Taal op niveau Schrijven Op weg naar niveau 1F
Naam:
Groep:
Uitgeverij: Edu’Actief b.v. Meppel Auteur: Annemieke Struijk Redactie: Edu’Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: Elma Draaisma en Willem Zuijdendorp Vormgeving: Edu’Actief b.v. Meppel Illustraties: Edu’Actief b.v. Meppel Drukwerk: Wöhrmann Print Service, Zutphen Taal op niveau ISBN: 978 90 3720 720 0 NUR: 114 Trefwoord: Schrijven Op weg naar niveau 1F Copyright © 2009 Uitgeverij Edu'Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail:
[email protected] Internet: www.edu-actief.nl Tweede druk/tweede oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Inhoud
Voorwoord .......................................................................................... 5 1. Schrijven is nodig! ............................................................................ 7 2. Wat schrijf jij?................................................................................ 11 3. Schrijven in stappen ....................................................................... 14 4. Lijstjes maken ............................................................................... 19 5. Een adresboekje gebruiken .............................................................. 25 6. Een kaart schrijven ......................................................................... 28 7. Een memo schrijven ....................................................................... 34 8. Een formulier invullen ..................................................................... 44 9. Een agenda gebruiken ..................................................................... 52 10. Voegwoorden gebruiken ................................................................ 58 11. Een persoonlijke brief schrijven ...................................................... 62 12. Een envelop schrijven.................................................................... 67 13. Een zakelijke brief schrijven ........................................................... 70 14. Een e-mail schrijven ...................................................................... 76 15. Een verslag schrijven .................................................................... 79 16. Schrijven voor jezelf ..................................................................... 85
Inhoud
3
Inhoud
4
Voorwoord Als je gebruik wilt maken van de methodesite www.taalopniveau.info, moet je eerst de licentie die voor in je portfoliomap staat activeren. Tijdens dit activeren maak je een eigen wachtwoord en gebruikersnaam aan waarmee je kunt inloggen op de website. Het activeren van de licentie gaat als volgt: 1. Ga naar de website licentie.edu-actief.nl. 2. Als dit de eerste keer is dat je een licentie activeert, moet je op deze pagina klikken op ‘hier registreren’. Anders kun je verdergaan met stap 4. 3. Kies een gebruikersnaam en wachtwoord en voer een geldig e-mailadres in. 4. Klik op ‘Activeren’. 5. Vul de licentie in die voor in de portfoliomap staat. Dit is de code die bestaat uit 4 x 6 tekens. Met behulp van de gebruikersnaam en het wachtwoord die je hebt aangemaakt, kun je inloggen op www.taalopniveau.info. Voer je gebruikersnaam en wachtwoord rechtsboven op de website in.
Voorwoord
5
Voorwoord
6
1. Schrijven is nodig!
Uitleg Dit boek gaat over schrijven. Schrijven doe je niet zomaar. Het is niet zo gemakkelijk. Als je schrijft, denk je eerst na. Je bedenkt wat je wilt opschrijven. Schrijven is op papier zetten wat je hebt bedacht.
Schrijven is nodig! Schrijven is soms lastig. Maar je kunt niet zonder. Je schrijft als je: • een sms’je stuurt naar vrienden • lid wilt worden van een sportclub • een kaart stuurt naar een jarige • een kaart van je vakantie stuurt • een lijstje maakt van wat je wilt vragen aan de dokter • luistert naar de les en iets moet onthouden • een brief schrijft aan je mentor • mailt met je collega • ……………………………………………….
1. Schrijven is nodig!
7
Dit boek is een schoolboek. Er staan teksten, plaatjes en foto’s in. Er staan ook opdrachten in. Dan moet je iets doen. Bijvoorbeeld antwoord geven op een vraag. Vaak moet je dan iets schrijven. Vragen Er zijn veel manieren om een antwoord te geven. Hieronder staan voorbeelden. Kruisjes zetten Je kunt meer dan één antwoord geven. Lees altijd eerst de vraag. Voorbeeld Wat schrijf jij? brief formulier sms’je tweet kaartje e-mail lesverslag gedicht woorden bij foto’s Vul aan Je kunt één woord invullen. Voorbeeld In welke plaats woon je? Ik woon in Zet het woord in de goede rij In welke rij hoort het woord of de zin? Schrijf het daar op. Voorbeeld Vriend, vriendin, ouders, familie Lieve
1. Schrijven is nodig!
8
Baas, mentor, docent, iemand die je niet kent Beste
Vul in Vul de juiste gegevens in. Voorbeeld Naam Adres Woonplaats
Pien Maasland Beekstraat 16 2479HT Haarlem
Schrijf op Lees de vraag. Schrijf het antwoord op. Voorbeeld Dit is een brief aan ________________ Lieve Ine, Hoe is het met je? Met mij is alles goed! Volgende week heb ik vakantie! Ik vind het leuk om dan bij je langs te komen. Vind je dat een goed idee? Dan kunnen we misschien lekker gaan shoppen! Bel je me even? Groetjes, Farida
Trek een lijn Welke 2 dingen horen bij elkaar? Trek daar een lijn tussen. Lees altijd eerst de vraag. Voorbeeld groot
dun
zwart
klein
dik
wit
1. Schrijven is nodig!
9
Schrijf zelf Lees de vraag. Schrijf zelf. Voorbeeld Je vriendin is jarig. Schrijf een kaart aan haar. ___________ ____________ ___________ ____________ ___________
1. Schrijven is nodig!
10
2. Wat schrijf jij?
Opdracht 1 Kijk eens naar de lijst hieronder. Heb jij dat wel eens geschreven? Zet daar een kruisje. briefje sms tweet afspraak in je agenda formulier dagboek envelop vakantiekaart adresboekje e-mail gedichtje woorden bij foto’s ………………………………. ……………………………….
2. Wat schrijf jij?
11
Opdracht 2 Wat vind je moeilijk om te schrijven? Zet in de lijst hieronder een kruisje. Je kunt meer dan één kruisje zetten. briefje sms tweet afspraak in je agenda formulier dagboek envelop vakantiekaart adresboekje e-mail gedichtje woorden bij foto’s ………………………………. ……………………………….
Opdracht 3 Wat wil je goed kunnen schrijven? Zet in de lijst hieronder een kruisje. Je kunt meer dan één kruisje zetten. briefje sms tweet afspraak in je agenda formulier dagboek envelop vakantiekaart adresboekje e-mail gedichtje woorden bij foto’s ………………………………. ……………………………….
2. Wat schrijf jij?
12
Samenvatting Schrijven is niet altijd makkelijk. Maar schrijven is nodig. • • •
Je schrijft in je agenda. Je schrijft een briefje. Je stuurt een sms’je.
Woordenboek tweet
Een tweet is een berichtje dat verstuurd is via twitter
agenda
Een agenda is een soort opschrijfboekje. In een agenda staan alle dagen van het jaar. Achter de datum is ruimte om iets op te schrijven. In een agenda schrijf je afspraken. Vooral de belangrijke afspraken die je niet mag vergeten.
formulier
Een formulier vul je in met je eigen gegevens. Dat doe je als je lid wilt worden. Bijvoorbeeld van een club. Je vult een formulier soms ook in als je iets bestelt.
2. Wat schrijf jij?
13
3. Schrijven in stappen
Uitleg Als je schrijft, begin je niet zomaar. Je schrijft ‘in stappen’. Aan wie schrijf je? Je schrijft aan: • een vriend • een familielid • je docent • je baas of mentor • iemand die je niet kent. Aan wie je schrijft, maakt uit. Welke woorden gebruik je als je schrijft aan je vriend? En welke woorden als je schrijft aan je docent?
Opdracht 1 Aan wie schrijf je? Welke woorden passen daarbij? Schrijf de woorden (en het plaatje) in de goede rij. •
Lieve
•
Doei
•
Ik hoor van je!
•
Geachte
•
Dank u wel
• Veel geluk • Groetjes
groet
• Hoor ik snel van u?
• • Beste
• Tot ziens
• Hoogachtend
• Liefs
Vriend, vriendin, ouders, familie
Baas, mentor, docent, iemand die je niet kent
Lieve
Beste
3. Schrijven in stappen
14
• Met vriendelijke
Uitleg Waarom schrijf je iemand? Je schrijft altijd met een doel. • Je wilt wat vragen. • Je wilt wat vertellen. • Je wilt wat weten. • Je wilt je aanmelden. • Je wilt …………………
Bedenk eerst goed waarom je schrijft. Dan wordt je brief, kaart of mail veel duidelijker!
Opdracht 2 Waarom schrijf je dit? Wat hoort bij elkaar? Trek een lijn. brief
omdat je wilt vertellen hoe je vakantie is
formulier
omdat je iets wilt onthouden
agenda
omdat je lid wilt worden van een sportclub
kaart voor een verjaardag
omdat je voor je plezier schrijft
verjaardagskalender
omdat je iemand wilt feliciteren
vakantiekaart
omdat je wilt weten wanneer vrienden jarig zijn
dagboek
omdat je iemand wat wilt vragen of vertellen
3. Schrijven in stappen
15
Uitleg Wat wil ik schrijven? Eerst denken, dan schrijven. Wat wil je opschrijven? Wat mag je zeker niet vergeten? Schrijf eerst een paar steekwoorden op. Dat zijn een paar korte woorden. Je gebruikt ze als een soort spiekbriefje. Voorbeeld
Afspraak stage 13 september Waar? Wat meenemen? Door de steekwoorden heb je opgeschreven wat belangrijk is. Gebruik die steekwoorden. Maak met ieder woord een zin. Dan heb je het briefje (in het klad). Dat is een mooi begin!
Opdracht 3 Vul de zinnen aan. Gebruik de steekwoorden uit het voorbeeld hierboven.
Op
heb ik met u een
Ik kom dan praten over mijn Ik wil graag weten En moet ik nog
Lees het briefje nog eens hardop. Staan de zinnen goed op papier?
3. Schrijven in stappen
16
?
Uitleg Verbeteren? Het briefje is nog niet af. Je schrijft er nog wat bij. Ben je nu tevreden?
Beste mener Kok, Op 13 septemmer heb ik met u een afspraak. Ik kom dan praten over mijn stage. Ik wil graag weten waar heet is. En moet ik nog wat meenemen? Ik hoop snel iet van u te horen! Me vriendelijke groet, Tanja van der Meer
Zijn alle woorden goed gespeld? Er staan nog wel spelfouten in. Onder die foute woorden staat een streepje.
Opdracht 4 Schrijf het briefje over. Verbeter de spelfouten.
Alles goed? Dan is het briefje klaar!
3. Schrijven in stappen
17
Samenvatting Schrijven is niet altijd makkelijk. Help jezelf door te schrijven in stappen: •
Aan wie schrijf ik?
•
Waarom schrijf ik aan hem of haar?
•
Wat wil ik schrijven?
•
Schrijf dat eerst op in steekwoorden.
•
Gebruik de steekwoorden, maak zinnen.
•
Lees hardop. Staat wat je bedacht hebt goed op papier?
•
Verbeteren! Ben je nu tevreden?
•
Kijk na. Zijn alle woorden goed gespeld?
•
Verbeteren! Alles goed?
•
Schrijf in het net.
Woordenboek steekwoorden
Je schrijft steekwoorden op om iets te onthouden. Je doet dat als: • je een brief wilt schrijven Wat moet er zeker in de brief staan? • je luistert naar je docent Wat moet je goed onthouden? • je een lastig gesprek hebt Wat moet je niet vergeten te vragen/te zeggen?
stage
Als je een vak leert, doe je dat niet alleen op school. Je gaat ook werken in de praktijk. Dat werken in de praktijk heet stage (spreek uit: staazje).
verbeteren
In het woord verbeteren zit het woord beter. Verbeteren is dus: iets beter maken. Kijk zelf goed na. Verbeter zelf.
3. Schrijven in stappen
18
