Extreme reisverhalen Door Helene Nauta-van Gelder

idA in dit Amsterdam

jaargang 53 juli/augustus 2014

maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam

INHOUD Meer respect voor de zee – 3 Uit de kerkenraad – 4 Afgewezen voor het Kinderpardon – 5 Collectebestemmingen – 6 Prikbord – 7 Natuur in de stad – 8/9 Activiteiten – 10/11 Kerkdiensten – 12

Het containerschip de ‘Star Evviva’ waarop Helene Nauta-van Gelder haar eerste zeereis maakte. foto's Helene Nauta

Extreme reisverhalen Door Helene Nauta-van Gelder Het is 30 november 1995 laat in de avond als ik moederziel alleen uit de haven van Rotterdam op het containerschip de ‘Star Evviva’ de Noordzee op vaar richting Charleston, South Carolina in de USA. Hier beginnen mijn zeereizen per containerschip naar Amerika met tussenpozen van 3 à 4 jaar. Waarom zo moeilijk doen als het ook gemakkelijk kan per vliegtuig?

Extreme vliegervaring Deze manier van reizen staat in verband met een heftige vliegervaring eind jaren vijftig op 15 jarige leeftijd. Zo iets wordt gediagnosticeerd als ‘een bijna vliegtuigongeluk’. Ook toen reisde ik alleen. En wel, van Londen naar AmsterdamSchiphol. Wij, passagiers van een rammelkast Viscount – het eerste ontwikkelde turboprop verkeersvliegtuig –, kwamen in echt noodweer terecht. In die tijd kon je dergelijk zwaar weer niet omzeilen. We gingen erdoor heen: heftig onweer en stormstoten van een uitzonderlijk kaliber. Maar het werd nog erger. Voor mijn gevoel vielen we ettelijke malen de lucht uit richting de Noordzee. Wat zich toen in die ‘kist’ op dat tijdstip afspeelde is voor een 15 jarig meisje bepalend geworden voor haar leven. Het gillen en kotsen van veel mensen in paniek kan ik tot op de

7

dag van vandaag nog horen. Toch veilig thuis gekomen. Maar niet naar psycholoog gestuurd, maar gewoon naar school. Zo ging dat in die tijd. En zo is het gekomen, dat ik tientallen jaren later in verband met het huwelijk van mijn zoon per schip naar Amerika moest. Een schril detail: mijn zoon is piloot. Hoe gek kan het lopen? De Zeereizen Je eerste zeereis blijft je in details het beste bij. Later zijn het de extreme situaties die je hier aan toe kunt voegen. Alles is nieuw: van de eigen hut – bedoeld voor de eigenaar van de rederij, een soort appartement inclusief een vergaderzaaltje – tot de brug, het epicentrum van waakzaamheid, routineklussen en spanning. Zelfs de kapitein begon deze zeereis voor het eerst als Lees verder op pagina 2 I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS – 1

Vervolg van pagina 1

kapitein en stond op gezette tijden bol van de spanning. Dan niet te vergeten de imponerende machinekamer. Dat is een soort flatgebouw van 5 à 6 verdiepingen onder water. Daar zitten werktuigbouwkundigen en IT-ers alle machines en elektronica in de gaten te houden. En niet te vergeten de ‘oliemannen’ om alles zo gesmeerd mogelijk te laten verlopen. Ik ben zelfs tot de schroef geweest. Dan ben je een paar tientallen centimeters verwijderd van het inwendige van de oceaan. Mijn eerste ontmoeting met de ondoorgrondelijke donkerte van de oceaan. We gaan nu via een nauw trappensysteem weer terug naar de brug. Overal kreeg ik toegang en mocht me vrij begeven op het schip. Zo werd ik in een paar dagen tijd niet alleen geschoold in nautische vaardigheden, maar ik werd ook werkelijk een deel van deze mannenfamilie (7 officieren van diverse nationaliteiten en ongeveer 18 Filipijnse dek- en machinecrewmembers). En binnen een week werd ik vertrouwenspersoon voor de hele bemanning. Het is namelijk een ongeschreven wet aan boord van een vrachtschip dat je elkaar niet met privé sores lastig valt. Dus ik heb me aan boord ook nuttig kunnen maken. Het ‘familieleven’ aan boord is sober met uitschieters als er iemand jarig was. Dan werd er wat alcohol gedronken en mocht de jarige als enige wel dronken worden. Wat op die ‘familiefeestjes’ zo aandoenlijk werd gepresenteerd, was het zelf muziek maken (meestal een drumstel en een gitaar) en het karaoke zingen van de Filippino’s. Wat heb ik ervan genoten hier deel van te mogen uit maken. Maar er is ook een schaduwzijde. Hoe opwindend het ook mag worden ervaren.

natuurkrachten opgebouwd, die zijn weerga niet kent. Niet alleen verrassingen van een op geen 30 meter afstand een immense walvis naast je zien opspringen en voor de boeg (een favoriete kijkplek van mij) honderden springende en dansende dolfijnen waar te nemen, maar echte natuurkrachten van de oceaan. Als een onervaren groentje op mijn eerste zeereis, werd ik langzamerhand een ervaren rot. Ik zal nooit vergeten, dat na meer dan 24 uur in storm van windkracht 10 door elkaar geschud te zijn, het schip plotseling midden in de nacht voor ongeveer 20 minuten in rust kwam. De volgende ochtend vroeg ik de kapitein of hij dat nog eens kon realiseren. Toen werd ik ontgroend. Wat was namelijk het geval we waren die nacht door het oog van de naald gegaan. De golven waren zo immens hoog dat de schroef boven de golven uitkwam en meteen stil sloeg. Het schip was op drift en aan de zeegoden overgelaten. Bovendien liet de hulpmotor ook nog verstek gaan. Met man en macht is toen gewerkt om de motor weer aan de praat te krijgen. Dat is weliswaar gelukt, maar het had onder die omstandigheden niet veel langer mogen duren of we waren vergaan. Ja, je wordt dan in een klap een volwassen zeevrouw.

Het donkerte van de oceaan Behalve mijn eerste nog beschermende ontmoeting met het ondoorgrondelijke van de oceaan, heb ik langzamerhand een lijst aan ervaringen van

2 – I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS

“de diepte peilen tot ik voor mijn gevoel in aanraking kwam met die duistere ontoegankelijke diepte, waarin zich van alles afspeelt. ”

Op een andere reis kwamen we echt in een orkaan terecht. Dan komen alle mensen die geen ‘duty’ hebben bij elkaar in de huiskamer (onderste dek). Dan zie je echte zeerotten wit worden van angst en zeeziekte. Voor mij een spannende belevenis. Het was alleen goed opletten dat je door rondvliegende apparatuur en serviesgoed niet werd geraakt. Weer een andere reis was de ‘swell’ (een bepaalde golvende beweging van de oceaan) zo sterk dat we bijna slagzij maakten. Gelukkig werd er op tijd gecorrigeerd, maar toch. Zo kan ik nog wel doorgaan. Maar een ervaring, die ik ettelijke malen per zeereis zelf heb opgezocht is de ondoorgrondelijke donkere diepte van de oceaan. Op mijn favoriete kijkplek voor op het schip bij zo’n groot open gat, waar een anker doorheen wordt gelaten, zocht ik die ervaring op. Ik bleef dan net zolang staren door het gat en de diepte peilen tot ik voor mijn gevoel in aanraking kwam met die duistere ontoegankelijke diepte, waarin zich van alles afspeelt. Dan sloeg de angst toe en werd gelukkig al gauw opgeheven door een diep respect voor de eigen oerkrachten van de oceaan. De natuur heeft wel degelijk een dodelijke schaduwzijde. Maar het blijft spannend, net als het leven zelf.

Thijs Broer in Doperscafé:

Meer respect voor de zee AMSTERDAN – Misschien wel de mooiste avond van het Doperscafé, zei gespreksleider Kees Blokland over de inleiding van Vrij Nederland-redacteur Thijs Broer, lid van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam, die sprak over zijn pas verschenen boek Langs de kust. De Nederlanders en de zee. Daarin verhaalt hij hoe hij met zijn zeiljacht van Cadzand in Zeeuws-Vlaanderen tot Nieuwe Statenzijl in Noordoost-Groningen is gevaren. Onderweg sprak hij met tientallen schippers, waterstaatdeskundigen, havenbaronnen, de oudbevelhebber van de Zeestrijdkrachten en andere betrokkenen. Als redacteur van Vrij Nederland kan Broer uiteraard prachtig schrijven; anders kom je daar niet aan de bak. Maar hij kan ook schitterend vertellen, zo bleek op de laatste dinsdagavond van mei. Thijs verhaalde met veel gevoel voor ironie, met oog voor details en met het grote perspectief in het achterhoofd. Zijn slotconclusie luidde: Wij moeten weer leren leven met respect voor de zee. Daar varen wij allemaal wel bij. – En bij beantwoording van de laatste vraag had hij nog een boodschap: De zee is altijd machtiger dan je denkt. In 2010 interviewde hij voor VN oudpremier Piet de Jong, in de oorlog commandant op een onderzeeboot. Hij wilde van de toen 95-jarige weten hoe die kon verklaren dat Nederland zich steeds meer leek terug te trekken achter de dijken. Vanouds stond Holland bekend als een internationaal georiënteerde, verdraagzame handelsnatie. Maar in de eerste tien jaar van het nieuwe millennium hadden de onzekerheid over de komst van migranten, het wantrouwen tegen Europese samenwerking en de weerzin tegen de politieke elite om zich heen gegrepen. Waarom was Nederland in korte tijd zo in zichzelf gekeerd geraakt? Piet de Jong dacht even na een zei: ‘Voor sommige mensen is de kust het einde van het land, voor anderen het begin van de wereld’. Dat is het motto van een boek, dacht Broer, waarna het plan ontstond om, varend met z’n eigen schip de Najade langs de kust, de relatie van de Nederlanders met de zee te onderzoeken.

Nederland is niet langer een zeevarende natie, zei hij. Sinds de jaren ’50 verdubbelde de werkende bevolking van Nederland tot 7,5 miljoen, maar daalde het aantal geregistreerde Nederlandse zeevarenden, inclusief de zeevisserij en de waterbouw, met 90 procent tot 7.500. Veelzeggend is het lot van het Maritiem Instituut De Ruyter, de vroegere Hogere Zeevaartschool, in Vlissingen. De opleiding is opgegaan in de Hogeschool Zeeland, terwijl in het markante oude gebouw aan de boulevard een revalidatiecentrum voor bejaarden wordt gevestigd. Nederland veronachtzaamt het gevaar van de stijgende zeespiegel, aldus minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu). Zij werkt aan een ‘bewustwordingscampagne’ en een speciale app waarop iedere Nederlander zijn postcode kan invoeren om te ontdekken waar hij heen moet als het water komt. Er wordt nog steeds met veel te weinig respect met de zee omgegaan. Maar er is ook een tegenbeweging. Op de Wadden is de biologische visserij in opkomst. Deze vissers hebben zich verenigd onder de naam de Goede Vissers. Onder het motto ‘Van A naar B zonder CO2’ vaart sinds 2009 het zeilende vrachtschip Tres Hombres over de wereldzeeën. Ook verwees Broer naar de activiteiten van Nienke Dijkstra, die tochten voor kleine groepen op het Wad organiseert. Een groot succes zijn de tochten (‘Doe eens Wad’) om zwerfvuil van het Wad te halen. ‘Mensen zijn de zee uit

het oog verloren. Ik probeer ze de zee weer te laten ontdekken’, aldus Dijkstra. Joke van der Heide wees op het gevaar van nostalgie bij een onderwerp als van dit boek. Broer zei dat hij zich daarvan bewust was geweest. Nostalgie is het verlangen naar wat er nooit is geweest. Zo mooi was het vroeger niet. Hij vertelde van de dochter van de laatste bottervisser van Marken. Het was bittere armoede. Nadat haar vader in 1964 met het vissen was opgehouden, kregen ze thuis eindelijk iets anders dan zeven dagen per week paling te eten. ‘Sinds die tijd heb ik geen paling meer aangeraakt’, zei Aaltje Visser. Nostalgie kom je volgens Broer tegen bij mensen die er zelf nooit werkelijk mee te maken hebben gehad. Henk Leegte stelde de relatie tussen schippers en het geloof aan de orde. Broer had een dienst in Scheveningen meegemaakt waar een ‘spijkerhard geloof’ werd gepredikt. Toch biedt dit geloof aan de steeds kleiner wordende kudde steun. Leegte had zelf eens in de doopsgezinde kerk van Stavoren gepreekt, waar de kanselbijbel niet bij het Oude Testament openlag maar bij de Bergrede. Thijs Broer, Langs de kust. De Nederlanders en de zee. Amsterdam, Prometheus Bert Bakker, 2014. 234 blz. € 19,95. ISBN 978 90 351 4142 1.

I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS – 3

Uit de kerkenraad

Uit de kerkenraad In de maand juni heeft de kerkenraad vergaderd in Noord. De werkgroep Noord was uitgenodigd om bij deze vergadering aanwezig te zijn. Namens de werkgroep Noord waren Madzy Rispens en Herman Speerstra aanwezig bij de kerkenraadsvergadering. De werkgroep Noord vergadert circa vijf keer per jaar. Tijdens deze vergaderingen worden activiteiten voorbereid en geëvalueerd, en wordt er gesproken over het beheer en de verhuur van de gebouwen in Noord. Met name rondom de verhuur en het beheer waren er nog diverse vragen. Hier zijn afspraken over gemaakt en er komt een overleg in het najaar om e.e.a. met de nieuwe beheerder af te stemmen. Voor de vacature Beheerder/wnd. koster zijn diverse gesprekken gevoerd. Met ingang van 1 juli gaat Bruno Douwes Dekker aan de slag als Beheerder/wnd. koster. De beheerder gaat het beheer van alle gebouwen doen. De nieuwe beheerder is o.a. verantwoordelijk voor het klein technisch onderhoud en eerste aanspreekpunt voor de huurders. Naast zijn taak als beheerder wordt hij ook waarnemend koster. Tijdens de kerkenraadsvergadering hebben we de gemeenteavond met als thema ‘Vrede’ geëvalueerd. De conclusie was dat de avond inhoudelijk veel te bieden had maar dat de opkomst helaas erg laag was. Hoe we dit de volgende keer aanpakken bespreken we tijdens de seizoensevaluatie.

Komend najaar vind er weer een serie Preek van de Leek plaats. Deze keer weer het concept zoals dat in de voorgaande jaren was. De voorbereidingen zijn in volle gang. Deze keer is de organisatie in handen van ds Rob Visser van de PKA en ds Henk Leegte. Nilke Duinkerken en Marion Slotboom verzorgen de organisatie van allerlei praktische zaken rondom Preek van de Leek namens Doopsgezind Amsterdam. Ook dit jaar vindt er weer een H3H-uitje plaats. Hoe het dagprogramma er uit gaat zien is nog niet bekend maar de datum is al wel bekend namelijk 25 september. Dan kunt u vast de agenda vrij houden. We hebben vastgesteld welke muziekensembles we aan ons willen binden. Met deze ensembles worden speciale afspraken gemaakt voor wat betreft de huur van de kerk. Daar staat dan tegenover dat wij enkele keren per jaar een beroep op ze mogen doen voor het leveren van een muzikale bijdrage aan een bijzondere kerkdienst of activiteit. Voor de komende periode willen we graag Camerata RCO en het Alma quartet aan ons binden.

Musiekensenble Camerata RCO

Agenda In de zomermaanden zijn er geen bijeenkomsten van gespreksgroepen. In september starten de activiteiten weer.

Mededelingen Gemeentegids ’14/’15 Eind augustus verschijnt de Gemeentegids 14|15. Leden, vrienden en belangstellenden krijgen de gids thuis gestuurd. idA Begin september verschijnt het volgende nummer van idA. 4 – I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS

Afgewezen voor het kinderpardon INLIA vangt een Afrikaanse moeder en haar dochter op, die sinds april 2003 in Nederland verblijven en die eind 2008 vanuit Ter Apel op straat werden gezet. De dochter was op dat moment 13 jaar oud.

In het ziekenhuis opgenomen Onze gemeente wil graag meeleven. Wilt u van uzelf, familie, vrienden en VDGA-leden ons een opname laten weten? Eén van onderstaande contactleden zal de opgave dan doorgeven aan de desbetreffende bezoekster. Martina Simons (tevens organisatie) t (020) 662 19 34 en Ineke Bremer t (020) 615 26 22.

Zondagse Singelkerkbloemen

INLIA zorgde voor onderdak en regelde ook dat de dochter naar school kon gaan. Inmiddels spreekt de dochter goed Nederlands, heeft ze haar VMBO-diploma gehaald en doet ze een vervolgopleiding aan het MBO. De moeder doet al enkele jaren vrijwilligerswerk bij een verzorgingshuis, tot grote tevredenheid van de medewerkers en bewoners. In april 2013 dienden moeder en dochter een aanvraag in voor het kinderpardon. De aanvraag werd echter afgewezen omdat zij in de periode van eind 2008 tot medio 2012 niet onder het toezicht van één van de diensten uit de Vreemdelingenketen stonden. Net als deze moeder en dochter zijn er nog zo'n 600 asielzoekers afgewezen voor het kinderpardon. Wat kunt u doen? Teken zelf de petitie Voor een Eerlijk Kinderpardon op www.eerlijkkinderpardon.nu Kijk en luister naar het lied voor het kinderpardon ‘Zij vliegen er niet uit’ op Youtube https://www.you tube.com/watch?v=K1RDE4ZKnOU&feature=youtu.be

De bloemen, die tijdens de dienst in de Singelkerk staan, worden na de dienst gebracht bij leden die een moeilijke tijd door moeten maken, ziek zijn of iets te vieren hebben. Wilt u de namen door geven aan: Martina Simons t (020) 662 19 34, of Ineke Bremer t (020) 615 26 22.

Wie wil de bloemen bezorgen? Tijdens de dienst staat er altijd weer een vaas met een prachtig boeket voor leden in bijzondere omstandigheden, zoals viering, troost, bemoediging; een fleurig teken van onderlinge verbondenheid. Voorafgaande aan de dienst worden de namen uitgesproken van degenen voor wie de bloemen bestemd zijn en gaan onze gedachten naar hen uit. We hopen dat er ook andere leden zijn die de bloemen willen bezorgen. Hopelijk is het niet meer nodig om telkens een beroep te doen op de ‘vaste’ bezorgers. I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS – 5

Collectebestemmingen

• 13 juli – Broederschapscollecte Stuurgroep Duurzame Ontwikkeling – Aan ons allen is de opdrachtgegeven zorg te dragen voor mensen, dieren en aarde. We zijn immers verantwoordelijk voor de duurzaamheid van de Schepping in al haar facetten. Naast een persoonlijke verantwoordelijkheid kan deze zorg worden gedragen door en vanuit de plaatselijke gemeente en binnen de kerkgemeenschap wereldwijd. De Stuurgroep Duurzame Ontwikkeling (SDO) wil hier aan haar bijdrage leveren. SDO is een landelijke commissie van Nederlandse doopsgezinden. Leefmilieu en gerechtigheid in economische verhoudingen zijn de thema’s van de stuurgroep. Rekeningnummer: NL19ABNA0243493886 Alg. Doopsgezinde Sociëteit, Amsterdam, inzake SDO

• 17 augustus – Paraguay t.b.v. Hospital Mennonita KM 81 Dit Doopsgezinde ziekenhuis maakt deel uit van een comité van kerken (een vereniging van 31 duitstalige Doopsgezinde kerken in Paraguay). Het ziekenhuis richt zich op de behandeling en verzorging van lepra en tuberculose patiënten en patiënten met HIV / AIDS. De zorg is gedeeltelijk gratis. Andere patiënten worden aangemoedigd om indien mogelijk te betalen voor de zorg. Echter, in veel gevallen hebben patiënten behoefte aan donaties voor behandeling en zorg. De doelstelling van het ziekenhuis is: 1. Dankbaarheid tonen aan God en het volk van Paraguay; 2. Een plaats zijn waar de naastenliefde zichtbaar wordt; 3. Een geweldige kans om het evangelie van Jezus Christus te verspreiden.

• 20 juli – Jeannette Noël Huis, Amsterdam Het Jeannette Noël Huis is een leefgemeenschap in Amsterdam Zuidoost. De levensstijl is gebaseerd op eenvoud, gastvrijheid, gebed en directe actie voor een betere samenleving. De gemeenschap is ontstaan vanuit de Catholic Workerbeweging in de Verenigde Staten. De Catholic Worker is een beweging van radicale christenen en is pacifistisch en anarchistisch ingesteld: De loyaliteit aan het Koninkrijk van God is groter, dan de loyaliteit aan het Koninkrijk der Nederlanden. Het is hun streven om het evangelie handen en voeten te geven door vreedzame getuigenissen op plekken waar het wringt en door concrete hulp aan de armsten. Rekeningnummer: NL91 INGB00027258 28 Jeannette Noël Huis, Amsterdam

De totale begroting van het ziekenhuis bestaat uit bijdragen van kerken, ondersteuning voor speciale projecten van internationale organisaties en vele donaties. Voor meer informatie: www.km81.org Inlichtingen: Br. Pieter Post /Zr. Stans Mulder / Zr. Cocky de Graaf

• 3 augustus – Broederschapscollecte euMENnet, project van het Int. MennoSimonsCentrum De Stichting Doopsgezinde Monumenten in Friesland draagt zorg voor het beheer en het onderhoud van twee monumenten die van grote betekenis zijn voor de wereldwijde Doopsgezinde Broederschap: – het Menno Simons monument bij Witmarsum – het Meniste schuilkerkje bij Pingjum Rekeningnummer: NL19ABNA0243493886 Alg. Doopsgezindse Sociëteit, Amsterdam, inzake euMENnet • 10 augustus – Broederschapscollecte Pastoraal Diaconaal Fonds, Specifieke taken van de Broederschapshuizen Er zijn 7 doopsgezinde broederschapshuizen, een plek voor bezinning, rust en ontspanning. Deze huizen zijn in de jaren 20 van de vorige eeuw gesticht om het persoonlijken gemeenteleven vorm te geven, oorspronkelijk voor doopsgezinden nu ook voor anders-gelovigen. Ze stoelen nog op het idee van Menno Simons dat het gemeenteleven bij de Doopsgezinden belangrijk is. Er is een vrijstellingsfonds voor mensen die het niet kunnen betalen, maar er toch graag gebruik van willen maken. Rekeningnummer: NL19ABNA0243493886 Alg. Doopsgezinde Sociëteit Amsterdam, inz. Pastoraal Diaconaal Fonds

6 – I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS

Rekeningnummer: NL19ABNA0243493886 Alg. Doopsgezindse Sociëteit, Amsterdam, inzake euMENnet

• 24 augustus – Stichting Kruispost De Stichting geeft primaire medische hulp aan onverzekerden die tussen wal en schip vallen en mensen in geestelijke nood. De Kruispost probeert haar doel te bereiken door de exploitatie van een medisch centrum in de binnenstad waar gratis medische en psychosociale hulp wordt gegeven. De aard van de hulpverlening is vergelijkbaar met die van een huisartsenpraktijk. Rekeningnummer: NL80INGB0004671652 St. Vrienden Kruispost

• 31 augustus – Rampen 5e zondag: Rampen wereldwijd – in augustus te bepalen

• 7 september – Fonds Bijzondere Noden Amsterdam De basis van het fonds is de publiek-private samenwerking. Geldgevende fondsen en particuliere donateurs, dienst/hulpverlenende organisaties, maatschappelijke organisaties en de lokale overheid werken samen met als doel: hulp verlenen aan cliënten in een financiële noodsituatie, waarbij een voorliggende voorziening niet, niet tijdig of onvoldoende beschikbaar is. Rekeningnummer: NL49INGB0000294697 SSBNA, Amsterdam

Als u niet in de dienst aanwezig was en toch iets wilt bijdragen aan het project kunt u dat via de aangegeven bankrekening doen.

Prikbord

Noord-Hollandse Doopsgezinde Sociëteit Jubileumweekend - 5 oktober 2014

Tentoonstelling in het Bijbels Museum

De NHDS: daar zit muziek in De eerste predikante In 2014 is het 50 jaar geleden dat de Ring van Doopsgezinde Gemeenten in Noord-Holland werd omgezet in de NoordHollandse Doopsgezinde Sociëteit. In het najaar, zaterdag en zondag, 4 en 5 oktober viert de NHDS dit samen met u in Dopersduin.

De tentoonstelling is van 6 juni tot 13 oktober te zien. Deze tentoonstelling laat bezoekers kennismaken met Anne Zernike (1887-1972), de eerste vrouwelijke predikant van Nederland.

Het is mogelijk om een weekend te boeken (van vrijdagmiddag 3 oktober t/m jubileumviering op 5 oktober) en zaterdag te genieten van de mooie natuur samen met andere gemeenteleden uit het NHDS-gebied. Zondag wordt het jubileum gevierd met veel muziek, onder meer met koren uit de ringen. ZINGEN BEGINT JONG! Op ons jubileumweekend willen we ook graag de jonge garde stem geven! Zingen is behalve leuk, ook heel leerzaam, sociaal en het doet wat met je gevoel! Daarom zullen ook kinderen en jeugd zich laten horen. Voor de jongsten, zondagsschooljeugd, is er een programma met nieuwe vlotte liedjes. Deze liedjes gaan over je thuis voelen, je vrienden helpen, er samen tegen aan etc. Behalve op zondagsschool of in de kerk kun je ze ook heel goed op school zingen. Je krijgt na afloop ook de karaoke band via het internet. 11-18 jarigen zingen het lied “When you believe” uit de musical ‘The Prince of Egypt’, bekend door Mariah Carey en Whitney Houston. Leren we dat allemaal in dat weekend? Nee, je kunt je voorbereiden via het internet op de computer. De liedjes zullen daar te horen en te zien zijn op Youtube (met een wachtwoord beschermd! ) om het vast thuis te oefenen. Bij voldoende deelname van jeugd gaan we de uitdaging aan om het tweestemmig te leren zingen! We repeteren samen het tijdens het weekend en geven dan een knal uitvoering voor alle ‘grote mensen’ op zondag 5 oktober. Misschien lukt het om er een mooie opname van te maken? Voor deze jongeren en kinderen met begeleiders van de zondagsschool is een speciale regeling mogelijk om voordelig aan het weekend deel te nemen. Grijp deze kans: nieuwe liedjes leren en een uitje naar Schoorl. Ook voor deelnemende (groot-)ouders een leuke mogelijkheid hun kleinkinderen te laten delen in het muzikaal samenzijn in Schoorl! Kom mee doen, dus schrijf je in en ontvang alle gegevens!

Met behulp van kunst, voorwerpen en documenten wordt een beeld gegeven van haar leven en betekenis voor andere (vrijzinnige) vrouwen uit haar tijd. Uiteraard is Anne zelf ook 'aanwezig' in verschillende portretten van de bekende schilder Jan Mankes, de echtgenoot van Anne. Rond de tentoonstelling zijn er rondleidingen en speciale groepsarrangementen, met lunch of high tea in museumcafe Hof van Heden. Daarnaast was er op 15 juni een (s)preekwedstrijd in Paradiso. Wat nu een poptempel is, was ooit de kerk van de Vrije Gemeente waar Anne besloot predikante te worden. Froukje Pitstra promoveerde op 3 juli in Groningen. Haar proefschrift heeft de titel: Ontelbare enkelvouden. Dr. Anne Mankes-Zernike (1887-1972), een biografie. De handelseditie verschijnt in september bij Uitgeverij Meinema.

Opgeven bij: secretaris van de NHDS, Lieneke Arkesteijn: [email protected] of Maarten Koeman: [email protected]

I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS – 7

Natuur in de stad Door Andrea Wieffering

Toen ik 10 jaar oud was, ging ik met mijn ouders en zus een dagje naar Amsterdam. We gingen naar het Allard Pierson Museum, liepen over het Damrak en winkelden in de Kalverstraat. Bang geworden door de scooters, bakfietsen, fietsen, tringelende trams, verzuchtte ik in de trein terug naar Alkmaar: “Ik ga echt nóóit in Amsterdam wonen! Het is er zó druk!!!” WEST Twaalf jaar later ben ik er gaan wonen: heerlijk de hectiek, de keuze tussen de drukte van de Kalverstraat, of de rust van de Sloterplas. De keuze tussen lekker in het Vondelpark een bakje koffie halen op een overvol terras van het Blauwe theehuis, en de drukte van de Albert Cuijp op zaterdagmiddag. De keuze tussen de Noordermarkt en een stil moment wandelend door het Amsterdamse Bos.

Steeds meer Amsterdammers verlangen naar de natuur, en eigenlijk is dit een nationale trend. Daarom is een programma als ‘boer zoekt vrouw’ ook zo populair. Met de poten in de klei en ‘terug naar de natuur’. In de zomer is er in Amsterdam volop te beleven, op festivalgebied, en in de algemeen bekende parken, zoals het genoemde Vondelpark en Amsterdamse Bos. Ik ga proberen wat nieuwe plekjes natuur aan u te openbaren!

Veel keuze uit cultuur: klassiek, dans, theater, opera, ballet. Maar dat hoef ik u natuurlijk niet te vertellen. Wat ik u wél graag wil vertellen is wat er tegenover deze cultuur staat: de natuur die daadwerkelijk ook aanwezig is in Amsterdam. Ik vind het heerlijk om in de rozentuin in het Vondelpark te zitten mijmeren, of hard te lopen door het Sloterpark. En met de kinderen zwemmen in de Nieuwe Meer.

8 – I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS

“De natuur is daadwerkelijk ook aanwezig in Amsterdam. ”

De Natureluur In Sloterpark vind u tegenover het Sloterparkbad, behalve een kinderboerderij ook de nieuw aangelegde natuurspeeltuin de Natureluur. Er is klimmen en klauteren én een kabelbaan over het water, een vlot, een speeltuin, een kruidentuin en een heemtuin. Ook is er een Natuur en Milieu educatiecentrum, de Drijfsijs, waar je opgezette dieren kunt bewonderen. Hier zijn regelmatig vrijwilligers te vinden die alle vragen over de natuur kunnen beantwoorden. Voornamelijk voor kinderen, maar voor ouders en grootouders ook erg leuk. Met activiteiten als wilgenhutten vlechten, een GPS-tocht en broodjes bakken boven het kampvuur is het altijd een succes! Adres: President Allendelaan 4, 1064 GW Amsterdam

OOST

ZUID

Het Woeste Westen

Park Frankendael

Het Beatrixpark

Het Woeste Westen is een vrij toegankelijke natuurspeeltuin in de noordwesthoek van het Westerpark in Amsterdam. Het is geen gewone speeltuin, maar een avontuurlijke plek waar kinderen tot 13 jaar de natuur kunnen ontdekken en waar ze vrij kunnen scharrelen, ravotten, kliederen en klimmen. Wil je lekker met zand en water spelen, een hut bouwen, op een vlot varen, kikkers en insecten bewonderen, spelen in een stromende beek, door riet en bosjes struinen of mooie bloemen plukken? Het kan hier allemaal! Het Woeste Westen is een avontuurlijk speellandschap waar je kunt spelen in en met de natuur. Trek vooral niet je mooiste kleren aan, want echte avonturiers worden hier natuurlijk vies en nat! Er is alle dagen een speeltuinleider aanwezig; op woensdag, zaterdag en zondag van 11.00-18.00 uur en op de andere dagen van 12.00-18.00 uur. Er zijn dan ook drankjes en kleine versnaperingen verkrijgbaar (géén pinautomaat aanwezig). Het terrein zelf is altijd toegankelijk!

Park Frankendael is de ‘kunst­ en cultuurtuin’ van de Watergraafsmeer. Een park met bijzondere cultuurhistorische, ecologische en botanische elementen omgeven door prachtige waterpartijen en bereikbaar door elegante voetgangersbruggen. In Park Frankendael kan je spelen, ontmoeten en ontspannen midden in de Watergraafsmeerpolder. Verschillende sferen en functies maken dit park uniek. Je vindt er kwetsbare natuur in de heemtuin, het vogelmoeras, amfibieënpoel en in de Springertuin met vele monumentale bomen. Stap terug in de tijd in de romantische siertuin van Huize Frankendael. Lekker spelen in één van de natuurlijke speeltuinen. Handen uit de mouwen in de volkstuin en schoolwerktuinen ­ de oudste van Amsterdam. Culinair genieten op de Pure Markt of bij restaurant De Kas of Merkelbach. En niet te vergeten de ooievaars die ieder jaar broeden in het park. Park Frankendael is zowel een buurtpark als een park voor een groter publiek.

Het Beatrixpark ligt ten noorden van de A10 Ringweg-Zuid tussen de Beethovenstraat en de RAI. Het park is aangelegd in 1935. Door de komst van de RAI is het park een paar maal verplaatst. Voor kleine kinderen is er een pierenbad. Het badje wordt gevuld bij zonnig weer en een minimum temperatuur van 21°C. Vlak naast het badje is een kinderspeelplaats met een grote zandbak.De Artsenijhof is een medicinale kruidentuin en bestaat uit drie delen met elk een eigen karakter Maandelijks worden er op de eerste zondag van de maand wandelingen door het park georganiseerd. In de maanden mei tot september wordt een bezoek gebracht aan de Artsenijhof. Daar staan ongeveer 250 soorten medicinale planten en in deze maanden zijn die op hun best. Hoe herken je ze, waar komen ze vandaan, welke stoffen zitten er in en wat is de geneeskrachtige werking daarvan? In de andere maanden gaat de wandeling langs de verschillende bomen. Vertrek om 14.00 uur, steeds vanaf de parkingang Diepenbrockstraat. Aanmelden vooraf is niet nodig, In de Artsenijhof zijn honden, ook aangelijnd, niet toegestaan.

Adres: Overbrakerpad 3, 1013 AZ Amsterdam

Stadswildernis de Lange Bretten Lange Bretten in het Westelijk Havengebied is de laatste stadswildernis van Amsterdam. De Lange Bretten is een halve kilometer breed en tien kilometer lang. Daarmee is het gebied drie keer zo groot als het Vondelpark. In de Lange Bretten wonen veel verschillende soorten dieren. Buizerds en valken jagen in het gebied en in het water huizen duizenden kikkers, padden en vissen. Het modderige laarzen pad is een hoogtepunt dat door een prachtig gebied slingert. Als je besluit dit natuurpad te volgen, vergeet dan niet je laarzen aan te trekken! Ligging: ten noorden van de Haarlemmertrekvaart en ten zuiden van het Westelijk Havengebied. Het gebied is via diverse ingangen te bereiken: in het westen aan het einde van de weg Tijnmuiden, in het midden via de parkeerplaats aan de Australiëhavenweg en in het oosten is een wandel en fietsingang aan de Seineweg.

Adres: Middenweg 72, 1097 BS Amsterdam NOORD

Het Vliegenbos Het W.H. Vliegenbos in AmsterdamNoord bestaat ruim 100 jaar. Het is het oudste stadsbos van Amsterdam en een uniek iepen- en essenbos in West-Europa. Naast iepen zijn er bijzondere kruiden en paddenstoelen te vinden. Verder broeden er de zeldzame groene spechten, boomvalken en ijsvogels. Sinds kort jaagt er ook een havik in het bos. Ook vliegen er dwergvleermuizen en ruige dwergvleermuizen. U kunt hier heerlijk wandelen, hardlopen en fietsen. Voor de kinderen is er ook een Wild Wandelpad en een natuurspeelplek.

Adres: Prinses Irenestraat, 1077 WX Amsterdam

Adres: Meeuwenlaan 138, 1022 AM Amsterdam

I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS – 9

Activiteiten

Het team

Natascha van der Does-Brantjes jeugdwerk Singelkerk t 06 44 71 49 30 [email protected]

Essemie van Dunné jeugd- en opbouwwerk Noord t 06 48 35 07 25 [email protected]

Joke van der Heide jongerenwerk t (020) 661 16 52 [email protected]

Zondag 27 juli 11.00 – 18.00 uur Voor: Voor iedereen Locatie: Park Frankendael

Pure Markt De Pure Markt wil je graag kennis laten maken met verschillende deelnemers die zich bezighouden met ambachtelijk en lekker eten.

Woensdag 30 juli 14.00 – 15.30 uur Voor: kinderen van 5 tot 8 jaar Locatie: De Lange Bretten

Een piraat in het bos. Schipper Kee komt langs! Beleefmiddag Eerst was Schipper Kee een deftige kapitein, maar nu is hij een piraat. Kee vertelt hoe hij aan zijn houten poot en ooglap is gekomen en laat je ‘schieten’ met zijn pistool. Er zijn allerlei problemen waarmee jij hem kunt helpen, want hij is ook nog eens de sleutel van zijn schatkist kwijt! Het wordt een echte beleefmiddag waarin jij een belangrijke rol speelt! Kinderen tot 12 jaar € 7, -, van Beschermers € 4, -. Volwassen begeleiders mogen gratis mee. Graag reserveren via de website http://www.landschapnoordholland.nl, en contant te betalen bij de activiteit.

Zondag 3 augustus 14.00 – 15.30 uur Voor: Iedereen Locatie: Beatrixpark Henk Leegte predikant t 06 45 62 62 70 [email protected]

Ewoud Roos predikant (020) 624 65 73 (secretariaat) [email protected]

Kruidenwandeling Beatrixpark Hoe herken je de kruiden? Waar komen ze oorspronkelijk vandaan? Welke stoffen zitten er in en wat is de geneeskrachtige werking ervan? Kosten: Gratis deelname. Vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Vertrekpunt: Diepenbrockstraat 1

Zondag 3 augustus 13.30 – 16.30 uur Voor: 12 jaar en ouder Locatie: Sloterpark/ de Natureluur

Vaar mee met het Van Eesterenmuseum inclusief bezoek aan de Natureluur

Tom Rijken predikant Noord t 06 22 51 75 65 [email protected]

De vaartocht wordt gratis aangeboden door Natuur- en MilieuEducatie (NME) van stadsdeel Nieuw-West. Voor het overige betalen deelnemers € 12,50 als museumbijdrage (toegang+ gids), voor de versnapering in de Natureluur (warm & koud, fruit & koek), gebruik toiletvoorziening, ontvangst en uitleg / demonstratie aldaar. Trek warme (regen)kleding aan als nodig! Aanmelden: [email protected]

10 – I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS

Woensdag 13 augustus 14.00 – 15.30 uur Voor: Kinderen tot 12 jaar Locatie: De lange Bretten

Waterbeestjes vangen en bekijken in een loeppotje Kosten: € 7,-, kinderen van Beschermers € 4, -. Volwassen begeleiders mogen gratis mee. Graag reserveren via de website www.landschapnoordholland.nl, en contant te betalen bij de activiteit.

Zondag 17 augustus 10.00 – 11.00 uur Voor: Gezinnen, laarzen mee! Locatie: De lange Bretten

Op zoek naar de kudde Hooglanders in de Lange Bretten Volwassenen: € 7,- Beschermers: € 4,- Kinderen: € 4,Kinderen met beschermerskorting: gratis Graag reserveren via de website www.landschapnoordholland.nl, en contant te betalen bij de activiteit.

Kopij voor het volgende nummer vóór 10 augustus 2014 sturen aan Mieke Krebber Mail: [email protected] Adres: Europaplein 89, 1078 GZ Amsterdam (telefoon 020-6731926). De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of niet op te nemen.

Secretariaat en administratie Singel 452 1017 AW Amsterdam t kerk (020) 623 45 88 t secretariaat (020) 624 65 73 t boekhouding (020) 627 70 72 fax (020) 624 44 40 gironummer NL11INGB0000141442 (VDGA) website www.vdga.nl

COLOFON idA, in dit Amsterdam Maandblad voor geloof en gemeenteleven van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam.

Vrijdag 30 augustus 21.30 – 23.30 uur Voor: Iedereen Locatie: Vliegenbos, hoofdingang van het Vliegenbos bij het Bredero College, Meeuwenlaan 132, onder de gietijzeren bogen.

Avondwandeling in het Vliegenbos: Vleermuizen Het doel van de wandeling is om mensen kennis te laten maken met ‘hun’ bos op een tijdstip dat je er normaal niet zo snel komt en door de thema’s en deskundigen de bewoners van Amsterdam-Noord nog meer te laten genieten van het oudste bos van Amsterdam. Kinderen welkom onder begeleiding N.B. Passende kleding is gewenst (denk aan muggen, bramen of regen)

Redactie Mieke Krebber (eindredacteur) Frits Ph. Groeneveld Sjoukje Halbertsma Heleen Nauta-van Gelder Vertegenwoordiger van de kerkenraad: Bart Admiraal Ontwerp en realisatie Ontwerpgroep Lâle, www.lale.nl T (033) 462 46 93

I N DIT AMSTERDAM J U LI / AUGUSTUS – 11

Amsterdam Centrum Amsterdam Noord Amsterdam Buitenveldert

Singelkerk – Singel 452 – t (020) 623 45 88 Meerpad – Meerpad 9 – t 06 53 77 06 01 Menno Simonshuis – Noord-Hollandstraat 17a – t (020) 517 10 10

KERKDIENSTEN Singelkerk

Meerpad

Menno Simonshuis

Centrum 10.30 uur

Noord 10.15 uur

Buitenveldert 10.00 uur

13 juli

Ds R.M.M. HoogewoudVerschoor

Geen dienst

Ds G.A. ReinholdScheuermann

20 juli

Ds F.Ph. Groeneveld

Ds L.C.M. BlomjousMaillette de Buy Wenniger

Geen dienst

27 juli

Ds F.Ph. Groeneveld

Geen dienst

Ds J.Chr. Duhoux-Rueb

3 augustus

Ds E.C. Roos

Ds A.A. Rijken

Geen dienst

10 augustus

Ds M.E. Bijlsma

Geen dienst

Ds E.C. Roos

17 augustus

Ds J. van Woerden-Surink

Ds E.C. Roos

Geen dienst

24 augustus

Ds H. Leegte

Geen dienst

Geen dienst

31 augustus

Ds H. Leegte

Experimentele dienst

Ds E.C. Roos

7 september

Ds H. Leegte

Ds A.A. Rijken Startzondag

Geen dienst

Het Vliegenbos, Amsterdam

1 2 – I N D I T A M S T E R D A M J U LI / AUGUSTUS