Oplegnotitie Kalsdonk* “Kansen voor Kalsdonk Wereldwijk” * Op basis van Kalsdonk Wereldwijk, Kansen voor Kalsdonk en Wijkperspectief Kalsdonk Versie 13 juni 2011
Inhoud 1. Samenvatting Wijkperspectief, Kalsdonk Wereldwijk en Kansen voor Kalsdonk ................................................. 2 2. Doel en werkwijze wijkperspectief, Kansen voor Kalsdonk en vervolgstappen .................................................. 6
1
1. Samenvatting Wijkperspectief, Kalsdonk Wereldwijk en Kansen voor Kalsdonk De ziel van Kalsdonk is eerder uitgewerkt in “Kalsdonk Wereldwijk” en komt ook naar voren in het boekje “Ons Kalsdonk”. Concrete projecten om de sociaal-maatschappelijke situatie te versterken zijn opgenomen in “Kansen voor Kalsdonk”, een lopend project waarvoor van het rijk subsidie is ontvangen. In het Wijkperspectief Kalsdonk, een advies van bureau VanNimwegen, worden aanbevelingen gedaan om samen met bewoners, ondernemers en verenigingen via enkele sleutelprojecten te werken aan de verdere ontwikkeling van de wijk. Hieronder volgt een samenvatting van de hoofdlijnen van deze rapporten. Het wijkperspectief van Kalsdonk in één oogopslag: Ziel: Sterkten:
Trots; saamhorig; gemêleerd en veelkleurig, maar één; historisch verankerd Saamhorigheid; Omliggende werkgelegenheid; Iconen als Redband sport, Heilig Hartkerk; Moderne voorzieningen; Tolerantie; Ligging t.o.v. centrum; Ruimte; Onderscheidend.
Zwakten:
Concentratie laagopgeleiden en lage inkomens; Eenzijdige woningtypes; Negatief imago; Slechte samenwerking partners zorg, welzijn, onderwijs, ondernemen, bewoners; Sleetse woonomgeving; Onvoltooid centrum; Oververtegenwoordiging Marokkanen in wijkproblematiek; Instroom MOE-landers, druk op leefbaarheid.
Kansen:
Economische zelfstandigheid en zelfredzaamheid bevorderen; Aandacht richten op perspectieven voor vrouwen / meisjes; Bottom up initiatieven uit de wijk halen; Verbinding met Majoppeveld versterken; Benutten voorzieningen door samenwerking; Kalsdonk als emancipatiemachine.
Bedreigingen:
Blijft doorstroomwijk; Opsluiting in de eigen groep; Instroom nieuwe migranten zet druk op tolerantie; Partners blijven doormodderen; Subsidieafhankelijkheid veroorzaakt apathie; Investeringen gemeente en Aramis staan op de tocht.
Koers:
“Kalsdonk brengt het beste in je boven. Kalsdonk is zorgzaam zonder je te pamperen. Kalsdonk laat je los zonder je te laten vallen” .
Streefbeelden:
In 2018 is Kalsdonk in staat investeerders (bewoners en ondernemers) aan zich te binden en te interesseren. Zij zijn “ambassadeurs van de wijk”. Kalsdonk staat voor ontwikkeling, trots, zorgzaamheid en veelkleurigheid. Dit weerspiegelt zich in de volgende streefbeelden: 1. Bewoners kiezen voor Kalsdonk 2. Kalsdonk ontwikkelt 3. Kalsdonk is schoon, heel en veilig 4. Kalsdonk is goed voorzien
Sleutelprojecten: 1. Oprichting “ondernemend Kalsdonk” 2. Het opruimen van de openbare ruimte 3. Vrouwenstudio 4. In beeld brengen ontbrekende buurtfuncties 5. Centrumplan in samenspraak met de buurt ontwikkelen. Buiten deze sleutelprojecten is het belangrijk dat de projecten uit Kansen voor Kalsdonk worden gerealiseerd. Op de volgende pagina’s worden de streefbeelden, sleutelprojecten en projecten uit Kansen voor Kalsdonk nader toegelicht.
2
1. Bewoners kiezen voor Kalsdonk Kalsdonk kent in 2018 een “vaste” en een “vlottende” bewonersgroep. De vaste groep kiest bewust voor Kalsdonk en blijft er langer wonen, de vlottende groep komt hier terecht vanwege het aanbod van goedkope woningen en verhuist (binnen of buiten de wijk) door als het ze sociaal-economisch beter gaat. Het gaat behalve om arbeidsmigranten ook om starters/jongeren. 2. Kalsdonk ontwikkelt Bewoners zijn in 2018 in meerderheid zelfredzaam, de focus ligt op de ontwikkeling en het welzijn van het individu. Omgeving, voorzieningen en diensten zijn er op gericht deze ontwikkeling te faciliteren. In 2018 komen er nog steeds nieuwe kwetsbare mensen naar Kalsdonk. Om de rol van emancipatiemachine goed te kunnen vervullen kloppen in Kalsdonk de ketens van zorg, welzijn, onderwijs en toeleiding naar werk. 3. Kalsdonk is schoon, heel en veilig Kalsdonk is anno 2018 een veilige, prettige, mooi ingerichte en goed onderhouden buurt. Het beheer van de woningen is er excellent. Met het oog op de wisselende bevolking in de goedkopere delen van de woningvoorraad (met name in de Philipsbuurt) zijn in Kalsdonk extra beheersinspanningen gemeengoed. 4. Kalsdonk is goed voorzien De maatschappelijke voorzieningen geven in 2018 aanleiding tot activeren van bewoners. Met bewoners en ondernemers is uitgebreid overlegd en besloten welke sociaal-maatschappelijke en economische functies en voorzieningen noodzakelijk en wenselijk zijn, en welk vastgoed geschikt is om die functies te faciliteren. Intensief en multifunctioneel ruimtegebruik zijn gemeengoed.
Sleutelprojecten tot 2018: 1. Oprichting “ondernemend Kalsdonk”; Ondernemend Kalsdonk wordt een kleine, flexibele organisatie die als doel heeft: -
Individuele noden, vragen, wensen, problemen, ambities en mogelijkheden (doen) ophalen bij de bewoners
-
Deze hulpvragen (doen) onderbrengen/uitzetten/aanbesteden bij instellingen, ondernemers, bewoners en
en ondernemers, te beginnen in de Philipsbuurt; anderen die kunnen bijdragen in het op weg helpen van het individu en het bewaken van de voortgang; 3
-
Het (doen) ondersteunen van (startende) ondernemingen, met name door duidelijk te verwijzen naar en
-
Het (doen) ondersteunen van bewonersinitiatieven (bedrijfsplan/actieplan, ruimte, financiering);
contacten te leggen met bestaande initiatieven als het Starterscentrum van Zinc; -
Het (doen) beheren/verhuren/in gebruik geven van faciliteiten;
-
Marketing van Kalsdonk.
Dit realiseert Ondernemend Kalsdonk soms door zaken zelf uit te voeren, meestal door als regisseur bestaande partijen of initiatieven bij elkaar te brengen waardoor zaken kunnen worden gerealiseerd. 2. Het opruimen van de openbare ruimte: Bewoners, ondernemers, corporaties, onderwijs en gemeente bespreken welke delen van Kalsdonk een verbeterde uitstraling behoeven, en hoe dit met de beschikbare middelen gezamenlijk kan worden gerealiseerd. 3. Vrouwenstudio: De Vrouwenstudio biedt een laagdrempelige basis voor het vergroten van taalvaardigheid en het ondernemend-zijn van alle vrouwen en meisjes uit de wijk. Via de Vrouwenstudio ontstaat ook meer inzicht in de “achter de voordeur-vragen” die in de wijk bestaan, en wordt mede antwoord gegeven op de vraag welke voorzieningen in de wijk ontwikkeld moeten worden – of naar de wijk moeten worden toegehaald. 4. In beeld brengen ontbrekende buurtfuncties: Breng ontbrekende functies (winkels, zorg- en welzijnsvoorzieningen, onderwijs e.d.) in nauwe samenspraak met bewoners en ondernemers in beeld. Vertaal dit ook naar de bijbehorende ruimtevraag, en hou daar in de ontwikkeling van nieuwe vastgoedplannen rekening mee. 5. Centrumplan in samenspraak met de buurt ontwikkelen: Door de gewijzigde economische situatie is het oude plan voor het Centrum niet meer te realiseren. Bepaal op korte termijn in samenspraak met de buurt een nieuw plan. De belangrijkste punten uit Kansen voor Kalsdonk Met “Kansen voor Kalsdonk” willen we een aantal zaken in gang zetten die met name aansluiten op streefbeeld 2 en 4. Het gaat daarbij om:
Onderwerpen die we via impulsmaatregel willen intensiveren en/of concentreren: o
Veiligheid/overlast: buurtcoaches; perspectief bieden via kaderopleidingen, sport, cultuur
o
Verloedering: versnellen wijkbeheer
o
Perspectief, opleiding en werk: You’re the Future (jongerenwerk), inzet
o
Gezondheid/beweging: Buurtsportvereniging
o
Participatie/integratie: diverse welzijnsintiatieven, buurthuis,
verenigingen, Taalmaatjes
buurthuiswerk o
Herstructurering Philipslaan: stimuleren voorzieningen (profit en nonprofit)
o
Starterscentrum (stimuleert startende ondernemers gemeentebreed)
o
Integrale samenwerking (positioneren wijk en organisaties, versterken wijkgericht werken)
Witte vlekken die we met impulsmaatregel op willen pakken: o
Wijkeconomie, ondernemerschap, inzet ondernemers uit de wijk in begeleiding starters en/of MKB-
o
Emancipatie/participatie vrouwen in de buurt.
o
Organiseren en uitdragen succes van stijgingsroutes in de wijk.
ondernemers, bieden werkplek incl. begeleiding en link met opleidingen.
4
Om dit te bereiken zijn, in overleg met een programmagroep die bestaat uit bewoners van de wijk, de volgende projecten en deelprojecten in gang gezet of in voorbereiding: Project 1: De zegeningen van Pius X Toen de subsidie-aanvraag bij het ministerie werd ingediend, gingen we nog uit van het “oude centrumplan”, waarin winkels, appartementen en een nieuw buurthuis in het centrum van Kalsdonk zouden worden ontwikkeld. De Pius X-school zou in dat plan als tijdelijke huisvesting voor het buurthuis dienen, zolang de sloop en bouw van het nieuwe centrum zou duren. Omdat de situatie in het centrum inmiddels is veranderd, is er – in elk geval op korte termijn – niet langer behoefte aan de Pius X als tijdelijk buurthuis. De essentie van de plannen in Kansen voor Kalsdonk lag echter niet zozeer in het huisvestingsgedeelte, maar vooral in het sociaal-economische programma dat vanuit Pius X zou worden aangestuurd. Deze programmatische onderdelen worden nog steeds binnen Kansen voor Kalsdonk opgepakt. De deelprojecten in “De zegeningen van Pius X” zijn: 1.1 Buurthuis van de Toekomst. Doel: het versterken van de sociaal-maatschappelijke ontwikkeling van de buurt, gedragen door bewoners en bedrijven, ondersteund door goed samenwerkende professionals; het bieden van een laagdrempelig, flexibel en passend aanbod van activiteiten die bijdragen aan de ontwikkeling van de inwoners en aan het aanpakken van buurtspecifieke problemen; bijdragen aan vermindering van tegenstelling in leefbaarheid tussen de Philipsbuurt en de rest van Kalsdonk. 1.2 STA-teams in de buurt. Doel: Inwoners helpen armoede te ontstijgen door individuele aandacht en begeleiding. Vergroten van de groep die bereikt wordt door versterken van de aanwezigheid en proactieve aanpak STA-team in de buurt. 1.3 Buurtcoaches. Doel: Veiligheid vergroten door inzet vrijwilligers uit de wijk als buurtcoach. 1.4 ErOpAf-teams. Doel: Participatie stimuleren bij mensen die zich teruggetrokken hebben uit de samenleving. 1.5 Actief voor mijn wijk. Doel: Maatschappelijk activeren van bewoners via kadercursussen sport, cultuur, onderwijs en veiligheid 1.6 Actief met elkaar. Doel: Een succesvolle werkwijze ontwikkelen voor het realiseren van participatie, integratie en emancipatie van allochtone en autochtone bewoners in hun buurt, op hun eigen wijze én in gezamenlijkheid met andere bewoners(groepen); Stimuleren ontwikkeling talenten van jongeren; Bevorderen dialoog tussen mensen van uiteenlopende achtergrond (jong/oud, allochtoon/autochtoon, werk/geen werk, man/vrouw etc) in de wijk. 1.7 Samen Actief in de buurtsportvereniging. Doel: Maatschappelijke participatie, integratie en emancipatie bewerkstelligen door binnen de buurtsportvereniging ten minste 150 bewoners van de Philipsbuurt binnen de projectperiode actief krijgen als actief lid of passief lid (kaderfunctie). 1.8 Meer Taalmaatjes. Doel: Ondersteuning van (niet-westerse) allochtonen bij taal, ontmoeting en participatie.
Project 2: Duurzaam werken in de Philipslaan 2.1 Wonen Leren Werken Philipslaan. Doel: Stijgingsroute wonenleren-werken creëren voor bewoners Philipsbuurt 2.2 Vrouwenstudio. Doel: (Allochtone én autochtone) vrouwen uit hun isolement halen en op basis van hun individuele vaardigheden en wensen laten participeren aan sociale en educatieve activiteiten.
Project 3: Over de Grens! Met dit project wordt gewerkt aan de organisatie, het imago en de organisatie van de wijk. Deelprojecten zijn: 3.1 Kalsdonk Wereldwijk. Doel: Versterken aantrekkingskracht van de wijk (betere verkoop woningen en aantrekken nieuwe ondernemers – m.n. in de kleine detailhandel); Trots en helder beeld van de kracht van de eigen wijk bij bewoners van de wijk 5
3.2 Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA) en Leefbaarheidsmonitor. Doel: Kunnen sturen en bijsturen Kansen voor Kalsdonk via inzicht in maatschappelijke effecten, kosten en baten Inzichtelijke opzet voor kennisdeling met professionals 3.3 Wijkgericht werken. Doel: Goede aansluiting inzet professionele organisaties op behoeften en kansen in wijk en buurt; Versterken van invloed en betrokkenheid van inwoners bij activiteiten van organisaties in de wijk/de buurt; Snelle actie op onderhoudsproblemen openbare ruimte. Project 4: Bewonersvouchers Naast de subsidie voor Kansen voor Kalsdonk heeft het Rijk € 100.000 beschikbaar gesteld voor Bewonersvouchers. Dit mag in 2011 en 2012 besteed worden aan initiatieven die wijkbewoners indienen bij een werkgroep van bewoners. De werkgroep wordt ondersteund door Aramis Alleewonen en de gemeente. Het is de bedoeling na de zomervakantie 2011 de eerste vouchers te verstrekken. De projecten die met de vouchers worden gerealiseerd moeten bijdragen aan de leefbaarheid van de wijk. De organisatie van Kansen voor Kalsdonk is in handen van een kwartiermaker. In de praktijk wordt deze rol grotendeels vervuld door de wijkmanager van de gemeente en de coördinator gebiedsontwikkeling van Aramis Alleewonen, op onderdelen ondersteund door (een) deelprojectleider(s). Een laatste deelproject betreft “kennisdeling”. Doel daarvan is: Delen kennis en ervaring die we opdoen met Kansen voor Kalsdonk! binnen en buiten Roosendaal; Uitwisseling met derden benutten om kennis van elders op te doen en waar mogelijk toe te passen in verbetering van Kansen voor Kalsdonk! (en breder).
6
2. Doel en werkwijze wijkperspectief, Kansen voor Kalsdonk en vervolgstappen De hierna volgende tekst beschrijft de achtergrond van het maken van dit wijkperspectief en de samenhang met “Kalsdonk Wereldwijk” en “Kansen voor Kalsdonk”. Waarom is het gemaakt, wie heeft het gemaakt, wat is de status en wat worden de volgende stappen? Gebiedsgericht werken in Roosendaal De ontwikkeling van Roosendaal draaide de afgelopen decennia vooral om het bouwen van bedrijventerreinen en nieuwbouwwijken. De komende decennia verschuift de aandacht naar het aanpassen van bestaande wijken en dorpen aan de wensen van de tijd. Ontwikkeling is daarmee niet meer alleen fysiek (bouwen) maar draait om combinaties zoals het aanpassen van woningen en openbare ruimte en maatschappelijke vragen als werk, leren en zorg. Elke wijk en elk dorp heeft daarbij zijn eigen karakter en kent andere partijen die de kar trekken. De stadsontwikkeling moet gebiedsgericht worden opgepakt, waarbij de wereld van de bewoners en de professionele wereld bij elkaar worden gebracht. Om elke wijk en elk dorp vanuit het eigen karakter te ontwikkelen is het benoemen van de ziel en de identiteit per gebied een belangrijke beginstap. In Kalsdonk is dit gedaan met het project en de publicatie “Kalsdonk Wereldwijk”. Doel van dit wijkperspectief en relatie met Kansen voor Kalsdonk Roosendaal gaat van ‘meer’ naar ‘beter’. Dat lukt alleen als partners in de wijken en dorpen samenwerken in een netwerk. Dit is een proces van samen ontdekken en optrekken. Voor de gemeente betekent het meer initiatief en zelforganisatie van anderen stimuleren. Om te kunnen samenwerken is flexibiliteit nodig, maar ook een gedeelde koers: een ‘stip op de horizon’, zodat de partners elkaar kunnen versterken. Het wijkperspectief is daarvoor bedoeld. Het is van de gebiedspartners, het vertrekt vanuit het eigen karakter, het kijkt integraal en het geeft een gemeenschappelijke richting – maar wel op zo’n manier dat er ook de komende jaren ruimte blijft voor flexibiliteit. Het perspectief heeft een horizon van acht jaar. In 2010 is in Kalsdonk, samen met verschillende betrokken bewoners en organisaties, het plan “Kansen voor Kalsdonk” ontwikkeld, met daaraan gekoppeld 18 verschillende projecten die zijn gericht op het versterken van de sociaal-maatschappelijke en economische positie van wijkbewoners. Het versterken van de onderlinge samenwerking is daarbij, net als in het wijkperspectief, een belangrijk doel. In Kansen voor Kalsdonk (“KvK”) is een aantal projecten al concreet uitgewerkt, waar in het wijkperspectief meer de grote lijnen worden geschetst. Zowel KvK als het wijkperspectief richt zich op het versterken van de wijk en met name het versterken van de positie en zelfredzaamheid van de bewoners. Relatie wijkperspectief met andere beleidsvelden In een wijk komen meerdere belangen bij elkaar. Er lopen diverse beleidstrajecten waarin in de komende periode keuzes zullen worden gemaakt. De belangrijkste zijn: structuurvisie (ruimtelijk beleid), economische visie (werk & onderwijs, ruimtelijk-economische ontwikkeling, sociale visie (zorg, welzijn, cultuur). Daar waar in andere trajecten besluitvorming plaats vindt op andere terreinen wordt het wijkperspectief ingebracht als de visie van de bewoners en samenwerkende partijen op de wijk. Als deze botst met afwegingen of belangen die bij de andere besluitvorming van de gemeente een rol speelt, zal hierover door de gemeente tijdig contact worden gezocht met de bij het wijkperspectief betrokken partijen..
7
Dragend netwerk Een plan is maar een plan. Zonder dragend netwerk voor de uitvoering is het van weinig betekenis. Eén van de doelen achter het wijkperspectief is om investeringen, in de breedste zin van het woord, van verschillende partners slimmer te laten samenvallen in de komende jaren. Geen enkele partij kan de investeringen alleen dragen; ontwikkeling komt tot stand als er voldoende bewoners en andere investeerders mee doen. Daarom kijken we met het perspectief waar acties goed kunnen samenvallen, zodat ze elkaar versterken. Dit wijkperspectief is daarom gemaakt met het netwerk van partners. De uitvoeringsplannen die jaarlijks zullen volgen maken we ook samen. De uitvoeringsplannen zullen ook aansluiten op de projecten die bewoners, gemeente, Aramis Alleewonen en de overige betrokken organisaties in het kader van “Kansen voor Kalsdonk” uitvoeren. Natuurlijke wijk- en dorpsvernieuwing De partners werken vanuit de gedachten van de natuurlijke wijk- en dorpsvernieuwing. In deze aanpak is ontwikkeling niet een eenmalig project maar permanent. Vanwege de dynamiek van de wijken en dorpen is het zinvoller om met het gebied mee bewegend toe te werken naar een ‘stip aan de horizon’ (het perspectief), dan het eindbeeld en de route in detail vast te willen leggen. Onderweg herijken de partners de route naar dat perspectief steeds met de jaarlijks op te stellen uitvoeringsplannen. Bij het realiseren van het wijkperspectief zullen de volgende drie basisprincipes van natuurlijke wijk- en dorpsvernieuwing als basis worden gebruikt: 1.
het proces van ontwikkeling is natuurlijk en organisch (in plaats van planmatig en met grootschalige sloopnieuwbouw), waardoor de vernieuwing beter aansluit op de identiteit en de ontwikkeling van binnenuit,
2.
het aanboren van de kracht en de eigen investeringen van bewoners staat centraal (in plaats van gescheiden consultatie of participatie), ook dit past bij een ontwikkeling die meer van binnenuit wordt georganiseerd,
3.
beheer en ontwikkeling zijn niet gescheiden maar vallen samen in ‘ontwikkelend beheer’; beheer wordt met zijn structurele aandacht en investeringsstromen ingezet als ontwikkelinstrument.
Gevolgde werkwijze Voor het maken van het wijkperspectief zijn relevante beleidsstukken van de betrokken partners gebruikt, zijn de beschikbare statistische gegevens geïnventariseerd, zijn gesprekken gevoerd met investeerders in de wijk (woningcorporatie, zorg, onderwijs, werkgevers) en met het Bewonersplatform Kalsdonk, het Stichtingsbestuur Kalsdonk (buurthuis), stichtingen en verenigingen uit de wijk en is een werkbijeenkomst gehouden waarvoor deze partijen waren uitgenodigd. Op grond van alle inbreng heeft het bureau VanNimwegen haar advies in de vorm van een wijkperspectief geschreven. Het concept-wijkperspectief is besproken met vertegenwoordigers van bewoners en het Stichtingsbestuur Kalsdonk. Tenslotte is dit perspectief ook zowel via internet als via het bewonersplatform en het wijkhuis voorgelegd aan alle inwoners, die ook zijn gevraagd hun mening te geven over de sleutelprojecten en de prioriteitstelling. Het perspectief komt nog aan bod op een brede wijkbijeenkomst, waar ook vooruit wordt gekeken naar de vervolgstappen. Kansen voor Kalsdonk is tot stand gekomen na brede consultatie van de wijk, onder meer via het Wijkcafé en via een werkgroep waarvoor verschillende personen, verenigingen en stichtingen zich hadden aangemeld. Het eindresultaat is door bewonersplatform, gemeente en Aramis Alleewonen gepresenteerd aan het (toenmalige) ministerie van VROM.
8
Status van het perspectief Omdat het perspectief van alle partners is wil het gemeentebestuur ze niet vaststellen. Wel wil het bestuur ze als basis gebruiken voor het overleg over de inzet van de eigen middelen. Kansen voor Kalsdonk, met daarin concrete projecten, is wel vastgesteld door zowel het gemeentebestuur als het management van Aramis Alleewonen. Vervolg voor het wijkperspectief In het worden verschillende streefbeelden voor 2018 neergelegd. In principe moet het perspectief tot die tijd ongewijzigd mee. Een verschil tussen het perspectief Kalsdonk, dat bij wijze van pilot eerder is geschreven dan veel andere wijkperspectieven, is dat het op onderdelen minder concreet is dan in de andere wijken. Met het uitwerken van het centrumplan (waarbij ook naar de wijk als geheel en de directe omgeving zal worden gekeken) kan dit op een later tijdstip nog worden rechtgetrokken. Zowel voor het huidige wijkperspectief als de nog op te stellen plannen, geldt daarnaast dat tussentijdse ontwikkelingen er voor kunnen zorgen dat een of meer partners de wens hebben het perspectief bij te stellen. Dit kan dan in overleg met de andere betrokkenen worden besproken. Na de zomervakantie stellen gemeente, de belangrijkste professionele partners en alle betrokkenen per gebied, met het wijkperspectief en Kansen voor Kalsdonk als richtsnoer, een actieplan op. Daarin nemen we de resultaten van een enquête over het wijkperspectief die we onder de inwoners houden mee. Vervolgens wordt het actieplan jaarlijks herzien. In het plan geven we aan welke concrete acties er worden ondernomen om de vijf speerpunten en de onder de streefbeelden omschreven lange termijndoelen te realiseren. In dat actieplan nemen we ook op, wat de inbreng van elke betrokken partij bij de verschillende projecten is – in geld, tijd, kennis en betrokkenheid. Alle betrokken partijen concretiseren welke bijdrage ze kunnen / willen leveren aan uitvoering van het perspectief. De partijen zullen ook elkaar scherp gaan houden en bevragen wie welke rol gaat spelen. Elke partij heeft zijn eigen besluitvormingstraject. Het streven is om de investeringen van alle partijen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen, zodat deze elkaar kunnen versterken. Tot slot is er de vraag voor elke partij met welke organisatie en middelen zij de ambities kunnen waarmaken. Hierbij gelden als ingewikkelde randvoorwaarde dat veel organisaties moeten bezuinigen. Het maakt de relevantie om met dit perspectief duidelijke en scherpe keuzes te maken extra groot. Daarbij moet ook worden gekeken naar de op te zetten uitvoeringsstructuren per gebied. De invulling daarvan is afhankelijk van de opgave; in gebieden waar veel speelt zijn wellicht ingrepen in de organisatie nodig; in gebieden waar minder speelt is een lichtere samenwerkingsvorm voldoende, en in het centrum zal het er vooral om gaan de bestaande samenwerkingsverbanden te optimaliseren en/of stroomlijnen. Het gesprek over het actieplan staat met andere woorden in het teken van het voortgaan met de dialoog met bewonersplatforms en andere partners om de keuzes te voorzien van middelen, gebiedsgerichte aanpak en organisatiestructuur.
9