HET sp.a KLIMAATPLAN WONEN EN WERKEN IN ENERGIEZUINIGE GEBOUWEN
10
ENGERGIEZUINIGE APPARATEN EN MATERIALEN
18
EEN INTELLIGENT GEBRUIK VAN MOBILITEIT
24
EEN OVERHEID DIE HET GOEDE VOORBEELD GEEFT
34
ZUINIGERE INDUSTRIËLE PROCESSEN
42
EEN NIEUW SOORT ENERGIENETWERK
48
MILIEUVRIENDELIJKE ENERGIEOPWEKKING
52
Het klimaatplan.
MEER ONDERZOEK NAAR NIEUWE TECHNOLOGIEËN
60
Bent u benieuwd naar ons engagement? U kunt de andere plannen opvragen via
[email protected] of via onze
TOTAAL BUDGET OVER 4 JAAR
62
Kie ske urig Op 10 juni kunt u de toekomst mee vorm geven. Uw keuze is belangrijk. Ze bepaalt mee de samenleving van morgen. De samenleving van de 21ste eeuw. Want die is nu begonnen. En we moeten duidelijke keuzes maken rond nieuwe uitdagingen, zoals de toenemende economische druk, nieuwe gezinsvormen, de globalisering, de vergrijzing en de klimaatwijziging. We hebben dan ook 4 ambitieuze plannen neergeschreven: De wereld is van iedereen. Elk kind schoon kind. Samen voor een nieuw sociaal model.
website www.s-p-a.be.
LAN
6
TP
AMBITIEUZE DOELSTELLINGEN, VOORTBOUWEN OP DE GELEGDE FUNDAMENTEN
AA
is: gelijke kansen voor iedereen.
2
T K LIM
Wie de toekomst niet lijdzaam wil ondergaan, moet ze zelf vorm geven. sp.a wil dat doen. Onze leidraad daarbij
ONS KLIMAAT: ACTIE IS NOODZAKELIJK
HE
Geli jke kansen voor ie dereen
On s klimaat : actie i s n o o d zakeli j k
Uit onderzoek blijkt dat de CO2-concentratie zeker onder de 450 ppm (parts per million, of het aantal deeltjes per miljoen) moet blijven willen we catastrofes vermijden. De Europese Commissie wil de uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met 30 procent verminderen in de industrielanden. Als andere ontwikkelde landen zich niet engageren zal de EU eenzijdig voor een reductie van 20
HE
20 procent efficiënter omspringen met onze energie en
soluut voor zorgen dat de temperatuur wereldwijd niet
20 procent energie betrekken uit hernieuwbare bronnen
meer dan 2 °C stijgt tegenover pre-industriële niveaus.
zal naar schatting al 28 procent minder broeikasgassen
De EU moet zich engageren om de uitstoot van broei-
worden uitgestoten. Dit leidt tot een jaarlijkse energie-
kasgassen tegen 2020 met 30 procent te verminderen,
besparing met voor Europa het astronomische bedrag
ongeacht wat de rest van de wereld doet. Indien we
van 100 miljard €.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
LIM T K
sp.a wil dat Europa ambitieuzer is. We moeten er ab-
LAN
procent zorgen.
TP
Sinds de industriële revolutie zijn we steeds meer broeikasgassen gaan uitstoten. Die houden de warmtestraling van de zon vast. Sinds het begin van de industriële revolutie is de temperatuur op aarde al 0,74 °C gestegen. Dit heeft gevolgen voor de voedselproductie, de waterhuishouding in heel wat gebieden, de verspreiding van planten- en diersoorten en het voorkomen van hittegolven en tropische stormen. Het Rode Kruis schat dat er momenteel 10 miljoen mensen op de vlucht zijn voor natuurrampen.
Vandaag pleiten sommigen voor technologische avonturen om het klimaat te redden. Zo wil de nucleaire lobby alles zetten op kerncentrales van de vierde generatie. ‘In afwachting’ wil men de huidige kernreactoren langer open houden. Omdat de bestaande kerncentrales al werden afgeschreven, kan de exploitant van kerncentrales eigenhandig de elektriciteitsprijs bepalen waardoor investeerders in schone technologieën geen investeringszekerheid hebben.
sp.a wil schone technologieën investeringszekerheid geven. Daarom moet de onzekerheid die wordt gezaaid over de kernuitstap eindigen. Door zich in het verleden ondubbelzinnig achter het Kyotoprotocol te scharen bouwde Europa een voorsprong uit op vlak van energiezuinige technologieën. Voor windenergie bijvoorbeeld hebben Europese bedrijven 60 procent van de wereldmarkt in handen. Ook ons land heeft hier een rol in te spelen. Zo’n voorloperbeleid vergroot de kans dat onze bedrijven straks in de rest van de wereld een rol gaan spelen die het niveau van onze kleine regio ver
HE
LAN
overstijgt.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
A mbitie u ze d o el s tellingen , v o o r tb o u wen o p d e geleg d e f u n d amenten
sp.a vindt dat de EU zijn uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met 30 procent moet verlagen om ervoor te zorgen dat de temperatuurstijging wereldwijd gemiddeld minder dan 2 °C bedraagt. Tegen 2050 vereist dit naar alle waarschijnlijkheid een reductie met 80 procent. Ook bij de huidige Kyotodoelstellingen (7,5 procent broeikasgasreductie tegen 2008-2012) zien we dat vele maatregelen tijd vergen om resultaat af te werpen. Vele maatregelen die werden genomen beginnen pas nu de eerste resultaten op te leveren. Met de energie-intensieve industrie sloot de Vlaamse overheid een benchmarkconvenant af. Hierin verbinden de energie-intensieve bedrijven zich er toe de meest energiezuinige technologie ter wereld aan te wenden. Met kleinere bedrijven sloot de Vlaamse regering een auditconvenant af om hun energiebesparingspotentieel in kaart te brengen. Voor gebouwen geldt vanaf 1 januari 2006 een nieuwe energieprestatieregelgeving. Aan de distributienetbeheerders werd een jaarlijkse energiebesparingdoelstelling opgelegd. Zij moeten via premies hun klanten aanzetten tot investeringen in rationeel energiegebruik (REG). Ook op vlak van de duurzame energieopwekking werd pas de laatste jaren een structureel kader uitgewerkt. Vanaf 2002 is elke elektriciteitsleverancier in Vlaanderen verplicht om een minimumhoeveelheid elektriciteit uit hernieuwbare bronnen te leveren. En eind 2004 lanceerde sp.a het ‘Windkracht 10-plan’ met 10 maatregelen om de juridische en administratieve
HE
LAN
hinderpalen voor meer windenergie uit de weg te ruimen.
TP
LIM T K
Verhoudingsgewijs blijft het aandeel van deze hernieuwbare energie in de totale energiemarkt nog vrij klein. De ambitie
LAN
T K LIM
TP
HE
AA
procent van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komen.
AA
is echter groot: Vlaanderen wil tegen 2010 een aandeel van 6 procent, Wallonië zelfs 8 procent, en tegen 2015 moet 12
H et
sp.a
klimaatplan
Het sp.a klimaatplan gaat uit van 30 procent reductie van de uitstoot van broeikasgassen in Europa tegen 2020. Nieuwe gebouwen, toestellen en voertuigen moeten aan energieverbruiksnormen beantwoorden die het energieverbruik via energielabels zichtbaar maken . De ontwikkeling van voorlopertechnologie moet worden aangemoedigd door een compensatie van de meerkost (via premies, fiscale aftrek of subsidies) en door een groen aankoopbeleid van een ‘voorbeeldige’ overheid. De energieverliezen van bestaande gebouwen moeten zichtbaar worden gemaakt via energiescans of energie-audits en via een energiecertificering van gebouwen bij verkoop of verhuur. Het wegwerken van deze energieverliezen moet worden aangemoedigd via premies en fiscale maatregelen, goedkope leningen en het helpen uitvoeren van deze investeringen via (gemeentelijke) energiebesparingsbedrijven. Langs de aanbodzijde moet de opwekking veel efficiënter gebeuren en moet veel meer gebruikgemaakt worden van hernieuwbare
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
LAN
HE
grondstoffen. Daarvoor wil sp.a ook een ingrijpende reorganisatie van onze energie-infrastructuur.
w o nen en we r ken in ene r giez u inige geb o u wen
4 .1
Een groo tschalig e- novatiep rogramma voor bes taande w oningen De 4,5 miljoen bestaande woningen die ons land rijk is, gebruiken voor hun verwarming ongeveer 20 procent van de energie in België. De besparing door alle niet-geïsoleerde woningen in België te isoleren wordt geraamd op 10 miljoen ton CO2. Aangezien het Belgische woningenpark slechts langzaam wordt vernieuwd moeten we het bestaande
HE
LAN
park ‘e-noveren’ (renoveren op vlak van energieprestaties).
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
10
11
Een Alliantie
voor
Arbeid
en
Milieu
Bij een energiescan wordt het huis kort bezocht door een deskundige. Hij of zij inspecteert de gebouwschil (be-
Naar het voorbeeld van Duitsland moet ook in ons land een ‘Alliantie voor Arbeid en Milieu’ worden afgesloten tus-
glazing, aanwezigheid van isolatie…), de verwarmingsinstallatie, de thermostaat en ondervraagt de bewoners over
sen werkgevers en werknemers uit bouwsector, milieuverenigingen en overheid. Een onderdeel van deze alliantie
enkele gewoonten in verband met energie. Op basis van deze vaststellingen wordt dan een advies gegeven. Mo-
is het gebouwensaneringsprogramma. Hiervoor werden in Duitsland in 2001-2004 25.000 banen gecreëerd (2004),
menteel voeren de distributienetbeheerders 50.000 gratis energiescans uit in Vlaanderen in de periode 2007-2009.
196.000 woningen gerenoveerd en 1 miljoen ton CO2 vermeden. Het pact moet ook zorgen voor bijkomende oplei-
100.000 scans leveren bijvoorbeeld 187,5 voltijdse jobs op.
dingen en bijscholing in de bouwsector, voor het stimuleren van de aanwerving van bijkomend personeel in kleine
E-novatie
bouwbedrijven en voor het inzetten van sociale economie voor e-novatieprogramma’s voor doelgroepen.
me t d e r e n o v a t i e p r em i e
Een
scheiden inkomen. Om te vermijden dat mensen hun huis renoveren maar nalaten het te isoleren, wil sp.a
g r o o t s c h a l i g p r o g r amma v o o r d a k i s o l a t i e e n beglazing
de renovatiepremie koppelen aan de mate waarin men de energieprestaties van de woning verbetert.
sp.a wil dat een grootschalig actieprogramma voor beglazing en dak- en zoldervloerisolatie wordt uitgewerkt. Doel-
Recht
stelling moet zijn dat iedereen op zes jaar tijd zijn of haar woning kan uitrusten met dergelijke isolatie. Daarvoor
Sinds kort voerde de Vlaamse regering een renovatiepremie in voor eigenaars van woningen met een be-
o p ee n e n e r g i e z u i n i g e w o n i n g
sp.a wil dat huurders het recht krijgen de huiseigenaar te verzoeken om energiebesparende
worden renteloze leningen voorzien.
HE LIM T K
maatregelen uit te voeren indien uit het energieprestatiecertificaat zou blijken dat de woning
Sociale
een te groot energieverbruik heeft. Op termijn mogen woningen waarvan het energiegebruik
sp.a wil dat er een investeringsmaatschappij wordt opgericht die optreedt als ESCO (energy services company) voor
w o n i n g e n m o e t e n w o r d e n g e - e n o v ee r d
slecht is niet meer worden verhuurd voor bepaalde investeringen worden uitgevoerd.
de sociale huisvestingsmaatschappijen. Deze ESCO voert energie-audits uit, plant alle energiebesparende maatre-
LAN
energiescans
TP
M ee r
LAN
T K LIM
TP
HE
AA
12
AA
gelen, voert ze uit en financiert ze.
13
4 .2.
Passiefhuizen
Passiefhuizen zijn woningen die zo goed geïsoleerd zijn dat ze geen verwarmingsinstallatie nodig hebben. De afge-
Nie uwe woningen moeten stee ds ene rgiezuinige r word en
lopen tien jaar zijn in Europa meer dan 8.000 passiefhuizen gebouwd. Er is een meerkost verbonden aan de bouw van een passiefhuis, gemiddeld 7 à 12 procent. Om passiefhuizen te stimuleren wil sp.a een duidelijk keurmerk invoeren en de hinderpalen in de bouwreglementering wegwerken. Daarnaast willen we ook de meerkost van passiefhuizen subsidiëren.
Nieuwe E e n E60- w o n i n g
m o e t e n s t ee d s mee r i n g a n g v i n d e n
ma g n i e t mee r k o s t e n
Sinds de invoering van de EPB-regeling (Energieprestaties en Binnenklimaat) werden de normen op vlak van ener-
sociale woningen moeten passiefhuizen zijn
Als we de consument willen aanbevelen om de totale kost van een nieuw te bouwen huis te bekijken, dan moet de overheid daarin het voorbeeld geven. Op termijn moet in de sociale woningbouw de passiefhuisstandaard algemeen worden toegepast.
gieprestaties strenger. In plaats van de vroegere isolatienormen wordt er nu een globaal E-peil berekend. Dit E-peil mag voor een nieuwbouwwoning maximum 100 bedragen (E100). Wie verder gaat dan E100 en een E60-woning wil bouwen, schrikt soms terug van de meerkost. sp.a wil dat die meerkost wordt gesubsidieerd. Aangezien een E60-
HE
LAN
woning 40 procent minder energie verbruikt betekent dit een jaarlijkse CO2-reductie van 154.251 ton.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
14
15
4 .3.
CO2-ne u trale kant oor gebou wen en woonwi jken H aa l b aa r h e i d s s t u d i e s In uitvoering van de Europese richtlijn, verplicht het Vlaams energiebesparingsdecreet al om bij de (ver)nieuwbouw van grotere bouwvolumes alternatieve energievoorzieningsystemen te onderzoeken. Wij willen aan het lijstje van verplicht te onderzoeken technieken, ook de bouw volgens de passiefhuisstandaard toevoegen. Dat geldt ook voor nieuwe woonwijken.
voor nieuwe kantoorgebouwen
LAN
HE
E-60
TP
LIM T K
Op korte termijn willen we dan ook de E60-norm opleggen voor kantoorgebouwen. Samen met de ervaring die wordt
LAN
T K LIM
TP
16
HE
AA
tot volledige CO2-neutrale kantoorgebouwen.
AA
opgedaan met de bouw van kantoorgebouwen in de passiefhuisstandaard, verkleint dit de extra stap om te komen
17
E ne r giez u inige appa r aten en mate r ialen
5 .1 .
Een Euro pee s ene r gielabeling sys teem Als consument kopen wij tal van gebruikstoestellen waarvan we bij de aankoop geen idee hebben van de energiekost die het toestel met zich meebrengt. Een elektrische spaarlamp gebruikt bijvoorbeeld slechts een vijfde van een gewone gloeilamp. LED’s gebruiken nog minder. Californië en Australië hebben al een verbod op gloeilampen, Europa moet volgen. Het bestaande Europese systeem van energielabels moet worden uitgebreid en moet op een dynamische wijze naar
TP LAN
HE
AA
18
T K LIM
AA
TP
LIM T K
LAN
HE
boven worden herijkt.
19
5 .2.
St renge , o psch u ivende nor men in Europa
5 .3 .
Een fis caal belei d d at ene r gie vrete rs ontm o edigt
Binnen de Europese besluitvorming stellen we ons als concreet doel om tegen 2008 nieuwe normen te hebben voor de 14 prioritaire productgroepen: boilers, waterverwarmingsinstallaties, computers, beeldschermen, televisies, stand-by schakelaars, batterijladers, kantoorver-
De federale overheid moet op een systematische wijze de A-labels fiscaal bevoordelen en apparaten en toestellen
lichting, straatverlichting, airconditioning voor binnenhuis, elektrische motoren, commerciële
die overmatig veel energie verbruiken bestraffen (labels E, F, …). Samen met het toekennen van aankooppremies
koelinstallaties, koelapparaten voor privaat gebruik en wastoestellen.
voor deze apparaten door de distributienetbeheerders, moet dit ervoor zorgen dat de best presterende toestellen in ieders bereik komen. LAN
België moet hierbij ijveren voor een dynamisch systeem waarbij de 10-20 procent beste pres-
TP
teerders een A-label krijgen en waarbij de productgroepen op zeer regelmatige basis opnieuw
HE
T K LIM
AA
geëvalueerd en herijkt worden.
21
5 .4.
Een doorgedreven sens ibili satiebelei d De overheid moet informatiecampagnes voeren en zal in het overheidsaankoopbeleid enkel nog kiezen voor A-labels
HE
LAN
in die productgroepen waar labels toegepast worden.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
22
23
E en intelligent geb r u ik v an m o biliteit
6 .1 .
De organi satie van on s vervoe rssys teem ver bete ren Locatiebeleid,
bedrijfsvervoerplannen en mobiliteitsconvenanten Voor de inplanting van transportgenererende activiteiten moeten locatievoorwaarden worden opgemaakt. Naar analogie van de milieueffectrapportage, worden deze activiteiten onderworpen aan een mobiliteitseffectenrapportage. Tegen 2010 wil sp.a dat ieder bedrijf of elke vestiging met meer dan 100 werknemers een bedrijfsvervoerplan opstelt. HE LIM T K AA TP LAN
24
Distributiecentra
concentreren
Aangezien België een logistiek centrum is binnen Europa, is het van belang dat de grote logistieke spelers een multimodale vestiging krijgen in de grote mainports, zoals Zaventem en de Antwerpse haven. Multimodaliteit vereist immers een behandeling van een groot volume aan goederen. Slechts door goederenvolumes te bundelen kunnen rendabele spoor- en binnenvaartshuttles worden ingelegd naar knooppunten in het achterland.
6 .2 .
In veste ren in de stru ct uur van on s transpor tsys teem Het openbaar vervoer blijft een belangrijk middel om de CO2-uitstoot van ons transport te beperken. Bijkomende investeringen zijn nodig om de groei van het openbaar vervoer op te vangen en te versterken. Op vlak van goederentransport zien we dat het vervoer per trein deze trend niet volgt, terwijl ook de groei van de binnenscheepvaart
HE
LAN
vertraagt. Dit vergt belangrijke investeringen in efficiëntie en overslag tussen de verschillende transportmodi.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
26
27
6 .3.
Vergroening van het transp or t
D e E u r o p e s e CO2 - n o r m tot 120 g/km
voor wagens verstrengen
Met het oog op het terugdringen van de CO2-emissies van personenvoertuigen koos de Europese Unie voor een systeem van vrijwillige akkoorden met de autoconstructeurs. Omdat de vrijwillige aanpak duidelijk tekortschoot moet er dringend een Europese wetgeving komen die de doelstelling van 120 g/km tegen 2012 uitwerkt.
b e l a s t i n g o p i n v e r k ee r s t e l l i n g a f h a n k e l i j k ma k e n v a n CO2- u i t s t o o t
Carsharing
blijven promoten
Autodelen is een systeem waarbij een aantal auto’s in een stad ter beschikking staat van mensen die op het systeem aangesloten zijn of dit in onderling overleg organiseren. Momenteel wordt autodelen georganiseerd in 6 Vlaamse
De Belasting op de InVerkeerstelling (BIV) is momenteel gebaseerd op de zogenaamde ‘fiscale PK’s’, een maat voor
steden en in Brussel. sp.a wil autodelen binnen 5 jaar in elke Vlaamse centrumstad uitbouwen. Carsharen moet ook
het vermogen van de motor. Wij willen dat de BIV CO2-afhankelijk wordt gemaakt. Dat stimuleert de aankoop van
worden gepromoot bij privébedrijven.
CO2-zuinige wagens, en kan de stijgende verkoop van gulzige terreinwagens, 4X4’s en SUV’s indammen.
De
Een
bijdrage op brandstof
bedrijfswagenvloot vergroenen
sp.a wil dat de belasting op bedrijfswagens wordt vergroend door het extralegale voordeel te berekenen volgens
sp.a wil de belastingen op auto’s verschuiven van belastingen op het bezit van een wagen naar een
de CO2-uitstoot van bedrijfswagens. Op 4 jaar tijd moet de CO2-uitstoot van de bedrijfswagenvloot met minstens
belasting op het verbruik. Zo’n belasting wordt best gedifferentieerd naar type wagen, sociale crite-
20 procent teruglopen.
LAN
De
TP
ria, plaats en moment van het wagengebruik, enzovoort. Tot een dergelijke ‘slimme kilometerheffing’
T K LIM HE
vervangen door een accijnsverhoging op diesel en benzine.
AA
technisch en operationeel mogelijk is, wil sp.a de verkeersbelasting (1.307.000.000 €) afschaffen en
29
Een
alternatief voor de bedrijfswagen
Heel wat bedrijven bieden aan een gedeelte van hun werknemers een bedrijfswagen aan als extralegaal voordeel.
sp.a wil dat bedrijven ook een alternatief aanbieden, waarin een autodeelabonnement, openbaar vervoer (ook internationaal) , taxi en fietsverhuur zitten.
De
a f t r e k b aa r h e i d v a n b r a n d s t o f k o s t e n aa n banden leggen
6 .2 .
Fiet sen als gezon d en milie uvrien deli jk alternatief
Een firmawagen rijdt jaarlijks dubbel zoveel als een ‘niet-firmawagen’. Dat heeft te maken met de zogenaamde ‘tankkaart’ die ook privé gebruikt wordt. Bedrijven kunnen die voor 100 procent aftrekken. Vanaf 2011 moet de aftrekbaarheid tot 75 procent worden beperkt.
De overheid blijft een sleutelrol spelen in het aanleggen en verbeteren van de fietsinfrastructuur. Andere flanke-
M ee r
rende maatregelen zoals het plaatsen van degelijke fietsenstallingen bij alle openbare gebouwen en haltes van
d u u r z ame b i o b r a n d s t o f f e n
openbaar vervoer, moeten worden verlengd.
Naast efficiëntere motoren, zorgt ook een ’vergroening’ van de motorbrandstoffen voor een vermindering van de CO2-uitstoot door het transport. In 2003 werd op Europees niveau een richtlijn overeen gekomen, die bepaalt dat tegen 2010 het aandeel van de biobrandstoffen moet verhoogd worden tot 5,75 procent. sp.a wil dat optrekken
TP LAN
HE
AA
30
T K LIM
AA
TP
LIM T K
LAN
HE
tot 10 procent.
31
6 .3.
Vlieg verkee r alleen waar nod ig en milie uvriendeli jke r Vliegen veroorzaakt een grote en steeds stijgende CO2-uitstoot. In sommige gevallen zijn er perfecte alternatieven voor korte vluchten. Op deze verbindingen moet het vliegverkeer worden ontmoedigd. Daarom wil sp.a alle vluchten met een afstand van minder dan 150 km verbieden. Ook moet de oneerlijke concurrentie worden aangepakt, waarbij kerosine vrijgesteld is van accijnzen en vliegtickets van BTW. Binnenlandse vluchten vallen onder het Kyotoprotocol, internationale niet. En precies die vluchten nemen in aantal LAN
HE
toe. Het is dan ook dringend nodig om de emissies van luchtvaart onder controle te krijgen. De Europese Unie moet
TP LAN
TP HE
AA
32
T K LIM
AA
LIM T K
het huidige systeem van emissiehandel uitbreiden tot de luchtvaart.
33
E en o v e r hei d d ie het g o e d e v o o r beel d geeft
7 .1 .
Een Kyo ton orm voor elk openbaar bestuur sp.a wil dat de aanpak van het energieverbruik door openbare besturen minder vrijblijvend wordt. Om die reden willen wij een wettelijk verplichte ‘Kyotonorm’ voor alle openbare besturen, gekoppeld aan een systeem van energieboekhouding en -rapportage. Gemeenten moeten autonome energiebesparingbedrijven oprichten. Die kunnen inwoners gratis energiescans aanbieden of kunnen energiezuinige oplossingen aanbieden aan groepen inwoners, bijvoorbeeld door lagere prijzen te bedingen bij de aankoop van energiebesparende toestellen (bv. condensatieke-
HE
LAN
tels of isolerende beglazing.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
34
35
7 .2.
E-70 moet de nor m word en voor nie uwe s ch oolgeb ou wen
7 .3 .
Ene rgiebe sparen de maat regelen met een te rug verd ienti jd kleine r dan 15 jaar nemen
sp.a wil dat nieuwe scholen volgens de E70-standaard worden gebouwd. Uit simulaties blijkt dat de meerinvestering zich al na 4,7 jaar terugbetaalt door Uit een studie van Ingenium in 45 Vlaamse overheidsgebouwen blijkt dat 25 procent CO2 kan worden bespaard door
jaar.
alle energiebesparende maatregelen te nemen met een terugverdientijd kleiner dan 15 jaar.
HE
LAN
de verminderde energiefactuur. De CO2-besparing bedraagt 7.046 ton CO2 per
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
36
37
7 .4.
Inn ovatief aanbe ste den door d e overhei d
7 .5 .
Delc red ere mag geen klimaatve rvuile rs mee r ve rzeke ren
Indien de overheid zich meer gaat opstellen als ‘innovatieve klant’ dan kan dit de vraagzijde voor duurzame technologie aanzienlijk versterken. Op korte termijn kunnen gewestelijke
vermindering van het gebruik van grondstoffen via moderne technologieën, hybride wagens
bedrijven in het buitenland, in een aantal gevallen ook van investeringen in vervuilende installaties, zoals steen-
en plug-in-wagens, het vervangen van de klassieke PC op het werk door een systeem
koolcentrales. sp.a wil dat klimaatvriendelijkheid een expliciete doelstelling wordt bij het toekennen van krediet-
waarbij de eindgebruikers aangesloten zijn op krachtige centrale computers.
verzekeringen door de Delcrederedienst.
TP
van milieuvriendelijke technologie. Anderzijds verzekert de nv Delcredere risicovolle investeringen van Belgische
AA
thermische zonnewarmte in openbare zwembaden en verzorgingsinstellingen, de
T K LIM
Enerzijds koopt België emissierechten in het buitenland door ontwikkelingslanden te helpen met het installeren
HE
verscheidene vlakken, bijvoorbeeld: Microwarmtekrachtkoppeling in openbare gebouwen,
LAN
en federale overheden en overheidsbedrijven zich als ‘launching customer’ engageren op
39
7 .6.
Een energie -efficiënte ontwikkeling ss amenwer king Ons ontwikkelingssamenwerking dient doordrongen te worden van maatregelen die een zuinig en alternatief gebruik van energie waarborgen. Het criterium energiezuinige technologie en hernieuwbare energie dient een vooraanstaande plaats te krijgen bij het afsluiten van contracten voor infrastructuurwerken en het aankopen van materiaal. België moet in zijn internationaal beleid ook het beschermen van bos wereldwijd tot een prioriteit maken. In Europa LAN
HE
moet worden geijverd voor een verbod op niet-duurzaam gekapt hout. De overheden mogen zelf enkel hout met een
TP
LIM T K
duurzaamheidslabel gebruiken. In Congo moet België ijveren voor een verlenging van het moratorium op nieuwe
LAN
T K LIM
TP
HE
AA
40
AA
kapconcessies en een versterking van goed bestuur in de bosbouwsector.
41
Z u inige r e in d u s t r iële p r o ce s s en
8 .1 .
Binnenlan ds e tender C O 2besparing Het is absurd dat wij emissierechten aankopen in het buitenland als we zelf goedkoper in ons land de uitstoot van broeikasgassen kunnen verminderen. sp.a wil dat er een fonds wordt gecreëerd voor het realiseren van bijkomende dalingen van broeikasgasemissies door een offertevraag te organiseren, waarbij intekenaars CO2-reductie uitvoeren met een lagere of gelijke kostprijs dan de gangbare prijs op de Europese markt van emissierechten. De middelen van dit fonds moeten komen uit het budget dat momenteel voorbehouden is voor de aankoop van buiten-
HE
LAN
landse emissierechten.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
42
43
8 .2.
Stim uleren van industriële ec osys temen
8 .3 .
Uitb r ei den en verfijnen Euro pese regelge ving ro nd bro eikasga ss en
Door onderling samen te werken (bijvoorbeeld door restwarmte uit te wisselen met naburige bedrijven) kunnen bedrijven hun energie-effiHet Europese systeem van emissiehandel zorgt ervoor dat de bedrijven een incentive hebben om hun emissies te
muleren door ook subsidies toe te kennen voor collectieve infrastructuur
reduceren. In 2007 zal de discussie van start gaan over de herziening van de richtlijn over het Europese systeem
zoals stoomleidingen, stadsverwarmingsnetten gevoed met industriële
van emissiehandel. Om de milieuwinst te vergroten moet het toepassingsgebied naar bijkomende sectoren en an-
overschotwarmte...
dere broeikasgassen worden uitgebreid, zoals N2O (distikstofoxide).
HE
LAN
ciëntie nog verbeteren. sp.a wil dergelijke ‘industriële ecosystemen’ sti-
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
44
45
8 .4.
Nie uwe Europese kwaliteit sn ormen voor b rands toffen In het komende jaar zal binnen de Europese instellingen de discussie van start gaan over nieuwe kwaliteitsnormen voor brandstoffen. Onze doelstelling hierbij is om te komen tot een substantiële vermindering van de impact van de brandstoffen op klimaatwijziging en luchtkwaliteit.
HE LIM T K AA TP LAN
46
47
E en nie u w s o o r t ene r gienetwe r k
9 .1 .
Slimme mete rs Het Europees hoogspanningsnet moet verder worden uitgebouwd om de uitwisseling van hernieuwbare energie mogelijk te maken. De midden- en laagspanningsnetten evolueren van een strak hiërarchisch éénrichtingsverkeer naar een ‘intelligent’ netwerk van verbruikers en kleinere producenten waarin energie zowel bottom-up als top-down wordt uitgewisseld. Gezinnen zullen zelf hun elektriciteit opwekken via zonnepanelen en microwarmtekrachtcentrales en hun overschot leveren aan het net. Dit betekent dat het netwerk moet evolueren naar een elektriciteitsinternet, waarbij op vele plaatsen geleverd wordt op en afgenomen wordt van het net. Door middel van slimme metering kunnen vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd. Slimme meters kunnen communiceren met ‘slimme’ apparaten en ze op zo’n manier sturen dat ze op momenten van piekvraag energie opwekken en in LAN
HE
dalperiodes stroom afnemen. sp.a wil dat rond de uitbouw van ‘slimme netten’ en ‘slimme meters’ de volgende
TP LAN
TP HE
AA
48
T K LIM
AA
LIM T K
jaren proefprojecten worden opgezet.
49
9 .2.
Lange afstandkabels in de Noord zee De Europese Unie heeft de realisatie van een offshore netwerk voor de aansluiting van windenergieparken in de Noordzee opgenomen in de lijst van haar prioritaire netwerken. Het zou zich kunnen uitstrekken van de Baltische en Duitse kusten tot Schotland, Zuid-Engeland, Nederland en de Zuidelijke Noordzee voor onze kust. De hoeveelheid windenergie die hiermee gepaard kan gaan, zou tot een beslissende doorbraak kunnen leiden van windenergie in onze globale energievoorziening. Onze bijdrage tot dit ambitieus maar veelbelovend Europees project kan ertoe leiden dat ons land opnieuw zijn historische pioniersrol in de windenergie opneemt. Door de aanleg van ringkabel(s) LAN
HE
ontstaat in de Noordzee één soort gigantische elektriciteitscentrale van waaruit stabiele elektriciteit kan worden
TP LAN
TP HE
AA
50
T K LIM
AA
LIM T K
afgenomen.
51
M ilie u v r ien d eli j ke ene r gie o pwekking
1 0 .1 .
Gro te bedrijven tot bon dgenoot maken sp.a wil dat de doelstelling voor groene stroom stapsgewijs wordt verhoogd van 6 procent in 2010 naar 12 procent in 2015. Ondanks de vaststelling dat het voor energie-intensieve bedrijven een meerkost betekent wil sp.a dat zij niet langer worden vrijgesteld van de groene stroomverplichtingen. De meerkost willen we echter volledig compenseren door een subsidie voor deze groenestroomcertificaten voor grote, energie-intensieve bedrijven uit een fonds
HE
LAN
dat wordt gefinancierd met de opbrengst van de Mottenballentaks.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
52
53
1 0.2.
Mottenballentak s
1 0 .3 .
Bevord eren mic rowarmtek rachtk oppeling
De exploitanten van kerncentrales en steenkoolcentrales boeken met hun afgeschreven centrales reusachtige winsten. Bovendien durft geen enkele concurrent te investeren in een markt waar een monopolist de prijs steeds kan verlagen omdat hij dergelijke superwinsten boekt. sp.a wil deze superwinsten belasten. Dit kan door een heffing
Microwarmtekrachtkoppelingsinstallaties (µ-WKK) zijn verwarmingsketels die tegelijkertijd warmte (voor sanitair
in te voeren: de zogenaamde ‘mottenballentaks’. Dit geld kan worden geïnvesteerd in een fonds dat kan worden
water of voor de verwarming) en elektriciteit produceren. Dit betekent een verlaging van het totale energieverbruik
gebruikt om de energiereconversie die we nodig hebben te financieren.
met ongeveer vijftien procent. Weliswaar is micro-WKK vandaag nog vrij duur (4.000 € per toestel), maar men verwacht dat de prijs snel zal dalen. De overheid heeft dus een rol te spelen bij het aantrekken van de markt, deels door subsidiëring, maar vooral door het organiseren van een goede samenwerking met gas- en elektriciteitssector, installateurs van verwarmingsketels en financiers (derde partijfinanciering). Tegen 2009 moeten er minstens 5.000
HE
microwarmtekrachtkoppelingsinstallaties (µ-WKK) geïnstalleerd zijn, tegen 2011 20.000.
LIM T K AA TP LAN
54
10.4.
In ves te ring szeker hei d voor wie zonnecellen zet
1 0 .5 .
Euro pese n ormen ene rgie -efficiëntie elekt riciteit sp roductie
Zonnecellen zijn de technologie van de toekomst. Belgische bedrijven (SCR Sibelco, IMEC…) nemen immers een koploperspositie in in de ontwikkeling van zonneceltechnologie. sp.a wil dat een gedeelte van de Vlaamse ecologiesteun aan ondernemingen gereserveerd blijft voor bedrijven die investeren
Aangezien de verliezen bij de opwekking van elektriciteit 66 procent bedragen is het besparingspotentieel hier
in zonnecellen.
enorm. Tegen 2008 zal de Europese Commissie nieuwe minimumnormen voorstellen voor de energie-efficiëntie van elektriciteitsproductie. In het kader van de richtlijn op het gebied van warmtekrachtkoppeling is er nog veel ruimte
HE
LAN
om de productieverliezen terug te dringen.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
56
57
1 0.6.
Certifice ring v an bioma ss a en biob rands toffen Biobrandstoffen en biomassa kunnen op korte termijn een substantieel aandeel van de fossiele transportbrandstoffen vervangen. Maar de toenemende vraag naar suikerriet, soja of palmolie kan leiden tot ontbossing of tot een verminderde productie van voedingsgewassen. Het zal dus nodig zijn om garanties te hebben naar de duurzame productie van deze biobrandstof- en biomassastromen. sp.a wil dat er, naar analogie van producten uit duurzaam
HE
LAN
bosbeheer ook een certificering van biomassa en biobrandstoffen komt.
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
58
59
De energierevolutie waar we voor staan vereist heel wat onderzoek en ontwikkeling. sp.a meent dat er meer aandacht moet uitgaan naar het onderzoek naar alternatieve energietoepassingen. Daarom stelt sp.a voor om, naar het model van het VIB (Vlaams Instituut voor Biotechnologie) of het IBBT (Interdisciplinair Instituut voor Breedbandtechnologie) een Vlaams Instituut voor Energie (VIE) op te richten. Het VIE kan borg staan voor het ondersteunen van strategisch basisonderzoek, het stimuleren van een technologietransfer en het informeren van het brede publiek over de mogelijkheden van alternatieve en hernieuwbare energiebronnen.
HE
LAN
M ee r o n d e r z o ek naa r nie u we techn o l o gieën
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
60
61
Koken kost geld en ook het klimaatbeleid heeft financiële gevolgen. Als we alle kosten en inkomsten, zowel federaal als op het Vlaamse niveau samentellen, kosten alle hoger vermelde maatregelen de overheid in 2008 ongeveer 94 miljoen euro, in 2009 113 miljoen euro, in 2010 125 miljoen euro en in 2011 143 miljoen euro. De totale uitgaven zijn jaarlijks natuurlijk veel groter. In 2008 bedragen ze bijvoorbeeld 562 miljoen euro, maar er zijn ook 468 miljoen euro inkomsten.
HE
LAN
T o taal b u d get o v e r 4 j aa r
TP LAN
HE
AA
T K LIM
AA
TP
LIM T K
62
63
Colofon sp.a , Grasmarkt 105/37, 1000 Brussel 02 552 02 00 www.s-p-a.be
[email protected] Verkiezingsdrukwerk Verkiezingen 10 juni 2007
HE
T K LIM
AA
TP
LAN
vu. Alain André, Grasmarkt 105/37, 1000 Brussel
65
