28-3-2016
Hoe bereik je het inactieve en kwetsbare kind?
Wim van Gelder ‘Van Gelder in beweging’ Scholings- en adviesbureau op gebied van Bewegingsonderwijs, Motorische Remedial Teaching en Schoolpleinen
SSC/JSC bijeenkomst 29 maart 2016 Den Haag
Expert ‘Bewegingsonderwijs’
voor de Onderwijsagenda SBGL van de PO-, VO- en MBO-raad kortweg
Gezonde School
1999 – 2015 Diverse functies bij SV De Foresters Middelgrootte voetbalvereniging uit Heiloo
Voor: Leerkrachten/Trainers Scholen en verenigingen Gemeentes Opleidingen ALO en CIOS
Werkervaring •1988 - 2009
Docent Lichamelijke Opvoeding & MRT-er •1992 – heden Opleider •1990 – heden Auteur
Uefa-nominatie voor verandering jeugdvoetbal 2002 (Grassroots) 4 x 4 in competitieverband
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Publicaties
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Specialisme: MRT Praktiserend vanaf 1987 Vanaf 1991 verzorgen van cursussen en opleidingen Vanaf 1993 Voorzitter van de Stichting ‘MRT in beweging’
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
1
28-3-2016
Subjectief concept
Wat vind jij goed (bewegings-) onderwijs? Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Henny Huisman in de gymles uit het programma Villa Felderhof
Meest pijnlijke uitspraak? Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
“Vandaag gaan we bokspringen…”
• Bijna niemand beweegt • Geen rekening houden met verschillen Lezen met één boek?
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Iedereen kijkt naar falen: Etalage
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Weinig succeservaringen Wel show off voor de ‘beste’
Meester/juf doen we dat nog een keer? Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
2
28-3-2016
Recht van de sterkste
Siberisch pedagogisch klimaat •Leerkracht/trainer wrijft onvermogen in •Leerkracht/trainer oordeelt • hanteert één norm voor alle kinderen
Schoolplein! Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Compensatoir gedrag Agressie, ontregelen
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Mooie metafoor voor goed opvoeden de manier waarop ouders (omgeving) omgaat met kinderen in het 1e levensjaar
Terugtrekken, vermijden, muurbloem
..want oordelen begint veel te jong! Lol, gein, clown
Geen oordeel • Elk kind mag er zijn • Elk kind mag de wereld op zijn manier ontdekken
Retorische vragen? Moeten alle kinderen alles kunnen? Moeten alle kinderen langs dezelfde meetlat gehouden worden?
• Cijfers • Selectie – niet-selectie • Vragen na een wedstrijd • ‘Moeilijk he?’ Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
3
28-3-2016
Doen!
‘Do’
Doen!
•Hoge intensiteit; elk kind beweegt, beweegt tenzij stilstaan functioneel is •Rekening houden met verschillen (o.a. differentiëren; elk kind op zijn niveau •Succeservaringen, waardoor motivatie/plezier Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
‘Do’
• Geen etalage (bij falen) • Geen recht van de sterkste • Leerkracht/trainer velt geen oordeel, maar helpt kinderen in hun ontwikkeling en schept een veilig sociaal klimaat Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Filmpje
Hoe ziet dat eruit?
Nog een stap verder?
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
En met een ander voorbeeld: de koprol
Nog een voorbeeld
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
4
28-3-2016
Voorbeeld van een les met kleuters
Vervolg • De problematiek met ‘(bal)spel’ ligt nog iets ingewikkelder • Welke wetenschappelijke fundering is er voor deze visie?
Blokjesvoetbal met z’n allen! Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Deel 2
Bedankt voor de aandacht! En … Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Hoe ga je om met verschillen in ‘Spel’? •Trage loper en een snelle loper in een tikspel •Goede voetballer en iemand die nooit voetbalt in een spelletje voetbal
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
En als we gaan spelen, Pietertje? Hoe gaan we dan om met verschillen?
Ontwerp een les/training met een - tikspel en geef aan op welke manier er rekening wordt gehouden met verschillende niveaus van deelname - Idem met een les/training voetbal \
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
5
28-3-2016
Paaltjesvoetbal
Passend spel
• homogeen (niveau/interesse) • passend materaal (foambal/voetbal) • passend spel
Vaardige voetballers kunnen 3 tegen 3 spelen met matten als doeltjes
Niveaus • Staat alleen bij zijn pylon en onderneemt verder niets. Deze situatie is te moeilijk of te bedreigend voor dit kind.
a Verdedigt alleen zijn pylon. b Valt ongebreideld aan en vergeet zijn eigen pylon. c Loopt regelmatig weg van zijn pylon zonder tussen de bal en de pylon te blijven. d Schat goed in of het veilig is om zijn pylon los te laten en de bal te veroveren en houdt de eigen pylon hierbij zo goed mogelijk gedekt. e Idem en schiet veel pylonen om. Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Alle maatgelen genomen. Kijk mee naar het resultaat. • Jongen in rode broek Speelt pylon-voetbal
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Voetbaltalent
Jongen 1
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Omgaan met verschillen bij spel • Differentiatie ’verdien je eigen handicap’ • Groeperingsvorm aanpassen
met rode broek speelt voetbal tegen 1 met doeltjes
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Hoe leren mensen bewegen? Een poging tot een vertaalslag
van wetenschap naar de praktijk
•Enkele voordelen: • Andere weerstand • Ander spel • Ander materiaal
•Nadelen?
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
6
28-3-2016
De gymnastiek en sportwereld op zijn
kop
3 belangrijke principes Motorisch leren Foutloos leren
Differentieel leren
Leren met interne of externe focus
Wolfgang Schöllhorn 1 elke wereldkampioen (atletiek) heeft een essentieel andere techniek
• Uitkomst eind jaren ‘80 :
Boodschap
Probeer niet de techniek van wereldkampioen te kopiëren (om wereldkampioen te worden) Michael Johnson 400m Paula Radcliffe - marathon
Wolfgang Schöllhorn 2 Nog meer bijzondere bevestigingen
12 jongens krijgen
Björn Borg en de dubbelhandige backhand Jason Belmonte en het tweehandig bowlen
12 andere jongens krijgen
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
7
28-3-2016
Effecten van intern gerichte focus na aanwijzingen ‘op het lichaam’ Gabriele Wulf & Cornelia Weigelt 1997
•Heeft de coach/leerkracht geen of mogelijk zelfs een verstorende werking op motorische leerprocessen?
Instructie Geen instructie
Dag 1
Controle groep na instructie van skileraar (Wulf e.a. 1997)
Instructie Moment instructie
Waar ligt de grens? •Hand en water
Dag 2
Dag 3
Conclusie
•Aanwijzingen op het lichaam (interne focus) werken averechts, ze vestoren het leerproces •‘Herinvesteren’
Interne focus versus externe focus
Hand en handvat
‘heupen hoger’ versus pylon neerzetten
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
8
28-3-2016
Interne versus externe focus
Traditioneel (old school) modern (new school)
Lay-up versus
Ondersprong Lay-up PPP van W. van Gelder VGIB www.mrtbeweging.net
Verschillen? Tussen eerste pogingen en na 25 keer herhalen • Minder ver • Been voor been landen Met stok: • Verder • Klein zweefmoment • Holler/ronder
Hoe ziet differentieel leren eruit?
Kogelstoten Beckmann & Schöllhorn, 2003
Studie naar differentieel leren Twee groepen van 12 studenten 4 weken lang, 2 x per week 1 uur training
Groep 1
Groep 2
Traditioneel
Differentieel
Ideaal-typisch trainen
Differentieel trainen
Ideale techniek steeds herhalen
Elke worp is anders
Resultaten van 8 uur trainen
Vooraf
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
Na training sessie Post
Na 2 weken
Na 4 weken
Pre
Retentie 1
Retentie 2
Traditioneel
6,52
6,70
6,51
6,51
Differentieel
6,51
7,07
7,16
7,23
-0,01
0,37
0,65
0,72
9
28-3-2016
Conclusie
Foutloos leren Maxwell (2001)
•Variëren levert een groter leerresultaat op dan een ‘ideale’ techniek kopiëren /nabootsen herhalen
•Zet kinderen in situaties waarin ze geen fouten kunnen maken •100% score •Stem de foutenmarge af op de vorderingen
Variatie loont (leert)!
Putten (Maxwell 2001)
Onderzoek naar het putten (golf)
Groep A wordt gevraagd om 10 te putten vanaf
Groep B wordt gevraagd om 10 te putten vanaf
•van 1,75m, vervolgens •van 1,50 •van 1,25 en tenslotte •van 1 meter
•0,25 m, vervolgens •0,5 m •0,75 m en tenslotte •van 1 meter
Welke groep:
Een toepassing van foutloos en differentieel leren Freerunning met bobbelbaan
•Scoort het beste vanaf 1 meter? •Denkt het minst na •Heeft meeste succes gehad in de oefenfase? •En … leert het meest… en ‘normloos’
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
10
28-3-2016
Spreidsprong over de bok Welke expliciete regels?
Bokspringen ‘anders’
Een toepassing van foutloos en differentieel leren Rollen op verhoogd vlak
en ‘normloos’
Alles behalve een spreidsprong Steun op handen Land op voeten
Tip 1
Zet kinderen/sporters in situaties waarin ze weinig of geen fouten kunnen maken
Tips 2
Varieer veel (in opdracht en omgeving) Differentieel leren (versus drillen)
• ‘Foutloos leren’
Tip 3
Geef aanwijzingen buiten het lichaam
Externe focus (versus interne focus)
Wim van Gelder / van Gelder in Beweging www.allesinbeweging.net
11