in je houding. De eerste bede is als een verkeersdrempel: je kunt niet zomaar doorrijden. Je moet als mens, wanneer je gaat bidden, snelheid minderen en voorrang geven aan de Naam van die Ander. Denkt u dat we ons dit ook altijd zo bewust zijn?
Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl
Pagina
1 of 7
Of weegt de bede om brood of vergeving of genezing ons veel zwaarder? Ontwijk die vraag niet. Denk er eens over na. Hoe komt het eigenlijk dat mensen wel tobben en discussiëren over het al of niet verhoord worden van de bede om gezondheid of voorspoed, maar dat er weinig vragen gesteld worden over de verhoring van de eerste bede. Hoe kan het dat mensen niet zo vaak tobben over hun kwijnend gebedsleven als over hun toenemende kwalen? Weegt die bede ons dan wel zwaar genoeg op de ziel wanneer we zelf gaan bidden? Het is dan maar goed dat we gebedsles krijgen! Om te leren bidden. Om het zwaartepunt te leggen waar het hóórt te liggen, in onze woorden en in ons hart. ,,Uw Naam worde geheiligd´´: dat moet ons hoog zitten!
OM MET BIDDEN TE BEGINNEN, MOET JE GOD HARTELIJK BEMINNEN 1.om de goedheid van zijn naam 2.om de ontheiliging van zijn naam 3.om de belofte van zijn naam.[3]
1. (Om de goedheid van zijn naam) [4] Je naam dat ben je zelf.[5.1] Mensen zeggen soms: ,,Wie is dat, ken ik haar, hoe heet ze?´´ En als ze dan de naam te horen krijgen, zeggen ze vaak: ,,O ja, die ken ik.´´ Maar soms zegt men: ,,Ja, ik heb de naam wel eens gehoord, maar ik ken haar verder niet.´´ Bij ,,Gods Naam´´ gaat het niet om zo´n oppervlakkig weten van de naam ,,HERE´´ maar om een kennen: ,,Ik kén Hem, Hij is míjn HERE!´´ Daarom gaat de catechismus in de uitleg van de eerste bede ook direct van ,,de Naam´´ naar ,,Hemzelf´´: ,,Geef ons eerst dat wij U naar waarheid kennen.´´[5.2] * Waarom staat er nu dat we God ,,naar waarheid´´ moeten kennen? Omdat er ook veel oppervlakkige kennis van God is, een halve kennis, een vluchtige indruk. Veel mensen bidden tot een godsbeeld dat kan lijken op een donderwolk of op een teddybeer maar dat met de ware God niet zoveel te maken heeft. Het is voor ons heel noodzakelijk bij het bidden dat wij onze God kennen ,,zoals Hij werkelijk is.´´ * En hoe word je dat gewaar? Door naar de héle openbaring te luisteren. Dan hoor je dat Hij je Vader wil zijn. Maar ook dat Hij een verterend vuur is voor wie Hem verzwijgen. Je hoort dat Hij zijn Zoon voor je heeft gegeven. Maar ook dat die Zoon terugkomt als de rechter van levenden en doden.
Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl
Pagina
2 of 7
Je hoort over zijn zegen, maar ook over zijn vloek. Een landschap is vaak veelzijdiger dan een plaatje ervan. De levende God is veelzijdiger dan onze eenzijdige plaatjes. Bidt toch, gemeente, dat u uw enige en ware God mag leren kennen in zijn volheid, heiligheid, volmaaktheid, ernst. * Dan ben je niet klaar met één woord. Toen de HERE aan Mozes voorbijging, riep Hij zijn eigen Naam uit: ,,De HERE, de HERE. Een God die liefdevol is en genadig, geduldig, trouw en waarachtig, die duizenden geslachten zijn liefde bewijst en zonde vergeeft, maar niet alles ongestraft laat´´ (Exodus 34:6-7) En dan lezen we van Mozes: ,,Onmiddellijk viel Mozes op zijn knieën en boog zich neer´´. Om als bidder neer te knielen en echt te buigen, moet je je God en Schepper ,,naar waarheid´´ kennen. En daar mag je om bidden boven je bijbel! * Hier ligt ook een toetssteen voor je gebed. Wanneer u gaat bidden, bent u misschien vol zorg of ontevredenheid of ergernis of woede of vreugde. Maar is er veel dieper dan dat alles uw hartstochtelijke liefde voor Hem? Wanneer die liefde en dat ontzag de boventoon niet hebben, gaat het ook bergafwaarts met je gebed. Wanneer je wegdwaalt van de brandende Sinai, word je koud en je verdwaalt. Voordat u gaat bidden zou u even moeten mediteren. Zeg dan deze woorden van de psalmist eens na en proef ze op uw tong: ,,Wie buiten U heb ik in de hemel? Naast U wens ik geen ander op aarde. Al bezwijkt mijn hart en vergaat mijn lichaam, de rots van mijn bestaan, al wat ik heb, is God, nu en altijd. Bij God te zijn is mijn enig verlangen, mijn toevlucht vind ik bij God, de HERE´´ (Psalm 73:25-28). Pas door deze poort komt u goed voorgesorteerd binnen voor het gebed. Dan past het ook om te beginnen met de bede: ,,Uw naam worde geheiligd!´´ * Soms ontbreekt ons deze diepe toegenegenheid en ons gebed vervlakt. Wat heb je dan nodig om te herstellen? Eigenlijk heb je nodig dat je weer leert beseffen wie God eigenlijk is. En dat weet je uit zijn werken.[5.3] Maar daar moet je dan niet met de rug naar toe staan zoals vaak gebeurt. Veel mensen zijn zogenaamd ,,druk, druk, druk´´ Niet dat dit echt zo is, want wij hebben juist zeeën van tijd bij vroeger vergeleken. Maar tijd helpt niet. Je kunt toch in een samenleving het
Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl
Pagina
3 of 7
gevoel hebben dat je zoveel moet en dat je heel druk bent. Dan heb je geen tijd om stil te staan. Dat de zon vanmorgen opging? Niet bij nagedacht, want ik was al laat en ik stond ook nog in de file. Alsof je in de file geen tijd hebt om God te loven voor het zonlicht! Dat er brood was tussen de middag? Niet bij nagedacht. Nee, dat is geen wonder als je zelfs vergeet om er voor te bidden en te danken. Juist het bidden voor je brood zou je helpen om stil te staan bij een geschenk dat beslissend is. Je kunt TV, internet, mobieltje, garage, vacantie missen, maar niet je lunchpakket. Want dan zou je sterven gaan van de honger. Sta er bij stil en dank de Schepper in je middagpauze. Dat er een man is, een vrouw met wie je gehuwd bent. Voor wie je veel mag betekenen. Geen tijd om daar bij na te denken omdat de vorige onenigheid nog nagalmt en gekoesterd wordt? Geen tijd om te danken omdat je vol wrok zit? Maar hoe zal die wrok ooit verdwijnen wanneer de zon van je dankzegging in het huwelijk niet meer schijnt? God gaf ons de aartsvader Abraham, de koning David, de wijsheid van Salomo, de geboden van Jezus, de aanwijzingen van Jakobus, de wonderen van Paulus. Denkt u daar overdag vaak aan terug? Trekt u zich daaraan op? Groots en meeslepend zijn de daden van de HERE in ons verleden. Of sta je er met de rug naar toe omdat je geen tijd neemt voor rustig bijbellezen en geen tijd voor terugdenken? Is het dan zo vreemd dat u niet zoveel kunt met die woorden van de catechismus over Gods ,,almacht, wijsheid, goedheid, gerechtigheid, barmhartigheid en waarheid.´´? Dit alles ,,straalt glansrijk´´ in al Gods werken. Wanneer je goed naar Gods werken kijkt, weet je niet wat je ziet. Je raakt verwonderd, verrast, ontroerd. Hebt u dat ook vaak? Nee? Wordt het dan geen tijd om te gaan bidden? Om te vragen dat God je beter leert kijken naar zijn werken?[5.4] Om voor jezelf te bidden: ,,Geef mij eerst dat ik u weer naar waarheid ken en dat ik U weer heilig, roem en prijs in al uw werken waarin uw almacht, wijsheid, goedheid, gerechtigheid, barmhartigheid en waarheid glansrijk stralen!´´ Dan bid je ,,Uw naam worde voor mij en door mij geheiligd.´´ Je bidt: ,,Open mijn ogen, verwarm mijn hart, o Heer die leven bent en licht!´´ U en ik hebben dit gebed nodig. Laten we het vooral veel bidden. Het is de poort voor ons verder bidden. En wanneer deze poort dicht zou gaan blijven, dan is er straks ook verder geen echt bidden meer in ons leven!
2. (,,1. om de goedheid van zijn naam; 2. om de ontheiliging van zijn naam´´)[6] God kennen, het licht zien, dat is goed voor een mens. Juist in de duisternis van deze wereld.[7.1] Die duisternis zien we door het raam van antwoord 122 wanneer het woord ,,lasteren´´ valt. Wij moeten bidden dat Gods naam weer geheiligd wordt omdat het gewoon is geworden in deze wereld dat die naam gelasterd wordt. We moeten tegen de stroom van de tijd in bidden.[7.2]
Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl
Pagina
4 of 7
De atheisten zeggen: ,,Weg met die naam.´´ De ,,neutralen´´ zeggen: ,,Zwijg over die naam in de moderne samenleving.´´ De vrijzinnigen zeggen: ,,Zo volmaakt en almachtig is die naam ook niet.´´ De joden en de islamieten zeggen: ,,Laat de naam van Jezus minder worden.´´ En wij? Wij zullen niet protesteren tegen de heiliging van Gods naam. Maar hoeveel betekenen we daarvoor? * Soms wordt de naam van God om ons gelasterd. ,,Dat zijn nou christenen en dan hoor je daar toch evengoed over kindermishandeling, huwelijksontrouw, incest, samenwonen, huichelen, vals handelen enz.´´ Is dat niet verschrikkelijk? Mensen als Daniël, Ezra en Nehemia hebben zich daarover verootmoedigd voor hun God. Ook wij hebben veel om ons voor te schamen. En om voor te bidden. De kerk is niet zonder meer een reclamezuil voor de Naam van God. Ze moet dat wórden. God moet ons helpen. Daarom bidden we: ,,Geef dat uw naam om ons niet gelasterd wordt, maar geëerd en geprezen.´´[7.3]
* Tegenover het negatieve staat het positieve. Soms zwijgen we over God of we zijn onduidelijk. Dan zeggen collega´s soms: ,,Ik wist niet dat jij geloofde.´´ Ze lasteren God niet om je. Maar de vraag is of ze God om jou prijzen, om je blijdschap, om je collegialiteit om je uitstraling als christen en ook om je vrijmoedigheid in spreken en in bidden. Willen we daarvoor bidden? Weet dan wel wat u gaat bidden. Het is menens. Je bidt dan: ,,Geef ons ook dat wij ons hele leven - onze gedachten, woorden en werken - daarop richten dat uw naam om ons niet gelasterd maar geëerd en geprezen wordt.´´ Voordat u dit gaat bidden, moet u wel even rustig gaan zitten. Bent u werkelijk bereid om dit te bidden?[7.4] Maar wat als het dan verhoord wordt? Dan zult u een ander mens worden. In uw gedachten niet meer gericht op oppervlakkigheid, sensatie, prikkels, maar op de eer van uw Schepper. Dat stuurt je toch een andere kant op dan achter je schermpje met jezelf bezig zijn. In je woorden niet meer gericht op meepraten, verzwijgen, omzeilen, maar op openlijk uitkomen voor je Heiland en op vrijmoedig danken voor zijn geschenken.
Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl
Pagina
5 of 7
In je werken actief als christen, behulpzaam, liefdevol. Wilt u veranderen? Wilt u meer bij uw God horen? Bidt dan vrijmoedig: ,,Uw naam worde door mij geheiligd in een wereld waarin de naam vergeten en gelasterd wordt.´´ God wil u helpen met een nieuwe start, een nieuw dagprogramma voortaan. Maar het is heel belangrijk dat je het wilt: opvallen als een ster in het duister. En misschien daarom ook wel uitgelachen worden door wie het donker liever hebben dan het licht.
3. (,,1. om de goedheid van zijn naam; 2. om de ontheiliging van zijn naam; 3. om de belofte van zijn naam´´)[8] Waarom mogen we vrijmoedig bidden om de heiliging van Gods naam? Heeft die bede perspectief in een steeds meer seculariserende en normloze wereld? Oppervlakkig gezien zou je zeggen: we bidden ons uit de tijd. Maar wanneer je kijkt naar Gods beloften, dan zeg je: we bidden ons naar de toekomst toe![9.1] * God heeft deze wereld gemaakt opdat die als gehele kosmos een zuiver offer zou zijn voor Hem: een puur sieraad voor de Schepper. En God laat dat plan niet los. Hij liet het niet los toen Eva en Adam Hem loslieten. Hij liet het niet los toen zijn naam om Israël ontwijd werd onder de volken. Jezus zelf heeft er voor gebeden: ,,Heilig, o Vader, uw naam!´´ En Jezus wist waar Hij over sprak: het zou gebeuren![9.2] Wij bidden dus dat God zal voltooien wat goed is en wat Hij altijd wilde en beloofde. Wanneer de ogen van alle mensen opengaan en de monden van alle mannen en vrouwen gaan zingen, dan wapperen de vlaggen van alle huizen en groot is de vrede over de aarde. We gaan er op af: een wereld waarin Gods naam op de voorhoofden staat van iedereen. Een wereld die het licht niet meer de rug toekeert. Een wereld waarin de heiligheid van Gods naam ons doorstroomt zoals de zomerzon je huid doorwarmt. We bidden er ook om: ,,Laat spoedig uw naam alleen geheiligd worden!´´[9.3] Dan verstomt de vloek. Dan zwijgt niemand meer. Dan is de kritiek achterhaald. En het zal klinken op alle straten van de wereld: ,,Heilig, heilig, heilig, is God, de Heer, de Almachtige, die was, die is en die komt.´´ * Vandaag smeken wij het nog ,,Uw naam worde geheiligd´´, maar dán is dat gebed overbodig geworden. [9.4] Wij werpen onze kronen voor de troon van God en zeggen: ,,U komen alle lof, eer en macht toe, Heer, onze God, want U hebt alles geschapen; uw wil is de oorsprong van alles wat er is.´´
Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl
Pagina
6 of 7
En al het levende zal zeggen: ,,Amen, Amen.´´ Kijk hoopvol vooruit en bid maar krachtig en met je hele hart en met al je tijd: ,,Uw naam worde geheiligd!´´ Dan leer je vanzelf te bidden en te blijven bidden!
AMEN[10]
Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl
Pagina
7 of 7