Gemeente Schiermonnikoog
Beleidsnotitie
Ha nd ha vin g op ee n a de qu aat n ive a u
H a n d h a vi n g s b e l e i d f ys i e k e l e e f o mg e vi n g
februari 2005
/
definitief
Gemeente Schiermonnikoog
Beleidsnotitie
Ha nd ha vin g op ee n a de qu aat n ive a u H a n d h a vi n g s b e l e i d f ys i e k e l e e f o mg e vi n g
dossier W0667.01.001 registratienummer NN-RM20040458 versie 3
f e b r u a r i 2005
/
definitief
© DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV Ruimte en Mobiliteit BV, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV Ruimte en Mobiliteit BV is gecertificeerd volgens NEN-EN-ISO 9001
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
INHOUD
BLAD
DEEL 1 - DE BELEIDSNOTITIE
4
1
INLEIDING
5
2
DE HUIDIGE HANDHAVINGSSITUATIE
8
3 3.1 3.2
AMBITIES EN UITGANGSPUNTEN Handhavingsambitie Schiermonnikoog Uitgangspunten handhaving
10 10 11
4
PRIORITERING
13
5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5
STRATEGIE Voorlichting Toezicht Sancties Gedogen Ketenbeheer
15 15 15 16 18 19
6 6.1 6.2
NAAR EEN CYCLISCHE EN PROGRAMMATISCHE UITVOERING Wat wordt onder kwaliteitsborging verstaan? Wat te doen?
21 21 21
DEEL 2 - HET ORGANISATIEPLAN
25
7
TAKEN, VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN
26
8 8.1 8.2 8.3
UITVOERING EN SAMENWERKING Uitvoering Interne afstemming en samenwerking Externe afstemming en samenwerking
29 29 30 30
9 9.1 9.2
PERSONELE CAPACITEIT VAN DE HANDHAVING Capaciteit per taakveld Totale capaciteit voor handhaving
31 31 34
10 10.1 10.2 10.3
HANDHAVINGSKWALITEIT Benodigde kennis en ervaring van de medewerkers Persoonlijke ontwikkeling en opleiding Handhaven en toezicht houden volgens werkinstructies en protocollen
35 35 36 36
11 11.1 11.2 11.3
ONDERSTEUNENDE FACILITEITEN Apparatuur Registratiesystemen Monitoring
37 37 37 37
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-2-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
DEEL 3 - HET UITVOERINGSPROGRAMMA
38
12 12.1 12.2 12.3
39 39 43 47
DOELEN EN AANPAK PER TAAK Milieu Ruimtelijke Ordening en BWT Veiligheid
BIJLAGEN 1 Nuancering ‘Klassieke’ categorie-indeling milieu 2 Fries draaiboek handhaving milieuwetgeving 3 Samenvatting landelijk beleidskader gedogen 4 Overzicht kwaliteitscriteria 5 Overzicht te controleren bedrijven tot 2009 6 Gedetailleerde tijdsraming controle bouwwerken
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-3-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
DEEL 1 - DE BELEIDSNOTITIE
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-4-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
1
INLEIDING Voor u ligt het handhavingsbeleidsplan van de gemeente Schiermonnikoog. Dit plan omvat de gemeentelijke handhavingstaken op het gebied van de fysieke leefomgeving, te weten de taken op het gebied van ruimtelijke ordening en milieubeheer (onderdelen van VROM), inclusief de algemene plaatselijke verordening (APV), en beschrijft de wijze waarop de gemeente hier de komende jaren uitvoering aan wil geven. Het plan bestaat uit een drietal onderdelen, te weten: Deel 1: De handhavingsbeleidsnotitie; Deel 2: Het organisatieplan; Deel 3: Het uitvoeringsprogramma. Door de gemeenteraad is op velerlei terrein beleid vastgesteld. Het beleid is erop gericht om het karakter van het eiland in stand te houden. Dit karakter wordt bepaald door de natuurlijke waarden, het beschermde dorpsgezicht en de grote mate van rust die er heerst. Het beleid is uitgewerkt in verschillende plannen zoals de bestemmingsplannen, het meerjarenplan Recreatie, het mobiliteitsplan en het woonplan. Om het beleid te kunnen realiseren zijn menskracht en middelen beschikbaar. Ook zijn er regels vastgesteld die zowel de burger als de overheid binden. Deze regels zijn nodig om het gewenste beleid te effectueren. De regels zijn vastgelegd in diverse verordeningen en plannen. Naast het beleid van de gemeente is er ook rijksen provinciaal beleid. Zo zijn er landelijk regels op het gebied van bouwen, brandveiligheid en milieu. In veel gevallen is de gemeente belast met het uitvoeren en controleren van deze regels. Het is van belang om deze regels na te leven omdat er anders ongewenste en gevaarlijke situaties kunnen ontstaan.
Onder handhaving worden alle handelingen verstaan die gericht zijn op het in overeenstemming met de geldende rechtsnorm brengen van een gedraging of een situatie die daarmee strijdig is. Handhaving start bij toezicht en eindigt bij het effectueren van opgelegde sancties. Dit is de zogenaamde ‘ruime’ opvatting van handhaving. De enge opvatting van handhaven omvat alleen het opleggen en effectueren van sancties.
Waarom handhaven? De praktijk wijst uit dat het naleven van de regels niet vanzelfsprekend is. Sommigen trekken zich weinig aan van regels en anderen zien eerst wat er bij een ander gebeurt. Velen leven een regel alleen na als zij zien dat deze daadwerkelijk bij een ander wordt gehandhaafd. Niet of onvoldoende handhaven leidt in feite tot het gedogen van overtredingen. Dat is niet wenselijk. Regels worden vastgesteld om: Belangen te beschermen (bijvoorbeeld veiligheid); Gedragsveranderingen (beperken van overlast) teweeg te brengen; Bepaalde doelstellingen te bereiken (het gebruiken van een pand overeenkomstig de bestemming). Wetten en verordeningen bevatten geen vrijblijvende normen en de burgers mogen erop vertrouwen dat de gemeente haar verantwoordelijkheid voor toezicht en handhaving neemt.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-5-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Ook de bescherming van de rechtszekerheid en de rechtsgelijkheid van individuele burgers is een belangrijk doel van de handhaving. Dit is een belangrijk aspect aangezien de sociale controle in onze gemeente groot is. De gemeente wil naar haar inwoners geloofwaardig en betrouwbaar overkomen. Dit betekent dat de burgers goed geïnformeerd moeten worden over gewenst naleefgedrag en de gevolgen van ongewenst naleefgedrag. Dit betekent dat de gemeente duidelijk en zichtbaar aanwezig is en indien nodig resoluut en consequent optreedt zonder aanzien des persoons. Naar een concreet handhavingsbeleidsprogramma In 1997 is door de gemeenteraad reeds een handhavingsplan vastgesteld. Dit programma droeg een globaal karakter. In het thans voorliggende plan wordt het handhavingsbeleid verder uitgewerkt en gedetailleerd. Het rijk, de provincies, de gemeenten en de waterkwaliteitsbeheerders hebben begin 2002 besloten om een gezamenlijk project op te starten ter verbetering van de milieuhandhaving. Hiertoe zijn gezamenlijke kwaliteitscriteria gemaakt voor de milieuhandhaving per 1 januari 2005. Met dit plan wil de gemeente aan deze criteria voldoen. Omwille van de duidelijkheid en efficiency worden in dit plan ook de andere Vrom-handhavingstaken uitgewerkt, zoals bouwtoezicht, toezicht APV, toezicht gebruiksvergunningen en toezicht bestemmingsplannen. Door het ontwikkelen van één handhavingsbeleidplan voor al deze taken ontstaat meer duidelijkheid voor zowel de gemeentelijke organisatie als de burgers en ondernemers. Door de handhaving te organiseren middels stappenplannen, standaardmodellen en controlelijsten kan de aanpak van de handhavingactiviteiten worden geüniformeerd. Dit komt ten goede aan de efficiency, de zorgvuldigheid, de rechtszekerheid en de rechtsgelijkheid. Bovendien versterkt dit de juridische positie van de gemeente bij de rechter. De activiteiten variëren van eenvoudige controles tot controles waarbij ook andere handhavinginstanties betrokken zijn. De ambitie van de gemeente is erop gericht om, met andere overheidsinstanties, bedrijven integraal te controleren. Zo zou bijvoorbeeld bij een milieucontrole van een horecabedrijf tevens kunnen worden gecontroleerd op de naleving van de Drank- en Horecawet en de brandveiligheid. Voor bedrijven betekent dit vaak minder administratieve rompslomp. Tenslotte is het van groot belang om het handhavingniveau op peil te houden. Dat vraag om een structurele inzet van mensen en middelen. In dit handhavingsplan gaat het om de Vrom-handhavingstaken die vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Dit betekent dat taken die worden gehandhaafd door andere organisaties, zoals het waterschap en de politie, niet zijn opgenomen in deze notitie. Wel zijn de taken opgenomen waar een gedeelde verantwoordelijkheid ligt, zoals bij de controle van inrichtingen waar ook strafrechtelijk kan worden opgetreden. Leeswijzer Deel 1: Na een korte weergave van de huidige handhavingssituatie in hoofdstuk 2 beschrijft hoofdstuk 3 de handhavingsambities van Schiermonnikoog, met daarbij de uitgangspunten die de gemeente hanteert. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 aangegeven waar de prioriteiten van de handhaving van Schiermonnikoog liggen, waarna in hoofdstuk 5 de handhavingsstrategie beschreven wordt. In hoofdstuk 6 wordt ter afsluiting van deel 1 aandacht aan het cyclische karakter van de uitvoering besteed.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-6-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Deel 2: In hoofdstuk 7 wordt de organisatie van de handhaving schematisch weergegeven en worden de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de handhavingsmedewerkers beschreven. Hierna wordt in hoofdstuk 8 ingegaan op uitvoering van de handhavingstaken en de interne en externe samenwerking. Hoofdstuk 9 geeft een overzicht van de aanwezige personele capaciteit voor de verschillende handhavingstaken, waarna in hoofdstuk 10 de voor adequate handhaving benodigde kwaliteit van de medewerkers tegen de aanwezige kwaliteit wordt afgezet. Hoofdstuk 11 gaat ten slotte in op de ondersteunende faciliteiten. Deel 3: In hoofdstuk 12 worden de handhavingsdoelen en de handhavingsaanpak per handhavingstaak uitgewerkt. Verder wordt hierbij aandacht besteedt aan uitvoering en hiervoor benodigde tijd. De financiële consequenties zijn uitgewerkt in hoofdstuk 9.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-7-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
2
DE HUIDIGE HANDHAVINGSSITUATIE Als vertrekpunt voor het nieuwe beleid wordt in dit hoofdstuk de huidige situatie (2004) beschreven aan de hand van de vier belangrijkste constateringen. 1. Geen omvangrijke handhavingsproblemen, wel risico’s Momenteel is er in de gemeente Schiermonnikoog geen sprake van omvangrijke handhavingsproblemen. Wel zijn er incidentele risico’s. Over het algemeen is het naleefgedrag in de gemeente goed. Men is genegen om overtredingen samen op te lossen. Sociale controle speelt hier bij ook een rol. Het aantal klachten is dan ook beperkt. Als er klachten zijn hebben deze meestal betrekking op geluid. De belangrijkste aandachtspunten voor de handhaving zijn: Het illegaal gebruiken van woningen en/of bijgebouwen voor recreatieve doeleinden; De handhaving van de gebruiksvergunningen; De horeca; De milieuhandhaving. De belangrijkste risico’s die de gemeente loopt hebben betrekking op veiligheid (brandveiligheid, constructieveiligheid, gebruiksveiligheid) en op de kwaliteit van de leefomgeving (bijv. illegale recreatiewoningen/bijgebouwen, geluidsoverlast). 2. Beleid of strategie gedeeltelijk vastgesteld Een integrale strategie voor handhaving is vastgelegd in het handhavingsplan van 1997. Dit plan bevat een stappenplan voor de handhaving: toezicht, sanctie, gedogen. Er zijn hierin geen specifieke doelen opgenomen. Het voorziet in een algemeen kader voor de handhaving. Verder wordt gebruik gemaakt van het Fries draaiboek handhaving milieuwetgeving1. Milieuprogramma Voor de milieutaken is voor 2005 een Milieubeleidsprogramma opgesteld. Hierin zijn voor de milieuhandhaving een aantal beleidsuitgangspunten opgenomen, met de daarbij uitvoeringstaken en benodigde menskracht. In bijlage 5 is een overzicht van de te controleren bedrijven tot 2009 weergegeven. Controles vinden plaats op basis van prioritering, potentiële milieubelasting en naleefgedrag. Programma Veiligheid Voor de vergunningverlening en handhaving van de gebruiksvergunningen is een programma opgesteld (het Preventieactiviteitenplan, oftewel Prevap), op basis van een categorie-indeling die op basis van risico’s is gemaakt. Hierin is het naleefgedrag niet meegenomen. Daarnaast heeft de gemeente een aanvang gemaakt met het opstellen van een integraal veiligheidsplan. Programma’s BWT en RO Voor de handhaving van de BWT- en RO-taken is geen programma opgesteld. Wel zijn er thema’s die projectmatig worden gehandhaafd, zoals bijvoorbeeld het project wonen en het 1
Om op een éénduidige wijze te handhaven is door het Fries Overleg het Fries Draaiboek Handhaving Milieuwetgeving vastgesteld. In dat draaiboek zijn de bestuurlijke afspraken over de milieuhandhaving in Fryslân vastgelegd. Het beheer wordt verzorgd door het Seph Fryslân. Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-8-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
project bijgebouwen (hierbij wordt het gebruik van bijgebouwen getoetst aan het bestemmingsplan). Procedures en protocollen Procedures en protocollen ontbreken grotendeels bij de verschillende afdelingen. De brandweer heeft in het Prevap een protocol opgenomen met betrekking tot de brandveiligheid. Aandachtspunt hierbij is de afstemming tussen BWT (juridische aspecten) en de brandweer (vooraanschrijving). Voor bouwtoezicht is een protocol aanwezig voor nieuwe bouwwerken. 3. Onduidelijk of huidige capaciteit voldoende is Voor de milieutaken beschikt de afdeling VROM over voldoende capaciteit om de handhavingstaken te kunnen uitvoeren. Dit is in het milieuprogramma vastgelegd. Voor de andere handhavingstaken is eigenlijk geen helder beeld of de personele capaciteit voldoende is. Er is geen sprake van significante achterstanden bij de uitvoering van het toezicht. 4. Huidige uitvoering zeer divers Kenmerkend voor de uitvoering van de handhavingstaken zijn de verschillende manieren waarop deze taken worden uitgevoerd. Enkele taken worden structureel, volgens een vastgesteld programma uitgevoerd (bijv. milieuhandhaving bedrijven, handhaving gebruiksvergunningen). Bij andere taken verloopt de uitvoering op basis van verleende vergunningen (bijv. bouwtoezicht) en weer andere taken worden uitgevoerd op basis van meldingen en klachten (bijv. handhaving bestemmingsplannen en handhaving APV). 5. Specifieke aanpak handhaving Waddenzee en Nationaal Park De handhaving hiervan gebeurt door de Rijkspolitie te water, en de beheerders van het natuurgebied (zoals Rijkswaterstaat en Natuurmonumenten). Alle partijen, incl. de gemeente, zitten in een lokaal handhavingsoverleg, waarin afstemming plaats vindt over de handhaving. Voor de Waddenzee heeft het Regionaal Coördinatiecollege Waddengebied (RCW) een draaiboek handhaving Waddenzee opgesteld. Dit betreft met name het illegaal dumpen van afval en/of olie in de Waddenzee. Dit draaiboek is uitgewerkt in HUM’s (handhavingsuitvoeringsmethode). De gemeente heeft hierbij met name een signalerende functie. De algehele coördinatie ligt bij het RCW. Handhaving geschiedt door de toezichthoudende diensten, zoals de rijkspolitie, Staatsbosbeheer, het Ministerie van landbouw, Natuurmonumenten, de douane en de AID. Het toezicht in het Nationaal Park (het grootste deel van het buitengebied) ligt met name bij de beheerders en de politie. Dit betreft met name het toezicht op afgesloten gebieden, zwerfvuil, illegale stort, kamperen, kampvuren, gemotoriseerd verkeer op het strand en het aanspoelen van gevaarlijke stoffen. Over het algemeen is het gedrag van de recreanten in de natuurgebieden goed. Er doen zich weinig handhavingsproblemen voor. Ook hierbij heeft de gemeente een signalerende functie. Daarnaast verzorgt de gemeente voorlichting over de voorschriften waaraan de recreanten zich moeten houden, gezamenlijk met het Bezoekerscentrum Nationaal Park. 6. Intensieve samenwerking Milieuhandhaving De gemeente is aangesloten bij de Regio Noord Friesland (Milieuadviesdienst, MAD) waarin specifiek op het gebied van milieu wordt samengewerkt. De MAD voert onder andere de milieucontroles van bedrijven uit (Wet milieubeheer). Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
-9-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
3
AMBITIES EN UITGANGSPUNTEN Dit hoofdstuk beschrijft de ambities en uitgangspunten die de gemeente Schiermonnikoog hanteert bij de uitvoering van de handhavingstaken.
3.1
Handhavingsambitie Schiermonnikoog De ambitie van Schiermonnikoog is er op gericht om haar handhavingstaken op een hoger kwaliteitsniveau te brengen, afgestemd op de situatie in Schiermonnikoog. Dit doet de gemeente omdat de zij de risico’s, die zij loopt vanwege de huidige wijze van handhaving, beter wil beheersen. Hiermee wil zij bereiken dat het karakter van het eiland in stand blijft. Dit karakter wordt bepaald door de natuurlijke waarden, het beschermde dorpsgezicht en de grote mate van rust die er heerst. Daarnaast wil de gemeente meer duidelijkheid scheppen voor zowel de gemeentelijke organisatie zelf, als ook voor burgers en ondernemers. De gemeente kiest er daarbij voor om de beschikbare capaciteit effectiever in te zetten. Dit betekent dat niet alle taken even intensief kunnen worden uitgevoerd, maar dat de gemeente keuzes maakt. De inzet van Schiermonnikoog is daarbij om de handhavingstaken meer te richten op: Kwaliteit van de fysieke leefomgeving is een Daadwerkelijke risico’s; breed begrip. Een goede leefkwaliteit is volgens Situaties waar de regels slecht worden nageleefd. Schiermonnikoog dat bewoners, ondernemers
Op basis hiervan heeft de gemeente keuzes gemaakt in taken die een hogere prioriteit hebben en dus ook intensiever worden uitgevoerd dan taken met een lagere prioriteit. De gemeente kiest daarbij voor een pragmatische aanpak. Specifieke speerpunten van de handhaving op Schiermonnikoog zijn: Veiligheid; Illegaal gebruik van woningen en bijgebouwen voor de recreatie; Bouwen conform de vergunning; Geen toename van de milieubelasting.
en gebruikers van de openbare ruimte hun leefomgeving als herkenbaar, prettig, schoon en aantrekkelijk ervaren, zodat ze er graag wonen, werken en verblijven. Onder een goede kwaliteit van de handhaving verstaat
Schiermonnikoog
een
reeks
van
activiteiten die aantoonbaar, op elkaar volgend en in samenhang met elkaar worden uitgevoerd én zijn ingebed in de organisatie en zijn gebaseerd op inzichtelijke keuzen, teneinde gestelde
doelen
te
realiseren
en
verantwoorden. Verder wil Schiermonnikoog de effectiviteit van de handhaving verbeteren door de organisatie van de handhaving te optimaliseren. Belangrijke elementen hiervan zijn het verbeteren van de samenhang tussen de verschillende handhavingstaken, het opstellen van programma’s (waarin taken, verantwoordelijkheden en beschikbare middelen uitdrukkelijk worden vastgelegd) en het ontwikkelen van een monitoringssysteem waarin de inspanningen van de handhaving wordt gerelateerd aan de resultaten hiervan. Per handhavingstaak is, afhankelijk van de gestelde prioriteit, een specifiek meetbaar doel vastgelegd, met daarbij de manier (strategie) waarop de handhaving gaat plaatsvinden.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 10 -
te
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
3.2
Uitgangspunten handhaving Verantwoordelijkheid voor zowel de overheid als de burger/ ondernemer De gemeente Schiermonnikoog vindt dat zij als gemeente zelf een expliciete verantwoordelijkheid heeft in haar handhavingstaak, maar de gemeente vindt ook dat burgers en ondernemers er in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor zijn dat zij zich aan de regels houden. Dit uitgangspunt heeft alles te maken met de (veranderende) verhouding tussen overheid en de burger/ondernemer. In die verhouding wil de burger als regel vrijheid en een overheid op afstand. Echter, dezelfde overheid moet in een complexer wordende samenleving tegelijkertijd te allen tijde staan voor alle te behartigen belangen, zoals veiligheid. Bij een incident wordt immers meteen de blik naar de overheid gericht, inclusief het verwijt waarom niet alles kon worden voorkomen, zonder te bezien of niet de burger/ondernemer in eerste instantie de verantwoordelijkheid draagt. Tegelijkertijd is het helder dat van de overheid wordt verlangd dat actief toezicht wordt gehouden en tegen overtredingen wordt opgetreden. Het behoort tot de kerntaken van de overheid om bijvoorbeeld de veiligheid van de burgers zo goed mogelijk te waarborgen. Burgers moeten er op kunnen vertrouwen dat de overheid haar verantwoordelijkheid voor toezicht en handhaving neemt. Daarom is het van belang om de juiste balans te vinden op de schaal tussen twee uitersten: tussen zero-policy (niets doen) en een soort ‘politiestaat’, waarbij 24 uur per dag alle potentiële overtreders in beeld zijn. Beide uitersten zijn niet realistisch en zeker niet wenselijk. Het gekozen niveau is afgestemd op de gemeentelijke situatie op Schiermonnikoog (schaalgrootte, handhavingsproblematiek, de beschikbare middelen en de gemeentelijke organisatie). Eenduidige aanpak overtredingen Schiermonnikoog streeft voor alle handhavingstaken naar een eenduidige aanpak bij soortgelijke overtredingen. Deze aanpak is vastgelegd in een sanctiestrategie die voor alle handhavingstaken van toepassing is (zie hoofdstuk 5). Daarnaast wordt de werkwijze vastgelegd in protocollen en werkinstructies (hiermee start de gemeente met de milieutaken, waarvoor in 2004 deze protocollen en werkinstructies worden opgesteld). Scheiding vergunningverlening en handhaving Voor de milieutaken is de scheiding tussen vergunningverlening en handhaving reeds gerealiseerd (de controles worden uitgevoerd door de regiodienst, de MAD). Voor de andere handhavingstaken is die scheiding er nog niet. Voor het bouwtoezicht gaat Schiermonnikoog ook invulling geven aan een scheiding tussen de vergunningverlening en de handhaving. Met het oog op de personele capaciteit bij de afdeling BWT (één persoon) zal voor de grotere projecten een externe handhaver worden aangetrokken. Deze zal elke twee weken een ronde uitvoeren, waarbij de grotere projecten worden gecontroleerd. Geen achterstanden in de uitvoering van de uitvoeringsprogramma’s Momenteel zijn er geen significante achterstanden meer. In het afgelopen jaar (2004) zijn verschillende projecten in gang gezet om de aanwezige achterstanden in te halen. Deze verlopen volgens de opgestelde planning. Voorbeelden hiervan zijn de milieuhandhaving, het illegaal gebruik van woningen en bijgebouwen en de verlening van de gebruiksvergunningen voor logiesgebouwen. Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 11 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Het is van belang om de ingezette lijn voort te zetten en de handhaving nog verder te verbeteren en op het bereikte niveau te houden. Schiermonnikoog kiest daarbij voor een projectmatige aanpak waarbij zonodig extra inzet nodig is. Bij langdurige ziekte of vacatures wordt tijdelijke vervanging ingezet. Opstellen rapportage en publicatie van de resultaten van de handhaving Op basis van een te ontwikkelen monitoringssysteem zal Schiermonnikoog jaarlijks een rapportage opstellen, waarin is weergegeven: de geleverde inspanningen (tijd, controles, handhavingsacties), de geconstateerde overtredingen en de resultaten van de handhaving. Voor milieu gebeurt dit al. Dit monitoringssysteem zal eenvoudig en pragmatisch van opzet zijn, maar is wel noodzakelijk om te beoordelen of de gestelde ambities en doelen worden bereikt. Vanaf 2005 wordt deze rapportage jaarlijks door het bestuur vastgesteld en worden de resultaten gepubliceerd in de lokale media. Daarnaast verschijnen tussentijds publicaties over specifieke handhavingsthema’s of acties. Hierdoor ontstaat meer duidelijkheid bij de inwoners/ ondernemers. Uitvoeren handhaafbaarheidstoets verleende vergunningen Een adequate handhaving begint bij de vergunningverlening. Onderdeel van het opstellen van milieu-, bouw- en gebruiksvergunningen is (vanaf 1 januari 2005) een toets, of de gestelde voorschriften handhaafbaar zijn. Toezicht op basis van risico’s en naleefgedrag Bij het vaststellen van de wijze van toezicht is niet alleen het risico bepalend, maar ook de wijze waarop de voorgeschreven eisen worden nageleefd. De beschikbare personele capaciteit komt daarmee te liggen bij situaties met de grootste risico’s, én waarbij de regels slecht worden nageleefd. Hierbij maken we onderscheid in een viertal mogelijkheden: 1. Een hoog risico en een goed naleefgedrag; 2. Een hoog risico en een slecht naleefgedrag; 3. Een laag risico en een goed naleefgedrag; 4. Een laag risico en een slecht naleefgedrag. Het ligt voor de hand dat de gemeente de beschikbare capaciteit het meest richt op situaties met een hoog risico en een slecht naleefgedrag. Voorbeelden hiervan zijn: Een horecaonderneming waar wekelijks veel mensen komen, die de regels van de gebruiksvergunning niet naleeft; Een constructief risicovol bouwwerk, dat wordt gebouwd door een niet gecertificeerd bouwbedrijf die bij eerdere bouwwerken ook niet al de regels naleefde; Een bedrijf met een opslag van gevaarlijke stoffen, waarbij uit de eerder uitgevoerde controles blijkt dat de vergunning niet goed wordt nageleefd; Een niet optimaal georganiseerd evenement waar veel mensen komen; Een jarenlang geconstateerd slecht naleefgedrag. Uitgangspunt hierbij is dat niet alle taken kunnen worden uitgevoerd, en dat de gemeente keuzes moet maken. Dit betekent eveneens dat bepaalde activiteiten met een laag risico en een hoog naleefgedrag minder structureel en minder intensief of nauwelijks actief worden gecontroleerd.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 12 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
4
PRIORITERING Zoals in hoofdstuk 3 is weergegeven is het handhavingsbeleid van Schiermonnikoog er niet op gericht om alle handhavingstaken even intensief uit te voeren. Daarom is het nodig om keuzes te maken en op basis daarvan prioriteiten te stellen. Deze prioriteiten vormen een belangrijk hulpmiddel voor de inzet Een lage prioriteit betekent niet dat een van de beschikbare capaciteit voor de uitvoering van de taak niet uitgevoerd gaat worden. Het gaat handhaving. immers om wettelijke taken die een Indeling op basis van risico’s en praktijk De prioriteiten zijn vastgesteld op basis van de risicomatrix en de probleemanalyse. De risico’s zijn gecombineerd met de praktijkervaring van de gemeente met betrekking tot de kans op een overtreding en het geconstateerde naleefgedrag. Aan de hand van de hieruit voortvloeiende risicogetallen is een prioritering vastgesteld. In de tabellen 4.1 t/m 4.3 staat per taakveld een overzicht van de handhavingsprioriteiten. Deze zijn gebaseerd op een risicoanalyse (zie bijlage 1) en de vorig jaar uitgevoerde probleemanalyse2. Tabel 4.1 Milieu Hoge prioriteit Controleren van inrichtingen Milieuaspecten APV
Gemiddelde prioriteit Afvalscheiding bedrijven en particulieren Toezicht bodemvervuiling, incl. BOOT Bouwstoffenbesluit (Grond en overige bouwstoffen) Kapverordening
Tabel 4.2 Ruimtelijke Ordening en Bouw- en woningtoezicht Hoge prioriteit Gemiddelde prioriteit Toezicht naleving Toezicht aanlegvergunningen bestemmingsplannen (o.a. Toezicht illegale bouw/ gebruiksbepalingen) bestaande bouw (verpaupering) Huisvestingswet/ Toezicht verleende verordening (Gebruik van bouwvergunningen (klein, woningen) middelgroot en grotere) Toezicht openlucht recreatie (campings, tenten)
2
gemeente dient uit te voeren. Wel kan een lage prioriteit tot gevolg hebben dat een bepaalde taak minder intensief
wordt
uitgevoerd, bijvoorbeeld met name op basis van meldingen of klachten. In hoofdstuk
12
(deel
3)
is
handhavingstaak zowel een specifieke doelstelling als de aanpak opgenomen.
Lage prioriteit Toezicht geluidsverordening horeca Toezicht Natuurbeschermingswet.
Lage prioriteit Controle Monumentenwet Toezicht op sloopvergunningen
Rapportage NN-RM20030834, d.d. 5 januari 2004
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
per
10 februari 2005, versie 3
- 13 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Tabel 4.3 Veiligheid en overige aspecten van de Algemene Plaatselijke Verordening Hoge prioriteit Gemiddelde prioriteit Lage prioriteit Toezicht Voorwerpen op of aan de Optochten en evenementen gebruiksvergunningen openbare weg, opslag, etc. Reclamebeleid Rook- en stookverbod in Parkeren Vergunningen gebruik grond bossen en natuurgebieden Overige APV-taken Kampvuren
Er moet flexibel worden omgegaan met de prioritering ten einde te kunnen reageren op dat wat zich voordoet binnen de gemeente. Jaarlijks moet opnieuw worden beoordeeld of de prioriteiten nog juist zijn gesteld.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 14 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
5
STRATEGIE In dit hoofdstuk wordt aangegeven op welke wijze Schiermonnikoog de naleving van de gestelde handhavingsdoelen wil bewerkstelligen. Ten aanzien van de milieuhandhaving beschikt Schiermonnikoog reeds over een handhavingsstrategie, die onverminderd van kracht blijft. Deze strategie is vastgelegd in het ‘Fries draaiboek handhaving milieuwetgeving’ dat door de handhavingspartners is vastgesteld. De onderhavige strategie geldt voor alle handhavingstaken in het kader van de fysieke leefomgeving (inclusief milieu). Waar nodig wordt verwezen naar het draaiboek. In hoofdstuk 12 (deel 3) wordt per thema ook concreet ingegaan op de toezichtstrategie. Handhaving kan worden gerealiseerd via verschillende strategieën. In de eerste plaats kan via preventieve handhaving bevorderd worden dat de regels worden nageleefd. Ontbreekt de vrijwillige naleving van de regels dan zal de gemeente overgaan naar een strategie waarbij de hiërarchische structuur overheid - bedrijf duidelijk vorm krijgt. Deze verhouding komt tot uiting in de volgende strategieën die elkaar opvolgen: 1. Voorlichting 2. Toezicht 3. Sanctie 4. Gedogen
5.1
Voorlichting Schiermonnikoog probeert in eerste instantie via voorlichting te bereiken dat overtredingen die kunnen ontstaan uit een gebrek aan informatie en kennis worden voorkomen. Burgers en bedrijven worden actief geïnformeerd door de gemeente over het handhavingsbeleidsplan, mogelijke subsidies, etcetera. Middels gerichte communicatie (voorlichting, brochures, huisaan-huis bladen, website) wordt naleving van de regels bevorderd.
5.2
Toezicht Door het regelmatig uitvoeren van controles wordt onderzocht of de wet- en regelgeving wordt nageleefd. Wanneer controles met regelmaat worden uitgevoerd zal dit leiden tot een betere naleving vanwege de relatief grote ‘pakkans’. Toezicht gebeurt aan de hand van reguliere of incidentele controles. In hoofdstuk 12 staat aangegeven welke reguliere en thematische bezoeken worden uitgevoerd. Naast het bezoek ter plaatse wordt hieronder ook de beoordeling van opgevraagde of toegezonden documenten en rapporten verstaan (inclusief auditrapporten of milieuverklaringen). Verder worden incidentele bezoeken uitgevoerd naar aanleiding van klachten, meldingen of incidenten. Kernpunten van het toezicht op Schiermonnikoog zijn: - de controle op naleving van de voorschriften - duidelijke communicatie en voorlichting richting de vergunninghouder - schriftelijke rapportage van de bevindingen - eventuele vervolgstappen.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 15 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Zowel bij de routinematige controlebezoeken als bij controlebezoeken in het kader van prioriteiten of projecten wordt aandacht besteedt aan milieukwaliteitsnormen. Gebruik wordt gemaakt van informatie die door het bedrijf ter beschikking gesteld wordt. Indien nodig zal ook eigen onderzoek uitgevoerd kunnen worden. Objectiviteit wordt nagestreefd door gebruikmaking van algemeen erkende meet en/of onderzoeksmethodieken. Via een goed toezicht op regelgeving kan naleving op vrijwillige basis (naleefgedrag) worden bevorderd. 5.3
Sancties Als preventieve handhaving niet leidt tot het gewenste naleefgedrag zullen andere maatregelen nodig zijn. Wanneer legalisatie niet mogelijk is, is repressie op zijn plaats. De gemeente heeft dan de beschikking over de volgende repressieve instrumenten: Bestuursrechtelijk o bestuursdwang o dwangsom o bestuurlijke boete o intrekken van een vergunning Strafrechtelijk o proces verbaal (verwijzen naar kernvoorschriften) Privaatrechtelijk o schadevergoeding o kort geding Het strafrechtelijke- en bestuursrechtelijke handhavingstraject kunnen naast elkaar gebruikt worden (tweesporenbeleid). Het strafrecht wordt dan gebruikt om te straffen. Terwijl het bestuurlijke traject tot doel heeft de overtreding te beëindigen en de schade ongedaan te maken. In gevallen waarin door derden schade is toegebracht aan gemeentelijke werken kan de gemeente door middel van een civielrechtelijke procedure deze schade verhalen op de veroorzakers. In tegenstelling tot de andere handhavingsinstrumenten is dit instrument primair gericht op het verhalen van geleden schade. Hierbij moet worden opgemerkt dat privaatrechtelijke handhaving in beginsel niet kan samengaan met bestuursrechtelijke handhaving. Bij het toepassen van bestuursrechtelijke handhaving kiest de gemeente, waar mogelijk, voor het opleggen van een dwangsom. In die gevallen, waarin sprake is van onveilige situaties die snel beëindigd moeten worden en de hoogte van de dwangsom onvoldoende effect heeft, wordt bestuursdwang toegepast. Stappenplan Het bestuursrechtelijk en strafrechtelijk sanctioneren is voor handhaving van milieuwetgeving in het ‘Fries Draaiboek Handhaving Milieuwetgeving’ vastgelegd (zie bijlage 2). Dit draaiboek geldt voor Schiermonnikoog en de politie en het Openbaar Ministerie en is –voor wat betreft milieuhandhaving- onderdeel van de sanctiestrategie van Schiermonnikoog. In het draaiboek is een op elkaar afgestemd bestuursrechtelijk – strafrechtelijk optreden geregeld tegen overtreding van gestelde milieunormen. Verder zijn hierin passende reacties op overtredingen vastgelegd en welke actie moet plaatsvinden bij voortduring van een overtreding. Voor handhaving van de Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 16 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
wettelijke taken op het gebied van BWT, RO, APV en Veiligheid (gebruiksvergunningen), geldt de hierna aangegeven basisaanpak voor het bestuursrechtelijk en strafrechtelijk optreden bij overtredingen. Ja
Overtreding met acuut
Na eerste bezoek directe toepassing van bestuursdwang. Geen begunstigingstermijn, afschrift aan relevante
gevaar?
partners en eventueel een PV en een voorlopige maatregel.
Nee Ja Legaliseerbaar?
Bestuurlijke
reactie
vergunningaanvraag
sturen: of
een
een
melding,
een
gedoogbeschikking.
Eventueel strafrechtelijk optreden.
Na eerste bezoek een bestuurlijke waarschuwing met Nee
hersteltermijn. Afschrift aan relevante partners en een PV laten opmaken. Ja
Na tweede bezoek een handhavingsbeschikking met begunstigingstermijn. Afschrift naar relevante partners.
Overtreding
Ja
kernbepaling?
-
Niet doelbewust
-
Lijkt incident
-
Omvang gering
Na eerste bezoek brief met hersteltermijn. Na tweede bezoek bestuurlijke waarschuwing met hersteltermijn.
Nee
Afschrift
aan
relevante
partners,
flankerende brief (tenzij PV is opgemaakt) en afschrift
Nee
van deze brief aan bevoegd gezag. Na
derde
bezoek:
handhavingsbeschikking
met
begunstigingstermijn. Afschrift aan relevante partners en een PV.
In deze basisaanpak zijn naast de bestuursrechtelijke eveneens de strafrechtelijke maatregelen in de verschillende stappen opgenomen. Schiermonnikoog bepaalt in overleg met de politie/OM per geval of een strafrechtelijke sanctie gewenst is. Daarvoor moet onder andere beoordeeld worden of strafrechtelijk optreden doeltreffender, effectiever en sneller is dan bestuursrechtelijk handhaven is, dan wel het bestuursrechtelijke spoor niet frustreert. Overtreding van kernbepalingen In het schema is aangegeven dat overtredingen van de kernbepalingen een strakker handhavingsregime kennen dan andere overtredingen. Voor milieuovertredingen zijn deze kernbepalingen vastgelegd in een zogenaamde tafel van 7. Dit betreft de volgende overtredingen: 1. Het ontbreken van de benodigde milieuvergunning 2. De opslag en het transport van gevaarlijke (afval)stoffen in strijd met de regeling of vergunning (bijv. bestrijdingsmiddelen, gevaarlijke stoffen, asbest); 3. Het onjuist verwijderen (en registreren) van gevaarlijke en/of bedrijfsafvalstoffen, zoals bijvoorbeeld het verbranden en het verwijderen van afval; Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 17 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
4. Het niet treffen van voorgeschreven bodembeschermende voorzieningen; 5. Het lozen van afvalwater in strijd met de wettelijk gestelde normen; 6. Het niet naleven van de geluidsvoorschriften (bijvoorbeeld op basis van horecametingen) en de voorschriften met betrekking tot geur/lucht; 7. Het niet naleven van de veiligheidsvoorschriften; Voor de andere handhavingstaken (BWT, RO, APV, gebruiksvergunning) wordt deze lijst aangevuld met de volgende overtredingen: 8. Het ontbreken van de benodigde vergunningen en/of ontheffingen; 9. Het onherstelbaar aantasten van archeologische, cultuurhistorische en landschappelijke waarden; 10. Het niet naleven van voorschriften met betrekking tot de openbare orde en/of veiligheid. Termijnen en zwaarte van sancties Bij het opleggen van bestuursrechtelijke sancties zal in de beschikking extra aandacht worden gegeven aan de te stellen termijn voor het opheffen van de geconstateerde overtredingen en aan de zwaarte van sancties daarvoor. Hiervoor is door de gemeente Schiermonnikoog een protocol opgesteld. Overtredingen door andere overheden of eigen overheid De handhaving van voor een andere overheid of een onderdeel van de eigen organisatie geldende voorschriften is voor de gemeente Schiermonnikoog niet anders dan voor haar burgers. Belangrijk hierbij is democratische controle en transparantie, ook indien er bestuurlijke en/of juridische complicaties ontstaan. Bij een overtreding van een kernbepaling door een gemeentelijke dienst of een aan de gemeente gelieerde instelling wordt de portefeuillehouder hiervan schriftelijk in kennis gesteld. De afhandeling is vervolgens zodanig dat deze openstaat voor democratische controle. 5.4
Gedogen Uitgangspunt is dat de wetgeving dient te worden gehandhaafd. Het gedogen van overtredingen kan slechts in uitzonderingssituaties acceptabel zijn. Gedogen is aanvaardbaar: Absoluut onacceptabel is het stilzwijgend of passief 1. Slechts in uitzonderingsgevallen’ gedogen. De illegale situatie is in dit geval aan geen 2. Mits beperkt in omvang en tijd enkele regel of voorschrift gebonden, hetgeen uit een oogpunt van de bescherming van de fysieke Gedogen dient leefomgeving maar met name ook uit een oogpunt van 3. Expliciet (schriftelijk) en in een concreet derden (bescherming) onaanvaardbaar is. geval na zorgvuldige kenbare belangenafweging plaats te vinden, Gedogen wordt dus niet alleen slechts in een beperkt alsmede aantal gevallen toelaatbaar geacht, te weten in 4. Aan controle te zijn onderworpen. overmachts- en overgangssituaties, het moet ook uitdrukkelijk, in de vorm van een gedoogbeschikking, geschieden. Aan de gedoogbeschikking dienen voorschriften te worden verbonden die de schade aan het milieu zoveel mogelijk beperken. Voorts dient in de gedoogbeschikking een termijn te zijn opgenomen; deze termijn moet zo kort mogelijk zijn.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 18 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Een gedoogbeschikking moet evenals andere beschikkingen ten minste voldoen aan de minimale eisen van de Awb. Schiermonnikoog onderschrijft het al bestaande landelijk beleidskader gedogen. Dit landelijk gedoogkader is op het milieurecht gebaseerd. Het is wenselijk dat voor de andere thema’s (RO, BWT, Openbare Orde en Veiligheid) ook een gedoogkader wordt gehanteerd. Schiermonnikoog zal ten aanzien van deze thema’s ook het landelijke gedoogkader hanteren. In bijlage 3 zijn de documenten uit het landelijk beleidskader samengevat. Landelijk beleidskader gedogen Het landelijke beleid is neergelegd in verschillende stukken. De eerste visie is uitgewerkt in een brief van de ministers van VROM en Verkeer en Waterstaat aan de Tweede Kamer onder de naam ‘Gezamenlijk beleidskader inzake het terugdringen van het gedogen van milieuovertredingen’ (TK 1991-1992, nr 22 343). Daarnaast wordt tot het landelijk beleid de nota ‘Grenzen aan gedogen’ (TK 1996-1997, nr 25 085) gerekend. Deze nota is op 31 oktober 1996 door de toenmalige Minister van Justitie namens het kabinet aangeboden aan de Tweede Kamer. Ziet het ‘Gezamenlijk beleidskader’ specifiek op het gedogen in het milieurecht, de nota ‘Grenzen aan gedogen’ heeft een ruimere insteek en beperkt zich niet tot het milieurecht.
5.5
Ketenbeheer In deze paragraaf zijn afspraken opgenomen over afstemming in die gevallen waarbij verschillende handhavingsorganisaties na elkaar bevoegd zijn. Het betreft vooral milieuonderwerpen met ketenaspecten, zoals afvalstoffen, bouwstoffen, grondstromen, milieugevaarlijke stoffen etc. Grondstromen en vuurwerk Het toezicht op de keten grondstromen is binnen de gemeentegrenzen vooral een taak van de gemeente en wanneer het werk in verbinding staat met oppervlaktewater, ook van het waterschap. Omdat bij veel werken echter sprake is van gemeentegrensoverstijgende grondtransporten, vervullen ook andere overheden een belangrijke rol bij het toezicht. Dit zijn in eerste instantie het Seph Fryslân en eventueel de provincie Fryslân, de VROM-Inspectie, de Inspectie V en W en de douane. Het toezicht op de keten van vuurwerk wordt gecoördineerd door de provincie. Daarnaast vervullen ook de gemeente en de VROM-Inspectie een toezichthoudende rol in deze keten. Werkwijze bij ketenhandhaving bij constatering overtreding Wanneer meerdere organisaties na elkaar handhavingsbevoegd zijn kan gesproken worden over ketenbeheer. Voor een aantal toezichtstrajecten (zoals ten aanzien van grondstromen en vuurwerk), zijn Handhavings Uitvoerings Methoden opgesteld. In dergelijke gevallen wordt de van toepassing zijnde HUM gehanteerd. Indien in de HUM geen afspraken rondom informatieuitwisseling staan opgenomen of de betreffende keten kent (nog) geen HUM, worden de onderstaande methoden van informatie-uitwisseling toegepast. Indien de gemeente Schiermonnikoog een overtreding constateert waarbij het vermoeden of de zekerheid bestaat dat in de handhavingsketen ook andere organisaties bevoegd (kunnen) worden, draagt zij er zorg voor dat die andere instanties tijdig geïnformeerd worden. Ook als de gemeente niet meer handhavingsbevoegd is, stelt zij de instantie die handhavingsbevoegd is geworden hiervan op de hoogte. Tussen de partijen vindt afstemming en informatie uitwisseling plaats. Ook moet rekening gehouden worden met de doorzendplicht (2:3 Awb). Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 19 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Als de gemeente Schiermonnikoog de overtreding heeft geconstateerd neemt zij contact op met de organisatie die daarna handhavingsbevoegd is. Gezamenlijk wordt een te volgen aanpak afgesproken. In onderling overleg wordt één van de organisaties aangewezen om het betreffende geval in projectmatige aanpak te trekken (projecttrekker). Tegelijkertijd worden door de deelnemende partijen onderzoek gedaan naar de juridische kaders die betrekking hebben op deze casus. Indien er onenigheid bestaat over de te volgen aanpak of het juridische kader wordt externe expertise aangetrokken of wordt een externe begeleider aangetrokken. Na beëindiging van het ketenproject vindt een evaluatie plaats. Indien de gemeente Schiermonnikoog is aangewezen om het project te trekken zorgt zij ook voor de evaluatie. Uitgangspunt is de afgesproken aanpak en het vastgelegde juridische kader. De evaluatie wordt schriftelijk vastgelegd en ter informatie aan het Seph Fryslân gestuurd. Verder zorgt de gemeente Schiermonnikoog er voor dat van elke casus een dossier wordt aangemaakt waarin de casusbeschrijving, de afgesproken aanpak, het juridische kader én de evaluatie worden opgenomen. Ook worden in deze dossiers namen van contactpersonen opgenomen. Dit dossier kan dienen als informatiebron voor (mogelijk) gelijksoortige gevallen op een later tijdstip. Als onduidelijkheid bestaat over de vraag welke instantie de handhavingsbevoegdheid moet toepassen vindt overleg plaats tussen vertegenwoordigers van de in aanmerking komende instanties. Komen deze instanties er niet uit, dan wordt de geschillenregeling op grond van de bestuursovereenkomst toegepast. Instanties dienen in gezamenlijk overleg het probleem op te lossen en / of de situatie strafrechtelijk aan te pakken. De wijze waarop wordt omgegaan met operationele handhavingsinformatie, informatie over ketentransacties en sturings- en verantwoordingsinformatie wordt vastgelegd in een protocol “Ketenhandhaving”.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 20 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
6
NAAR EEN CYCLISCHE EN PROGRAMMATISCHE UITVOERING Het handhavingsbeleidsplan staat niet op zichzelf. Het beleidsplan maakt onderdeel uit van de zogenoemde handhavingsbeleidscirkel of -cyclus, die in feite de kern vormt van het kwaliteitstraject. De beleidscirkel is dan ook de basis van de kwaliteitsborging,
6.1
Wat wordt onder kwaliteitsborging verstaan? In de landelijke kwaliteitscriteria van de milieuhandhaving staat het volgende over kwaliteitsborging: De handhavingsorganisatie handelt op grond van een systematiek van interne borging (beschrijving, toetsing en verbetering) van de wijze waarop handhavers de werkzaamheden uitvoeren. De systematiek van kwaliteitsborging omvat ten minste: Een procesbeschrijving van de wijze waarop handhavers de werkzaamheden dienen uit te voeren; Een toetsingswijze voor borging van de uitvoering van de procesbeschrijvingen; Verbeteringsmechanismen waarmee bijstelling van procesbeschrijvingen mogelijk wordt gemaakt. Daarnaast valt (onder andere) te denken aan: Het aanwijzen van een kwaliteitscoördinator/toepassen officieel kwaliteitszorgsysteem; Externe toetsing van de procesbeschrijvingen; Certificering van de procesbeschrijvingen.
6.2
Wat te doen? Voor de gemeente Schiermonnikoog wordt de kwaliteitsborging conform het verbeterplan als volgt ingevoerd: 1. Opstellen systeembeschrijving via nader te bepalen kwaliteitssystematiek (continue verbetering: hoe gaat plan-do-check-act-cyclus er uitzien); 2. Opstellen protocollen en instructies en vastleggen regelmatige toetsing hiervan; 3. Structurele voortgangsbewaking; 4. Voorlichtingsbijeenkomst (focus op: uitleg systeembeschrijving en nut verbetertraject) met de betrokkenen medewerkers. 1. Opstellen systematiek Plan-Do-Check-Act/systeembeschrijving In deze systematiek moet aangegeven worden hoe de gemeente de kwaliteitscirkel opzet en uitvoert. Duidelijk hierin moet worden hoe de verschillende verbeteracties en kwaliteitscriteria met elkaar samenhangen. Te denken valt aan de volgende opzet: Handhaving zal systematisch en cyclisch gaan plaatsvinden via de beleidscyclus en inbedding in de begrotingscyclus. Het systematisch doorlopen van deze cirkels zorgt ervoor dat de handhaving steeds verder wordt verbeterd. Via het afdelings-/organisatieplan en milieuprogramma worden de beleids- en de begrotingscyclus aan elkaar verbonden. In de volgende figuur zijn de verschillende elementen weergegeven: Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 21 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Beleidscyclus
Probleemanalyse
Handhavings plan
Monitoring & Evaluatie
Afdelingsplan en milieuprogramma Uitvoering Begroting MARAP
Begrotingscyclus Rekening en
Perspectiefnotitie
verslag
Ten aanzien van de onderdelen uit de beleidscyclus uit bovenstaande figuur (van probleemanalyse naar evaluatie) het volgende. De probleemanalyse is reeds opgesteld en wordt eens in de 5 jaar geactualiseerd. Deze vormt de basis voor de doelen en prioritering van het handhavingsbeleid (vastgelegd in het handhavingsplan). Het handhavingsbeleidsplan bevat uitgangspunten, prioriteiten doelen en de strategie. Het beleidsplan wordt eens in de vijf jaar vastgesteld door de raad. Het opstellen gebeurt onder verantwoordelijkheid van de coördinator VROM. In het afdelings-/organisatieplan worden de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden vastgelegd, incl. de aansturing, voortgangsbewaking en samenwerking. Daarnaast bevat het afdelingsplan een overzicht van de benodigde kwaliteit voor de handhaving, de benodigde ondersteunende zaken (bijv. meet- en registratiesystemen) en de beschikbare financiële middelen. Het afdelingsplan wordt jaarlijks vastgesteld door het MT. Het opstellen van het afdelingsplan vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de coördinator VROM. Het handhavingsuitvoeringsprogramma bevat een vertaling van de handhavingsstrategie in concrete handhavingsacties, met daarbij de benodigde tijdsbesteding, de uitvoerende functionaris en de benodigde middelen. Dit programma is opgenomen in het milieuprogramma en wordt jaarlijks geactualiseerd.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 22 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
De feitelijke uitvoering van de handhavingstaken vindt plaats op basis van het milieubeleidsprogramma het afdelingsplan en aan de hand van de handhavingsprotocollen. De uitvoering wordt gemonitord en geëvalueerd door de kwaliteitscoördinator. De werkwijze van monitoring en evaluatie is vastgelegd in het afdelingsplan en het uitvoeringsprogramma. Er wordt onder andere gekeken naar de ontwikkeling van het naleefgedrag en in hoeverre doelen zijn behaald. Tevens wordt beoordeeld of de problemen zijn verminderd, of nog steeds de juiste prioriteiten worden gesteld en of het handhavingsbeleid en de handhavingstrategieën (nog) doelmatig en effectief zijn. De kwaliteitscoördinator brengt verslag uit van de handhavingsprestaties aan het college die de evaluatie vaststelt. Elk jaar rapporteert het college van B&W de evaluatie aan de gemeenteraad. Indien nodig worden op basis van de evaluatie aanpassingen gedaan in het beleidsplan, het uitvoeringsprogramma en het afdelingsplan. 2. Opstellen verklaring van bestuur en MT Via een verklaring (korte tekst) kan het belang van een goede kwaliteit van de handhaving (en wat wordt daar onder verstaan3) worden onderschreven. Hierin wordt tevens opgenomen dat wordt voldaan aan de kwaliteitscriteria en dat via een beleids- en begrotingscyclus naar continue verbetering van de handhavingskwaliteit wordt gestreefd. Tot slot moet worden aangegeven dat hiervoor de benodigde middelen beschikbaar worden gesteld. Dit onderdeel kan worden gecombineerd met punt 1, zoals hiervoor beschreven. 3. Opstellen procesbeschrijvingen/protocollen In deze procedures wordt beschreven hoe de handhavers de werkzaamheden dienen uit te voeren. Deze worden reeds opgezet in kader van een andere verbeteractie uit de verbeterplannen. 4. Toetsing en aanpassing van procesbeschrijvingen Er moet worden vastgelegd hoe, hoe vaak en door wie de procesbeschrijvingen worden getoetst en aangepast. Zie voor een mogelijke opzet tekstvoorbeeld 2. Tekstvoorbeeld 1. De procesbeschrijvingen worden jaarlijks getoetst op actualiteit, volledigheid en adequaatheid. De coördinator VROM vraagt aan de betrokken medewerkers (toezichthouders, juristen, coördinatoren) of er op basis van praktijkgevallen aanpassingen wenselijk zijn. Tevens worden de omliggende gemeenten en de landelijke professionaliseringssite op nieuwe ontwikkelingen geraadpleegd. Samen met de betrokken handhavers worden de procesbeschrijvingen, indien nodig, aangepast. Hiervoor is de coördinator VROM verantwoordelijk.
3
Mogelijke definitie van een goede kwaliteit van de handhaving: een reeks van activiteiten die aantoonbaar, op elkaar volgend en in samenhang met elkaar worden uitgevoerd én zijn ingebed in de organisatie en zijn gebaseerd op inzichtelijke keuzen, teneinde gestelde doelen te realiseren en te verantwoorden. Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 23 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
5. Opzet monitoring In de uitvoeringsprogramma’s wordt vastgelegd op welke wijze de monitoring gaat plaats vinden en welke indicatoren worden gebruikt (zie ook H.12). Dit zal een eenvoudige systematiek zijn, waarbij in ieder geval de volgende gegevens worden bijgehouden per handhavingstaak: geplande controles per jaar, aantal uitvoerde controles per jaar, de tijdsbesteding, aantal klachten, aantal overtredingen, soort overtreding, aantal hercontroles, aantal voorwaarschuwingen, aantal gevallen van bestuursrechtelijke optreden en/of toepassen strafrecht.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 24 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
DEEL 2 - HET ORGANISATIEPLAN
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 25 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
7
TAKEN, VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN Teneinde de milieuhandhavingstaken op een adequaat niveau uit te kunnen voeren, moet duidelijk zijn welke taken door welke medewerker worden uitgevoerd. Een overzicht van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden per functie geeft hier inzicht in. In onderstaand organogram zijn de bij handhaving betrokken onderdelen van de organisatie aangegeven: Gemeentesecretaris
Afdeling VROM Coördinator/ Plaatsvervangend secretaris
Milieu
Ruimtelijke Ordening
Bouw en woningtoezicht
APV
Figuur 10.1 Organisatieschema Schiermonnikoog
Binnen de afdeling VROM hebben de volgende medewerkers taken met betrekking tot de handhaving. 1. Gemeentesecretaris; 2. Coördinator VROM (plaatsvervangend secretaris); 3. Toezichthouder; 4. Beleidsmedewerker; 5. Juridisch medewerker; 6. Administratieve ondersteuning. Hieronder volgt per medewerker een beschrijving van de specifieke (handhavings)taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Naast de uitvoering komt hierin ook de aansturing en voortgangsbewaking aan bod. 1. Gemeentesecretaris De gemeentesecretaris geeft leiding aan alle afdelingen binnen de gemeente. De afdeling VROM is hier een onderdeel van. Onderdeel hiervan zijn de jaarlijkse gesprekken met hen (afwisselend een beoordelings- en een functioneringsgesprek). Daarbij is het sectorhoofd
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 26 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
verantwoordelijk voor adequate functieprofielen, het functieboek, het opleidingsplan, financiën, ondersteunende voorzieningen, etc. In de vastgestelde functieprofielen van de betrokken medewerkers is handhaving één van de onderdelen, evenals in de jaarlijkse functioneringsgesprekken. 2. Coördinator VROM De coördinator VROM is verantwoordelijk voor de dagelijkse uitvoering van de taken van de afdeling VROM. De coördinator geeft aansturing inzake de handhaving en is verantwoordelijk voor de voortgangsbewaking. Ook de handhaving van de APV valt onder de coördinator VROM. Tevens is hij secretaris van het lokaal handhavingsoverleg. De coördinator VROM rapporteert via de gemeentesecretaris aan het college van B&W over de handhavingsvoornemens en de handhavingsresultaten. Hij is verantwoordelijk voor zowel de interne afstemming (binnen de afdeling VROM, maar ook met andere afdelingen) als de externe afstemming (zoals politie, brandweer, waterschap en de provincie). Ten slotte is de coördinator VROM verantwoordelijk voor het bewaken van de kwaliteit van de handhaving 3. Toezichthouder VROM Er zijn bij de gemeente Schiermonnikoog meerdere medewerkers belast met het toezicht. Daarnaast worden de milieucontroles van de inrichtingen uitgevoerd door de MAD. De toezichthouder is verantwoordelijk voor de uitvoering van het toezicht/controles, inclusief de voorbereiding, verslaglegging en de registratie van de gegevens (bijv. invoer van gegevens in het registratiesysteem), en het advies aan B&W. De toezichthouder heeft geen opsporingsbevoegdheid (de gemeente beschikt niet over Bijzondere opsporingsambtenaren), wat betekent dat hij geen proces verbaal mag geven. Indien nodig wordt hiervoor ondersteuning verleend door de politie. Het toezicht op de naleving van de gebruiksvoorschriften in het kader van de brandveiligheid berust bij de brandweer. De toezichthouders stellen de handhavingsbrieven op, totdat er sprake is van vooraankondiging van dwangsom. In dat geval gaat het initiatief over naar de juridische medewerker). De handhaving van de APV gebeurt met name op basis van klachten en meldingen. In de meeste gevallen verloopt de melding via de politie. Na overleg met de politie vindt officieel toezicht door de gemeente plaats. Het door de politie uitgegeven proces verbaal is als controlerapport bruikbaar. De wens bestaat om de handhavingstaken van de politie te verruimen door het toezicht en het bestuursrechtelijk optreden beide door de politie uit te laten voeren. De handhaving van de APV-taken zou dan in zijn geheel door de politie worden uitgevoerd. Hierover zullen in het LMO afspraken met de politie worden gemaakt. De conceptbrieven waarin handhavingacties worden aangekondigd worden in de wekelijkse vergadering van het college van burgemeester en wethouders behandeld. Hiervan wordt slechts afgeweken indien er sprake is van een acuut dreigend risico.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 27 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Milieuadviesdienst De MAD voert milieucontroles uit bij alle inrichtingen en rapporteert hierover aan het college van burgemeester en wethouders. Tevens worden door de MAD conceptbrieven opgesteld. De conceptbrieven worden aan de orde gesteld in de vergadering van het college van B&W en daarna verzonden. Bij complexe gevallen vindt ruggespraak plaats met een jurist. Het voornemen bestaat om de controlebrieven van de MAD rechtstreeks naar de vergunninghouder te sturen, met een afschrift naar de gemeente. Hiervoor zal een mandaatbesluit moeten worden genomen.
4. Beleidsmedewerker De beleidsmedewerker VROM is verantwoordelijk voor de vertaling van de wet- en regelgeving en van het rijks- en provinciaal beleid naar de gemeentelijke situatie op Schiermonnikoog. Daarnaast ondersteunt de beleidsmedewerker de toezichthouder en maakt deze specifiek beleid op basis van de resultaten van de handhaving op Schiermonnikoog en/of specifieke handhavingsthema’s die binnen de gemeente actueel zijn. Jaarlijks maakt de beleidsmedewerker het milieuprogramma en doet de beleidsmedewerker indien nodig voorstellen voor de bijstelling van het handhavingsplan. Tot slot vertegenwoordigt de beleidsmedewerker de gemeente bij externe overleggen over de milieuhandhaving. 5. Juridisch medewerker Er is 1 dag in de week een juridisch medewerker beschikbaar ter ondersteuning van alle VROM taken. Deze medewerker adviseert de toezichthouder bij de reguliere werkzaamheden, en is belast met het handhavingstraject vanaf de aanschrijving tot bestuursdwang (incl. correspondentie, advisering B&W). Hij/zij werkt op basis van uitgewerkte protocollen. 6. Administratief-juridisch medewerker De administratief-juridisch medewerker voert het gehele handhavingtraject uit op basis van de ontwikkelde protocollen.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 28 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
8
UITVOERING EN SAMENWERKING Er is een aantal organisatorische condities met betrekking tot de handhaving waaraan de gemeente invulling moet geven om te voldoen aan de kwaliteitscriteria. Dit heeft betrekking op de uitvoering van de handhaving, organisatorische maatregelen en interne en externe communicatie. De gemeente is momenteel bezig met het opstellen van een notitie over hoe het gemeentelijke apparaat momenteel functioneert, en welke taken de gemeente zelfstandig zou moeten kunnen uitvoeren. Hierin komen onder meer zaken als samenwerking met de andere eilanden aan bod.
8.1
Uitvoering Vanaf 1 januari 2005 gaat Schiermonnikoog volgens de handhavingsnotitie ‘Handhaving op een adequaat niveau’ werken. Scheiding vergunningverlening en handhaving Onderdeel van de kwaliteitscriteria van het ministerie van VROM is een scheiding tussen vergunningverlening en handhaving minimaal op persoonsniveau. Deze verplichting is alleen van toepassing voor de milieuhandhaving, vanaf 1 januari 2005. Dit houdt in dat een handhaver geen vergunningverlening in zijn takenpakket mag hebben en een vergunningverlener (dus) geen handhaving. Bij Milieu is dit gerealiseerd, aangezien bij de MAD, die de milieucontroles uitvoert, deze scheiding is doorgevoerd. Bij de andere VROM-handhavingstaken is een scheiding wel wenselijk, maar momenteel nog niet realiseerbaar vanwege de beperkte omvang van de organisatie. Het ligt voor de hand dat deze scheiding ook voor taken op het gebied van bouwzaken verplicht zal worden. In dat geval zullen de controles op de bouw worden uitbesteed. Roulatiesysteem Een ander onderdeel van de kwaliteitscriteria is het hebben van een roulatiesysteem, waarbij met name de toezichthouders van Milieu na een bepaalde tijd wisselen van bedrijvenbestand. In de gemeente Schiermonnikoog wordt dit voor Milieu door de MAD geregeld. Bij de andere handhavingstaken wordt nog geen roulatiesysteem gehanteerd (niet realiseerbaar vanwege de beperkte omvang van de organisatie). Opvang bij capaciteitstekort Als gevolg van ziekte, vakantie, langdurig verlof, verandering van functie of het vertrek van een medewerker kan tijdelijk een tekort ontstaan aan personele capaciteit Als dit een korte periode betreft (tot een maand) kan dit binnen de afdeling worden opgevangen. Indien de periode langer wordt, is er een structurele vervanging noodzakelijk. In de begroting wordt een algemene post voor ondersteuning opgenomen waarvan gebruik kan worden gemaakt.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 29 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Bereikbaarheidsregeling De gemeente is tijdens de kantooruren bereikbaar voor iedereen. Bij calamiteiten buiten de kantooruren is de politie altijd bereikbaar. De politie kan desgewenst de gemeente inschakelen als dat nodig is. Daartoe zijn afspraken gemaakt in het kader van de rampenbestrijding. Voor calamiteiten in de Waddenzee of de Noordzee is de Centrale meldpost Waddenzee op Terschelling 24 uur per dag bereikbaar. Voor calamiteiten op het gebied van milieu kan ook het algemene milieualarmnummer worden gebeld. Uitbesteding De controle van de milieuvergunningen is volledig uitbesteed aan het MAD. Hierbij worden voorwaarden gesteld (bijvoorbeeld functiescheiding en roulatie van de toezichthouders over de inrichtingen) waardoor de uitgevoerde taken voldoen aan de kwaliteitscriteria. Voor de aanvang van ieder kalenderjaar vindt overleg plaats over de te controleren bedrijven. In principe wordt daarbij de planning aangehouden zoals deze in het milieuprogramma voor het betreffende jaar is vermeld. Middels mandatering wordt de MAD aangewezen als gerechtigd toezichthouder namens de gemeente Schiermonnikoog. 8.2
Interne afstemming en samenwerking De handhaving valt primair onder de bestuurlijke verantwoordelijkheid van de burgemeester. Afstemming over de handhaving met de overige portefeuillehouders vindt plaats in de wekelijkse vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders. Tijdens het beleidsteamoverleg (bestaande uit de gemeentesecretaris, beleidsmedewerker financiën, de raadsgriffier, de coördinator VROM en de beleidsmedewerker VROM) vindt afstemming plaats over wie welke taken uitvoert. Verder is er om de twee weken een overleg met de coördinator VROM, de beleidsmedewerker BWT en de beleidsmedewerker Milieu. Tijdens dit overleg worden de handhavingstrajecten en andere actuele zaken met betrekking tot handhaving besproken.
8.3
Externe afstemming en samenwerking Ten behoeve van afstemming met een groot aantal externe partijen wordt het lokaal handhavingoverleg georganiseerd (1x per kwartaal) Hieraan nemen de gemeente (burgemeester), politie, Rijkswaterstaat, Natuurmonumenten en het Wetterskip deel. Op afroep worden bij specifieke onderwerpen deskundigen uitgenodigd, bijvoorbeeld bureau brandpreventie of BWT. Verder worden, indien nodig, bijeenkomsten georganiseerd met het lokale bedrijfsleven (SOV, ondernemersverbond van Schiermonnikoog). Hierbij wordt een doelgroepenbenadering gehanteerd (bijvoorbeeld door horeca of logiesbedrijven uit te nodigen met betrekking tot specifieke handhavingsthema’s). Daarnaast vindt regionaal handhavingsoverleg plaats met de provincie en soms het rijk. Het MAD koppelt de resultaten van deze overleggen terug met de gemeente.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 30 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
9
PERSONELE CAPACITEIT VAN DE HANDHAVING In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de capaciteit per sector en van de totale capaciteit ten aanzien van de handhavingstaken. Bij de berekening van de formatieplaats (fte) in §9.2 is uitgegaan van netto 1396 uren op jaarbasis per functie. Bij de afdeling grondzaken wordt rekening gehouden met een uurloon van € 76 per uur. Dit bedrag is inclusief de opslag voor overhead (excl. overhead is het uurloon € 51). De kosten van de uitbesteding zijn bepaald op basis van de bestaande uurlonen die worden gehanteerd.
9.1
Capaciteit per taakveld In de volgende tabellen staat per beleidsveld een overzicht van de taken, de prestatie, de uitvoerende en de benodigde tijd (door of namens de afdeling Vrom). Tabel 9.1 Taken en uren taakveld Milieu
Taak Controleren van inrichtingen Toezicht geluidsverordening horeca Ondersteuning bij handhaving APV: milieuaspecten Toezicht op afvalscheiding bedrijven en particulieren Handhaving natuurbeschermingswet: Waddenzee en nationaal park Toezicht bodemvervuiling, incl. BOOT Toezicht bouwstoffenbesluit Toezicht kapverordening
Prestatie Controle 22 bedrijven
Uitvoerende MAD
Uren per jaar 200 uur
Controle 5 ontheffingen
Beleidsmedewerker Vrom
10 uur
Controle 3 evenementen
Politie
6 uur
Controle 10 bedrijven en 20 particulieren (door politie of onderdeel van regulier werk) Gemeente heeft een signaalfunctie, onderdeel van regulier werk
Toezichthouders Vrom
10 uur
Politie
10 uur
Onderdeel regulier werk (controles bedrijven en bouwtoezicht) Controle 2 meldingen
Toezichthouders Vrom
6 uur
Toezichthouders Vrom
6 uur
Controle incl advisering 10 kapvergunningen
Toezichthouders Vrom
20 uur
Administratief juridische ondersteuning Totaal
Ondersteuning bij bestuursrechtelijk optreden
Externe jurist
25 uur
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
293 uur
10 februari 2005, versie 3
- 31 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Tabel 9.2 Taken en uren taakveld BWT/RO
Taak Toezicht naleving bestemmingsplannen
Uitvoerende Toezichthouders Vrom (Extern) Toezichthouders Vrom (Extern)
Uren per jaar 160 uur
Toezichthouders Vrom
8 uur
10 gevallen per jaar
Toezichthouders Vrom
40 uur
175 controles
Toezichthouder Vrom
225 uur
Toezichthouders Vrom (Extern) Toezichthouders Vrom
24 uur
Toezicht op sloopvergunningen
Onderdeel van regulier werk + 5 specifieke controles Onderdeel van regulier werk + 2 specifieke controles Onderdeel van regulier werk + 5 specifieke controles
Toezichthouders Vrom
24 uur
Administratief juridische ondersteuning
Ondersteuning bij bestuursrechtelijk optreden
Externe jurist
100 uur
Huisvestingswet/ verordening
Toezicht aanlegvergunningen Toezicht illegale bouw en overige bestaande bouw Toezicht verleende bouwvergunningen Toezicht openlucht recreatie Controle monumentenwet
Prestatie - 20 gevallen per jaar - controle 50 bouwvergunningen (gebruik), incl.aanschrijvingen Zie toezicht naleving bestemmingsplannen. De noodzakelijke handhavingscapaciteit zal op basis van het nog te ontwikkelen beleid over het gebruik van woonruimtes (verhuur aan gasten) in aanvulling op dit handhavingsplan worden vastgesteld. Controle 2 vergunningen
Totaal
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
160 uur
4 uur
745 uur
10 februari 2005, versie 3
- 32 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Tabel 9.3 Taken en uren taakveld Veiligheid
Taak Toezicht gebruiksvergunningen Toezicht rook- en stookverbod en kampvuren (APV) Toezicht voorwerpen op of aan de openbare weg, opslag, illegaal parkeren, etc Optochten en kleine evenementen
Prestatie 15 controles per jaar
Uitvoerende Toezichthouders Vrom
Uren per jaar 35 uur
Gemeente heeft een signaleringsfunctie + 3 gevallen per jaar Regulier werk + 5 gevallen per jaar
Politie
6 uur
Politie
24 uur
Regulier werk + 5 gevallen per jaar
Politie
24 uur
Overige APV-taken
Zoals reclame, D&H en bijzondere wetten: 40 gevallen Ondersteuning bij bestuursrechtelijk optreden
Toezichthouders Vrom (Extern)
80 uur
Externe jurist
80 uur
Ondersteuning bij bestuursrechtelijk optreden
Externe jurist
25 uur
Administratief juridische ondersteuning bij gebruiksvergunningen Administratief juridische ondersteuning bij overige veiligheidszaken Totaal
274 uur
Tabel 9.4 Taken en uren overige taakvelden
Taak Juridische ondersteuning voor alle handhavingstaken Coördinatie + Lokaal handhavingsoverleg (4 x per jaar) Regionaal Milieuhandhavingsoverleg Opstellen/actueel houden beleid, planningen, programma’s en jaarverslag, incl. advisering Monitoring Klachtenafhandeling, incl. registratie RO-procedures bij de rechtbank (ca. 3 per jaar)
Uitvoerende Externe jurist
Uren per jaar 160 uur
Coördinator Vrom
64 uur
Beleidsmedewerker Vrom Beleidsmedewerker Vrom
32 uur 120 uur
Beleidsmedewerker Vrom Toezichthouders Vrom Externe jurist Beleidsmedewerker Vrom
20 uur 30 uur 210 uur 96 uur
Opstellen afdelingsplan
Coördinator VROM
64 uur
Totaal
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
796 uur
10 februari 2005, versie 3
- 33 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
9.2
Totale capaciteit voor handhaving Onderstaande tabel geeft de totale benodigde personele capaciteit voor handhaving weer. Tabel 9.5 Totale benodigde capaciteit handhaving
Intern toezicht Toezichthouders Vrom Beleidsmedewerker Vrom Coördinator Vrom Subtotaal Extern toezicht Uitbesteding MAD Politie Externe toezichthouders Algemeen juridische ondersteuning Administratief juridische ondersteuning Juridische ondersteuning beroepszaken Totaal
Uren
Fte
Tarief
Kosten
408 278 128 814
0,29 0,20 0,09 0.58
76 76 76
31.008 21.128 9.728 61.414
200 70 424 160 230 210 2108
0,14 0,05 0,30 0,11 0,16 0,15 1,51
60 0 40 100 50 150
12.000 0 16.960 16.000 11.500 31.500 149.824
In de begroting voor 2005 zijn in totaal 1.398 uren begroot. Dit is ongeveer 1 fte. Bij het uitvoeren van de handhavingstaken conform het in dit plan voorgestelde uitvoeringsprogramma ontstaat er dus een tekort van 0,5 fte. Hierbij moet worden opgemerkt dat: Er geen rekening is gehouden met de nog te maken beleidskeuzes ten aanzien van het gebruik van woonruimtes (Huisvestingswet/verordening). Dit beleid kan leiden tot een stijging van de benodigde handhavinsgcapaciteit en zal worden meegenomen in het bij het beleid horende uitvoeringsplan; Te maken beleidskeuzes nog invloed hebben op het benodigde toezicht; Dit overzicht exclusief de brandweertaken in het kader van veiligheid is. Deze staan vermeld in het Prevap; Er voor de toezichthoudende rol van de politie nog afspraken moeten worden gemaakt; Voor 2005 alleen de milieuhandhavingstaken verplicht conform het nieuwe handhavingsbeleid moeten worden uitgevoerd. Hiervoor is budget aanwezig. In de loop van 2005 bekeken wordt hoe met het tekort in uren bij de overige taakvelden wordt omgegaan.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 34 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
10
HANDHAVINGSKWALITEIT Om de kwaliteit van de handhaving te kunnen borgen is het noodzakelijk om een beeld te hebben van de benodigde kennis en ervaring van de betrokken medewerkers, gerelateerd aan de beschikbare kennis en ervaring. Ook wordt er aandacht geschonken aan opleidingsmogelijkheden. Voor wat betreft de controle van de inrichtingen is er een gemeenschappelijke regeling met de MAD. De MAD is hierbij verantwoordelijk voor de kwaliteit van de uitvoering van de controles. Bij de gemeente bestaat de kwaliteitsborging op dit punt uit de aanwezigheid van voldoende kennis en financiële middelen om dit proces aan te sturen.
10.1
Benodigde kennis en ervaring van de medewerkers In de volgende tabel staat een overzicht van zowel de benodigde als de beschikbare kennis en ervaring van de toezichthouders, de juridische medewerkers en de beleidsmedewerkers. Tabel 10.1 Functie, kennis en ervaring
Functie Toezichthouder Milieu
Toezichthouders Bouwen en Wonen Toezichthouder gebruiksvergunningen
Juridisch medewerker
Beleidsmedewerker Milieu
Beleidsmedewerker BWT/ RO
Benodigde kennis en ervaring Kennis: milieu opleiding of vergelijkbaar, HBO of MBO-niveau Ervaring: Minimaal 3 jaar Kennis: BWT 1 en 2 Ervaring: Minimaal 3 jaar Kennis: Functiegerichte opleiding op MBOniveau en het diploma onderbrandmeester of brandmeester Ervaring: minimaal 3 jaar Kennis: functiegerichte opleiding op WOniveau Ervaring: minimaal 3 jaar Kennis: Bestuursopleiding HBO of MBO met specialisatie Milieu Ervaring: minimaal 2 jaar (HBO) of minimaal 5 jaar (MBO) Kennis: Bestuursopleiding HBO of MBO met specialisatie RO Ervaring: minimaal 2 jaar (HBO) of minimaal 5 jaar (MBO)
Beschikbare kennis en ervaring De vereiste kennis en ervaring zijn aanwezig.
De vereiste kennis en ervaring zijn aanwezig. De vereiste kennis en ervaring zijn aanwezig.
De vereiste kennis en ervaring zijn aanwezig. De vereiste kennis en ervaring zijn aanwezig.
De vereiste kennis en ervaring zijn aanwezig.
De kwaliteit en ervaring van de medewerkers beschouwt de gemeente momenteel op niveau. Technische en juridische expertise wordt ingekocht, bijvoorbeeld ten aanzien van de milieucontroles van bedrijven, toezicht van de gebruiksvergunning, de juridische ondersteuning, specifieke bouwkundige kennis (bijv. sterkteberekeningen).
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 35 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
10.2
Persoonlijke ontwikkeling en opleiding Het opleidingsplan is opgenomen in het afdelingsplan. Hierin wordt aangegeven welke opleidingen voor het betreffende jaar zijn gepland. De keuze welke medewerkers welke cursus gaan volgen wordt naar aanleiding van interne overleggen gemaakt door het afdelingshoofd. Over het algemeen is er op de afdeling weinig tijd beschikbaar voor het volgen van opleidingen. Als gevolg hiervan wordt hier dan ook selectief mee omgegaan. Het afdelingsplan is per 1 april 2005 gereed. Ten slotte beschikt de afdeling over functiebeschrijvingen per functie. Hierin is handhaving specifiek onderdeel.
10.3
Handhaven en toezicht houden volgens werkinstructies en protocollen Voor de diverse handhavings- en toezichtstaken zijn voor de medewerkers werkinstructies en protocollen vastgesteld. Dit geeft ten eerste een duidelijk en uniform beeld hoe een controle moet worden uitgevoerd en welke procedure er moet worden gevolgd voor een handhavingsgeval. Daarnaast zorgen dergelijke instructies en procedures er voor dat wanneer een werknemer vertrekt uit de organisatie, de voorgenoemde kennis niet mee uit de organisatie verdwijnt. Nieuw personeel kan door deze instructies sneller worden ingewerkt.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 36 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
11
ONDERSTEUNENDE FACILITEITEN Naast een goede organisatie en voldoende menskracht met de juiste kennis en ervaring moet een handhavingsorganisatie beschikken over een aantal ondersteunende faciliteiten, zoals meetapparatuur en geautomatiseerde registratie- en planningsystemen. Dit hoofdstuk geeft hier voor de gemeente Schiermonnikoog meer inzicht in.
11.1
Apparatuur Meetapparatuur De gemeente beschikt over een geluidsmeter waarmee een indicatiemeting kan worden gedaan. De geluidsmeter wordt jaarlijks door de MAD geijkt. Verder beschikt de gemeente over voldoende middelen om hoogte en omvang van bouwwerken te meten. Metingen in het kader van het beoordelen van de bodemkwaliteit worden uitbesteed aan een extern bureau.
11.2
Registratiesystemen Milieu beschikt over goede registratiesoftware ten behoeve van de controle van inrichtingen. Het systeem dat BWT gebruikt voor de verwerking van bouwaanvragen wordt ook toegepast voor de handhavingstaken. In dit systeem worden de controlebezoeken bijgehouden. Elke 14 dagen wordt er een overzicht van de controles naar het college van B&W verzonden. Ook worden afwijkingen in de bouwactiviteiten gerapporteerd. Illegale bouw kan niet worden opgenomen in dit registratiesysteem. Hiervoor wordt een apart geautomatiseerd systeem opgezet.
11.3
Monitoring Aan de hand van de handhavingsnotitie start Schiermonnikoog met het monitoren van de handhavingsgegevens. De resultaten hiervan zullen worden vastgelegd en middels een (milieu) jaarverslag en MARAP’s worden teruggekoppeld. De monitoring bevat in ieder geval per jaar de geleverde inspanningen (tijd, controles en handhavingsacties), de geconstateerde overtredingen en de resultaten van de handhaving en ten slotte aantallen klachten, zodat de gestelde handhavingsdoelen te controleren zijn. De indicatoren zijn opgenomen in het deel 3 (het uitvoeringsgedeelte). Op basis hiervan kan de jaarlijkse rapportage aan de Raad worden opgesteld. Onderdeel van het opstarten van de monitoring is het verzamelen van informatie (aantallen controles, overtredingen en klachten per taak/thema) om de stand van zaken vast te leggen. Dit gebeurt vanaf 1 januari 2005. Vanaf 2006 kan daarna de doelstelling per handhavingstaak (zie deel 3) worden gemonitord. De stand van zaken op 1 januari 2006 geldt dan ook als ijkpunt voor de te realiseren afname van overtredingen en klachten.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 37 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
DEEL 3 - HET UITVOERINGSPROGRAMMA
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 38 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
12
DOELEN EN AANPAK PER TAAK Dit hoofdstuk bevat de specifieke handhavingsdoelen die de gemeente Schiermonnikoog wil bereiken met de handhaving en de strategie die zij daarvoor gaat hanteren. Deze doelen en strategie zijn In het kader van deze handhavingsnotitie opgesteld op basis van de in de voorgaande hoofdstukken zijn klachten en meldingen als volgt opgenomen ambities, uitgangspunten en prioriteiten. Dit gedefinieerd: resulteert per sector in een overzicht met hierin per thema Een klacht is een mondelinge of aangegeven wat de gemeente wil bereiken, zo concreet schriftelijke uiting van ontevredenheid van mogelijk uitgewerkt, en op welke wijze dit bereikt moet een burger, waarbij de gemeente specifiek worden. Bij de doelstellingen fungeert 2005 als verzocht wordt actie te ondernemen. referentiejaar. In 2005 zullen voor de verschillende taken Een melding is een mondelinge of dan ook alle relevante gegevens (aantallen overtredingen, schriftelijke mededeling van een burger (of klachten, etcetera) worden verzameld. Vanaf 1 januari medewerker) en is op te vatten als signaal 2006 kan dan worden getoetst of de doelstellingen ook richting de gemeente na een constatering. daadwerkelijk worden gehaald. De administratief De gemeente wordt hierbij niet specifiek juridische ondersteuning is niet per taak aangegeven, maar verzocht actie te ondernemen. is in de totaaloverzichten van § 9.1 verwerkt.
12.1
Milieu 1.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie
Controleren van inrichtingen (ca. 30 controles per jaar, incl. hercontroles) Hoog Beoogd effect: Vermindering risico’s voor veiligheid en gezondheid, geen afname van de huidige kwaliteit van de woon-, werk- en leefomgeving, geen ernstige aantasting van de natuur; Burgers en bedrijven nemen zelf pro-actief voldoende preventieve maatregelen. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal overtredingen; Geen toename van het aantal klachten. Structureel toezicht op basis van planning en controlefrequenties: Toezichtfrequentie op basis van vastgestelde categorie-indeling: o Cat 4: 1 x per jaar; o Cat 3: 1 x per 2 jaar; o Cat 2: 1 x per 5 jaar; o Cat 1: 1 x per 10 jaar. Voor 2005 staan 22 bedrijven op de planning om te worden gecontroleerd; Bij veranderingen van een bedrijf wordt deze het jaar daarop ingepland voor controle In deze indeling wordt een nuancering aangebracht aan de hand van de volgende vier punten: 1. categorie-indeling mede op basis resultaten uit de risicomatrix 2. het naleefgedrag bepaalt mede de bezoekfrequentie 3. een aantal inrichtingen wordt hoofdzakelijk thematisch in plaats van integraal
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 39 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
1.
Taak/thema
Tijd
2.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator Toezichtstrategie
Tijd
3.
Taak/thema Prioriteit Doel
Controleren van inrichtingen (ca. 30 controles per jaar, incl. hercontroles) gecontroleerd 4. categorie 1 inrichtingen worden op basis van klachten en meldingen en projectmatig gecontroleerd Een nadere toelichting hierop wordt gegeven in bijlage 1. Overig Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media, bijvoorbeeld bij verandering wetgeving voor specifieke branche; Toezicht notoire overtreders op basis van vastgestelde aanpak (waar van toepassing afstemming en samenwerking met andere taakvelden); Toezicht op basis van klachten en meldingen. Uitvoering door MAD, aansturing door beleidsmedewerker: 200 uur door de MAD.
Toezicht geluidsverordening horeca (ca. 5 ontheffingen per jaar) Laag Beoogd effect: Geen aantasting woon- en leefklimaat, bijvoorbeeld vanwege geluidsoverlast, illegale terrassen, verstoring openbare orde, etc.; Geen illegale activiteiten; alle ontheffingsplichtige activiteiten beschikken over een juiste ontheffing. Waarneembaar door naleefgedrag: Afname van het aantal klachten; Structureel toezicht Gezamenlijk met politie worden alle ontheffingen besproken, en wordt bepaald welke ontheffing gecontroleerd wordt, afhankelijk van de potentiële hinder en het verwachtte naleefgedrag. Overig Toezicht op basis van klachten en meldingen; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media. Uitvoering door beleidsmedewerker Vrom, gezamenlijk met politie: Tijdsraming: controles 5 ontheffingen (incl. klachten) x 2 uur (incl. administratieve afhandeling en overleg met politie) = 10 uur.
Milieuaspecten APV Hoog Beoogd effect: Veilig en ordelijk verloop van evenementen; Geen aantasting woon- en leefklimaat (bijv. verstoring openbare orde, overschrijding sluitingstijden, geluidsoverlast, drankverstrekking); Geen onaanvaardbare risico’s vanwege brandveiligheid, gebruiksveiligheid, constructieveiligheid; De activiteiten voldoen aan de milieueisen ten aanzien van geluid, lucht, geur en afval; Geen illegale activiteiten: alle vergunningplichtige evenementen beschikken over een adequate vergunning;
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 40 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
3.
Taak/thema
Milieuaspecten APV
Indicator
Toezichtstrategie
Tijd
4.
Taak/thema Prioriteit Doel Indicator
Toezichtstrategie
Tijd
Meer besef van de risico’s bij de organisatoren van evenementen (ca. 3 evenementen per jaar). Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal klachten; Geen toename aantal geconstateerde overtredingen. Toezicht evenementen: Combineren met toezicht tijdelijke gebruiksvergunningen en toezicht ontheffingen geluidsverordening; Gezamenlijk met politie en brandweer worden alle evenementen besproken, en wordt bepaald welk evenement gecontroleerd wordt, afhankelijk van de potentiële risico’s en het verwachtte naleefgedrag; Toezicht op basis van klachten en meldingen; Gericht voorlichting geven aan organisatoren van evenementen. Toezicht rijden met voertuigen op het strand, zwerfvuil, illegaal opslag van goederen op de openbare ruimte, parkeren, illegaal dumpen van afval: Toezicht op basis van klachten en meldingen; Toezicht in samenwerking tussen politie en gemeente: meenemen met dagelijkse werkzaamheden; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media; Lik op stuk-beleid: snel een Proces Verbaal (PV). Toezicht evenementen: uitvoering door politie: Tijdsraming: 3 controles per jaar x 2 uur = 6 uur. Toezicht rijden met voertuigen op het strand, zwerfvuil, illegaal opslag van goederen op de openbare ruimte, parkeren en illegaal dumpen van afval door toezichthouder ( uitsluitend signalerende functie) uitvoering door politie: Tijdsraming: onderdeel van regulier werk. Afvalscheiding afval bedrijven en particulieren Midden Beoogd effect: Gescheiden inzameling huishoudelijk afval en bedrijfsafval. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal constateringen dat inwoners en bedrijven hun huishoudelijk afval niet goed gescheiden hebben. Toezicht op basis van klachten en meldingen: steekproefsgewijs toezicht door medewerkers reinigingsdienst, m.b.v. ‘gele kaartsysteem’; Jaarlijkse actie Jiskefet: selectief worden ca. 5 bedrijven gecontroleerd (mede op basis van vermoedens, naleefgedrag). Uitvoering steekproefsgewijs toezicht door medewerkers reinigingsdienst; aansturing door beleidsmedewerker. Tijdsbesteding: onderdeel van regulier werk voor toezichthouders Vrom: 10 uur. Uitvoering Actie Jiskefet: door politie; aansturing door beleidsmedewerker.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 41 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
5.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie
Tijd
6.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie
Tijd
7.
Taak/thema Prioriteit Doel
Handhaving natuurbeschermingswet: Waddenzee en Nationaal park Hoog Beoogd effect: Behoud van de natuurwaarden; Voorkomen van verstoring en verontreiniging. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal overtredingen, vernielingen, verstoringen en klachten. Zie Draaiboek Waddenzee: gemeente heeft signaleringsfunctie. Toezicht Nationaal Park: afgesloten gebieden, zwerfvuil, illegale stort, illegaal kamperen, kampvuren, verkeer op het strand, aanspoelen gevaarlijke stoffen; gemeente heeft signaleringsfunctie: zie toezicht APV; voorlichting aan recreanten, gezamenlijk met Bezoekerscentrum. Uitvoering met name door de politie, Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat. De gemeente heeft een signaleringsfunctie. Tijdsbesteding: onderdeel van regulier werk Politie: 10 uur.
Toezicht bodemvervuiling, incl. BOOT Midden Beoogd effect: Geen verslechtering van de bodemkwaliteit; Bodemkwaliteit is beter bekend; Bedrijven nemen zelf pro-actief bodembeschermende maatregelen; Tanks met bodemgevaarlijke stoffen voldoen aan gestelde eisen; Sanering niet meer in gebruik zijnde tanks gebeurt cf. de hiervoor geldende wetgeving (BOOT); Toename bewustzijn risico’s bodemvervuiling. Waarneembaar door naleefgedrag: Op termijn minder gevallen van bodemverontreiniging; Minder milieugevaarlijke ondergrondse tanks. Toezicht op basis van klachten en meldingen: Toezicht bodem standaard onderdeel van reguliere milieu- en bouwcontroles; Preventie door goede voorlichting van inwoners en ondernemers; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media. Uitvoering met name onderdeel van regulier werk; aansturing door beleidsmedewerker: Tijdsbesteding: onderdeel van regulier werk toezichthouders Vrom: 6 uur. Toezicht Bouwstoffenbesluit (grond en overige bouwstoffen) Midden Beoogd effect: Voorkomen van verslechtering van de bodemkwaliteit vanwege nieuwe toepassing van grond en toepassing van bouwstoffen; Grondstromen in beeld; Toename bewustzijn risico’s van toepassing vervuilde grond; Geen illegaal gebruik van grond (altijd een melding in het kader van het
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 42 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Indicator
Toezichtstrategie
Tijd
8.
Taak/thema Prioriteit Doel Indicator
Toezichtstrategie Tijd
12.2
Bouwstoffenbesluit); Geen illegale toepassing van bouwstoffen. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal geconstateerde overtredingen; Toename van het aantal meldingen. Structureel toezicht bij alle meldingen Bouwstoffenbesluit (controle); verder toezicht op basis van klachten en meldingen: Toezicht Bouwstoffenbesluit meenemen bij bouw- en milieutoezicht, bijv. bij bouwwerken met grondverzet; Structureel toezicht op toepassing Bouwstoffenbesluit bij gemeentelijke werken; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media. Uitvoering door toezichthouders Vrom: Aantal meldingen/klachten: ca. 2 per jaar. Raming tijdsbesteding: 3 uur per melding, in totaal: 6 uur.
Kapverordening Midden Beoogd effect: Geen illegale kapactiviteiten. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal geconstateerde overtredingen; Geen kap zonder benodigde vergunning. Geen structureel toezicht: Toezicht op basis van klachten en meldingen. Uitvoering door toezichthouders Vrom: Aantal kapvergunningen: ca. 10 per jaar. Raming tijdsbesteding: 2 uur per controle (+ voorlichting), in totaal: 20 uur.
Ruimtelijke Ordening en BWT 1.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie
Toezicht naleving bestemmingsplannen (o.a. gebruiksbepalingen) Hoog Beoogd effect: Gebruik conform bestemmingsplan; Naleefgedrag verbeteren en voorkomen van overlast door afwijkingen van de bouwvergunning; Behoud woon- en leefkwaliteit; Gebruik conform bestemmingsplan: niet bouwen buiten het bouwblok en gebruik conform bestemming: geen andere functie. Waarneembaar door naleefgedrag : Afname aantal overtredingen; Afname aantal bijgebouwen die gebruikt worden voor illegale recreatieve doeleinden. Structureel toezicht, gecombineerd met toezicht verleende bouwvergunningen: Planmatige controle van bijgebouwen, bijvoorbeeld na 15 verleende
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 43 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
bouwvergunningen voor bijgebouwen eenmaal een controleronde houden; Bij controle alleen toets op plaats op de kavel conform situatietekening en uiterlijk conform eisen welstand. Overig Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media. Uitvoering door externe toezichthouder (planmatig). Raming tijdsbesteding: 20 gevallen van incorrecte naleving voorschriften per jaar + controle 50 bouwvergunningen op gebruik. Tijdsraming 2 x 160 = 320 uur.
Tijd
2.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie Tijd
3.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator Toezichtstrategie
Tijd
4.
Taak/thema Prioriteit Doel
Huisvestingswet/ verordening (gebruik van woningen) Hoog Beoogd effect: Gebruik conform huisvestingswet/ verordening; Woningen die recreatief gebruikt worden beschikken over een ontrekkingsvergunning. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen geconstateerde overtredingen (onttrekking van de woonbestemming door recreatief gebruik zonder vergunning) meer. Projectmatig toezicht: één keer per jaar worden alle meldingen gecontroleerd. Verder toezicht op basis van klachten en meldingen: Verbetering oog- en oorfunctie gemeentelijke medewerkers (opstellen instructie). Uitvoering wordt gecombineerd met het toezicht op de naleving van bestemmingsplannen: Tijdsbesteding maakt onderdeel uit van tijdsraming bij 1.
Toezicht aanlegvergunningen Midden Beoogd effect: In stand houden landschappelijke waarden; Geen vergunningplichtige activiteiten zonder vergunning. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal overtredingen. Geen structureel toezicht: Toezicht op basis van klachten en meldingen; Toezicht combineren met bouw- en milieutoezicht; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media. Uitvoering door toezichthouders Vrom; wordt gecombineerd met het toezicht op de bouwvergunningen. Tijdsbesteding: 2 aanlegvergunningen per jaar, in totaal 8 uur. Toezicht illegale bouw ( 10 gevallen per jaar) en overige bestaande bouw Midden Beoogd effect: Geen vergunningplichtige bouwactiviteiten zonder vergunning; Geen verpaupering woningvoorraad (achteruitgang leefomgeving); In beeld krijgen van het naleefgedrag ten aanzien van ‘verpaupering’ van woningen,
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 44 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Indicator Toezichtstrategie
Tijd
5.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator Toezichtstrategie
bijv. het aantal onbewoonbaar verklaarde woningen; op basis daarvan doel vast stellen. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal gevallen van illegale bouw. Geen structureel toezicht: Toezicht op basis van klachten en meldingen; Consequente aanpak op basis van sanctiestrategie; Toezicht bestaande bouw wordt expliciet meegenomen tijdens toezicht verleende bouwvergunningen; Verbetering samenwerking met politie; Projectmatig toezicht: elk jaar één of twee projecten, waarin een bepaald gebied of een bepaald thema (bijv. verpaupering) extra aandacht krijgt; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media, bijv. over de risico’s van illegale bouw. Uitvoering door toezichthouders Vrom; wordt gecombineerd met het toezicht op de bouwvergunningen. Tijdsraming: 10 gevallen per jaar, totaal: 40 uur. Toezicht verleende bouwvergunningen Midden Beoogd effect: Bouwen conform de eisen van het Bouwbesluit, m.b.t veiligheid (brandveiligheid, constructieveiligheid en gebruiksveiligheid), gezondheid en energie; Bouwen conform de eisen van de welstand; Bouwen conform de eisen van het bestemmingsplan; Burgers en bedrijven nemen zelf pro-actief voldoende preventieve maatregelen. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename aantal overtredingen. Structureel toezicht op de verleende bouwvergunningen: Totaal: 175 controles per jaar. Controlefrequentie afhankelijk van type bouwwerk: Klein bouwwerk (ca. 45 per jaar): kleine verbouwingen, bijgebouwen, renovaties: 2 x controle, bij aanvang en eindcontrole (na gereedmelding); Middelgroot bouwwerk (ca. 15 per jaar): nieuwbouw woningen, grotere renovaties: gemiddeld 5 x controle, bij uitzetten kavel, betonstorten, dak plaatsen, fundering storten, eindcontrole; Grotere bouwwerken (ca. 1 per jaar): bijv. hotels, gemiddeld 10 controles, bij uitzetten kavel, betonstorten, dak plaatsen, fundering storten, 5 overige controles tijdens de bouw, eindcontrole; Daadwerkelijke toezichtfrequentie mede op basis van daadwerkelijke risico’s en naleefgedrag, bijv.door: o Vastleggen van bedrijven/aannemers die altijd cf. de bouwvergunning bouwen of die altijd handhavingsproblemen veroorzaken, toezichtfrequentie daar op afstemmen; o Meer risico’s bij verbouw dan bij nieuwbouw; Bij toezicht toetsen: veiligheid (brandveiligheid, constructieveiligheid en gebruiksveiligheid), gezondheid, energie, welstand, bestemmingsplan.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 45 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
5.
Taak/thema
Tijd
6.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator Toezichtstrategie
Tijd
7.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator Toezichtstrategie
Toezicht verleende bouwvergunningen Overig Toezicht op basis van klachten en meldingen; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media; Speciale aandacht voor veiligheid: afstemmen/gezamenlijk toezicht bij bouwvergunningen met significante eisen t.a.v. brandpreventie, en/of bedrijven die een gebruiksvergunning nodig hebben; Verbetering kwaliteit verlenen bouwvergunningen: hoe beter de wijze van vergunningverlening, hoe ‘makkelijker’ de handhaving; Actualisatie bestemmingsplannen. Uitvoering door toezichthouders Vrom: Raming tijdsbesteding: 225 uur per jaar , voor 175 controles (zie bijlage 6 voor gedetailleerde tijdsraming). Toezicht openlucht recreatie (campings, tenten) Midden Beoogd effect: Recreatie/kampeerterreinen veroorzaken geen hinder, geen onhygiënische situaties en geen andere milieubelasting (bijv. afval); Recreatie/kampeerterreinen mogen zich niet ontwikkelen tot gebieden met woonfuncties; Geen illegale openluchtrecreatie; Vergunde openluchtrecreatie voldoen aan de gestelde regels. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal klachten. Toezicht niet structureel. Op basis van klachten en meldingen; Bouw- en milieutoezicht nemen tijdens hun werkzaamheden de belangrijkste aspecten hiervan mee; Voorlichting: incidenteel in lokale media; Uitvoering: door externe toezichthouder, i.s.m. politie: Wordt gecombineerd met het toezicht op de bouwvergunningen/bestemmingsplannen; Tijdsraming: onderdeel van regulier werk + 5 specifieke handhavingsgevallen: 24 uur. Controle monumentenwet Laag Beoogd effect: Bescherming van monumenten, geen achteruitgang in het aantal en de staat van onderhoud van de huidige monumenten; Geen verbouw of sloop zonder de benodigde vergunningen. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal geconstateerde overtredingen. Geen structureel toezicht: Toezicht op basis van klachten en meldingen;
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 46 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Tijd
8.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie
Tijd en geld
12.3
Wordt indien van toepassing meegenomen bij bouwtoezicht; Voorlichting: tijdens controlebezoeken. Uitvoering: door toezichthouders Vrom: Wordt gecombineerd met het toezicht op de bouwvergunningen/bestemmingsplannen; Tijdsraming: onderdeel van regulier werk + 2 specifieke handhavingsgevallen: 4 uur. Toezicht op sloopvergunningen Laag Beoogd effect: Veilig slopen; Legale, juiste wijze van opslag en afvoer van afvalstoffen: bijv. gescheiden inzameling en afvoer, juiste wijze van asbestverwijdering; Geen illegale sloop. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal klachten, het aantal geconstateerde overtredingen, en het aantal illegale sloopactiviteiten. Geen structureel toezicht: Toezicht op basis van klachten en meldingen; Toezicht combineren met toezicht verleende bouwvergunningen en met milieutoezicht; Verbetering afstemming met arbeidsinspectie (m.n. ten aanzien van asbestverwijdering); Bij vergunningverlening voorlichting geven over de voorschriften en risico’s; Voorlichting: tijdens controlebezoeken en incidenteel in de lokale media. Uitvoering door toezichthouders Vrom: Aantal sloopvergunningen: 5 per jaar; Wordt gecombineerd met het toezicht op de bouwvergunningen/bestemmingsplannen; Tijdsraming: onderdeel van regulier werk + 5 specifieke controles: 24 uur.
Veiligheid 1.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezicht gebruiksvergunningplichtige inrichtingen (permanente en tijdelijke, in totaal betreft het ca. 80 inrichtingen) Hoog Beoogd effect: Voldoende veiligheidsmaatregelen; Toename veiligheidsbewustzijn; Geen bijzondere en/of onbekende risico’s voor de omgeving door gebruiksvergunningplichtige activiteiten; Burgers en bedrijven nemen zelf pro-actief voldoende preventieve maatregelen. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal geconstateerde overtredingen.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 47 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
2.
Toezichtstrategie
Structureel toezicht op basis van planning en controlefrequenties in het Prevap: Toezichtfrequentie branchegewijs, op basis van vastgestelde categorie-indeling: o Categorie 1: 1 x per 6 maanden; o Categorie 2: 1 x per jaar; o Categorie 3: 1 x per jaar; o Categorie 4: 1 x per 2 jaar. De toezichtstrategie, verantwoordelijke medewerkers en benodigde tijd en geld zijn uitgewerkt in het Preventieactiviteitenplan (Prevap) 2002 – 2006.
Taak/thema
Toezicht rook- en stookverbod in bossen en natuurgebieden en toezicht op kampvuren Hoog Beoogd effect: Voorkomen brand in bossen en natuurgebieden; Geen brandgevaar vanwege illegale kampvuren. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename aantal branden; Geen toename aantal klachten en meldingen; Geen toename van het aantal meldingen van illegale kampvuren. Toezicht op basis van klachten en meldingen: Toezicht door met name de politie: wordt meegenomen bij hun structurele werkzaamheden; Gemeente: signaleringsfunctie (instructie voor alle gemeentelijke medewerkers); Voorlichting: in lokale media en tijdens het toezicht; Lik op stuk beleid: bij constatering gelijk een PV. Uitvoering met name door politie, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat. Gemeente heeft signaleringsfunctie: Tijdsbesteding: onderdeel van regulier werk; Tijdsraming: onderdeel van regulier werk + 3 specifieke handhavingsgevallen: 6 uur voor de Politie.
Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie
Tijd en geld
3.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie
Toezicht Voorwerpen op of aan de openbare weg, opslag, illegaal parkeren, etc. Midden Beoogd effect: Geen ongewenste obstakels en opslag langs openbare wegen; Geen overlast vanwege illegaal parkeren. Waarneembaar door naleefgedrag: Afname illegale plaatsing van voorwerpen langs openbare wegen; Afname van gevallen van illegale opslag; Geen toename van het aantal auto’s dat niet geparkeerd staat op de daarvoor bestemde plekken. Toezicht op basis van klachten en meldingen: Toezicht door met name de politie: wordt door hun meegenomen bij hun structurele werkzaamheden; Gemeente: signaleringsfunctie (instructie voor alle gemeentelijke medewerkers);
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 48 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Tijd en geld
4.
Taak/thema Prioriteit Doel
Indicator
Toezichtstrategie Tijd en geld
Voorlichting: in lokale media en tijdens het toezicht. Uitvoering met name door politie; gemeente heeft signaleringsfunctie: Tijdsbesteding: onderdeel van regulier werk + 5 specifieke handhavinggevallen: 24 uur voor de Politie. Optochten en kleine evenementen Laag Beoogd effect: Veilig en ordelijk verloop van evenementen; Geen aantasting woon- en leefklimaat (bijv. verstoring openbare orde, overschrijding sluitingstijden, geluidsoverlast, drankverstrekking); Geen onaanvaardbare risico’s vanwege brandveiligheid, gebruiksveiligheid, constructieveiligheid; De activiteiten voldoen aan de milieueisen ten aanzien van geluid, lucht, geur en afval; Geen illegale activiteiten: alle vergunningplichtige evenementen beschikken over een adequate vergunning; Meer besef van de risico’s bij de organisatoren van evenementen. Waarneembaar door naleefgedrag: Geen toename van het aantal klachten; Geen toename aantal geconstateerde overtredingen. Geen structureel toezicht: Toezicht op basis van klachten en meldingen; Verbetering oog- en oorfunctie gemeentelijke medewerkers. Uitvoering met name door politie: Tijdsbesteding: onderdeel van regulier werk + 5 evenementen: 24 uur voor de Politie.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
10 februari 2005, versie 3
- 49 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
COLOFON
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458 Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Bijdrage Projectleider Projectmanager Datum Naam/Paraaf
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
: : : : : : : : : :
Gemeente Schiermonnikoog Handhaving op een adequaat niveau W0667.01.001 50 pagina's Ronald Eenkhoorn Martin Klooster, Jeroen Smit Martin Klooster Gerard Schippers 10 februari 2005
10 februari 2005, versie 3
- 50 -
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
BIJLAGE 1
Nuancering ‘Klassieke’ categorie-indeling milieu
Voor de milieuhandhavingstaken is een specifieke risicomatrix ingevuld. Tabel I.1 Prioritering controle inrichtingen Prioriteit Hoog Prioriteit Gemiddeld Rioolwaterzuiveringsinstallatie Hotels en pensions Garages Agrarische bedrijven Restaurants en café’s (akkerbouw en melkrundvee)
Prioriteit Laag Detailhandel en ambachten Bouw- en installatiebedrijven Kantoren, openbare dienstverlening en nutsbedrijven Musea en scholen Sportaccommodaties Jachthaven Maneges Gemeentewerkplaats Vuurtoren Transportbedrijven
Aanpassingen van de ‘klassieke’ categorie-indeling Schiermonnikoog vindt de ‘klassieke’ categorie-indeling (uit het BUGM/VOGM4 tijdperk 1986 t/m 1997) een goede basis. Hierbij zijn de inrichtingen aan de hand van algemene risicoinschattingen in vier categorieën ingedeeld. Schiermonnikoog wil hier vier nuanceringen in aanbrengen: 1. categorie-indeling mede op basis resultaten uit de (milieu)risicomatrix 2. het naleefgedrag bepaalt mede de bezoekfrequentie 3. een aantal inrichtingen wordt hoofdzakelijk thematisch in plaats van integraal gecontroleerd 4. categorie 1 inrichtingen worden op basis van klachten en meldingen en op projectbasis gecontroleerd. Ad 1. Resultaten uit risicomatrix De huidige categorie-indeling van het inrichtingenbestand wordt vergeleken met de indeling naar prioriteit op basis van de risicomatrix (tabel I.1). De categorie-indeling van de inrichtingen blijft in principe gehandhaafd. Alleen de controlefrequentie wordt aangepast aan de hand van de prioritering op basis van de risicomatrix. Handhavingstaken met een hoge en gemiddelde prioriteit komen qua controlefrequentie in categorie 3 of 4. Taken met een lage prioriteit komen qua controlefrequentie in categorie 1 of 2. Inrichtingen die zich al in categorie 4 bevonden 4
BUGM: Bijdrageregeling Uitvoering Gemeentelijk Milieubeleid. VOGM: Vervolgbijdrageregeling Ontwikkeling Gemeentelijk Milieubeleid. Per 1 januari 1998 liep de rijksregeling VOGM af. Gemeenten zijn vanaf dat moment niet meer strikt gehouden aan de landelijk vastgestelde kengetallen en bezoekfrequentie.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 1
-1-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
behouden dezelfde controlefrequentie onafhankelijk van hun prioritering. Handhavingstaken met een hoge prioriteit kunnen maximaal tot categorie 3 worden ‘opgewaardeerd’. In tabel I.2 wordt dit geïllustreerd. Tabel I.2 Aanpassing controlefrequentie op basis van prioriteit Huidige Uitkomst risicomatrix Nieuwe controlefrequentie volgens: controlefrequentie volgens: Categorie 4 Hoog Categorie 4 Gemiddeld Categorie 4 Laag Categorie 4 Categorie 3 Hoog Categorie 3 Gemiddeld Categorie 3 Laag Categorie 2 Categorie 2 Hoog Categorie 3 Gemiddeld Categorie 3 Laag Categorie 2 Categorie 1 Hoog Categorie 3 Gemiddeld Categorie 3 Laag Categorie 1
Een lage prioriteit is beslist geen vrijbrief voor deze inrichtingen. Nadrukkelijk wil de gemeente stellen dat de taken die hierop betrekking hebben worden wel degelijk uitgevoerd, maar op basis van klachten en meldingen. Door de oog- en oorfunctie van de gemeentelijke medewerkers te verbeteren kunnen activiteiten die onder de lage prioriteit vallen toch op verantwoorde wijze worden gehandhaafd. Ad 2. Naleefgedrag Afhankelijk van de categorie waarin een inrichting valt wordt deze met een bepaalde frequentie bezocht. De daadwerkelijke controlefrequentie kan mede afhankelijk worden gemaakt van het naleefgedrag. Zodoende beloon je inrichtingen die goed hun best doen om te voldoen aan de gestelde eisen. Hierin worden 3 naleefcategorieën onderscheiden: 1. koplopers (inrichtingen die zich goed aan de vergunningvoorschriften houden en soms extra inspanningen, met betrekking tot milieuthema’s, plegen naast deze voorschriften) 2. middenmoters (inrichtingen die zich in principe goed aan de vergunningvoorschriften houden en slechts af en toe een kleine overtreding maken (op administratief niveau) zonder noemenswaardige gevolgen) 3. achterblijvers (inrichtingen die zich slecht aan de vergunningvoorschriften houden en ondanks waarschuwingen geen verbetering in het naleefgedrag vertonen) Bij de koplopers wordt de controlefrequentie verlaagd (bijvoorbeeld door niet eens in de 2 jaar maar eens in de 3 jaar te controleren), bij middenmoters blijft hij gelijk en bij achterblijvers wordt de controlefrequentie verhoogd (bijvoorbeeld in plaats van één controle, twee controles per jaar). Zo kan geconcentreerd worden op het toezicht op notoire overtreders, bijvoorbeeld op basis van vastgestelde aanpak (indien van toepassing afstemming en samenwerking met andere taakvelden). Zie voor een nadere uitwerking tabel I.3. Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 1
-2-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Tabel I.3 Aanpassing controlefrequentie op basis van naleefgedrag Koplopers Middenmoters Categorie 4 1 x per jaar 1 x per jaar Categorie 3 1 x per 3 jaar 1 x per 2 jaar Categorie 2 1 x per 6 jaar 1 x per 5 jaar Categorie 1 1 x per 10 jaar 1 x per 10 jaar 1
Achterblijvers 2 x per jaar1 1 x per jaar 1 x per 4 jaar 1 x per 10 jaar
Waar mogelijk wordt de eventuele hercontrole gebruikt als de extra controle
Ad. 3 Deels thematisch handhaven In beginsel worden de inrichtingen integraal gehandhaafd. Aan de hand van de resultaten uit de risicomatrix (effect op afvalstoffen, afvalwater, lucht, bodem, energie, geluid, geur, veiligheid en water) komen een aantal branches in aanmerking voor thematische handhaving. Dit betreft voor de gemeente Schiermonnikoog: Restaurants en café’s; Agrarische bedrijven. Thematische handhaving wil niet zeggen dat tijdens de controle de overige zaken worden genegeerd. Indien nodig zal wel degelijk op andere thema’s worden gehandhaafd. De focus tijdens het bezoek zal echter op één of twee thema’s liggen. Ad 4. Projectmatig handhaven De handhaving van categorie 1 vindt projectmatig plaats. Elk jaar wordt er een project georganiseerd. Hierbij krijgt een geselecteerd thema extra aandacht, bijvoorbeeld op basis van landelijk of provinciaal vastgestelde prioriteiten, veranderende wetgeving of jaarlijks terugkerende activiteiten. Gezorgd wordt dat alle categorie 1 bedrijven binnen 10 jaar worden gecontroleerd.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 1
-3-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
BIJLAGE 2
Fries draaiboek handhaving milieuwetgeving
Bevo egd gezag const ateert een overtreding
Kern bepaling Tafel van 7
Stappenplan Fries draaiboek handhaving mil ieuwetgeving, uitgewerkt per overtr eding - overtreding “provinciale” kernbepali ngen (T afel van 7)
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
Kern bepaling landeli jke lijst
Niet verder uitgewerkt, politie kan echter wel proces verbaal opmaken
Geen kern bepaling
Stappenplan Fries draaiboek handhaving milie uwetgeving, uitgewerkt per overtr eding - overtreding niet kernbepalingen
bijlage 2
-1-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Stappenplan Fries draaiboek handhaving milieuwetgeving, uitgewerkt per overtreding – overtreding “provinciale” kernbepalingen (Tafel van 7). Strafrechtelijk
Bestuursrechtelijk
Ter beoordeling aan politie In afstemming met bevoegd gezag
Ambtelijke aanmaning/bestuurlijke waarschuwing kopie naar politie
Overtreding kernbepaling Tafel van 7
Proces-verbaal Tenzij de overtreding niet doelbewust is begaan èn een kennelijk incident betreft èn - van een geringe omvang is.
S T A P 1
Strafrechtelijk Overleg tussen bevoegd gezag en politie of politie meegaat
Bestuursrechtelijk Eerste hercontrole
Overtreding?
Nee
Brief met bevindingen kopie naar politie
S T A P 2
Bestuurlijke vooraankondiging Dwangsom/ bestuursdwang kopie naar politie
Proces-verbaal In afstemming met bevoegd gezag
Ja
Ja
Strafrechtelijk Overleg tussen bevoegd gezag en politie of politie meegaat
Bestuursrechtelijk Tweede hercontrole
Overtreding?
Nee
Brief met Bevindingen kopie naar politie
S T A P 3
Ja Proces-verbaal In afstemming met bevoegd gezag
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
Ja
Beschikking Dwangsom/ bestuursdwang kopie naar politie
bijlage 2
-2-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
Stappenplan Fries draaiboek handhaving milieuwetgeving, uitgewerkt per overtreding - overtreding niet-kernbepalingen Strafrechtelijk
Bestuursrechtelijk
Geen process-verbaal, tenzij er sprake is Overtreding van: niet-kernbepaling directe aantasting of bedreiging van milieu en openbare gezondheid, geloofwaardigheid van de overheid, eerlijke concurrentie, overheidscontrole of een handelwijze die duidt op een calculerende of malafide instelling of aanmerkelijk besmettingsgevaar of overtreding op grote schaal, waarbij geen bestuurlijk bevoegd gezag doeltreffend kan optreden of International recht dwingt tot optreden en geen bestuurlijk bevoegd gezag doeltreffend kan optreden.
Strafrechtelijk
Ambtelijke Aanmaning/ bestuurlijke waarschuwing
S T A P 1
Bestuursrechtelijk Eerste hercontrole
Brief met bevindingen
Overtreding? Nee
Bestuurlijke vooraankondiging dwangsom/ bestuursdwang kopie naar politie
Ja
Strafrechtelijk Overleg tussen bevoegd gezag en politie of politie meegaat
Bestuursrechtelijk Tweede hercontrole
Nee Overtreding?
Ja In afstemming met bevoegd gezag
Proces-verbaal
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
SS TT AA PP 2 1
Ja
Brief met bevindingen
S T A P 3
Beschikking dwangsom/ bestuursdwang kopie naar politie
bijlage 2
-3-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
BIJLAGE 3
Samenvatting landelijk beleidskader gedogen
A. Uitgangspunt bij het gedogen in het milieurecht dient het uitzonderlijk karakter te zijn. Slechts in bepaalde gevallen mag er worden overgegaan tot gedogen. Tot deze gevallen worden in ieder geval gerekend: 1. overgangs- en/of overmachtssituaties 2. gevallen waarin een zwaarder wegend belang noopt tot het afzien van handhavend optreden. Met name een gerechtvaardigd beroep op een rechtsbeginsel kan in een dergelijk geval tot gedogen aanleiding geven. B Indien de situatie op bovenstaande gronden voor gedogen in aanmerking komt, dienen de volgende procedurele vereisten in acht te worden genomen: 1. Indien op de situatie van toepassing (met name bij overgangssituaties) dient aan het gedogen een ontvankelijke vergunningaanvraag ten grondslag te liggen. 2. Er kan alleen na een kenbare belangenafweging tot gedogen worden overgegaan. 3. In beginsel geschiedt het gedogen uitdrukkelijk en schriftelijk. 4. Het gedoogbesluit dient aan alle relevante vereisten uit de Algemene wet bestuursrecht te voldoen. Daarbij zal het bestuur met name de procedurele vereisten inzake het horen en de bekendmaking in acht moeten nemen. 5. De te gedogen activiteit dient regelmatig te worden gecontroleerd door de gedogende instantie. 6. Voorafgaand aan de te nemen beslissing dient de Inspectie milieuhygiëne in de gelegenheid te worden gesteld een adviserende reactie te geven op de concept-gedoogbeschikking. 7. Het Openbaar Ministerie dient op de hoogte te worden gebracht van de ontstane gedoogsituatie. Desgewenst (op instigatie van het Openbaar Ministerie) dient over de gedoogbeslissing te worden overlegd. 8. In de beschikking wordt aangegeven dat de gedoogde activiteit geheel voor eigen risico van de overtreder plaatsvindt. De beschikking dient te vermelden dat het de handhavingsbevoegdheden van andere organen dan het gedogende orgaan onverlet laat. C Naast de procedurele vereisten, is het zaak inhoudelijk een juiste beslissing te nemen. Daarbij gelden de volgende randvoorwaarden: 1. Waar nodig dient de gedoogbeschikking te worden voorzien van milieubeschermende voorwaarden. 2. Bij niet-naleving van de gedoogvoorwaarden zal tot naleving moeten worden gemaand. Indien dit niet het gewenste effect heeft, dient alsnog handhavend te worden opgetreden tegen de onderliggende overtreding. Daartoe zal allereerst de gedoogbeschikking moeten worden ingetrokken. 3. De situatie mag slechts tijdelijk worden gedoogd. Dit betekent dat er een concrete eindtermijn moet worden genoemd. De totale tijdspanne waarover wordt gedoogd, moet zo kort mogelijk moeten zijn. 4. De aan de beslissing ten grondslag liggende belangenafweging moet zorgvuldig zijn. 5. Ook de inhoudelijke vereisten die krachtens de Algemene wet bestuursrecht aan het gedogen kunnen worden gesteld, dienen in acht te worden genomen.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 3
-1-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
BIJLAGE 4
Overzicht kwaliteitscriteria
De gezamenlijke kwaliteitscriteria voor de milieuhandhaving zoals genoemd in het rapport “Doe je voordeel met het oordeel”5 zijn de volgende: 1. DOELEN EN CONDITIES CRITERIUM 1.1 Probleemanalyse De handhavingsorganisatie handelt op grond van een analyse van de milieuproblemen, de effecten van niet-naleving en de kansen op niet-naleving, teneinde sturing te kunnen geven aan haar handhavingsinspanningen. CRITERIUM 1.2 Prioriteitenstelling en meetbare doelstellingen De handhavingsorganisatie handelt op grond van een prioriteitenstelling van de handhavingstaak, die is uitgewerkt in een omschrijving van het doel van de handhaving per beleidsveld en in een vastlegging van concrete, meetbare handhavingsdoelen. CRITERIUM 1.3 Borging personele en financiële middelen De handhavingsorganisatie zorgt voor afstemming tussen de bestuurlijk vastgestelde handhavingsdoelen en inzet van de personele en financiële middelen en zorgt voor borging hiervan. CRITERIUM 1.4 Organisatorische condities De handhavingsorganisatie handelt op grond van een organisatorische opbouw en regelingen die nodig zijn om de gestelde handhavingsdoelen te kunnen bereiken 2. STRATEGIE EN WERKWIJZE CRITERIUM 2.1 Nalevingsstrategie De handhavingsorganisatie handelt op grond van een nalevingsstrategie, waarin is vastgelegd met welke instrumenten zij naleving wil bereiken en welke rol handhaving daarbinnen speelt. CRITERIUM 2.2 Toezichtstrategie De handhavingsorganisatie handelt op grond van een toezichtstrategie, waarin is vastgelegd welke vormen van toezicht worden onderscheiden en wat de basiswerkwijze daarbij is. CRITERIUM 2.3 Sanctiestrategie De handhavingsorganisatie handelt op grond van een sanctiestrategie, waarin de basisaanpak voor het bestuursrechtelijk en strafrechtelijk optreden bij overtredingen is vastgelegd. CRITERIUM 2.4 Gedoogstrategie De handhavingsorganisatie handelt op grond van een gedoogstrategie, waarin is vastgelegd in welke situaties en onder welke condities inzet van sancties tegenover overtreders tijdelijk achterwege kan blijven. CRITERIUM 2.5 Interne en externe afstemming
5
Kwaliteitscriteria; “Doe je voordeel met het oordeel”, Ministerie van VROM, ministerie van Verkeer en Waterstaat, Interprovinciaal Overleg (IPO), Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Unie van Waterschappen (UvW), 1 november 2002. Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 4
-1-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
De handhavingsorganisatie zorgt in de voorbereiding en uitvoering van haar handhavings-taken voor interne en externe afstemming. CRITERIUM 2.6 Protocollen en werkinstructies De handhavingsorganisatie handelt op grond van protocollen voor de voorbereiding en uitvoering van haar taken CRITERIUM 2.7 Protocollen voor communicatie, informatiebeheer en informatie-uitwisseling De handhavingsorganisatie handelt op grond van protocollen voor de communicatie, het informatiebeheer en de informatie-uitwisseling van toezichtresultaten, aangekondigde of opgelegde sancties en gedoogbesluiten. 3.
UITVOERING
CRITERIUM 3.1 Handhavingsuitvoeringsprogramma De handhavingsorganisatie handelt op grond van een handhavings(uitvoerings)programma dat vertaald is naar de interne organisatie. CRITERIUM 3.2 Omvang van de handhavingscapaciteit De handhavingsorganisatie beschikt over voldoende personele capaciteit, en/of financiële middelen voor het inhuren van capaciteit voor de uitvoering van de handhavingstaken CRITERIUM 3.3 Kwaliteit van de handhavingscapaciteit De handhavingsorganisatie beschikt over voldoende deskundigheid, en/of financiële middelen voor het inhuren van deskundigheid voor de uitvoering van de handhavingstaken en stimuleert de ontwikkeling van kennis en vaardigheden CRITERIUM 3.4 Uitvoeringsondersteunende voorzieningen De handhavingsorganisatie beschikt over voldoende kwantitatieve en kwalitatieve voorzieningen en hulpmiddelen die de taakuitvoering informatietechnisch, milieutechnisch, juridisch en administratief mogelijk maken. 4.
EVALUATIE
CRITERIUM 4.1 Kwaliteitsborging De handhavingsorganisatie handelt op grond van een systematiek van interne borging (beschrijving, toetsing en verbetering) van de wijze waarop handhavers de werkzaamheden uitvoeren. CRITERIUM 4.2 Monitoring De handhavingsorganisatie handelt op grond van een systematiek van monitoring van het handhavingsproces en de resultaten en effecten hiervan. CRITERIUM 4.3 Verantwoording van inzet, prestaties en resultaten De handhavingsorganisatie beschikt over een systematiek om intern en extern verantwoording af te leggen over het handhavingsproces en de resultaten en effecten hiervan CRITERIUM 4.4 Vergelijking en auditing De handhavingsorganisatie ontwikkelt een systematiek om inzet, organisatie en het resultaat van de handhaving extern te vergelijken, toetsen en beoordelen
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 4
-2-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
BIJLAGE 5
Overzicht te controleren bedrijven tot 2009
Het overzicht van de per jaar te controleren bedrijven is opgenomen in de bijlage van het Milieuprogramma.
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 5
-1-
DHV Ruimte en Mobiliteit BV
BIJLAGE 6 Categorie
Gedetailleerde tijdsraming controle bouwwerken Aantal
Omschrijving
Aantal controles per geval
Tijdsbesteding per controle inclusief rapportage
Raming aantal controles per jaar
Totaal aantal uren per jaar
Kleine bouwwerken
45
2
1
90
90
Middelgrote bouwwerken
15
Kleine verbouwingen, bijgebouwen, renovaties Nieuwbouwwoningen, grotere renovaties
5
1.5
75
115
Grote bouwwerken
1
Hotels, etc.
10
2
10
20
Illegale bouwwerken
2
5
4
10
10
Controle gebruiksvergun ning
15
1
3
15
45
Gemeente Schiermonnikoog/Handhavingsbeleid NN-RM20040458
bijlage 6
-1-