COTAD
Wet Aanpak Schijnconstructies
Monica Wirtz AWVN 4-6-2015
WAS
Wet Aanpak Schijnconstructies
• • • • • •
Aanleiding Schijnconstructie? Hoofdlijnen Verbetering toepassing en naleving cao Uitbreiding ketenaansprakelijkheid Vragen
5-6-2015
WAS
Aanleiding
- Actieplan uit Sociaal Akkoord (april 2013) - tegen schijnzelfstandigheid, betalingen onder WML, caoontduiking, misbruik premieafdracht, gefingeerde dienstverbanden en frauduleuze migratieconstructies
- Constateringen onderbetaling WML - 2012: 368 werknemers - 2013: 582 werknemers - Signalen van ontduiking van cao-voorwaarden (uitzend, bouw, transport, overig?) - Handhavingsrichtlijn 4-6-2015
WAS
Schijnconstructie?
Dit zijn constructies, al dan niet grensoverschrijdend, waarmee werkgevers de randen van de wet opzoeken of er ook overheen gaan. De feitelijke situatie wijkt bij schijnconstructies af van de (papieren) situatie zoals die wordt voorgespiegeld met als doel het oneigenlijk concurreren op arbeidsvoorwaarden.
4-6-2015
WAS
Hoofdlijnen
• Verbeteren handhaafbaarheid WML • Openbaarmaking inspectiegegevens (mbt WML, WAV, Arbowet, ATW, Waadi) • Verbetering cao-naleving en handhaving • Uitbreiding civielrechtelijke ketenaansprakelijkheid voor loon
4-6-2015
WAS
Verbeteren handhaafbaarheid WML
Twee onderdelen: • Wijzigingen met betrekking tot het loon • Handhaving
4-6-2015
WAS
Drie maatregelen inzake minimumloon
1. Het wettelijk minimumloon mag alleen nog maar giraal worden uitbetaald 2. De werknemer heeft recht op tenminste het minimumloon voor arbeid die in dienstbetrekking wordt verricht 3. Het minimumloon is niet vatbaar voor verrekening of inhouding door de werkgever 4-6-2015
WAS
1. Girale betaling
• Uitsluitend girale betaling WML (in afwijking van art. 7:620 BW) • Ter verbetering handhaving Inspectie SZW • Uitzonderingen: – Huispersoneel (artikel 5 Wet LB 1964) – Vakantiebijslag – Loon boven WML
4-6-2015
WAS
2. Recht op minimumloon
• Werknemer heeft recht op tenminste het WML en de uitbetaling ervan • Uitbetaling wordt wettelijk verankerd • Uitbreiding van het WML en 8% vakantiebijslag naar werknemers die de AOW-gerechtige leeftijd hebben bereikt
4-6-2015
WAS
3. Geen verrekening of inhouding • Huidige BW biedt mogelijkheden om bepaalde zaken te verrekenen met het loon of bedragen in te houden • Voorstel artikel 13 WML nieuw: geen enkele verrekening of inhouding • Uitgezonderd: – – –
Pensioenbijdragen en dergelijke (art. 7:631lid 3 BW) Voorschotten, mits vooraf schriftelijk overeengekomen Bij AMVB aangewezen betalingsverplichtingen
• Verrekening en inhouding wel mogelijk op vakantiebijslag en loon boven WML
4-6-2015
WAS
Loonstrook (BW)
• Verplichte verstrekking loonstrook ook boven WML! • Inhoud loonstrook: – Samenstelling loon – Specificatie kostenvergoedingen – Inhoudingen op het loon
• Niet verstrekken loonstrook is een overtreding 4-6-2015
WAS
Wat betekent dit? • De werknemer moet altijd minstens WML krijgen • Tot aan WML giraal betalen • Loonstrook en kostenvergoedingen • Niet inhouden/verrekenen tot aan WML • Wel op boven-WML of vakantietoeslag • Wel incasso • Huisvesting en zorgverzekering verzorgen voor werknemers? 5-6-2015
WAS
Handhaving
• Ook controle op cao loon • Informatie kan worden doorgespeeld naar andere toezichthouders, zoals de belastingdienst en cao-handhavers. • Publicatie controles, bezwaar maken mogelijk
4-6-2015
WAS
Openbaarmaking inspectiegegevens • Een wettelijke basis om inspectieresultaten van de Inspectie SZW openbaar te maken • Openbaarmaking van het nalevingstoezicht op de regelgeving: naam, wel/geen boete, etc. • AMVB
4-6-2015
WAS
Wat betekent dit?
• Administratieve maatregelen, girale betaling, loonstrookje, inhoudingen/verrekeningen, specificering kostenvergoedingen • Uitwisseling gegevens instanties • Rekening houden met openbaarmaking onderzoek SZW (bezwaartermijn)
5-6-2015
Seminar WAS
Aansprakelijkheden nu en straks
• Inleenaansprakelijkheid voor minimumloon: uitzendkracht is onder WML betaald • Ketenaansprakelijkheid voor (cao-)loon: werknemer van een werkgever in de keten is onderbetaald
4-6-2015
WAS
Wat betekent dit?
“Vrijwaring”: • Nu: inleenaansprakelijkheid voor WML uitzendkracht te vrijwaren door zaken te doen met NEN-uitzendbureau • Na 1 juli: aansprakelijkheid voor loon van werknemers van opdrachtnemers in de keten af te wenden door “nietverwijtbaar handelen” 5-6-2015
WAS
Ketenaansprakelijkheid
• Doel invoering: totstandkoming van bonafide ketens waarin werknemers loon ontvangen waar zij recht op hebben en oneerlijke concurrentie tussen werkgevers voorkomen • Opdrachtgever: private en publieke figuren
4-6-2015
WAS
Ketenaansprakelijkheid • Beoogde inwerkingtreding per 1 juli 2015 (geen terugwerkende kracht) • Als in een keten waarin een werknemer arbeid verricht sprake is van een (of meer) overeenkomsten van opdracht of van aanneming van werk • Aansprakelijkheid voor betaling van loon aan werknemers van opdrachtnemers • Hoofdelijke aansprakelijkheid voor de werkgever en diens opdrachtgever • Volgtijdelijke aansprakelijkheid voor ketenpartners
5-6-2015
WAS
Loon
Loon – het WML – het cao loon – het in de arbeidsovereenkomst overeengekomen loon
5-6-2015
WAS
Aanspreken schakels • Werknemer kan de volgende schakel aanspreken wanneer: – De werkgever, opdrachtgever of een volgende schakel heeft geen bekende woon- of verblijfsplaats – De werkgever, opdrachtgever of een volgende schakel is niet ingeschreven bij de KvK of een buitenlands register van ondernemingen – De werkgever, opdrachtgever of een volgende schakel is failliet verklaard – De werknemer kan een onherroepelijke uitspraak van een rechter niet effectueren – Na een uitspraak van de rechter dat een aansprakelijkgestelde niet verwijtbaar heeft gehandeld 4-6-2015
WAS
Informatieverplichting Informatieverplichting voor iedere schakel waarmee is gecontracteerd – Desgevraagd aan werknemer gegevens verstrekken binnen 2 weken – Naam en adresgegevens van de naast hogere en naast lagere schakel – Op straffe van aansprakelijkheid (ongeacht de volgorde)
5-6-2015
WAS
Wat betekent dit?
• Een werknemer van een opdrachtnemer kan u aanspreken voor het betalen van zijn loon • Informatie over contractspartners moet desgevraagd verstrekt dus bijgehouden worden • Verhaalsmogelijkheid
5-6-2015
WAS
Sprong naar hoofdopdrachtgever • Aansprakelijkheid van de hoofdopdrachtgever – Bij ernstige onderbetaling (wachttijd 6 maanden) – 1 jaar nadat de werkgever / opdrachtgever aansprakelijk is/zijn gesteld – Hoofdopdrachtgever moet zijn geïnformeerd over de onderbetaling – Hoofdopdrachtgever kan zich beroepen op niet verwijtbaarheid
5-6-2015
WAS
Sprong II • Ernstige onderbetaling – Gedurende tenminste 3 opeenvolgende maanden – Minder dan de helft van het verschuldigde loon of – Minder dan 70% van het toepasselijke minimumloon en de minimum vakantiebijslag
5-6-2015
WAS
Niet verwijtbaar handelen I
• Geen aansprakelijkheid schakel bij niet verwijtbaar handelen • Rechter kijkt naar alle omstandigheden • Vrijwaring via NEN-certificering wordt vervangen door beroep op niet verwijtbaar gedrag (overgangstermijn van 6 maanden)
4-6-2015
WAS
Niet verwijtbaar handelen II
Maatregelen vooraf (tips): • Toetsbaar keurmerk met waarborgen • Uitvoeringsvoorwaarden in contract over naleving arbeidsrecht • Steekproefsgewijs periodieke controle (groot/MBK) • Opnameverplichting in een volgend contract • Procedure bij misstanden in contract • Sociaal aanvaardbare aanneemprijs: een prijs die hoog genoeg is om daaruit het verschuldigde loon te betalen • Altijd zaken doen met geregistreerde partners 5-6-2015
WAS
Niet verwijtbaar handelen III
Maatregelen achteraf (tips): • Reageren op signalen • Bij geconstateerde misstanden opdrachtnemer aanspreken • Informeren • Bemiddelen • Van grote bedrijven wordt meer verwacht 5-6-2015
Seminar WAS
Wat betekent dit?
• Tips minister geen garantie, rechter beoordeelt • Bij nattigheid informeren, controleren • Te lage prijs in relatie met geldende arbeidsvoorwaarden? • Signalen uit de markt onderzoeken • Procedure inrichten • G-rekening of NEN geen garantie ikv WAS 5-6-2015
WAS
Buitenlandse werknemers
• Ketenaansprakelijkheid is van dwingend recht en dus aan de orde als een werknemer in Nederland werkzaamheden verricht – Ongeacht het recht dat van toepassing is op de arbeidsovereenkomst, de overeenkomst van opdracht of aanneming van werk
5-6-2015
WAS
Inwerkingtreding
• Ketenaansprakelijkheid:1 juli 2015 • Vervallen inleenaansprakelijkheid WML 1 jan 2016 • Voor het verbod op inhoudingen op en verrekeningen, girale betaling WML en de specificatie van de onkostenvergoedingen op de loonstrook mogelijk per 1 jan 2016
5-6-2015
WAS
(meer) VRAGEN?
[email protected] 06 2365 5730
[email protected] 06 2393 1089
5-6-2015
WAS
