wereldwijd uitgangspositie om adequaat in Flexibele inzet van kennis en capaciteit vormt een uitstekende te spelen op een groeiende markt,

Jaarverslag 2003

Flexibele inzet van kennis en capaciteit vormt een

uitstekende

uitgangspositie om adequaat in te spelen op een groeiende markt,

wereldwijd Brought to you by Global Reports

Brought to you by Global Reports


1 –– B

E R I C H T

2 –– B

E ST U U R

6

3 –– P

R O F I E L

7

4 –– K

E R N C I J F E R S

8

5 –– V

E R S L A G

6 –– C O j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

4

7 –– V

A A N

D E

VA N

R P O R AT E

E R S L A G

D E

A A N D E E L H O U D E R S

R A A D

VA N

CO M M I S S A R I S S E N

G OV E R N A N C E - CO D E

VA N

D E

CO M M I S S I E -TA B A K S B L AT

D I R E C T I E

5

9 11 14

b r u n e l

–– Resultaten 2003 – winst en stevige omzetgroei

14

–– Balansontwikkeling 2003

15

–– Ontwikkeling aantal medewerkers

16

–– Dividend

16

–– Organisatie-ontwikkeling / Human Resources

16

–– Visie en strategie 2004

18

–– Verwachtingen 2004

20

–– Brunel Nederland

21

–– Brunel Energy

24

–– Brunel Duitsland

26

–– Brunel België

29

–– Brunel Canada

30

i n t e r n a t i o n a l

8 –– A

A N D E E L H O U D E R S I N F O R M AT I E

9 –– J A

A R R E K E N I N G

31 33

–– Geconsolideerde balans per 31 december 2003

34

–– Geconsolideerde winst- en verliesrekening 2003

35

–– Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2003

36

–– Toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening

37

–– Toelichting op de posten van de geconsolideerde balans

38

–– Toelichting op de posten van de geconsolideerde winst- en verliesrekening

41

–– Gesegmenteerde informatie

43

–– Vennootschappelijke balans per 31 december 2003

45

–– Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 2003

45

–– Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening

46

OV E R I G E

G E G E V E N S

49

M E E R J A R E N OV E R Z I C H T

51

A D R E S S E N

52


—1

Bericht aan de aandeelhouders 2003 was voor Brunel International een jaar van flinke omzetgroei en winstherstel. De omzet groeide van E 204,7 miljoen met 20% naar een recordhoogte van E 245,7 miljoen. De winst die werd gerealiseerd bedroeg E 2,2 miljoen, terwijl in het voorafgaande jaar nog een verlies werd geboekt van E 4,4 miljoen.

Voor 2004 is de verwachting dat Brunel International opnieuw zal groeien in omzet en resultaat. De mate waarin zal echter sterk bepaald worden door de economische ontwikkeling in Nederland en Duitsland. Het feit dat het tweede halfjaar van 2003 op alle fronten beter was dan de eerste zes maanden, wordt in dit kader beoordeeld als een positief signaal, maar is vooralsnog niet maatgevend voor 2004. Brunel is een sterk bedrijf in een cyclische markt. De herstructurering die vorig jaar is afgerond biedt Brunel een uitstekend platform voor groei in de toekomst. Herstructureren vraagt veel energie van de medewerkers van een organisatie. Ik wil daarom alle Brunellers over de hele wereld bedanken voor hun inzet en flexibiliteit in het hersteljaar 2003. De directie Jan Arie van Barneveld


j a a r v e r s l a g

5 i n t e r n a t i o n a l

Ten aanzien van de ontwikkeling van de detacheringsmarkten is sprake van een gemengd beeld. De internationale detacheringsmarkt voor de olie- en gasindustrie, het werkterrein van Brunel Energy, zal naar verwachting ook in 2004 een goed jaar kennen. De markten in West-Europa zijn sterk afhankelijk van de economische ontwikkeling. Een aantal deelmarkten is gedurende 2003 licht aangetrokken. De detacheringsmarkt voor technici en overheidsspecialisten in Nederland kende daarentegen een dalende trend.

b r u n e l

Brunel International heeft hiermee bewezen dat zij, ondanks nog onverminderd slechte economische omstandigheden in West-Europa, in staat is te groeien en winst te maken. De nuancering hierbij is dat de verbetering van het resultaat, met name in Nederland, voor het grootste deel te danken is aan productiviteits- en kostenmanagement. Het bewijst echter de potentie die in het bedrijf zit bij een aantrekkende markt.

2 0 0 3

Het is belangrijk op te merken dat aan de verbetering van het resultaat werd bijgedragen door alle regio’s. Brunel Nederland daalde weliswaar in omzet, maar verbeterde op EBITniveau van E 6,5 miljoen negatief in 2002 naar E 0,6 miljoen negatief in 2003. Brunel Energy kende een omzet van E 119,2 miljoen: een groei van ruim 66% ten opzichte van het voorafgaande jaar. De EBIT was met E 5,0 miljoen bevredigend. Brunel Duitsland groeide bijna 9% in omzet, en realiseerde, na jaren van verlies, een EBIT op break-evenniveau.

2—

Bestuur R A AD VAN COMMISSARISSEN

Mr. J.E. Jansen (66), Voormalige hoofdfunctie: voorzitter Nevenfuncties:

Nationaliteit: Benoeming: j a a r v e r s l a g

Drs. A. Schouwenaar (57), Hoofdfunctie: vice-voorzitter Nevenfuncties:

2 0 0 3

Nationaliteit: Benoeming:

voorzitter van de Raad van bestuur van Delta Lloyd Verzekeringsgroep N.V. voorzitter van de Raad van Commissarissen van Rodamco Asia N.V. en Transmark International N.V., voorzitter van de Nederlandse Hartstichting, lid van de Raad van Commissarissen van Koninklijke Swets & Zeitlinger N.V., Ennia Caribe N.V. en Delta Deelnemingen N.V. Nederlandse benoemd op 21 mei 1999, herbenoemd op 23 mei 2003, voor een termijn van vier jaar

voorzitter van de Raad van Bestuur van Endemol Entertainment N.V. voorzitter van de Raad van Commissarissen van Stokvis Niehe Produkties B.V. Nederlandse 22 mei 2001, voor een periode van vier jaar

6 b r u n e l

Ing. R. van Gelder BA Hoofdfunctie: (58), commissaris Nevenfuncties:



Prof. dr. ir. J.M.L. Hoofdfunctie: van Engelen (44), commissaris Nevenfuncties:


voorzitter van de Raad van Bestuur van Koninklijke Boskalis Westminster N.V. lid van de Raad van Commissarissen van Rodamco Asia N.V. en HES Beheer N.V., voorzitter van de International Association of Dredging Contractors, lid van de Raad van Advies van ABN AMRO Bank N.V., bestuurslid Nederland Maritiem Land Nederlandse benoemd op 17 juni 1997, herbenoemd op 22 mei 2001, voor een termijn van vier jaar

lid van de hoofddirectie van ANWB, hoogleraar Business Development, faculteit Bedrijfskunde Rijksuniversiteit Groningen voorzitter van de Raad van Commissarissen van Telstar Trading B.V. en Reis- en Rechtshulp N.V., lid van de Raad van Commissarissen AMIS B.V. en Unigarant N.V. / UVM Verzekeringsmaatschappij N.V., lid van het bestuur van ICS Research School (Interuniversity Centre for Social Science and Theory and Methodology) Nederlandse 1 januari 2001, voor een termijn van vier jaar

DIRECTIE

Drs. J.A. van Barneveld RA (54), Chief Executive Officer


—3

Profiel Brunel International N.V. is een internationale zakelijke dienstverlener gespecialiseerd in de flexibele inzet van kennis en capaciteit. Brunel richt zich met diverse specialisaties op de marktgebieden Engineering, ICT, Legal, Finance en Insurance & Banking. De diensten worden verleend in de vorm van detachering, recruitment en consultancy. Brunel concentreert haar activiteiten op de markten van Nederland, Duitsland, België, Canada

van ruim E 245 miljoen. Brunel is genoteerd aan Euronext Amsterdam N.V. en is opgenomen in het Next Prime-segment.


uitgegroeid tot een internationaal concern met circa 3.500 medewerkers en een jaaromzet

2 0 0 3

en de wereldwijde markt van olie- en gaswinning. Sinds haar oprichting in 1975 is Brunel

b r u n e l


7

O R G A N I S AT I E S C H E M A

Brunel International

Brunel Nederland

Brunel Energy

Brunel Canada

Brunel België

Brunel Duitsland

– Engineering

– Engineering

– Engineering

– Engineering

– Engineering

– ICT

– ICT

– ICT – Legal/Finance – Insurance – Sociale Zekerheid


4—

Kerncijfers in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld

2003

2002

Netto-omzet Brutomarge Bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Resultaat na belastingen Cashflow

245,7 55,7 52,9 2,8 3,4 1,2 2,2 2,2 5,4

204,7 48,8 56,4 –7,6 –6,8 –2,3 –4,4 –4,4 –1,2

Kengetallen Omzetstijging/-daling t.o.v. vorig jaar Brutomarge/netto-omzet Bedrijfsresultaat/netto-omzet Groepsresultaat na belastingen/netto-omzet

20,1% 22,7% 1,2% 0,9%

–2,8% 23,9% –3,7% –2,2%

Werkkapitaal Groepsvermogen Balanstotaal

68,3 75,8 106,4

64,9 75,0 100,1

Kengetallen Groepsvermogen/totale vermogen Vlottende activa/vlottende passiva

71,3% 3,27

75,0% 3,65

3.499 542 4.197 538

3.419 585 3.146 560

0,10 3,35 0,10 5,60 2,35 4,90

–0,19 3,32 0,00 5,83 2,35 3,13

R E S U LTA AT

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

8

BALANS

b r u n e l i n t e r n a t i o n a l

MEDEWERKERS

Medewerkers totaal (gemiddeld) Medewerkers indirect (gemiddeld) Medewerkers totaal (ultimo boekjaar) Medewerkers indirect (ultimo boekjaar) A A N D E L E N (in euro’s) Resultaat per aandeel* Eigen vermogen per aandeel Dividend per aandeel Hoogste koers Laagste koers Slotkoers per 31 december

* De verwaterde winst per aandeel is gelijk aan de winst per aandeel.


—5

Tijdens de vergaderingen van de Raad van Commissarissen zijn de volgende onderwerpen met regelmaat besproken: –– –– –– –– –– ––

algemene ontwikkeling van de internationale detacheringsmarkt; ontwikkeling van de strategische positie van Brunel in voor haar relevante regio’s en markten; ontwikkeling financiële resultaten per bedrijfsonderdeel; risicobeheersing en uitkomsten controlesystemen; commerciële performance per bedrijfsonderdeel; ontwikkeling nieuwe productmarktcombinaties; de internationale distributiestructuur; acquisitie- c.q. investeringsbeleid.

Daarnaast zijn de consequenties van de invoering van de Code Tabaksblat uitgebreid besproken. Elders in dit jaarverslag is een apart hoofdstuk gewijd aan het corporate governancebeleid van Brunel International en in het bijzonder aan de toepassing van de Code Tabaksblat. De Raad van Commissarissen hecht eraan op deze plaats te bevestigen dat hij de strekking van de Code onderschrijft. Na bestudering van de Code en toetsing aan de feitelijke bedrijfsvoering van de vennootschap, is de conclusie dat Brunel International aan verreweg de meeste eisen van de Code voldoet of zal voldoen. Het beperkt aantal geconstateerde afwijkingen zal adequaat worden gedocumenteerd.




De Raad van Commissarissen heeft in 2003 vijf keer vergaderd in aanwezigheid van de directie. Slechts éénmaal is één van de commissarissen verhinderd geweest de bijeenkomst bij te wonen. Gedurende het verslagjaar heeft één aparte vergadering plaatsgevonden buiten aanwezigheid van de directie. Tijdens deze sessie zijn de effectiviteit van het ondernemingsbestuur en het eigen functioneren van de Raad besproken. Voorts is gesproken over de remuneratie van de statutair directeur. De Raad van Commissarissen heeft in deze besloten de beloning op te bouwen uit drie elementen: het basissalaris, een prestatiegebonden bonus en een optieregeling. Voor 2004 is vastgesteld dat de hoogte van het basissalaris in lijn zal liggen met 2003. De bonus voor 2004 is gemaximeerd op E 100.000. Voorts is de bonus voor 50% afhankelijk gesteld van het realiseren van het door de Raad van Commissarissen goedgekeurde budget 2004 en voor de overige 50% van apart vastgestelde performancecriteria. De bestaande optieregeling voor de statutair directeur liep af in 2003. In de nieuwe regeling voor 2004 is sprake van een voorwaardelijke optie-toewijzing van 50.000 stukken. Bij de definitieve formulering van de remuneratie zal de Code Tabaksblat in aanmerking genomen worden. De Audit Committee ten slotte kwam tweemaal bijeen voorafgaand aan de publicatie van respectievelijk de halfjaar- en jaarcijfers. In de Audit Committee zijn de Raad van Commissarissen, de directie en de externe accountant vertegenwoordigd.

b r u n e l

Het jaarverslag dat voor u ligt, bevat de jaarrekening over het boekjaar 2003, alsmede een uitgebreide toelichting op de ontwikkelingen per regio. De jaarrekening is opgesteld door de directie, besproken in de Audit Committee en vastgesteld door de Raad van Commissarissen. Deloitte Accountants heeft de jaarrekening gecontroleerd en hierbij een goedkeurende verklaring afgegeven. Deze verklaring treft u aan op pagina 50 van dit jaarverslag. Wij leggen deze jaarrekening ter behandeling en goedkeuring voor op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, die gehouden wordt op 19 mei 2004.

2 0 0 3

Verslag van de Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen verklaart dat voldaan wordt aan de best-practice-bepaling van de Code ten aanzien van de onafhankelijkheid van de commissarissen. Geen van de raadsleden is afhankelijk in de zin van de Code. Transacties waarbij tegenstrijdige belangen van commissarissen een rol spelen, hebben zich gedurende het verslagjaar niet voorgedaan. Wel hebben in 2003 transacties plaatsgevonden tussen de vennootschap en haar grootaandeelhouder. De Raad van Commissarissen en de externe accountant kunnen in deze bevestigen dat de transacties een normaal zakelijk karakter hadden. In de jaarrekening op pagina 42 van dit verslag worden de transacties nader toegelicht. De samenstelling van de Raad van Commissarissen is gedurende het verslagjaar ongewijzigd gebleven. Dit geldt eveneens voor de statutaire directie van Brunel International.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

10

2003 was voor Brunel een jaar waarin de omzet sterk groeide en het nettoresultaat verbeterde van E 4,4 miljoen verlies in 2002 naar een winst van E 2,2 miljoen in 2003. Mede in ogenschouw nemende dat de economische ontwikkeling in Nederland en Duitsland nog geen reden tot juichen gaf, hebben wij de overtuiging dat de directie van Brunel International een goede prestatie heeft geleverd. Een compliment aan de directie en alle medewerkers van Brunel is op zijn plaats. Wij danken de directie en medewerkers van Brunel voor hun inzet.

b r u n e l

Raad van Commissarissen Mr. J.E. Jansen (voorzitter) Drs. A. Schouwenaar (vice-voorzitter) Ing. R. van Gelder BA Prof.dr.ir. J.M.L. van Engelen



—6

Corporate governance-code commissie-Tabaksblat ALGEMEEN

Vooralsnog betreft de belangrijkste uitzondering op de Code de contractperiode voor statutaire directieleden. Brunel is voornemens de aanbeveling van de Code bij nieuwe benoemingen over te nemen, maar acht zich gehouden het bestaande contract met de Chief Executive Officer te respecteren. Dit contract bevat een aanstelling voor onbepaalde tijd. Voorts is in het contract geen bijzondere regeling opgenomen met betrekking tot de ontslagvergoeding. In een voorkomend geval zal het beleid daarbij zijn dat een vergoeding wordt betaald die redelijk is op grond van de contractuele situatie, de maatschappelijke ontwikkeling, de bijzondere omstandigheden van de situatie en de jurisprudentie. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal de naleving van de Code Tabaksblat als punt op de agenda staan.




In dit licht mag het geen verbazing wekken dat het standpunt van de Raad van Commissarissen en de directie is dat Brunel aan verreweg de meeste eisen van de Code voldoet of zal voldoen. Dit mag tevens gelezen worden als een bevestiging dat zij de strekking van de Code onderschrijven. Wel moet het voorbehoud gemaakt worden dat de Code nieuw is en verschillende interpretaties nog mogelijk zijn. Indien de werking van één of meerdere bepalingen in de praktijk leidt tot situaties die strijdig zijn met het belang van de vennootschap, dan behouden directie en Raad van Commissarissen zich alsnog het recht voor van specifieke richtlijnen van de Code af te wijken. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen wanneer openbaarheid van informatie schadelijk is binnen de concurrentiële marktverhoudingen. Voorts is ook nog de nodige wetgeving op komst die relevant kan zijn voor het corporate governancebeleid van Brunel en die te zijner tijd in de beschouwing moet worden betrokken.

b r u n e l

De directie en Raad van Commissarissen van Brunel International hebben inmiddels de Code zorgvuldig kunnen bestuderen en zich een goed beeld kunnen vormen van de betekenis van de Code voor het beleid en gedrag van Brunel. Gezamenlijk komen directie en Raad van Commissarissen tot de conclusie dat het, in de Code beschreven, gewenst gedrag sterk overeenkomt met de feitelijke bedrijfsvoering van Brunel in de afgelopen jaren. Binnen de onderneming zijn transparantie en openheid sleutelbegrippen en is de vertaling hiervan richting externe partijen een structureel punt van aandacht voor de directie en commissarissen van de onderneming.

2 0 0 3

Op 9 december 2003 hebben de werkzaamheden van de commissieTabaksblat geresulteerd in de verschijning van de definitieve versie van een nationale corporate governance-code voor beursgenoteerde fondsen. In de volksmond wordt deze regulering aangeduid als de ‘Code Tabaksblat’. De Code biedt gedragsregels voor beursgenoteerde ondernemingen ten aanzien van de verhoudingen tussen aandeelhouders, commissarissen en directieleden van bedrijven, alsmede overige betrokken partijen als externe accountants, intermediairs en de financiële pers. Het doel van de Code is het bevorderen van goed ondernemerschap voor beursfondsen in Nederland. In de Code staan begrippen als transparantie en openheid centraal.

H O O F D L I J N E N CO R P O R AT E G OV E R N A N C E - ST R U C T U U R B R U N E L I N T E R N AT I O N A L

Brunel International kent een éénhoofdige statutaire directie en een Raad van Commissarissen die bestaat uit vier personen. De directie en de Raad van Commissarissen zijn verantwoordelijk voor de corporate governancestructuur van de onderneming en de naleving van de Code. De hoofdlijnen van het corporate governancebeleid zullen worden beschreven in het jaarverslag. Eventuele afwijkingen van de Code zullen worden gesignaleerd en uitgelegd. Brunel heeft het voornemen eventuele tussentijdse substantiële veranderingen in de corporate governancestructuur voor te leggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Risicobeheersings- en controlesysteem

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

12

Brunel kent naast de periodieke controle door de externe accountant een uitgebreid intern risicobeheersings- en controlesysteem. De rapportage vindt op regelmatige basis plaats aan de directie van de vennootschap. Belangrijke issues uit de rapportages worden besproken met de Raad van Commissarissen. In het kader van de toepassing van de Code Tabaksblat wordt momenteel het onderwerp risicobeheersing opnieuw gedocumenteerd. Tevens wordt een gedragscode ontwikkeld die in de loop van 2004 openbaar gemaakt zal worden door plaatsing op de website.

b r u n e l

In het jaarverslag zal de directie rapporteren over de werking van het risicobeheersings- en controlesysteem in de verslagperiode en onderbouwde uitspraken doen ten aanzien van de mate waarin het systeem adequaat en effectief heeft gefunctioneerd. Voorts zal in de rapportage worden aangegeven welke significante wijzigingen zijn of worden aangebracht. Ten slotte zal de directie verslag doen van de gevoeligheid van de resultaten van de vennootschap ten aanzien van externe omstandigheden en variabelen.

Optieregelingen


Brunel kent een optieregeling voor de statutaire directie. De afspraken die ten grondslag liggen aan de regeling zullen in overeenstemming worden gebracht met de Code. Na finalisering van het optiereglement zal deze openbaar worden gemaakt door plaatsing op de corporate website.

Raad van Commissarissen De taken en bevoegdheden van de commissarissen zijn beschreven in het conceptreglement Raad van Commissarissen. Na finalisering zal dit document in de loop van 2004 openbaar worden gemaakt. De Raad van Commissarissen zal conform de Code verslag doen van zijn activiteiten in het jaarverslag. Informatie per commissaris zal eveneens worden opgenomen in het verslag, alsmede op de website. De door de Code voorgeschreven evaluatievergaderingen zullen worden gehouden en verantwoord in het jaarverslag. Alle commissarissen zijn onafhankelijk in de zin van de Code. Ook aan de eisen ten aanzien van deskundigheid wordt voldaan. De Raad van Commissarissen bestaat uit vier personen en is derhalve volgens de richtlijnen van de Code niet gehouden commissies in te stellen. Brunel kent echter reeds een Audit Committee en heeft besloten deze in stand te houden. Het conceptreglement voor de Audit Committee zal na finalisering openbaar worden gemaakt. De wijze van bezoldiging van de commissarissen strookt met de Code.


Algemene Vergadering van Aandeelhouders Brunel International is een structuurvennootschap en de richtlijnen met betrekking tot de voordracht en benoeming van leden van de Raad van Commissarissen en van de directie zijn derhalve niet van toepassing. De overige gedragsregels van de Code ten aanzien van omgang met de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zullen worden nageleefd. De vastlegging hiervan zal plaatsvinden in de statuten, die in de loop van 2004 openbaar gemaakt zullen worden.

Informatieverschaffing

Audit financiële verslaggeving De directie is verantwoordelijk voor de kwaliteit en volledigheid van de financiële verslaggeving. De Raad van Commissarissen houdt hierop toezicht.


Het enige punt waarop Brunel niet volledig de Code naleeft, is ten aanzien van de openbaarheid van de analistenbijeenkomsten via het web, telefoon of anderszins. Hieraan ligt een puur praktische kostenreden ten grondslag. In de loop van 2004 zal dit aspect nader worden bekeken.

2 0 0 3

De communicatie met analisten vindt voor een overgroot deel plaats volgens de richtlijnen van de Code. Analistenbijeenkomsten worden vooraf aangekondigd op de website, analistenrapporten worden niet becommentarieerd, er is geen sprake van vergoedingen voor rapporten. Voorts kent Brunel een zenderstilte naar analisten gedurende twee maanden voorafgaand aan de publicatie van (half)jaarcijfers.

Zoals reeds boven beschreven stelt de directie vast dat, voorzover zij dit nu kan overzien, slechts twee uitzonderingen op de Code aan de orde zijn. In de eerste plaats betreft dit de contractafspraak met de CEO van Brunel International, die afwijkt van de richtlijnen zoals die beschreven zijn in de Code. De tweede uitzondering heeft betrekking op de openbaarheid van analistenbijeenkomsten. Hoewel de geschreven rapportage op het moment van publicatie van cijfers beschikbaar is op de website, is de mogelijkheid om analistenbijeenkomsten direct te volgen via het web of telefoon nog niet gerealiseerd. De directie van Brunel neemt in de loop van 2004 een standpunt hieromtrent in.

B E S C H I K B A A R H E I D R E G L E M E N T E N , STAT U T E N E . D.

De Code Tabaksblat vraagt om vastlegging van het corporate governancebeleid in verschillende reglementen, zoals het directiereglement, de statuten en het reglement Raad van Commissarissen. Brunel heeft direct na het definitief worden van de Code een start gemaakt met deze vastlegging. In de loop van 2004 zal de inhoud van deze documenten definitief worden vastgesteld en, voorzover gevraagd in de Code, openbaar worden gemaakt door plaatsing op de corporate website van Brunel International.


b r u n e l

U I T Z O N D E R I N G E N O P D E CO D E TA B A K S B L AT


13 De omgang met de externe accountant zal plaatsvinden volgens de gedragsregels van de Code. Dit betreft de bezoldiging van de externe accountant, zijn aanwezigheid op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de evaluatie van de activiteiten van de externe accountant en de rapportage hierover in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

7—

Verslag van de directie R E S U LTAT E N 2 0 0 3 – W I N ST E N ST E V I G E O M Z E TG R O E I

In het jaar 2003 werd wereldwijd een omzetgroei gerealiseerd van 20% en een verbetering van het nettoresultaat van E 4,4 miljoen verlies in 2002 naar een winst van E 2,2 miljoen in 2003. De sterk gestegen omzet is voornamelijk toe te schrijven aan Brunel Energy, dat in 2003 een omzet boekte van E 119,2 miljoen, terwijl in 2002 nog E 71,6 miljoen werd gerealiseerd. Ook Brunel Duitsland groeide in omzet van E 41,7 miljoen in 2002 naar E 45,4 miljoen in 2003. Aan de verbetering van het nettoresultaat is bijgedragen door alle regio’s. Brunel Energy en Canada boekten een hoger positief resultaat dan in 2002. Brunel Duitsland draaide break-even na het verliesjaar dat daaraan vooraf ging. Brunel Nederland en Belgie eindigden het jaar met een licht negatief resultaat, maar realiseerden jaar op jaar grote vooruitgang. j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

14

Omzet

b r u n e l

Brunel International heeft in het verslagjaar een omzet bereikt van E 245,7 miljoen. Dit is een record in de geschiedenis van Brunel. In 2002 werd een omzet gerealiseerd van E 204,7 miljoen. De kernregio’s Brunel Energy en Duitsland droegen bij aan de omzet met stijgingen van respectievelijk 66,5% en 8,9%. Brunel Nederland zag haar omzet dalen met 7,4%. Brunel België kende een omzetdaling van 21,1%. Brunel Canada daarentegen boekte een forse omzetstijging van 25,5%. Het grootste bedrijfsonderdeel in termen van omzet is Brunel Energy, dat haar omzetaandeel zag groeien van 35% in 2002 naar 49% in 2003. Brunel Nederland boekte 25% van de totale omzet, tegen 33% in het voorafgaande jaar. Brunel Duitsland was goed voor 19% van het totaal. Dit aandeel bedroeg in 2002 nog 20%.

Brutomarge


De brutomarge van Brunel International steeg van E 48,8 miljoen in 2002 naar E 55,7 miljoen in 2003. Deze stijging van 14,1% houdt geen gelijke tred met de omzetstijging. De verklaring hiervoor is de grote omzetgroei van Brunel Energy, die een relatief lage marge kent. Dit verklaart tevens de daling van de brutomarge als percentage van de omzet: 23,9% in 2002 tegen 22,7% in 2003. Een analyse van de aandelen van de verschillende regio’s in de totale brutomarge levert een ander beeld op dan de vergelijking op omzet. Ook hier is de oorzaak de aanmerkelijk hogere marge in Nederland en Duitsland ten opzichte van de Energy-activiteiten. In termen van brutomarge is Brunel Nederland het grootste bedrijfsonderdeel met een aandeel van 39%, gevolgd door Brunel Duitsland met 26%. In deze vergelijking sluit Brunel Energy de rij met 25%.

LAND

SINGAPOR

E

. Brunel Energy Divisie dustrie. sin ga en ieOl Werkgebied hering. (Project)detac Focus


RESULTATEN EN VISIE

D

EBIT

In het verslagjaar realiseerde Brunel International een EBIT van E 2,8 miljoen. In 2002 was dit E 7,6 miljoen negatief. Aan de verbetering van in totaal E 10,4 miljoen werd door alle regio’s bijgedragen. Brunel Nederland boekte het meeste vooruitgang met een verbetering van E 6,5 miljoen negatief naar E 0,6 miljoen negatief. Brunel Duitsland kende in 2002 een EBIT van E 1,3 negatief en bereikte in 2003 een break-evensituatie. Brunel Energy kende een EBIT van E 5,0 miljoen, tegen E 3,2 miljoen in het voorafgaande jaar.

Vergelijking eerste en tweede halfjaar 2003 Bij vergelijking van de jaarhelften kan worden vastgesteld dat Brunel International vooruitgang heeft geboekt gedurende het verslagjaar 2003. De omzet steeg van E 111,2 miljoen in het eerste halfjaar naar E 134,5 miljoen in de tweede zes maanden: een groei van ruim 21%. De brutomarge groeide met 20% van E 25,4 miljoen naar E 30,3 miljoen. Het eerste halfjaar van 2003 werd afgesloten met een nettoresultaat van E 0,4 miljoen. In het tweede halfjaar werd een nettowinst van E 1,8 miljoen gerealiseerd.

BALANSONTWIKKELING 2003

De balans van Brunel International is onverminderd sterk. Onderstaand een korte toelichting op een aantal aspecten. Het balanstotaal nam toe van E 100,1 miljoen in 2002 naar E 106,4 miljoen in 2003. Dit is een gevolg van de toegenomen activiteiten. Het debiteurenbestand groeide van E 35,6 miljoen naar E 38,3 miljoen. Deze toename heeft met name betrekking op financiering van de omzetgroei in 2003. De kwaliteit van de debiteuren verbeterde door een verdere aanscherping van het debiteurenbeleid.


2 0 0 3 j a a r v e r s l a g

De overheadkosten daalden van E 56,4 miljoen in 2002 naar E 52,8 miljoen in 2003. Per regio verschilde de ontwikkeling van de kosten. Brunel Nederland boekte een forse daling terwijl Brunel Energy en Duitsland een stijging in de overhead kenden in een gezonde verhouding tot de toename van de omzet en marge. De overheadkosten uitgedrukt als percentage van de omzet daalden wereldwijd van 27,5% naar 21,5%. Ook de verhouding overheadkosten – brutomarge verbeterde sterk van 115,6% in 2002 naar 94,8% in 2003.


Overheadkosten

LEEN

ERT K NOEF Werkza am als Key Acc Missie ount M anager. Succes vol zijn do vanuit de klan or t te denken . Werkge bied Nederl and.

b r u n e l

Leendert Knoef is Key Account Manager voor Brunel ICT. Leendert is een relatiemens pur sang. Zijn motto is dat omzetvergroting bij bestaande opdrachtgevers effectiever is dan koude acquisitie. Zijn klanten bewijzen zijn gelijk: het omzetbelang van deze partijen nam sterk toe. En niet alleen op het gebied van ICT, ook andere onderdelen van Brunel profiteren van zijn multidisciplinaire aanpak.

De liquide middelen daalden van E 39,4 miljoen in 2002 naar E 36,8 miljoen in 2003. Dit heeft te maken met een aanwending van de kaspositie voor de financiering van de groei, met name bij Brunel Energy. Een gedetailleerd inzicht in de ontwikkeling van de kaspositie wordt gegeven door het kasstroomoverzicht dat elders in dit jaarverslag is opgenomen. Het groepsvermogen is gestegen van E 75,0 miljoen in 2002 naar E 75,8 miljoen in 2003. Ultimo 2003 bedroeg de solvabiliteit van Brunel International 71,3%. In het verslagjaar was geen sprake van acquisities of desinvesteringen. j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

16

LAND

Divisie Werkgeb ied Focus

NOOR

D-AME

R

IKA Brunel En ergy. Olie- en g asi (Project)d ndustrie. etacherin g.

ONTWI KKELI NG A ANTAL MEDEWERKERS

b r u n e l

Het gemiddeld aantal medewerkers van Brunel International was in het verslagjaar 3.499 (2002: 3.419). Het aantal directe medewerkers (opdrachten bij klanten) groeide met 4% van gemiddeld 2.834 in 2002 naar 2.957 in 2003. Het aantal indirecte medewerkers (verkoop, staf) daalde met 7% van 585 in 2002 naar gemiddeld 542 in 2003. Een en ander heeft tot gevolg dat de ratio direct-indirect sterk verbeterde, alsook de kengetallen met betrekking tot de omzet en brutomarge per indirecte medewerker. Deze ratio’s verbeterden met respectievelijk 30% en 24%.

DIVIDEND


Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 19 mei 2004 zal de directie het voorstel ter goedkeuring voorleggen om over 2003 een dividend uit te keren van E 0,10 per aandeel, uit te keren in contanten.

O R G A N I S AT I E - O N T W I K K E L I N G / H U M A N R E S O U R C E S

Organisatie en distributie Brunel International kent drie kernactiviteiten: Brunel Nederland, Brunel Energy en Brunel Duitsland. Daarnaast heeft zij relatief kleine operaties in twee landen: Brunel België en Brunel Canada. Elke regio wordt aangestuurd door lokaal management dat, binnen de bandbreedte van de missie en strategie van Brunel International, zelf verantwoordelijk is voor de marktbewerkingsstrategie. Synergie tussen de verschillende regio’s wordt bevorderd. De distributiestructuur verschilt per regio. In totaal heeft Brunel International vijf hoofdkantoren en 59 verkoopvestigingen. Het hoofdkantoor van Brunel International is gevestigd in Amsterdam en is tevens het hoofdkantoor van Brunel Nederland. Daarnaast kent Nederland zes verkoopkantoren, verspreid over het land.


Brunel Energy heeft in het verslagjaar haar hoofdkantoor verplaatst van Singapore naar Glasgow, Schotland. Voorts heeft Brunel Energy een wereldwijd netwerk van dertien verkoopkantoren. Inmiddels is zij op alle continenten vertegenwoordigd, met uitzondering van Zuid-Amerika. Verdere uitbreiding van het netwerk in de komende jaren is actueel. Brunel Duitsland voert een distributiebeleid met een sterke focus op local-for-local. De Duitse markt wordt bewerkt vanuit 37 vestigingen, waarbij de vestiging in Bremen tevens het hoofdkantoor is. Brunel België werkt vanuit Mechelen en Gent. Brunel Canada opereert vanuit Toronto (hoofdkantoor) en is tevens vertegenwoordigd in Montreal, Londen en Ottawa.

RESULTATEN EN VISIE

Malcolm Douglas verhuisde in 1998 van Schotland naar Houston om voor Brunel Energy een vestiging te openen. Kennelijk zijn de Amerikanen inmiddels gewend aan zijn Schotse accent, want Houston stijgt krachtig in omzet en resultaat. Vorig jaar werd een meerjarig contract met één van de grootste oliemaatschappijen ter wereld afgesloten. Tot nu toe het grootste contract in de geschiedenis van Brunel.


MALCO

Werkzaa Missie

Werkgeb

LM DO UG

LAS

m als G eneral M anager B runel Energy o ffice Hou sto Service a an klante n. n op basis van integrite it en enthousi asme.

ied

Noord-A

merika.



De basisvaardigheid van Brunel om specialisten aan te trekken en te houden zal in de nabije toekomst van steeds grotere importantie blijken. De afgelopen jaren kenden mindere economische omstandigheden. In het algemeen leidt dit tot een afname van de spanning op de arbeidsmarkt. Zodra echter de economie aantrekt zal de schaarste aan hoogopgeleide professionals toenemen, waardoor de aantrekkingskracht van Brunel op kandidaten cruciaal wordt in de concurrentiestrijd. De toekomstige schaarste wordt versterkt door een structureel instroomtekort in verschillende vakdisciplines (ingenieurs, juristen), waardoor in deze sectoren de vraag op langere termijn het aanbod aanzienlijk zal overstijgen. Ook de ICT-sector, die de afgelopen jaren sterke verruiming kende, zal naar onze inzichten op middellange termijn een nieuwe periode van krapte kennen. De ontwikkeling van de arbeidsmarkt voor ICT-specialisten heeft de kenmerken van een varkenscyclus. De huidige ruimte is niet meer dan een momentopname.

b r u n e l

De kerncompetentie van Brunel is arbeidsbemiddeling, oftewel het beschikbaar stellen van kennis en capaciteit. Dit betekent dat het individu centraal staat in het denken en handelen. Persoonlijke ontwikkeling en kennisontwikkeling zijn belangrijke onderdelen in de Human Resources-strategie. In alle regio’s wordt veel aandacht besteed aan opleiding en training. Verschillende programma’s worden gevoerd voor verschillende functiesoorten en -niveaus. In 2004 zal een programma ontwikkeld worden met betrekking tot internationale uitwisseling van talent.

2 0 0 3

Human Resources

De primaire taak van Brunel is het op elkaar afstemmen van arbeidsvraag en -aanbod. Zowel opdrachtgevers als kandidaten kiezen pas voor Brunel als ze overtuigd zijn van de toegevoegde waarde die Brunel hen kan bieden. Deze toegevoegde waarde bestaat voor kandidaten uit het beschikbaar stellen van de juiste opdrachten of vacatures, maar daarnaast een goede beloning, zorgvuldige coaching en begeleiding, adequate studiefaciliteiten en een goed arbeidsvoorwaardenpakket. In Nederland kent Brunel het Top Benefits arbeidsvoorwaardenprogramma. Hierin staat flexibiliteit centraal. Iedere medewerker wordt de gelegenheid geboden eigen keuzes te maken ten aanzien van pensioenopbouw, leaseauto, aantal vakantiedagen, sabbatical leave en dergelijke. In deze regeling zijn ook zaken als kinderopvang en fiscaal aantrekkelijke aanschaf van computerapparatuur ondergebracht. Het totale pakket biedt gebruikers onder andere de mogelijkheid een persoonlijke invulling te geven aan de verhouding werk – privé.


Brunel Nederland biedt met Top Benefits een uitstekend pakket arbeidsvoorwaarden. De Brunelbedrijven buiten Nederland volgen dezelfde strategie en hanteren vergelijkbare programma’s die zijn afgestemd op de specifieke omstandigheden van de regio. In een markt waarin goed opgeleide specialisten schaars zijn en blijven, is een loopbaanperspectief in combinatie met een concurrerend arbeidsvoorwaardenpakket absolute noodzaak om medewerkers aan te trekken en te binden.

2 0 0 3

V I S I E E N ST R AT E G I E 2 0 0 4

Brunel gelooft sterk in de toekomst van professional staffing. De vraag naar hoogopgeleide professionals zal wereldwijd blijven groeien. De mobiliteit van medewerkers zal verder toenemen. Binnen bedrijven en instellingen zal flexibiliteit ten aanzien van de factor arbeid een actueel onderwerp blijven.

18 b r u n e l i n t e r n a t i o n a l

Het managen van de balans tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zal steeds complexer worden. Medewerkers worden mondiger, veeleisender en mobieler. Tegelijkertijd stellen bedrijven steeds hogere eisen aan hun medewerkers, niet alleen ten aanzien van kennis en kunde, maar ook op het gebied van attitude en (sociale) vaardigheden. De primaire aandacht voor instroom van nieuw personeel zal verschuiven naar een breder perspectief waarin instroom, doorstroom en uitstroom van personeel in samenhang met elkaar benaderd en gemanaged zullen worden. Tijdelijke of structurele tekorten aan kennis of capaciteit vormen een bedreiging voor de continuïteit en flexibiliteit van bedrijfsprocessen. Brunel biedt opdrachtgevers de geruststellende zekerheid dat de procescontinuïteit gewaarborgd is door de beschikbaarheid en inzet van de juiste mensen. Deze rode draad is kenmerkend voor alle activiteiten van Brunel, waar ook ter wereld. De uiteindelijke verschijningsvorm van de dienstverlening zal uiteraard verschillen per regio, per sector of zelfs per klantorganisatie. De basisingrediënten blijven echter gelijk. Brunel biedt altijd ‘geruststellende zekerheid’, het doel is altijd ‘procescontinuïteit’ en de oplossing is altijd gecentreerd rond ‘de beschikbaarheid en inzet van de juiste mensen’.

LAND

CANADA

. Brunel Canada Divisie ering. ne gi En ied Werkgeb lectie, Werving & se Focus detachering. ngen: 4. Aantal vestigi


Strategie Brunel International streeft op lange termijn naar een evenwichtige groei van omzet en winst in de regio’s waarin zij actief is. Deze groei zal voor een deel autonoom totstandkomen en voor een ander deel door gerichte acquisities. Daarnaast kan vergroting van omzet plaatsvinden door het opstarten van nieuwe activiteiten in bestaande regio’s en/of het ontginnen van de commerciële mogelijkheden in regio’s waar Brunel momenteel nog niet actief is. Het business development programma dat samenhangt met deze keuzes is een voortdurend aandachtspunt van zowel de directie van Brunel International als het lokale management van de verschillende bedrijfsonderdelen.


19

b r u n e l

Daarnaast constateert Brunel een verschuiving in de marktvraag van enkelvoudige oplossingen naar totaaladvisering. Opdrachtgevers benaderen de ontwikkeling van hun organisatie steeds meer vanuit de samenhang tussen instroom (nieuwe medewerkers), doorstroom (loopbaanontwikkeling) en uitstroom (onder andere outplacement). Ook in- en outsourcing zijn thema’s die steeds actueler worden. Brunel verplicht zichzelf haar dienstverlening aan deze ontwikkelingen aan te passen. Naast de klassieke detachering zal een bredere dienstverlening, gebaseerd op multilevel selling, onderdeel van onze werkelijkheid worden.


Vergaande specialisatie van de dienstverlening Brunel modelleert haar dienstverlening rond de eisen en wensen die door opdrachtgevers aan haar gesteld worden. Eén van de ontwikkelingen die we zien is een toenemende vraag naar gedegen kennis van de branche waarin de klant werkzaam is. Naar onze inzichten zal generieke detachering voor veel functiegroepen plaats maken voor sectorgerichte, specifieke detacheringsvragen. Brunel anticipeert op deze ontwikkeling door zich in toenemende mate te richten op gespecialiseerde segmenten en niches.

2 0 0 3

De wijze van marktbewerking die Brunel hanteert, is gebaseerd op drie pijlers.

RESULTATEN EN VISIE

NO

We R B E Mi rkza R T G ssi am e als R O T TK Te E a Ve mle r de ider We p os r v IT rkg sec itie erst . eb ied tor in a erke uto n . mo Du tiv its lan e d.


Norbert Grottke is teamleider IT. Aanvankelijk richtte hij zich op de segmenten softwareontwikkeling en netwerktechniek. Al snel echter legde hij de eerste contacten in de automotive sector. Daarna ging het heel snel. Inmiddels is zijn team specialisten sterk gegroeid, werkt het voor grote automobielfabrikanten in de regio Frankfurt en is het betrokken bij het totale proces van design tot serieproductie.

Klantgerichte commerciële performance Brunel streeft naar een langetermijnrelatie met haar opdrachtgevers. Voor de realisatie van deze ambitie zijn twee factoren doorslaggevend. In de eerste plaats uiteraard het zoeken, vinden, selecteren en begeleiden van de juiste kandidaten. Daarnaast echter speelt de commerciële performance van het accountmanagement een cruciale rol. Zaken als pro-actief gedrag, belangstelling voor de klant, kennis van branche en bedrijf, openheid en transparantie blijken belangrijke drijfveren voor loyaliteit in de relatie. Brunel investeert veel in de omvang en kwaliteit van het accountmanagement. De directie van Brunel is ervan overtuigd dat een fitte en alerte verkooporganisatie de sleutel is tot succes in de huidige moeilijke economische periode, maar bovendien een belangrijk concurrentieel voordeel biedt wanneer de economische omstandigheden verbeteren.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

20

Excellente procesgang Snelheid, foutloosheid en transparantie van de procesgang zijn basisvoorwaarden voor een kwalitatieve dienstverlening aan opdrachtgevers. Brunel heeft in het verleden veel geïnvesteerd in automatisering. Dit heeft geleid tot een sterke verbetering van de administratieve performance. Voorts is in 2003 in Nederland en bij Brunel Energy een nieuwe systeem voor Customer Relations Management geïmplementeerd. Dit gaf een belangrijke impuls aan een verdere verhoging van de efficiency en effectiviteit van de marktbewerking en opdrachtafhandeling.

VERWACHTI NGEN 2004


De directie van Brunel heeft veel vertrouwen in de kracht van de Brunelorganisatie. De investeringen in Brunel Energy en Brunel Duitsland in de afgelopen jaren, alsmede de omvangrijke herstructurering van Brunel Nederland in 2002, hebben geleid tot een forse omzetgroei en een flinke verbetering van het resultaat in 2003. Hierbij moet echter worden aangetekend dat de resultaatverbetering in Nederland voor een groot deel een gevolg is van kosten- en productiviteitsmanagement en niet van omzetgroei. De directie verwacht dat in 2004 de omzet en het resultaat verder zullen verbeteren. De mate waarin zal echter sterk afhangen van de ontwikkeling van met name de Nederlandse en Duitse economie. Het tweede halfjaar van 2003 was op alle fronten beter dan de eerste zes maanden. Het is echter nog onduidelijk in hoeverre deze trend maatgevend is voor 2004. Derhalve onthoudt de directie zich van concrete uitspraken ten aanzien van het groeitempo van omzet en winst.

1 geograﬁsche omzetverdeling


1 Nederland

25%

2 Energy (worldwide)

49%

3 Duitsland

18%

4 België

5%

5 Canada

3%

5 4 3

2

BRUNEL NEDERLAND

In Nederland bestaat de dienstverlening van Brunel uit detachering, werving & selectie en consultancy. Brunel Nederland is georganiseerd in business lines die elk gericht zijn op een specifiek marktsegment. Onder Brunel Nederland vallen de volgende labels: Brunel Engineering, Brunel ICT, Brunel Finance, Brunel Legal, Brunel VKVV (sociale zekerheid) en Brunel Insurance & Banking. Daarnaast is Technosoft een 100%-dochteronderneming. Brunel Nederland verricht haar dienstverlening vanuit zes verkoopkantoren, de zogenaamde Brunelhuizen.

NEDE

RLAN

D

and. Nederl ance, Brunel ICT, Fin , g n ri e ie ine g Divis n & E e bied suranc . Werkge Legal, In ocial Security g, S in k n a B ering, Detach ctie. g & sele s in u c Fo werv gen: 6. vestigin Aantal

LAND

Resultaten 2003

De overheadkosten daalden sterk van E 27,5 miljoen in 2002 naar E 22,0 miljoen in 2003. De besparingen zijn gerealiseerd op verschillende terreinen. De enige gebieden die buiten schot bleven zijn de verkooporganisatie en de daarmee samenhangende verkoopinfrastructuur.


De brutomarge in Nederland steeg met 1,9% van E 21,0 miljoen in 2002 naar E 21,4 miljoen in 2003. Ook de brutomarge als percentage van de omzet groeide: van 31,6% naar 34,8%. De hogere absolute en percentuele marge zijn een gevolg van de sterke verbetering van de productiviteit, met name in het segment ICT.

2 0 0 3

Brunel Nederland heeft in 2003 een omzet gerealiseerd van E 61,6 miljoen. Dit betekent dat de omzet ten opzichte van 2002 (E 66,5 miljoen) is gedaald met 7,4%. De daling is een gevolg van de onverminderd slechte omstandigheden in een aantal detacheringsmarkten, met name op het gebied van techniek en overheid.

b r u n e l

Door de hogere absolute marge en de sterke verlaging van de kosten is de EBIT in Nederland verbeterd met E 5,9 miljoen: van E 6,5 miljoen negatief in 2002 naar E 0,6 miljoen negatief in 2003.


21

1

geograﬁsche margeverdeling


1 Nederland

39%


25%

3 Duitsland

26%

4 België

5%

5 Canada

5%

5 4

3

2

RESULTATEN EN VISIE

OSMAN JEROEN H

Werkzaam als Missie Werkgebied

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

22

er Accountmanag . ce an Fin el Brun door Klanten binden nken. flexibel meede

Jeroen Hosman is accountmanager bij Brunel Finance. Ondanks moeilijke marktomstandigheden maakte Brunel Finance in 2003 een flinke groei door. Niet in de laatste plaats door een sterk relatiegerichte aanpak richting opdrachtgevers en kandidaten. Jeroen is een schakel in dit succes. Zijn filosofie: als je bouwt aan een zinvolle relatie met klanten, dan komen transacties vanzelf.

Nederland.

Vergelijking eerste en tweede halfjaar 2003 Bij vergelijking van de halfjaren valt op dat in termen van omzet, marge en resultaat het tweede halfjaar beter was dan de eerste zes maanden. De omzet steeg met 6%, de marge met 16%. De EBIT bedroeg in de tweede jaarhelft E 0,2 miljoen positief, terwijl het eerste halfjaar nog een negatieve EBIT van E 0,8 miljoen werd gerealiseerd.


De Nederlandse detacheringsmarkt kende in 2003 nog geen structureel herstel. Niettemin was er gedurende het verslagjaar sprake van groei in de segmenten ICT en Finance. Brunel Legal consolideerde haar marktpositie. Een dalende trend was zichtbaar bij Brunel Engineering en Brunel VKVV, die last ondervonden van de slechte omstandigheden in de techniek en overheidssector. Technosoft kende een goed jaar. Technosoft leverde een positieve bijdrage aan het resultaat. Brunel Insurance & Banking ten slotte maakte een sterke omzetgroei door. Deze nieuwe activiteit richt zich exclusief op de bank- en verzekeringswereld. Na anderhalf jaar is een stevige marktpositie gerealiseerd die een uitstekend platform biedt voor verdere groei in de toekomst.

1

omzetverdeling sectoren 1 Engineering

33%


49%

3 ICT

11%

4 Overige

7%

4 3 2


Doelstelling en strategie De doelstelling van Brunel Nederland is het realiseren van een stabilisatie van de omzet en een positief resultaat. De strategie die eerder voor Brunel Nederland is vastgesteld wordt onverkort gehandhaafd. Deze is opgebouwd uit de volgende aspecten:

––

2 0 0 3 j a a r v e r s l a g

––

Focus op gespecialiseerde marktsegmenten en niches die commercieel aantrekkelijk zijn. In plaats van de alles-voor-iedereenfilosofie, waarmee in de jaren negentig nog grote successen werden geboekt, zal Brunel zich concentreren op specifieke branches en beroepsgroepen. Zij anticipeert hiermee op de wensen van haar opdrachtgevers die steeds hogere eisen stellen aan grondige kennis van de branche en organisatie. In eerste instantie wordt deze werkwijze geprojecteerd op bestaande productmarktcombinaties. Ook het betreden van nieuwe markten is echter waarschijnlijk. Het creëren van optimale commerciële slagkracht. Brunel is ervan overtuigd dat een sterke verkooporganisatie in de huidige omstandigheden, maar zeker ook in een groeimarkt, een concurrentievoordeel oplevert. In plaats van besparen is daarom gekozen voor anticyclisch gedrag: in de afgelopen jaren is belangrijk geïnvesteerd in de kwaliteit en kwantiteit van de saleskracht. Dit beleid wordt in 2004 gecontinueerd. De eisen die door klanten aan het accountmanagement gesteld worden zijn steeds zwaarder. Men verlangt een grondige kennis van de branche, hoog inlevingsvermogen, pro-actief gedrag en een sterke resultaatgerichtheid. De opleidingsprogramma’s voor 2004 zijn erop gericht deze zaken te faciliteren. Het streven is de kwaliteit van de verkooporganisatie een belangrijk onderscheidend punt te maken in de profilering van Brunel. In de afgelopen jaren is de administratieve procesgang sterk verbeterd. Niettemin blijft een verdere verhoging van de kwaliteit van de backoffice een speerpunt in het toekomstig beleid. Een geolied backofficeproces kan belangrijk bijdragen aan de snelheid en foutloosheid van werken, die belangrijke voorwaarden zijn voor een goede commerciële performance.


––

Verwachtingen 2004

b r u n e l

De economische vooruitzichten voor de detacheringsmarkt zijn nog niet onverdeeld gunstig. Zeker de technische en overheidssector tonen nog geen tekenen van herstel. Wij houden in deze segmenten rekening met een dalende trend, zij het dat deze maand op maand zal afvlakken. Betere vooruitzichten bestaan er voor Brunel ICT, Finance en Legal. Deze segmenten lijken zich voorzichtig te herstellen en kunnen in 2004 voor groeipotentieel zorgen. Brunel Insurance & Banking ten slotte is een groeikern en zal naar verwachting haar omzet sterk kunnen verhogen en bijdragen aan de winst van Brunel Nederland. Alles overwegende komt de directie van Brunel tot de conclusie dat bij gelijkblijvende economische omstandigheden een stabilisatie van de omzet of een zeer lichte groei het maximaal haalbare zal zijn. Het feit dat de tweede helft van 2003 op alle fronten substantieel beter was dan de eerste zes maanden geeft vertrouwen voor de toekomst, maar wordt vooralsnog niet maatgevend geacht. In termen van resultaat is de verwachting dat Brunel Nederland in 2004 zwarte cijfers zal schrijven. AUST

RALI

Ë

. Energy Brunel asindustrie. g n e e li Divisie O hering. bied t)detac Werkge (Projec Focus

LAND


BRUNEL ENERGY

Brunel Energy is een detacherings- en consultancyorganisatie die zich richt op de internationale markt van olie- en gaswinning. Brunel Energy wordt aangestuurd vanuit Glasgow, Schotland. Het kantorennetwerk van Brunel Energy zijn olie- en gasmaatschappijen en aan deze sector gerelateerde engineeringorganisaties.

Resultaten 2003

Brunel Energy realiseerde in 2003 een omzetstijging van 66,5%: van E 71,6 miljoen in 2002 naar E 119,2 miljoen in 2003. Aan de groei werd bijgedragen door alle regio’s, zowel op het oostelijk als op het westelijk halfrond. De regio’s Australië en Zuidoost-Azië waren in 2003 de grootste regio’s in termen van omzetaandeel, met respectievelijk 40% en 18%.


De brutomarge van Brunel Energy steeg van E 10,2 miljoen in 2002 naar E 14,1 miljoen in 2003. De brutomarge als percentage van de omzet daalde van 14,3% naar 11,9%. Dit was een gevolg van het winnen van een aantal omvangrijke tenders, die relatief gezien lager renderend zijn. De percentuele brutomarge van Brunel Energy is in zijn algemeenheid veel lager dan we in detacheringsmarkten in West-Europa gewend zijn. Het margeniveau is echter gebruikelijk voor dit type business. De opdrachten die Brunel Energy uitvoert betreffen grote aantallen medewerkers op langlopende projecten met een projectmatig karakter. Het risico van improductiviteit is nihil.

2 0 0 3

De overheadkosten namen toe, in een gezonde verhouding met de margegroei, van E 7,0 miljoen in 2002 naar E 9,1 miljoen in 2003.

24 b r u n e l

De EBIT die Brunel Energy boekte bedroeg E 5,0 miljoen, tegen E 3,2 miljoen in 2002.


De afgelopen jaren is Brunel Energy fors gegroeid, als gevolg van investeringen in de infrastructuur. Nieuwe vestigingen zijn geopend in onder andere Calgary, Parijs, Kazachstan en Nigeria. Deze kantoren zijn bemand met een ervaren management. De uitbreiding van het netwerk is gericht op verdere omzetgroei in de toekomst. Momenteel hebben de investeringen een dempend effect op de EBIT. De potentie van de EBIT, in een situatie van nietagressieve groei, wordt door de directie geschat op 6% van de omzet. We hebben kunnen vaststellen dat de economische onrust in sommige delen van de wereld slechts zeer beperkte invloed heeft gehad op de ontwikkelingen in de Energy-sector. Ook de politieke instabiliteit in het Midden-Oosten heeft haar nauwelijks getroffen. Eén van de doelstellingen van Brunel Energy voor de lange termijn is het vergroten van het omzetaandeel op het westelijk halfrond. In het verslagjaar is een belangrijke stap richting realisatie hiervan gezet door de verwerving van een groot, meerjarig contract in Houston, met een van de grootste oliemaatschappijen ter wereld.


RESULTATEN EN VISIE DAVE WATERS

Doelstelling en strategie De hoofddoelstelling van Brunel Energy voor 2004 is groei van omzet en resultaat. Daarnaast zal gestreefd worden naar verkleining van de afhankelijkheid van activiteiten op het oostelijk halfrond. Hier liggen de roots van Brunel Energy en dit deel van de wereld vertegenwoordigt momenteel nog het grootste deel van de omzet. De strategie die gevolgd zal worden om de gestelde doelen te realiseren kent drie componenten:

2 0 0 3

Werkzaam als Manager Brunel Energy (Technical Services). Missie Uitbouwen positie Brunel Energy als kwaliteitsleverancier van gespecialiseerd personeel voor de offshore industrie. Werkgebied Australië.


Dave Waters voorspelde in 2002 dat de markt voor offshore pijplijnwerk in Australië stevig zou aantrekken. De eerste grote opdracht was in 2003 een feit. De succesvolle afronding ervan leidde tot nieuwe opdrachten. Binnen twee jaar groeide Brunel Technical Services uit tot volwassen bedrijfsonderdeel, dat een substantiële bijdrage levert aan de omzet en het resultaat van Brunel Energy.

––

De geambieerde omzetgroei van Brunel Energy zal voor een groot deel autonoom zijn. In het verslagjaar zijn ook geen acquisities verricht. De directie van Brunel sluit gerichte acquisities voor de toekomst echter niet uit.


b r u n e l

––

Het consolideren en waar mogelijk uitbouwen van de positie op het oostelijk halfrond. Naast de plaatsen waar Brunel Energy reeds vaste vestigingen heeft, worden activiteiten ontwikkeld in onder andere Vietnam en China. Het openen van een vestiging in China is vorig jaar vanwege de onrust rond de SARS-epidemie uitgesteld, maar blijft nog steeds een serieuze optie voor de toekomst. Het uitbouwen van de positie op het westelijk halfrond. De opening van vestigingen in Parijs, Calgary en Nigeria zijn reeds genomen maatregelen in dit kader. Voorts is in maart 2004 besloten tot opening van een vestiging in Moskou. Verdere ontwikkeling van de dienstverlening. De kernactiviteit van Brunel Energy blijft detachering van technisch specialisten, met een sterke nadruk op upstream-activiteiten. De verbeterde reputatie en positie van Brunel Energy bieden echter ruime mogelijkheden tot ontwikkelingen van aanliggende vormen van dienstverlening: maintenance contracts, operation contracts (full service staffing van faciliteiten) en training contracts.


25 ––

RESULTATEN EN VISIE

Natalja Lindner is leidster van de vestiging in Duisburg. De werkwijze van Natalia is even simpel als doeltreffend: alles draait om de kwaliteit van de dienstverlening. In enkele jaren heeft zij in de regio Duisburg een sterk team en een groot klantenbestand opgebouwd. Met name op het gebied van hard- en softwareontwikkeling voor de telecomsector zijn grote successen geboekt.

NATA

L

JA LI NDNE Werkza R am als Teamle Missie ide Kwalite r. it levere n. Werkge bied Duitsla nd.

Vooruitzichten 2004


De vooruitzichten voor de komende jaren zijn gunstig. Voor de wereldeconomie is het belangrijk dat de olie-industrie kan voldoen aan de groeiende vraag naar olie- en gasproducten. Een groot deel van de stijgende vraag is afkomstig uit landen als China en India. Veel van de verwachte activiteiten op het gebied van exploratie en ontwikkeling zullen plaatsvinden in West-Afrika en Brazilië. Tegelijkertijd blijven het Midden-Oosten, de Kaspische Zee en delen van Azië en Australië interessante regio’s.

2 0 0 3

Volgens beschikbaar marktonderzoek zal de omvang van de investeringen door olie- en gasmaatschappijen in 2004 tussen de 4% en 6% toenemen ten opzichte van de naar boven bijgestelde groei van bijna 5% in 2003.


Ondanks de haperende wereldeconomie is de olieprijs per vat in 2003 nauwelijks gedaald ten opzichte van 2002. Een sterke daling van de olieprijs zou voor de activiteiten van Brunel Energy een bedreiging kunnen vormen, zeker wanneer in samenhang daarmee de investeringen van de oliemaatschappijen substantieel zouden afnemen. Naar verwachting is hier de komende jaren echter geen sprake van. Naar het zich laat aanzien zullen de olieprijzen voorlopig relatief (en historisch) hoog zijn. De positie van Brunel Energy is, mede door de sterke groei in 2003, opnieuw sterker geworden. Brunel Energy mag vrijwel alle grote oliemaatschappijen tot haar klanten rekenen. Tegen de achtergrond van deze krachtige positie, en de geschetste macro-ontwikkelingen voor de sector, verwacht de directie dat Brunel Energy in 2004 opnieuw fors zal kunnen groeien, zowel in omzet als in resultaat.

BRUNEL DUITSLAND

Brunel Duitsland verleent diensten aan de industriële sector op het gebied van detachering (ingenieurs en ICT-specialisten), projectmanagement en consultancy. Brunel Duitsland heeft haar hoofdkantoor in Bremen en kent daarnaast 36 verkoopkantoren verspreid over heel Duitsland. De afgelopen jaren was Brunel Duitsland een van de snelste groeiers op de Duitse markt voor flexibele technische arbeid.


Resultaten 2003

Brunel Duitsland boekte in 2003 een omzet van E 45,4 miljoen. Hiermee werd een groei gerealiseerd van 8,9% ten opzichte van 2002 (E 41,7 miljoen). Ondanks de lastige economische omstandigheden heeft Brunel Duitsland haar marktpositie opnieuw kunnen versterken. De brutomarge steeg 17,1% van E 12,3 miljoen in 2002 naar E 14,4 miljoen in 2003. De percentuele marge groeide van 29,5% naar 31,7%. Deze verbetering is voornamelijk het gevolg van strak productiviteitsmanagement. De overheadkosten in het verslagjaar bedroegen E 14,4 miljoen. Dit is een stijging van 5,9% ten opzichte van 2002.

2 0 0 3

Door de gestegen marge en de relatief beperkte stijging van de overheadkosten bereikte Brunel Duitsland voor het eerst in haar historie op EBIT-niveau een break-even-situatie. In 2002 was nog sprake van een negatieve EBIT van E 1,3 miljoen.


De afgelopen jaren hanteerde Brunel Duitsland een agressieve groeistrategie, waarbij jaarlijks verschillende nieuwe vestigingen werden geopend en in samenhang daarmee de verkooporganisatie werd uitgebreid. Eind 2002 was sprake van een optimale distributiestructuur. Het jaar 2003 was het eerste jaar waarin resultaatverbetering een hoger doel was dan groei van omzet en marktaandeel. Ondanks de economische recessie in Duitsland is Brunel erin geslaagd zowel te groeien als een belangrijke verbetering van het resultaat te realiseren.


Vergelijking eerste en tweede halfjaar 2003 In de vergelijking van de resultaten van de eerste jaarhelften valt op dat gedurende het verslagjaar de financiële performance van Brunel Duitsland verbeterd is. Door een hogere (percentuele) brutomarge en gelijkblijvende overheadkosten, verbeterde de EBIT van E 0,8 miljoen negatief in het eerste halfjaar naar E 0,8 miljoen positief in de tweede zes maanden.

LAND

Divisie Werkgebied Focus

b r u n e l

De integratie van het in 2002 geacquireerde Railmotiv verliep in 2003 niet zonder problemen. Het strategische doel, het verkrijgen van een entree in de belangrijke sector railtechniek, is bereikt en werpt zijn vruchten af voor heel Brunel Duitsland. De financiële performance van Railmotiv als apart bedrijfsonderdeel was echter teleurstellend. Door uitgestelde vraag in de markt als gevolg van de onzekere economie, alsmede het vertrek van een aantal medewerkers, werd een lagere omzet geboekt dan in het voorafgaande jaar en was de bijdrage aan de EBIT van Brunel Duitsland negatief. Gedurende het verslagjaar zijn uitgebreide maatregelen genomen die zullen leiden tot een sterke verbetering van de performance van Railmotiv in 2004.

DUITSLAND

Brunel Duitsland. Engineering, ICT. (Project)detachering, consultancy. Aantal vestigingen: 36.


Doelstelling en strategie De hoofddoelstellingen van Brunel Duitsland voor 2004 zijn verdere groei van de omzet en een positief resultaat. De strategie die Brunel Duitsland hanteert om haar doelen te realiseren, is gebaseerd op de volgende uitgangspunten. ––

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

––

28 b r u n e l

––

BELGI

Ë

LAND elgië. Positionering in de markt als high-end detacheerder en Brunel B g. gineerin Divisie En , T IC g. als consultancy-organisatie. In Duitsland is het kiezen ied etacherin )d ct Werkgeb je ro (P van een hoge positie in de markt uiterst belangrijk. Focus : 2. stigingen Aantal ve Het imago van flexarbeid, in de zin van uitzendwerk, is in Duitsland nog steeds niet overal positief. Brunel Duitsland heeft sterke argumenten om zich te onderscheiden. Het opleidingsniveau van de medewerkers is hoog. De kennis van de branches waarin Brunel actief is, alsmede de ervaring met projectmanagement, bieden een belangrijke toegevoegde waarde. Het prijsniveau is dienovereenkomstig en past binnen de elasticiteit voor dit type hoogwaardige diensten. In het verslagjaar is onderzoek gedaan naar de eisen en wensen van opdrachtgevers in de komende jaren. Hierin wordt aangetoond dat de positioneringskeuze van Brunel goed aansluit op de ontwikkeling van de marktvraag. Specialisatie op branche- en ondernemingsniveau. Brunel Duitsland heeft een sterke positie in verschillende sectoren zoals automotive, elektrotechniek, telecom, machine-, vliegtuig- en scheepsbouw. Daarnaast heeft de acquisitie van Railmotiv een belangrijke ingang verschaft in de sector railtechniek. Brunel zal in 2004 deze activiteiten verder uitbouwen. De huidige infrastructuur is leidend. De beoogde omzetgroei en resultaatverbetering zullen worden gerealiseerd met gebruikmaking van de huidige infrastructuur en verkooporganisatie.


Vooruitzichten 2004 De onzekerheid over de ontwikkeling van de Duitse economie blijft groot. Momenteel is nog geen zicht op herstel. Het vertrouwen van het Duitse bedrijfsleven in de nabije toekomst is vooralsnog niet groot, en dit heeft een nadelige invloed op de investeringsniveaus in de verschillende markten. Grote infrastructurele projecten ten slotte blijven uit als gevolg van het terughoudende uitgavenbeleid van de Duitse overheid. Daartegenover staat een positieve ontwikkeling ten aanzien van de liberalisering van de wetgeving inzake flexarbeid. De huidige regering heeft in het verslagjaar verschillende maatregelen uitgevaardigd die flexibilisering van de arbeidsmarkt kunnen gaan bevorderen. Momenteel is, in vergelijking met andere Europese landen, de flexibiliseringgraad in Duitsland nog laag. De directie van Brunel is positief over de nieuwe wetgeving, maar verwacht op korte termijn geen groot effect. Het slechte imago van ‘Zeitarbeit’ zit diep geworteld in de Duitse cultuur. Een wet kan per dag veranderd worden, maar een cultuurverandering neemt meer tijd. Op langere termijn echter vormen de wetswijzigingen een belangrijke stimulans voor een verdere flexibilisering van de Duitse arbeidsmarkt.


De directie van Brunel is ervan overtuigd dat de Duitse flexmarkt voor de toekomst grote potentie heeft. In dit kader is het van belang te wijzen op het feit dat de flexibiliseringsgraad in de afgelopen zes jaar is verdubbeld van 0,4% naar 0,8%. De gunstiger wetgeving in combinatie met een economisch herstel dat vroeg of laat gaat plaatsvinden, maakt de Duitse markt, zeker op langere termijn, tot een aantrekkelijke groeiregio. Brunel Duitsland heeft in 2003 bewezen onder de huidige economische omstandigheden in omzet te kunnen groeien en een belangrijke verbetering van het resultaat te kunnen realiseren. Het relatief goede tweede halfjaar wordt door de directie niet beschouwd als maatgevend, maar wel als een positief signaal. Voor 2004 is de verwachting dat de verdere groei mogelijk is en dat Duitsland in staat zal zijn positief bij te dragen aan de winst van Brunel International.


29

b r u n e l

Brunel België behaalde in 2003 een omzet van E 13,1 miljoen. Dit was 21% lager dan in 2002 (E 16,6 miljoen). De vraaguitval in de detacheringmarkt voor ICT-specialisten duurde in België gedurende het jaar onverminderd voort. Naast het ICT-segment richt Brunel België zich ook op de engineeringsector (bemiddeling ingenieurs). Ook deze markt stond in 2003 onder druk, maar wist niettemin haar positie nagenoeg te behouden. De brutomarge groeide van E 2,1 miljoen in 2002 naar E 2,8 miljoen in 2003. Deze verbetering is een gevolg van een strakke sturing op de productiviteit van de directe medewerkers. De overheadkosten stegen van E 3,3 miljoen naar E 3,4 miljoen. In 2003 zijn uitgebreide maatregelen genomen om de kosten te verlagen. In een aantal gevallen heeft dit geleid tot afvloeiingskosten, die volledig in de kosten van 2003 zijn meegenomen. Door de hogere marge en de vrijwel gelijk gebleven overheadkosten verbeterde de EBIT van Brunel België van E 1,2 miljoen negatief in 2002 naar E 0,4 miljoen negatief in 2003.


Brunel België levert detacheringsdiensten op het gebied van ICT en engineering. De activiteiten worden verricht vanuit Mechelen. In Gent heeft Brunel België een nevenvestiging.

2 0 0 3

BRUNEL BELGIË

SAN

RESULTATEN EN VISIE

Sandra Schuerewegen werkt bijna zes jaar bij Brunel. Van allesdoener binnen de vestiging Vilvoorde heeft zij zich in hoog tempo ontwikkeld tot succesvol accountmanager. Vanuit een gedegen dossierkennis en een aangeboren instinct voor de behoeftes van de opdrachtgever, heeft ze kans gezien, in een economisch moeilijke tijd, verschillende nieuwe klanten aan zich te binden. Haar logische vervolgstap: het coachen van andere accountmanagers.


DRA

SCH Werkz UER EWE aam a GEN ls Ac count Missie Brune Manager l ICT. Same n met ander meer en co succes mmercieel b o e Werkg ken. ebied België .

De ontwikkeling van de detacheringsmarkt in België duidt nog niet op herstel. Wel zijn er indicaties dat het diepste punt gepasseerd is. Voor 2004 is de verwachting dat Brunel België haar omzet zal kunnen stabiliseren. De performance in de eerste maanden van dit jaar ondersteunt deze verwachting. Op EBIT niveau zal Brunel België naar verwachting een positieve bijdrage leveren. Dit zal voornamelijk een gevolg zijn van een onverminderd strakke productiviteitsbewaking, alsmede de genomen kostenmaatregelen in 2003, die in 2004 een positief effect zullen hebben op het resultaat.

BRUNEL CANADA

Brunel Canada verricht diensten op het gebied van werving & selectie en detachering. Zij richt zich specifiek op de engineeringssector. Het hoofdkantoor is gevestigd in Toronto. Daarnaast opereert Brunel Canada vanuit nevenvestigingen in Montreal, Ottawa en Londen. j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

Brunel Canada boekte in 2003 een omzetstijging van 25,5%: van E 5,1 miljoen in 2002 naar E 6,4 miljoen in 2003. De brutomarge steeg van E 2,6 miljoen naar E 3,0 miljoen. De percentuele brutomarge daalde licht. Dit is een gevolg van het feit dat Brunel in Canada van oorsprong uitsluitend relatief hoog renderende wervings- & selectie-activiteiten verrichtte. Vanaf begin 2003 is de portfolio verbreed met detacheringsdiensten, die een lager rendement kennen, maar een bredere dienstverlening aan opdrachtgevers mogelijk maakt. De overheadkosten bleven in 2003 met E 2,4 miljoen op het niveau van 2002. Op EBIT-niveau realiseerde Brunel Canada een verdriedubbeling: van E 0,2 miljoen in 2002 naar E 0,6 miljoen in 2003.


Brunel Canada is een kleine speler op de Canadese markt en is ook een relatief klein onderdeel van Brunel International. Niettemin heeft zij in 2003 bewezen dat de Canadese markt ruimte biedt voor groei. Een bescheiden extra investering in de commerciële organisatie in de eerste helft van het verslagjaar heeft geleid tot een forse groei in het tweede halfjaar van 2003. De directie van Brunel International gelooft in de mogelijkheden van de Canadese arbeidsbemiddelingsmarkt. In 2004 zal onderzocht worden of en zo ja op welke wijze, de positie van Brunel in Canada substantieel versterkt kan worden. De verwachting is dat Brunel Canada op basis van autonomiteit in 2004 opnieuw een omzetgroei zal kunnen realiseren, alsmede een EBIT-stijging die daarmee in verhouding staat.

RESULTATEN EN VISIE

Catherine Boyer is de general manager van Brunel in Quebec. Haar uitdaging was de vestiging in Franstalig Quebec van de grond af op te bouwen. Een van haar eerste klanten was een groot internationaal telecom-bedrijf. Cathy bemiddelde voor deze klant vijftig technisch specialisten in drie maanden tijd. Door deze opdrachtgever wordt zij geprezen vanwege haar commitment ten aanzien van professionaliteit en integriteit.

CATHERINE BOYER

Werkzaam als General manager Brunelvestiging Montreal. Missie Ontwikkeling nieuwe vestiging in Quebec. Werkgebied


Quebec, Canada.

—8

Aandeelhoudersinformatie STRUCTUUR EN A ANDELEN

Brunel International is een naamloze vennootschap. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt E 5 miljoen en is verdeeld in 99,8 miljoen gewone aandelen en één prioriteitsaandeel. De nominale waarde van de gewone aandelen bedraagt E 0,05. De nominale waarde van het prioriteitsaandeel bedraagt E 10.000.

BELANGEN

Op grond van de Wet Melding Zeggenschap is in 1997 aan de vennootschap gemeld dat ir. J. Brand, oprichter van de vennootschap, indirect beschikt over een kapitaalbelang en een bijbehorend stemrecht van 60,67%. In september 2003 heeft Fortis Utrecht N.V. aan de vennootschap gemeld niet langer te beschikken over een kapitaalbelang in de vennootschap.

31

b r u n e l

De leden van de Raad van Commissarissen bezitten geen aandelen in de vennootschap of daarop betrekking hebbende optierechten (gegevens per 24 maart 2004).


In 2003 zijn in het kader van een driejarige optieregeling optierechten toegekend aan de statutair directeur, de heer Van Barneveld. Tevens zijn aan een aantal leden van het hoger management optierechten toegekend. In voorgaande jaren zijn eveneens optierechten toegekend aan bredere groepen van het personeel.


AANDELENOPTIEREGELING

2 0 0 3

Per 31 december 2002 bedroeg het aantal uitstaande gewone aandelen 22.650.742. In het verslagjaar zijn geen optierechten uitgeoefend en zijn er ook uit andere hoofde geen aandelen uitgegeven. Het aantal uitstaande gewone aandelen is in het verslagjaar derhalve ongewijzigd gebleven. Het prioriteitsaandeel is momenteel niet geplaatst.

FINANCIËLE AGENDA 2004

19 mei 21 mei 28 mei 20 augustus


algemene vergadering van aandeelhouders notering ex-dividend betaalbaarstelling dividend publicatie halfjaarresultaten 2004

DEELNEMINGEN

Tenzij anders aangegeven, bedraagt het aandeel in het geplaatste kapitaal, direct dan wel indirect, 100%. Enige kleine deelnemingen in binnen- en buitenland zijn niet opgenomen in deze lijst.

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

32 b r u n e l

Brunel Nederland bv Technosoft bv Beheersmaatschappij Van Kesteren Van Vliet bv Brunel Energy Holding bv Brunel ICT nv Brunel Engineering Consultants nv Brunel International UK Ltd Brunel Energy UK ltd Brunel GmbH Railmotive GmbH Brunel International South East Asia pte ltd Brunel Energy Malaysia sdn bhd Brunel Energy pty ltd Brunel Technical Services Offshore pty ltd Brunel Energy Dubay llc Brunel Energy (Thailand) ltd Brunel Energy inc Brunel Carltech inc. Brunel Energy Canada inc. Multec Canada ltd



Rotterdam Deventer Nijmegen Rotterdam Mechelen Mechelen Glasgow Glasgow Bremen Bremen Singapore Kuala Lumpur Perth Perth Dubai Bangkok Houston Houston Calgary Toronto

Jaarrekening 2003


Geconsolideerde balans per 31 december 2003 in duizenden euro’s, voor winstbestemming

2003

2002

VASTE ACTIVA (1)––

Immateriële vaste activa (2)–– Materiële vaste activa

3.629 4.452

4.645 6.097 8.081

10.742

VLOTTEN DE ACTIVA (3)–– (4)––

j a a r r e k e n i n g 2 0 0 3

34

Vorderingen Liquide middelen

Som der vlottende activa (5)–– Kortlopende schulden

61.531 36.799

49.941 39.402

98.330 30.073

89.343 24.447

Werkkapitaal

(6)–– V O O R Z I E N I N G E N

68.257

64.896

76.338

75.638

584

635

GROEPSVERMOGEN (7)––

b r u n e l

Eigen vermogen Aandeel derden


Balanstotaal


75.819 –65

75.028 –25 75.754

75.003

76.338

75.638

106.411

100.085

Geconsolideerde winst en verliesrekening 2003 in duizenden euro’s

(9)––

Personeelskosten Afschrijving materiële vaste activa Amortisatie goodwill Overige bedrijfskosten

55.711

48.823

31.511 2.748 430 18.175

Totaal bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Rentebaten en -lasten Valutaresultaat

204.668 155.845

32.846 2.871 372 20.347 52.864

56.436

2.847

–7.613

708 –108

1.308 –472 600

836

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen (10)–– Belastingen

3.447 1.295

–6.777 –2.333

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

2.152

–4.444

–

–

2.152

–4.444

40

28

2.192

–4.416

0,10

–0,19

Financiële baten en lasten

Buitengewone baten en lasten na belastingen Groepsresultaat na belastingen Aandeel van derden Resultaat na belastingen

Resultaat per aandeel*

* Het verwaterde resultaat per aandeel is gelijk aan het resultaat per aandeel.


2 0 0 3

Brutomarge

245.715 190.004

j a a r r e k e n i n g

Directe kosten


(9)––

2002

b r u n e l

(8)–– N E T T O - O M Z E T

2003

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2003 in duizenden euro’s

2003

2002

2.192 3.178

–4.416 3.243

–11.590 5.626 –51

4.715 –8.251 –2.472

–645

–7.181

–1.388 271 398 – –

–3.272 533 – –4.705 587

–719

–6.857

–40 – –

–25 –422 –5

–40

–452

VREEMDE VALUTA

–1.199

–1.770

Saldo kasstroom

–2.603

–16.260

Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen acquisities Liquide middelen deconsolidatie

39.402 – –

55.829 99 –266

Liquide middelen einde boekjaar

36.799

39.402

K A S ST R O O M U I T O P E R AT I O N E L E ACTIVITEITEN

Resultaat na belastingen Afschrijvingen en amortisatie Mutaties in: Vorderingen Kortlopende schulden Voorzieningen


KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN

2 0 0 3

Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Afneming immateriële vaste activa Acquisitie van geconsolideerde deelneming Deconsolidatie van deelneming

36 b r u n e l

KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN


Aandeel derden Inkoop eigen aandelen Overige financiële activiteiten

OMREKENVERSCHILLEN


Toelichting op de geconsolideerde balans en winst en verliesrekening

CO N S O L I DAT I E G R O N D S L AG E N

In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de financiële gegevens van Brunel International N.V. en haar groepsmaatschappijen. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt de vennootschappen waarin Brunel International N.V. direct of indirect beslissende zeggenschap heeft. Deze vennootschappen zijn vermeld op pagina 32. De resultaten van verworven c.q. afgestoten groepsmaatschappijen worden respectievelijk vanaf en tot de datum van overname dan wel verkoop in de consolidatie opgenomen. Ten aanzien van de vennootschappelijke winst- en verliesrekening is gebruikgemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 402 boek 2 BW. G RO N D S L AG E N VO O R D E WA A R D E R I N G VA N ACTI VA E N PA S S I VA

Vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor mogelijke oninbaarheid. De overige activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De latente belastingvorderingen zijn berekend tegen het geldend belastingtarief. Vorderingen worden gewaardeerd voorzover verrekening op redelijke termijn realiseerbaar is. Balansposten in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de per balansdatum geldende koersen; de posten in de winst- en verliesrekening zijn omgerekend tegen de gemiddelde koersen in het verslagjaar. Omrekeningsverschillen bij de consolidatie van buitenlandse vennootschappen worden direct ten laste of ten gunste van de reserves gebracht. De netto-omzet betreft de over het boekjaar aan derden in rekening gebrachte bedragen, exclusief daarover geheven belastingen. De opbrengsten en kosten worden gebracht ten gunste c.q. ten laste van het jaar waarop zij betrekking hebben; mogelijke verliezen worden echter genomen zodra zij voorzienbaar zijn. De directe kosten betreffen de direct aan de verleende diensten toe te rekenen kosten. Dit zijn voornamelijk personeelskosten. De belastingen over het resultaat omvatten zowel op korte termijn te verrekenen belastingen als de latente belastingen tegen de geldende tarieven. GRON DSLAGEN VOOR DE OPSTELLI NG VAN H ET GECONSOLI DEERDE KASSTROOMOVERZICHT

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De verkrijgingsprijs van de verworven deelnemingen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten.



De onder de financiële vaste activa opgenomen deelnemingen zijn gewaardeerd op het aandeel in de nettovermogenswaarde.


Waardering van de materiële vaste activa geschiedt op basis van aanschafwaarde onder aftrek van afschrijvingen, gebaseerd op een vast percentage van de aanschafwaarde en gebaseerd op de verwachte levensduur.

b r u n e l

Het bij de verwerving van nieuwe groepsmaatschappijen betaalde bedrag boven de nettovermogenswaarde wordt per verkrijgingsdatum als goodwill geactiveerd en lineair afgeschreven over een periode van tien jaar.

2 0 0 3

E N VO O R D E B E PA L I N G VA N H E T R E S U LTA AT

Toelichting op de posten van de geconsolideerde balans in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld

2003

2002

Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen

5.112 –467

682 –57

Boekwaarde per 1 januari

4.645

625

Mutaties in boekwaarde: Investeringen Hercalculatie Amortisatie Valutacorrecties

– –398 –430 –188

4.503 – –372 –111

Boekwaarde per 31 december

3.629

4.645

Aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen

4.526 –897

5.112 –467

Boekwaarde per 31 december

3.629

4.645

1–– I M M A T E R I Ë L E V A S T E A C T I V A

Het verloop is als volgt:

j a a r r e k e n i n g 2 0 0 3

38

De geactiveerde goodwill wordt in tien jaar geamortiseerd. De hercalculatie betreft een verlaging van de berekende goodwill op grond van overeengekomen earn-outregelingen.

b r u n e l

2–– M A T E R I Ë L E V A S T E A C T I V A


Deze post bestaat nagenoeg geheel uit inventaris, inrichting en computersystemen. Het verloop is als volgt: 2003

2002

16.477 –10.380

14.425 –8.140

Boekwaarde per 1 januari

6.097

6.285

Mutaties in boekwaarde: Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Eerste consolidatie Deconsolidatie Valutacorrecties

1.388 –271 –2.748 – – –14

3.272 –533 –2.871 21 –49 –28

4.452

6.097

16.085 –11.633

16.477 –10.380

4.452

6.097

Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde per 31 december Aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december De afschrijving bedraagt 20-40% per jaar.


Toelichting op de posten van de geconsolideerde balans

3–– V O R D E R I N G E N

Handelsdebiteuren Vennootschapsbelasting Overige vorderingen Overlopende activa

2003

2002

38.299 4.584 4.219 14.429

35.633 4.102 3.646 6.560

61.531

49.941

2002

– 5.755 5.530 684 18.104

190 4.841 4.340 402 14.674

30.073

24.447

2003

2002

Stand 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen

635 – –51

635 – –

Stand 31 december

584

635

Bankkredieten Handelscrediteuren Belastingen en sociale lasten Pensioenen Overige schulden en overlopende passiva

De looptijd van de schulden is nagenoeg geheel korter dan één jaar.

6–– V O O R Z I E N I N G E N

De overige voorzieningen bestaan uit voorzieningen voor mogelijke claims en aanspraken van derden. De voorzieningen hebben een langlopend karakter.

7–– E I G E N V E R M O G E N

Voor een toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans.



2003

5–– K O R T L O P E N D E S C H U L D E N


Deze post bestaat met name uit banktegoeden; een deel, E 1,5 miljoen, staat niet ter vrije beschikking uit hoofde van verstrekte bankgaranties.

b r u n e l

4–– L I Q U I D E M I D D E L E N

2 0 0 3

In de overige vorderingen is een latente belastingvordering begrepen, groot E 2,6 miljoen (2002: E 2,3 miljoen) met betrekking tot compensabele verliezen van buitenlandse groepsmaatschappijen.

Toelichting op de posten van de geconsolideerde balans

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN

De vennootschap en de tot de groep behorende dochtermaatschappijen zijn langlopende onvoorwaardelijke verplichtingen aangegaan ter zake van huur en leasing van bedrijfsmiddelen.

Verval in jaar 1 Verval in jaar 2 t/m 5 Verval in jaar 6 e.v.

j a a r r e k e n i n g 2 0 0 3



2003

2002

8.206 21.109 2.154

6.998 15.239 3.150

31.469

25.387

Toelichting op de posten van de geconsolideerde winst en verliesrekening in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld

2003

82.055 119.150 26.926 17.584

33,4% 48,5% 11,0% 7,1%

71.552 82.518 32.690 17.908

35,0% 40,3% 16,0% 8,7%

245.715

100,0%

204.668

100,0%

9–– S A L A R I S S E N E N S O C I A L E L A S T E N

2003

2002

157.362 13.263 2.154

124.654 12.570 2.560

172.779

139.784

In de winst- en verliesrekening is opgenomen aan: Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten

Van de bovengenoemde bedragen is in totaal E 147 miljoen begrepen in de directe kosten van de omzet (2002: E 112 miljoen).

2 0 0 3

Omzet per sector Engineering Energy ICT Overige

2002


8–– O M Z E T S P E C I F I C A T I E

De in 2003 (2002) genoten beloning is als volgt: Arbeidsbeloning J.A. van Barneveld, directievoorzitter J.E. Jansen, voorzitter Raad van Commissarissen R. van Gelder, lid Raad van Commissarissen A. Schouwenaar, lid Raad van Commissarissen J.M.L. van Engelen, lid Raad van Commissarissen

213 25 20 20 20

(212) (21) (18) (18) (18)

Bonus

Pensioen

35 (68) – (–) – (–) – (–) – (–)

68 (100) – (–) – (–) – (–) – (–)

Totaal 316 25 20 20 20

De heer Van Barneveld bezit 3.782 aandelen in de vennootschap, alsmede 150.087 (voorwaardelijke) opties op aandelen. De overige bestuurders bezitten geen aandelen of opties op aandelen in de vennootschap.


(380) (21) (18) (18) (18)

b r u n e l

BELONING BESTUURDERS


41

Toelichting op de posten van de geconsolideerde winst- en verliesrekening

10–– B E L A S T I N G E N

De belastinglast over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening over 2003 bedraagt E 1,3 miljoen, ofwel 37,6% van het gewone resultaat voor belastingen (2002: bate E 2,3 miljoen respectievelijk 34,4%). Het verschil tussen de effectieve belastingdruk en het Nederlandse vennootschapsbelastingtarief van 34,5% over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening wordt als volgt verklaard:


2003

2002

Nederlands vennootschapsbelastingtarief Definitieve verschillen Buitenlandse activiteiten Aanpassing voorgaand jaar Overige

1.189

–2.338

13 79 14

–11 –60 76

Effectieve belastingdruk

1.295

–2.333

In het boekjaar is een bedrag van E 65.683 ten laste van het eigen vermogen gebracht (2002: ten gunste E 87.361). Deze posten houden verband met rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkte valutaverschillen.

2 0 0 3

Belastingen over het resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening bestaan uit de volgende componenten: 2003

2002

Belasting over het fiscale resultaat Mutaties belastinglatenties

1.559 –264

–1.573 –760

Belastingen over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

1.295

–2.333


TR A N SACTI E S M E T V E R B O N D E N PA RTI J E N

In de vorderingen zijn mede begrepen vorderingen op rechtspersonen, welke geliëerd zijn aan de grootaandeelhouder; deze bedragen E 208.000 (2002: E 675.000) en betreffen voornamelijk in rekening gebrachte huren en servicekosten. Onder de overige bedrijfskosten is een bedrag van E 79.411 (2002: E 79.411) opgenomen als vergoeding voor advieswerkzaamheden van de grootaandeelhouder van Brunel International N.V. In 2003 is een schikking met Brandfort B.V. getroffen in verband met het geschil dat bestond terzake van de definitieve vaststelling van de verkoopprijs van Brandstaff B.V., welke vennootschap in 2000 aan Brandfort was verkocht. Als uitvloeisel van deze schikking is E 51.000 ten laste van de Overige voorzieningen gebracht. Als gevolg van de slechte financiële positie hebben de aandeelhouders van Brandstaff B.V. besloten de vennootschap te liquideren; met de crediteuren werd een akkoord gesloten omtrent een uitkering op de openstaande schulden van 25%. Uit hoofde hiervan heeft Brunel op haar vorderingen E 36.947 moeten afboeken.


Gesegmenteerde informatie op basis van regio-indeling in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld

Omzet

Nederland Worldwide Energy-engineering Duitsland België Overige

Resultaat

2003

2002

2003

2002

61.599 119.150 45.392 13.133 6.441

66.540 71.552 41.697 16.636 8.243

–738 4.382 –332 –493 628

–6.968 3.001 –1.573 –1.332 95

245.715

204.668

3.447

–6.777

Investeringen in MVA 2003 2002

Afschrijvingen 2003 2002

47.431 Nederland Worldwide Energy37.683 engineering 13.922 Duitsland 4.765 België Overige 2.610

56.709

283

1.150

1.249

1.510

17.552 13.472 6.667 5.685

215 669 182 39

245 1.630 172 75

147 1.114 190 48

152 966 173 70

106.411

100.085

1.388

3.272

2.748

2.871


Balanstotaal 2003 2002

2 0 0 3

Het resultaat is gelijk aan het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen.

Het aantal directe en indirecte werknemers in dienst bij de geconsolideerde vennootschappen kan als volgt worden ingedeeld:

Direct

2003 Indirect

Direct

2002 Indirect

Aantal werknemers ultimo boekjaar Nederland Worldwide Energy-engineering Duitsland België Overige

821 1.948 630 180 80

218 132 114 27 47

864 836 588 239 59

259 112 125 34 30

Totaal personeel

3.659

538

2.586

560

4.197


3.146

b r u n e l

PERSONEEL


43

Gesegmenteerde informatie

Gemiddeld aantal werknemers Nederland Worldwide Energy-engineering Duitsland België Overige


Totaal personeel

2 0 0 3



Direct

2003 Indirect

Direct

2002 Indirect

813 1.264 607 203 70

228 122 119 31 42

897 1.003 606 241 87

282 102 122 33 46

2.957

542

2.834

585

3.499

3.419

Vennootschappelijke balans per 31 december 2003 in duizenden euro’s, voor winstbestemming

2002

2003 VASTE ACTIVA

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa (11)–– Financiële vaste activa

201 111 43.803

176 74 48.856

44.115

49.106

2.479 32.266

30.620 3.323

34.745 3.197

Werkkapitaal

VOORZIENINGEN

27.297

31.548

76.403

75.663

584

635

(14)–– E I G E N V E R M O G E N

Geplaatst kapitaal Agioreserve Algemene reserve Resultaat boekjaar

Balanstotaal

1.133 36.143 36.351 2.192

1.133 36.143 42.136 –4.416

45

75.819

75.028

76.403

75.663

79.726

78.860

Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 2003 in duizenden euro’s

Resultaat uit deelnemingen na belasting Overige baten en lasten na belasting R E S U LTA AT N A B E L A ST I N G E N



Som der vlottende activa (13)–– Kortlopende schulden

6.833 23.787

2003

2002

1.133

–8.082

1.059

3.666

2.192

–4.416


Vorderingen Liquide middelen

b r u n e l

(12)––

2 0 0 3

VLOTTEN DE ACTIVA

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst en verliesrekening in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld

ALGEMEEN

De waarderingsgrondslagen vermeld bij de geconsolideerde jaarrekening zijn overeenkomstig toegepast. De wijze van resultaatbepaling is gelijk aan die van de geconsolideerde winst- en verliesrekening. Geconsolideerde groepsmaatschappijen worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Een eventuele negatieve nettovermogenswaarde wordt in mindering gebracht op de vordering op de desbetreffende groepsmaatschappij.

WIJZIGI NG WA ARDERI NGSGRON DSL AGEN

Met ingang van het boekjaar 2003 wordt als gevolg van wijzigingen in Nederlandse verslaggevingsregels de balans gepresenteerd vóór winstbestemming. Aangezien over het boekjaar 2002 geen dividend was voorgesteld heeft de wijziging invloed op de samenstelling van het eigen vermogen per 31 december 2002, echter niet op de grootte. j a a r r e k e n i n g

2003

2002

16.798 32.058

17.288 26.515

48.856

43.803

Groepsmaatschappijen

Vorderingen

Het verloop in 2003 is als volgt: Waarde op 1 januari Kapitaalstortingen en acquisities Resultaat 2003 Dividenduitkeringen Overige mutaties

17.288 2.000 1.133 – –3.623

26.515 – – – 5.543

Waarde op 31 december

16.798

32.058

11–– F I N A N C I Ë L E V A S T E A C T I V A

Groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen

2 0 0 3


12–– L I Q U I D E M I D D E L E N

Een bedrag van E 5,5 miljoen staat niet ter vrije beschikking, daar dit dient ter dekking van bankschulden bij Nederlandse groepsmaatschappijen.

13–– K O R T L O P E N D E S C H U L D E N

Groepsmaatschappijen Overige schulden


2003

2002

2.895 428

3.176 21

3.323

3.197

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst- en verliesreking

14–– E I G E N V E R M O G E N

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt E 5.000.000, verdeeld in één prioriteitsaandeel van nominaal E 10.000 en 99,8 miljoen gewone aandelen van nominaal E 0,05. Het geplaatste kapitaal bestaat uit 22.650.742 gewone aandelen (2002: 22.650.742).

Agioreserve

Algemene reserve

36.143 –

42.168 –1.401

–4.416 –

75.028 –1.401

81.780 –1.909

– – –

–4.416 – –

4.416 2.192 –

– 2.192 –

– –4.416 –422

–

–

–

–

–5

36.143

36.351

2.192

75.819

75.028

Stand op 1 januari 1.133 Valutaverschillen – Bestemming resultaat – Resultaat boekjaar – Inkoop aandelen – Overige mutaties –

Totaal 2002

In 2002 zijn 100.000 eigen aandelen ingekocht met het voornemen deze aan te wenden bij optie-uitoefening door medewerkers; deze zijn in mindering gebracht op de Algemene reserve. Ultimo 2003 bedraagt het cumulatieve saldo van de ten laste van het eigen vermogen gebrachte valutaverschillen E 3,3 miljoen (2002: E 1,9 miljoen).

OPTIERECHTEN

Uitstaande opties Jaar van toekenning

2000

2001

2002

2003

Uitoefenprijs, gemiddeld

E 9,95

E 8,00

E 4,43

E 2,55

Uitstaand per 31 december 2002 Toegekend in 2003 Uitgeoefend in 2003 Vervallen in 2003

40.950 – – –4.800

25.525 – – –

153.840 – – –77.000

– 176.722 – –6.000

220.315 176.722 – –87.800

Uitstaand per 31 december 2003

36.150

25.525

76.840

170.722

309.237

– –

25.525 E 8,00

40.840 E 5,00

83.722 E 2,55

150.087

2005

2006

2007

2008

Waarvan bestuurders Uitoefenprijs Vervaljaar

Totaal

De aan personeel toegekende opties betreffen een voorwaardelijke toekenning; de voorwaarden zijn gekoppeld aan resultaattargets over het jaar van toekenning. De opties kunnen drie jaar na toekenning worden uitgeoefend, mits de medewerker nog in dienst is.



47 1.133

b r u n e l

Stand op 31 december

Totaal 2003


Aandelenkapitaal

Onverdeeld resultaat/ resultaat boekjaar

2 0 0 3

Samenstelling en verloop van het eigen vermogen:

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst- en verliesreking

De aan de bestuurders toegekende opties betreffen een voorwaardelijke toekenning; de toegekende opties kunnen na drie jaar worden uitgeoefend mits: –– de bestuurder nog in functie is als statutair bestuurder van de vennootschap; –– de koersstijging van het onderliggende aandeel zal tussen de peildata niet meer dan 15% onder een vooraf geformuleerde benchmark komen. De peildata zijn de datum van toekenning, alsmede de datum drie jaar na toekenning.

GARANTIES

De vennootschap heeft zich garant gesteld (art. 403 boek 2BW) voor de schulden van haar Nederlandse dochterondernemingen Brunel Nederland BV en Brunel Energy Holding BV. Voor buitenlandse dochterondernemingen zijn garanties afgegeven ten bedrage van E 3,9 miljoen (2002: E 3,3 miljoen). j a a r r e k e n i n g

Rotterdam, 9 maart 2004 De directie Drs. J.A. van Barneveld RA

2 0 0 3



De Raad van Commissarissen Mr. J.E. Jansen Drs. A. Schouwenaar Ing. R. van Gelder BA Prof. dr. ir. J.M.L. van Engelen

Overige gegevens

STAT U TA I R E R E G E L I N G O MT R E N T D E B E ST E M M I N G VA N D E W I N ST

Art. 26.2 De directie stelt onder goedkeuring van de prioriteit* vast welk deel van de winst wordt gereserveerd. Art. 26.3 Hetgeen daarna van de winst resteert staat ter beschikking van de aandeelhouders voor uitkering van dividend.

VOORSTEL WINSTBESTEMMING


2 0 0 3

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld een dividend uit te keren, groot E 0,10 per aandeel.

b r u n e l


49

* Conform art. 4.3 worden de rechten van het prioriteitsaandeel, zolang dit niet geplaatst is, uitgeoefend door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.


Overige gegevens

ACCOU NTANTSVERKL ARI NG

Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2003 van Brunel International N.V. te Rotterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de directie van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.

j a a r r e k e n i n g 2 0 0 3

50

Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9, boek 2 BW.

b r u n e l

Rotterdam, 9 maart 2004 Deloitte Accountants



Meerjarenoverzicht in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

245,7 55,7 2,8 3,4

204,7 48,8 –7,6 –6,8

210,5 58,9 3,9 5,9

214,5 64,8 0,9 2,3

237,3 75,8 14,4 15,3

233,9 72,2 23,1 23,7

163,6 53,4 20,5 21,0

– 2,2 2,2 5,4

– –4,4 –4,4 –1,2

–1,4 3,8 3,8 6,3

–0,3 1,0 1,0 3,6

–2,5 9,3 9,3 11,6

– 15,8 15,7 17,4

– 13,5 13,5 14,6

3,2 1,4

3,2 7,8

2,5 4,4

2,6 2,7

2,4 2,9

1,6 3,3

1,0 1,8

3.499

3.419

3.516

4.003

4.730

4.640

3.420

8,1 68,3 75,8 106,4

10,7 64,9 75,0 100,1

6,9 78,0 81,8 113,0

5,4 77,4 80,2 105,9

5,8 81,8 85,2 107,3

5,0 70,9 75,1 109,3

3,0 58,2 60,4 86,1

Omzetstijging/-daling 20,1% t.o.v. vorig jaar 22,7% Brutomarge/netto-omzet 1,2% Bedrijfsresultaat/netto-omzet 0,9% Groepsresultaat/netto-omzet Groepsvermogen/totale vermogen 71,3% 3,27 Vlottende activa/vlottende passiva

–2,8% 23,9% –3,7% –2,2% 75,0% 3,65

–1,4% 28,0% 1,9% 1,8% 72,3% 3,77

–9,6% 30,2% 0,4% 0,5% 75,7% 4,35

1,5% 31,9% 6,0% 3,9% 79,3% 5,13

43,0% 30,9% 9,9% 6,7% 68,6% 3,12

41,8% 32,6% 12,5% 8,3% 70,1% 3,33

BALANSGEGEVENS

Vaste activa Werkkapitaal Groepsvermogen Balanstotaal R AT I O ’ S



Gemiddeld over het jaar


MEDEWERKERS

b r u n e l

Netto-omzet Brutomarge Bedrijfsresultaat Resultaat voor belastingen Buitengewone baten en lasten voor belastingen Groepsresultaat na belastingen Resultaat na belastingen Cashflow Afschrijvingen materiële vaste activa en amortisatie Investeringen vaste activa

2 0 0 3

R E S U LTA AT

Adressen

j a a r v e r s l a g 2 0 0 3

B R U N E L I N T E R N AT I O N A L

NEDERLAND

Hullenbergweg 401-411 1101 CS Amsterdam T: +31 (0)20 312 50 00 F: +31 (0)20 696 55 16 www.brunel.nl www.brunel-international.com

Hoofdkantoor Nederland Hullenbergweg 401-411 1101 CS Amsterdam T: +31 (0)20 312 50 00 F: +31 (0)20 312 50 99 www.brunel.nl

DUITSLAND

BRUNEL ENERGY

Hoofdkantoor Duitsland World Trade Center Birkenstrasse 15 28195 Bremen Duitsland T: +49 (0)421 169 410 F: +49 (0)421 169 41 41 www.brunel.de

Hoofdkantoor Brunel Energy Epic House 28-32 Cadogan Street Glasgow G2 7LP Verenigd Koninkrijk T: +44 (0)141 302 30 00 F: +44 (0)141 302 30 01 www.brunelenergy.net

BELGIË

CANADA

Hoofdkantoor België Zandvoortstraat 12 C 2800 Mechelen België T: +32 (0)15 27 33 33 F: +32 (0)15 27 33 32 www.brunel.be

Hoofdkantoor Canada 200 Ronson Drive suite 314 Toronto, ON M9W 529 Canada T: +1 (416)244 24 02 F: +1 (416)244 68 83 www.multec.ca


Concept en realisatie C&F Report Amsterdam B.V.




wereldwijd uitgangspositie om adequaat in Flexibele inzet van kennis en capaciteit vormt een uitstekende te spelen op een groeiende markt,

Recommend Documents