Dobberen
op hoog niveau
Bootjevaren is zo’n beetje het prettigste wat er is. Het zachte gedobber, de traagheid van het vervoermiddel, de oever die langzaam voorbijtrekt; je komt er helemaal van tot rust. En het kan bijna overal ter wereld. Wij kozen Peru.
fotografie Jan Zwart
Tijdens het regenseizoen wonen de indianen langs de Amazone in het water in plaats van op de oever.
De vrouwen van Taquile weven ceinturen met prachtige figuren zonder een patroon te gebruiken.
Het Titicacameer bij het vallen van de avond.
Piero van twee woont met zijn ouders en zusjes op een drijvend eiland van riet op het Titicacameer. Hij heeft ruwe wangen van de zon en de wind en brengt zijn leven kopjeduikelend op het zachte eiland door. Het lijkt een ideaal leven: dobberend op het donkerblauwe water van het meer, op een zacht verend bed van riet. Matrassen hebben de Aymara-indianen niet nodig: de vloer is één groot bed. Maar zo aan het eind van de middag wordt het best fris op het water. Volgens onze gids zorgt het vocht ervoor dat veel Aymara’s reuma hebben. Er wonen nog steeds 4.000 Peruanen op de Islas Flottantes, en hoewel hun schilderachtige dorpjes een toeristische attractie van formaat zijn, is dat toch niet de reden dat ze deze levenswijze volhouden. Het hoort gewoon bij ze. Ze verdienen wat geld met het rondleiden van toeristen en leven verder van vis en watervogels, die ze ruilen op de markt voor aardappelen en quinoa. We zijn die ochtend aangekomen in Puno, vlakbij het hoogstgelegen bevaarbare meer ter wereld. De hoogteziekte zit nog in ons hoofd als we in alle vroegte aan boord stappen van een kleine boot om het meer en zijn bewoners te verkennen. De gelukkige schaapherder Het tochtje naar het eiland Taquile duurt ongeveer een uur, net genoeg om een beetje tot mezelf te komen. We leggen aan bij een houten steiger en 22
Flying Dutchman Magazine 2/2014
beklimmen de heuvel die voor ons ligt. Iedere drie passen moet ik uithijgen. Het Titicacameer ligt op een hoogte van 3.800 meter, en dat voel je. Maar het is gemakkelijk om de hoogteziekte te vergeten op dit van alles en iedereen verlaten eiland, waar een handjevol boeren leeft in een haast middeleeuwse omgeving. Een hard leven, dat wel. In de winter zakt de temperatuur hier naar zo’n min tien in de nacht en centrale verwarming kennen ze niet. Maar op deze stralende dag aan het eind van de zomer, met een temperatuur die langzaam oploopt naar zo’n 20 graden, lijkt het leven hier me uiterst aangenaam. De lucht is gevuld met de geur van eucalyptus, vogelgeluiden en het geblaat van schapen. We passeren een schapenboer die al breiend zijn kudde over de heuvel leidt. Hij breit een muts op vier pennen. De mannen op Taquile zijn meesters in het breien met zeer fijne wol. De mutsen moeten zo strak gebreid zijn dat je er water in kunt vervoeren. Ze hebben alle tijd om daarop te oefenen: op hun zevende krijgen ze hun eerste pennen voor hun verjaardag. Vrouwen raken de breipennen niet aan: zij spinnen wol en weven prachtige doeken en taille banden. Er is een ingewikkelde symboliek in de patronen die ze uitvoeren. Zo werken jonge vrouwen jarenlang aan een tailleband waarin ze de beloftes verwerken die hun vriendje hen voorhoudt: een huis, een schaapskudde, drie kinderen. Als ze gaan trouwen, moet de band af zijn, de voorkant bezaaid
met beloftes, de achterkant geweven op een schering van hun eigen haar. Daarvoor wordt eenmalig hun prachtige zwarte haar afgeknipt. De gids vraagt ons of we denken dat de schaapherder gelukkig is. We hebben geen idee. Toch moeten we dat kunnen zien: de pompon op zijn muts draagt hij naar rechts. Dat betekent dat hij gelukkig getrouwd is. Ik vraag me af of er mannen zijn die hun pompon naar links durven te dragen.
Gegrilde kaaiman Peru is een land van superlatieven. Lima is de droogste hoofdstad ter wereld. Direct achter Lima verrijst de Andes met zijn besneeuwde toppen en het hoogst
gelegen meer ter wereld. En daar weer achter ligt het tropisch regenwoud waar het driehonderd dagen per jaar regent. Hier ligt de grootste stad ter wereld die alleen over water of door de lucht bereikbaar is: Iquitos. En naar deze ‘last frontier’ vliegen wij vanaf het Titicacameer, via Lima. Een dag van veel reizen en wachten: het perfecte moment om mijn favoriete reisboek te herlezen: Redmond O’Hanlons Tussen Orinoco en Amazone. Niet dat onze reis ook maar in de verte lijkt op de ontberingen die hij in de jaren tachtig blijmoedig onderging toen hij met een groepje lokale indianen in een kano op zoek ging naar de bloeddorstige Yanomami-stam, maar het brengt me wel in de juiste junglestemming. Wij hoeven >>
Ceviche
In Peru ontkom je bijna niet aan ceviche, een gerecht dat bestaat uit in limoensap gegaarde vis. Andere ingrediënten zijn gember, knoflook, rode peper en koriander. In Peru wordt ceviche gegeten met zoete aardappel en witte mais. In veel recepten wordt aanbevolen de vis uren te marineren, maar de koks die wij het gerecht zagen klaarmaken, serveerden het al na tien minuten. De vis is dan zachter. 2/2014 Flying Dutchman Magazine
23
Een tochtje van vier dagen met de Aqua over de Amazonerivier is waarschijnlijk de meest comfortabele manier om de jungle in te gaan.
gelukkig niet zelf kaaimannen te vangen voor het diner, of te slapen in een hangmat, getergd door bijtende mieren ter grootte van een klein knaagdier.
Prehistorische vogels Integendeel: de boot, die heel toepasselijk Aqua is gedoopt en waar we aan het eind van de dag naartoe worden gebracht, is uiterst comfortabel. Mijn kamer – een hut kun je het bijna niet noemen – is groot, airconditioned en voorzien van een douche en een panoramaraam. Het kan erger, weet ik van Redmond O’Hanlon. Na het diner (geen kaaiman) lees ik buiten op het dek in de klamme tropische avond verder over de vogel die O’Hanlon het liefst wilde zien op zijn tocht door de Amazone: de hoatzin. De hoatzin staat heel dicht bij zijn voorouders, de reptielen. Hij heeft klauwen aan zijn vleugels waarmee de jonge vogels – nog niet in staat om te vliegen – zich aan boom takken ophijsen. Het is een beeld met een hoog Jurassic Park-gehalte. Als ik naar mijn kamer ga, gaat er een rilling door de Aqua: de motor wordt gestart en we beginnen aan onze tocht over de Amazone. Eerst een stukje stroomafwaarts naar het noorden, tot het punt waar de Amazone en de Marañón bij elkaar komen, dan tegen de stroom op naar het zuiden, richting de Andes en de bron van de rivier, die hier geen Amazone meer heet, maar Ucayali.
Vrouwenregen De eerste dag begint met regen; donkerblauwe wolken bedekken de hemel. De brede rivier is grauw en nevelig en stroomt veel sneller dan ik had verwacht. Takken en soms hele bomen drijven voorbij in het koffiekleurige water. Hoewel de regen volgens gids Ronald vrouwenregen is – een zachte drizzle – en geen mannenregen – een plensbui – wordt een geplande boottocht uitgesteld. Daarvoor in de plaats geeft Ronald in de lounge een lezing over palm bomen. De stemming van ons groepje is gaperig, totdat Ronald zijn onderwerp verlegt naar slangen: “De bushmaster is erg giftig en maakt sprongen van wel drie meter. In tegenstelling tot andere >>
Pisco
Pisco is het lokale drankje in Peru, een distillaat van druivensap, dat in de verte doet denken aan grappa. Peru en Chili vechten elkaar de tent uit als het gaat om de herkomst van pisco. Maar Peru lijkt de oudste rechten te hebben: er is een stad in Peru met de naam Pisco. De bekendste toepassing van pisco is de cocktail pisco sour. Hierin zit onder meer limoensap, suikersiroop en eiwit.
Een indianengezin doet de was aan de oever van de Ucayalirivier.
24
Flying Dutchman Magazine 2/2014
2/2014 Flying Dutchman Magazine
25
De Amazone is zo ver buiten haar oevers getreden dat er bijna geen oever meer te zien is. Het leven speelt zich af op boten.
Met de klok mee, linksboven beginnend: een spinaap, een rode ara, de prehistorisch ogende hoatzin, een kaaimanhagedis tijdens zijn middagdutje, rupsen die zich voordoen als gaten in een blad.
slangen, die vluchten als je ze tegenkomt, achtervolgt de bushmaster je totdat hij je kan aanvallen.” Er ontstaat wat onrust in het publiek. Een oudere Amerikaan vraagt of de kans groot is dat we zo’n bushmaster tegenkomen. Die kans lijkt gering. Terug in mijn hut check ik of de bushmaster ook op het fraai vormgegeven afvinklijstje met wildlife staat dat op mijn nachtkastje ligt. Nee dus. Sowieso komen er maar weinig akelige dieren voor op het lijstje. Spinnen zijn ingedeeld in de categorie ‘insecten’, die bestaat uit drie vlinders, twee spinnen en een mierensoort. Van O’Hanlon weet ik dat er wel meer onprettigs rondkruipt in het oerwoud.
Middagdutje Als de regen stopt, stappen we alsnog aan boord van een snelle open boot, en verkennen we de smalle zij rivieren van de Ucayali. Ik verwacht weinig dieren te zien, maar al na vijf minuten maant de gids de boot naar de rechteroever en wijst naar boven. En ja, die bruine pluizige bol in een vork van twee boomtakken is een luiaard. Ik bestudeer hem door de verrekijker. Zijn platte hoofd draait heel langzaam in onze richting. Dan steekt hij elegant een poot uit en begint een beheerste tocht naar beneden. In het tegenlicht zie ik de enorme haken aan zijn drie tenen, die hij vastklauwt in de takken. En de luiaard blijkt nog maar het begin. De gids is uitzonderlijk goed in het spotten van dieren in een omgeving die voor mij één groene 26
Flying Dutchman Magazine 2/2014
ondoordringbare massa is. We storen een kaaiman hagedis van wel een halve meter die een middagdutje doet op een dikke boomtak boven de rivier. Een boom verderop wemelt het van de zwarte aapjes ter grootte van een eekhoorn die een hoog piepend geluid maken en een witte hangsnor hebben. Een iriserend blauwe vlinder, zo groot als mijn hand, fladdert voorbij. Het is een blauwe morpho, vertelt George, onze gids. Hoog in de lucht passeren krijsend twee blauw-gele ara’s. Die ochtend hebben we bij het overvloedige ontbijt onze schoenmaat moeten doorgeven, want de gidsen zijn van plan een wandeling met ons door het regenwoud te maken, en daarvoor hebben we laarzen nodig. Maar de laarzen blijven onbenut: het is de natte tijd, en wat een oever lijkt, is niets anders dan ondergelopen bos. Het regenwoud staat ongeveer anderhalve meter onder water.
Ezelvogels Het leven aan boord van de Aqua ontrolt zich volgens een vast schema: we staan vroeg op, ontbijten stevig, en gaan dan aan boord van een snelle boot die ons naar de smallere, zwarte rivieren voert om daar wildlife te zoeken. De gidsen zijn enorm bedreven in het vinden van de meest onwaarschijnlijke oerwoud bewoners: van capibara’s, waarvan je vooral de achterkant ziet omdat ze snel onder water verdwijnen, tot een miereneter die lui op een boomtak ligt. >> 2/2014 Flying Dutchman Magazine
27
Met een snelle speedboot
Even trekt de lucht open
trekken we eropuit om
boven het Amazonegebied
capibara’s te zoeken.
in Peru.
Vliegen naar Lima > Vluchtuitvoering: KLM vliegt dagelijks rechtstreeks van Amsterdam naar Lima. > Totale vliegtijd: 12 uur en 35 minuten. > Luchthaven: Lima - J Chávez International (LIM), Peru. > Minimaal te ontvangen Award Miles per retourticket:* Ivory Silver Gold Platinum Economy Class
1.646
2.469
2.880
3.292
World Business Class
8.231
11.523
13.170
14.816
* Het aantal te ontvangen Miles is afhankelijk van de gevlogen afstand en de voorwaarden van uw ticket.
> Benodigde Award Miles vanaf Amsterdam: 70.000 Award Miles voor een retour Economy Class. 175.000 Award Miles voor een retour World Business Class.
Na twee dagen herken ik de meest voorkomende vogels: de zwart met gele wevertjes die ruziënd over het water scheren, de grote zilverreigers en sneeuw reigers, meestal kaarsrecht op een boomtak of voor ons uit vliegend, gespiegeld in de zwarte rivier, en de altijd in koppeltjes vliegende ara’s. En dan is er nog een vogel die door de gids de ‘horned screamer’ wordt genoemd: een grote, dikke vogel met witte strepen op zijn vleugels en een kuif op zijn hoofd die het geluid van een ezel voortbrengt en daarmee zijn naam alle eer aandoet. Nee, het is niet stil in het oerwoud.
Ontmoeting met een hoatzin Op de tweede dag maken we een tochtje aan het eind van de middag over gladde zwarte rivieren. Het weer zit mee: de zon komt door en zorgt voor hallucinerende spiegelingen in het traag als olie golvende water. Als de zon ondergaat, leggen we de drie boten tegen elkaar aan, drinken we champagne met sinaasappelsap en knabbelen we op nootjes. De hemel kleurt oranje en iedereen is onder de indruk van de schoonheid van het regenwoud. Het is een idyllisch moment en we zijn er stil van. Als het donker is, racen we in onze snelle boten terug naar de Aqua. Onderweg schijnt George met een lamp op de oevers, waar af en toe rode ogen oplichten. Kaaimannen! We varen er naartoe om er eentje van dichterbij te bekijken. Maar George heeft een ander plan: hij steekt zijn hand uit en met een snelle beweging trekt hij de kaaiman aan
zijn nek uit het water. Het is een jonkie, dat wel, maar zijn tanden zien er behoorlijk scherp uit. Het eindpunt van onze reis bereiken we op de derde dag: het ongerepte Pacaya Samiria Reserve, een hoekje van de Amazone dat is uitgeroepen tot beschermd natuurgebied. En het is hier, te midden van onafzienbare met waterhyacint overdekte meren waaruit grijze kapokbomen statig oprijzen, dat wij onze ontmoeting hebben met de door O’Hanlon zo bewonderde hoatzin. Ze zitten gewoon met een groepje in een boom, prehistorisch te zijn. Het zijn er wel vijf, en ze lijken te groot om zomaar op een tak te zitten. Hun kop is kaal en blauw, en voorzien van een hanenkam van veren, hun ogen zijn felrood. De takken buigen door onder hun gewicht als ze wat paniekerig beginnen te fladderen en uiteindelijk moeizaam het luchtruim kiezen. Ik kan geen klauwen aan hun vleugels ontwaren op deze afstand, maar ze zien er vreemd genoeg uit om uit een ander tijdperk te stammen. Maar in dit ongerepte gebied waar geen mens woont, is het eigenlijk onze boot met in Deet gedrenkte toeristen die uit de toon valt, en niet de prehistorische vogels. Ik weet niet of de welgestelde Amerikanen met wie ik reis zich wel realiseren hoe vijandig de omgeving is waarin ze zo aangenaam ronddobberen. Zonder onze cocon van comfort, airconditioning en deskundig personeel, zouden we het in het Amazonegebied nog geen week volhouden. Het regenwoud is namelijk volledig onverschillig voor onze overleving. << 2/2014 Flying Dutchman Magazine
29
Reisaanbieding Het presidentieel paleis in Lima.
Met een speedboot op zoek naar wildlife langs de oevers van de Amazonerivier.
14-daagse reis Peru vanaf € 6.900,- p.p. De genoemde prijs is op basis van
De mooiste plekken van Peru
2 personen, incl. alle vluchten, transfers, accommodaties en excursies. Uniek aan Sapa Pana Travel Sapa Pana Travel verzorgt unieke, luxe, individuele reizen op maat naar Latijns-Amerika en Antarctica. U bepaalt hoe uw unieke reis eruit komt te zien
Peru heeft zelfs de meest verwende reiziger van alles te
en met alles wordt rekening gehouden
bieden. In één land kunt u de geheimen van het eens zo
> Persoonlijke reiservaring: waar u heen
machtige Incarijk ontrafelen, een ontdekkingstocht maken naar de bron van de Amazone en zeilen op het hoogst
met úw wensen. gaat zijn wij geweest. > Jarenlange expertise (sinds 2003). > Sterk netwerk ter plaatse. > U bepaalt hoe uw unieke reis eruit
bevaarbare meer ter wereld.
zal zien. > Luxe accommodaties, met goede
In Peru zijn een aantal van de beste hotels van Zuid-Amerika te vinden en de hippe Peruaanse hoofdstad Lima wordt momenteel gezien als een van de belangrijkste culinaire hotspots ter wereld. Als ervaren Peru-specialist met meer dan tien jaar ervaring heeft Sapa Pana Travel een reis voor u samengesteld waarin al deze uit stekende redenen om naar Peru te gaan, zijn samengebracht. Waar wacht u nog op?
Van Lima tot de Amazone Uw reis gaat van start in de culinaire hoofdstad van Latijns-Amerika, Lima. Tijdens een workshop onder leiding van een Peruaanse topchef maakt u kennis met de befaamde Peruaanse keuken! U bezoekt de voormalige 30
Flying Dutchman Magazine 2/2014
Incahoofdstad Cusco, een stad met prachtige koloniale gebouwen, en uiteraard reist u door naar Machu Picchu, een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen van de twintigste eeuw. We nemen u mee naar een wel heel bijzondere plek aan het Titicacameer, het hoogst bevaarbare meer ter wereld. Hier verblijft u in het prachtige Titilaka Hotel. De grande finale van uw unieke reis beleeft u aan boord van de Aqua Expeditions-cruise, die u op zeer comfortabele wijze meeneemt naar de oorsprong van de Amazone. Kijk op www.sapapanatravel.nl/klm-reis voor meer informatie over deze reis en voor het aanvragen van een vrijblijvend reisvoorstel.
service, kleinschalig en gelegen op prachtige locaties. > Bij het reserveren van een reis kunnen wij, desgewenst, restaurants aanbevelen of andere specifieke wensen invullen. Sapa Pana Travel Capucijnenpoort 6 5211 EC ’s-Hertogenbosch Tel. (073) 610 62 04 www.sapapanatravel.nl
