“Werkconferentie NOMB”
Verslag Werkconferentie NOMB Tilburg, 20 december 2014
Werkconferentie NOMB Datum : 20 december 2014 Locatie : Boerke Mutsaers, Vijverlaan 2 te Tilburg Georganiseerd door Vereniging Netwerk Oudere Migranten Brabant (NOMB) Postadres : Goirkestraat 150, 5046 GP Tilburg E-mailadres :
[email protected] Website : www.nomb.nl
Colofon © 2015 Vereniging NOMB Verslag/lay-out/eindredactie/beeldmateriaal: L. Wouter
De NOMB werkconferentie van 20 december 2014 is mede mogelijk gemaakt dankzij ondersteuning van de stichting VBOB.
1
Inhoudsopgave Voorwoord ....................................................................................... 3 Opening........................................................................................... 4 Groepsdiscussies ............................................................................ 6 Plenaire zitting: resultaten en afsluiting............................................ 9
2
Voorwoord Op 18 november 2014 hield het NOMB een informatiebijeenkomst over veranderingen in de zorg per januari 2015. Deze bijeenkomst werd afgesloten met de aankondiging dat de eerstvolgende actie van de vereniging aanstaande was, namelijk de organisatie van een werkconferentie. Deze werkconferentie was door het bestuur geprogrammeerd met als doelstellingen het inventariseren van de behoeften van leden en samen na te denken over adequate activiteiten. Daarnaast om de samenwerking met de partners in het VBOB op inhoudelijke vraagstukken over het werken met migrante ouderen te verbreden. Kortom: de werkconferentie is gericht geweest op een interactieve bijeenkomst, waarbij door middel van groepsdiscussies een nadere verdieping plaatsvindt van de thema's zorg, wonen, financiën en participatie en zelactivering. Dit in het licht van het werk van het NOMB. Op de dag van de werkconferentie is een begeleidende werkgroep samengesteld, bestaande uit de dames Canan Yenice, Dilek Odabasi, Yvonne Heygele en de heren Headly Binderhagel en Leo Wouter. Mevrouw Yvonne Heygele was door het NOMB bereid gevonden om als dagvoorzitter/ discussieleider de conferentie in goede banen te leiden. Met de beoogde ruim dertig deelnemers aan de conferentie kan de vereniging terugkijken op een geslaagde middag. Er is op een open manier van gedachten gewisseld en de resultaten zullen worden gebruikt voor het verder vormgeven van het werkplan NOMB 2015. Het NOMB bestuur bedankt een ieder die op 20 december heeft bijgedragen aan de discussies en aldus het invullen van de werkagenda van de vereniging. Het NOMB bestuur: Dhr. dr. Headly Binderhagel Dhr. ir. Leo Wouter Mw. Dilek Odabasi Dhr. Dolf Kuipers Projectleider NOMB: Mw. Canan Yenice 3
Opening Op zaterdag 20 december 2014 is het zover. In Boerke Mutsaers te Tilburg gaat de NOMB werkconferentie van start. Ruim vóór aanvang is de werkgroep aanwezig voor het doornemen van het programma en het bespreken van eventuele aandachtspunten. De taken worden verdeeld en het is al gauw tijd om de eerste deelnemers aan de conferentie te verwelkomen. De conferentie wordt geopend door mevrouw Dilek Odabasi van het NOMB bestuur. Zij heet de opgekomen deelnemers van harte welkom en geeft nogmaals het doel en de opzet aan van het programma van de middag. De conferentie is in de eerste plaats bedoeld voor het verzamelen van thema’s die actueel en relevant zijn voor het werk van het NOMB. Daarnaast willen we met zijn allen aan de slag om te komen tot een netwerk waarin we onze krachten kunnen bundelen. Er is gekozen voor een werkvorm waarbij in afzonderlijke groepen over de geplande onderwerpen wordt gebrainstormd. Na mevrouw Odabasi neemt de dagvoorzitter, mevrouw Yvonne Heygele het woord. In haar presentatie wijst ze erop dat de aanwezigen zichzelf kunnen beschouwen deelnemers te zijn van het experiment van de dag. Met de conferentie wil het NOMB bereiken dat, uitgaande van de in de uitnodigingsbrief geschetste thema’s, ideeën worden geïnventariseerd die tot werkdoelen van het werk van het NOMB moeten leiden. Vervolgens zullen de werkdoelen in een prioriteitsvolgorde worden gerangschikt. De te bereiken resultaten van de werkconferentie zullen als input dienen voor het werkplan van de vereniging in 2015. Na het inleidende woord van mevrouw Heygele laat ze de te bespreken thema’s van de middag de revue passeren. Deze zijn: Zorg, Wonen, Financien en Participatie/ zelfactivering.
4
Zorg Bij dit thema wordt aangegeven dat er daaromtrent een grote stroom aan informatie bestaat. Het is belangrijk om deze aan de leden van het NOMB te verstrekken. Er wordt aangegeven om dit laatste, waar nodig en noodzakelijk, ook nog in de eigen taal ter beschikking te stellen. Duidelijk is in elk geval dat de problemen beter geformuleerd dienen te worden. Daarnaast kan men zich afvragen of het wenselijk is om meer seniorenvoorlichters te hebben, als ook meerdere gezondheidsvoorlichters. Wonen Hierbij ligt de focus op woonvormen en de woonomgeving. Hoe gaan we om met groepswonen en is er in het algemeen voldoende ondersteuning voor verschillende woonvormen? Een ander belangrijk punt betreft de veiligheid in en rond de woning: kan men terugvallen op veiligheidsadviseurs? En indien men eigen keuzes maakt, hoe komt men aan de middelen en kan men terecht bij een woonadviseur? Financiën Indien we het over financiën hebben is meteen een link te leggen met de aanstaande veranderingen in de zorg en bestaande voorzieningen. Nog vers in het geheugen staat de bijeenkomst van 18 november van het NOMB in samenwerking met het VBOB, waar ook al bleek welke knelpunten er zijn over dit thema. Participatie en zelfactivering Helaas bestaat in de samenleving het beeld dat oudere migranten niet, of onvoldoende meedoen aan activiteiten in de samenleving die mede het welzijn van mensen kunnen bevorderen. Daarbij wordt vaak vergeten welke belemmeringen zich zoal kunnen voordoen die ertoe leiden dat deze groep niet mee lijkt te doen: de taal, onwennig met Nederlandse gewoonten, zich niet thuis voelen, etc. Aan ons de vraag: hoe kunnen wij dit doorbreken?
5
Groepsdiscussies Aan het einde van de plenaire inleiding wordt de groep opgedeeld in 3 subgroepen. Elke groep staat onder leiding van een werkgroeplid, respectievelijk zijn dat mevrouw Canan Yenice, mevrouw Dilek Odabasi en de heer Headly Binderhagel. De groepen zullen zich in afzondering buigen over de aangehaalde thema’s, waarbij het de bedoeling is dat er vrijuit wordt gediscussieerd. De groepen moeten proberen antwoorden te vinden op de volgende vragen: - Welke knelpunten kunnen we benoemen? - Moeten we anders gaan werken dan we gewend zijn en zo ja, hoe doe je dat? - Hoe komen we op een goede manier aan begeleiding en ondersteuning? - Wat zijn de prioriteiten voor de komende tijd? De werkconferentie moet leiden tot oplossingen van belemmerende factoren en het formuleren van ideeën voor zinvolle activiteiten. De uitvoering is een issue waar later op zal worden teruggekomen. Algemeen knelpunt: voorlichting, voorlichting, voorlichting… De groepsdiscussies hebben een open karakter. Iedereen heeft de gelegenheid om zijn of haar zegje te doen. Dit leidt ertoe dat de gesprekken erg interactief verlopen. Als een rode draad loopt door alle thema’s heen het begrip ‘voorlichting’. En dan met de nadruk op het gebrek aan de juiste voorlichting. In alle discussies komt terug dat bij het delen van voorlichting niet of nog te weinig rekening wordt gehouden met de sociaal-culturele en maatschappelijke achtergrond van oudere migranten. Overigens komt ter sprake dat van oorsprong autochtone ouderen eveneens te maken hebben met veel van de gesignaleerde knelpunten. Hieronder een korte samenvatting van de knelpunten per thema: Knelpunten Zorg Vraag en aanbod is niet geheel duidelijk; Veel onbekendheid met zorgsystemen; Zorgaanbod sluit nog te weinig aan op eigen normen en waarden; 6
Er wordt door zorgaanbieders nog te weinig gebruik gemaakt van kennis van de doelgroep; Kinderen moeten voor hun gevoel nog te veel, zo niet alles doen; Toegang tot E-health is niet binnen een ieders bereik; Migrante ouderen zijn nog te veel afhankelijk van anderen vanwege de taalbarrière.
Knelpunten Wonen Alleenstaande ouderen wonen niet dicht bij familie; Verzorgingshuizen nog te weinig multicultureel; Gebrek aan advies/ voorlichting over veiligheid in en rond de eigen woning; Samenwerking met woningcorporaties laat te wensen over; Onbekendheid met verschillende woonvormen; Onbekendheid met domotica. Knelpunten Financiën Rechten: waar hebben ouderen recht op?; Plichten: hoe zit het met wet- en regelgeving over o.a. AOW, PGB, vermogen in buitenland en belastingen?; Ongeordende (onoverzichtelijke) financiële thuisadministratie; Psychische ouderenmishandeling en financiële uitbuiting. Knelpunten Participatie en Zelfactivering Omslag te direct: gebrek aan begeleiding; Onbekendheid met wat er voor nodig is; Vrees voor overbelasting van mantelzorgers; Wegvallen van afhankelijkheid van de kinderen vormt een belemmering; 7
Omslag vergt veel energie van ouderen; Hoe kun je de ouderen het nut/ belang laten inzien?
8
Plenaire zitting: resultaten en afsluiting Na ruim een uur van intensief en interactief discussiëren, wordt een pauze gehouden en treffen de groepsleiders samen met mevrouw Heygele voorbereidingen voor het plenair bespreken van de resultaten. De resultaten van elke discussiegroep worden zorgvuldig bekeken en uiteindelijk leidt dat tot enkele aanbevelingen die als input kunnen dienen voor de werkagenda van het NOMB. Op de hierna volgende pagina’s zijn deze per thema weergegeven. NOMB klachtenmeldpunt? Na de pauze worden de aanbevelingen nog even samen met alle deelnemers besproken en waar nodig toegelicht en eventueel aangescherpt. Mevrouw Heygele vraagt aan haar gehoor om het vooral niet hierbij te laten, maar dat het belangrijk is om ogen en oren te blijven open houden, zodat klachten vanuit de doelgroep (de oudere migranten) tijdig kunnen worden gesignaleerd. Deze klachten dienen dan te worden doorgespeeld naar de juiste instanties, wellicht is het in verband hiermee een goed idee om vanuit het NOMB een meldpunt in te stellen. Het is denkbaar dat bijvoorbeeld via lokale NOMB teams, klachten het NOMB bestuur bereiken. Afsluiting Na de plenaire bespreking van de resultaten hebben de aanwezigen de gelegenheid om samen, onder het genot van een hapje en drankje, informeel met elkaar van gedachten te wisselen.
9
Zorg
Wonen
Voorlichting geven over > oud worden in Nederland (hoe doe je dat); > verschillende zorgsystemen; > waar men zorg kan vinden die aansluit bij de eigen situatie.
Informeren woningcorporaties en gemeenten over woonwensen oudere migranten.
Stimuleren verzorgingshuizen/ verpleeghuizen/ ziekenhuizen, met aandacht voor taal en cultuur.
Voorlichting geven over > gezondheid in het algemeen; > diverse ziektebeelden; > leefstijlen in relatie tot gezondheid.
Advisering rond veiligheid in en om het huis.
Voorlichting over woonvormen (op bezoek gaan) en ondersteuning bij realisering.
Voorlichting geven aan mantelzorgers.
Stimuleren diversiteitsbeleid.
Het inventariseren van deskundigen uit eigen gemeenschappen.
Aandacht alleenstaanden (nabijheid familie).
Het opleiden van cliëntondersteuners.
Ondersteuning mantelzorgers organisatie.
Informatie over oudere migranten aan > instellingen; > hulpverleners; > opleidingsinstituten.
10
Financiën
Participatie en Zelfactivering
Voorlichting over > AOW/ AIO enz.; > vermogen in eigen land; > belastingen/ financiële regelingen gemeente; > ouderenmishandeling/ financiële uitbuiting/ zorgfraude.
Talenten > bewustworden; > inventariseren; > bundelen.
Aandacht voor sport en bewegen.
Ondersteuning bij invullen belastingformulieren en beheer thuisadministratie.
Erkenning eenzaamheid en ouderdomsverschijnselen.
Voorlichting over activiteiten.
Steunpunt vrijwilligers voor leuke activiteiten.
11
