Wijkperspectief Valkenboskwartier
Den Haag, mei 2009
1.
INLEIDING......................................................................................................................................... 3 1.1. 1.2.
2.
ALGEMENE INFORMATIE............................................................................................................ 5 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6.
3.
Stedelijke Beleidsdoelstellingen.............................................................................................12 Gegevens................................................................................................................................12 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................13
GEZONDHEID EN ZORG...............................................................................................................13 8.1. 8.2. 8.3.
9.
Stedelijke Beleidsdoelstellingen.............................................................................................11 Gegevens................................................................................................................................11 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................12
LEEFBAARHEID..............................................................................................................................12 7.1. 7.2. 7.3.
8.
Stedelijke Beleidsdoelstellingen.............................................................................................10 Gegevens................................................................................................................................10 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................11
ONDERWIJS EN OPVOEDING .....................................................................................................11 6.1. 6.2. 6.3.
7.
Stedelijke Beleidsdoelstellingen.............................................................................................. 9 Gegevens................................................................................................................................. 9 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................10
WERK EN INKOMEN .....................................................................................................................10 5.1. 5.2. 5.3.
6.
Stedelijke Beleidsdoelstellingen.............................................................................................. 7 Gegevens................................................................................................................................. 7 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................. 8
WONEN............................................................................................................................................... 8 4.1. 4.2. 4.3.
5.
Aantal inwoners...................................................................................................................... 5 Leeftijd.................................................................................................................................... 6 Etniciteit ................................................................................................................................. 6 Opleidingsniveau .................................................................................................................... 6 Betrokkenheid van bewoners en samenwerkingspartners....................................................... 6 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................. 7
WELZIJN ............................................................................................................................................ 7 3.1. 3.2. 3.3.
4.
Welzijn in de wijk.................................................................................................................... 3 Leeswijzer ............................................................................................................................... 5
Stedelijke Beleidsdoelstellingen.............................................................................................13 Gegevens................................................................................................................................14 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................14
VRIJE TIJD .......................................................................................................................................14 9.1. 9.2. 9.3.
Stedelijke Beleidsdoelstellingen.............................................................................................14 Gegevens................................................................................................................................15 Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. ............................15
10. WIJKAMBITIE .................................................................................................................................16 10.1. 10.2. 10.3. 10.4.
Prioriteiten ............................................................................................................................16 Sociale Cohesie......................................................................................................................16 Welzijn in de woonomgeving .................................................................................................17 Opvoeding en scholing ..........................................................................................................18
Wijkperspectief Valkenboskwartier
2
1.
Inleiding Dit is het wijkperspectief Valkenboskwartier. De wijk Valkenboskwartier bestaat uit de buurten Valkenbos en de Heesterbuurt. Dit document is opgesteld als onderdeel van de werkwijze ‘Welzijn in de Wijk’. 1.1. Welzijn in de wijk Welzijn in de Wijk is opgezet om een werkmethode te ontwikkelen waarmee het Haagse welzijnswerk adequaat kan reageren op de behoefte aan welzijnswerk in de stad. Hiervoor gaat het welzijnswerk vraaggericht werken en methodieken gebruiken die gericht zijn op het achterhalen van de welzijnsbehoeften van de burgers. Daarmee verbetert de dienstverlening aan de inwoners van de stad, hoewel het soms ook kan gaan om bemoeizorg waaraan de vraaggerichtheid moet worden aangepast. Ook moeten de welzijnsinstellingen oog hebben voor de ontwikkelingen in de wijk en een goede afstemming tussen het aanbod van de verschillende samenwerkingspartners op wijkniveau bewerkstelligen. Dit vereist een gezamenlijk optrekken van welzijnsinstellingen met bewoners en samenwerkingspartners om maatwerk en een eigentijds activiteitenaanbod in de verschillende wijken te kunnen leveren.
Wijkperspectief en wijkprogramma Voor de uitwerking van deze methode wordt gebruik gemaakt van twee documenten, het wijkperspectief en het wijkprogramma.
Wijkperspectief Het wijkperspectief is een document waarin een situatieschets van de wijk, een analyse van de situatie en de na te streven doelen, worden gebundeld. Een wijkperspectief bundelt de kwalitatieve en kwantitatieve informatie over een wijk. Het wijkperspectief sluit af met de ambities van een wijk en een planning om de gestelde doelen te realiseren. Concreet betekent dit dat van iedere wijk in Den Haag materiaal wordt verzameld waaruit blijkt wat er in de wijk gebeurt, wat de fysieke en sociale staat van de wijk is en hoe de wijk door zijn bewoners wordt ervaren. Beleidsdoelstellingen Elk hoofdstuk in elk wijkperspectief start met een opsomming van de op dat terrein vastgestelde beleidsdoelstellingen1. Deze zijn voor de hele stad geldig. Wijkbeschrijving De paragraaf daarna is maatwerk. Gebaseerd op bekende gegevens over bevolkingssamenstelling en andere met het thema verbonden gegevens2 wordt aangegeven welke aandachtspunten voor de wijk bijzonder van belang zijn. Voor de cijfermatige gegevens is geput uit “Den Haag in cijfers v.2008.4”, voor ieder te raadplegen via http://denhaag.buurtmonitor.nl/ . Het gaat dan om zaken waarin de wijk zich onderscheidt van overige wijken in de stad, in positieve of negatieve zin. Of om onderwerpen die voor de hele stad, dus ook voor deze wijk, van groot belang zijn. De onderwerpen die in de wijkbeschrijving de revue passeren, zijn mede bepaald door de beleidsdoelstellingen die zijn geformuleerd in de verschillende beleidsnota’s van de gemeente Den Haag. 1
Tenzij anders vermeld is voor deze beleiduitgangspunten gebruik gemaakt van de Programmabegroting 2009-2012 van de gemeente Den Haag. 2 Bij elk thema wordt vermeld welke gegevens zijn benut.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
3
De wijkbeschrijving omvat een breder kader dan welzijnswerk alleen. Alle onderwerpen die van wezenlijke invloed kunnen zijn op het welzijn van de wijkbewoners passeren in de wijkbeschrijving de revue. De samenwerkingspartners in de wijk worden mede hierdoor gestimuleerd gezamenlijk de gesignaleerde knelpunten en problemen op te lossen. Aandachtspunten De laatste paragraaf van elk hoofdstuk bestaat uit aandachtspunten op dat beleidsterrein. Hierin wordt een aanzet gegeven voor de wijkambitie, het laatste hoofdstuk van het perspectief. Wijkambitie Het college stelt beleidsdoelstellingen vast voor geheel Den Haag. Deze staan in de eerste paragraaf van elk hoofdstuk gebundeld. Aan de hand van de aandachtspunten in de wijkbeschrijving wordt bepaald welke van deze doelstellingen in een bepaalde wijk de hoogste urgentie hebben. Op die manier worden de vastgestelde beleidsdoelstellingen voor de verschillende wijken geprioriteerd en geconcretiseerd. Door aan te geven wat de knelpunten zijn en wat noodzakelijk is, kan concreet worden geformuleerd wat de gemeente wil bereiken en welke samenwerking tussen de verschillende samenwerkingspartners daarvoor nodig is. De opgave is om in deze ambitie een goed evenwicht te vinden tussen concreet en abstract. Een wijkperspectief heeft een looptijd van vier jaar en kan niet gedetailleerd ingaan op alle doelstellingen. Tegelijkertijd moeten de ambities voldoende concreet zijn om te kunnen dienen als richtsnoer voor de organisaties die daarop hun aanbod gaan baseren. Ook moet kunnen worden bepaald in welke mate de ambities aan het eind aan de looptijd (en tussentijds) zijn gehaald. Daarvoor moeten ze zijn voorzien van meetbare indicatoren. Zowel voor de aandachtspunten als de ambitie geldt dat de daar genoemde onderwerpen zaken zijn waarin de wijk zich onderscheidt ten opzichte van andere wijken in de stad. En daarmee zijn die punten de rechtvaardiging voor (extra) inzet. Voor een goed gebruik van dit perspectief is het van belang rekening te houden met deze invalshoek, omdat daarnaast veel dienstverlening plaatsvindt –en moet blijven vinden- die niet direct onderscheidend is, maar wel noodzakelijk. Een programma-aanbod (zie paragraaf 0) van onze samenwerkingspartners zal dus altijd breder moeten zijn dan de aandachtspunten en ambities uit een wijkperspectief. Betrokkenheid bewoners en samenwerkingspartners Bij het maken van het wijkperspectief worden bewoners betrokken. Tijdens het opstellen worden zij gevraagd aan te geven waar ook volgens hen verbeteringen voor de wijk gewenst zijn. Kunnen zij zich herkennen in het wijkperspectief? Wat missen zij erin? Vervolgens wordt samen met bewoners de volgorde van de wijkambities vastgesteld. Door de bewoners op deze manier te betrekken bij de ambities is de kans groter dat zij een rol gaan vervullen in het realiseren van deze ambities. De gekozen volgorde wordt in de wijkambitie opgenomen met duidelijke argumenten en onderbouwing. Daarnaast worden bij de totstandkoming van het wijkperspectief alle in de wijk actieve samenwerkingspartners betrokken. De manier waarop bewoners en samenwerkingspartners worden betrokken kan per wijk verschillen. Eén en ander is afhankelijk van de kenmerken van de wijk en haar bewoners. In paragraaf 2.5 kunt u lezen hoe voor dit perspectief bewoners en samenwerkingspartners zijn betrokken.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
4
Wijkprogramma’s Het wijkperspectief vormt de basis voor de wijkprogramma’s. In deze wijkprogramma’s geven de instellingen, die voor subsidie in aanmerking willen komen, concreet aan op welke manier en aan welke onderdelen van de wijkambitie zij zullen werken. De wijkprogramma’s vormen daarmee het subsidieverzoek, waarmee (subsidie)afspraken worden gemaakt tussen de gemeente en de instellingen. Naast de door de gemeente gesubsidieerde instellingen zijn ook andere samenwerkingspartners actief in de wijk, bijvoorbeeld de politie, woningbouwcorporaties, etc. Deze samenwerkingspartners hebben hun eigen programma waaruit hun inzet in een bepaalde wijk blijkt. Vanzelfsprekend zullen ook deze organisaties kennis nemen van de wijkperspectieven in hun werkgebied. De gezamenlijke inspanningen van de instellingen en andere samenwerkingspartners in de wijk dragen bij aan de realisering van de wijkambities. 1.2. Leeswijzer In hoofdstukken 2 tot en met 9 wordt een beschrijving van de wijk gegeven. Aan het begin van ieder hoofdstuk worden de gemeentelijke beleidsdoelstellingen genoemd. Vervolgens wordt de wijk aan de hand van het onderwerp beschreven en eindigt elk hoofdstuk met een paragraaf waarin de aandachtspunten in volgorde van urgentie voor deze wijk zijn geformuleerd. In hoofdstuk 10 tenslotte staat de ambitie weergegeven waarin rekening wordt gehouden met zowel de beleidsdoelstellingen als de aandachtspunten.
2. Algemene informatie De wijk Valkenboskwartier valt onder het stadsdeel Segbroek, maar was tot 1903 Loosduins grondgebied. De wijk ontleent zijn naam aan de buitenplaats Valkenbos, welke ten noorden lag van de kruising Valkenboslaan en Weimarstraat en in 1857 werd afgebroken. Na de annexatie in 1903 viel het gebied onder de Haagse politie en brandweer en ging Den Haag hier woningen bouwen. Het stratenplan van de wijk werd een logische voortzetting van het Regentessekwartier. Het Valkenboskwartier was - net als het Regentessekwartier - bedoeld voor de “middenstand en de beter betaalde arbeider”. Vanwege de bouwperiode (vanaf 1903) zijn er vele prachtige huizen en straten in de wijk aanwezig. Omdat het Valkenboskwartier ook zeer gunstig ligt ten opzichte van het centrum, strand en (winkel)voorzieningen, zit de wijk in recente jaren in de lift. De wijk wordt door sommigen, samen met het Regentessekwartier, de Uitvinderswijk genoemd. Dit vanwege de vele straten in deze twee buurten die vernoemd zijn naar uitvinders. De Heesterbuurt is een woonbuurt met een hoge woningdichtheid. Karakteristiek zijn de portieketagewoningen met drie woonlagen en een plat dak. De straten zijn over het algemeen smal met als gevolg veel parkeeroverlast. Buiten drie kleine pleinen - het Gagel-, Weigelia-, Vlierboomplein en de Mient - heeft de Heesterbuurt geen groen- en speelvoorzieningen. In de wijk zijn nauwelijks winkels. Een beeldbepalend element is de grote tramremise aan de Lijsterbesstraat. 2.1. Aantal inwoners De gemeente Den Haag telt op 1 januari 2008 475.904 inwoners. Wijk 20, Valkenboskwartier, telt op dat moment 17.103 inwoners, dit zijn 516 inwoners minder dan vorig jaar. Sinds 2002 is het aantal inwoners in dit gebied afgenomen. Over het geheel genomen blijft de ontwikkeling en
Wijkperspectief Valkenboskwartier
5
groei van het Valkenboskwartier achter in vergelijking met de gemeente Den Haag. Over de komende 10 jaar verwachten we een stabilisatie van het aantal inwoners in het Valkenboskwartier. Voor de hele stad geldt een geprognosticeerde toename van de bevolking over die periode met ruim 30.000 inwoners. 2.2. Leeftijd3 Leeftijd (jr) Valkenboskwartier (%) Den Haag (%) 0 t/m 19 20,8 23,1 20 t/m 64 71,0 63,6 65 jaar en ouder 8,3 13,4 2.3. Etniciteit4 etniciteitsgroep (VNG) , 2008 Wijk: 21 Nederlands Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans & Arubaans Zuid-Europees Overig niet-geindustrialiseerd Overig geindustrialiseerd
Valkenboskwartier (%) 52,6 3,6 2,6 15,0 2,1 1,7 13,3 9,0
Stadsdeel Segbroek (%) 62,6 2,1 1,8 8,8 1,6 1,6 11,7 9,9
Den Haag (%) 52,9 7,2 5,4 9,7 2,4 1,7 8,9 11,9 6
2.4. Opleidingsniveau5 Laag Middelbaar Hoog
Valkenboskwartier (%) 28 31 41
Den Haag (%) 34 32 34
Het Valkenboskwartier is sociaalcultureel erg divers. Door bewoners wordt dit als positief ervaren maar de sociale verbanden tussen de verschillende bevolkingsgroepen zijn zwak te noemen. 2.5. Betrokkenheid van bewoners en samenwerkingspartners Het Valkenboskwartier kent vele initiatieven en processen, al dan niet vanuit de gemeente gestart, om het welzijn van de bewoners goed te krijgen en te houden. Veel van deze processen kennen een of meerdere momenten waarin aan de bewoners van de wijk en diverse samenwerkingspartners om hun mening wordt gevraagd. Het gaat dan om de inbreng van de stichtingen BOOG en VOOR, door input vanuit maatschappelijke organisaties in de wijk en door input verkregen van inwoners van het Valkenboskwartier op de bewonersbijeenkomst op donderdag 3/3/2009.
Resumé Het Valkenboskwartier is een dichtbevolkte wijk, met een groot aantal verschillende nationaliteiten/herkomstlanden. De sociale verbanden binnen en tussen groepen zijn zwak. 3 4 5
Bron: Den Haag in cijfers. Bron: DHIC/DBZ, in Wijkrapport: bevolking Bron: L+V Monitor 2007.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
In tegenstelling tot de geprognosticeerde toename van het inwonersaantal van de Gemeente Den Haag verwachten we een stabilisatie van het aantal inwoners in het Valkenboskwartier. Het Valkenboskwartier is een redelijke afspiegeling van de etniciteit van inwoners in Den Haag. Opvallend is wel dat het percentage inwoners van Surinaamse afkomst met 15% verhoudingsgewijs hoog ligt. In deze wijk wonen relatief veel mensen tussen hun 20ste en 64ste levensjaar en weinig ouderen in vergelijking met de rest van Den Haag. Het aantal MOE-landers voor heel Segbroek ligt op 1008 waarvan de Polen 504 de grootste groep zijn. In het Valkenboskwartier staan 194 Polen geregistreerd als inwoner. 2.6. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10.
•
De zwakke sociale verbanden tussen groepen.
3. Welzijn 3.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Het toerusten van de burgers om zelfredzaam te zijn en te participeren in de samenleving; Het in standhouden en vernieuwen van de sociale infrastructuur gericht op de maatschappelijke ondersteuning van de burgers van Den Haag; Het ondersteunen van de burgers die niet in staat zijn invulling te geven aan de zelfredzaamheid of participatie. 3.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Mate van welzijn Gezondheid Verantwoordelijkheidsgevoel voor de buurt Vrijwilligerswerk Mantelzorg In de Leefbaarheids- en Veiligheidsmonitor is aan bewoners gevraagd wat hun mening is over een aantal stellingen over de sociale cohesie in de buurt. Zoals in de onderstaande tabel kan worden gezien scoort Stadsdeel Segbroek hoger op sociale cohesie dan de Gemeente Den Haag.
Stellingen over sociale cohesie in Segbroek, percentage mee eens, 2007 (bron: L+V, steekproef) De mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks, % (helemaal) eens (2007) De mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om, % (helemaal) eens (2007) Ik woon in een gezellige buurt, waar veel saamhorigheid is, % (helemaal) eens (2007) Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen, % (helemaal) eens (2007) In het dagelijks leven op straat zijn de mensen in mijn buurt te snel boos, % (helemaal) eens (2007) Sociale cohesie (0=ongunstig, 10=gunstig) (2007)
Wijkperspectief Valkenboskwartier
Stadsdeel 3 Segbroek
Gemeente Den Haag
37
40
82
75
53
44
74
64
6
11
6,2
5,9
7
Hoewel de cijfers een positief beeld geven over de sociale cohesie zijn er volgens de bewoners en de maatschappelijke organisaties toch een aantal aandachtspunten te noemen. Zo zijn er volgens diverse maatschappelijke organisaties een dreigende eenzaamheid waarneembaar van ouderen vanaf 55 jaar. Naast eenzaamheid vragen de bewoners blijvende aandacht voor verborgen armoede. Het blijven communiceren van armoede wordt als belangrijk gezien. In de gesprekken met bewoners geven zij aan dat zij graag een grotere betrokkenheid van bewoners zien bij de buurt. Ook willen de bewoners graag zien dat bewoners zich verantwoordelijker voelen voor de buurt. Als het gaat om samenleven in de buurt wordt duidelijk dat ouderen en jongeren niet altijd even tolerant zijn opzichte van elkaar. Ook zijn er volgens de politie regelmatig geluiden en meldingen6 van overlastgevende hangjongeren. De bewoners geven aan dat jongeren soms ook weinig voorzieningen hebben waar ze naar toe kunnen gaan. Voor de Heesterbuurt geldt dar er relatief veel mensen zijn met psychische problemen en wonen er veel éénoudergezinnen en er is toenemende behoefte aan opvoedingsondersteuning. De problemen in de gezinnen zijn vaak complex en meervoudig. In aan aantal gedeelten van de buurten in de Heesterbuurt heerst een gesloten systeem, bewoners lossen onderling hun conflicten op, zonder daar externen bij te betrekken. De manier waarop dit gaat laat in veel gevallen te wensen over7. Over de hele stad is 20% van de inwoners actief als vrijwilliger. In stadsdeel Segbroek doet 17 procent vrijwilligerswerk, dit is dus 3% lager dan het stedelijke gemiddelde. Over de hele stad verleent 18% van de inwoners mantelzorg. In stadsdeel Segbroek verleent 20 procent mantelzorg, dit is dus 2% hoger dan het stedelijke gemiddelde. Daarnaast zou 34 procent van de bewoners van Stadsdeel Segbroek mantelzorg willen verlenen als dat zo uitkomt. In Stadsdeel Segbroek ontvangt 6 procent mantelzorg, dit is (ongeveer) evenveel als het Haagse gemiddelde.
Resumé De inwoners van Valkenboskwartier zijn betrokken bij hun wijk en voelen zich verantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt maar vragen hiervoor nog wel extra aandacht. De bewoners vragen aandacht voor dreigende eenzaamheid onder ouderen vanaf 55 jaar. Ouderen en jongeren staan niet altijd even tolerant ten opzichte van elkaar en wordt er regelmatig melding gemaakt van overlast gevende jongeren. De bewoners geven aan dat jongeren ook niet altijd beschikken over accommodatie waar ze naar toe kunnen. In de Heesterbuurt zijn er relatief veel mensen met psychische problemen, is er in toenemende mate opvoedondersteuning nodig. De problemen zijn vaak meervoudig en complex te noemen 3.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. • Aandacht voor multiproblem gezinnen. • Aandacht voor verborgen armoede. • Extra aandacht voor betrokkenheid bij en verantwoordelijkheden voor de buurt. • Tolerantie tussen jongeren en ouderen. • Er wordt extra aandacht gegeven overlastgevende jongeren. • Er zijn voor jongeren meer voorzieningen en accomodatieruimten nodig voor activiteiten. • Dreigende eenzaamheid van ouderen vanaf 55 jaar.
4. Wonen 6 7
Politie registratie Genesus Wijkanalyse Heesterbuurt, Den Haag, 2009.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
8
4.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Extra woningproductie in 2009; Versterken positie jongeren op woningmarkt; Flankerend beleid voor huisvesting voor arbeidsmigranten; Ingrijpende woningverbetering; Aanpak onrechtmatige bewoning. 4.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Voorraad huurwoningen Voorraad koopwoningen Kwaliteit bestaande woning Huisuitzetting Valkenboskwartier telt op 1 januari 2009 8.759 woningen. Dit is een daling van 80 woningen ten opzichte van vorig jaar. Sinds 2002 is het aantal woningen in dit gebied toegenomen. Vergeleken met de gehele gemeente Den Haag blijft de groei van het aantal woningen in Valkenboskwartier achter. In deze wijk zijn in 2008 geen nieuwe woningen gebouwd. Het merendeel van de aanwezige woningen is een meergezinswoning. De tevredenheid over de woning ligt op een 7,0, dit is tevens het gemiddelde voor heel Den Haag. Een relatief groot gedeelte van de woningen behoort tot de particuliere woonvoorraad. Er liggen relatief veel oude woningen/gebouwen in het Valkenboskwartier (de gemiddelde woning is 91,3 jaar ten opzichte van 54,7 jaar voor geheel Den Haag). Dit geeft de wijk dan ook zijn charme. 91,7% van de woningvoorraad bestaat uit appartementen, 7,5% uit ééngezinswoningen. De particuliere verhuur in de wijk trekt nieuwe Hagenaars aan die relatief weinig inkomen hebben en niet lang genoeg in Den Haag wonen om via de corporaties een woning te kunnen huren. Dit zijn in het bijzonder de Midden- en OostEuropeanen (de zogenaamde MOE-landers). MOE-landers zijn extra moeilijk bij de wijk te betrekken. Sowieso kent de wijk een grote diversiteit aan etnische groepen. Deze diversiteit wordt echter ook vaak ervaren als positief punt, het multiculturele gemengde karakter van de wijk spreekt veel mensen aan. Volgens de wijk analyse van stichting Boog wordt de Heesterbuurt gekenmerkt door drie etage portiekwoningen. Iets meer dan de helft van de woningen zijn in eigen bezit. De andere woningen zijn van de woningbouwcorporaties Steadion en Haagwonen en particuliere verhuurders. De woningbouwcorporaties hebben met name bezit rond het Weigeliaplein en de Lijsterbesstraat. De woningen van woningbouwcorporaties zijn woningen in het goedkoopste segment. De woningen zijn klein en erg gehorig. Dit leidt onder de buren al snel tot overlast.De woningen hebben twaalf jaar lang op de slooplijst gestaan. Dit heeft tot gevolg gehad dat de woningen verwaarloosd zijn. Er zijn veel tijdelijke bewoners in geplaatst zoals krakers die niet altijd even zorgzaam met de woningen omgegaan zijn. In de woningen van de corporatie rond het Wegeliaplein wonen veel exclienten van Parnassia. Onder bewoners en professionals staat dit gebied bekend als Klein Parnassia8. Resumé Vanwege de bouwperiode (vanaf 1903) heeft het Valkenboskwartier een relatief oude woningvoorraad. Dit zorgt voor mooie karakteristieke panden. Door intensieve renovatie wordt verloedering tegen gegaan. Om de beleidsdoelstellingen te halen zullen er meer woningen gebouwd moeten worden in deze buurt. Vergeleken met de gehele gemeente Den Haag blijft de groei van het aantal woningen in het Valkenboskwartier achter. Deze trend is ook voor de gehele 8
Wijkanalyse Stichting Boog, Den Haag, 2009.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
9
wijk Segbroek waarneembaar. Vergeleken met de rest van Den Haag zijn er relatief veel appartementen en weinig éénsgezinswoningen in het Valkenboskwartier. Vanwege de particuliere verhuur vestigen zich veel MOE-landers in Valkenboskwartier. Met het oog op goede participatie moet hier aandacht aan besteedt worden. In de Heesterbuurt zijn de woningen en klein en gehorig, dit leidt al snel tot overlast en wonen in dit gebeid veel oud clieneten van Parnassia. 4.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. Vanwege de particuliere verhuur vestigen zich veel MOE-landers in Valkenboskwartier. Met het oog op goede participatie moet hier aandacht aan besteedt worden. Woningen zijn klein en gehorigen, dit geeft snel overlast. Er wonen in het gebied van rond het Wegeliaplein veel exclieneten van Parnassia.
5. Werk en inkomen 5.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Sociaal-economisch fonds voor re-integratie van WWB-gerechtigden en stimuleren kleinschalig ondernemerschap in de wijk; Omlaag brengen jeugdwerkloosheid; Betere dienstverlening aan klanten CWI en UWV; Ondernemershuizen in de krachtwijken, voor steun aan startende ondernemers; Toename gesubsidieerd werk. 5.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Beroepsbevolking Uitkeringsgerechtigden (Jeugd-)werkloosheid Armoede Ontwikkeling van de werkgelegenheid Inkomensverdeling Inkomensniveau en -ontwikkeling De potentiële beroepsbevolking (iedereen van 15 tot 65 jaar) in Valkenboskwartier is het afgelopen jaar met slechts 0,1% gegroeid. Naar verwachting zal de bevolking, en daarmee de potentiële beroepsbevolking vanaf dit jaar in de hele stad, maar ook in Valkenboskwartier zelf, gaan dalen. In 2004 lag het gemiddeld besteedbaar inkomen van particuliere huishoudens op € 23.500. Dit was aanzienlijk lager dan het gemiddelde (€ 26.500) van Den Haag. Het percentage particuliere huishoudens met een laag besteedbaar inkomen lag op 56,2%. Het percentage minimahuishoudens met kind (4-18 jr.) met vergoeding school is in 2006 relatief laag (31,4% vergeleken met 39,7% stadsbreed). Uit de armoede monitor komt naar voren dat het gebruik van sociale voorzieningen zoals de Ooievaarspas en/of bijzondere bijstand lager dan in de rest van den Haag. Volgens de bewoners kan dit voortkomen uit onwetendheid of gêne. Resumé De potentiële beroepsbevolking is in Valkenboskwartier nauwelijks gegroeid. Het besteedbaar inkomen ligt beduidend lager dan het gemeentelijk gemiddelde. Het opmerkelijke is dat het gebruik van sociale voorzieningen lager ligt dan gemiddeld in de gemeente.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
10
5.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. • Het meer bekendheid geven aan gebruik van sociale voorzieningen zoals de Ooievaarspas en/of bijzondere bijstand.
6. Onderwijs en opvoeding 6.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Meer voorscholen, schakelklassen en brede scholen; Verbetering zorg in en om scholen met CJG’s en elektronisch leerlingdossier; Veel investeringen in schoolgebouwen en lespakketten; Meer veiligheid op school door betere samenwerking scholen, politie en OM; Intensievere aanpak schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten; Nauwere samenwerking onderwijs en bedrijfsleven voor stages en leerwerkplekken; Nieuw internationaal voortgezet en universitair onderwijs. 6.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Kinderopvang Voorscholen Brede buurtscholen Onderwijs aanbod Segregatie in het onderwijs Leerlingstromen Voortijdig schooluitval Startkwalificatie Ouderbetrokkenheid bij onderwijs Gezinsaanpak/interventie Opvoedingsondersteuning In de basisscholen in Valkenboskwartier heeft bijna 58% van de leerlingen een ‘leerlinggewicht’ (gemiddelde Den Haag is 36%). Dit is een indicatie voor onderwijsachterstanden. Ruim 38% van de peuters en 45% van de kleuters neemt dan ook deel aan de Voorschool. In Valkenboskwartier zijn 4 basisscholen met een variërend aantal leerlingen. Gezien het hoge aantal leerlingen van allochtone afkomst vormen de scholen geen afspiegeling van de wijk. Er zijn geen scholen voor voortgezet onderwijs, noch voor speciaal onderwijs. Tijdens de bijeenkomst met maatschappelijke partners in de wijk wordt duidelijk dat er steeds meer vragen liggen ten aanzien van opvoeding van kinderen. Kinderen zien er verwaarloosd uit, lopen nog laat op straat en soms zijn er vermoedens van kindermishandeling. Kinderen en jongeren zien niet de gevaren van internet en zijn in minder mate lid van sportverenigingen. Hiervoor wordt extra aandacht gevraagd door de partners. In de Heesterbuurt is voor multiproblem gezinnen de buurtaanpak gerealiseerd, de eerste resultaten zijn positief. De partners zien dit graag uitgebreid naar de rest van het Valkenboskwartier. Resumé Vergeleken met de rest van Den Haag heeft een groot aantal leerlingen ‘leerlinggewicht’. Voor kinderen worden er door verschillende organisaties activiteiten georganiseerd in de wijk. Hier komen vnl. allochtone kinderen op af. Vanuit welzijnsorganisaties komt het signaal dat er veel vragen zijn over opvoeding in de wijk. Jongeren in Valkenboskwartier vinden moeilijk aansluiting bij sportverenigingen. Jongeren zijn zich niet bewust van de gevaren van internet.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
11
Signalen uit de wijk duiden op een sterke vervaging van waarden en normen met name met betrekking tot omgangsvormen. In de Heesterbuurt is voor multiproblem gezinnen de buurtaanpak gerealiseerd, de eerste resultaten zijn positief. De partners zien dit graag uitgebreid naar de rest van het Valkenboskwartier. 6.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. • Uitrollen van buurtaanpak Heesterbuurt. • Aandacht voor opvoeding in de wijk. • Jongeren zijn zich niet bewust van de gevaren van internet. • Jongeren in Valkenboskwartier vinden moeilijk aansluiting bij sportverenigingen.
7. Leefbaarheid 7.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Schoner Den Haag door toename containers, bestrijding zwerfvuil en gedragsbeïnvloeding; Verbetering onderhoud en vervanging straatmeubilair; Hergebruik materiaal stimuleren, meer inzamelmogelijkheden; Meer investering in Haags openbaar groen; Zuiniger openbare verlichting; Intensieve handhaving. 7.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Sociale cohesie Sociale netwerken Buurtinitiatieven Burgerschapstijlen Aanwezigheid voorzieningen Discriminatie Veiligheid Criminaliteit Schoon Heel (vandalisme) Groen (straatbomen) Verkeer (bereikbaarheid, ongevallen en parkeerdruk) Economie Luchtkwaliteit Geluidsoverlast De dominante burgerschapstijl in Valkenboskwartier is de Pragmaticus. Dit zijn sociale netwerkers die maatschappelijk actief en politiek reactief zijn. Dit segment is assertief en heeft weinig moeite contacten te leggen met anderen; het zijn echte sociale netwerkers. Problemen met betrekking tot werkloosheid en economie zien zij vaker als belangrijkste probleem in Nederland. Om de eigen buurt te verbeteren geven zij vaker aan dat er meer gedaan moet worden om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. Ook verbeteringen gericht op de verkeersproblemen zijn voor hen belangrijk. Het gebruik van voorzieningen is gemiddeld tot hoog. De bewoners geven aan dat er te weinig accommodaties zijn waarover zijn kunnen beschikken. In het verenigingsleven is men in vergelijking met de andere segmenten vaker lid van een sportclub of een internetforum. Indien dit segment onbetaald werk doet voor anderen, is dit met name voor vrienden.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
12
De pragmatici zijn op afstand betrokken bij het overheidsbeleid. Men is politiek betrokken als hun eigen belang in het geding is. Pragmatici zijn bij de plannen van de overheid en de gemeente te betrekken indien zij hierover zelf kunnen meebeslissen. De gemeente kan de pragmatici bij de buurt betrekken door hen organisatorische activiteiten te laten uitvoeren. Het verlenen van zorgtaken spreekt dit segment duidelijk minder aan. Wel zijn er individuele mensen die zorgtaken op zich nemen of mantelzorger zijn. Binnen de gemeente Den Haag wonen, vergeleken met het Nederlands gemiddelde, relatief veel pragmatici. Dit is dan ook een segment dat vaker in stedelijk gebied woont. Valkenboskwartier is een dichtbevolkte wijk met smalle straten. Dat leidt er onder andere toe dat de wijk weinig groen is. De pleinen die er zijn, zijn ingericht zonder al te veel groen. Dit ervaren bewoners als een gemis. Daarnaast veroorzaakt de drukbevolkte wijk veel verkeer. In de wijk Valkenboskwartier hebben zich minder mensen gevestigd dan dat er vertrokken zijn. Het saldo is dan ook negatief (- 236). De sociaal-economische positie van de bewoners van Valkenboskwartier ligt op een behoorlijke achterstand ten opzichte van heel Den Haag. De mate van verloedering volgens bewoners in Valkenboskwartier is (min of meer) gelijk aan de situatie gemiddeld in Den Haag. De ervaren mate van overlast is (min of meer) gelijk aan de situatie in Den Haag. De ervaren mate van verloedering de afgelopen jaren is gedaald en de ervaren mate van overlast is (min of meer) gelijk gebleven in Valkenboskwartier. Het aantal delicten per 1.000 inwoners is in Valkenboskwartier lager dan in Den Haag. Het is een relatief veilige wijk met één hotspot gebied: de Weimarstraat. Toch ligt in de beleving van de inwoners het aantal vermogensdelicten van Valkenboskwartier (ongeveer) op hetzelfde niveau als in geheel Den Haag. In Valkenboskwartier voelen bewoners (ongeveer) net zoveel dreiging als gemiddeld in Den Haag. In de afgelopen jaren is dit gevoel van dreiging onder de bewoners gedaald. Resumé De dominante burgerschapstijl zijn de pragmatici. Zij zijn vaak op afstand betrokken bij het overheidsbeleid. Men is politiek betrokken als hun eigen belang in het geding is. Pragmatici zijn bij de plannen van de overheid en de gemeente te betrekken indien zij hierover zelf kunnen beslissen. Het verlenen van zorgtaken spreekt dit segment duidelijk minder aan. Om de eigen buurt te verbeteren geven zij vaker aan dat er meer gedaan moet worden om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. Ondanks het werkelijk (lagere) aantal delicten in Valkenboskwartier voelen de bewoners zich relatief onveilig. Bewoners ervaren een gemiddelde mate last van verloedering. De sociaal economische status is in Valkenboskwartier lager dan gemiddeld. De bewoners geven aan dat er te weinig accommodaties beschikbaar zijn. Valkenboskwartier is dichtbevolkt met weinig groen. 7.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. • Te weinig beschikbare accommodaties.
8. Gezondheid en zorg 8.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Aanpakken gezondheidsachterstanden in Centrum, Laak, Segbroek en Escamp; Tegengaan alcoholmisbruik; Proef opvang mannelijke slachtoffers huiselijk geweld en eerwraak; Extra hulpverlening prostituees.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
13
8.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Gezond gewicht Mantelzorg Mensen met een beperking Geestelijke gezondheidszorg Maatschappelijke opvang In Valkenboskwartier lijdt ongeveer 16% van de kinderen tussen 3 en 16 jaar aan overgewicht; in heel Den Haag is dat 19%. In Valkenboskwartier is sprake van een kleine significante afname ten opzichte van 1999. Voor de cijfers uit dit onderzoek zijn overigens slechts de 4 grootste etnische groepen gebruikt: Nederlanders, Turken, Marokkanen en Surinaams-Hindoestanen. Overgewicht komt het meest voor bij Turkse kinderen, gevolgd door Marokkaanse, Hindoestaanse en Nederlandse kinderen. Ook vinden we (mede daardoor) meer overgewicht in achterstandswijken. Gezien de wijkachterstandscore van 6.0 (Valkenboskwartier) lijkt het overgewicht van 16% (minder dan gemiddeld genomen over heel Den Haag) over de afgelopen 8 jaar zeker geen slechte score. Een correctie voor de relatieve aanwezigheid van de diverse etiniciteitsgroepen in Valkenboskwartier ten opzichte van geheel Den Haag zou wellicht een betrouwbaarder beeld geven. Vanuit diverse welzijnsorganisaties komt echter ook het geluid terug dat kinderen in de wijk té weinig beweging krijgen. Vanuit de bewoners zijn er diverse signalen over de verborgen armoede onder ouderen (50+) in Valkenboskwartier. Zij zien door de bomen het bos niet meer op het gebied van financiën, regelgeving en woonvoorzieningen en vragen om extra administratieve ondersteuning. De bewoners geven daarnaast aan dat oudere mensen of mensen met een beperking te weinig gebruik maken van regelingen ten aanzien van vervoer. Resumé Ondanks het relatief positieve beeld op het gebied van overgewicht bij jongeren in Valkenboskwartier mag het duidelijk zijn dat er grote behoefte blijft aan gezondheidsinterventies en campagnes die een gezonde leefstijl promoten. Dit wordt nog versterkt door het signaal van welzijnsorganisaties dat jongeren in deze wijk weinig bewegen. Ouderen vinden het moeilijk om op het gebied van voorzieningen en administratieve hun zaken op orde te houden. 8.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. • Ouderen hebben behoefte aan extra administratieve ondersteuning. • Jongeren bewegen te weinig in de wijk.
9. Vrije tijd 9.1. Stedelijke Beleidsdoelstellingen Met het actieplan Wijkcultuur wordt een groter publiek bereikt, krijgt jong talent meer ruimte en wordt een grotere artistieke diversiteit gerealiseerd; Haagse festivals worden uitgebreid en moeten meer bezoekers trekken; De Haagse bibliotheken gaan zich verder ontwikkelen als informatieknooppunt en ontmoetingscentrum; Het aantal kunstgrasvelden wordt uitgebreid; Sportverenigingen krijgen meer ondersteuning; Er komt meer verbinding tussen onderwijs, sport en cultuur met behulp van functionarissen bij de scholen;
Wijkperspectief Valkenboskwartier
14
Veel sport in de wijken door welzijnsorganisaties, in het kader van BOS (buurt-onderwijs-sport), Grote Stedenbeleid, krachtwijkenaanpak e.d.; Meer waardering en ondersteuning voor vrijwilligerswerk. 9.2. Gegevens Voor de aandachtspunten in dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: Sport Speelvoorzieningen/Haagse Hopjes Buurtcentra Vrijwilligerswerk Cultuur Natuur (groenoppervlak) In het stadsdeel Segbroek is de sport- en cultuurparticipatie hoog. Slechts 28% heeft het afgelopen jaar geen enkele Haagse culturele voorziening bezocht (42% in heel Den Haag) en 39% is geen sporter (48% in Den Haag). Ook heeft 55% van de respondenten uit Segbroek het afgelopen jaar een of meer culturele festivals bezocht tegenover 45% voor heel Den Haag. Voor Valkenboskwartier zijn deze cijfers niet bekend maar vallen waarschijnlijk hetzelfde uit. In stadsdeel Segbroek heeft 5 procent het afgelopen jaar een buurthuis bezocht. Dat is (min of meer) vergelijkbaar met heel Den Haag, maar een stuk minder dan twee jaar geleden het geval was. In Valkenboskwartier op het Newtonplein staat een Haags Hopje. Dit wordt door kinderen en jeugdigen intensief gebruikt. Het beeld in Valkenboskwartier is dat speelpleintjes intensief gebruikt worden door spelende kinderen en sportende jongeren. Kenmerkend voor het Valkenboskwartier zijn de vele organisaties die zich inzetten voor het sociaal cultureel vrijwilligerswerk. Veel van deze organisaties zijn aangesloten bij het IPS. Valkenboskwartier kent als park alleen de Verademing waar men zich kan ophouden in de vrije tijd. In dit park zijn diverse sport- en spelclubs actief.
Resumé De sport- en cultuurparticipatie is in Valkenboskwartier hoog. Het Haags Hopje op het Newtonplein wordt intensief gebruikte door jongeren. Er zijn veel organisaties aanwezig in Valkenboskwartier die zich inzetten voor sociaal cultureel vrijwilligerswerk. Valkenboskwartier kent slechts 1 park. In dit park zijn wel diverse soorten sport- en spelclubs actief. 9.3. Algemene aandachtspunten in volgorde van urgentie voor hoofdstuk 10. • Geen aandachtspunten
Wijkperspectief Valkenboskwartier
15
10. Wijkambitie 10.1. Prioriteiten De ambities voor Vruchtenbuurt zijn gebundeld in drie thema’s; Sociale cohesie heeft de volgende aandachtspunten in Valkenboskwartier; De zwakke sociale verbanden tussen groepen. Het verbinden van MOE-landers aan de wijk en andere groepen. Extra aandacht voor betrokkenheid bij en verantwoordelijk nemen voor de buurt. Welzijn in de woonomgeving heeft de volgende aandachtspunten in Valkenboskwartier ; Aandacht voor multiproblem gezinnen. Aandacht voor verborgen armoede door bekendheid geven aan gebruik van sociale voorzieningen . Tolerantie tussen jongeren en ouderen. Er wordt extra aandacht gegeven overlastgevende jongeren. Dreigende eenzaamheid van ouderen vanaf 55 jaar. Ouderen hebben behoefte aan extra administratieve ondersteuning. Er zijn voor jongeren meer voorzieningen en accomodatieruimten nodig voor activiteiten. Opvoeding en scholing heeft de volgende aandachtspunten in Valkenboskwartier; Uitrollen van buurtaanpak Heesterbuurt voor de gehelde wijk. Aandacht voor opvoeding in de wijk. Jongeren bewegen te weinig in de wijk. Jongeren zijn zich niet bewust van de gevaren van internet. Jongeren in Valkenboskwartier vinden moeilijk aansluiting bij sportverenigingen 10.2. Sociale Cohesie Verschillen kunnen een meerwaarde zijn, maar mogen communicatie niet in de weg staan. Het Haags beleid, zoals o.a. Samen stad zijn biedt daarbij voldoende aanknooppunten. Het uitgangspunt in de Vruchtenbuurt is dan ook Samen wijk en buurt zijn. We willen dat samen met bewoners, het welzijnswerk en het opbouwwerk als volgt aanpakken: 10.2.1. Versterken van sociale verbanden tussen groepen. In het Valkenboskwartier willen we nog meer de krachten aanspreken van het Intercultureel Platform Segbroek. In 2014 heeft het professioneel opbouwwerk een effectieve methode geïmplementeerd waardoor structureel uitwisseling plaatsvindt met de achterban van verschillende geloofsgemeenschappen.
Indicatoren - In 2010 is er een effectieve methode ontwikkeld en zijn de sleutelfiguren bekend waardoor er een start wordt gemaakt met uitwisseling van bewoners van verschillende geloofsgemeenschappen. 10.2.2. Verhogen participatie van MOE-landers In het Valkenboskwartier wonen veel Moe-landers. Het is van belang dat zij zich thuis gaan voelen in de wijk door te participeren in de wijk. In 2014 is er een sociaal cultureel vrijwilligers vereniging die volwaardig lid is van het Intercultureel Platform Segbroek (IPS).
Indicatoren - In 2010 wordt er intensief samengewerkt tussen het opbouwwerk en dienst SZW afdeling inburgering en werving en vindt er uitwisseling en borging plaats van sleutelfiguren, netwerken en initiatieven.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
16
- In 2010 zijn er minimaal 5 aanspreekpunten uit de grootste groep MOE-landers gevonden, die als doorgeefluik fungeert naar de achterban en deze kan mobiliseren zodat MOE-landers verleidt worden richting inburgering.
10.2.3. Betrokkenheid bij en verantwoordelijkheid voor de buurt. Het verbinden van niet georganiseerde bewoners is in 2014 aantoonbaar verhoogd.
Indicatoren - In 2010 zijn 4 nieuwe initiatieven van niet georganiseerde bewoners bekend en uitgevoerd. - In 2010 ligt er een plan van aanpak uitmondend in een convenant over hoe ook bewoners een rol kunnen spelen in het nemen van verantwoordelijkheid voor de wijk. Dit betekent jong én oud, én diverse nationaliteiten.
10.3. Welzijn in de woonomgeving De openbare ruimte is niet anoniem, maar van ons allemaal; we willen meer betrokkenheid zien. Uit de reacties en aandachtspunten in o.a. de hoofdstukken 3 en 7 kan ook worden opgemaakt dat welzijn in de woonomgeving voor bewoners een belangrijk thema is, waar nog veel te doen valt. De komende tijd gaan we daar samen met het welzijnwerk en het opbouwwerk als volgt mee aan de slag:
10.3.1. Verborgen armoede. Armoede is een steeds vaker terugkomend signaal vanuit de netwerkpartners. In 2014 zullen de aanvragen voor de voorliggende voorzieningen t.a.v. het terugbrengen van armoede en het opheffen van isolement zijn toegenomen via cijfers van DSZW. Indicatoren - In 2010 is 80% van de bewoners op het sociaal minimum via intermediairs bereikt om hen te wijzen op de voorliggende voorzieningen t.a.v. het terugbrengen van armoede en het opheffen van hun isolement. Welzijn en opbouwwerk kunnen als makelaar fungeren tussen bewoners en regelingen. - In 2010 wordt er een campagne gehouden om de bekendheid van de i-Shops te vergroten. 10.3.2. Preventie vereenzaming onder ouderen Sociaal isolement wordt steeds vaker als probleem onderkend. In 2014 is er minder vereenzaming onder de 55+ inwoners van de wijk. Door te zorgen dat ouderen (55+) zich makkelijker kunnen verplaatsen naar vraaggerichte activiteiten in hun buurt willen wij meer bekendheid onder de doelgroep over het gebruik van de taxibus van de gemeente den haag en/of wijkbus. Indicatoren -Jaarlijks wordt door professionele interventies aantoonbaar dat voor 80 nieuwe ouderen vereenzaming wordt tegengegaan. -Jaarlijks staan 120 ouderen (55+) uit de Valkenboskwartier ingeschreven in de senioren contactbank van de Stichting Voor. -In 2010 wordt door voorlichting aan ouderen gezorgd voor een betere bekendheid bij de vervoersbedrijven, die zich specifiek met deze doelgroep bezighouden ( Wijkbus, Vervoer op Maat, Taxibus). -Afname van vereenzaming van ouderen is aantoonbaar gesignaleerd “al dan niet vanuit bestaande netwerken” in het stadsdeel.
Wijkperspectief Valkenboskwartier
17
10.3.3. Meer begrip tussen Jong en Oud. De als pragmatisch en verantwoordelijk gekenschetste bewoners zijn maatschappelijk actief en hebben een hoog kunst- en cultuur besef. Het gebruik van deze “kracht” biedt kansen om de tolerantie tussen oud en jong te vergroten. In 2014 hebben 80 ouderen- en jongeren meer wederzijds begrip en respect voor elkaar. Indicatoren - Jaarlijks hebben 20 ouderen (55+) en jongeren (10-20 jaar) elkaar 2 keer ontmoet met behulp van professionele interventies die aansluiten op de kracht van de wijk. - Toename van begrip tussen jong en oud wordt aantoonbaar gesignaleerd vanuit de “al dan niet bestaande” netwerken in het stadsdeel. 10.3.4. Overlastgevende jongeren. In 2014 is het aantal meldingen bij de politie ten aanzien van overlastgevende jongeren significant afgenomen ten opzichte van 2008. Indicatoren - In 2010 zijn er, door samenwerking met maatschappelijke partners (welzijn, politie, sociaalcultureel vrijwilligerswerk, categoraal werk scholen religieuze instellingen), voor jongeren van 12-20 jr. extra vraaggerichte activiteiten en integrale programma’s in de middag- en avonduren en in het weekend. Met de wens nadruk te leggen op het zelforganiserend vermogen van de jongeren. 10.3.5. Administratieve ondersteuning ouderen. Om de autonomie van ouderen te bewaren en preventief financiële problemen te voorkomen is het van belang dat ouderen zich administratief kunnen redden. In 2014 zijn minimaal 100 ouderen (administratief) zelfredzamer geworden. Zij hebben inzicht in hun administratie. Indicatoren - In 2010 zijn 50 oudere bewoners (65+) op weg geholpen naar de juiste instelling voor hun administratieve ondersteuning. In 2010 zijn 25 oudere bewoners (65+) zelfredzamer geworden en kunnen met ondersteuning hun administratie bijhouden.
10.3.6. Verbetering gebruik accommodaties in de wijk. In de wijk leeft sterk de behoefte aan activiteiten alleen zijn accomodatieruimten zijn schaars. In 2014 wordt door samenwerking met andere organisaties accommodatie ruimte gevonden voor kinderen/jongeren (religieuze instellingen, scholen, milieucentrum). Door samenwerking met andere instanties zijn er vier extra locaties beschikbaar organisaties voor vier uur in de week. Indicatoren - In 2010 wordt door samenwerking met andere organisaties accommodatie ruimte gevonden voor kinderen/jongeren(religieuze instellingen, scholen, milieucentrum). Door samenwerking zijn er twee extra locaties beschikbaar voor vier uur in de week per locatie. In 2010 is er bij de I-shops een overzicht van alle accommodaties van welzijn en andere instellingen, waar bewoners optimaal gebruik van kunnen maken.
10.4.
Opvoeding en scholing
10.4.1. Aandacht voor multiproblem gezinnen Gezinnen hebben steeds vaker te maken met meervoudige problematiek. De hoeveelheid en complexiteit aan problemen is niet te ondervangen door één organisatie. Samenwerking op lokaal
Wijkperspectief Valkenboskwartier
18
niveau is dan ook een voorwaarde om tot effectieve hulp te komen. In 2014 werken de partners in de wijk structureel samen zodat multiproblem gezinnen tijdig gesignaleerd, begeleid en door verwezen worden naar de juiste hulpverleningsinstanties.
Indicatoren - In 2010 is de buurtaanpak Heesterbuurt wordt voor heel Valkenboskwartier opgenomen en geborgd in het reguliere welzijnswerk. 10.4.2. Opvoedondersteuning. Kinderen lopen laat op straat, komen zonder brood op school en missen soms elementaire sociale vaardigheden. In 2014 hebben ouders met kinderen 0-12 meer opvoedingsvaardigheden door preventieve interventies op de basisscholen in het Valkenboskwartier, in de buurt en thuis. Indicatoren - Jaarlijks werken scholen, welzijn en CJG, tav opvoeden op school, thuis en in de buurt, integraal samen en verzorgen preventieve maatregelingen. - Jaarlijks wordt met de inzet van het CJG onder regie van welzijn zorg in brede zin, alle netwerken die gaan over individuele kinderen/jongeren/gezinnen, aan elkaar verknoopt. - Er is een afname van opvoedingsproblemen aantoonbaar geconstateerd door “ vanuit al dan niet bestaande netwerken” in het stadsdeel.
10.4.3. Gevaren van drugs en alcohol, internet, gaming en loverboypraktijken. Vanuit de netwerkpartners, vooral onder scholen worden wordt verslaving in brede zin onder jongeren in toenemende mate geconstateerd. In 2014 wordt er structureel met het onderwijs samen gewerkt. Daardoor is er op de scholen een integraal voorlichtinsprogramma ingebed op het gebied van verslaving(alcohol, drugs en gaming) gevaren van internet en loverboy praktijken. Indicatoren - In 2010 wordt integraal programma ontwikkeld en uitgevoerd op scholen. 10.4.4. . Overgewicht kinderen (3 tot 16 jaar) Kinderen en jongeren meten zich steeds vaken een ongezonde leefstijl aan. In 2014 is het percentage van kinderen met overgewicht significant afgenomen ten opzichte van het jaar 2008. Indicatoren - In 2010 worden, in kader van de beleidsafspraken ‘De Sportieve Driehoek’, door welzijn, sport en de scholen samenwerkingsovereenkomsten afgesloten en wordt er een integraal sportaanbod gerealiseerd 9. 10.4.5. Jongeren in Valkenboskwartier vinden moeilijk aansluiting bij sportverenigingen. Kinderen en jongeren zijn vaak niet aangesloten bij een vereniging. In 2014 zijn er significant meer jongeren aangesloten bij sportverenigingen. Indicatoren - In 2010 worden, in kader van de beleidsafspraken ‘De Sportieve Driehoek’, door welzijn, sport en de scholen worden jongeren toegeleid naar sportverenigingen. 10.
9
In ‘de sportieve driehoek’ werken onderwijs, sport en welzijn samen aan een passend sportaanbod, zowel op het gebied van inhoud als organisatie 10 In ‘de sportieve driehoek’ werken onderwijs, sport en welzijn samen aan een passend sportaanbod, zowel op het gebied van inhoud als organisatie
Wijkperspectief Valkenboskwartier
19
Bijlage: Tabel met overzicht vindplaats gegevens 2. Algemeen - aantal inwoners - leeftijd - geslacht - aantal nationaliteiten - etniciteit - opleidingsniveau - Digitalisering/ communicatiekanalen 3. Welzijn - Mate van welzijn - Gezondheid - Verantwoordelijkheidsgevoel voor de buurt - Sociale cohesie - Vrijwilligerswerk - Mantelzorg 4. Wonen - Voorraad huurwoningen - Voorraad koopwoningen - Kwaliteit bestaande woning - Huisuitzetting 5. Werk en inkomen - Beroepsbevolking - Uitkeringsgerechtigden - (Jeugd-)werkloosheid - Armoede - Ontwikkeling van de werkgelegenheid - Inkomensverdeling - Inkomensniveau en -ontwikkeling 6. Onderwijs en opvoeding - Kinderopvang - Voorscholen - Onderwijs aanbod - Segregatie in het onderwijs - Leerlingstromen - Voortijdig schooluitval - Ouderbetrokkenheid bij onderwijs - Opvoedingsondersteuning
Wijkrapport: bevolking Wijkrapport: bevolking: Wijkrapport: bevolking Wijkrapport: bevolking Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau)
Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Veiligheidsmonitor (alleen voor aandachtswijken) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau)
Wijkrapport: wonen Wijkrapport: wonen Wijkrapport: wonen DSO/Beleid/Wonen
Wijkrapport: sociaal-economische onderwerpen Wijkrapport: sociaal-economische onderwerpen Wijkrapport: sociaal-economische onderwerpen Wijkrapport: financiële situatie Wijkrapport: sociaal-economische onderwerpen Wijkrapport: sociaal-economische onderwerpen Wijkrapport: sociaal-economische onderwerpen
KansenVerkenner (OIV) Wijkrapport: onderwijs KansenVerkenner (OIV) OIV-rapport: OIV-Signaal: Leerling OIV-rapport: Leerlingstromen in het basisonderwijs Wijkrapport: onderwijs Wijkanalyse Stichting VÓÓR en BOOG Wijkanalyse Stichting VÓÓR en BOOG
Wijkperspectief Valkenboskwartier
20
(aantal trajecten) 7. Leefbaarheid - Sociale cohesie - Sociale netwerken - Buurtinitiatieven - Burgerschapstijlen - Aanwezigheid voorzieningen - Discriminatie - Veiligheid - Criminaliteit - Heel (vandalisme) - Groen (straatbomen) - Verkeer (bereikbaarheid, ongevallen en parkeerdruk) - Economie - Luchtkwaliteit - Geluidsoverlast 8. Gezondheid en zorg - Gezond gewicht - Mantelzorg - Mensen met een beperking - Geestelijke gezondheidszorg - Maatschappelijke opvang 9. Vrije tijd - Sport - Speelvoorzieningen - Buurtcentra - Cultuur - Natuur (groenoppervlak)
Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Geen centrale bron Geen centrale bron; zie Jaarverslagen welzijnsinstellingen en bewonersorganisaties Motivaction/OIV: Kaartenboek met profielen (per postcode) KansenVerkenner (OIV) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Wijkrapport: veiligheid Wijkrapport: veiligheid Geen centrale bron; zie wijkschouwrapporten bij beheerorganisatie van de stadsdelen Wijkanalyse Stichting BOOG Wijkanalyse Stichting BOOG Wijkrapport: sociaal-economische onderwerpen (http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=39273) (http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=60183) 21
Epidemiologische Bulletin 2008, nr. 4 Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) KansenVerkenner (OIV)
Sportdeelname via Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=63262 KansenVerkenner (OIV) Cultuurdeelname via Stadsenquête (alleen op stadsdeelniveau) http://www.denhaag.nl/smartsite.html?id=66890
Wijkperspectief Valkenboskwartier