Werken met dienstencheques Antwoorden op je vragen en tips
1
Welke activiteiten mag je doen? Dat mag
Dat mag niet
Hulp in het huishouden bij de klant thuis Schoonmaken
Tuinieren, het gras afrijden
De ramen kuisen
Het toilet herstellen
Wassen en strijken
Behangen en schilderen
Verstelwerk van strijkgoed
Kleine verbouwingswerken
Bereiden van maaltijden
Babysit Opvang van bejaarden en zieken Opvang en verzorging van dieren Administratief werk
Dat mag
Dat mag niet
Hulp buiten het huis van de klant Dagelijkse boodschappen doen
Inkopen doen van meubelen en toestellen
Naar de Post, de bakker, de apotheek
Warme maaltijden afhalen
Vervoer van minder-mobiele personen
Behangen en schilderen
Strijken en herstelwerk in strijkonderneming
Strijken bij jouw thuis voor een klant
Activiteiten in een professionele omgeving Schoonmaak van dokterspraktijk Schoonmaak van een wachtzaal Schoonmaak van een verhuurde kamer of studio
Tip Doe niet om het even wat de klant je vraagt.
2
De klant is niet thuis. Of de klant belt af. En wat nu?
Je zal het misschien ook al meegemaakt hebben dat een klant niet thuis is waardoor je niet binnen kan om te werken. Of de klant belt ’s avonds met de mededeling dat je morgen niet moet komen. Wat moet er dan gebeuren? Hoe zit het met je loon? Wanneer je voor een gesloten deur staat en niet kan werken, moet je eerst en vooral zo snel mogelijk je werkgever verwittigen. Je werkgever moet dan zien of hij je een andere passende en gelijkwaardige opdracht kan aanbieden. Misschien kan je een zieke collega vervangen. Het moet wel zeker om een passende en zelfde opdracht gaan, men mag je geen opdracht geven die veel te ver is en men mag je ook niet vragen om bijvoorbeeld in het kantoor van de onderneming te poetsen. Als je werkgever je geen andere job kan geven dan kan je niet werken, MAAR dan moet je toch je normale loon krijgen alsof je zou gewerkt hebben. De uren in je contract moeten betaald worden. Een dag gedwongen verlof nemen of toegestane afwezigheid zonder loon,… moet je niet aanvaarden. Economische werkloosheid kan in sommige gevallen wel. Je bent dan een dag werkloos en je krijgt een werkloosheidsvergoeding én je werkgever moet je 1,50 euro per werkloosheidsdag bijbetalen (voor maximaal 12 dagen of 18 euro per jaar).
Tip Kijk elke maand je loonbriefje goed na en controleer of alle contractuele uren betaald werden.
3
De klant heeft geen dienstencheques meer in huis. Wat betekent dit voor je loon?
Stel, de klant is vergeten om nieuwe dienstencheques te bestellen. Je gaat werken en de klant kan voorlopig niet betalen. Je hebt dus meer uren gewerkt dan cheques ontvangen. Hoeveel uren loon moet je werkgever je dan betalen? Kan je werkgever de betaling van je loon uitstellen tot hij de dienstencheques heeft ontvangen? Je moet altijd betaald worden volgens je contractuele arbeidsduur, en zeker niet volgens het aantal binnengebrachte dienstencheques. Het betalen met dienstencheques is een zaak tussen de klant en de werkgever, waarmee jij als dienstencheque-werknemer niets te maken hebt.
Tip Verwittig de werkgever onmiddellijk dat de klant jou geen dienstencheques gegeven heeft voor het geleverde werk.
4
Moet je werkgever je arbeidskledij geven en wassen?
Volgens de wet moet de werkgever je arbeidskledij geven en deze kledij ook onderhouden. Wat kan deze arbeidskledij zijn: een t-shirt? een schort? schoenen? In de sector van de dienstencheques zijn afspraken gemaakt die in elke onderneming minimum van toepassing moeten zijn. Arbeidskledij is kledij die moet vermijden dat de werknemer zich vuil maakt als gevolg van zijn werk. Het gaat dus om kledij dat het boven- én onderlichaam moet bedekken (t-shirt, bloes, hemd én broek of schort). De werkgever moet je ook van schoenen voorzien als je taken uitvoert die het gebruik van water of andere producten op vloeroppervlakken inhouden. Indien er een Comité Preventie en Bescherming op het Werk of een Syndicale Afvaardiging bestaat in je onderneming worden afspraken over de werkkledij vastgelegd in overleg met de werknemersafgevaardigden. Als jij je werkkledij zelf moet wassen en onderhouden, dan moet de werkgever je hiervoor een vergoeding betalen. Vanaf 1 juli 2009 is deze vergoeding 0,10 euro per gewerkte dag. Vanaf 1 juli 2010 wordt deze vergoeding 0,20 euro per gewerkte dag.
Tip Ook een halve werkdag wordt beschouwd als een gewerkte dag waarvoor je een vergoeding kan krijgen. Wie elke week bijvoorbeeld 5 voormiddagen werkt, krijgt vanaf 1 juli een vergoeding arbeidskledij van 1 euro per week.
5
Moet je geregeld op eigen kosten bellen naar het kantoor of naar de klanten?
Sommige werknemers die werken met dienstencheques moeten af en toe zelf bellen, met hun eigen telefoon, naar de klanten of naar het bureau van hun onderneming. Uiteraard stellen ze dan de vraag of ze die kosten allemaal zelf moeten betalen, of kunnen ze die terugkrijgen van hun werkgever? In heel wat ondernemingen zijn hierover al afspraken gemaakt. Sommige bedrijven geven al hun werknemers een gratis gsm met een beperkt belkrediet. Andere bedrijven geven bijvoorbeeld elke maand een forfaitaire belvergoeding. De ondernemingen zelf kunnen ook een gunstige regeling afspreken met de gsm-operatoren. Voor de gehele sector bestaat er een aanbeveling om in elke onderneming een goede regeling uit te werken tegen 1 juli 2010. Dan volgt er een evaluatie van al deze regelingen. Iedere onderneming zou tegen die datum een regeling moeten hebben over het vergoeden van telefoonkosten.
Tip Is er op 1 juli 2010 nog geen telefoonregeling bij jou in de onderneming, contacteer dan ACV Voeding & Diensten.
6
Wie brokken maakt, moet ze ook betalen?
Het kan iedereen overkomen, tijdens het poetsen breek je een vaas, een kader,… Wie moet dan opdraaien voor de kosten? Je werkgever zal normaal gezien een verzekering hebben afgesloten voor de mogelijke schade die zijn werknemers kunnen veroorzaken. Dat is logisch. In dit geval zal het de verzekering zijn die de klant zal vergoeden voor de schade. Er zijn uiteraard vele soorten verzekeringen op de markt, de ene al duurder dan de andere. Zo zijn er ook verzekeringen die pas zullen betalen vanaf een bepaald bedrag. In deze gevallen is het de werkgever die deze vrijstelling zelf zal moeten betalen. In geen geval moet je zelf als werknemer betalen voor schade die je hebt veroorzaakt.
Tip Laat je niet onder druk zetten om zelf de vrijstelling of franchise te betalen als je iets stuk maakt.
7
Wat te doen bij ziekte of arbeidsongeval?
Indien je ziek wordt, moet je volgende stappen ondernemen: 1. Onmiddellijk je werkgever verwittigen. Het is de werkgever die de klant verwittigt. 2. Aan je werkgever een medisch getuigschrift (doktersbriefje) van de huisarts bezorgen binnen de termijn die in het arbeidsreglement van je onderneming is bepaald. 3. Contacteer je ziekenfonds. Het ziekenfonds zal je een modelformulier bezorgen dat je moet laten invullen door je huisarts. Dit formulier moet je binnen de veertien dagen na het begin van de ziekte ingevuld terugzenden aan je ziekenfonds. Wanneer dit niet tijdig gebeurt, worden de vergoedingen verminderd. De werknemer die zijn arbeidsongeschiktheid heeft gemeld aan het ziekenfonds, ontvangt een ‘bewijs van werkhervatting of werkloosheid’ dat bij de werkhervatting moet ingevuld worden door de werkgever en binnen de 8 dagen aan het ziekenfonds moet worden terugbezorgd. Om aanspraak te kunnen maken op de financiële bijdrage van de verzekeraar, moet een arbeidsongeval (ook een ongeval op de weg van of naar het werk) worden aangegeven door de werkgever. De werkgever kan de aangifte niet weigeren.
Tip Als je slachtoffer bent van een arbeidsongeval verwittig dan ook je ziekenfonds.
8
Welke zijn je wettelijke feestdagen?
De 10 wettelijke betaalde feestdagen voor 2010 zijn: vrijdag
1 januari
Nieuwjaar
maandag
5 april
Paasmaandag
zaterdag
1 mei
Feest van de arbeid
donderdag
13 mei
Hemelvaart
maandag
24 mei
Pinkstermaandag
woensdag
21 juli
Nationale feestdag
zondag
15 augustus
OLV-Hemelvaart
maandag
1 november
Allerheiligen
donderdag
11 november
Wapenstilstand
zaterdag
25 december
Kerstmis
Valt de feestdag op een dag dat je normaal werkt, dan heb je recht op loon voor die feestdag. De feestdag die op een zondag valt of op een dag van gewone inactiviteit (bv. zaterdag), dan moet die dag vervangen worden door een andere arbeidsdag. Indien deze vervangingsdag niet is vastgelegd in de sector of in de onderneming of in een akkoord met jouw werkgever dan is de vervangingsdag de eerste werkdag die volgt op de feestdag. Deze vervangingsdagen moeten vooraf bepaald worden. De werkgever moet vóór 15 december van het voorgaande jaar een bericht uithangen met de vermelding van deze vervangingsdagen. De werknemer heeft voor de feestdag (of de vervangingsdag) recht op zijn normaal loon. De werknemer verliest zijn recht op loon, indien hij zonder rechtvaardiging afwezig is geweest op de gewone arbeidsdag die aan de feestdag voorafgaat of erop volgt.
Tip Vraag aan je werkgever de vervangingsdagen voor 2010 op.
9
Een trouw of een overlijden in de familie?
Als werknemer heb je recht op verlof (ook wel klein verlet of omstandigheidsverlof genoemd) bij bepaalde gebeurtenissen in je familie of voor bepaalde verplichtingen. Wat hieronder staat is slechts een minimum, sommige ondernemingen hebben betere regels. Reden
Duur
Huwelijk werknemer
2 dagen.
Huwelijk van een kind van de werknemer
Dag van het huwelijk.
Vaderschapsverlof
10 dagen, op te nemen binnen de 4 maanden na de geboorte.
Overlijden van echtgenoot, vader, moeder, schoon- of stiefouder
3 dagen.
Overlijden van broer, zus, schoonbroer, schoonzus, grootouder, kleinkind
De dag van de begrafenis. Wanneer de overledene inwoont bij de werknemer, dan 2 dagen.
Plechtige communie van je kind
De dag van de gebeurtenis, indien op een zon- of feestdag dan de werkdag voor of na de communie.
Verschijnen voor de rechtbank
De nodige tijd
Tip Wanneer een van deze gebeurtenissen zich voordoet, verwittig dan zo snel mogelijk je werkgever.
10
Heb je recht van spreken in je onderneming?
Een dienstenchequebedrijf is een bedrijf als een ander. Dat betekent dat er in de dienstenchequebedrijven ook vakbonden actief kunnen zijn. In elke dienstencheque-onderneming vanaf 20 werknemers kan een ‘syndicale afvaardiging’ (ook wel syndicale delegatie genoemd) opgericht worden. Hiervoor moet minstens een derde van de werknemers lid zijn van een vakbond. Deze syndicale afvaardiging kan binnen de onderneming afspraken maken met de directie, bijvoorbeeld over de arbeidskledij, een telefoonvergoeding, vervanging van feestdagen,… Op die manier ontstaat er een goed overleg tussen vertegenwoordigers van de werknemers en de directie. Dat kan leiden tot goede afspraken en daar wordt iedereen beter van.
Tip Heb je interesse om zelf vakbondsafgevaardigde te worden, wil je opkomen voor je collega’s, vraag dan meer informatie bij ACV Voeding en Diensten in je buurt. Je vindt de contactgegevens in deze folder.
Wat weet je nu over « werken met dienstencheques »? 1. Mag ik een warme maaltijd maken voor het gezin van mijn klant? 2. Hoeveel euro per economische werkloosheidsdag moet mijn werkgever bijbetalen? 3. Kan je werkgever de betaling van je loon uitstellen tot hij de dienstencheques van je klant heeft ontvangen? 4. Wanneer moet de werkgever jou van schoenen voorzien? 5. Tegen wanneer moet er bij jou in de onderneming een telefoonregeling uitgewerkt zijn? 6. Moet ik zelf opdraaien voor de kosten als ik bij een klant een vaas breek? 7. Als je ziek bent of een arbeidsongeval hebt, verwittig je onmiddellijk je werkgever en… (vul aan)? 8. Op welke manier maakt de werkgever de vervangingsdagen van de feestdagen bekend? 9. Krijg je betaald verlof als je kind zijn of haar communie doet? 10. Hoeveel werknemers moeten lid zijn van een vakbond om een syndicale afvaardiging te kunnen oprichten in een dienstencheque-onderneming?
De antwoorden… na de vragen 1. Ja 2. 1,50 euro 3. Neen 4. Als je water of andere producten op de vloer gebruikt 5. Tegen 1 juli 2010
6. Neen 7. Het ziekenfonds 8. De werkgever moet een bericht uithangen 9. Ja, 1 dag 10. Minstens één derde
Meer info over het ACV-dienstencentrum bij jou in de buurt krijg je in … AALST-OUDENAARDE Hopmarkt 45 9300 Aalst 053 77 92 92
KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 2300 Turnhout 078 15 16 16
ANTWERPEN Nationalestraat 111 2000 Antwerpen 078 15 20 58
LEUVEN L. Vanderkelenstraat 32 3000 Leuven 078 15 15 99
BRUGGE OOSTENDE-WESTHOEK Oude Burg 17 8000 Brugge 050 44 41 11
LIMBURG Mgr. Broekxplein 6 3500 Hasselt 011 30 60 00
Dr. L. Colensstraat 7 8400 Oostende 059 55 25 11
MECHELEN-RUPEL Onder den Toren 5 2800 Mechelen 015 28 85 11
St. Jacobsstraat 34 8900 Ieper 059 34 26 11 BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE Pletinckxstraat 19 1000 Brussel 02 557 80 00 GENT-EEKLO Poel 7 9000 Gent 09 265 42 11
MIDDEN-WEST-VLAANDEREN Henri Horriestraat 31 8800 Roeselare 051 26 55 55 WAAS en DENDER H. Heymanplein 7 9100 St Niklaas 03 760 13 10 ZUID-WEST-VLAANDEREN President Kennedypark 16D 8500 Kortrijk 056 23 55 11
Aalst
Antwerpen
Valère De Wint 053/73.45.37
Steve Rosseel 03/222.70.71
Brugge
Brussel
Henk Vanthournout 050/44.41.61
Nancy Tas 02/500.28.80
Dendermonde
Gent
Peter De Kreyger 052/25.95.76
Peter De Kreyger 09/265.43.41
Ieper
Kortrijk
Ivan Bauwens 057/22.86.36
Jef Cattebeke 056/23.55.55
Leuven
Hasselt
Kris Vanautgaerden 016/21.94.60
Joris Daemen 011/29.09.52
Mechelen
Oostende
Sofie De Keyser 015/28.85.85
Alain Degand 059/55.25.55
Roeselare
Sint-Niklaas
Bart Ooms 051/26.55.22
Wendy Buedts 03/760.13.36
Turnhout
Nationaal secretariaat
Bram Dewilde 014/44.61.45
Kartuizersstraat 70 1000 BRUSSEL 02/500.28.11
V.U.: Dominique Leyon, Haachtsesteenweg 579 -1031 Brussel, http://www.acv-online.be, april 2010- D/2010/0780/27
Contactpersonen ‘Dienstencheques’ ACV Voeding en Diensten
