Wetsvoorstel werk en zekerheid Bijeenkomst Bouwend Nederland 4 februari 2014 Saskia Breukels (AWVN advocaten) Astrid Zuidinga (AWVN advocaten) Ian Lendering (AWVN afdeling belonen) Jan Mathies (AWVN juridische zaken)
Programma • Introductie • Inleiding • Flexibele arbeid
(Alfred) (Saskia) (Saskia)
• Ontslagrecht
(Astrid)
Pauze
• Transitievergoeding • WW, IO(A)W
4 februari 2014
(Ian) (Jan)
2
Achtergrond van wetsvoorstel 33 818 “Het is de hoogste tijd om oneigenlijk gebruik van flexibele arbeid aan te pakken en ontslagrecht en WW aan te passen aan de eisen en de wensen van de arbeidsmarkt van onze tijd en de toekomst.” • Het ontslagrecht wordt sneller, goedkoper en eerlijker. • De rechtspositie van flexwerkers wordt versterkt. • De WW wordt er meer op gericht om mensen weer snel aan het werk te krijgen.
4 februari 2014
3
Wetsvoorstel werk en zekerheid • Wetsvoorstel bij Tweede Kamer ingediend 29 november 2013 • Uitwerking deel afspraken Sociaal akkoord 11 april 2013 • Drie onderdelen: - flexibele arbeid, in werking 1 juli 2014: Herfstakkoord - wijziging van het ontslagrecht, in werking 1 juli 2015 - wijziging WW, voornamelijk in werking 1 januari 2016 • Samenhangend geheel, behandeling moet dus vóór 1 juli 2014 zijn afgerond 4 februari 2014
4
Flexibele arbeid Flexibele arbeid: • • • • • •
Ketenbepaling Aanzegtermijn Proeftijd Concurrentiebeding Loondoorbetalingsverplichting/oproepcontracten Inwerkingtreding/overgangsrecht
4 februari 2014
5
Ketenbepaling (7:668a BW) Ketenbepaling: aantal/maximale periode contracten bepaalde tijd voor contract onbepaalde tijd ontstaat. Nu 3x3x3: • Bij meerdere contracten, niet meer dan 3 maanden onderbroken, ontstaat bij 4de contract of bij overschrijden periode van 36 maanden een contract voor onbepaalde tijd.
4 februari 2014
6
Ketenbepaling (vervolg) Wetsvoorstel: Doel ketenbepaling is dat na verloop van tijd zekerheid ontstaat in de vorm van een vast contract: • Max. periode wordt verkort van 36 naar 24 maanden • Keten wordt pas doorbroken na tussenpoos van meer dan 6 maanden (3x2x6) • Afwijking bij cao indien intrinsieke aard van de bedrijfsvoering dit vereist: - max. 6 contracten in max. 48 maanden (4x6x6)
NB géén afwijking van tussenpoos van 6 maanden mogelijk! 4 februari 2014
7
Ketenbepaling (vervolg) • Op verzoek cao-partijen kan binnen specifieke bedrijfstakken voor specifieke functies bij ministeriële regeling art. 7:668a buiten werking worden gesteld (profvoetballer) • Bij cao kan worden afgeweken ten nadele van bestuurder onderneming (?)
• Bij ministeriële regeling worden leerovereenkomsten van art. 7:668a worden uitgezonderd • Art. 7:668a geldt ook niet voor werknemers jonger dan 18 jaar die ten hoogste 12 uur p/w werken 4 februari 2014
8
Aanzegtermijn (7:668b BW) • Uiterlijk 1 maand voor aflopen contract bepaalde tijd moet werkgever de werknemer schriftelijk informeren over al dan niet voortzetten, en voorwaarden waaronder • Geldt niet bij contract voor duur project of vervanging, of contract korter dan 6 mnd. • Sanctie: loon over periode te late aanzegging, ook als werkgever een nieuw contract aanbiedt! • Indien geen afspraak over voorwaarden, voortzetting onder zelfde condities 4 februari 2014
9
Proeftijd en concurrentiebeding (7:652/653 BW) • Geen proeftijd mogelijk bij arbeidsovereenkomst van max. 6 maanden • Geen concurrentiebeding in a.o. bepaalde tijd, - tenzij schriftelijke motivering noodzaak vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen (anders nietig)
• Geen rechten aan beding indien einde a.o. gevolg van ernstig verwijtbaar handelen/nalaten werkgever • Geen recht op vergoeding indien einde a.o. gevolg van ernstig verwijtbaar handelen/nalaten werknemer 4 februari 2014
10
Verplichting loon te betalen (7:628 BW) • Bij niet verrichten arbeid moet werkgever altijd loon betalen, tenzij oorzaak in redelijkheid voor rekening werknemer • Afwijking in arbeidsovereenkomst max. 6 mnd. • Langere afwijking bij cao voor: - uitzendarbeid (max. 78 weken) - specifieke functies, mits de werkzaamheden incidenteel van aard zijn en geen vaste omvang hebben • Bedrijfstakken kunnen van mogelijkheid tot afwijking worden uitgezonderd (gebeurt in ieder geval met zorg) 4 februari 2014
11
Inwerkingtreding/overgangsrecht • Wijzigingen m.b.t. flexibele arbeid treden op 1 juli 2014 in werking • Cao-bepalingen m.b.t. keten en loondoorbetalingsverplichting blijven voor geldende cao’s van kracht, doch uiterlijk tot 1 januari 2016 • Afspraken in lopende arbeidsovereenkomsten m.b.t. concurrentiebeding blijven van kracht • Lopende arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan nog van rechtswege aflopen als dit onder het oude recht ook kon 4 februari 2014
12
Flexibele arbeid
Vragen?
4 februari 2014
13
Ontslagrecht • BBA 1945 vervalt, daarmee Ontslagbesluit • Regels Ontslagbesluit gaan naar BW (geen inhoudelijke wijziging) en gelden ook voor rechter • Preventieve toets blijft, maar geen keuze meer: - UWV: bedrijfseconomisch en langdurige arbeidsongeschiktheid - Kantonrechter: rest (in de persoon gelegen redenen) • Hoger beroep en cassatie mogelijk • Verplichte transitievergoeding bij einde op initiatief werkgever, afwijking daarvan alleen bij ernstige verwijtbaarheid 4 februari 2014
14
Belangrijkste artikelen ontslagrecht in BW • • • • • • • • • • • •
7:669: 7:670-670a: 7:670b: 7:671: 7:671a: 7:671b en c: 7:672: 7:673 + a/b/c: 7:677: 7:681: 7:682: 7:683 en 686a:
4 februari 2014
redelijke gronden voor opzegging opzegverboden terugkomen op beëindigingsovereenkomst wanneer opzegging procedure bij UWV of ontslagcommissie ontbindingsprocedure opzegtermijnen transitievergoeding dringende reden opzegging in strijd geldende regels opzegging na onterechte toestemming hoger beroep/cassatie en procesregels 15
Hoofdregel is opzegging (7:669 BW) • Opzegging door werkgever mogelijk bij redelijke grond indien herplaatsing binnen redelijke termijn niet mogelijk • Limitatieve opsomming redelijke gronden (ontleend aan Ontslagbesluit): - a. bedrijfseconomisch; b. langdurige arbeidsongeschiktheid; - c – g. in persoon gelegen redenen (o.a. disfunctioneren, verstoorde arbeidsverhouding, verwijtbaar handelen/nalaten, frequent verzuim, verstoorde arbeidsrelatie); - h. restgrond. 4 februari 2014
16
Hoofdregel is opzegging (7:669 BW) • Opzegging mogelijk zonder toestemming tegen of na de dag AOW- of pensioengerechtigde leeftijd • Nadere regels bij min. reg. over redelijke grond en volgorde opzegging bij reorganisatie: - afspiegeling, met mogelijkheid onder (strikte) voorwaarden af te wijken bij bovengemiddeld functioneren of potentie (10%, niet voor 15-25 en 55 jaar en ouder)
• Verdere afwijking van afspiegeling mogelijk bij cao, mits onafhankelijke ontslagcommissie (i.p.v. UWV) 4 februari 2014
17
Terugkomen op beëindigingsovk (7:670b BW ) • Beëindigingsovereenkomst nog steeds mogelijk, maar werknemer kan binnen 2 weken na datum totstandkoming, zonder opgaaf van reden, door schriftelijke verklaring beëindigingsovereenkomst ontbinden • Dit geldt ook voor instemming werknemer met opzegging (7:671 lid 1a) NB Dit recht kan niet worden uitgesloten!
4 februari 2014
18
Ontslagvergunning verzoek werkgever (7:671a BW) Procedure bij UWV: • Toestemming UWV bij gronden bedrijfseconomisch en langdurige arbeidsongeschiktheid • Indien ontslagcommissie bij cao, dan cie. i.p.v. UWV • Eerst beëindiging flex en inleen alvorens UWV toestemming verleent (= huidige praktijk UWV) • Ontslagvergunning is 4 weken geldig • Er komen nog procedureregels • Verplichting UWV of cie. om toestemming te vragen kan niet worden uitgesloten 4 februari 2014
19
Ontbinding op verzoek werkgever (7:671b BW) Procedure bij kantonrechter: • Ontbinding door kantonrechter bij: - gronden art. 7:669 lid 2 c – h, - na weigering ontslagvergunning, - bij contract bep. tijd zonder opzegmogelijkheid • Slechts ontbinding als aan voorwaarden opzegging art. 7:669 is voldaan en verzoek geen verband houdt met een opzegverbod • Afwijzingsgronden: ontbreken dossier of verklaring deskundige 4 februari 2014
20
Ontbinding op verzoek werkgever (vervolg) • • • •
Vergewisplicht opzegverboden conform huidig 7:685 Bij opzegverbod toch ontbinding indien in belang wn Opzegverbod geldt niet bij ziekte na ontvangst verzoek Ontbindingsdatum: - gelijk als bij opzegging - eerder bij ernstige verwijtbaarheid werknemer • Billijke vergoeding (naast transitievergoeding) bij ernstige verwijtbaarheid werkgever NB Rechter niet bevoegd bij bedrijfseconomische redenen en opzegverbod wegens ziekte 4 februari 2014
21
Ontbinding op verzoek werknemer (7:671c BW) • Gronden analoog aan huidige art. 7:685 lid 2 • Mogelijkheid billijke vergoeding toe te kennen bij ernstige verwijtbaarheid werkgever (‘muizengaatje’) • Mogelijkheid vergoeding ten laste werkgever of werknemer bij beëindiging contract bepaalde tijd zonder tussentijdse opzegmogelijkheid
4 februari 2014
22
Opzegtermijnen (7:672 BW) • Geen wijziging opzegtermijnen, maar: - bekorting opzegtermijn met duur procedure bij UWV of kantonrechter - resterende opzegtermijn ten minste één maand (afwijking niet mogelijk) • Vergoeding bij eerdere opzegging dan tussen partijen geldt: loon over termijn dat de arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging had geduurd
4 februari 2014
23
Dringende reden (7:677 BW) • Regelt rechten en plichten bij opzeggen wegens dringende reden • Vergoeding ten laste van gever dringende reden • Vergoeding indien contract bepaalde tijd zonder tussentijdse opzegmogelijkheid in strijd met lid 1 is opgezegd, ten minste 3 maandsalarissen • Rechter kan gelet op omstandigheden vergoeding matigen of verhogen
4 februari 2014
24
Opzegging in strijd met geldende regels (7:681 BW) • Op verzoek werknemer vernietiging of billijke vergoeding indien o.a.: - strijd met opzegverboden
- strijd met discriminatieverboden - schending 26 weken clausule NB kennelijke onredelijke opzegging bestaat straks niet meer
4 februari 2014
25
Opzegging na onterechte toestemming (7:682 BW) • Herstel of billijke vergoeding als met toestemming UWV of cie. is opgezegd, maar werknemer aanvoert dat dit ten onrechte is • Rechter bepaalt tijdstip herstel en bepaalt gevolgen onderbreking en of transitievergoeding moet worden terugbetaald
4 februari 2014
26
Hoger beroep en cassatie (7:683 BW) • Geen schorsende werking hoger beroep/cassatie • Bij op verzoek werknemer toegewezen ontbinding alleen tegen hoogte vergoeding • Indien ontbinding ten onrechte is toegewezen of vernietiging opzegging/herstel a.o. ten onrechte is afgewezen, herstel op verzoek werknemer, of billijke vergoeding
4 februari 2014
27
Procesregels • Art. 7:685: nadere regels ‘in geld vastgesteld loon’ bij ministeriële beschikking • Art. 7:686a: procesregels: - wettelijke rente - vervaltermijn (2 maanden) indiening verzoek - behandeling uiterlijk in 4de week na indiening - mogelijkheid intrekking verzoek indien vergoeding is bepaald
4 februari 2014
28
Inwerkingtreding/overgangsrecht • Inwerkingtreding 1 juli 2015 • Op procedures aangevangen vóór 1 juli 2015 blijft oude recht van toepassing
4 februari 2014
29
Ontslagrecht
Vragen?
4 februari 2014
30
Transitievergoeding Transitievergoeding: • Einde van de Kantonrechtersformule?
• Gevolgen voor wachtgeldregelingen?
4 februari 2014
31
Transitievergoeding (7:673 BW) Wettelijke transitievergoeding verschuldigd indien: • Contract ten minste 24 mnd. heeft geduurd, en op • Initiatief werkgever is beëindigd of niet is voortgezet • Initiatief werknemer is beëindigd of niet is voortgezet t.g.v. ernstig verwijtbaar handelen etc. werkgever
• Hoogte: - eerste 10 dienstjaren 1/6de maandsalaris per 6 mnd. - daarna 1/4de maandsalaris per 6 mnd. - max. € 75.000 of 12 mnd. indien salaris hoger - € 75.000 wordt jaarlijks geïndexeerd 4 februari 2014
32
Transitievergoeding (vervolg) • Onder bij min. reg. te bepalen voorwaarden kunnen tijdens dienstverband gemaakte kosten worden afgetrokken • Geen transitievergoeding verschuldigd indien: a. jonger 18 j./minder dan 12 u. p/w b. einde arbeidsovereenkomst op of na AOW- of andere pensioenleeftijd c. ernstige verwijtbaarheid etc. werknemer • Bij ernstige verwijtbaarheid werkgever additionele vergoeding naar billijkheid, ook bij contract < 24 mnd. 4 februari 2014
33
Transitievergoeding (vervolg) Tijdelijke regeling tot 1 januari 2020: • Transitievergoeding w.n. ten minste 50 jaar/10 d.j.: 1/2de maandsalaris per 6 mnd. voor dienstjaren boven 50 jaar (geldt niet indien < 25 werknemers) NB Geen maximering! • Wettelijke regeling n.v.t. indien bij cao gelijkwaardige voorziening gericht op voorkomen/bekorten werkloosheid • Bij surseance of faillissement geen transitievergoeding • Bij financiële problemen mogelijkheid om transitievergoeding in termijnen te betalen (komt nog ministeriële regeling) 4 februari 2014
34
Sociale plannen
4 februari 2014
35
Kantonrechtersformule
4 februari 2014
36
Kantonrechtersformule Sinds januari 2012
totaal
Totaal aantal sociale plannen
187 146 78%
Waarvan kantonrechtersformule Percentage Gemiddelde C-factor Mediaan Q1 Q3 Maximum Minimum
4 februari 2014
Huidige kantonrechtersformule
Oude kantonrechtersformule
111 76% 0,97 1,00 0,85 1,05 1,70 0,25
35 24% 0,97 1,00 0,90 1,00 1,15 0,80
37
Transitievergoeding versus kantonrechtersformule
4 februari 2014
38
Transitievergoeding vs oude kantonrechtersformule
4 februari 2014
39
Conclusies • 75% huidige Kantonrechtersformule 5 jaar na invoering • Norm C-factor = 1 • Transitievergoeding t.o.v. – Huidige kantonrechtersformule: gemiddeld ca. 50% – Oude kantonrechtersformule: gemiddeld ca. 40%
4 februari 2014
40
Stellingen Uitkomsten volgende AWVNbenchmark? 1. Bemiddeling van-werk-naar-werk: • Langere bemiddelingstermijnen? • Meer SP’s voortzetting dienstverband tijdens bemiddeling? • Grotere druk op outplacementbureaus? • Alle kosten en voorzieningen uit transitievergoeding? 2. Ontslaguitkering: • Transitievergoeding i.p.v. KRF? • Transitievergoeding + KRF? • Geleidelijke van KRF naar transitievergoeding (vergelijkbaar oude naar huidige KRF)?
4 februari 2014
41
Tot slot Overgangsrecht: • Onder bij AMVB te bepalen voorwaarden kunnen vergoedingen bij einde dienstverband in mindering worden gebracht op transitievergoeding, mits afspraak gemaakt is vóór 1 juli 2015. • Hoe gaat dit werken bij periodieke uitkeringen als wachtgeld? • NB Regel bij voorkeur in sociale plannen die doorlopen na medio 2015 dat eventuele transitievergoeding op voorzieningen sociaal plan in mindering kan worden gebracht. Voorwaarden AMVB zijn nog niet bekend.
4 februari 2014
42
Transitievergoeding
Vragen?
4 februari 2014
43
Sociale zekerheid Onderdeel sociale zekerheid: • Sociaal akkoord vormt basis • Aangescherpt in Herfstakkoord • Voor WW speelt ook nog SER-adviesaanvraag
4 februari 2014
44
Opbouw WW Opbouw WW wordt aangepast per 2016: • 1 maand per arbeidsjaar in eerste 10 arbeidsjaren en ½ maand per arbeidsjaar in jaren daarna • Maximale publiek gefinancierde WW-duur wordt daarmee 24 maanden
• Reeds opgebouwd arbeidsverleden tot 2016 wordt gerespecteerd (elk jaar arbeidsverleden vóór 2016 geeft recht op één maand WW) • NB verkorting geldt ook voor WGA 4 februari 2014
45
Opbouw WW
Indien er op 1 januari 2016 recht is op meer dan 24 maanden WW dan: • Bekorting met 1 maand per kwartaal, van 1 januari 2016 t/m uiterlijk 1 april 2019 (max. 14 kwartalen) • Berekening: duur arbeidsverleden op 1 januari 2016 minus het aantal kwartalen vanaf 1 januari 2016 tot moment eerste werkloosheidsdag
• NB verkorting geldt ook voor WGA 4 februari 2014
46
Arbeidsverleden
4 februari 2014
47
Reparatie beperking duur WW • Sociale partners kunnen op cao-niveau een aanvulling van 14 maanden WW introduceren. Deze afspraken worden in beginsel algemeen verbindend verklaard. • Gevolgen voor bedrijven/sectoren die nu al bovenwettelijke WW kennen. • Private reparatie WW zinvol?
• Inzet vakbonden: repareren. • Inzet minister: AVV maar wel monitoren of aanvulling samengaat met werk-naar-werk afspraken en investeringen in duurzame inzetbaarheid. 4 februari 2014
48
Inkomstenverrekening • Hoogte WW nog steeds loongerelateerd • Berekening aan de hand van alle inkomsten over referteperiode • Betaling per maand (21,75 x dagloon) = maandloon • Bij hervatting inkomstenverrekening in plaats van urenverrekening (per 1-7-2015) • Ook verrekening nevenwerkzaamheden
• Recht op WW eindigt als inkomen meer bedraagt dan 87,5% maandloon 4 februari 2014
49
Passende arbeid • De definitie van passende arbeid wordt aangescherpt per 1-7-2015: - reeds na 6 maanden, in plaats van 12 maanden, wordt alle arbeid als passend aangemerkt • NB geldt ook voor ZW en deels WGA
4 februari 2014
50
IOAW en IOW IOAW wordt afgebouwd: • Vanaf 1 januari 2015 geen recht op IOAW voor werknemer die op of na 1 januari 1965 geboren is. • Voor werknemers die voor 1-1-2015 al 50 jaar zijn blijft recht op IOAW bestaan
IOW blijft (langer) bestaan: • Voor werknemer met eerste werkloosheidsdag vóór 1 januari 2020 • Voorwaarde: - op eerste werkloosheidsdag 60 jaar of ouder - recht op langer dan 3 maanden WW
• NB werkt ook door voor oudere werknemers met WGA-uitkering 4 februari 2014
51
SER-advies SER-advies per 1 mei 2014 over: • Uitvoeringstructuur WW • Financiering WW * 50-50 verdeling premie * private reparatie WW-duur * premiedifferentiatie • Vorstverlet
4 februari 2014
52
Sociale zekerheid
Vragen?
4 februari 2014
53
Contactgegevens Saskia:
[email protected] / 06-205 99 508 Astrid:
[email protected] / 06-436 30 994 Ian:
[email protected] / 06-456 66 837
Jan:
[email protected] / 06-533 18 612 Marcel:
[email protected] / 06-206 06 792
4 februari 2014
54
