Wijkperspectief Vogelwijk
Den Haag, mei 2009
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
1.
INLEIDING......................................................................................................................................... 4 1.1. WELZIJN IN DE WIJK ..................................................................................................................... 4 1.2. WIJKPERSPECTIEF EN WIJKPROGRAMMA ...................................................................................... 4 1.2.1. Wijkperspectief ....................................................................................................................... 4 1.2.2. Wijkprogramma’s ................................................................................................................... 5 1.3. LEESWIJZER ................................................................................................................................. 6
2.
ALGEMENE INFORMATIE............................................................................................................ 6 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
3.
WELZIJN. ........................................................................................................................................... 7 3.1. 3.2. 3.3.
4.
STEDELIJKE BELEIDSDOELSTELLINGEN .......................................................................................11 GEGEVENS ..................................................................................................................................12 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10................13
GEZONDHEID EN ZORG...............................................................................................................13 8.1. 8.2. 8.3.
9.
STEDELIJKE BELEIDSDOELSTELLINGEN .......................................................................................10 GEGEVENS ..................................................................................................................................10 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10................11
LEEFBAARHEID..............................................................................................................................11 7.1. 7.2. 7.3.
8.
STEDELIJKE BELEIDSDOELSTELLINGEN ........................................................................................ 9 GEGEVENS ..................................................................................................................................10 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10................10
ONDERWIJS EN OPVOEDING. ....................................................................................................10 6.1. 6.2. 6.3.
7.
STEDELIJKE BELEIDSDOELSTELLINGEN ........................................................................................ 8 GEGEVENS ................................................................................................................................... 8 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10................. 9
WERK EN INKOMEN. ..................................................................................................................... 9 5.1. 5.2. 5.3.
6.
STEDELIJKE BELEIDSDOELSTELLINGEN ........................................................................................ 7 GEGEVENS ................................................................................................................................... 7 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10................. 8
WONEN............................................................................................................................................... 8 4.1. 4.2. 4.3.
5.
AANTAL INWONERS...................................................................................................................... 6 LEEFTIJD ...................................................................................................................................... 6 ETNICITEIT ................................................................................................................................... 6 OPLEIDINGSNIVEAU ..................................................................................................................... 6 BETROKKENHEID VAN BEWONERS EN SAMENWERKINGSPARTNERS.............................................. 7 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10................. 7
STEDELIJKE BELEIDSDOELSTELLINGEN .......................................................................................13 GEGEVENS ..................................................................................................................................13 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10................13
VRIJE TIJD. ......................................................................................................................................13 9.1. 9.2. 9.3.
STEDELIJKE BELEIDSDOELSTELLINGEN .......................................................................................13 GEGEVENS ..................................................................................................................................14 9.3 ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN IN VOLGORDE VAN URGENTIE VOOR HOOFDSTUK 10..........14
10. WIJKAMBITIE .................................................................................................................................15 10.1.
PRIORITEITEN ..............................................................................................................................15
2
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
10.2. SOCIALE COHESIE .......................................................................................................................15 10.2.1. Meer begrip tussen Jong en Oud. .....................................................................................15 10.2.2. Afname van inbraken in huizen.........................................................................................16 10.3. WELZIJN IN DE WOONOMGEVING ................................................................................................15 10.3.1. Verborgen armoede. .........................................................................................................15 10.3.2. Verhoging mobiliteit onder ouderen. ................................................................................16 10.3.3. Verbetering gebruik accommodaties in de wijk. ...............................................................16 10.3.4. Expats zijn bekend met expat regelingen van de gemeente...............................................16 10.3.5. Opvoeding en scholing......................................................................................................16
3
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
1.
Inleiding Dit is het wijkperspectief Vogelwijk. Dit document is opgesteld als onderdeel van de werkwijze ‘Welzijn in de Wijk’.
1.1.
Welzijn in de wijk Welzijn in de Wijk is opgezet om een werkmethode te ontwikkelen waarmee het Haagse welzijnswerk adequaat kan reageren op de behoefte aan welzijnswerk in de stad. Hiervoor gaat het welzijnswerk vraaggericht werken en methodieken gebruiken die gericht zijn op het achterhalen van de welzijnsbehoeften van de burgers. Daarmee verbetert de dienstverlening aan de inwoners van de stad, hoewel het soms ook kan gaan om bemoeizorg waaraan de vraaggerichtheid moet worden aangepast. Ook moeten de welzijnsinstellingen oog hebben voor de ontwikkelingen in de wijk en een goede afstemming tussen het aanbod van de verschillende samenwerkingspartners op wijkniveau bewerkstelligen. Dit vereist een gezamenlijk optrekken van welzijnsinstellingen met bewoners en samenwerkingspartners om maatwerk en een eigentijds activiteitenaanbod in de verschillende wijken te kunnen leveren. 1.2. Wijkperspectief en wijkprogramma Voor de uitwerking van deze methode wordt gebruik gemaakt van twee documenten, het wijkperspectief en het wijkprogramma. 1.2.1. Wijkperspectief Het wijkperspectief is een document waarin een situatieschets van de wijk, een analyse van de situatie en de na te streven doelen, worden gebundeld. Een wijkperspectief bundelt de kwalitatieve en kwantitatieve informatie over een wijk. Het wijkperspectief sluit af met de ambities van een wijk en een planning om de gestelde doelen te realiseren. Concreet betekent dit dat van iedere wijk in Den Haag materiaal wordt verzameld waaruit blijkt wat er in de wijk gebeurd, wat de fysieke en sociale staat van de wijk is en hoe de wijk door zijn bewoners wordt ervaren. Stedelijke beleidsdoelstellingen Elk hoofdstuk in elk wijkperspectief start met een opsomming van de op dat terrein vastgestelde beleidsdoelstellingen1. Deze zijn voor de hele stad geldig. Wijkbeschrijving De paragraaf daarna is maatwerk. Gebaseerd op bekende gegevens over bevolkingssamenstelling en andere met het thema verbonden gegevens2 wordt aangegeven welke aandachtspunten voor de wijk bijzonder van belang zijn. Voor de cijfermatige gegevens is geput uit “Den Haag in cijfers v.2008.4”, voor ieder te raadplegen via http://denhaag.buurtmonitor.nl/ . Het gaat dan om zaken waarin de wijk zich onderscheidt van overige wijken in de stad, in positieve of negatieve zin. Of om onderwerpen die voor de hele stad, dus ook voor deze wijk, van groot belang zijn. De onderwerpen die in de wijkbeschrijving de revue passeren, zijn mede bepaald door de beleidsdoelstellingen die zijn geformuleerd in de verschillende beleidsnota’s van de gemeente Den Haag. De wijkbeschrijving omvat een breder kader dan welzijnswerk alleen. Alle onderwerpen die van wezenlijke invloed kunnen zijn op het welzijn van de wijkbewoners passeren in de 1
Tenzij anders vermeld is voor deze beleiduitgangspunten gebruik gemaakt van de Programmabegroting 2009-2012 van de gemeente Den Haag. 2 Bij elk thema wordt vermeld welke gegevens zijn benut.
4
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
wijkbeschrijving de revue. De samenwerkingspartners in de wijk worden mede hierdoor gestimuleerd gezamenlijk de gesignaleerde knelpunten en problemen op te lossen. Aandachtspunten De laatste paragraaf van elk hoofdstuk bestaat uit aandachtspunten op dat beleidsterrein. Hierin wordt een aanzet gegeven voor de wijkambitie, het laatste hoofdstuk van het perspectief. Wijkambitie Het college stelt beleidsdoelstellingen vast voor geheel Den Haag. Deze staan in de eerste paragraaf van elk hoofdstuk gebundeld. Aan de hand van de aandachtspunten in de wijkbeschrijving wordt bepaald welke van deze doelstellingen in een bepaalde wijk de hoogste urgentie hebben. Op die manier worden de vastgestelde beleidsdoelstellingen voor de verschillende wijken geprioriteerd en geconcretiseerd. Door aan te geven wat de knelpunten zijn en wat noodzakelijk is, kan concreet worden geformuleerd wat de gemeente wil bereiken en welke samenwerking tussen de verschillende samenwerkingspartners daarvoor nodig is. De opgave is om in deze ambitie een goed evenwicht te vinden tussen concreet en abstract. Een wijkperspectief heeft een looptijd van vier jaar en kan niet gedetailleerd ingaan op alle doelstellingen. Tegelijkertijd moeten de ambities voldoende concreet zijn om te kunnen dienen als richtsnoer voor de organisaties die daarop hun aanbod gaan baseren. Ook moet kunnen worden bepaald in welke mate de ambities aan het eind aan de looptijd (en tussentijds) zijn gehaald. Daarvoor moeten ze zijn voorzien van meetbare indicatoren. Zowel voor de aandachtspunten als de ambitie geldt dat de daar genoemde onderwerpen zaken zijn waarin de wijk zich onderscheidt ten opzichte van andere wijken in de stad. En daarmee zijn die punten de rechtvaardiging voor (extra) inzet. Voor een goed gebruik van dit perspectief is het van belang rekening te houden met deze invalshoek, omdat daarnaast veel dienstverlening plaatsvindt –en moet blijven vinden- die niet direct onderscheidend is, maar wel noodzakelijk. Een programma-aanbod (zie paragraaf 1.2.2) van onze samenwerkingspartners zal dus altijd breder moeten zijn dan de aandachtspunten en ambities uit een wijkperspectief. Betrokkenheid bewoners en samenwerkingspartners Bij het maken van het wijkperspectief worden bewoners betrokken. Tijdens het opstellen worden zij gevraagd aan te geven waar ook volgens hen verbeteringen voor de wijk gewenst zijn. Kunnen zij zich herkennen in het wijkperspectief? Wat missen zij erin? Vervolgens wordt samen met bewoners de volgorde van de wijkambities vastgesteld. Door de bewoners op deze manier te betrekken bij de ambities is de kans groter dat zij een rol gaan vervullen in het realiseren van deze ambities. De gekozen volgorde wordt in de wijkambitie opgenomen met duidelijke argumenten en onderbouwing. Daarnaast worden bij de totstandkoming van het wijkperspectief alle in de wijk actieve samenwerkingspartners betrokken. De manier waarop bewoners en samenwerkingspartners worden betrokken kan per wijk verschillen. Eén en ander is afhankelijk van de kenmerken van de wijk en haar bewoners. In paragraaf 0 kunt u lezen hoe voor dit perspectief bewoners en samenwerkingspartners zijn betrokken. 1.2.2. Wijkprogramma’s Het wijkperspectief vormt de basis voor de wijkprogramma’s. In deze wijkprogramma’s geven de instellingen, die voor subsidie in aanmerking willen komen, concreet aan op welke manier en aan welke onderdelen van de wijkambitie zij zullen werken. De wijkprogramma’s vormen daarmee het subsidieverzoek, waarmee (subsidie)afspraken worden gemaakt tussen de gemeente en de instellingen.
5
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Naast de door de gemeente gesubsidieerde instellingen zijn ook andere samenwerkingspartners actief in de wijk, bijvoorbeeld de politie, woningbouwcorporaties, etc. Deze samenwerkingspartners hebben hun eigen programma waaruit hun inzet in een bepaalde wijk blijkt. Vanzelfsprekend zullen ook deze organisaties kennis nemen van de wijkperspectieven in hun werkgebied. De gezamenlijke inspanningen van de instellingen en andere samenwerkingspartners in de wijk dragen bij aan de realisering van de wijkambities. 1.3. Leeswijzer In hoofdstukken 2 tot en met 9 wordt een beschrijving van de wijk gegeven. Aan het begin van ieder hoofdstuk worden de gemeentelijke beleidsdoelstellingen genoemd. Vervolgens wordt de wijk aan de hand van het onderwerp beschreven en eindigt elk met een paragraaf waarin de aandachtspunten voor deze wijk geformuleerd. In hoofdstuk 10 tenslotte staat de ambitie weergegeven waarin rekening wordt gehouden met zowel de beleidsdoelstellingen als de aandachtspunten.
2.
Algemene informatie 2.1. Aantal inwoners3
De gemeente Den Haag telt op 1 januari 2008 475.904 inwoners. De Vogelwijk telt op dat moment 4822 inwoners, een kleine afname t.o.v. de 4868 inwoners in 2007. Dit aantal blijft achter bij de bevolkingsgroei van de stad. Volgens de meest recente bevolkingsprognose van de gemeente Den Haag telt Vogelwijk in 2010 4.959 inwoners, in 2015 4.973 inwoners en in 2020 4.947 inwoners. Voor de hele stad geldt een geprognosticeerde toename van de bevolking over die periode met ruim 30.000 inwoners. 2.2. Leeftijd4 Leeftijd (jr) 0 t/m 19 20 t/m 64 65 jaar en ouder 2.3. Etniciteit5 etniciteitsgroep (VNG) , 2008 Wijk: 13 Vogelwijk Nederlands Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans & Arubaans Zuid-Europees overig-geindustrialiseerd overig niet-geindustrialiseerd
Vogelwijk (%) 28,5 54,7 16,8
Vogelwijk (%) 72,5 0,2 0,1 1,2 0,9 0,7 18,1 6,3
2.4. Opleidingsniveau6 3 4 5 6
Bron: Den Haag in cijfers. Bron: Den Haag in cijfers. Bron: DHIC/DBZ, in Wijkrapport: bevolking Bron: L+V Monitor 2007.
Den Haag (%) 23,1 63,6 13,4
Stadsdeel Segbroek (%) 62,6 2, 1 1,8 8,8 1,6 1,6 11,7 9,9
Den Haag (%) 52,9 7,2 5,4 9,7 2,4 1,7 8,9 11,9
6
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Laag Middelbaar Hoog
Segbroek (%) 21 31 45
Den Haag (%) 34 32 34
De Vogelwijk staat bekend i.v.m. zijn hoge opleidingsniveau zelf goed de weg te kennen binnen de regels van de ( lokale) overheid. De Vogelwijk kent relatief gezien veel kinderen en jongeren in de leeftijd 0 tot 19 jaar. Er wonen in de Vogelwijk overigens significant meer overig-geindustrialiseerden, een verklaring zou kunnen zijn de aanwezigheid van Expats. De vraag is of zij de weg weten naar de gemeente in het bijzonder het Serviceplein op het stadhuis. 2.5. Betrokkenheid van bewoners en samenwerkingspartners. De Vogelwijk kent vele initiatieven en processen, al dan niet vanuit de gemeente gestart, om het welzijn van de bewoners goed te krijgen en te houden. Veel van deze processen kennen een of meerdere momenten waarin aan de bewoners van de wijk en diverse samenwerkingspartners om hun mening wordt gevraagd. Het gaat dan om de inbreng van de stichtingen BOOG en VOOR, door input vanuit maatschappelijke organisaties in de wijk en door input verkregen van inwoners van het Valkenboskwartier op de bewonersbijeenkomst op donderdag 5/3/2009. Resumé De Vogelwijk is voornamelijk een autochtone wijk met een hoog opleidingsniveau. De Vogelwijk heeft relatief veel kinderen en jongeren ten opzichte van het Haags gemiddelde. Er wonen in de Vogelwijk overigens significant meer overig-geindustrialiseerden, een verklaring zou kunnen zijn de aanwezigheid van Expats. De vraag is of De vraag is of zij de weg weten naar de gemeente in het bijzonder het Serviceplein op het stadhuis. 2.6. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Expats zijn bekend regelingen van de gemeente.
3.
Welzijn. 3.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Het toerusten van de burgers om zelfredzaam te zijn en te participeren in de samenleving; Het in standhouden en vernieuwen van de sociale infrastructuur gericht op de maatschappelijke ondersteuning van de burgers van Den Haag; Het ondersteunen van de burgers die niet in staat zijn invulling te geven aan de zelfredzaamheid of participatie. 3.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Mate van welzijn. Voor heel Segbroek is het percentage dat hun welzijn beoordeelt met een 7 of hoger 92%. Voor de Vogelwijk zijn geen cijfers. Gezondheid. 83% van alle Hagenaars geeft zijn gezondheid een 7 of hoger. Geen cijfers voor Vogelwijk Verantwoordelijkheidsgevoel voor de buurt. Geen cijfers voor Vogelwijk. Vrijwilligerswerk. 17% doet vrijwilligerswerk in Segbroek. Geen cijfers voor Vogelwijk. Mantelzorg. In Segbroek 20% verleent mantelzorg, wat ongeveer gelijk is voor heel Den Haag. Geen cijfers voor Vogelwijk De Vogelwijk is de wijk met de minste achterstand en staat op de laatste plaats (44e).
7
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
De Vogelwijk valt niet onder de achterstandsgebieden en er is daarom geen extra onderzoek gedaan, waardoor er geen cijfers bekend zijn over het oordeel van bewoners over leefbaarheid en veiligheid in de wijk. Uit de stadsdeelenquête zijn geen gegevens voor de Vogelwijk De cijfers voor de sociale cohesie in de Vogelwijk zijn niet beschikbaar. In heel Segbroek doet 17% vrijwilligerswerk. Geen cijfers voor de Vogelwijk. Over de hele stad is 20% actief als vrijwilliger. De bewoners weten zich goed te mobiliseren en de betrokkenheid van de bewoners is groot. Een goed voorbeeld hierin is het initiatief om de buurtsuper in leven te houden door aandeelhouderschappen van wijkbewoners uit te geven, die worden ondergebracht in de Stichting Buurtsuper Vogelwijk. Vanuit de bijeenkomst met maatschappelijke partners wordt wel melding gemaakt dat de tolerantie grens van ouderen naar jongeren niet erg groot is. Zo wordt regelmatig melding gemaakt van overlast door jongeren die door de politie niet als zodanig wordt gedefinieerd. Jongeren hebben in de wijk geen voorzieningen waar ze naar toe kunnen. Ook wordt er door de partners in de wijk gewezen op verborgen armoede van ouderen en zijn er zorgen over de mobiliteit van ouderen die niet of nauwelijks gebruik maken van de wijkbus waardoor vereenzaming dreigt. Resumé De Vogelwijk is de wijk met de minste achterstand. In de wijk wonen voornamelijk autochtonen en het opleidingsniveau is hoog. De bewoners zijn betrokken bij de wijk. Wel geven de maatschappelijke partners aan dat ouderen niet altijd even tolerant staan ten opzichte van jongeren en dat jongeren geen voorzien in de wijk hebben waar ze naar toe kunnen gaan. Onder de ouderen in de Vogelwijk bestaat de kans op verborgen armoede en zijn er zorgen aangaande mobiliteit van ouderen. 3.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Tolerantie jong en oud. Verborgen armoede onder ouderen. Mobiliteit van ouderen.
4.
Wonen. 4.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Extra woningproductie in 2009; Versterken positie jongeren op woningmarkt; Flankerend beleid voor huisvesting voor arbeidsmigranten; Ingrijpende woningverbetering; Aanpak onrechtmatige bewoning. 4.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Voorraad huurwoningen Voorraad koopwoningen Kwaliteit bestaande woning Huisuitzetting
8
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
In de Vogelwijk staan 2028 woningen. Het merendeel van de woningen ( 80,2%) is eengezinswoning. 19,7% zijn appartementen. Het overgrote deel 89,4% is eigenaar van de woning. Slechts 0,1% is sociale huurvoorraad t.o.v. 34 % voor Den Haag. De meeste huizen dateren tussen 1916 en 1930 en zijn degelijk gebouwd met veel groen in de directe omgeving. De mutatiegraad in de koopsector is 4,3% t.o.v. den Haag 8,1% en in de sociale sector 0% t.o.v. ca. 8% in den Haag. De groei van woningen blijft achter bij Haags gemiddelde. Er zijn meer woningen onttrokken dan bijgebouwd. Er zijn weinig mutaties in de koopsector o.a. door de hoge WOZ waarde van € 540.000,- tegen het Haags gemiddelde van € 344.442,- en de daaraan gekoppelde verkoopprijs. Verkoopprijs verkochte woningen (exclusief nieuwbouw) In de Vogelwijk zijn in het jaar 2007 76 bestaande woningen verkocht. De gemiddelde verkoopprijs van deze verkochte woningen was € 556.507. In de gehele gemeente Den Haag zijn in 2007 7.923 bestaande woningen verkocht met een gemiddelde verkoopprijs van € 230.387. De gemiddelde verkoopprijs van verkochte bestaande ééngezinswoningen was in Wijk: 13 Vogelwijk met € 652.214 hoger dan de gemiddelde verkoopprijs voor eengezinswoningen in geheel Den Haag: € 426.678. De prijs van verkochte appartementen was in Wijk: 13 Vogelwijk met € x lager dan de gemiddelde verkoopprijs voor appartementen in de gehele gemeente Den Haag: € 179.661. De gemiddelde vierkante meter-prijs van een verkochte woning was in Wijk: 13 Vogelwijk: € 3.597; en is hiermee hoger dan de vierkante meter-prijs van € 1.957 in geheel Den Haag. Wijk 13 Gemeente Den Vogelwijk Haag aantal verkochte woningen (2007) [woningen] 76 7.923 gemiddelde verkoopprijs verkochte woningen (2007) 556.507 230.387 [euro] gemiddelde verkoopprijs verkochte eengezinswoning 652.214 426.678 (2007) [euro] gemiddelde verkoopprijs verkochte appartement (2007) x 179.661 [woningen] gemiddelde M²-prijs verkochte woningen (2007) 3.597 1.957 [euro/m²] In de toekomst worden 116 koopwoningen opgeleverd op het Houtrustterrein.
Resumé De woningen in de Vogelwijk zijn eengezinswoningen. De bewoners zijn voor het overgrote deel ook eigenaar. De WOZ waarde en de verkoopprijs zijn in de Vogelwijk significant hoger dan het gemiddelde in Den Haag. De mutatiegraad is laag. In 2010 worden 116 koopwoningen opgeleverd op het Houtrustterrein. 4.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Geen aandachtspunten
5.
Werk en inkomen. 5.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Sociaaleconomisch fonds voor re-integratie van WWB-gerechtigden en stimuleren kleinschalig ondernemerschap in de wijk; Omlaag brengen jeugdwerkloosheid;
9
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Beter dienstverlening aan klanten CWI en UWV; Ondernemershuizen in de krachtwijken, voor steun aan startende ondernemers; Toename gesubsidieerd werk. 5.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Beroepsbevolking Uitkeringsgerechtigden (Jeugd-)werkloosheid Armoede Ontwikkeling van de werkgelegenheid Inkomensverdeling Inkomensniveau en -ontwikkeling De potentiële beroepsbevolking (iedereen van 15 tot 65 jaar, zijnde 2948 mensen) in de Vogelwijk is de afgelopen jaren afgenomen met 0,9%. Naar verwachting zal de bevolking, en daarmee de potentiële beroepsbevolking vanaf dit jaar in de hele stad gaan dalen. Uitkeringsgerechtigden 1,1% t.o.v. 5,5 in Den Haag. In de Vogelwijk zijn 17 minimahuishoudens ( tot 105% van minimum inkomen.). Er is geen jeugdwerkeloosheid. Een blik op de inkomensverdeling in de Vogelwijk laat zien dat 16,8% van de particuliere huishoudens in 2004 een laag besteedbaar inkomen had. 26,8% van de particuliere huishoudens had een middeninkomen en 56,3% had een hoog inkomen. Het aandeel huishoudens met een laag besteedbaar inkomen was lager dan het aandeel in het gehele Stadsdeel 3 Segbroek (44,6%) en lager dan het aandeel voor de gehele gemeente (50,0%). In vergelijking met het Stadsdeel Segbroek is het aandeel particuliere huishoudens met een hoog inkomen hoger dan in stadsdeel 13 Vogelwijk met 56,3% t.o.v. 19,1% in het gehele stadsdeel. Het aandeel huishoudens met hoge besteedbare inkomens is echter hoger dan het aandeel in de gehele gemeente (16,0%). In de Vogelwijk is het gemiddeld besteedbaar inkomen van particuliere huishoudens in 2004 €47.500. Dit gemiddeld inkomen staat tegenover een gemiddeld inkomen voor het gehele Stadsdeel 3 Segbroek van €27.791 en €26.500 voor de gehele gemeente Resumé Het inkomen van bewoners van de Vogelwijk ligt beduidend hoger dan die van de rest van Segbroek. Er zijn 17 minimahuishoudens en er is geen jeugdwerkloosheid. 5.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Geen aandachtspunten. 6.
Onderwijs en opvoeding. 6.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Meer voorscholen, schakelklassen en brede scholen; Verbetering zorg in en om scholen met CJG’s en elektronisch leerlingdossier; Veel investeringen in schoolgebouwen en lespakketten; Meer veiligheid op school door betere samenwerking scholen, politie en OM; Intensievere aanpak schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten; Nauwere samenwerking onderwijs en bedrijfsleven voor stages en leerwerkplekken; Nieuw internationaal voortgezet en universitair onderwijs. 6.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Kinderopvang Voorscholen
10
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Brede buurtscholen Onderwijsaanbod Segregatie in het onderwijs Leerlingstromen Voortijdig schooluitval Startkwalificatie Ouderbetrokkenheid bij onderwijs Gezinsaanpak/interventie Opvoedingsondersteuning In de basisscholen in Vogelwijk heeft bijna 7% van de leerlingen een ‘leerlinggewicht’. Dit is een indicatie voor onderwijsachterstanden. Geen deelname van de peuters, wel neemt 1% van de kleuters deel aan de Voorschool. Het relatief schoolverzuim betreft 4 leerlingen. In de onderstaande tabel worden percentages over het schoolverzuim en de voortijdig schoolverlaters weergegeven in Vogelwijk in schooljaar 2006/2007 (2006) en de jaren daarvoor. Schoolverzuim en schoolverlaters in Vogelwijk, afgelopen jaren (bron: Robinson, Civision) Wijk 13 Vogelwijk Gemeente Den Haag 2005 2006 2005 2006 Aantal leerplichtigen relatief verzuim totaal 8 4 2.051 1.982 Aantal leerplichtigen absoluut verzuim totaal 1 2 347 164 aantal VSV totaal 8 12 5.394 4.440 aantal herplaatste VSV totaal
2
9
2.115
2.710
Kinderen in groep 8 krijgen een advies voor het voortgezet onderwijs. In de volgende tabel wordt een driedeling in adviezen in Vogelwijk weergegeven. Ter vergelijking is de situatie in Den Haag ook weergegeven. In de tabel wordt een procentuele verdeling weergegeven. De zorgadviezen in de tabel zijn voor leerlingen die extra ondersteuning nodig zullen hebben in het voortgezet onderwijs. In totaal zijn er in Vogelwijk in 2006 72 adviezen uitgebracht. Blijkens de adviezen ligt er een kans om gebruik te maken van leerlingen die goed scoren ten opzichte van kinderen die het moeilijker hebben. Schooladviezen aan leerlingen in groep 8 in Vogelwijk, 2006, percentages (bron: bovo-systeem) Wijk 13 Vogelwijk Gemeente Den Haag Zorg-adviezen, % (2006) 0,0 16,5 VMBO adviezen excl. LWOO, % (2006) 6,9 38,4 AVO/VWO adviezen, % (2006) 93,1 45,1 Resumé Het schoolverzuim is in de Vogelwijk laag. Er zijn geen enkele zorgadviezen afgegeven en het overgrote deel van het schooladvies voor leerlingen in groep acht van de basisscholen is AVO/VWO. Blijkens de adviezen ligt er een kans om gebruik te maken van leerlingen die goed scoren ten opzichte van kinderen die het moeilijker hebben. 6.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Gebruik maken van kinderen die op school goed scoren.
7.
Leefbaarheid. 7.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Schoner Den Haag door toename containers, bestrijding zwerfvuil en gedragsbeïnvloeding; Verbetering onderhoud en vervanging straatmeubilair; Hergebruik materiaal stimuleren, meer inzamelmogelijkheden; Meer investering in Haags openbaar groen;
11
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Zuiniger openbare verlichting; Intensieve handhaving. 7.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Sociale cohesie Sociale netwerken Buurtinitiatieven Burgerschapstijlen: de dominante burgerschapstijlen zijn de nieuwe conservatieven en kosmopolieten en postmaterialisten Aanwezigheid voorzieningen Discriminatie Veiligheid Criminaliteit Schoon Heel (vandalisme) Groen (straatbomen) Verkeer (bereikbaarheid, ongevallen en parkeerdruk) Economie Luchtkwaliteit Geluidsoverlast De dominante burgerschapstijlen zijn de nieuwe conservatieven en kosmopolieten en postmaterialisten, die vasthouden aan status en traditie en politiek kritisch zijn en hiërarchisch zijn ingesteld. De Bewoners zijn zeer betrokken bij de aanleg van de Noordwestelijke Hoofdroute. De bewoners maken volgens de politie melding van overlastgevende jongeren op de Kwartellaan. De meldingen zijn als zodanig niet gedefinieerd door de politie als overlastgevende jongeren. In de Leefbaarheids- en Veiligheidsmonitor is aan bewoners gevraagd wat hun mening is over een aantal stellingen over de sociale cohesie in de buurt. Helaas zijn deze cijfers voor Vogelwijk niet beschikbaar. Uit de leefbaarheids- en veiligheidsmonitor (L+V) is bekend hoe bewoners denken over de veiligheid en migratie in de buurt. Cijfers voor Vogelwijk zijn helaas niet beschikbaar. Informatie over de mening van bewoners over veiligheid en migratie is wel op stadsdeelniveau op te vragen (stadsdeel 3 Segbroek). Wel zijn er gegevens over het aantal delicten in absolute zin zie tabel hieronder. Het aantal geregistreerde delicten per 1.000 inwoners in Vogelwijk in 2007 (bron: Politie Haaglanden) Vogelwijk Gemeente Den Haag 1 3 Bedreiging 2006 2 5 Mishandeling 2006 0 1 Autodiefstal 2006 2 Beroving op straat 2006 0 1 Bromfietsdiefstal 2006 1 20 14 Diefstal uit auto 2006 7 Diefstal uit bedrijf 2006 1 7 Diefstal uit woning 2006 6 10 6 Fietsdiefstal 2006
12
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Winkeldiefstal 2006 Zakkenrollerij 2006 Aantal delicten 2006
0 1 58
3 6 67
Het aantal delicten per 1.000 inwoners is in Vogelwijk (ongeveer) gelijk aan dat in Den Haag. In de figuur hieronder wordt het aantal delicten de afgelopen jaren in Vogelwijk weergegeven. Volgens de politie zijn het afgelopen jaar significant meer inbraken (met geweld) gepleegd. Onder de bewoners zijn gevoelens van onveiligheid geconstateerd. De bewoners hebben daarom vanuit de bewonersorganisatie het plan opgepakt voor het realiseren van straatvertegenwoordigers. Zij willen de eerste ogen en oren zijn voor de politie. Hierover worden met de politie afspraken gemaakt. Resumé De dominante burgerschapstijlen zijn de nieuwe conservatieven en kosmopolieten en postmaterialisten, die vasthouden aan status en traditie en politiek kritisch zijn en hiërarchisch zijn ingesteld. Het aantal delicten per 1000 inwoners is ongeveer gelijk aan dat in Den Haag. De bewoners zijn de delicten zat en willen een buurt interventie team realiseren.
7.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Afname van inbraak delicten.
8.
Gezondheid en zorg 8.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Aanpakken gezondheidsachterstanden in Centrum, Laak, Segbroek en Escamp; Tegengaan alcoholmisbruik; Proef opvang mannelijke slachtoffers huiselijk geweld en eerwraak; Extra hulpverlening prostituees. 8.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Gezond gewicht Mantelzorg Mensen met een beperking Geestelijke gezondheidszorg Maatschappelijke opvang
In de Vogelwijk heeft aantal 8,4% van de kinderen tussen 3 en 16 jaar last van overwicht; in heel Den Haag is dat 19%. Er is bij de kinderen in de Vogelwijk geen toe- of afname te constateren.
8.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Geen aandachtspunten
9.
Vrije tijd. 9.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen
13
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Met het actieplan Wijkcultuur wordt een groter publiek bereikt, krijgt jong talent meer ruimte en wordt een grotere artistieke diversiteit gerealiseerd; Haagse festivals worden uitgebreid en moeten meer bezoekers trekken; De Haagse bibliotheken gaan zich verder ontwikkelen als informatieknooppunt en ontmoetingscentrum; Het aantal kunstgrasvelden wordt uitgebreid; Sportverenigingen krijgen meer ondersteuning; Er komt meer verbinding tussen onderwijs, sport en cultuur met behulp van functionarissen bij de scholen; Veel sport in de wijken door welzijnsorganisaties, in het kader van BOS (buurt-onderwijs-sport), Grote Stedenbeleid, krachtwijkenaanpak e.d.; Meer waardering en ondersteuning voor vrijwilligerswerk. 9.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Sport Speelvoorzieningen/Haagse Hopjes Buurtcentra Vrijwilligerswerk Cultuur Natuur (groenoppervlak)
In het stadsdeel de Vogelwijk zijn geen cijfers over de sport- en cultuurparticipatie. In het duingebied liggen diverse sportterreinen die intensief gebruikt worden. Er zijn geen cluben buurthuizen in de wijk. De wijkvereniging opereert vanuit thuis. Over het algemeen hebben de groene woonomgeving en de nabijheid van het strand voldoende mogelijkheden om te recreëren. Er zijn voldoende sport en spelterreinen. Er is een groot aanbod aan georganiseerde sport ( tennis, hardlopen, voetbal). Qua cultuur houden we de cijfers aan van het Stadsdeel. Het afgelopen jaar heeft 72 procent van de respondenten uit Segbroek een of meer van de hieronder genoemde culturele voorzieningen bezocht. Voor heel Den Haag is dat 58 procent. Gemeentemuseum, Museon, Haags filmhuis en Koninklijke Schouwburg zijn het meest bezocht door inwoners van Segbroek. In de Vogelwijk liggen 4 openbare speelvoorzieningen. Vooral die van de Laan van Poot en het speelplein in Bosjes van Poot worden weinig gebruikt. Resumé Het duin-en strandgebied fungeert bij uitstek als recreatiegebied. Er zijn geen buurtcentra. Voor het bezoek van culturele voorzieningen worden de cijfers aangehouden van het stadsdeel. Deze ligger qua bezoek hoger dan het Haags gemiddelde. 9.3. 9.3 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Het realiseren van een algemene buurt ruimte. Kinderen maken meer gebruik van de openbare speelpleinen.
14
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
10. Wijkambitie 10.1. Prioriteiten De ambities voor Vogelwijk zijn gebundeld in drie thema’s; Sociale cohesie heeft de volgende aandachtspunten in de Vogelwijk; 1. Tolerantie vergroten tussen jong en oud. . Welzijn in de woonomgeving heeft de volgende aandachtspunten in de Vogelwijk; 2. Aandacht voor verborgen armoede door bekendheid geven aan gebruik van sociale voorzieningen. 3. Het verhogen van mobiliteit onder ouderen. 4. Afname van inbraken in huizen 5. Er zijn meer voorzieningen en accomodatieruimten nodig voor activiteiten.
6. Expats zijn bekend met regelingen van de gemeente. Opvoeding en scholing hebben de volgende aandachtspunten in de Vogelwijk; 7. Gebruik maken van kinderen die op school goed scoren. 10.2. Sociale Cohesie Verschillen kunnen een meerwaarde zijn, maar mogen communicatie niet in de weg staan. Het Haags beleid, zoals o.a. Samen stad zijn biedt daarbij voldoende aanknooppunten. Het uitgangspunt in de Vogelwijk is dan ook Samen wijk en buurt zijn. We willen dat samen met bewoners, het welzijnswerk en het opbouwwerk als volgt aanpakken: 10.2.1. Meer begrip tussen Jong en Oud. De als nieuw conservatieve gekenschetste bewoners zijn maatschappelijk actief en hechten waarde aan sociale relaties. Het gebruik van deze “kracht” biedt kansen om de tolerantie tussen oud en jong te vergroten. In 2014 hebben 40 ouderen- en jongeren meer wederzijds begrip en respect voor elkaar. Indicatoren - Jaarlijks hebben 10 ouderen (55+) en jongeren (10-20 jaar) elkaar 2 keer ontmoet met behulp van professionele interventies die aansluiten op de kracht van de wijk. - Toename van begrip tussen jong en oud wordt aantoonbaar gesignaleerd vanuit de “al dan niet bestaande” netwerken in het stadsdeel.
10.3. Welzijn in de woonomgeving De openbare ruimte is niet anoniem, maar van ons allemaal; we willen meer betrokkenheid zien. Uit de reacties en aandachtspunten in o.a. de hoofdstukken 3 en 7 kan ook worden opgemaakt dat welzijn in de woonomgeving voor bewoners een belangrijk thema is, waar nog veel te doen valt. De komende tijd gaan we daar samen met het welzijnwerk en het opbouwwerk als volgt mee aan de slag: 10.3.1. Verborgen armoede. Armoede is een steeds vaker terugkomend signaal vanuit de netwerkpartners. In 2014 zullen de aanvragen voor de voorliggende voorzieningen t.a.v. het terugbrengen van armoede en het opheffen van isolement zijn toegenomen via cijfers van DSZW. Indicatoren
15
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
- In 2010 is 80% van de bewoners op het sociaal minimum via intermediairs bereikt om hen te wijzen op de voorliggende voorzieningen t.a.v. het terugbrengen van armoede en het opheffen van hun isolement. Welzijn en opbouwwerk kunnen als makelaar fungeren tussen bewoners en regelingen. - In 2010 wordt er een campagne gehouden om de bekendheid van de i-Shops te vergroten.
10.3.2. Verhoging mobiliteit onder ouderen. Om vereenzaming tegen te gaan is het van belang dat ouderen zich eenvoudihg kunnen verplaatsen. In 2014 is de mobiliteit onder ouderen verhoogd. Indicatoren - Jaarlijks wordt door voorlichting aan ouderen gezorgd voor een betere bekendheid bij de vervoersbedrijven, die zich specifiek met deze doelgroep bezighouden ( Wijkbus, Vervoer op Maat, Taxibus).
10.3.3.
Afname van inbraken in huizen.
Met ondersteuning van straatvertegenwoordigers zijn in 2014 zijn het aantal delicten significant afgenomen. In 2014 is er structureel een groep straatvertegenwoordigers geborgd in de wijk. Indicatoren
- Jaarlijks functioneren de straatvertegenwoordigers optimaal en worden hun werkzaamheden geborgd in de wijk. 10.3.4. Verbetering gebruik accommodaties in de wijk. In de wijk leeft sterk de behoefte aan activiteiten alleen zijn accommodatieruimten zijn schaars. In 2014 wordt door samenwerking met andere organisaties accommodatie ruimte gevonden voor kinderen/jongeren (religieuze instellingen, scholen, milieucentrum). Door samenwerking met andere instanties zijn er twee extra locaties beschikbaar organisaties voor vier uur in de week. Indicatoren - Jaarlijks zijn er voor jongeren van 6-12 extra vraaggerichte activiteiten in de middag- en avonduren en in het weekend. - Jaarlijks zijn er voor jongeren van 12-20 extra vraaggerichte activiteiten in de middag- en avonduren en in het weekend. 10.3.5. Expats zijn bekend met expat regelingen van de gemeente. In de Vogelwijk wonen expats die niet altijd even goed op de hoogte zijn van gemeentelijke regelingen. In 2014 is 80% van de expats op de hoogte van gemeentelijke regelingen. Indicatoren - Er wordt een campagne gevoerd onder de expats gehouden om “Xpat desk” bekend te maken. - de expatsdesk signaleert een toename van expats uit Segbroek. 10.4 Opvoeding en scholing De komende tijd gaan we daar samen met het welzijnwerk en het opbouwwerk met de volgende ambitie aan de slag: 10.4.1 Opvoeding en scholing In de Vogelwijk scorenkinderen over het algemeen goed op school. Laten we deze kracht van de wijk benutten. In 2014 wordt door samenwerking met de cognitieve kracht van kinderen op een creatieve manier benut ten gunste van kinderen die het cognitief moeilijker hebben.
16
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Indicatoren -Jaarlijks is er één initiatief ontwikkeld waardoor de kracht van cognitief sterkere kinderen uit de Vogelwijk ten goede worden benut.
17
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
Bijlage: Tabel met overzicht vindplaats gegevens 2. Algemeen - aantal inwoners - leeftijd - geslacht - aantal nationaliteiten - etniciteit - opleidingsniveau - Digitalisering/ communicatiekanalen 3. Welzijn - Mate van welzijn - Gezondheid - Verantwoordelijkheidsgevoel voor de buurt - Sociale cohesie - Vrijwilligerswerk - Mantelzorg 4. Wonen - Voorraad huurwoningen - Voorraad koopwoningen - Kwaliteit bestaande woning - Huisuitzetting 5. Werk en inkomen - Beroepsbevolking - Uitkeringsgerechtigden - (Jeugd-)werkloosheid - Armoede - Ontwikkeling van de werkgelegenheid - Inkomensverdeling - Inkomensniveau en -ontwikkeling 6. Onderwijs en opvoeding - Kinderopvang - Voorscholen - Onderwijs aanbod - Segregatie in het onderwijs - Leerlingstromen - Voortijdig schooluitval - Ouderbetrokkenheid bij onderwijs - Opvoedingsondersteuning
Wijkrapport: bevolking Wijkrapport: bevolking: Wijkrapport: bevolking Wijkrapport: bevolking Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau)
Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau)
Wijkrapport: wonen Wijkrapport: wonen Wijkrapport: wonen DSO/Beleid/Wonen
Wijkrapport: sociaaleconomische onderwerpen Wijkrapport: sociaaleconomische onderwerpen Wijkrapport: sociaaleconomische onderwerpen Wijkrapport: financiële situatie Wijkrapport: sociaaleconomische onderwerpen Wijkrapport: sociaaleconomische onderwerpen Wijkrapport: sociaaleconomische onderwerpen
KansenVerkenner (OIV) Wijkrapport: onderwijs KansenVerkenner (OIV) OIV-rapport: OIV-Signaal: Leerling OIV-rapport: Leerlingstromen in het basisonderwijs Wijkrapport: onderwijs Wijkanalyse Stichting VÓÓR en BOOG Wijkanalyse Stichting VÓÓR en BOOG
18
Vogelwijk, Den Haag, maart 2009.
(aantal trajecten) 7. Leefbaarheid - Sociale cohesie - Sociale netwerken - Buurtinitiatieven - Burgerschapstijlen - Aanwezigheid voorzieningen - Discriminatie - Veiligheid - Criminaliteit - Heel (vandalisme) - Groen (straatbomen) - Verkeer (bereikbaarheid, ongevallen en parkeerdruk) - Economie - Luchtkwaliteit - Geluidsoverlast 8. Gezondheid en zorg - Gezond gewicht - Mantelzorg - Mensen met een beperking - Geestelijke gezondheidszorg - Maatschappelijke opvang 9. Vrije tijd - Sport - Speelvoorzieningen - Buurtcentra - Cultuur - Natuur (groenoppervlak)
Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Geen centrale bron Geen centrale bron; zie Jaarverslagen welzijnsinstellingen en bewonersorganisaties Motivaction/OIV: Kaartenboek met profielen (per postcode) KansenVerkenner (OIV) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Wijkrapport: veiligheid Wijkrapport: veiligheid Geen centrale bron; zie wijkschouwrapporten bij beheerorganisatie van de stadsdelen Wijkanalyse Stichting BOOG Wijkanalyse Stichting BOOG Wijkrapport: sociaaleconomische onderwerpen (http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=39273) (http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=60183)
Epidemiologische Bulletin 2008, nr. 4 Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) KansenVerkenner (OIV)
Sportdeelname via Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=63262 KansenVerkenner (OIV) Cultuurdeelname via Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=66890
19