Whisky maken • • • • •
Mouten Brouwen Distilleren Rijpen Bottelen
Mouten • Gerst wordt tijdens het mouten vochtig gemaakt, waardoor het ontkiemt. Bij het ontkiemen worden suikers aangemaakt, die in het verdere distilleerproces nodig zijn • Als het ontkiemen lang genoeg heeft geduurd wordt de mout gedroogd in een oven. Veel distilleerderijen gebruiken daar alleen warmte voor, andere gebruiken de rook van verbrande turf waardoor een speciale smaak ontstaat
Brouwen • Het brouwen van Whisky lijkt sterk op dat van bier • De mout wordt in heet water gedaan waardoor de suiker en de smaak van de mout oplost: deze oplossing heet Wort • Na afkoeling wordt gist toegevoegd, waardoor het gistingsproces op gang komt: de suiker wordt omgezet in alcohol. Het resultaat heet Wash
Destilleren • In grote ketels wordt de Wash opgewarmd, waardoor de vluchtigste stoffen (alcohol) als eerste verdampen. Door afkoeling condenseert deze weer waarna het destillaat wordt opgevangen in de volgende ketel • Schotse Whiskies worden twee keer gedestilleerd, Ierse bijvoorbeeld drie keer. Daardoor zijn deze laatste altijd wat zachter
Rijpen • De nieuw gemaakte Whisky wordt in vaten gedaan. Schotse Whiskies worden in “tweedehands” vaten gedaan, die komen van Sherry- of Bourbon-producenten. Bourbon mag alleen maar in nieuwe vaten worden gerijpt • De Whiskies blijven in het vat gedurende 3 of meer jaren, waarbij de Whisky onder meer de smaak en geur van het vat opneemt. Soms worden Whiskies na een aantal jaren in een ander vat overgedaan voor een andere smaak
Bottelen • Als de Whisky voldoende volwassen is wordt deze gebotteld. Op dat moment stopt de rijping: de Whisky rijpt in de fles niet meer • Voor een Single Malt gaan alleen Whiskies van een enkele distilleerderij in de fles. Voor Blends worden some vele verschillende vaten gemengd
Whisky soorten •
Single Malt Scotch Whisky: een Schotse Whisky gedistilleerd door een enkele distilleerderij van water en gemoute gerst zonder toevoeging van andere granen en door batch-distillaties in een distilleerketel. Men heeft ook voorgesteld dat alleen Whiskies uit Schotland de titel Single Malt mogen dragen
•
Single Grain Scotch Whisky: een Schotse Whisky gedistilleerd door een enkele distilleerderij van water en gemoute gerst met of zonder hele graankorrels van andere gemoute of ongemoute granen. Deze whiskies voldoen niet aan de definitie van een Single Malt
•
Blended Scotch Whisky: een mengsel (blend) van één of meer Single Malt Schotse Whiskies met één of meer Single Grain Schotse Whiskies
•
Blended Malt Scotch Whisky: een mengsel van Single Malt Schotse Whiskies, die bij meer dan één distilleerderij zijn gemaakt
•
Blended Grain Scotch Whisky: een mengsel van Single Grain Schotse Whiskies, die zijn gemaakt bij meer dan ééndistilleerderij
Schotland
Canada
Ierland
Nederland
VS Japan
Waar wordt Whisky gemaakt?
Schotse whisky-regio’s
Lowland • Lowland ligt ten zuiden van de lijn Dundee – Greenock. De whiskies zijn hier licht en kunnen een beetje alcoholig van smaak zijn vanwege de grotere ketels. • In de winkel: Auchentoshan 10yrs, Glenkinchie 10yrs, Glen Morven
Speyside • De whiskies van Speyside zijn in het algemeen de zoetste van de malts, varierend in sterkte van lichte bloemige tot zware, rijke sherry-smaken. Speyside is altijd het centrum van het whisky-maken in Schotland geweest. Gelegen tussen Inverness en Aberdeen in het Grampian gebergte liggen niet minder dan 84 actieve distilleerderijen (en 12 die gesloten zijn). • In de winkel: Glen Grant, Glen Devnon, Glenrothes select reserve, Glen elgin 12yr, Aberlour 10 + 12yr, Glenturret 8yr, Knockando 12yr, Glenfiddich 12ry, Coaron 12yr, Solera Reserve 15yr, Ancient Reserve 18yr, Balvenie Double wood 12yr, Portwood 1991, Single Barrel 15yr, GlenLivet 12, 15 en Nackura 16, Gregganmore 12yr, MacAllen fine oak 10yr en fine oak 12yr, Royal Lochnagan 12yr, Glen Morven, Glen Moray 8, 12, 16yr en 1989 limited edition
Highland • Highland, de grootste regio in Schotland heeft ook de grootste variatie in stijlen. Er zijn turfachtige smaken van de kust tot veel zachtere whiskies. • In de winkel: Glen Morven, Edradour 10yr, Dalwhinnie 15yr, Glen Ord 12yr, Oban 14yr, Glen Morangie original, 10yr en burgundy wood finish, Glengoyne 10, 12 en 17yr, Clynelish 14yr
Campbeltown • Campbeltown whiskies zijn medium tot vol van smaak, met een interessante mengvorm van turf en ziltheid van de zee. Technisch gesproken is het onderdeel van de Highlands, maar omdat er ooit 32 distilleerderijen in deze stad waren wordt deze als aparte regio gezien. • In de winkel: Springbank 10yr
Island • Er zit grote variëteit in de whiskies in de categorie Island die de Schotse eilanden omvat behalve Islay, maar over het algemeen kenmerken ze zich doordat ze beïnvloed zijn door hun productie bij de zee. Er zit meestal turf en rook in, al is het meestal niet zo sterk als de Islay aroma’s. • In de winkel: Highland Park 12, 15 en 18yr, Scapa 14yr, Talisker 10 en 18yr, Arran 10yr, Isle of Jura 10yr
Islay • Islay is het Mecca voor whisky –liefhebbers. Er zijn 8 distilleerderijen op het kleine eiland, van het recentelijk heropende Bruichladdich en Ardbeg tot Bowmore, Lagavullin, Bunnahabhain en Laphroaig. Ook Caol Ila is weer open en produceert weer volop. De whiskies krijgen hun aroma van de turf die gebruikt wordt voor het drogen van de mout en hun smaak wordt vaak beschreven als rokerig en medicinaal, zilt met een zeewiersmaak. • In de winkel: Laphroaig 10 en 15yr, Ardbeg 10 en Airigh Nam Beist, Bunnabhain 12yr, Lagavullin 16yr, Coal ila 12yr, Bowmore Legend en 12
Whisky drinken • • • •
De kleur De geur De smaak De afdronk
Auchentoshan 10 year old • • • • • • •
Regio: Lowlands Opgericht: 1825 Leeftijd: 10 Alcohol: 40 % Kleur: licht goud Geur: licht en enigszins fruitig Smaak: licht en zacht, tonen van anijs, rozijnen met een limoenachtige frisheid. Nosing and tasting
Glen Grant • Rijping: 6 tot 10 jar in bourbonvaten, daarna in chardonnayvaten • Kleur: vaal goud • Geur: fris, geurig, fruitig, druif, vleugje banaan • Smaak: watermeloen, banaan, witte chocolade, romig • Afdronk: druif, hooi, graan, licht droog Nosing and tasting
Glen Moray 12 year old • • • • • •
Regio: Speyside Glen Moray 12 jaar Smaak notities: Kleur: Midden-goud Geur: Bloemen, lichtzoet en mout Smaak: Lichtzoet met karamel, fruit en mout Nosing and tasting
Highland Park 15 year old Regio: Orkney Islands Highland Park 15 jaar oud Kleur: Volle, heldere gouden kleur. Aroma: Rokerig, aromatisch met een hint van kamfer. • Smaak: Rijk, waarbij zoet overgaat in een droge, rokerige smaak. • Afdronk: Een rijke, lange, eerst licht zoete daarna licht droge afdronk. • • • •
Nosing and tasting
