wfia jaarverslag jaarverslag 2012 wfia 1

jaarverslag 2012 | wFIA | 1

wfia jaarverslag 2012

Inhoudsopgave Voorwoord

4

Verslag Raad van Toezicht

6

Verslag Raad van Participanten

8

Resultaten op hoofdlijnen

11

Het internationale vestigingsklimaat

19

Bestuurs- /directieverslag

22

Financiën Balans per 31 december 2012 Staat van baten en lasten over 2012 Controleverklaring van de onafhankelijk accountant bij de jaarrekening Controleverklaring van de onafhankelijk accountant bij opgave jaarresultaten

24 24 25 26 27

Bijlagen Samenstelling Raad van Participanten en Raad van Toezicht Overzicht medewerkers

28 28 28

Colofon

30


Voorwoord 2012 was een druk jaar voor de WFIA. Een jaar waarin de organisatie onder meer naar WTC The Hague verhuisde. Gelukkig zijn we ondanks de verhuisdrukte en de zwakke algemene economische situatie in staat geweest concreet invulling te geven aan onze doelstellingen en is de efficiency van onze organisatie verder toegenomen. Met gepaste trots en tevredenheid kijken we dan ook terug op onze prestaties in 2012. Ook in 2012 wist de WFIA goede resultaten te behalen en een stevige positie te behouden in de meeste voor haar belangrijke doellanden en sectoren. In de voor de regio belangrijke nieuwe sector Security werd stevig geïnvesteerd en in samenwerking met The Hague Security Delta werd voor het eerst een tweetal missies, naar de VS en Turkije georganiseerd. Ook onze inspanningen op het gebied van Investor Relations, om belangrijke gevestigde buitenlandse bedrijven voor onze regio te behouden, werden in het verslagjaar beloond. Meer over het Foreign Investor Relations Programma in het achterste gedeelte van het jaarverslag. De samenwerking met belangrijke partijen voor acquisitie in 2012 was intensief en succesvol. Samen met het Leiden Bio Science Park (LBSP), Science Port Holland (SPH), The Hague Security Delta (HSD), Nederlands Centrum voor Handels bevordering (NCH) en de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) hebben we wederom een groot aantal internationale bedrijven kunnen overtuigen zich in onze regio te vestigen. Het jaar 2012 gaat de boeken in als een financieel sterk jaar, vooral dankzij de teruggave uit het BTW compensatiefonds door een aantal participanten, met terugwerkende kracht over een aantal jaren. Daarnaast zijn we er met elkaar in geslaagd om de kosten goed onder controle te houden. Ook de kosten van de verhuizing en verbouwing bleven binnen de perken. Tezamen heeft dat bijgedragen

aan een goed nettoresultaat, waardoor het weerstandsvermogen op het gewenste niveau is gebracht. Het initiatief tot het oprichten van een regionale ontwikkelingsmaatschappij in Zuid-Holland, de ROM Zuidvleugel, waarbij een aantal van onze participanten betrokken is, heeft invloed op de positie van de WFIA in de toekomst. Een aantal participanten heeft reeds laten weten dat zij per 2014 hun deelname in de WFIA willen beëindigen en hun bijdrage zullen inbrengen bij de ROM. Ook de subsidie van de Provincie Zuid-Holland zal stoppen en overgaan op de ROM. Daarnaast is er grote onduidelijkheid over de continuïteit van de bijdrage van de Kamer van Koophandel. Bij elkaar kan dat een terugval betekenen in inkomsten voor de WFIA in 2014 van ongeveer € 487.500. Op het moment van schrijven van dit jaarverslag is niet duidelijk waartoe de gesprekken zullen leiden voor de WFIA. Het ligt voor de hand dat naar een nauwe samenwerking met de ROM wordt toegewerkt. De WFIA blijft investeren in kennis, kwaliteit en bestendiging van haar positie als de acquisitie organisatie in Zuid-Holland. Ik ben ervan overtuigd dat we dankzij de inzet van onze medewerkers en met onze activiteiten, visie en strategie goed gepositioneerd zijn voor continuering van onze activiteiten in de komende jaren. Onze kerncompetenties zijn waarborg voor de continuïteit van onze organisatie. Omdat wij anticiperend inspelen op de behoefte van onze klanten, innoverend met onze stakeholders werken en continue bezig zijn met kwaliteit.

Van deze gelegenheid maak ik tevens gebruik voor een per soonlijke noot. In de loop van 2013 zal ik de pensioengerechtigde leeftijd bereiken en de WFIA na meer dan twaalf jaar verlaten. Het was een heel mooie, en bij tijd en wijle ook heel spannende, periode waarin we geslaagd zijn uit te groeien tot een profes sionele organisatie en een sterk team dat met veel succes buitenlandse bedrijven acquireert en assisteert en actief bijdraagt aan het internationale vestigingsklimaat in Zuid-Holland. Ik kijk met heel veel trots en plezier op deze periode terug. Het jaar 2012 was voor mij als directeur een bijzonder jaar. Niet alleen vanwege de hierboven genoemde veranderingen, ontwikkelingen en geleverde prestaties door allen die aan de WFIA verbonden zijn, maar ook voor mij persoonlijk. Na met hart en ziel gewerkt te hebben aan de de opbouw en de uitbouw van onze organisatie, maak ik gebruik van de mogelijkheid om enigszins vervroegd met pensioen te gaan en zo meer tijd te krijgen voor mijn privéleven. Daar zie ik met vreugde naar uit, alhoewel ik het werk en de mensen van en rondom de WFIA zeer zal missen. Imanda Wapenaar, directeur

Op de foto’s het WFIA-team, van linksboven naar rechtsonder: Peter Scheffers, Wim Rutgers, Lisa Pieters, Ed van der Feer, Christine Schroeder, Heleen Fokkens, Roy Fu, Lissa Culbertson-Boxy, Laurens Kok, Patrick Bos, Arthur Steenmeijer, Imanda Wapenaar, Philip Meijer, Maeson Ethard, Xiaoling Sun, Niels Krol.

6 | wFIA | jaarverslag 2012


Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht houdt toezicht op het strategische en financiële beleid van de WFIA. De Raad van Toezicht onderhoudt nauw contact met de directie over de ontwikkelingen in de regio, de acquisitie inspanningen en de Investor Relations. Daarnaast komen ook ontwikkelingen in de eigen organisatie uitdrukkelijk aan de orde. De Raad van Toezicht is in 2012 vijf keer bijeen geweest, waarvan één maal samen met de Raad van Participanten. Daarnaast waren er veel contacten tussen de leden van de Raad van Toezicht onderling, alsmede tussen leden van de Raad van Toezicht en de directie. Tijdens de vergaderingen kwamen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde: voortgang financiële en operationele resultaten, jaarcijfers 2011 en bijbehorende accountants verklaring en managementletter accountant, halfjaarcijfers 2012, evaluatie en selectie nieuwe accountant, verhuizing naar WTC Den Haag en investeringsvoorstellen, kostenbesparing en verbeterprogramma’s en budget 2012. In de vergadering van april 2012 is het financiële verslag 2011 door de Raad van Toezicht met de externe accountant besproken. De toekomstige positie van de WFIA stond dit jaar regelmatig ter discussie. Het initiatief tot het oprichten van een regionale ontwikkelingsmaatschappij in Zuid-Holland, de ROM Zuidvleugel, waarbij een aantal van onze participanten betrokken is, zal grote invloed hebben op de positie van de WFIA. Een punt van aandacht was de opbouw van een weerstands vermogen, dat zowel door de Raad van Toezicht als door de Raad van Participanten in het kader van een gezonde bedrijfsvoering noodzakelijk wordt geacht. In het afgelopen jaar kon hier verder inhoud aan worden gegeven. De komende bezuinigingen, de onzekere situatie van de ROM en de gevolgen voor de WFIA

onderbouwen nog eens de noodzaak van het hebben van een weerstandsvermogen. De Raad van Toezicht zal de financiële en operationele resultaten van de organisatie ook in 2013 nauwkeurig monitoren. De ontwikkeling van een ROM Zuidvleugel in Zuid-Holland, waarbij een aantal participanten van de WFIA betrokken is, heeft mogelijk gevolgen voor de toekomst van de WFIA. De Raad van Toezicht wil ook in het komende jaar nadrukkelijk betrokken blijven bij de ontwikkeling van de organisatie. In 2013 zal ook afscheid genomen gaan worden van onze directeur, Imanda Wapenaar. Imanda gaat, nadat ze 12 jaar op voortvarende wijze leiding heeft gegeven aan de WFIA, met pensioen. Wij zijn Imanda buitengewoon erkentelijk voor haar inzet, betrokkenheid en haar liefde voor het werk. Wij kijken dan ook met voldoening terug op onze samenwerking. De raad bestond in 2012 uit Joop van Oosten (voorzitter), Rijk van Marion en Annette Nijs. De Raad van Toezicht verwacht in 2013 in dezelfde samenstelling actief te zijn.

Op de foto v.l.n.r.: R. van Marion, A. Nijs, J. van Oosten.



Verslag Raad van Participanten Stichting WestHolland Foreign Investment Agency wordt gevormd door zes participerende overheidsorganen en de Kamer van Koophandel Den Haag. De zeven participanten leveren elk één lid van de Raad van Participanten van de WFIA. De raad komt regelmatig bijeen voor overleg, waarbij informatie over lopende zaken wordt uitgewisseld en de acquisitiestrategie wordt afgestemd. Nieuwe ontwikkelingen binnen het werkgebied van de verschillende gemeenten, de Kamer van Koophandel en de Provincie Zuid-Holland worden gedeeld om eventueel ten gunste van internationale acquisitie te worden ingezet. Het jaar 2012 was het 13e jaar dat de WestHolland Foreign Investment Agency zich in opdracht van participanten heeft ingezet om buitenlandse bedrijven en investeringen aan te trekken en te behouden. Dit doet de WFIA niet alleen. De WFIA heeft een leidende rol op het gebeid van de acquisitie van buitenlandse bedrijven in de samenwerking tussen gemeenten,

Op de foto’s v.l.n.r.: R. Strijk, E. van de Lustgraaf, J. van der Tak, B. Emmens, E. van Vliet, H.P.M. Kool en P. Guldemond.

Kamer van Koophandel, de Provincie Zuid-Holland, de NFIA, en de acquisitiepartners in de regio. Dit netwerk vormt een geoliede machine die mede ten grondslag ligt aan de groei van de resultaten van buitenlandse acquisitie. Voor het tweede jaar op rij zijn 40 projecten succesvol afgerond. Een resultaat om trots op te zijn. De regio WestHolland heeft veel te bieden aan buitenlandse bedrijven. Aanwezige sectoren als Security, Life Sciences, Biotechnologie, Olie en Gas, IT en Telecom zijn goed georganiseerd en opereren steeds internationaler. Vertegenwoordigers uit deze sectoren zijn vaker bereid om zich in te zetten voor groei van de sector en stellen de deuren van de onderneming open voor samenwerking, ook met buitenlandse partijen. De ontwikkelingen binnen The Hague Security Delta zijn hier een voorbeeld van. Ook het gereed komen van de Bioprocess Pilot Facility op de Biotechcampus Delft laat zien dat samenwerking op innovatiegebied de toekomst heeft. Het Leiden Bio Science Park is al jaren

een voorbeeld van hoe verschillende partijen in een kenniscluster succesvol samenwerken. Buitenlandse investeerders en bedrijven brengen nieuwe kennis, werkgelegenheid en investeringen. Volgens Internationaliseringsmonitor 2012 van het CBS hebben ze ook een grotere kans om te overleven dan Nederlandse bedrijven. De oorzaak hiervoor is dat buitenlandse bedrijven veelal omvangrijker starten en bovendien kunnen terugvallen op het kapitaal van de moedermaatschappij. WFIA’s successen in 2012 op het gebied van Investor Relations laten eenzelfde beeld zien. Enkele buitenlandse bedrijven die al een aantal jaren in WestHolland gevestigd zijn hebben in 2012 besloten fors te investeren om de komende drie jaar te kunnen groeien. In 2012 is een start gemaakt met een regionale ontwikkelingsmaatschappij in Zuid-Holland, de ROM Zuidvleugel. De ROM

gaat zich onder andere bezighouden met ontwikkeling, innovatie, financiering, participatie, marketing en promotie. Hierdoor ontstaat mogelijk een overlap met de activiteiten van de WFIA. Op het moment van schrijven van dit verslag is niet duidelijk hoe de regionale structuur op het gebied van acquisitie van buitenlandse bedrijven en investeringen er in de toekomst uit zal zien. De WFIA is uitstekend voorbereid om deze taak binnen of buiten de ROM Zuidvleugel te vervullen. H.P.M. Kool, B. Emmens, P. Guldemond, R. Strijk, E. van de Lustgraaf J. van der Tak, E. van Vliet



Resultaten op hoofdlijnen In 2012 heeft de WFIA 40 projecten succesvol afgerond, een evenaring van het resultaat uit 2011. Bij 32 projecten is sprake van de acquisitie van een nieuw buitenlands bedrijf. Zeven projecten vielen onder het Investor Relations programma waarbij de WFIA actief assistentie heeft geboden en advies heeft gegeven bij uitbreiding, verhuizing of consolidatie van een buitenlands bedrijf dat al een vestiging in Nederland heeft. Eén project valt in de categorie Matchmaking: Het Russische investeringsfonds Rusnano werd door de WFIA in contact gebracht met het Delftse bedrijf Mapper Lithografie. Uiteindelijk leidde dit tot een investerings overeenkomst van 80 miljoen euro en de groei van Mapper in Delft. (Zie de fotoreportage voor meer informatie over dit project.)

Het afronden van 40 projecten in 2012 leverde direct 168 nieuwe banen op. De bedrijven hebben elk individueel uitgesproken in de komende jaren te groeien. De verwachting is dat bij deze bedrijven na drie jaar in totaal 889 nieuwe banen zijn gecreëerd. In de laatste vier verslagjaren van de WFIA is deze prognose niet zo hoog geweest..

‘our ambition is to be the most fun and respected social entertainment network in the world and help improve over a billion lives through gaming. Our key to making this a reality is our network, where players, developers, and charities can come together, interact, and generate donations for their favorite causes just by engaging in the gaming and social-media activities they are already a part of!’ Adam Palmer Founder & Chief Executive Officer Gramble.

Begin 2012 kwam Gramble, in contact met de WFIA. Na een opstartperiode van 2 maanden waarin de WFIA Gramble adviseerde over verschillende ondernemingsstructuren en introduceerde bij verschillende dienstverleners heeft het bedrijf een snelle groei doorgemaakt. In het Igluu bedrijfsverzamelgebouw startte Gramble met het huren van een flexwerkplek, inmiddels bezet Gramble een hele verdieping in het pand. Het jonge bedrijf viel in de prijzen bij de Baby Tycoon Award verkiezing en was genomineerd voor de people’s choice bij ‘The Europas awards’ voor technology startups in Berlijn.

Opvallend is dat de bedrijven die in 2012 een investerings beslissing namen een stuk optimistischer zijn dan de bedrijven die dat deden in 2011. De 40 projecten die in 2012 succesvol

werden afgerond, prognosticeerden bij elkaar een werkgelegenheid van 889 banen na drie jaar. In 2011 was de prognose bij een gelijk aantal succesvolle projecten nog 482 nieuwe banen. Het aandeel Investor Relations projecten ligt al een aantal jaren rond de 20% van het totaal aantal succesvolle projecten. In 2012 zijn zeven Investor Relations projecten succesvol afgerond, net als in 2011. Dit jaar zijn de Investor Relations projecten echter groter in omvang: Multinationals Avery Dennison uit de Verenigde Staten, Tech Mahindra uit India en APM Terminals uit Denemarken

Soort project

Aantal projecten

Nieuw gecreëerde banen

Totaal aantal nieuwe banen na drie jaar

Nieuw gevestigde bedrijven

32

93

475

Investor Relations

7

75

364

Matchmaking

1

-

50

Totaal

40

168

889



breidden uit. Daarnaast besloot Damco, zusteronderneming van APM Terminals, om het wereldwijde hoofdkantoor vanuit Kopenhagen naar Den Haag te verplaatsen.

Herkomst projecten

De zeven bedrijven die in 2012 als succesvol Investor Relations project zijn aangemerkt hadden begin 2012 bij elkaar 533 werknemers in dienst. Door uitbreiding zijn daar in 2012 direct 75 banen bijgekomen en de prognose is dat over drie jaar bij elkaar 364 extra arbeidsplaatsen zijn gecreëerd. Uitgedrukt in werkgelegenheid is dat 40% van het totaal resultaat van de WFIA in 2012.

18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Herkomst projecten Al een aantal jaar is de herkomst van de meeste WFIA projecten Azië, met hierin een groot aandeel voor China. In 2012 kwamen 14 projecten uit China. Uit vier andere Aziatische landen waar de WFIA actief op inzet kwam elk één project. Na Azië is Noord-Amerika het werelddeel met het hoogste resultaat: zeven nieuwe bedrijven en één Investor Relations project. Ook uit verschillende delen van Europa kwamen investeringen richting WestHolland. Naast de Europese prioriteitslanden Rusland en het Verenigd Koninkrijk betreft dit ook enkele landen waar de WFIA minder prioriteit aan geeft. Echter, door de toenemende inzet op nieuwe media slaagt de WFIA erin om ook in deze landen in contact te treden met potentiële nieuwe vestigers.

Zuid-Korea (1) Taiwan (1) Japan (1) India (1) China (14) Spanje (1) Ierland (1) Frankrijk (1) Duitsland (1) Denemarken (2) Rusland (3) Verenigd Koninkrijk (3) Canada (1) Verenigde Staten (7)

Azië

Europa

Noord-Amerika

ROW

Australië (1) Brazilië (1)

‘The Netherlands has a long history in horticulture. We want to learn from the Dutch in upscaling production and developing crops through seed breeding. The Oostland greenhouse and horticulture area provides the perfect platform to cooperate with companies and knowledge institutes.’ Yang Ming Chief Executive Officer of Shouguang vegetable industry (op de foto links).

Dit Chinese bedrijf uit de stad Shouguang in de provincie Shandong, de voornaamste productieregio voor groente en fruit in China, toonde in augustus 2011 interesse om te investeren in productie en innovatie van gewassen en zaden. Na vier Fact Finding Visits in de tuinbouwgebieden in het Westland en Oostland kwam Shouguang Vegetable Industry uiteindelijk een koop overeen van een kas van ca. 40.000 m2 in Lansingerland.



★ Nieuwe acquisitie ● Investor Relations ly Matchmaking

Bedrijfsactiviteit projecten

Van lead naar project

Bedrijven, actief in de sector IT & Telecom, vormen het grootste aandeel in het jaarresultaat van 2012. Deze bedrijven beslaan een groot deel van het brede spectrum binnen IT & Telecom: van gameontwikkeling tot telecom infrastructuur, microchip productie-units en softwareontwikkeling.

Meer dan de helft van de bedrijven die in 2012 naar WestHolland uitbreidden deed dat met een kantoorfunctie in de vorm van een Marketing & Sales kantoor (M&S) of een (Europees) hoofd kantoor. Opvallend is het aantal distributie centers. Deze bedrijven vestigden zich in de voor distributie geschikte locaties in Zoetermeer en Lansingerland.

Voordat een project succesvol kan worden afgesloten doorloopt het twee fases binnen de organisatie van de WFIA. Een bedrijf dat interesse toont in uitbreiding naar Europa krijgt onder bepaalde voorwaarden de status ‘lead’ in de WFIA database. Wordt de interesse van het bedrijf concreet, dan verandert de status van ‘lead’ in ‘project’. Deze bedrijven dienen een Intake Letter te tekenen waarop staat vermeld welke diensten de WFIA gaat verlenen en wat de activiteiten van de mogelijke vestiging in WestHolland zullen zijn. Een project is succesvol afgesloten na registratie van het bedrijf in het Kamer van Koophandel register en het ondertekenen van een Confirmation letter. Op de Confirmation letter vermeldt het bedrijf het aantal werknemers bij de start van

De bijdrage van de sectoren Olie & Gas, Life Sciences en Zakelijke dienstverlening is al jarenlang ongeveer gelijk. Het Leiden Bio Science Park is een stabiele factor en kan op blijvende belangstelling rekenen. Den Haag behoudt de aantrekkingskracht als stad voor activiteiten in de upstream Olie en Gas sector en zakelijke dienstverlening. Onder de categorie ‘Anders’ vallen

011 1-10 -201 1 1-12 -201 1 1-2201 2 1-4201 2 1-6201 2 1-8201 2 1-10 -201 2 1-12 -201 2 1-2201 3

Sectoren

1

★ ★ ★

1-82

★ ★

ig

ly

1-6201

● ●

over

★ ★ ★ ★

100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40

Nieuwe media Sinds Sinds 2010 zet de WFIA actief in op het genereren van leads via nieuwe media. Hierbij wordt gebruik gemaakt van online platforms als LinkedIn en Twitter, maar ook van ‘Search Engine Optimization’ het verkrijgen van een hoge notering bij zoekopdrachten in bijvoorbeeld Google of Yahoo. In 2010 is met een campagne op het Engelstalige gedeelte van het internet gestart. Inmiddels zijn ook voor andere markten

lopende projecten en leads 2011-2012

■ Leads ■ Lopende projecten

ribu tie cent er

ng & Sale s

ers and

Gas

★ ★ Oil &

rity

★ ★ Secu

istic

s

★ Log

ness

● ●

★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

Res Dev earch & elop men t

ROW

★ ★ ★

★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

het bedrijf, en het geprognosticeerde aantal na een periode van 3 jaar. Deze aantallen worden jaarlijks na 3 jaar gemonitord, zodat we weten hoe het de bedrijven is vergaan. Dankzij extra inzet op’ lead generation’ in het laatste kwartaal is de portefeuille leads exponentieel toegenomen, zie onderstaande tabel. Naast de aantrekkende economie in bepaalde markten, liggen de inspanningen van de WFIA op het gebied van nieuwe media hieraan ten grondslag.

Dist

Noord-Amerika

★ ★ ★

● ● ● ● ●

Mar keti

Europa

★ ★ ★ ★

★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

(Eur op fdka ees) ntoo r

Azië

●

Agri busi

om

★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

● ●

project per Activiteit

ly ● ●

Dien Zakeli jk stve rlen e ing Life Scie nce

12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

projecten per sector

★Nieuwe acquisitie ● Investor Relations lyMatchmaking

Tele c

340 320 300 280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0

IT &

arbeidsplaatsen per werelddeel

Verwachte arbeidsplaatsen na 3 jaar: Azië 329 (¢), Europa 229 (¢), Noord-Amerika 155 (¢), ROW 176 (¢).

projecten die betrekking hebben op de sectoren education, construction, automotive, self adhesive materials, energy en trading.

Hoo

Arbeidsplaatsen bij aanvang: Azië 40 (¢), Europa 87 (¢), Noord-Amerika 22 (¢), ROW 19 (¢).


‘Met de investering van Rusnano kunnen we onze machine doorontwikkelen en de lithografiemarkt gaan betreden.’ Bert-Jan Kampherbeek CEO van Mapper Lithography (op de foto geheel rechts).

Eind 2010 kwam een medewerker van WFIA tijdens een businesstrip in Rusland in contact met investeringsfonds Rusnano. Een tegenbezoek aan Nederland volgde in 2011. Hierbij stond een bezoek aan Delft op het programma. Na introductie door Science Port Holland werd Mapper Lithography in het programma opgenomen. Hier is de kiem gelegd voor een investering van 40 miljoen euro door Rusnano in Mapper Lithography.


campagnes ontwikkeld, zoals voor China, Turkije, Rusland en Brazilië. Deze landen vereisen een individuele aanpak in de moedertaal, op lokale online platforms en lokale zoekmachines. De inzet van nieuwe media bleek afgelopen jaar uiterst succesvol. Naast het generen van leads levert het ook een bijdrage aan de branding van de WFIA in het algemeen. Alle WFIA persberichten omtrent nieuwe vestigingen van buitenlandse bedrijven, testimonials van deze bedrijven, en berichten over het vestigingsklimaat werden, naast de traditionele communicatie kanalen zoals nieuwsbanken, e-mail en direct mail ook via social media verspreid. Dit droeg bij aan de branding van Westholland wereldwijd, maar ook in lokale netwerken.

Online Strategie China Met name de inzet op internetplatforms in China werpt zijn vruchten af. Het aantal online informatieverzoeken vanuit China is aanzienlijk gegroeid. Het totaal aantal aanvragen via de website is in 2012 met de helft toegenomen ten opzichte van 2011. De inzet van een vooraf uitgedachte online Strategie, gericht op China, droeg in 2012 flink bij aan de branding van de regio WestHolland als gunstige vestigingslocatie. Naast de website www.westholland.cn, was de WFIA actief op Chinese social media zoals Baidu, Weibo, Youko. Dit resulteerde in een toename van leads. Daarnaast is de WFIA in 2012 online campagnes gestart voor Rusland, Turkije en Brazilië, welke in 2013 worden uitgerold.

WFIA pagina op Weibo, de equivalent van Twitter.

Diverse online platforms waarop de WFIA vertegenwoordigd is.

WFIA pagina op zoekmachine Baidu.



Het internationale vestigingsklimaat Voor het aantrekken en consolideren van buitenlandse bedrijven en investeringen is een gunstig en duurzaam internationaal vestigings- en investeringsklimaat cruciaal. Het op peil houden van dit klimaat is een statutaire taak van de WFIA. Circa één derde van de dagelijkse activiteiten van de WFIA-medewerkers omvat het bijdragen aan de verbetering van het vestigingsklimaat. De activiteiten zijn te verdelen in drie categorieën: 1 Signaalfunctie: signalen uit contacten met buitenlandse bedrijven worden gebundeld en bij de verantwoordelijke overheden of dienstverleners neergelegd. 2 Klankbordfunctie: Overheden of commerciële initiatief nemers vragen de WFIA om mee te denken over evenementen, strategieën of beleid. 3 Vliegwielfunctie: Projecten of initiatieven die een zetje in de rug nodig hebben kunnen door middel van de inzet van het WFIA netwerk over de streep worden getrokken. De drie functies komen samen op de najaarsbijeenkomst Get Connected of op één van de andere netwerkbijeenkomsten waar de WFIA aan bijdraagt. In de volgende alinea’s zijn enkele activiteiten uit 2012 uitgelicht:

De gasten van the The Hague Japanese Club voorafgaand aan de wedstrijd ADO-Utrecht.

Sportactiviteiten In 2010 is op initiatief van de WFIA the The Hague Japanese club opgericht. Medewerkers van Japanse bedrijven in de regio en hun families komen sindsdien geregeld bijeen. Dit najaar waren de leden van the The Hague Japanese club op uitnodiging van ADO en Kyocera, de Japanse sponsor en naamgever van het stadion, te gast bij de wedstrijd ADO-Utrecht. Het programma bestond uit een rondleiding langs de kleedkamers en op het veld, lunch en het bijwonen van de wedstrijd vanaf de business seats. Sinds 2010 levert de WFIA een bijdrage aan de Indo Dutch Cricket League (IDCL). Het hoogtepunt van de IDCL is het jaarlijkse 20/20 toernooi dat 30 april jl. werd georganiseerd op de velden van VCC in Voorburg. De Bangalore Knights, een team bestaande uit Indiërs uit de omgeving van Bangalore won de finale.


In 2012 heeft een WFIA team meegelopen in de City Pier City halve marathon. Een team van acht deelnemers werd ingeschreven, waaronder vier WFIA-ers en Remco Buurman, de Managing Director van de Rotterdam Investment Agency (RIA).


Nieuwe markten in Oost-Europa Vanwege de groeiende economie in Rusland richt de WFIA zich sinds 2010 actief op het aantrekken van Russische bedrijven. Ook andere voormalig sovjet republieken ontwikkelen zich in hoog tempo. Wit-Rusland bijvoorbeeld, biedt een breed aanbod in het outsourcen van IT-diensten. In samenwerking met het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering (NCH) en de Russische brancheorganisatie Russoft organiseerde de WFIA een matchmaking event. Hier namen 20 bedrijven uit Rusland en Wit-Rusland aan deel waaronder enkele voorname spelers zoals de Russische zoekmachine Yandex en Softwareontwikkelaar Artezio. Ook in 2012 is door de ambassades van Oekraïne en Oezbekistan contact gezocht met de WFIA. Vooral op het gebied van landen tuinbouw zijn er raakvlakken met deze twee landen.

regionale WFIA netwerk verder bekend te laten worden met de mogelijkheden van The Hague Security Delta heeft het jaarlijkse Get Connected event in het Nederlands Forensisch Instituut plaats gevonden.

High Tech Tuinbouw Binnen WestHolland bevinden zich twee tuinbouw expertises: glastuinbouw en bollenteelt. WFIA ondersteunt al langer glastuinbouw initiatieven in het Westland en Oostland. In 2012 heeft de WFIA een nieuw initiatief van het Innovatie- & Demonstratiecentrum Bollenstreek ondersteund. Het IDC tracht een innovatieslag te maken en samenwerking te zoeken op gebieden waar die nu nog niet is, bijvoorbeeld met ESA/ ESTEC en organisaties actief in de groene biotechnologie.

Advisor to the board van het NFI, Marcel van der Steen, spreekt over Boven: de Banglore Knights vieren de winst van de IDCL 20/20 2012.

ontwikkelingen binnen de forensische opsporing.

Onder: het WFIA team dat meeliep met de City-Pier-City-Loop.

De deelnemers aan het IDC programma.

Ruimtevaarttechnologie wordt steeds civieler

Matchmaking gesprekken in volle gang.

The Hague Security Delta In 2012 hebben de ontwikkelingen binnen The Hague Security Delta een vlucht genomen. De WFIA was betrokken bij het opstellen van het bidbook voor het organiseren van de ASIS European Security Conference & Exhibition in Den Haag in 2014. Daarnaast droeg de WFIA bij aan het ontwikkelen van een gerichte acquisitiestrategie voor de komende jaren. Om het

De contacten van de WFIA met de verschillende organisaties die zich binnen WestHolland bezighouden met Ruimtevaart zijn er sinds oprichting in 2000. De resultaten in deze sector bleven echter uit. Inmiddels biedt de Ruimtevaart-industrie meer mogelijkheden voor het aantrekken van investeringen. Satelliet toepassingen op het gebied van telecom en logistiek zijn groeiende. En met de komst van de ESA-BIC incubator is er een plek en een netwerk waar buitenlandse partijen zich bij aan kunnen sluiten. WFIA trad in 2012 op als intermediair tussen de verschillende partijen die binnen WestHolland met Space bezig zijn en heeft zich sterk gemaakt voor de internationaliseringskansen in deze sector binnen de regionale economische bestuursoverleggen.

Workshop Investor Development Leiden De NFIA, initiator van het Investor Development programma, organiseerde dit voorjaar landelijk drie workshops waarin het Investor Development programma centraal stond. WFIA organiseerde de workshop voor het westelijk gedeelte van het land op 10 mei in het auditorium in de BioPartner op het Leiden Bio Science Park. Te gast waren vertegenwoordigers van amsterdam in business (aib), Invest Utrecht en de Rotterdam Investment Agency. Namens de WFIA waren vertegenwoordigers van de 27 gemeenten en de acquisitiepartners in WestHolland uitgenodigd. Voorafgaand aan de workshop was er een rondleiding over het Leiden Bio Science Park, waarin de succesfactoren van park naar voren kwamen.



Bestuurs- /directieverslag Doelstelling De WFIA is in 2000 opgericht met als doelstelling het aantrekken van nieuwe buitenlandse bedrijven en werkgelegenheid en het voorkomen van versnippering van acquisitie activiteiten in de regio. De Participanten van de WFIA zijn de gemeenten Den Haag, Delft, Leiden, Zoetermeer, Lansingerland, het Stadsgewest Haaglanden en Kamer van Koophandel Den Haag. De WFIA fungeert ook als acquisitie organisatie voor de provincie Zuid-Holland. Samen met de participanten werken wij aan de internationale profilering van onze regio als belangrijke vestigingslocatie voor buitenlandse bedrijven. De WFIA adviseert en assisteert internationale bedrijven bij vestiging, uitbreiding, krimp en herlocatie. Algemeen Mede dankzij de goede samenwerking tussen diverse betrokken partners heeft onze regio een uitstekend vestigingsklimaat en bleef het een aantrekkelijke locatie voor internationale bedrijven om zich te vestigen ondanks de economische crisis die in Europa en wereldwijd nog goed merkbaar was. Ook in 2012 hebben we onze target ruim weten te behalen met 40 succesvol afgeronde projecten (inclusief 7 investor relations projecten). De nieuw gevestigde buitenlandse bedrijven en de investor relations projecten hebben tezamen aangegeven in de door hen zelf ingevulde en ondertekende 'confirmation letters' dat zij verwachten met 168 arbeidsplaatsen te starten en verwachten door te groeien naar 889 arbeidsplaatsen na 3 jaar. Ook de portefeuilles met lopende projecten en investor relations projecten zijn goed gevuld. Mede dankzij extra inspanningen in het laatste kwartaal is het aantal leads toegenomen.

Baten Alle participanten, Provincie Zuid-Holland en de NFIA hebben in 2012 volgens afspraak bijgedragen. Ook in het afgelopen jaar hebben we gehoor gegeven aan de opdracht van zowel de Raad van Participanten als de Raad van Toezicht om te werken aan verdere versterking van het weerstandsvermogen. Teruggave van BTW gelden, met terugwerkende kracht uit het BTW Compensatiefonds, door de participanten, heeft het ons mogelijk gemaakt het weerstandsvermogen verder te versterken. Aan het einde van het boekjaar is een extra bijdrage van € 200.000 van gemeente Den Haag ontvangen, in te zetten in een periode van drie jaar ten behoeve van een aantal specifieke projecten : o.a. the Hague Security Delta (HSD), WTC The Hague International Business Club, Oost-Azië en het Investor Relations programma. In 2012 is hiervan volgens afspraak € 11.416 besteed. Lasten Er is extra ingezet op ‘lead generation’ in de doellanden, waardoor aan Acquisitie doellanden iets meer is uitgegeven dan begroot. Vooral de portefeuille met leads hebben we daarmee versterkt. Er is wederom zorgvuldig op reis- en verblijfskosten gelet en er is aanzienlijk meer gewerkt met sociale media, wat de druk- en portokosten omlaag bracht, maar ook meer acquisitie resultaat via deze media opleverde. Het was ook dit jaar nauwelijks nodig om gebruik te maken van uitzendkrachten. In 2012 zijn, éénmalig, extra kosten gemaakt voor de – ook door de Gemeente Den Haag gewenste – verhuizing naar de meer internationale werkomgeving in het WTC Den Haag. De nieuwe huisvesting bevalt goed en heeft geleid tot lagere huurlasten. De relocatiekosten van 35.843 euro zijn éénmalig in 2012 geboekt. Een bedrag van € 71.500 is opgenomen onder de post 'overige personeelskosten' inzake interim-management en initiële

wervingskosten van een opvolger van de huidige directeur die in de loop van 2013 de pensioengerechtigde leeftijd zal bereiken. Resultaat Reeds in eerdere jaren hebben zowel de Raad van Toezicht als de Raad van Participanten er bij de directie op aangedrongen een groter weerstandsvermogen op te bouwen om het hoofd te kunnen bieden aan door participanten aangekondigde bezuinigingen in de komende jaren en mogelijke frictiekosten bij een eventueel gedwongen inkrimping. Ook de externe accountant heeft met het oog op de continuïteit van de organisatie gewezen op de noodzakelijkheid van het opbouwen van voldoende weerstandsvermogen, mede gezien het feit dat de organisatie bij tekorten niet kan terugvallen op de contribuanten. In 2012 zijn we er wederom in geslaagd om door middel van een stringent begrotingsbeleid en uitkeringen door participanten uit het BTW -compensatiefonds uit eerdere jaren, een overschot op de exploitatie te behalen. De opbouw van de reserve heeft in het afgelopen jaar de gewenste omvang bereikt. De organisatie kan hiermee de verwachte terugloop van inkomsten voorlopig het hoofd bieden en werken aan alternatieve oplossingen. Personeelszaken Er vonden in 2012 geen grote wisselingen in het personeels bestand plaats. Een accountmanager is overgestapt naar de NFIA; zij werkt nu op het buitenkantoor in San Francisco. In haar plaats is in mei een nieuwe accountmanager aangenomen. Verwachting 2013 Zoals eerder vermeld, zal door meer en beter gebruik van nieuwe media niet alleen besparingen, maar ook meer resultaten worden behaald. De portefeuille met lopende projecten en leads is, mede dankzij extra inzet goed gevuld. Uit de groeimarkten China en

Rusland verwachten we wederom goede resultaten te behalen, terwijl vooral Noord-Amerika en het Verenigd Koninkrijk een belangrijke bron voor acquisitie van nieuwe bedrijven zullen blijven. Op nieuwe sectoren als de Security sector in het kader van The Hague Security Delta (HSD) en opkomende markten als Turkije, Brazilië en India zal extra worden ingezet. Het Investor Relations Programma, gericht op de reeds gevestigde buitenlandse bedrijven in onze regio is zeer effectief gebleken en zal ook in het komende jaar wederom planmatig worden uitgevoerd. Een aantal participanten heeft per brief (zoals statutair bepaald een kalender jaar vooraf) laten weten dat zij per 2014 hun deelname in de WFIA willen beëindigen. Ook de subsidie van Provincie Zuid-Holland zal dan beëindigd worden. Zij allen zetten in op de ROM-Zuidvleugel. Daarnaast is er grote onduidelijkheid over de continuïteit van de bijdrage van Kamer van Koophandel Den Haag. Gezamenlijk kan dit een verlies beteken op de inkomsten voor de WFIA van ongeveer € 487.500 in 2014. Op het moment van schrijven van dit jaarverslag is niet duidelijk waartoe de gesprekken zullen leiden voor de WFIA, binnen of buiten de ROM, verdergaande samenwerking binnen de Metropool Regio, of anderszins. In 2013 is het daarom onze opdracht om toe te werken naar een gewijzigde situatie in de toekomst. We zullen in staat moeten zijn bezuinigingen en hogere kosten het hoofd te bieden om onze belangrijke taak te blijven uitvoeren: het aantrekken van sterke innovatieve buitenlandse bedrijven, die nieuwe werkgelegenheid met zich meebrengen en bijdragen aan de economische kracht van de regio. Den Haag, 19 februari 2013, Imanda Wapenaar

24 | wFIA jaarverslag 2012


Financiën Balans per 31 december 2012, Stichting WestHolland Foreign Investment Agency Activa

31-12-2012 €

Vaste Activa Materiële vaste activa Computerapparatuur Inventaris

31-12-2011 €

€

49.528

-

43.963

54.211 93.491

Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Overige vorderingen Overlopende activa

128.993

Passiva

105.699

Totaal generaal

304.003

346.701

788.167

137.650 538.562

1.185.661

31-12-2012

Stichtingskapitaal Algemene reserve Kortlopende schulden Vooruit ontvangen bijdragen Crediteuren Loonheffingen Overlopende passiva

241.002

71.647

€

€

54.211

103.363

Liquide middelen Totaal generaal

Staat van Baten en Lasten over 2012, Stichting WestHolland Foreign Investment Agency

31-12-2011 €

€

484.232

€ 382.474

413.318

-

26.121

6.278

34.990

43.678

227.000

106.132 701.429

156.088

1.185.661

538.562

Baten Bijdragen Lasten Acquisitie doellanden Personeelskosten Afschrijvingen Overige kosten Som der lasten Som der baten en lasten Financiële baten en lasten Bijzondere baten en lasten Resultaat der baten en lasten

Saldo 2012

Budget 2012

Saldo 2011

€

€

€

1.543.968

1.533.968

1.798.968

659.214

623.000

638.934

706.174

638.500

591.752

21.468

19.000

19.983

274.327

255.500

227.652

1.661.183

1.536.000

1.478.321

(117.215)

(2.032)

320.647

10.506

4.000

6.986

208.467

-

23.209

101.758

1.968

350.842



Controleverklaring van de onafhankelijk accountant bij de jaarrekening

Controleverklaring van de onafhankelijk accountant bij opgave jaarresultaten

Aan de directie en de Raad van Toezicht van Stichting WestHolland Foreign Investment Agency

Aan de Raad van Toezicht van Stichting WestHolland Foreign Investment Agency

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Opdracht

Oordeel Naar onze oordeel zijn de gegevens zoals vermeld in de opgave in alle van materieel belang zijnde aspecten juist weergegeven in overeenstemming met in de confirmation letters weergegeven informatie.

Wij hebben de jaarrekening 2012 van Stichting WFIA te Den Haag gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de Stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de in Nederland geldende grondslag voor de financiële verslaggeving RJ 640 voor Organisaties zonder winststreven. De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de

toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaam heden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van stichting WFIA per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeen stemming met de in Nederland geldende grondslagen voor de financiële verslaggeving RJ 640 voor Organisaties zonder winststreven. Rotterdam, 19 februari 2013 Mazars Paardekooper Hoffmann N.V. Was getekend, Drs. S. Boomman RA

Ingevolge uw opdracht hebben wij de opgave betreffende het aantal in Nederland gevestigde bedrijven welke door bemiddeling in 2012 van Stichting Westholland Foreign Investment Agency te Den Haag tot stand gekomen zijn gecontroleerd. De opgave is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting ten behoeve van het vaststellen van het aantal gevestigde bedrijven en de daarbij ontstane arbeidsplaatsen, welke door bemiddeling in 2012 van Stichting WestHolland Foreign Investment Agency tot stand gekomen zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een controleverklaring inzake deze opgave te verstrekken.

De opgave op basis van de confirmation letters bevat de volgende samengevatte gegevens voor het jaar 2012. Nieuw gevestigde bedrijven · Aantal gevestigde bedrijven · Aantal werknemers bij de start · Prognose aantal werknemers over 3 jaar

32 93 475

Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de opgave geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van relevante gegevens.

Matchmaking · Aantal gevestigde bedrijven · Aantal werknemers bij de start · Prognose aantal werknemers over 3 jaar

1 0 50

Investor relations · Aantal bedrijven · Aantal werknemers bij de start · Prognose aantal werknemers over 3 jaar

7 75 364

Primair hebben wij bij onze controle gebruik gemaakt van de door de betreffende bedrijven gedane schriftelijke opgaven (confirmation letters), aangaande het aantal gecreëerde en te creëren arbeidsplaatsen. Op de inhoud van de confirmation letters is geen accountantscontrole toegepast.

Rotterdam, 11 januari 2013 Mazars Paardekooper Hoffmann N.V. Was getekend, Drs. S. Boomman RA



Bijlage

Maeson Ethard

Account manager/ business advisor

Security, Aerospace

Raad van Participanten per 31-12-2012 H.P.M. Kool, wethouder Den Haag; Voorzitter, B. Emmens, wethouder Zoetermeer; Vice-Voorzitter, P. Guldemond, wethouder Delft, R. Strijk, wethouder Leiden, E. van de Lustgraaf, directeur Kamer van Koophandel Den Haag, J. van der Tak, portefeuillehouder Stadsgewest Haaglanden, E. van Vliet, burgemeester Lansingerland.

Verenigde Staten oost, Verenigd Koninkrijk, Canada, Brazilië, Scandinavië

Patrick Bos

Senior Account manager/ business advisor

Korea, Rusland, China

Industrial Biotech, Gaming, Cleantech

Raad van Toezicht per 31-12-2012 J. van Oosten, A. Nijs, R. van Marion.

Christine Schroeder Account manager/ business advisor

Taiwan, Korea, Japan

Xiaoling Sun (parttime)


China

Roy Fu (parttime)


China, Singapore

Online Marketing

Den Haag Marketing

Ed van der Feer (parttime)


China

Hoofdkantoren, Zakelijke dienstverlening

Den Haag

Shumei Sheng (parttime)

Beijing: Account manager/ China business advisor

Philip Meijer

Special Projects

Niels Krol

Account manager

Laurens Kok

Communication Manager Foreign Investor Relations Water Management

Delft, Science Port Holland

Peter Scheffers

Information Management & Online Marketing

Online Contacts

Overzicht medewerkers per 31-12-2012 Naam

Functie

Gebied

Sector

Contact voor

Imanda Wapenaar

Directeur

Arthur Steenmeijer

Manager General Affairs

Heleen Fokkens

Office manager

Lisa Pieters

Assistant Office manager

Lissa Boxy


Verenigde Staten West, Canada, Verenigd Koninkrijk, Scandinavië

Life Sciences, Telecom, Industrial Biotech

Wim Rutgers


Verenigde Staten, India, Verenigd Koninkrijk, Scandinavië, Turkije

Olie en Gas, Space Leiden, Leiden Bio Science Park, Medical Delta

Den Haag, Kamer van Koophandel, NAP Provincie Zuid-Holland, Lansingerland Rest van de Wereld

Den Haag, Zoetermeer, Rijswijk, Provincie Zuid-Holland Assistent contact Raad van Participanten en Raad van Toezicht

Zoetermeer, Medical Delta, Leiden Bio Science Park

Kantoor Beijing

Foreign Investor Relations Agribusiness Management

Stadsgewest Haaglanden, Steenworp, Lansingerland, Holland-Rijnland, WTC The Hague

30 | wFIA jaarverslag 2012

Colofon Uitgave: WFIA, Den Haag 2013 Tekst en eindredactie: WFIA, Den Haag Concept en ontwerp: Maartje Schuurmans, Den Haag Fotografie: Ilya van Marle, Den Haag (pag.4 t/m 7, 10, 13, 16), Sanneke Fisser (pag. 8: foto van R. Strijk) Druk: !mpressed druk en print, Pijnacker

5 jaar investor relations programma | wFIA | 1

wfia 5 jaar investor relations programma

Inhoudsopgave 5 jaar Investor Relations Programma Facts & figures

5 6

Zes projecten in beeld gebracht APM Terminals Astellas AVerMedia Avery Dennison Kuka O3b Networks

9 10 12 14 16 18 20

Colofon

22

4 | wFIA | 5 jaar investor relations programma

Samsung Chiyoda Corporation Wuxi Hongda Unicon Europe T-Systems Moser Baer Institute For War & Peace Reporting Huawei Fashion-Power Group Damco Berlitz AverMedia Tech Mahindra Rusnano Netgames Arena Monsanto International Water Association DeHeng Law Offices Cheil NeqLab Research M&M garden Kuka Global Pacific & Partners Emergo Group Badiarov Violins Onis Attachmate FLE ZTE Aramco Overseas Company


Vijf jaar Investor Relations programma De regio WestHolland herbergt vele vooraanstaande multinationals van buitenlandse origine. Het Duitse Siemens is in Den Haag gevestigd sinds 1879. IKEA in Delft is al 20 jaar één van de grootste werkgevers van de stad. Jacobs Engineering en Heerema Marine Contractors bieden samen met de buitenlandse bedrijven op het Bio Science park werk aan circa 8000 personen in Leiden. En Zoetermeer heeft met Toshiba Medical Systems, Nutricia – onderdeel van Danone – en het Franse ingenieursbureau Technip enkele grote werkgevers binnen de gemeentegrenzen.

In totaal zijn in WestHolland momenteel meer dan 800 buiten landse bedrijven gevestigd. Deze bedrijven zijn bij elkaar goed voor meer dan 45.000 banen. Daarnaast zorgt de aanwezigheid van deze bedrijven voor een aanzienlijk spin-off effect bij lokale toeleveranciers en dienstverleners.

Bij ontwikkelingen rond een vestiging van een buitenlands bedrijf biedt het Foreign Investor Relations Management Programma advies en assistentie. Dit kan zijn bij uitbreiding, verhuizing of het opzetten van een nieuwe activiteit. In sommige gevallen betreft het hulp bij inkrimping of overname.

Sinds 2008 geeft de WFIA in nauwe samenwerking met de 27 gemeenten in WestHolland en met ondersteuning van de Provincie Zuid-Holland, uitvoering aan het Investor Development programma van de Rijksoverheid. Dit programma, dat in onze regio de naam Foreign Investor Relations Management Programma heeft gekregen, richt zich op het behoud van buitenlandse bedrijven en investeerders in Nederland en het assisteren bij uitbreiding van activiteiten. Door middel van het coördineren van de contacten, het creëren van netwerken en het opvangen van signalen worden deze bedrijven nauwlettend gemonitord.

In de vijf jaar dat het programma loopt zijn meer dan 200 bedrijfsbezoeken afgelegd aan de vestigingen van buiten landse bedrijven in WestHolland. Globaal komt in de helft van de bezoeken een knelpunt, vraag of verzoek naar voren. In 53 gevallen was sprake van een concrete lead, die later uit kon groeien tot een nieuw project.

2009

2010

2011

2012

In de vijf jaar dat het programma loopt is de bijdrage van de Investor Relations projecten, uitgedrukt in werkgelegenheid, toegenomen. De rode lijn toont het aantal nieuw gecreëerde arbeidsplaatsen bij projecten waarbij sprake was van uitbreiding van de activiteiten. De blauwe lijn toont het aantal arbeids plaatsen dat voor de regio is behouden bij projecten met bedrijven die mogelijk de regio zouden verlaten.

Herkomst IR projecten 2008-2012

ig

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

projecten per sector 2008-2012

2008

over

1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0

■ Totaal aantal verwachte arbeidsplaatsen (na 3 jaar) ■ Behouden arbeidsplaatsen voor regio

ig

Het Investor Development programma levert gemiddeld 20% van het jaarresultaat van de WFIA. Investor Relations projecten zijn in te delen in vier categorieën: • Nieuw in de regio: Een nieuw bedrijfsonderdeel van in Nederland gevestigd buitenlands bedrijf dat zich in WestHolland vestigt met meer dan 5 werkplekken. • Uitbreiding: Een reeds in WestHolland gevestigd buiten lands bedrijf waarbij de WFIA assisteert bij uitbreiding. • V erplaatsing: Een reeds in de WFIA regio gevestigd buiten lands bedrijf dat binnen WestHolland een nieuwe locatie vindt. • Behoud: Een buitenlands bedrijf van economisch belang dat door aantoonbare bemiddeling van de WFIA besluit om binnen WestHolland te blijven.

over

20

el

18

35

n

7

175

Taiw an

40

Totaal

Han d

2012

Japa

18

a

7

Indi

40

High InnoTech / vati e Life Scie nces

2011

Bij Investor Relations projecten met het type ‘verplaatsing’ en ‘behoud’ is er sprake van een mogelijk vertrek van het bedrijf uit de regio. In de vijf jaar dat het programma loopt zijn enkele omvangrijke buitenlandse bedrijven behouden voor de regio.

land Vere Kon nigd inkr ijk

19

Rus

6

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Gas

32

2012

Oil &

2010

2011

s

23

2010

Log istic

8

2009

Z stve akelijke rlen ing Agri busi ness

35

2008

; ✓

Dien

2009

; ; ; ; ; ;

★ ★ ★

;

; ; ✓ ✓

Chin a Vere nigd Stat e en Den ema rken Zuid -Kor ea

2008

Totaal aantal Investor relations Percentage % WFIA projecten projecten WFIA 28 7 25

★ ★ ; ; ; ✓

★ ★ ★ ★ ★ ★

Veruit het grootste deel van de succesvolle Investor Relations projecten heeft één van de doellanden of kernsectoren van de WFIA als herkomst. De accountmanagers van de WFIA maken al jaren actief deel uit van de verschillende netwerken binnen sectoren of netwerken in verschillende landen. Hierdoor houdt de WFIA zicht op wat er rond deze bedrijven en hun werknemers speelt en waar nodig kan de WFIA hierop actie ondernemen.

om

Jaar

★ Nieuw in de regio Uitbreiding ; Verplaatsing ✓Behoud

Tele c

Uit de contacten met buitenlandse bedrijven tijdens bedrijfs bezoeken of op netwerkevenementen is in vijf jaar tijd waarde volle informatie voortgekomen. Dat kan zijn over knelpunten in het vestigingsklimaat of trends in een bepaalde sector. Het doorgeven van signalen en trends aan lokale en nationale overheid is één van taken van het Foreign Investor Relations Management Programma. Voorbeeld hiervan is de inzet van de WFIA in de regio brede aanpak van overheidsvoorlichting en dienstverlening naar expats. Een ander voorbeeld van deze signaalfunctie was de inspanning van de WFIA naar aanleiding van het voornemen van het Ministerie van Financiën eind 2011 om de 30% belastingvoordelen voor inkomende kenniswerkers te beperken. De voorgenomen wijzigingen zouden ingrijpende gevolgen hebben voor veel werknemers bij buitenlandse bedrijven en een verslechtering van het internationale vestigings

Facts & Figures

9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

IT &

Naast het afleggen van bedrijfsbezoeken wordt het organiseren van of participeren in evenementen met een internationaal karakter als middel ingezet om netwerken te creëren. Het jaarlijkse WFIA Get Connected, in 2012 voor de vijfde keer georganiseerd, is een netwerk evenement met een brede doelgroep. Het internationale bedrijfsleven, de betrokken overheidsdiensten en de commerciële dienstverleners komen hier samen. Daarnaast zijn tientallen kleinere thematische evenementen georganiseerd,. zoals: een crickettoernooi voor expats uit India of een golftoernooi in samenwerking met The Netherlands British Chamber of Commerce. In 2012 is ook de International Business Club van het WTC The Hague van start gegaan, die als doel heeft internationale ondernemers uit de regio samen te brengen.

klimaat betekenen. Door een gecoördineerde lobbyactie is in samenwerking met andere regio’s de voorgenomen wijziging aangepast waardoor de effecten op het vestigingsklimaat beperkt zijn gebleven.

netto groei in arbeidsplaatsen IR

Uiteindelijk zijn binnen het Foreign Investor Relations Programma in vijf jaar tijd 35 projecten succesvol afgerond. 13 bedrijven verhuisden binnen de regio, 7 bedrijven breidden uit op de huidige locatie, 11 ondernemingen kwamen van elders in Nederland naar WestHolland en in 4 gevallen was sprake van behoud.


type IR projecten




Avery Dennison (pag. 16-17) Vestigingsplaats

Oegstgeest

Land van herkomst

Verenigde Staten

Sector

Labeling and Packaging materials; Graphics and Reflective solutions 2012

Projectjaar

Zes projecten in beeld gebracht

Hillegom

Type project

Investor Relations, verhuizing en uitbreiding Arbeidsplaatsen bij start 375

Lisse Noordwijkerhout

Arbeidsplaatsen na 3 jaar 450 Noordwijk

Teylingen

Astellas (pag. 12-13) Vestigingsplaats

Leiden

Land van herkomst

Japan

Sector

Life Science

Projectjaar

2011

Type project

Verhuizing

Om een indruk te geven wat er achter de bedrijfsnamen en werkgelegenheidscijfers schuil gaat treft u op de volgende pagina's een fotoreportage aan. De geportretteerde bedrijven zijn een greep uit de 35 projecten die in 5 jaar Investor Relations programma succesvol zijn afgerond.

Katwijk Oegstgeest

Kaag en Braassem Nieuwkoop

Leiden

Arbeidsplaatsen bij start 650

Wassenaar

Arbeidsplaatsen na 3 jaar 750

03b Networks (pag. 20-21 )

Voorschoten

Alphen aan den Rijn

Zoeterwoude Rijnwoude

Leidschendam-Voorburg

Bodegraven Boskoop

Den Haag Den Haag

Vestigingsplaats

Den Haag

Land van herkomst

Verenigd Koninkrijk

APM Terminals (pag. 10-11)

Sector

Satellite Communication

Vestigingsplaats Land van herkomst

Den Haag Denemarken

Projectjaar

2011

Type project

Nieuwe activiteit

Sector

Logistics


Projectjaar

2012


Type project

Verhuizing / Uitbreiding

Leiderdorp


Zoetermeer


Rijswijk Pijnacker-Nootdorp

AVerMedia (pag. 14-15) Kuka (pag. 18-19)

Westland

Delft

Midden-Delfland

Vestigingsplaats

Delft

Land van herkomst

China

Sector

Furniture

Projectjaar

2009

Stadsgewest Haaglanden

Type project

Verplaatsing in de regio

Regio Holland Rijnland


Lansingerland

■ ■ ■

Kamer van Koophandel Den Haag


Vestigingsplaats

Lansingerland

Land van herkomst

Taiwan

Sector

Consumer Electronics

Projectjaar

2010

Type project

Verhuizing / Uitbreiding

Arbeidsplaatsen bij start 32 Arbeidsplaatsen na 3 jaar 50



APM Terminals Om meer afstand te creëren van de scheepvaart activiteiten van moedermaatschappij A.P. Møller-Mærsk Group heeft APM Terminals begin 2003 met assistentie van de WFIA voor Den Haag gekozen als nieuwe locatie voor het hoofdkantoor. Door groei van de organisatie kwam medio 2011 het verzoek aan de WFIA om te kijken naar een nieuwe locatie. In samen werking met Steenworp vestigingsadviseurs en de gemeente Den Haag is er alles aan gedaan om APM Terminals voor Den Haag te behouden en zijn verschillende opties aan APM Terminals gepresenteerd. Uiteindelijk is de keuze gevallen op woon- en werktorencomplex ‘de Kroon’ in Den Haag Nieuw Centrum. Tijdens het relocatieproces toonde de A.P. MøllerMærsk Group interesse om het hoofdkantoor van een andere dochteronderneming, DAMCO, ook naar Den Haag te verplaatsen. Uiteindelijk vond begin maart 2013 de officiële opening van beide hoofdkantoren plaats.

‘We chose The Netherlands as our home base for its central location and its people. The country has many talented people who are well educated, and willing to travel and live abroad. They’re international in mind set and excellent in language skills. These qualities are important to us and our growth ambitions. Amsterdam airport also supports our pace of business and international reach very well. We find The Hague to be a very efficient and enjoyable place to live and work which is also within easy access to our operations in Rotterdam.’ Kim Fejfer, Chief Executive Officer APM Terminals (op de foto linksonder, voor de tafel).



Astellas Pharma

‘Astellas heeft zich als doel gesteld om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de gezondheid van mensen wereldwijd door het ontwikkelen, produceren en verkopen van innovatieve en betrouwbare farmaceutische producten. Ons nieuwe kantoor biedt ons uitstekende faciliteiten om op een duurzame en efficiënte manier dit doel te bereiken.’ Alain de Wolf, Head European Treasury, Tax & Finance, Rutger Veldman, Associate Director Facilities Europe en Jos Bavelaar, Senior Vice President North & West Europe (op de foto v.l.n.r.)

De WFIA en de gemeente Leiden hebben sinds de oprichting in 2000 een goede relatie onderhouden met Yamanouchi Pharma ceuticals, destijds gevestigd in Leiderdorp. Het NFIA kantoor in Tokyo onderhield contact met het management in Japan. Na de fusie van Yamanouchi met Fujisawa Pharmaceuticals tot Astellas Pharma in 2005 is de relatie gehandhaafd en zijn de mogelijk heden op het Leiden Bio Science Park onder de aandacht gebracht. In mei 2010 werd bekend dat Astellas Leiderdorp zou verlaten en een nieuwe faciliteit op het Leiden Bio Science zou ontwikkelen. Hiervoor ontving Astellas in 2011 een Deshima Award in de categorie ‘well established’. In december 2012 is het nieuwe kantoor feestelijk geopend.



AVerMedia

‘Since we first started in Delft we experienced steady growth. The demand in Europe for our multimedia products is higher than ever. From our new location in Lansingerland we can supply all our European customers smoothly.’ Andreas Hsu, Managing Director AVerMedia Technologies Europe (op de foto geheel links.)

In 2007 kwam de WFIA in contact met AVerMedia toen het bedrijf interesse toonde in verhuizing van de Europese activiteiten van Duitsland naar Nederland. Dit leidde in 2008 tot vestiging van AVerMedia in Delft. In 2009 bleek de vestiging in Delft te klein en is de WFIA samen met AVerMedia op zoek gegaan naar een nieuwe locatie. Uiteindelijk is de keuze gevallen op het Prisma Bedrijvenpark in Lansingerland.

16 | wFIA | 5 jaar investor relations pro gramma


Avery Dennison Materials Group Europe Begin 2009 kwam WFIA en NFIA in contact met Avery Dennison, in eerste instantie voor advies over export- en douane procedures. Later dat jaar presenteerde Avery Dennison de plannen voor een samenvoeging van de verschillende kantoren en laboratoria in Nederland tot een Europees hoofdkantoor in de Leidse regio. De hightech materialen en lijmen van Avery Dennison worden ontwikkeld voor diverse toepassingen, waaronder Supreme Wrapping Film voor de carwrapindustrie, high performance lijmen in de mousserende wijnmarkt, dunnere labels met duurzaamheidsvoordelen in de voedingsmiddelenindustrie en materialen voor medische toepassingen variërend van verbandmaterialen, operatiedoeken en draagbare sensoren. In nauwe samenwerking met de gemeenten Leiden en Oegstgeest en Avery Dennison’s makelaar heeft de WFIA geadviseerd en bemiddeld bij de uiteindelijke keuze voor een kavel op het Oegstgeester gedeelte van het Leiden Bio Science Park. Naar verwachting is het nieuwe Europese hoofdkantoor in 2014 gereed.

‘Avery Dennison has a long, successful history in Europe and the Leiden area. With the new building at the Leiden Bio Science Park we are establishing a beautiful new home office that will be a place to collaborate, innovate and be inspired. The Park’s culture of science and discovery aligns perfectly with our company’s vision to “make every brand more inspiring and the world more intelligent.”’ Angelo Depietri vice president and general manager (op de foto geheel links). Verder op de foto, v.l.n.r.: Louise de Vreugd, Junior Research & Development Technologist, Ronald Pool, Research & Development Technologist, Sjaak Elmendorp, Global Vice President Research & Development, Nicoline Hermans, Research & Development Analytical Associate, Pablo Steenwinkel, Core Product Development Director.



Kuka Medio 2009 kwam WFIA in contact met Kuka, een van de grootste meubel concerns wereldwijd. Het Chinese moederbedrijf Zhejiang Kuka Technics Sofa Manufacture uit Hangzhou was op dat moment 100% eigenaar geworden van de Nederlandse BV. De huidige locatie in Den Haag waar Kuka de logistiek en kantoorfunctie combineerde moest worden ingeruild voor een representatieve hoofdkantoorlocatie. Met assistentie van de WFIA en Steenworp is uiteindelijk gekozen voor een locatie pal langs de A13 in Delft-Noord.

‘Kuka Home is een megagrote meubelfabrikant in China met 770 winkels in Azië. In Europa is ook netwerk van Kuka-winkels opgezet. Het is een inspirerende woonformule met een mondiale, exclusieve zitmeubelcollectie. In Delft is sinds 2009 het hoofdkantoor gevestigd. Door een grote haven in de nabijheid en een goed logistiek netwerk zal Nederland het centrale land worden voor het verder expanderen in Europa.’ Cees van Schip commercieel directeur van Kuka Home (op de foto geheel rechts).



O3b Networks Luxemburgse satelliet operator SES heeft sinds 2001 onder de naam SES World Skies een kantoor in Den Haag. SES is een van de grootste telecommunicatie satelliet operators wereldwijd en heeft 52 satellieten in een baan om de aarde. In 2009 nam SES een belang van 40% in O3b Networks. Begin 2011 ontstond bij O3b de behoefte om de activiteiten die tot dan toe verspreid in Europa plaatsvonden te concentreren in een Europees hoofdkantoor. In samenwerking met Gemeente Den Haag en de NFIA is Den Haag als locatie aan O3b gepresenteerd. Nog hetzelfde jaar is de keuze op een pand direct naast het kantoor van SES gevallen.

‘In 2013, O3b will launch a fleet of satellites that will provide broadband connections to unconnected and underserved areas around the globe. It is very appropriate that we are located in the Hague, a city of global connections and importance.’ Steve Collar, Chief Executive Officer 03b Networks (op de foto derde van links).


Colofon Uitgave: WFIA, Den Haag 2013 Tekst en eindredactie: WFIA, Den Haag Concept en ontwerp: Maartje Schuurmans, Den Haag Fotografie: Ilya van Marle, Den Haag (pag.10 t/m 21) Druk: !mpressed druk en print, Pijnacker Met dank aan APM Terminals, Astellas, AVerMedia, Avery Dennison, Kuka en O3b Networks.

wfia jaarverslag jaarverslag 2012 wfia 1

Recommend Documents