Werk(t) voor jongeren én veilige wijken
Succesvol concept Een baan vinden zonder geschikte vooropleiding? Watch Out maakt het mogelijk. Jongeren zonder werk of opleiding krijgen in dit concept de kans om een opleiding te volgen, betaald werkervaring op te doen en aansluitend werk te vinden in de beveiliging. SDW (Service Dienst Werk) en Enter Werk voeren al enige jaren succesvolle Watch Out-trajecten in Vlaardingen uit, en brachten het naar Rotterdam. Watch Out heeft drie doelen: werk creëren voor jongeren, een bijdrage leveren aan de veiligheid in wijken en buurten en jongeren een startkwalificatie bieden voor een baan in de beveiliging. De kracht zit in de uitvoering: simpel, doeltreffend en op wijkniveau. Jongeren die aan één van de trajecten meedoen gaan 32 uur per week aan de slag: drie dagen als toezichthouder in een wijk en één dag per week naar school. SDW geeft uitvoering aan het concept, terwijl Enter Werk de opleiding, werkstages en bemiddeling voor zijn rekening neemt. Beide maatschappelijke ondernemingen werken nauw samen met partners en stakeholders die voor de wijken van belang zijn. Of die trajecten financieren, zoals corporaties en (deel)gemeenten. Watch Out vindt samenwerking zelfs van doorslaggevend belang om succesvol te kunnen zijn. Niet voor niets levert Watch Out een aanzienlijke bijdrage aan de sociale samenhang tussen de bedrijven, instellingen, voorzieningen en bewoners binnen de wijken.
Overzicht Watch Out projecten per (deel)gemeente In totaal doen in Rotterdam momenteel 59 jongeren in vijf probleemwijken mee aan Watch Out. Partners die Watch Out in Rotterdam mogelijk maken zijn Pact op Zuid, DAAD, het Jongerenloket, de gemeente Rotterdam en de deelnemende deelgemeenten, corporaties, politie, bewonersorganisaties en onderwijsinstellingen. In Vlaardingen omvat Watch Out twaalf jongeren en één wijk, en in Maasluis acht jongeren en één wijk.
‘Jongeren onder elkaar werkt veel beter, wij zijn jongeren voor jongeren’.
Gemeente
deelgemeente
wijk
start
aantal
Rotterdam
Charlois
Zuidwijk
1/11/07
12
Oud Charlois
1/5/08
10
Afrikaanderwijk
1/12/07
10
Bloemhof/Hillesluis
1/4/2008
15
Nieuw Crooswijk
1/1/2008
12
Holy
1/1/2006
12
1/5/2008
8
Feijenoord Kralingen-Crooswijk
Vlaardingen
Maassluis
Watch Out werkt! Steeds meer (deel) gemeenten en instellingen zijn het eens: Watch Out werkt! De inleidingen, verhalen van samenwerkingspartners en de cijfers vertellen allemaal hetzelfde: het gevoel over 1 jaar Watch Out in Rotterdam is goed. We willen u via deze folder informeren en de huidige partners bedanken voor hun inzet en samenwerking. We spreken de hoop uit om met elkaar de bestaande projecten te continueren en wellicht nieuwe initiatieven te starten. Astrid Punselie, algemeen directeur SDW
2
33
Alle jongeren aan de slag! Als wethouder Werk, Sociale Zaken en Grote Stedenbeleid ziet Dominic Schrijer het als een van zijn grootste uitdagingen iedereen die kan werken weer aan de slag te krijgen. Zijn beleid is er mede op gericht om mensen dát mee te geven waar werkgevers naar op zoek zijn en ondernemers te stimuleren zelf ook werk van werk te maken.
reacties. Dat komt denk ik omdat de jongeren via Watch Out een actieve rol krijgen en echt wat kunnen betekenen voor de wijk. Daarnaast leren ze een vak. We hebben allemaal baat bij deze manier van werken. Het bedrijfsleven komt aan personeel, de wijken worden er beter van en de jongeren krijgen weer perspectief op werk en een betere toekomst.’
‘In veel sectoren zoals de zorg, het transport en in het geval van Watch Out de beveiliging is een tekort aan werknemers. Er is niet alleen vraag naar hoog opgeleid personeel, maar vooral ook naar lager geschoold personeel. Wat je door het tekort ziet ontstaan is dat werkgevers zeggen: ‘we willen best jongeren zonder startkwalificatie aannemen als ze maar gemotiveerd zijn, maar hoe vinden wij hen?’
Een prijs waard ‘Watch Out kan zo in aanmerking komen voor de prijs voor het beste innovatieve project van Nederland,’ vindt Schrijer. ‘Het is een innovatief concept, een voorbeeld voor hoe we met integratie, leefbaarheid en economie/werkgelegenheid moeten omgaan.’ De gemeente blijft het project graag ondersteunen. Schrijer ziet zichzelf een beetje als ambassadeur. ‘Ik ben nu eenmaal zeer enthousiast. Voor mij is het van belang dat het werk creëert in een markt waar schaarste is. Onder de voorwaarde van cofinanciering door het bedrijfsleven, SoZaWe en de corporaties kan ik Watch Out vanuit het bestaande werkgelegenheidsbudget continueren. Het zou mooi zijn als we Watch Out voor de komende 2-3 jaar kunnen verankeren.’
Vinden en binden Via Watch Out worden jongeren gevonden. ‘Bedrijven in de beveiligingssector kunnen bij Watch Out terecht voor gemotiveerde arbeidskrachten die ze anders nooit hadden opgemerkt. Ze willen opeens werken met een doelgroep waarvan de cv’s eerst onderaan de stapel lagen. Deze kentering is economisch en maatschappelijk erg interessant, want Watch Out biedt jongeren een stap voorwaarts in de arbeidsmarkt en regelt inzet op plekken waar behoefte is aan extra toezicht. Ik hoor over Watch Out veel positieve
4
In- en uitstroom Watch Out
Toepasbaar op alle sectoren Schrijer noemt een aantal vergelijkbare projecten in de stad waarover hij zeer tevreden is.
‘REVIT bijvoorbeeld, een werkgelegenheidsproject in de Rotterdamse haven dat sinds 2006 loopt. In dit project worden jongeren zonder diploma in een half jaar tijd klaargestoomd tot sjorder. Zwaar werk, maar wel stoer en verantwoordelijk werk. Als de jongeren het goed doen en van ECT een contract krijgen, verdienen ze al snel ruim 1700 euro. Netto! Inmiddels heeft de 150e deelnemer de vooropleiding afgerond en is aangenomen bij een bedrijf. Het Scheepvaart en Transport College verzorgt de opleiding. Een ander voorbeeld is de Traverse. In dit project werken de bedrijven in de binnenstad samen aan het opvullen van het personeelstekort door het aanbieden van een opleiding. Wie na twintig weken het certificaat haalt, krijgt in een van de deelnemende winkels een baan aangeboden.’ ‘De kracht van Watch Out en de andere projecten, zegt Schrijer, is dat er niet steeds weer een los traject wordt ingezet, maar dat er na afloop van elk traject een nieuwe lichting aan de slag kan. ‘Op die manier wordt van de fouten geleerd en ontstaat er routine in het project. Eigenlijk zouden alle 40.000 mensen die nu nog beroepsonderwijs volgen op deze manier praktijkervaring moeten opdoen. Dat is voor hen veel leuker en het bedrijfsleven krijgt op maat opgeleid personeel!’
In totaal zijn er in de periode 2006-2008, inclusief het eerste Watch Out-traject in Vlaardingen dat sinds 2006 loopt, 136 deelnemers ingestroomd in Watch Out (84 uit Rotterdam en 52 uit de randgemeenten Vlaardingen en Maassluis). Van de 52 deelnemers die inmiddels zijn uitgestroomd zijn dertig jongeren (60%) gekwalificeerd uitgestroomd naar regulier werk in de beveiliging. Per 1 september 2008 zijn in totaal nog 84 deelnemers in dienst; 74 jongeren werken voor Watch Out, acht lopen
stage in de beveiliging (met baangarantie) en twee zijn naar het leerwerkbedrijf van SDW overgeplaatst. Op basis van eerdere uitstroomresultaten in Vlaardingen en de huidige opleidingsresultaten (zie tabel hoofdstuk opleiding) is een verwachte gekwalificeerde uitstroom naar een reguliere baan in de beveiliging van circa 60% reëel. Als jongeren om welke reden dan ook niet doorstromen, hebben zij in ieder geval arbeidsritme en werkervaring opgedaan.
Over SDW SDW is een multiculturele, maatschappelijke onderneming die via de afdelingen Leerwerkbedrijf, Arbeidsintegratie en Toezicht & Veiligheid diensten levert aan particulieren, bedrijven, instellingen en de overheid. SDW heeft meer dan vierhonderd mensen in loondienst, veelal met loonkostensubsidie. Ruim tweehonderd mensen nemen met behoud van uitkering deel aan een van de re-integratietrajecten die SDW in de regio Rotterdam initieert.
5
‘Watch Out kan rol spelen in de verbetering van veiligheid en leefbaarheid in de hele stad’ Pact op Zuid is een samenwerkingsverband (tot 2015) tussen de gemeente, deelgemeenten en woning corporaties in Rotterdam Zuid. Gemeenschappelijk doel is Rotterdam Zuid leefbaarder en veiliger te maken. Samen investeren de partners 1 miljard euro in dit deel van Rotterdam. Daarbij ontwikkelt Pact op Zuid nieuwe initiatieven en zorgt waar nodig voor bijsturing van de bestaande projecten op fysiek, sociaal en economisch vlak. ‘Ik vind Watch Out een goed voorbeeld van een integraal concept’, zegt Marco van den Berg die het OBR in Pact op Zuid vertegenwoordigt. ‘De aanleiding is fysiek (herstructurering van wijken), terwijl de effecten zowel sociaal (veiligheid, werkzoekenden aan de slag) als economisch (vervullen van vacatures van beveiligingsbedrijven) zijn. De meeste andere projecten richten zich alleen op de fysieke, sociale of economische pijler. Het is ook interessant dat Watch Out de nadruk op jongeren legt. Veel overlast vindt door jongeren plaats. Het geeft een positieve stimulans als jongeren elkaar op hun gedrag kunnen aanspreken.’ Bewust cofinancier Watch Out krijgt een bijdrage vanuit de economische en sociale pijlers van Pact op Zuid. ‘Bewust stellen we ons op als cofinancier; de andere partners betalen ook mee. Dat doen ze graag, omdat Watch Out een
6
belangrijke rol speelt in het verbeteren van de veiligheid in de wijken en daarmee de tevredenheid van de bewoners.’ Pact op Zuid heeft de bijdrage in principe voor een jaar toegezegd. ‘Het is niet onze bedoeling om een concept met zo’n positieve uitwerking dan ineens stop te zetten. We gaan er zeker nog een, twee jaar mee door. Daarna moeten de andere partijen de financiering vanuit de reguliere budgetten gaan overnemen. We zijn er niet om structureel te financieren, maar om als aanjager processen in gang te zetten. Natuurlijk blijven we daarna nog wel langs de zijlijn ondersteunen en kunnen we Enter Werk helpen om elders ingangen te vinden.’ Voorwaarde voor succes Van den Berg denkt dat Watch Out ook succesvol zal zijn in de andere deelgemeenten. ‘Niet alleen de herstructureringsgebieden hebben er baat bij, maar ook de wijken waar op het gebied van veiligheid en leefbaarheid nog veel moet gebeuren. Voorwaarde voor succes is wel dat de lokale partijen, deelgemeente(n) en politie goed met elkaar kunnen samenwerken.’
7
2. WERK Watch Out wil duurzame uitstroom naar werk realiseren. Jonge uitkeringsgerechtigden kunnen in loondienst werkervaring op doen én een opleiding volgen die hen klaarstoomt voor een baan bij een beveiligingsbedrijf. Ervaring doen de jongeren op in de wijken van de deelnemende deelgemeenten, waar zij op straat, in het winkelcentrum, in portieken, bergingsgangen en bij het speelplein als toezichthouder rondlopen. Zij krijgen van SDW een arbeidsovereenkomst voor twaalf maanden. SDW blijft werkgever tot ze uitstromen. Voor aanvang van elk traject wordt eerst met de (deel)gemeente het aantal formatieplaatsen vastgesteld. Dit aantal is afhankelijk van de omvang van het werkgebied en de beschikbare financiën. Een doorsnee Watch Out-team bestaat uit tien tot zestien jongeren. De werving en selectie vindt vervolgens plaats via het Jongerenloket, DAAD en de afdeling Sociale Zaken, in nauw overleg met Enter Werk. Het komt ook voor dat partners in de wijken kandidaten voorstellen. De jongeren moeten minimaal de Nederlandse taal in woord en geschrift beheersen, fysiek gezond zijn en over goede sociale vaardigheden beschikken. SDW verzorgt ook de aansturing op de werklocaties. Voordat SDW iemand aanneemt, volgt een antecedentenonderzoek door de politie. Zij ontvangen een jaarcontract voor 32 uur per week op basis van minimumloon. Daarnaast worden de bijbehorende opleiding, reiskosten en werkkleding volledig vergoed.
8
Jongeren aan de slag in Rotterdam door bemiddeling DAAD DAAD, het Rotterdamse servicepunt voor werk gevers, vindt Watch Out een mooie opstap voor jongvolwassenen zonder startkwalificatie. ‘Ze krijgen in Rotterdam de mogelijkheid om werkervaring op te doen en hun loopbaan te starten als beveiliger’, aldus Hans Broere, manager van DAAD. Het servicepunt helpt al enige tijd jongeren op weg bij het verkrijgen van een starkwalificatie door middel van het regelen van stageplekken. Zonder een verplichte stage geen diploma en dus geen startkwalificatie. Het ontbre ken van een startkwalificatie vergroot het risico op langdurige werkloosheid en een uitkeringssituatie. ‘Watch Out sluit dus perfect aan bij de doelstellin gen van DAAD’, zegt Broere.
‘Een gratis opleiding én geld, wat wil je nog meer?’
Bijdrage DAAD Bij alle Watch Out-trajecten treedt SDW op als werkgever en is deze instantie op zoek naar geschikt personeel dat in de beveiliging wil werken. DAAD regelt voor Watch Out de financiële bijdrage in de loonkosten en biedt ondersteuning bij het werven van geschikte jongeren voor het beroep beveiliger. De werkzaamheden binnen dit traject vinden momenteel plaats in de deelgemeenten Charlois, Feijenoord en Kralingen-Crooswijk. Daarnaast vinden er met andere deelgemeenten gesprekken plaats om daar ook een traject op te starten.
DAAD verzorgt in samenwerking met Enter Werk de opleiding, latere werkstages bij beveiligingsbedrijven en de bemiddeling voor een baan. DAAD is hiervoor een uitstekende partij, want sinds 2005 creëert het servicepunt al balans tussen vraag en aanbod op de Rotterdamse arbeidsmarkt. ‘Het opleidingsniveau van werkzoekenden blijft namelijk te vaak achter bij de eisen die werkgevers stellen’, legt Broere uit. ‘Door middel van verschillende maatregelen, zoals het bieden van een leer-werk traject, verstrekken van financiële vergoedingen, regelen van vervoer en werken met behoud van uitkering, kan DAAD werkgevers aan een passende werkzoekende koppelen. Zo ook in de beveiliging.’ Positieve uitkomsten Naast dat de werkgevers en de jongeren profiteren van Watch Out, geeft Broere aan dat de stad er zelf ook veel aan heeft. ‘Gebieden die als onveilig worden ervaren door de buurtbewoners worden door het dagelijkse wijktoezicht leefbaarder’, vertelt de manager verder. ‘En mocht het werk binnen de beveiliging niet passend zijn dan plaatst DAAD de jongeren op één van de vele andere vacatures die DAAD te bieden heeft.’
9
De doorverwijzer Het Jongerenloket is een actieve partner in Watch Out. Tijdens een informatiebijeenkomst in Vlaardingen hoorde jongerenconsulent Predrag Sucur een vrouw over Watch Out vertellen. Zij had na afloop van het traject een baan in de beveiliging gevonden en was heel erg enthousiast over de kans die zij gekregen én gegrepen had. ‘Ze was zo blij dat ze weer iets kon betekenen en van niets weer een baan had, een auto en een huis… Vanwege dit soort succesverhalen hebben wij het bij het Jongerenloket geïntroduceerd. Watch Out past goed in de trajecten die wij jongeren bieden op het gebied van onderwijs, sociaal en werk.’
3. Veiligheid in de wijken
Via het Jongerenloket zijn er inmiddels veel jongeren voor Watch Out geworven. De jongeren die Sucur en zijn collega’s naar Watch Out doorverwijzen, reageren in het algemeen verrassend positief. Net zoals het meisje in Vlaardingen zijn ze blij met de kans om toch werk te vinden, ook al hebben ze hun schoolopleiding niet afgemaakt. ‘We zijn dus zeer tevreden over de resultaten.’ Wat Sucur betreft mag Watch Out worden uitgebreid naar álle wijken in Rotterdam die het moeilijk hebben.
Op het gebied van veiligheid draagt Watch Out bij aan de leefbaarheid in de (semi) openbare ruimten door het uitvoeren van toezicht. In hun rol als toezichthouder signaleren de jongeren ongewenste situaties op het gebied van schoon, heel en veilig en spreken zij andere jongeren aan op hun gedrag. Ook treden ze op als gastheer/gastvrouw voor de bewoners. Zij werken in koppels en staan tijdens hun diensten rechtstreeks in contact met de corporatiemedewerkers en de wijkagent, ondersteund door een teamleider die dagelijks aanwezig is. Door het instellen van ploegendiensten is er zes dagen per week toezicht mogelijk, tussen 15.00 en 23.00 uur, ook in de weekenden. Op maandag gaan de jongeren naar school.
‘Ik had geen schooldiploma en was het zat om al jaren werkloos te zijn. Al gauw bleek dat beveiliging echt iets voor mij was!’ 10
Het werken op straat geeft de jongeren het gevoel dat zij met zinvolle dingen bezig zijn. Hun zelfvertrouwen groeit en ze leren steeds meer sociale vaardigheden aan. Hierdoor komen zij minder in de verleiding zelf overlastgevende of criminele activiteiten te ontplooien. Bovendien vervullen zij een voorbeeldfunctie voor andere jongeren en dragen zij bij aan een verbetering van het imago van de doelgroep waaruit zij afkomstig zijn. De bewoners uit de buurten en wijken voelen zich veiliger door de fysieke aanwezigheid van de jongeren. De nieuwe ‘oren en ogen’ in de wijk maken de buurten dus vanzelf leefbaarder. 11
11
‘We moeten er allemaal wat aan hebben’ In Zuidwijk, een wijk in de deelgemeente Charlois, lopen twaalf jongeren rond van Watch Out. Naar volle tevredenheid, vertellen manager Woondien sten Hugo ’t Hart van Vestia en Joop van der Hor, de wijkcoördinator.
12
Van de 7500 woningen in Zuidwijk beheert Vestia er 6000. ’t Hart: ‘De leefbaarheid in de buurten is een stuk verbeterd sinds er zes dagen per week van 15.00 tot 23.00 uur toezicht is in de wijk. Onze buurthuismeesters lopen zelf tot 15.00 uur rond, dus de tijden sluiten mooi op elkaar aan. Op die manier is er constant toezicht; voor de bewoners een prettige gedachte.’
Elke middag verzamelen zij zich in een eigen ruimte in de wijk. Om en om, en soms tegelijkertijd, lopen de politie en buurtcoördinatoren binnen om werk over te dragen en een briefing te geven.’ Na afloop van hun dienst maken de jongeren een rapport op, waaruit de politie, deelgemeente en corporatie de voor hen belangrijke aandachtspunten filteren. ‘We voelen ons naar de jongeren verplicht om die aandachtspunten snel af te handelen’, zegt Van der Hor. ‘Het zou alleen maar demotiverend werken als wij hun bevindingen niet opvolgen.’ ’t Hart: ‘Sterker nog, het rapport is transparant voor alle partijen, zodat we elkaar kunnen aanspreken op de output.’
Goede begeleiding Bijkomend voordeel van Watch Out vindt ‘t Hart de onderlinge samenwerking. ‘We trekken veel gezamenlijk op in dit werkgelegenheidsproject. Alle betrokkenen zitten er op dezelfde positieve manier in en zorgen dat de jongeren goed begeleid worden. Allereerst is er een teamcoördinator. Hij houdt het totaaloverzicht in de gaten en deelt de ploegendiensten in. Met andere woorden: hij geeft kwaliteit aan het traject. De ploegen bestaan uit jongens en meisjes van achttien jaar die én naar school gaan én in een werktraject zitten. Het is niet de bedoeling dat zij ineens voor alles verantwoordelijk zijn.
Motivatie om mee te doen Voor de deelgemeente was werkgelegenheid een van de redenen om mee te doen. Van der Hor: ‘Watch Out draagt niet alleen bij aan toeleiden van jongeren naar de arbeidsmarkt, maar ook aan de verbetering van de veiligheid. We hebben hierin als deelgemeente een andere verantwoordelijkheid dan de corporatie. Het is goed om te zien dat de Watch Out teams het voor elkaar krijgen om mensen aan te spreken op hun gedrag. Ze steken hun nek uit door met een pet op rond te lopen, maar ze worden toch geaccepteerd. Het blijkt te werken dat ze de taal van de straat spreken en niet proberen om agentje te spelen.
Ze behandelen anderen zoals ze zelf behandeld willen worden: met respect.’ Volgens ’t Hart is er altijd wel een groep die echt niet wil luisteren. ‘Dan is er rugdekking van de politie.’ Van der Hor: ‘De kracht van Watch Out is dat we met elkaar en voor elkaar met één gemene deler bezig zijn: de wijk. Met de politie is afgesproken dat elk telefoontje van een Watch Out team direct wordt opgevolgd. Dit heeft alles te maken met de manier waarop we de jongeren coachen en briefen; ze zullen niet zomaar bellen. De jongeren weten heel goed dat ze soms beter een stapje terug kunnen doen dan er voluit in te gaan. Ze hebben geen bevoegdheden, dus als er iets aan de hand is, schakelen ze de politie in. De rol van buurtagent is daarin cruciaal. En zijn het huurders die overlast veroorzaken, dan speelt de buurthuismeester er op in.’ In korte tijd resultaat Anderhalf jaar geleden nam een collega van Van der Hor het voortouw om Watch Out van Vlaardingen naar Rotterdam te krijgen. ’t Hart: ‘De deelgemeente zocht partners die financieel wilden bijdragen. Vestia had direct interesse. De bijdrage van Pact op Zuid gaf de doorslag om ervoor te gaan. Anders hadden we er misschien toch voor gekozen om extra buurthuismeesters in te zetten. In september is er een evaluatie. Ik ben nieuwsgierig naar de resultaten.
Hoeveel jongeren vallen na een paar maanden uit, hoeveel stromen er door naar een betaalde baan en... hebben we over een tijdje genoeg kandidaten om de voortgang te garanderen?’ Van der Hor: ‘Wat we nu al kunnen zeggen is dat het veiligheidsgevoel in de buurten echt toegenomen is. Er is altijd wel iemand in de buurt die op schoon, heel en veilig let, ook ’s avonds en in de weekenden. Natuurlijk wordt er wel eens gemopperd, maar bewoners verwachten soms ook meer van de jongeren dan mogelijk is. Zij zijn immers ‘learning on the job’ in een traject om beveiliger te worden.’ Van der Hor heeft nog één wens: ‘De focus ligt nu op veiligheid. Dat betekent dat jongeren met een klein smetje of weinig interesse in de beveiliging niet in aanmerking komen. Watch Out zou moeten worden uitgebreid naar andere beroepsgroepen. Voor mij is Watch Out geslaagd als jongeren regelmaat krijgen en hun eigen geld verdienen, en de wijk er beter van wordt. We moeten er allemaal wat aan hebben...’
13
4. Opleiding/uitstroom
Goed voor de sociale cohesie Watch Out is inmiddels ook de rivier overgestoken naar de deelgemeente Kralingen-Crooswijk. Ditmaal was de politie de initiator. De wijk NieuwCrooswijk wachtte een grootschalige herstructure ring en de politie maakte zich zorgen over de gevolgen. Wijkteamchef Marcel van Helvert is nauw bij Watch Out betrokken. ‘Voor ons is het met name belangrijk dat we het gebied leefbaar houden voor de mensen die achterblijven.’ Straten met dichtgetimmerde huizen en gaten waar eens huizen stonden... Nieuw-Crooswijk is één grote bouwput. ‘Ik vergelijk het wel eens met een spookstad. Door alle randverschijnselen zoals wegtrekkende actieve bewoners, brandstichting, braak en diefstal heeft de herstructurering een grote impact op de leefbaarheid. Toen wij aan de vooravond van deze gebiedsontwikkeling stonden, spraken we met diverse partners over de gevolgen. Op vandalen en krakers zaten we niet te wachten! Wat konden we doen om de sociale cohesie van het gebied te waarborgen? Stadstoezicht en de politie zijn alleen verantwoordelijk voor de leefbaarheid en veiligheid in de openbare ruimte en niet voor een gesloten bouwplaats. Daarom zochten we alternatieven. Ik kende SDW van een ander project in deelgemeente Prins Alexander. We hebben hen bij ons
14
uitgenodigd en het probleem voorgelegd; nu 2,5 jaar geleden. SDW kon wel iets voor ons betekenen, maar wie zou dat betalen?’ Eerst de financiering Van Helvert ging op zoek naar financiers. De uitvoerder van de herstructurering, Ontwikkelcombinatie Nieuw-Crooswijk, wilde een deel van de kosten dragen. Vervolgens is de deelgemeente benaderd die met fondsen van de gemeente het resterende bedrag voor haar rekening nam. ‘Als voorwaarde voor de financiering met publieke middelen stelde de deelgemeente dat we naast leefbaarheid ook de werkloosheid onder jongeren moesten aanpakken. Precies wat Watch Out beoogt. Met SDW is afgesproken dat het team in Nieuw-Crooswijk zoveel mogelijk uit lokale jongeren zou bestaan. Dat is volgens mij goed gelukt.’ Sinds de start van het traject in Nieuw-Crooswijk, begin 2008, is de rol van Van Helvert wat meer naar de achtergrond verschoven. ‘Ik overleg wel met SDW over de voortgang, maar de wijkagenten onderhouden de contacten met het Watch Out-team. Die contacten verlopen prima. De jongeren zijn blij dat ze aan het werk kunnen. De wijkagenten ervaren hun inzet als zeer positief. Zij ontvangen keurig dagelijks een rapport, zodat wij indien nodig actie kunnen
ondernemen. En de bewoners voelen zich prettiger en veiliger nu er extra toezicht is. Dit gevoel wordt zeker ook versterkt doordat we met de woningcorporatie hebben afgesproken dat de woningen niet leeg blijven staan maar antikraak bewoond worden.’
Zijn geld waard Van Helvert kan alleen maar concluderen dat Watch Out zijn geld dubbel en dwars waard is. ‘Het spijt me niet dat we SDW hebben binnengehaald. We hebben ook nog even met een beveiligingsbedrijf gewerkt, maar daar waren we niet tevreden over. Je mist dan toch een stukje betrokkenheid. Bovendien… als er elke dag een ander rondloopt, ontstaat er ook geen kennis over de buurten en de mensen die er wonen. Ik ben dus erg tevreden over Watch Out. Van mij mag het team blijven tot de nieuwbouw wordt opgeleverd en de laatste sleutels aan de bewoners zijn uitgegeven!’
Onder coördinatie van Enter Werk volgen de jongeren gedurende een jaar de BBL opleiding Beveiliger 2. Bij het Albeda College volgen ze het theoretische deel van de opleiding. Ook deze instelling onderschrijft dat leren in de praktijk steeds belangrijker wordt in het beroepsonderwijs en dat een geschikte werkervaringsplek een belangrijke opstap naar de arbeidsmarkt is. De opleiding voorziet in een startkwalificatie en biedt voldoende aansluiting op de arbeidsmarkt. De opleiding besteedt aandacht aan: werken binnen wettelijke kaders, beveiligen van gebouwen en eigendommen, ICT en MCV. Daarnaast organiseert Enter Werk activiteiten die de uitstroom bevorderen. Wie het traject na een jaar afsluit met een diploma, kan aansluitend doorstromen naar regulier werk.
Tabel opleidingsresultaten Watch Out TOTAAL
%
TOTAAL DEELNEMERS WATCH OUT
136
Nooit gestart met opleiding
7
Nog starten met opleiding (sep-2008)
20
Gestart met opleiding
109
100,0%
Tussentijds gestopt
12
11,0%
Volgen theorielessen (examens in sep/okt-2008)
31
28,4%
Geen theorie examens behaald
5
4,6%
Deels theorie examens behaald
8
7,3%
Nog bezig met de opleiding beveiliger 2
61
56,0%
Volledig geslaagd met diploma beveiliger 2
36
33,0%
Theoretische deel
Over Enter Werk/Enter Beveiliging Enter Werk is een Rotterdams projectontwikkelings-, detacherings- en reintegratiebureau. Enter Werk bemiddelt mensen met (voorheen) een afstand tot de arbeidsmarkt naar banen, vaak in eerste instantie via detachering.
‘Als winkelier ben ik niet bang voor een groep hangjongeren; ik loop gewoon op ze af en praat met de jongens... het gaat nu veel beter in Charlois!’
Naast Enter Werk is Enter Beveiliging opgericht, dat als leerbedrijf fungeert en jongeren direct ervaringsplaatsen kan bieden of beveiligingsdiensten kan aanbieden aan derden. Als erkend leerbedrijf is Enter Beveiliging bevoegd om de praktijkstages voor deelnemers aan Watch Out in eigen beheer uit te voeren. De deelnemers kunnen daarna als volledig gediplomeerd beveiliger uitstromen. 15
Inschatting behalen startkwalifcatie gestarte opleiding in kader Watch Out
TOTAAL
%
Wel behalen startkwalificatie
72
66%
Reeds behaald diploma
36
33%
Nog te behalen deelcertificaten (theorie/praktijk)
36
33%
Twijffel over behalen startkwalificatie
12
11%
Niveau/motivatie twijffelachtig
12
11%
Niet behalen startkwalificatie
25
23%
Tussentijds gestopt
12
11%
Niveau/motivatie onvoldoende
13
12%
Totaal gestart met opleiding
109
100,0%
TOELICHTING TABEL. STARTKWALIFICATIE OPLEIDING BEVEILIGER 2 Van de in totaal 136 deelnemers aan Watch Out zijn 109 deelnemers gestart met de opleiding beveiliger 2. Twintig deelnemers begonnen in september 2008 aan een nieuwe opleiding. Zeven zijn wegens voortijdige uitval nooit in opleiding gegaan onder meer vanwege een te laag taalniveau.
16
‘Enter Werk verzorgt de scholing, wij houden hen aan de slag’ Van de 109 deelnemers hebben 36 jongeren (33%) inmiddels het diploma beveiliger 2 behaald en zijn twaalf jongeren (11%) vroegtijdig gestopt. Dat betekent dat er nog 61 deelnemers (56%) in opleiding zijn. Binnen deze groep moeten deelnemers nog (her)examens doen binnen het theorie- of praktijkdeel. Als jongeren na het einde van het traject van maximaal 1 jaar nog niet klaar zijn, mogen zij de opleiding afmaken als zij voldoende inzet en motivatie tonen. Dat is bijvoorbeeld te realiseren met een tijdelijk contract bij een ander beveiligingsbedrijf. Een groot deel is nog bezig met de afronding van de opleiding. Daarom is het percentage van 66 procent dat op basis van inzet en studieresultaten de startkwalificatie zal halen een geschat aantal. De helft van de gestarte 109 deelnemers heeft de startkwalificatie overigens al behaald. Over 11% bestaat twijfel of ze de kwalificatie wel halen, vanwege het lage taalniveau. Van 23% is zeker dat ze het niet halen wegens vroegtijdige uitval, beperkt leervermogen en/of beperkte motivatie. Maar gezien de voorgeschiedenis van de doelgroep (geen startkwalificatie) zijn dit zeer goede resultaten.
Klein Beveiliging Services (KBS) Digitaal spreekt bevlogen over de jongeren die via Watch Out bij hem aan de slag zijn. KBS is een jong en dynamisch bedrijf, dat nationaal en internationaal digitale beveiligingsdiensten verstrekt aan een divers klantenbestand. KBS heeft een eigen servicecentrum in Zoetermeer. In de moderne meldkamer worden de aangesloten objecten op afstand gemonitord, van de AH om de hoek tot een bouwplaats in Amerika. In totaal werken er 120 mensen bij het bedrijf, zeventig in vaste dienst en de rest inhuur, maar het wordt steeds moeilijker om aan personeel te komen. Directeur Michael Klein licht toe: ‘Er komen steeds meer jobhoppers bij, mensen die na drie maanden vertrekken omdat ze ergens anders meer gaan verdienen. Net op het moment dat je al aardig wat in hen geïnvesteerd hebt, verdwijnen ze weer. Niet alleen wij hebben daar last van, maar de hele sector. Er is gewoon meer vraag dan aanbod.’ Klein is daarom blij met initiatieven als Watch Out. KBS heeft specifiek voor de winkelketens een nieuwe dienst opgezet: gastheer/gastvrouw. ‘Dat zijn de rechterhanden van de filiaalmanager. Ze begeleiden klanten in de winkel, houden de zaak op orde en letten een beetje op. Ik zocht onder meer hiervoor personeel. Maar hoe kwamen we aan mensen? Toevallig kwam ik met Watch Out in aanraking.
Op het bureau van mijn voormalige vestigingsmanager vond ik een visitekaartje van Enter Werk, het bedrijf dat Watch Out in opdracht van SDW ontwikkeld heeft en de scholing/uitplaatsing verzorgt. Ik was nieuwsgierig.’ Binnen drie maanden raak 'Dat was medio 2008. Binnen drie maanden boden ze mij de eerste acht jongeren aan. Enter Werk kan me dus wél de mensen leveren die ik nodig heb. Gemotiveerde mannen en vrouwen, die de kans die ze krijgen met beide handen aannemen. Het is fantastisch om te zien dat ze hier zo enthousiast binnenlopen. Dat enthousiasme slaat ook weer over op mij als werkgever! Als alles volgens verwachting verloopt heb ik liever tien jongeren via Watch Out in dienst dan één standaard beveiliger zonder drive.’
king met Enter Werk al vanaf het eerste moment heel soepel verloopt. Het is bijzonder hoe ze daar met de jongeren omgaan; ze voeden ze eigenlijk ook een beetje op. Daar hou ik wel van, op de menselijke manier dan. Ik run natuurlijk wel een bedrijf en zit niet te wachten op jongeren die hun afspraken niet nakomen. Maar op de een of andere manier voelt het wel goed. Ik kan er nu nog niet veel over zeggen, want een deel is nog maar net begonnen en een deel begint over een maand. Mijn eerste indruk van de jongens en meiden is positief.’ Meiden? ‘Ja, er hebben zich drie meiden opgegeven. Ik kan hen goed in de meldkamer gebruiken en voor receptiediensten op de objecten. De jongeren lijken allemaal even gedreven. Ze moeten wel, want als ze niet doorzetten is het einde oefening.’
Positieve indruk De eerste drie maanden worden de acht nieuwkomers dubbel begeleid, door Klein zelf en het team van Watch Out. ‘Verder kost het me weinig, niet in investering en niet in tijd. Enter Werk doet het voortraject en het theoretische gedeelte; wij leiden ze op voor de praktijk. Gaat het goed, dan neem ik hen na drie maanden in dienst, conform de afspraak. Als bedrijf lopen we dus geen risico. Het is voor mij bovendien een hele geruststelling dat de samenwer-
17
5. Toekomst
Het is de kunst kennis en kunde te verbinden
De toekomst ziet er positief uit. De deelgemeenten IJsselmonde, Delfshaven, Prins Alexander, de Erasmus Universiteit en de gemeenten Barendrecht en Schiedam tonen interesse, evenals het bedrijfsleven. Ook zijn SDW en Enter Werk met Woonbron in gesprek over een mogelijke samenwerking. In het bijzonder wordt gesproken over een bijdrage aan de opzet van buurtbeheerbedrijven. SDW is al meer dan tien jaar actief als leerwerkbedrijf in Rotterdam, en wil graag de bestaande expertise, beschikbare instrumenten en bestaande netwerken inbrengen in dit nieuwe concept. Daarbij wordt gedacht aan een breed samenwerkingsverband met meerdere bedrijven en instellingen. Ook op die manier wordt een bijdrage geleverd aan leefbaarheid in wijken en de ontwikkeling van haar bewoners.
De toekomst kan er ook heel anders uitzien. Ronald Luiten, concernadviseur ketenontwikkeling bij wooncorporatie Woonbron, ziet bijvoorbeeld meer kans in het inbedden van Watch Out in een integrale benadering van schoon, heel en veilig in de wijken en buurten. ‘Woonbron wil als coproducent van de stad partners met elkaar verbinden om te zorgen dat de wijken en buurten leefbaarder worden. Dat doen wij vanuit de overtuiging dat wonen onderdeel is van een groter geheel: de keten wonen, leren, werken en zorg. Dus doen we ons best om binnen ons werkgebied dit soort ketens te vormen.’
Samenwerking Ahoy Sinds 1 november 2008 bestaat er een samenwerkingsovereenkomst tussen Enter Beveiliging en Ahoy Rotterdam. Binnen Ahoy zullen specifieke beveiligings taken worden geoefend, die niet binnen de Watch Out projecten mogelijk zijn. Deelnemers van Watch Out kunnen ook via Enter Beveiliging stage lopen waarbij goede kandidaten een aansluitend contract kunnen krijgen bij de eigen beveiligingsdienst van Ahoy.
18
‘Ooit wil ik nog een hondenopleiding doen met Angel, mijn 2-jarige herdershond, om later samen aan de slag te gaan’
Integrale benadering Woonbron is door Enter Werk benaderd om mee te participeren in een Watch Out-traject in de deelgemeente IJsselmonde. ‘Wij zijn daarop een kijkje gaan nemen in Pendrecht, maar vinden beveiliging alleen te weinig. In de buurten en wijken is er op het gebied van schoon, heel en veilig meer nodig dan toezicht houden alleen. Dat betekent dat we nog gaan doorpraten met Enter Werk in relatie tot de oprichting van buurtbeheerbedrijven. We delen dezelfde doelstellingen. Woonbron wil mensen ook weerbaarder maken en daarmee de weerbaarheid van de wijken en buurten verhogen. Wij doen dat onder meer door buurtbeheerbedrijven te laten oprichten.
Een buurtbeheerbedrijf is er voor en door de buurt en neemt in nauw overleg met SoZaWe bewoners in dienst die problemen hebben als huurachterstand of werkloos zijn. Het werk varieert van toezicht houden in de speeltuinen tot schoonmaken van portieken, klusjesdiensten of het assisteren van de schoolconcierges. Het is de bedoeling dat de bewoners doorstromen naar een betaalde baan. Tot die tijd doen zij met behoud van uitkering werkervaring op en zijn ze nuttig voor de wijk en de buurten.’ Met meerdere partners een keten vormen Woonbron hoopt dat meerdere partijen gaan aanhaken bij de buurtbeheerbedrijven. ‘Watch Out zou dus goed passen, maar dan vooral in de hiervoor geschetste integrale benadering. Wat we zoeken is een verbinding. Het buurtbeheerbedrijf moet deelovereenkomsten afsluiten met lokale partners. Het is toch zonde als iedereen los van elkaar met dezelfde doelgroepen werkt en daarin niet samenwerkt. Ik zou willen dat partners elkaar opzoeken en in ketenverband tot betere resultaten komen. Het belang is een gemeenschappelijk belang.‘
19
Watch Out werkt samen met:
COLOFON Opdrachtgever Watch Out © 2008
Tekst en interviews Yvette van Dael Marcommit (interview DAAD) Eindredactie Yvette van Dael
Vormgeving Meneer Vincent Fotografie Judith de Rond Deelgemeente Charlois/ Vestia
Druk Printvisie
