Werkplan Cluster Veiligheid 2014 - 2016 (augustus 2014 Versie 1.0)
De maatschappij is volop in beweging en heeft te maken met tal van ontwikkelingen. De decentralisaties, de participatiesamenleving en veranderend gedrag van burgers maken dat er nieuwe vragen komen, en dat er ook nieuwe oplossingen nodig zijn. Met de strategische Verenigingsagenda 2014-2016 geeft GGD GHOR Nederland richting aan haar eigen ambities en aan de focus op de transformaties van de publieke gezondheid. De strategische agenda van het Veiligheidsberaad, de voorwaartse agenda van Veiligheid en Justitie en de Kamerbrief Publieke Gezondheid van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, zijn richtinggevend voor deze Verenigingsagenda. In dit document worden de speerpunten van het cluster Veiligheid verder uitgewerkt in een werkplan. Om de verbinding met de verenigingsagenda duidelijk te maken is een overeenkomende nummering aangehouden. Het werkplan is een dynamisch document en zal periodiek worden bijgesteld aan de hand van de actualiteit.
6 Veiligheid De complexiteit van de samenleving neemt toe. Nieuwe risico’s en dreigingen vragen om een ander soort aanpak, samenwerkingspartners en strategie. De dreiging van klassieke rampen is een aantal jaren geleden verruimd met nieuwe ramptypen en in lijn daarmee is rampenbestrijding uitgebreid naar crisisbeheersing en risicobeheersing. Huidige maatschappelijke ontwikkelingen vragen om het verder in lijn brengen van publieke gezondheid en veiligheid in het sociale domein. Kleine incidenten, vanuit het perspectief van de crisisbeheersing, kunnen grote maatschappelijke consequenties hebben en vraagt een multidisciplinaire aanpak. De directeur publieke gezondheid (DPG), die leiding geeft aan de GGD en GHOR organisatie, heeft hierin een cruciale rol zowel regulier als in de opgeschaalde situaties en de voorbereiding hierop. Daar waar er samenhang is tussen de thema’s worden ze integraal belegd. De strategische agenda versterking veiligheidsregio’s 2014-2016d is richtlijn. Deze agenda is vastgesteld in het Veiligheidsberaad van 16 mei 2014. Deze strategische agenda heeft als hoofduitgangspunt dat het voorziet in de gemeenschappelijke ambitie van het bestuur om vanuit de collectieve verantwoordelijkheid met elkaar de veiligheidsregio’s naar een hoger niveau te brengen. Met de Minister van Veiligheid en Justitie is door het dagelijks bestuur van het Veiligheidsberaad afgesproken dat er een gezamenlijke uitwerking komt op een drietal thema’s (water en evacuatie, continuïteit van de samenleving en nucleair). De prioriteiten van het Veiligheidsberaad zijn ‘kwaliteit en vergelijkbaarheid’ , ‘bevolkingszorg’ en ‘Versterking Civiel-Militaire Samenwerking’. Vanuit de voorwaartse agenda van VenJ en de strategische agenda van het Veiligheidsberaad heeft GGD GHOR Nederland een eerste programmavoorstel uitgewerkt. De opgave voor GGD GHOR Nederland is om de komende periode meer te acteren binnen het strategische veiligheidsdomein.
1
Zo komt er een sterke verbinding tussen publieke gezondheid en veiligheid. Dit leidt tot realisatie van landelijke samenwerkingsafspraken met de multidisciplinaire veiligheidspartners onder bestuurlijk regie van het Veiligheidsberaad.
6.1 Risico- en Crisisbeheersing De kans op natuurrampen, technologische ongevallen en terrorisme is altijd aanwezig. Bepaalde gebieden hebben een verhoogd risicoprofiel, bijvoorbeeld door industriële activiteiten. In een dichtbevolkt land als Nederland hebben incidenten sneller directe effecten op omwonenden en bedrijvigheid. Door toenemende bedrijvigheid en woningbouw komen risicobronnen en kwetsbaarheden steeds dichter bij elkaar in de buurt. Om deze risico’s het hoofd te kunnen bieden is meer nodig dan uitsluitend het toepassen van normen voor bijvoorbeeld risicoafstanden. Zelfs met inachtneming van deze normen behoort Nederland tot de meest risicovolle landen van de EU (met een toenemende cumulatieve kans op rampen) simpelweg door de schaarse ruimte waarbinnen maatschappelijke functies met elkaar verenigd moeten worden. De laatste jaren is er meer aandacht voor andersoortige crises, naast de klassieke rampen zoals ongevallen met gevaarlijke stoffen. Het gaat dan bijvoorbeeld om scenario’s met allerhande, onverwachte domino-effecten, zoals grootschalige infectieziekten, overstromingen, langdurige uitval van ICT, elektriciteit, gas, drinkwater of rioolwaterzuivering, waarvoor de samenleving steeds kwetsbaarder wordt door de snelle ontwikkelingen in het gebruik van technologieën. Het is nodig om de gevolgen van de veranderingen in het sociaal domein op zorgcontinuïteit en consequenties voor rampenplannen in gemeenten en de witte keten in beeld te brengen. Ook zal GGD GHOR Nederland bevorderen dat er meer aandacht is voor risicobeheersing en preventie, waaronder de verbetering van evenementen advisering. De versterking van GGD en GHOR als crisisorganisatie in het publieke domein vraagt proactief leiderschap. Zo wordt publieke gezondheid (GGD/GHOR) zichtbaarder in de multidisciplinaire crisisorganisatie en krijgt deze een prominentere plaats in het veilligheidsdomein. Doelstelling verenigingsagenda Nederland wordt veiliger en gezonder door het voorkomen en tegengaan (herstel) van maatschappelijke ontwrichting.
Risicobeheersing Uitgewerkte doelstellingen werkplan: 6.1.1 De DPG adviseert over consequenties van het veranderende zorglandschap voor de opgeschaalde zorg. -
In de context van het veranderende zorglandschap zorgt GGD GHOR Nederland in samenwerking met de GHOR regio’s voor inbreng op de zes onderwerpen van de strategische agenda van het veiligheidsberaad, te weten: water en evacuatie, continuïteit van de samenleving en nucleair, kwaliteit en vergelijkbaarheid, bevolkingszorg en Versterking CivielMilitaire Samenwerking (VCMS);
-
De gevolgen van de reorganisatie van de spoedeisende zorg (SEH) en de landelijke meldkamerorganisatie (LMO) in relatie met continuïteit van zorg is in kaart gebracht en waar nodig wordt daar over geadviseerd;
2
6.1.2 De GGD en GHOR hebben hun adviesrol uitgewerkt in het kader van risicogerichtheid in relatie met omgevingsrecht. -
Er wordt een visie opgesteld op het gebied van preventie in relatie tot rampenbestrijding en crisisbeheersing;
-
Adviesrol GHOR en GGD bij risicobeheersing in de gebouwde omgeving met RUD’s, Brandweer Nederland en RIVM;
-
Monitoring van consequenties Omgevingswet voor geneeskundige advisering, zo nodig daarover adviseren aan de regio’s;
-
De DPG (zowel GGD als GHOR) heeft een duidelijke rol en positie in het kader van risicobeheersing en de regio’s zijn ondersteund bij de professionalisering van de geneeskundig advisering over de gebouwde omgeving;
-
Er komt een integrale GGD-GHOR handreiking gebouwde omgeving;
-
De DPG vertegenwoordigt de geneeskundige kolom in landelijke gremia voor risicobeheersing in de gebouwde omgeving, waaronder het Stakeholdersoverleg Tunnelveiligheid en de multidisciplinaire vakgroepen transportveiligheid en externe veiligheid;
-
Relevante netwerken zijn tot stand gebracht en worden onderhouden, in ieder geval met de multidisciplinaire veiligheidspartners en waar nodig breder.
6.1.3 Gezondheid (en veiligheid) is onderdeel van de advisering bij grootschalige evenementen -
Knelpunten met betrekking tot de toepassing van de Landelijke handreiking geneeskundige advisering publieksevenementen en de Handreiking evenementenveiligheid zijn opgelost;
-
De Landelijke handreiking geneeskundige advisering publieksevenementen (mede naar aanleiding van onderzoek Letselbeeld bij Evenementen) is geëvalueerd;
-
Het gezondheidskundig advies is onderdeel van de vergunningsverlening bij evenementen;
-
De kwaliteit van de eerstehulpverlening op evenementen voldoet aan de minimum norm;
-
Kennisdeling tussen GHOR-adviseurs op het gebied van evenementenveiligheid en -advisering vindt plaats;
-
Er is een landelijke netwerkbijeenkomst in samenwerking met centrum veilig en gezond uitgaan (CVGU) / Trimbos georganiseerd over gebruik alcohol en drugs op evenementen voor adviseurs uit de GHOR en GGD;
-
De koppeling tussen activiteiten GGD en evenementenadvisering vanuit de GHOR is versterkt.
6.1.4 In beeld brengen van de effecten van de veranderingen binnen het sociaal domein op de zorg continuïteit in de rampenplannen witte keten -
Er is een herijkte visie op zorgcontinuïteit in het licht van de transities (verminderd- en niet zelfredzamen gaan van zorginstellingen naar thuissituaties). Deze visie is afgestemd met ketenpartners en gemeenten, en ingekaderd in het besluit Wet Veiligheidsregio’s (WVR);
3
-
Nieuwe netwerken worden aangeboord en de samenwerking wordt aangegaan of versterkt met mantelzorg, thuiszorg, apothekers en burgernetwerken. In het sociaal - en zorgdomein wordt zo uitwerking gegeven aan het versterken van zelfredzaamheid en het netwerk, dat daarvoor nodig;
-
Actorenanalyse is uitgevoerd: exploreren van nieuwe samenwerkingsverbanden als gevolg van de transities;
-
Het thema ‘water en evacuatie’ van het Veiligheidsberaad wordt binnen het thema zorgcontinuïteit besproken met de zorginstellingen, zodat handelingsperspectieven geboden kunnen worden bij een eventuele evacuatie door een (dreigende) overstroming;
-
Er is een advies over planvorming opgeschaalde zorg voor partners en de keten vanuit de consequenties van de transities;
Crisisbeheersing 6.1.5 DPG is agendasettend en zichtbaar gepositioneerd in witte kolom en driehoek van multidisciplinaire crisisorganisaties Dit zorgt er voor dat de geneeskundige hulpverleningsorganisaties hun werk tijdens crisissituaties optimaal kunnen uitvoeren. Deze doelstelling hangt samen met de doelstelling in de strategische agenda van het Veiligheidsberaad met betrekking tot de interdisciplinaire en intersectorale samenwerking, die juist ook in het medisch domein uitwerking nodig heeft. -
Er is een samenhangend netwerk tussen individuele partijen, zoals huisartsenzorg, GGD, traumacentra/ziekenhuizen en ambulancezorg in het regionaal overleg acute zorg (ROAZ), ten behoeve van integrale ketenzorg en grootschalige geneeskundige zorg, waarbij de DPG en GHOR zichtbaar en goed gepositioneerd is in zowel reguliere als opgeschaalde zorg. Daarnaast het betrekken van burgers in het kader van zelfredzaamheid en burgerparticipatie in relatie tot rampen en crises, waarbij multidisciplinair de samenwerking dient te worden gezocht;
-
Accountmanagementplan is uitgevoerd ter versteviging van de positie van de geneeskundige kolom in de multidisciplinaire crisisorganisatie (op alle niveaus);
-
Er wordt in co-creatie met de regio’s, een nieuw model Grootschalig Geneeskundige Bijstand (GGB) opgesteld in samenwerking met betrokken ketenpartners (AZN en RK) met instemming van het Veiligheidsberaad voor inzet logistieke middelen;
-
Met Ambulancezorg Nederland (AZN) is een herzien modelconvenant afgesloten, dat voorziet in afspraken op basis van nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling, incl. opschalingsplan dat aansluit op GHOR-crisisplan.
6.1.6 Neerzetten van een sterke crisisorganisatie door naadloze aansluiting van het optreden van GHOR en GGD ten tijde van crisis
-
De bestuurlijke besluitvorming over het crisismodel GHOR is ter hand genomen en afgerond. Het landelijk crisismodel GHOR is bestuurlijk (Veiligheidsberaad, Raad van DPG) vastgesteld en afgestemd met de overige kolommen;
-
Er is een landelijk functiehuis operationele GHOR rollen. De GHOR rollen zijn opnieuw belegd in regelgeving;
4
-
Planvorming tussen GRIP (hulpverleningsdiensten waaronder GHOR) en GROP (GGD Rampen Opvangplan) sluiten op elkaar aan;
-
Er is een gedeelde multidisciplinaire visie op zelfredzaamheid en burgerparticipatie;
-
Visievorming en advies over op risico- en crisiscommunicatie en de raakvlakken tussen GGD en GHOR;
GGD GHOR Nederland maakt afspraken met AZN over:
een met de ziekenhuizen afgestemd landelijk gewondenspreidingsplan, (dat steunt op regionale plannen) en ambulancebijstandsplan;
Landelijke besluitvorming omtrent de toepassing van de gewondenkaart (aansluitend op de uitkomsten van het inspectieonderzoek);
De DPG maakt afspraken met partijen in het ROAZ over: -
Beschrijving van de positie van het ROAZ en DPG in de herziene Wet toelating zorginstellingen (WTZi)
De besteding van de OTO-stimuleringsmiddelen conform de richtlijnen in het convenant en het landelijk beleidskader
Ontsluiting van de informatie uit de zelfevaluatie en visitatie om als DPG (en ROAZ) de mate van voorbereiding van zorginstellingen te kunnen beoordelen ten behoeve van haar advies aan het openbaar bestuur (conform WVR)
Operationele prestaties ketenzorg
Verbinding pre-hospitaal en hospitaal
De DPG stimuleert dat partijen in de witte kolom kwaliteitsafspraken maken ter bevordering van de regionale en bovenregionale ketensamenwerking. De DPG adviseert daarbij over de gewenste afstemming tussen de gangbare kwaliteitssystemen in de zorg- en veiligheidsketen. Hieruit volgt ook een zekere mate van uniformering en standaardisatie. 6.1.7 Landelijk uniforme aanpak van multidisciplinaire respons bij een CBRNe incident. -
Professionalisering GAGS;
Afspraken samenwerking Adviseurs Gevaarlijke stoffen (AGS) - GAGS
Handreiking vraagregisseur
Afspraken samenwerking MMK - GAGS
-
Implementatieplan landelijke handreiking kleinschalige decontaminatie;
-
GHOR-regio’s en AZN ondersteunen bij de implementatie handreiking kleinschalige chemische decontaminatie
-
Start ontwikkeling landelijke handreiking grootschalige decontaminatie;
-
Multidisciplinaire Handreiking CBRNe (Ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) / Taskforce CBRNe);
-
Advies notitie jodiumprofylaxe;
-
In samenwerking met ministeries en regio’s optimaal implementeren van kennisstructuur in de preparatie en respons bij nucleaire ongevallen.
5
-
Ondersteunen rijk en regio’s bij implementatie jodiumprofylaxe beleidsmaatregel.
-
Bijdrage aan Persoonsbeschermende middelen advies voor professionals in het kader van CBRNE
-
Advies risico- en crisiscommunicatie CBRNe
6.2 Sociale veiligheid Zedenmisdrijven, huiselijk geweld, criminaliteit en leefbaarheidsproblemen zorgen in toenemende mate voor brede maatschappelijke onrust. Denk aan de terugkeer van een pedofiel in de wijk of grootschalige zedenzaken. Via social media kan onrust zich sneller en verder verspreiden, zodat iets dat in eerste instantie klein is zich kan ontwikkelen tot iets groots (ontwrichting delen samenleving). Er is dan ook een toenemende behoefte in geval van incidenten aan acuut (grootschalige) opvang en psychosociale hulp voor grote groepen mensen. Van belang is om de kennis en ervaring die hiermee wordt opgedaan te verdiepen, te borgen en te delen. Hiervoor zijn de juiste netwerken en een kennisinfrastructuur nodig. Bij thema’s op het snijvlak van publieke gezondheid en veiligheid is de kennis en kunde van de GGD en GHOR betrokken, waaronder de JGZ, forensische geneeskunde en epidemiologie. Doelstelling verenigingsagenda: GGD GHOR Nederland vervult een proactieve en preventieve rol bij acuut (grootschalige) opvang en psychosociale hulp in het sociaal domein. Uitgewerkte doelstellingen werkplan: 6.2.1 GGD GHOR Nederland heeft een door de regio’s gedragen visie ontwikkeld op de rol van de GGD en GHOR bij thema’s op het snijvlak van publieke gezondheid en veiligheid. Deze is vooral gericht op preventie, voorlichting en vroegsignalering, zowel in de reguliere zorg als opgeschaalde publieke zorg;
-
Opleveren van een netwerkkaart waarin de relevante partners op het vlak van sociale veiligheid in beeld gebracht zijn, zowel op regionaal niveau als op koepelniveau.
-
Uitwerken van een visie en actieplan gericht op samenwerking met de relevante koepelorganisaties.
-
Faciliteren van het platform Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ), vakgroepen en academische werkplaatsen op het thema sociale veiligheid.
-
De verbinding met de Landelijke Meldkamer Organisatie (LMO) wordt onderzocht en zonodig gelegd waar het ‘t thema sociale veiligheid raakt.
-
Er heeft visievorming plaatsgevonden op de mogelijke rol van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) bij thema’s op het snijvlak van publieke gezondheid en veiligheid (vooral gericht op preventie, voorlichting en vroegsignalering).
-
De JGZ heeft een nadrukkelijkere positie in het GGD Rampen Opvangplan (GROP)
6.2.2 realisatie van PSH ondersteuningsstructuur voor GGD en GHOR uitvoeringspraktijk
6
-
Tot stand brengen van een professionele ondersteunings- en kennisinfrastructuur voor psychosociale hulp (PSH) bij nazorg rond crises en rampen teneinde de lokale uitvoering (in het kader van het GROP) met landelijke kennis- en opleidingsinstituten verder te verstevigen;
-
Implementeren van diverse instrumenten ten behoeve van het regionale PSH-proces: de multidisciplinaire richtlijn PSH, de QPC (Quality of Psychosocial Care) en de Handreiking GGD ‘en;
-
Updaten van het (concept-) modelconvenant PSH;
-
PSH wordt verder geïntegreerd- en geborgd in het GGD Rampenopvangplan (GROP) en afgestemd met processen van Bevolkingszorg (onder andere crisiscommunicatie).
6.2.3 Versterken samenwerking met Nationale Politie, mede door ontwikkelen beleidsmatig standpunt Harmonisering Meldpunt Zorg & Overlast (OGGZ) en afspraken over uitvoering Forensisch geneeskundige zorg
-
Relatie tussen het domein Publieke Gezondheid (PG) met landelijke politie en het OM op het thema sociale veiligheid is verder versterkt;
-
Er is één convenant informatie uitwisseling GGD en politie;
-
Er is een overeenkomst (met de landelijke politie en GGD’en als collectief) over uitvoering Forensische Geneeskunde (FG);
-
Er is een beleidsmatig standpunt met betrekking tot Harmonisering Meldpunt Zorg & Overlast (OGGZ) en er zijn aanzetten voor harmonisatie;
-
Oriëntatie op- en aandacht voor versterken van de rol van de GGD in het Veiligheidshuis. GGD ’en kennen hun mogelijkheden en wisselen onderling informatie uit.
6.2.4 Er komt een voorstel voor het opvolgen van de Gezondheidsraadadviezen voor de versterking van de forensische geneeskunde in het publieke domein.
-
Het plan van aanpak ‘Versterking Forensische Geneeskunde’ is uitgewerkt. Opvolgen advies Gezondheidsraad en inbedding nader onderzoek doodsoorzaak minderjarigen (NODO) in reguliere FG werkzaamheden. Financiering is gerealiseerd en de werkzaamheden zijn ondergebracht in de projectorganisatie van GGD GHOR Nederland;
Overige -
De combinatie van informatie op het gebied van gezondheid, welzijn en (sociale) veiligheid in wijkprofielen is opgenomen in de werkzaamheden van het cluster sociaal domein;
-
GGD en GHOR zijn geïnformeerd over de inhoud van de toekomstige wet ‘verplichte GGz’ en kennen de gevolgen ervan voor de GGD (in samenhang met Harmonisering meldpunt OGGz / Z&O);
-
Een herziene en geactualiseerde versie van de handreiking privacy in de bemoeizorg is vastgesteld;
-
De rol van de GGD in het Veiligheidshuis is helder; GGD’en kennen hun mogelijkheden en wisselen onderling informatie uit;
7
-
De GGD ’en zijn geïnformeerd over de ontwikkeling van de AMHK’s en kennen de mogelijke positie en rol van de GGD hierin. Dit is een integraal onderwerp met het cluster Jeugd;
-
Er is een overleggroep voor GGD ’en die (mogelijk) een AMHK binnen hun organisatie krijgen, er wordt actief kennis en materiaal gedeeld;
-
GGD GHOR Nederland heeft een faciliterende rol in het onderzoek Nationaal project ‘Child Suïcide Review, deel A’ in het kader van programma suïcidepreventie (VWS). Onderzocht wordt in hoeverre PSH van de GGD ’en iets kan betekenen in dit onderwerp;
-
In overleg met ministerie van V&J realiseren van meerjarige financiële dekking voor GGD ‘en in de rol van onafhankelijk toezichthouder m.b.t. doelgroep prostituees;
-
GGD GHOR Nederland is betrokken bij de ontwikkeling van een beleidsmatig standpunt van VWS over seksueel geweld. Er is geïnventariseerd wat GGD ’en al doen op dit onderwerp.
Voor alle onderwerpen geldt dat er altijd gekeken wordt naar verbindingen met andere clusters, onderwerpen, thema’s. Veiligheid heeft nadrukkelijk een relatie met de jeugdgezondheidszorg, met het sociaal domein en de informatie en kennisafdeling van de GGD speelt een belangrijke rol.
6.3 Leefomgeving Verstedelijking en intensivering in de agrarische sector vergen meer aandacht vanuit de klassieke gezondheidsbeschermingstaken van de GGD: infectieziektebestrijding en milieugezondheidszorg. De leefomgeving en het milieu hebben invloed op gezondheid. Door in planontwikkeling, ruimtelijke ordening en lokaal gemeentelijk beleid aspecten van gezondheid beter te betrekken kan veel gezondheidswinst worden behaald. Zoönosenbestrijding en antibiotica resistentieproblematiek in het publieke domein hebben in de afgelopen periode veel aandacht gevraagd. Ook de komende jaren blijft bijzondere aandacht noodzakelijk. Het is gewenst de landelijke en internationale ontwikkelingen te blijven volgen en hier op in te spelen. Nieuwe infectieziekten en nieuwe laboratoriumtechnieken noodzaken tot vernieuwing van bestaande monitoring, surveillance systemen, regie en netwerkontwikkeling. Onderzocht moet worden in hoeverre bovenregionale samenwerkingsafspraken kunnen bijdragen aan een efficiëntere inzet van mensen en middelen. In alle regio’s zullen afspraken worden gemaakt met gemeenten over de wijze waarop Publieke gezondheid en veiligheid structureel wordt meegenomen in ruimtelijk beleid en omgevingswetgeving GGD GHOR Nederland bevordert dat GGD en GHOR worden voorbereid op de nieuwe omgevingswet en dat er verbinding blijft met de strategische agenda van het Veiligheidsberaad. Doelstelling verenigingsagenda Borging van een robuuste gezondheidsbescherming op landelijk niveau.
Milieu Uitgewerkte doelstellingen werkplan: 6.3.1 Eind 2014 is er een aangepast werkprogramma 2014-2016 waarin zowel regulier als opgeschaalde MMK zorg zijn opgenomen. Dit betreffen ieder geval:
8
opstellen van een strategisch werkplan omgevingswet waarin de verbinding met strategische agenda van het veiligheidsberaad is gelegd;
in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en MilIeu (RIVM) de organisatie van een tweede bestuurlijke bijeenkomst over samenwerking RUD’s RIVM, GGD en GHOR;
plan van aanpak capaciteitsplanning medisch milieukundigen (MMK) en geneeskundig adviseurs gevaarlijke stoffen (GAGS), opleiding, inbedding academische werkplaats MMK en de aanstelling van een bijzonder hoogleraar MMK;
de inrichting van het Kennisplatform veeteelt en gezondheid;
aandacht binnen GROP en Opleiden Trainen Oefenen (OTO) voor de processen milieu en gezondheidsonderzoek, inclusief implementatie RIVM richtlijn gezondheidsonderzoek bij rampen;
procesafspraken over en agendering van strategische bestuurlijke onderwerpen in de bestuurs adviescommissie publieke gezondheid (BAC PG) en BAC GHOR van de Vereniging van Nederlands Gemeenten (VNG), vanuit het Programmacollege milieu en gezondheid.
Infectieziekten en Tuberculose 6.3.2 Er is een gedragen (toekomst) visie, beleid en ketensamenwerking voor de bestrijding van infectieziekten door de GGD 6.3.3 Medio 2014 wordt er in samenwerking met de GGD GHOR Nederland programmacommissie IZB een werkprogramma 2014-2016 opgesteld. Het Nationaal Plan TBC 2011-2015 wordt gecontinueerd. In het werkplan worden de volgende onderwerpen met bijbehorende tijdpad opgenomen: -
er wordt een voorstel met samenwerkingsafspraken betreffende de programmacommissie IZB, Landelijk Overleg Infectieziekten (LOI) en Regionaal Arts Consulenten (RAC) van het RIVM opgesteld;
-
de samenwerkingsconvenant GGD – labs versie 2.0 wordt opgesteld, inclusief visie op regionale samenwerking (waaronder bijzonder resistente micro-organismen (BRMO), seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) en tuberculose (TBC);
-
in 2014 wordt de beleidsrichtlijn technische hygiëne zorg (THZ) opgesteld;
-
vervolg van de uitvoering van project Elektronisch voorschrijven Medicijnen (EVS);
-
uitvoering project elektronisch declareren bij zorgverzekeraars en inrichting van de betreffende landelijke fondsen;
-
deelname aan de stuurgroep en projectgroep van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) voor wettelijke verankering Rijksvaccinatieprogramma RVP (van algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) naar gemeentefonds);
-
bijeenkomst met burgemeesters over bestuurlijke verantwoordelijkheden en bevoegdheden van lokaal bestuur bij de uitbraak van A-ziekten;
-
aandacht voor GROP en OTO in het bijzonder het proces infectieziekten;
9
-
procesafspraken over en agendering van strategische bestuurlijke onderwerpen in BAC PG en BAC GHOR vanuit het Programmacommissie IZB.
De activiteiten specifiek betreffende tuberculosebestrijding betreffen in 2014 en 2015 hoofdzakelijk de uitvoering van de doelstellingen uit het Nationaal plan tuberculosebestrijding (NPT). Hiervoor is medio 2014 een werkplan opgesteld en afgesproken met de leden van de stuurgroep. In het werkplan zijn de volgende onderwerpen met bijbehorende tijdpad opgenomen: -
eind 2014 zijn de vier Regionale Expertise Centra (REC) bepaald;
-
opstellen van de notitie toekomstscenario’s TBC;
-
de inrichting van de landelijke mobiele röntgen unit (MRU)organisatie;
-
in 2014 aangaan van de overeenkomst met het landelijk centrum bevolkingsonderzoek (LRCB);
-
indienen TBC vergunningaanvraag WBO 2015;
-
uitvoering van de werkzaamheden afgesproken in het centraal orgaan opvang asielzoekers (COA)-contract;
-
uitvoering van de werkzaamheden afgesproken in het Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)contract en het in 2014 voeren van onderhandeling met DJI voor afspraken en 2015 en verder.
7. Brancheontwikkeling Naast bovengenoemde cluster thema’s kent de verenigingsagenda een aantal clusteroverstijgende thema’s. Door de leden is expliciet aangegeven dat vanuit de landelijke koepel meer aandacht nodig is voor brancheontwikkeling. Daarbij zijn de volgende speerpunten vastgesteld: -
Professionalisering en integraal arbeidsmarktbeleid
-
Innovatie
-
Academisering en kennisontwikkeling
-
Informatievoorziening
-
Public affairs en communicatie
‘Informatievoorziening’ en ‘Academisering en kennisontwikkeling’ (of ‘kennis en OTO’) kennen binnen het cluster Veiligheid een specifiek knooppunt (naast dat ze ook specifiek in de andere clusters een koppeling kunnen hebben). Deze thema’s worden hieronder uitgewerkt:
7.3
Academisering & Kennisontwikkeling
Kennis is bij uitstek een hulpmiddel om te voldoen aan de wensen van de veranderende omgeving en een belangrijke randvoorwaarde voor de gewenste transformatie. In de huidige, gefragmenteerde kennisinfrastructuur in en om de publieke gezondheid en veiligheid in Nederland is volop ruimte voor verbetering. Nieuwe kennis en expertise vinden nog moeizaam hun weg in beleid en praktijk en opleidingen, en andersom worden vraagstukken uit praktijk en beleid vaak maar ten dele opgepakt door de academische wereld. In het werkveld is veel kennis aanwezig maar deze kennis wordt nog onvoldoende gedeeld. Daarnaast is een veelgehoorde klacht dat professionals een weg moeten zoeken naar alle informatie en kennis toe. Op strategisch niveau is het belangrijk om met partners in het veld van publieke gezondheid en veiligheid de verschillende kennisplatformen te verbinden zodat
10
professionals informatie krijgen aangereikt vanuit de diverse platforms op een voor hen meest gebruikelijke toegang. Een goed functionerende kennisinfrastructuur voor de sector publieke gezondheid en veiligheid, met als belangrijkste functie ‘kennis te laten stromen’ is van grote betekenis voor het verder ontwikkelen en professionaliseren van de sector1. GGD GHOR Nederland zal bevorderen dat de GGD en GHOR wordt gepositioneerd als kennismakelaar door de data waarover zij beschikken te verbinden en de monitors verder te harmoniseren. Tenslotte is een goed afstemming nodig tussen de landelijke en lokale onderzoeksagenda (door o.a. continuering netwerk van Academische Werkplaatsen). Doelstelling verenigingsagenda: Het stimuleren van kennis voor de publieke gezondheid praktijk en veiligheid door middel van het stimuleren van academisering, verkrijgen, verrijken en duiden van data en het verspreiden en delen van deze kennis.
Uitgewerkte doelstellingen werkplan: 7.3.1 Professionalisering van de crisisorganisatie GHOR en GGD door middel van OTO. Ondersteuning van de regio’s vanuit een landelijke onderwijsinfrastructuur en landelijk aanbod -
Verkenning van de verdere integrale aanpak van OTO vraagstukken in het cluster Veiligheid binnen Sociale Veiligheid, Leefomgeving en Risico- en Crisisbeheersing. Verbreding van de infrastructuur van GHOR naar GGD;
-
Borging van de landelijke opleiding voor rollen in de GROP;
-
Kwalificatieprofielen van de GHOR-rollen (in samenwerking met de Academie voor GHOR en Opgeschaalde Zorg (AGOZ) zijn geactualiseerd;
-
Visie ‘vakbekwaam blijven’ GHOR en GGD -rollen (ism AGOZ) is ontwikkeld;
-
Nieuwe landelijke opleidingen voor de relevante GHOR en GGD rollen zijn gerealiseerd, o.a. in overleg met de IFV opleidingsinstituten AGOZ en ATLV (Academie voor Talent en Leiderschapsontwikkeling Veiligheidsregio’s);
-
Adviesnotitie onderwijsraadtaken publieke gezondheid & veiligheid.
7.3.2 Delen en ontsluiten van beschikbare praktijk- en wetenschappelijke kennis op de specifieke thema’s in de opgeschaalde acute zorg. Vorming van een structuur ten behoeve van de kennisontwikkeling, -deling, -implementatie en –borging. -
Voorstel (per 1-1-2015) voor een structurele samenwerking en inhoudelijke kennisagenda in navolging van de intentieverklaring AWPG Crisisbeheersing (in samenhang met de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid (AWPG) en andere bestaande kennisnetwerken)
-
Vier kennis(-delings)bijeenkomsten voor de regio’s op specifieke thema’s (GGB, Zorgcontinuïteit, CBRN e.d.) uit het GHOR en GGD veld hebben plaatsgevonden.
1
Uit: intentieverklaring Op weg naar een landelijk dekkend netwerk van regionale kennisnetwerken Publieke Gezondheid,
september 2013
11
-
Een dynamisch overzicht van kennisontwikkelingen en de status hiervan (review: Academisering/ professionalisering en de koppeling hiertussen).
-
Stakeholderanalyse en lobby naar de ministeries en andere relevante partijen op basis van inhoudelijke kennisagenda/ onderzoeksagenda.
-
Delen, makelen, ontsluiten van beschikbare internationale kennis (Wold Association for Disaster and Emergency Medicine (Wadem)) op thema’s uit het veld
-
Op de hoogte van innovatieve kennis ten behoeve van risicobeheersing en incidentbeheersing en verkenning mogelijke toepassingen.
-
Borgen van de rol en middelen van GGD GHOR Nederland en multidisciplinaire partners in de afspraken met IFV over het initiëren, ontwikkelen, beheren en onderhouden van kennisproducten.
7.3.3 Professionalisering GGD en GHOR door kwaliteit en vergelijkbaarheid veiligheidsregio’s te stimuleren -
GGD GHOR Nederland ondersteunt de regio’s om leren van elkaar mogelijk te maken door kwaliteitsinstrumenten als kostenevaluatie en visitatie.
-
GGD GHOR Nederland draagt bij aan
het ontwikkelen van een kader voor een
Kwaliteitszorgsysteem Veiligheidsregio’s.
7.4
Informatievoorziening
Door de toename aan gegevens en informatie is het aantal keuzemogelijkheden en beslismomenten toegenomen en tegelijkertijd is de tijd om te beslissen korter geworden. De betekenis van informatie (en de daaronder liggende gegevens) is cruciaal voor het succesvol functioneren van organisaties zoals de onze. De informatievoorziening van GGD GHOR Nederland richt zich onder andere op de dienstverlening richting leden zoals het verzamelen van collectieve informatie, standaardisatie, procesbeschrijvingen en functioneel ICT beheer. Maar ook op informatievoorziening rond brancheontwikkeling, belangenbehartiging, bestuursadvisering en projectmanagement. In 2013 voerde GGD NL en GHOR NL apart beleid op het gebied van informatievoorziening. Nu beide organisaties gefuseerd zijn tot GGD GHOR Nederland, zal ook het beleid voor informatievoorziening en informatiemanagement vanuit deze gezamenlijke positie vorm gegeven worden. Daarnaast zijn er ook andere ontwikkelingen die van invloed zijn op het beleid van informatievoorziening en informatiemanagement, zoals de start van het nieuwe Netwerk PGIM (Publieke Gezondheid Informatie Managers), de ontwikkeling van de PURA (Publieke Gezondheid Referentie Architectuur) en de nauwe samenwerking met de partners in de veiligheidsregio’s, het IFV en het Veiligheidsberaad. GGD GHOR Nederland zal bevorderen dat er een betere samenwerking komt tussen GGD-en en GHOR-bureaus op het gebied van informatievoorziening en informatiemanagement (inclusief het professionaliseren van netcentrisch werken). Van belang is dat er op landelijk niveau ook aandacht besteed wordt aan een beter beleid op het gebied van informatiebeveiliging.
12
Doelstelling verenigingsagenda: Versterken van de informatiepositie, informatievoorziening en informatie-infrastructuur van de GGD- en GHOR-organisaties, zodat informatie over publieke gezondheid en veiligheid beschikbaar is en beter geduid kan worden.
Uitgewerkte doelstellingen werkplan: 7.4.1 De belangen voor de Publieke Gezondheid en de verantwoordelijkheid van de DPG worden meegenomen in de opzet van de nieuwe Landelijke Meldkamerorganisatie (LMO) -
Een kader voor de DPG over de wijze waarop publieke gezondheid geborgd dient te worden in de LMO;
7.4.2 Informatiemanagement in het kader van crisisbeheersing wordt verbreed naar leefomgeving en sociale veiligheid en in een samenhangend programma opgepakt. -
Advies over het leggen van slimme verbanden GGD en GHOR als het gaat om informatiemanagement;
-
Een visie op het netcentrisch werken in de witte kolom met een bijbehorend implementatieplan, waarbij gestreefd wordt om de partners in de witte kolom bij een crisis- of rampsituatie te laten werken met de informatiesystemen die ook regulier worden gebruikt. De nadruk ligt daarmee op het uitwisselen van gegevens en niet op ICT-systemen.
-
GHOR4ALL is het informatiesysteem dat gebruikt wordt voor inzage in de zorgcontinuïteit van zorginstellingen voor zowel de koude als warme fase:
GHOR4all voldoet aan de wettelijke verplichting door de koppeling met het Nieuwe Handelsregister;
Aanpassing GHOR4ALL aan de nieuwe visie op zorgcontinuïteit;
GHOR4ALL is gekoppeld aan landelijk crisismanagement systeem (LCMS), waardoor alle zorginstellingen zichtbaar zijn op een digitale geografische kaart (de witte kaart);
Beoordelen en samenwerking zoeken of de gegevens voor GHOR4all gebruikt kunnen worden door andere diensten als brandweer, politie, LMO en gemeenten.
7.4.3 Implementatie van de nieuwe systematiek voor verwanteninformatie en slachtofferregistratie in Nederland (SIS = Slachtoffer Informatie Systematiek)
-
Slachtofferinformatiesystematiek (onder leiding van het Landelijk Overleg Coördinerend Gemeentesecretarissen LOCGS) operationeel waarbij de functie van GHOR functionaris in de backoffice van het SIS is belegd bij de regio’s;
-
Evaluatie van de informatiestandaard uitwisseling van gegevens is gereed;
-
Evaluatie van informatie-uitwisseling met ziekenhuizen na een incident heeft plaatsgevonden;
-
Eventueel bijstellen van de implementatie van de Handreiking afspraken tussen openbaar bestuur en ziekenhuizen.
13
