Nr. 3 Jaargang 38
Foto: Jaco Klamer
Werelddelen
September 2011
Thema: Afrika, op je gezondheid! > ‘Warme keten’ > Honger als refrein? > Tien keer Moerkapelse marathon
Inhoud
‘(…) en terwijl ik kom, zo daalt een ander vóór mij neder.’ Johannes 5 vers 7b
WERELD 4 6
Wonder boven wonder in leven blijven Samenwerken en gaan voor échte verandering
DELEN 8 10
Financiële adoptie: thuis een kind ver weg helpen Leren van fouten is ervaring opdoen
VER WEG 14 16
Honger als refrein? Crest Mahico in Zambia
DICHTBIJ 17 18 2
Janny de Pater in Moerkapelle Stepmarathon na tien jaar nog leuker
DOOR DS. A. DE LANGE, DORDRECHT
DOOR RINA MOLENAAR
woord
VOORAF
Voorrang
Kwetsbaar
Voorrang nemen is altijd makkelijker dan voorrang geven. Lastig wordt het als je zo langzaam bent dat je er van afhankelijk bent om voorrang te krijgen. Als je ziek of arm bent. Wat voor ziekte hij had, weet niemand, maar ze had 38 jaar geduurd. Al lang had hij met veel anderen in het Jeruzalemse badhuis Bethesda gelegen. Daar had je, in het geval dat je ooit de eerste zou zijn als het water in beweging kwam, ten minste nog een kansje op genezing. Maar hij heeft geen mens die hem dan snel bijstaat. En voorrang krijgen van anderen is er niet bij. Ze willen allemaal graag zelf eerste zijn. De gang van zaken in Bethesda toont ons de gang van zaken in de grote wereld. De zonde heeft ons gemaakt tot mensen die eerst aan onszelf denken. Nee, we bedoelen het niet slecht. Maar er blijven zo heel wat mensen jaar en dag in hun ziekte en armoede. In die situatie komt Jezus. Te midden van alle mensen in Bethesda kiest hij precies deze man uit. Hij krijgt voorrang bij Jezus. ‘Wilt gij gezond worden?’, is Zijn vraag. Natuurlijk wil die man dat, net als iedereen om hem heen. Jezus heeft geen engel nodig om daarvoor te zorgen. Hij geeft de man de opdracht op te staan, zijn bed op te rollen en weg te gaan. En door Jezus’ kracht kan hij het. Jezus. Hij is de Ene waar heel de wereld behoefte aan heeft. Hij is Degene Die mensen die nooit voorrang kregen, opzoekt. Dan wordt het werkelijkheid: een laatste wordt eerste. Als we dat zelf ontvangen van Jezus leren we het ook van Hem: om ons te richten op mensen die tot hiertoe geen voorrang kregen. Mensen die gezond willen worden zijn er genoeg. Hopelijk willen er ook mensen van hun zonde af. Dan kunnen ze door Jezus zalig worden.
Binnen ons werk worden we vaak geconfronteerd met de kwetsbaarheid van het leven. Zeker als je oog in oog staat met hen die soms niet weten hoe te overleven, besef je dat alles wat je uit Gods hand krijgt niet zo vanzelfsprekend is. Voedsel, onderdak, gezondheid, familie, vrienden, werk en inkomen. De basale levensbehoeften van een mens. Prediker zegt dat we hiervan mogen genieten. Niet inhalig maar wel vol overgave vanuit de wetenschap dat alle goede gaven bij God vandaan komen. Als die basis wegvalt, wat ben je dan kwetsbaar. In Oost-Afrika sterven vluchtelingen van honger en dorst. Kijk ook op Rampen als deze zijn blijkbaar niet samenvooroost afrika.nl te voorkomen. Noodhulp voorkomt meer hongerdoden. Maar er zijn andere maatregelen nodig. In de decemberuitgave hopen we hierop terug te komen. In dit nummer vragen we aandacht voor ons nieuwe jaarthema: ‘Afrika, op je gezondheid!’ Gericht op kwetsbaarheid. In Afrika. Soms komt kwetsbaarheid heel dicht bij onszelf. Vanuit Woord en Daad vergeten we dat wel eens. We voelen dit als we begin juli worden opgeschrikt door de ontstellende boodschap dat onze enthousiaste en betrokken collega Johan Groothedde, 25 jaar oud, niet meer is. Een lege plek laat hij achter. Woorden schieten tekort. Dan is samen lezen in hét Woord en bidden voor zijn gezin, familie en ons als collega’s het beste en enige wat je kunt doen. Troost zoeken bij God. Er voor elkaar zijn voor het aangezicht van God is dé basis om kracht te krijgen als kwetsbaarheid de boventoon voert.
[email protected]
[email protected]
3
DOOR KEES VREEKEN
Foto: Jaco Klamer
WERELD
WONDER BOVEN WONDER IN LEVEN BLIJVEN
‘Toch helpen we elkaar’
Aandachtig luisteren ze naar de zondagsschoolmeester. Beeldend vertelt hij over de verloren zoon, die de zwijnen moet voeren en terugverlangt naar huis, naar vader. Op een steenworp afstand scharrelt wat kleinvee; de zondagsschool vindt gewoon plaats in de openlucht. 4
Werelddelen • september 2011
Marico en Thre za Chiohimba, m et zes van hun negen inw onende kleinkinderen : ‘Zonder het geloof en de zouden we nie kerk t in leven kunnen blijven .’
De aanwezige kinderen lijken zich aan de kou vandaag in Lusaka, Zambia, niet te storen. De verloren zoon spreekt tot de verbeelding van de negen kleinkinderen van de grootouders Marico (72) en Threza Chiohimba (69). Hun kleinkinderen verloren hun ouders aan de vernietigende gevolgen van hiv/aids. Sindsdien leven ze als broertjes en zusjes, neefjes en nichtjes, bij opa en oma Chiohimba.
Overleven We worden uitgenodigd bij de familie Chiohimba binnen te komen. Grauwgrijze muren, een betonnen vloer, een wapperend vitragegordijn en slechts het hoognodige meubilair vormen het decor. ‘We hebben negen kinderen, drie zijn overleden aan aids. Eén van onze zes kinderen heeft vast werk, de anderen zijn werkloos en proberen te overleven’, vertelt Marico.
‘Van onze negen kinderen overleden er drie aan aids.’ Zelf is hij niet meer in staat te werken. Niet alleen vanwege zijn leeftijd, maar ook omdat hij een been mist. Naast deze inwonende negen kleinkinderen, heeft het echtpaar nog negen kleinkinderen. Zij leven bij hun ouders. Het leven is niet eenvoudig voor dit bijzondere gezin, getekend door tegenslag en overleven. Oma Threza vertelt hoe kleinzoon Dairia (6) bij hen in huis kwam. ‘Zijn moeder, onze dochter, stierf nadat zijn vader al eerder overleden was. Dairia was een halfjaar, maar ik had geen geld om melk voor hem te kopen. Ik kon hem alleen zwarte thee geven.’ De nu levens-
lustige kleinzoon bleef wonder boven wonder in leven en gaat naar school met steun van EFZ (Evangelical Fellowship of Zambia, partner Woord en Daad). Het echtpaar Chiohimba blijft opgewekt. Opa staat op van z’n stoel, leunend op een kruk, en laat met een armzwaai zien waar ze wonen. Alsof hij wil zeggen dat het met een beetje passen en meten allemaal lukt. De huur van hun woning, omgerekend zo’n 60 euro per maand, betalen leden van de Kingsway-gemeente in Luangwa, waarbij de familie Chiohimba is aangesloten. ‘Zonder het geloof en de kerk, zouden we niet in leven kunnen blijven’, stelt Marico vast. Op initiatief van EFZ is een zorggroep georganiseerd, die bijspringt waar dat nodig is. ‘Ook al hebben veel kerkleden het zelf ook niet breed, toch helpen we elkaar.’
5
DOOR ALDWIN GELUK
Foto: Jaco Klamer
WERELD
Samenwerken en gaan voor échte veranderding Catherine Longwe met Hope Siwale (rechts). Catherine (51) is sinds vier jaar manager van de dorpskliniek in Luangwa, Zambia. Ze ziet veel patiënten met diarree, tbc, hiv/aids, malaria en voelt zich enorm verantwoordelijk.
nieuw jaarthema: afrika, op je gezondheid! De gezondheid in Afrika verbeteren? Een prachtig doel, zegt Hope Siwale uit Zambia. Maar, waarschuwt ze, gezondheid heeft ook te maken met armoede, honger, de overheid, inzet van kerken en verbetering van onderwijs. ‘Alleen als we samenwerken maken we écht verschil.’ 6
Werelddelen • september 2011
Hope Siwale (48) is een realist. Zij werkt als coördinator gezondheidszorg bij Evangelical Fellowship of Zambia (EFZ), partner van Woord en Daad. EFZ rust lokale kerken toe om in hun eigen omgeving op te komen voor de allerarmsten. Door deze mensen gerichte hulp te geven, probeert EFZ hun een betere toekomst te bieden. ‘Maar we kunnen dit niet alleen’, zegt Hope stellig. ‘We moeten het niet hebben van kortlopende projecten die zo weer verdwenen zijn. We willen juist gaan voor échte verandering op de lange termijn.’ Op het hoofdkantoor van EFZ in Lusaka vertelt Hope, een energieke, zelfbewuste vrouw, over gezondheid in Afrika. ‘Het grootste gezondheidsprobleem van Afrika is armoede’, begint ze. Ze is even stil, om deze boodschap te laten landen. ‘Als mensen arm zijn, kunnen ze vaak geen of onvoldoende eten kopen. Daardoor word je sneller ziek’, legt ze uit. ‘Bovendien: veel medicijnen, bijvoorbeeld die voor tbc, voor aids of malaria, werken niet of onvoldoende als je ondervoed bent. Je lichaam neemt de medicijnen dan niet op, en je blijft ziek.’
Om de andere dag eten… Hope is al meer dan tien jaar betrokken bij hulpverlening en opbouwwerk in Zambiaanse dorpsgemeenschappen. Het meest wordt zij geraakt door aidspatiënten, die vaak door hun dorpsgenoten worden uitgesloten uit de gemeenschap. Veel Afrikanen zijn letterlijk doodsbang voor deze ziekte. ‘Een paar dagen geleden was ik nog in een dorp bij een gezin waar beide ouders én beide kinderen aids hadden. Ze waren straatarm, en hadden soms dagen achtereen geen eten. Of er was zo weinig voedsel dat er per dag maar voor één of twee gezinsleden een maaltijd was. Vader at dan de ene, en moeder de andere dag…’ Dankzij een plaatselijke kerk krijgt dit gezin nu de allereerste levensbehoeften, vertelt Hope. EFZ steunt kerken hierin, en richt zich met name op de allerkwetsbaarsten. ‘Als je hen echt wilt helpen, zul je alle problemen in samenhang moeten aanpakken. Ook analfabetisme, bijvoorbeeld’,
legt ze uit. ‘Als mensen niet kunnen lezen en schrijven, vinden ze geen aansluiting bij de beschikbare mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen.’
‘H et grootste gezondheidsprobleem van Afrika is armoede.’ Samenwerking EFZ is niet de enige hulporganisatie op het platteland van Zambia; er zijn meer organisaties actief. En ook de Zambiaanse overheid werkt aan verbetering van gezondheidszorg. ‘We proberen onze activiteiten te integreren in die van de overheid’, legt Hope uit. ‘Want, als je mij vraagt wat nu échte verbetering kan brengen voor de gezondheid in Afrika, antwoord ik: samenwerking.’ Ze vertelt dat de overheid bijvoorbeeld gratis medicijnen beschikbaar stelt voor aids- en tbc-patiënten. Dat hoeven particuliere organisaties dus niet meer te doen. ‘De overheid schiet echter tekort in het
Gezondheid in Afrika – de cijfers - In Afrika woont 11 procent van wereldbevolking, maar het continent telt 60 procent van alle hiv/aidsgeïnfecteerden. 23 miljoen mensen in Afrika zijn besmet, per jaar overlijden er zo’n 1,5 miljoen aan deze ziekte. - Per jaar raken 250 tot 450 miljoen Afrikanen besmet met malaria. - Tweederde van alle gevallen van kindersterfte ter wereld, vindt plaats in zuidelijk Afrika. - De kans dat in Zambia een kind in de eerste vijf jaar van z’n leven overlijdt, is 30 keer groter dan in Nederland.
geven van voorlichting en nazorg bij het verstrekken van deze medicijnen’, constateert Hope. ‘Vandaar dat wij maatschappelijk werkers en verpleegkundigen opleiden die bij de mensen thuis komen, en ervoor zorgen dat deze medicijnen ook daadwerkelijk kunnen aanslaan.’ EFZ geeft mensen bovendien voorlichting over andere factoren die van invloed zijn op armoede en ziekte: omgaan met droogte en overstromingen bijvoorbeeld. ‘We werken aan verbetering van de waterregulatie. Want droogte of juist overstromingen zijn er vaak medeoorzaak van dat mensen verhuizen van het platteland naar de stad, of van hun laaggelegen dorp naar een hoger gelegen gebied. Zij verlaten dan hun gemeenschap, die hen kan helpen als zij in problemen raken. Door dit soort verhuizingen worden mensen dus extra kwetsbaar.’ Hope is ervan overtuigd dat onderwijs, waar EFZ zich ook voor inzet, een van de sleutels is voor de oplossing van dit probleem. ‘Gebrek aan uitzicht op werk speelt bij verhuizingen vaak ook een belangrijke rol. Als we mensen meer kansen geven op een betaalde baan, blijven ze wonen waar ze horen, en blijven dorpsgemeenschappen in stand. Gemeenschappen zijn de kracht van Afrika, daar moeten we blijvend in investeren.’
- 42 procent van de bevolking in zuidelijk Afrika heeft geen toegang tot schoon drinkwater. Bronnen: World Health Organization, Unicef Kijk ook op www.afrikaopjegezondheid.nl.
Uw gift is harte lijk welkom op ban k 38.54.87.088 va n Woord en Daa d, Go (Jaarthemaproje rinchem. ct 99.99.807, gezondheid.)
7
Andr
h
FINANCIËLE ADOPTIE:
aan
DELEN
i Jo
Colombia
Ashley
Ma
e
Chand r
ave n
Financiële adoptie is kinderhulp op afstand. Het is thuisblijven en toch een kind ver weg helpen. Voor € 25 per maand geeft u een (kans)arm kind basiszorg en mag het naar school. Die 83 eurocent per dag is dus goud waard!
ia
ië
I nd
op
i-
hi
Et
Et
pië
e-
Verbeter kind de h io
ijnen ilip -F
Shumi
Besh a-
Che nel
-
Ha ïti
Prame
ela
Onderwijs vormt elk kind voor de toekomst. Via scholen kunnen we de hulp goed organiseren. Bovendien bereiken we door christelijk basisonderwijs het kind met het Evangelie. Indien mogelijk volgt het sponsorkind ook middelbaar, vak- of hoger onderwijs. Ook in ontwikkelingslanden wordt scholing steeds belangrijker. Ons streven is: jongeren loslaten met een betaalde baan.
-
In dia
Die g o
An d
BELLEN! M3A- 6A1 1R8 7 4
r
Waarom werkt Woord en Daad meestal via scholen?
Komt mijn bijdrage rechtstreeks het kind ten goede? Ja. Door het persoonlijk contact via school -of dagverblijf- is er de controle dat het kind de hulp ontvangt waarvoor u betaalt. Uw adoptiekind krijgt onderwijs van goede kwaliteit. Leerkrachten worden doorlopend getraind, zodat hun niveau waar nodig nog verbetert. Het kind krijgt ook een dagelijkse warme maaltijd, kleding en medische zorg.
es
018
olombia -C
R O F KI JK V O O EN O P ER D N N O G M EE R KI .nl / www.woordendaad adoptiekinderen
Hoe controleert Woord en Daad de geldstroom? Germa
nG
a
br iel
- Col
i aï t
ombia
8
Gidl e yH
Het geld gaat naar onze partners in de verschillende landen. Zij kopen lesmateriaal, voedsel, schooluniformen en betalen de salarissen. Ouders, leerkrachten of schooldirecteuren krijgen geen sponsorgeld in handen. De geldstroom blijft hierdoor kort, overzichtelijk en controleerbaar.
J esu s E du a
r
Katc ho
do
Haï ti
M an uel E nr iq u e - Colombia
h mbia Colo
Saint I
-
ne -
ïti
Rosaly
sna
Ha
Vaak is een school speciaal bedoeld voor kinderen uit de directe omgeving van een arm dorp of een krottenwijk, waar onze partner ook met andere programma’s bezig is. In principe kunnen dan alle kinderen naar die school omdat praktisch alle inwoners onder de armoedegrens leven. Ligt de school in een omgeving met ook een rijkere laag, dan wordt nauwkeurig gekeken naar inkomsten en woon- en gezinssituatie. De kinderen uit de armste gezinnen komen als eersten in aanmerking voor onderwijs en sponsoring.
F ilip n ijne
Derlan
de
-
Ha
Shelem ie -
E io th
Jazeker! Uw adoptiekind zal uw levensteken echt waarderen. Een ansichtkaart van uw dorp of een familiefoto is al heel wat. Kinderen zijn gewoon erg blij met post en het stimuleert hen terug te schrijven. Weet u bij voorbaat dat u geen post stuurt? Overweeg dan groepsadoptie, waarbij u zorgt voor een kind uit een groep zonder correspondentie. Dit kost € 24 per maand.
ïti
Kan ik met het kind corresponderen?
p ië
Vamsi
Wat is sharekids? Tariku
- In d
ia
Jonger dan 25 jaar? Deel de zorg voor een kind met maximaal twee anderen. Sponsor samen of met z’n drieën voor € 25 per maand een kind: www.sharekids.nl.
-E th
iop
ië
Wat is CompanyKids?
M
Jayvee
s eli
li
n jne
erw o
od -H
Colombia
Carl D
- Fi
pi
aaïti
Kom gratis in koffiedrinken d n onze adoptiesta op Wegwijs ber DV 20-25 okto
e jnen
Est
Hoe wordt het kind ‘geselecteerd’?
Een adoptieprogramma speciaal voor bedrijven: www.woordendaadbedrijven.nl. Sponsor als bedrijf Gise vijf kinderen voor € 135 per maand. ll a
ari
i ilip -F
Nayelis
Jane M
er
voor één wereld!
un a-
olombia -C
Werelddelen • september 2011
9
DOOR KEES VREEKEN
DELEN
VAKSCHOOL FLON HAÏTI GEEN SUCCES
Leren van fouten is ervaring opdoen Zijn er succesprojecten? Mislukt een plan wel eens? Het antwoord is ja. In deze Werelddelen een project dat beter kon en waar we veel van leerden. In september 2005 begonnen de Haïtiaanse partners AMG-Haïti en Parole et Action (P&A) met een vakschool. AMG beschikte in Léogane, 30 kilometer vanaf de hoofdstad Port-au-Prince, over een leegstaand gebouw, dat na enige verbouwing daarvoor geschikt was. Deze vakschool startte met de oplei-
10
dingen ‘naaien’ en ‘bouw’ voor circa 120 leerlingen. Hoewel P&A ervaring had met vaktraining in het reguliere onderwijsprogramma, misten beide organisaties ervaring met het runnen van een zelfstandige vakschool. Vanaf het begin constateerden we dat de exploitatiekosten relatief hoog waren; Woord en Daad accepteerde dit
vanwege de beginfase. Na enige tijd werd duidelijk dat de kosten per leerling niet voldoende daalden. Ook bleek uit de jaarcijfers dat betrekkelijk weinig studenten een baan vonden. In 2009 slechts vier leerlingen! Samen met de projectleiding zocht Woord en Daad naar mogelijkheden in de goede richting…
Werelddelen • september 2011 DOOR PIETER HONKOOP
Uiteindelijk moest een onderzoek uitmaken: de vakschool opheffen of een doorstart maken. Daar kwam echter de aardbeving tussendoor, met Léogane als epicentrum! Het schoolgebouw bleef overigens grotendeels behouden. In overleg besloten beide Haïti-partners in 2010 de vakschool niet langer voort te zetten. Woord en Daad bood een beëindigingstraject aan en per 1 januari 2011 is de vakschool opgeheven.
Faaloorzaken Oorzaken van dit falen? Haïti is sowieso een moeilijk land. Als ‘armste land van het westelijk halfrond’ kent het talrijke problemen. Door onder andere een gebrekkige infrastructuur stagneert de economische ontwikkeling en is er grote werkloosheid. Juist in zo’n situatie heeft een vakschool goede schoolleiding met visie nodig. Deze maakte echter te weinig gebruik van haar contacten en netwerk om nieuwe kansen aan te boren. Zo sloot het aanbod van de vakschool ook niet of onvoldoende aan bij de werknemersvraag. De opleiding was dus niet marktgericht. Uiteraard gold een goed uitgevoerd marktonderzoek bij de start als één van de voorwaarden. Maar de hiernaar verrichte studie door AMG en P&A bleek niet afdoende en had achteraf door een onafhankelijke derde moeten worden getoetst.
Leerpunten Woord en Daad heeft geleerd van vakschool Flon. Voortaan worden bedrijven nog actiever ingeschakeld bij de start van een vakschool en bij de invulling van het onderwijs. Aansluiting op de arbeidsmarkt wordt een strenge voorwaarde voor financiering. Bovendien lichten we de visie van projectleiding en schoolmanagement door aan de hand van onze daarvoor inmiddels ontworpen quality score card. Ook maken we bij hogere kosten –in vergelijking met andere scholen– sneller afspraken over bijstelling van de begroting of het zoeken van alternatieve financiering, bijvoorbeeld door leerlingen zelf.
Hebt u als trouwe do nateur vragen ove r dit project , neem contact op met Kees V re e ken via k.vreeken@ woordend aad.nl of 0183-6118 00.
COLUMN
‘Warme keten’ In Nederland kun je alles overal koud houden en vervoeren. Maar in ontwikkelingslanden is het vaak lastig om bijvoorbeeld vaccins gekoeld op de plaats van bestemming te krijgen. De ‘koude keten’ is een belangrijk en lastig te regelen fenomeen voor de gezondheidszorg in warme landen. Recent was ik in Zambia en zag daar hoe de logistiek, de bevoorrading, van medicatie zoals bijvoorbeeld aidsremmers, onverminderd van belang is. In de westerse wereld noemen we hiv een chronische ziekte en is aids niet direct zichtbaar aanwezig. In Afrika verloopt de ziekte helaas nog vaak dodelijk. Gelukkig zijn in de meeste ontwikkelingslanden tegenwoordig medicijnen beschikbaar tegen hiv, ook voor de arme bevolking. De overheid verstrekt deze basismedicatie. Hierdoor is hiv een te remmen ziekte geworden. Therapietrouw is hierbij heel belangrijk. Anders kan er snel resistentie ontstaan en moet de medicatie worden aangepast naar een veel duurder -in Afrika doorgaans onbetaalbaar- medicijnvoorschrift. Dit alles maakt een goede distributie van medicatie van cruciaal belang. In Zambia zag ik hoe mensen soms dagen onderweg zijn om pillen op te halen in een kliniekje. Veelal zijn ze zelf patiënt en doen ze dit met regelmaat en passie voor een hele groep patiënten. Bovendien zijn deze rondfietsende koeriers enorm belangrijke aidsambassadeurs. Zij hebben respect bij de dorpsbevolking. Daarnaast geven zij wijze adviezen uit hun levenservaring en organiseren allerhande cursussen, zoals: Hoe blijf je gezond met de lokaal beschikbare voedingsmiddelen? Voor veel hiv-geïnfecteerden zijn juist zij een belangrijke ‘mental coach’ en geven ze onmisbare psychologische steun. Zij hebben goed in de gaten wanneer mensen zieker worden en slaan dan alarm. Deze ervaringsdeskundigen zijn ook de belangrijkste nog levende voorbeelden die preventie van aids benadrukken op anti-hiv-campagnes. Ze vertellen nog over preventie in de vorm van ‘onthouding’ en ‘wees trouw’. Helaas mogen deze methoden in Nederland niet meer gelden als belangrijkste normen tegen verspreiding van hiv. Ze worden als stigmatiserend of ouderwets gezien. Soms kunnen we nog veel leren van Afrika. Deze distributeurs van normen, waarden, steun en tabletten, worden van patiënt ineens hulpverlener voor vele anderen. Zij vormen de ‘warme keten’ in distributie van zorg en medicatie rond hiv-geïnfecteerden in arme landen. Dr. Pieter Honkoop is MDL-arts en lid raad van toezicht Woord en Daad
11
Door WILLEMIJN BAX COMMUNICATIEMEDEWERKER FINANCIËLE ADOPTIE
DELEN
‘God gaf mij deze prachtige gelegenheid jullie te ontmoeten in je land. Ik ben dankbaar voor jullie goede begeleiding tijdens deze conferentie.’ Pastor Moses, Word and Deed-India
Adoptieconferentie Vindt u persoonlijk postcontact met uw adoptiekind belangrijk? Veel sponsors wel. Begrijpelijk. Omdat veel kinderen brieven met standaardzinnen schrijven, bespraken we dit punt met 19 adoptiemedewerkers uit 13 landen. Zij waren in juni één week in Nederland voor ons adoptieprogramma. De medewerkers begrepen de wens vanuit de sponsor. Ze beloofden de kinderen meer te stimuleren persoonlijker te schrijven.
De partners gaven wel aan dat dit voor de kinderen die nooit post ontvangen, moeilijk is. Wilt u persoonlijker contact? Stuur dan zelf ook post aan uw adoptiekind, vertel iets over uzelf en stel een paar eenvoudige, open vragen. Woord en Daad leerde veel van haar partners. Vooral de cultuurverschillen zijn belangrijk. De situatie daar is vaak zo anders dan in Nederland. Door regenoverlast of
In actie
politieke onrust is het soms wekenlang onmogelijk de school te bezoeken. Meer en duidelijker communiceren was ons leerpunt. Zowel de partners naar Woord en Daad als Woord en Daad naar haar donateurs. Een adoptievernieuwingstraject is in gang gezet. We kijken terug op een leerzame en nuttige week.
Graag tot ziens op Beurs Wegwijs DV 20–25 oktober! Postzegels, spaarbonnen en geld van voor de euro kunt u daar inleveren bij drie Woord en Daad-stands. Vrijwilligers verzorgen de afhandeling. Kijk op www.woordendaadindebuurt.nl voor comitéadressen en voor het prijsoverzicht van toegangskaartjes of bel 0183-611800.
Postzegels en ansichten
Spaarzegels, bonnen en punten
Wij sparen alle postzegels! Oud, nieuw, verzamelingen. Ook ansichten met dorpsgezichten/klederdrachten van voor 1960 welkom!
Alle gangbare spaarzegels, koopzegels, bonnen en punten welkom! We wisselen ze in voor contanten of verkoopartikelen.
Jaaropbrengst 2010 € 23.283,75!
Contactpersonen: 1. J. van Geest, Zuiderkruis 50, 3902 XB Veenendaal.
[email protected] , tel. 0318-516253. Jan van Geest doet eerste selectie en frankeert kantoorenveloppen. 2. J.P. van Heemst, Azaleastraat 11, 3245 CB Sommelsdijk,
[email protected], tel. 0187-483981 of b.g.g. 06-10135169. Jan van Heemst verzorgt eindverkoop.
12
Jaaropbrengst 2010 € 3.000,-! Air Miles: toegangskaartjes met korting Woord en Daad verzamelt Air Miles via groepssparen. Bestel toegangskaartjes met 25% korting. Bijv. Dolfinarium, Madurodam en Noorderdierenpark. Levertijd twee weken.
Jaaropbrengst 2010 € 4.500,-! Contactpersoon: Mw. T. (Teunie) Versluis-den Otter, J.W. van Puttestraat 61, 4233 EK Ameide,
[email protected], tel. 0183-602055.
Werelddelen • september 2011
VOOR € 9,geef
t u een Gif t of love of een Schoolgif t!
Het duurt nog even maar toch… Het is zo weer december. Feest voor alle kinderen die via Woord en Daad support ontvangen. Want zij krijgen een kerstcadeautje, een ‘Gift of love’. Per land is de inhoud van het pakje verschillend, maar het is altijd een praktisch of leuk extraatje.
Gift of love Klein geschenk van grote waarde
Geeft u een Schoolgift? Behalve de kinderen kan ook de school iets extra's gebruiken. Met een 'Schoolgift' zorgt u voor onderwijsmaterialen, verwarming van het schoolgebouw, reparaties e.d. Hiermee helpt u het onderwijs kwalitatief nog beter te maken! Doet u mee om één of meer kinderen een Gift of love à € 9,- te geven? Uw gift is welkom op 38.54.87.088 van Woord en Daad te Gorinchem, o.v.v. project 91.75.001, Gift of love. Alvast dank voor uw cadeau.
Kerstkaarten 2011 ze zijn er weer! Drie nieuwe series kerstkaarten, speciaal samengesteld voor Woord en Daad Elke serie is in twee varianten te bestellen: met de tekst ‘Gezegende Kerstdagen en een Voorspoedig Nieuwjaar’ of ‘Goede Kerstdagen en een Gelukkig Nieuwjaar’. De prijs per pakje is € 2,-. Portokosten berekenen we door. Bestellen kan ook via www.woordendaad.nl, zie laatste nieuwsberichten.
Schoolgift geven? Graag o.v.v. project 93.60.020, Schoolgift.
Meer weten? Voor meer informatie en voor online geven kunt u terecht op www.woordendaadgiftoflove. nl. Er zijn ook flyers beschikbaar met een machtigingskaart. Deze zijn ook goed te gebruiken om uit te delen in kerk of school.
Voor € 9,- geeft u een Gift of love of een Schoolgift!
Serie Sepia: 6 enkele kaarten, 10x15 cm.
Serie Winter: 4 dubbele kaarten met envelop, 10x15 cm.
Serie Woord en Daad-landen: 4 dubbele kaarten met envelop, 13x13 cm.
13
DOOR KEES VREEKEN
Foto: Jaco Klamer
VER WEG
GEZONDHEID BEGINT BIJ DE BASIS
Honger in Afrika als refrein? Afrika: weer voorpaginanieuws. De grote hongernood is schrijnend zichtbaar in alle media. Naast gul geefgedrag zijn er terechte, kritische vragen. Kunnen we dit nu echt niet voorkomen? Wat is er voorheen door ontwikkelingsorganisaties eigenlijk gedaan? Zowel de Nederlandse overheid als particuliere organisaties ontwikkelen programma’s, die gericht zijn op voedselzekerheid in bepaalde delen van Afrika. Inclusief Woord en Daad. Het komende seizoen staat bij ons het thema: ‘Afrika: op je gezondheid!’ centraal.
heidssituatie. Gezondheid begint bij de basis. Dus heeft elk dorp schoon water nodig, ook voor een goede hygiëne, en last but not least voldoende gezond voedsel. Maar hoe zorg je hiervoor?
‘Voor het eerst in twee jaar kon ik weer oogsten.’
Reis mee naar Burkina Faso, het ‘land van de eerlijke mensen’, gelegen ten zuiden van de Sahara, in West-Afrika. Mede door aanhoudende droogte is, leeft bijna 70 procent van de bevolking er onder de armoedegrens. De Noordprovincie, waar partner AEAD werkt, is nog een uitloper van deze grote zandwoestijn. De regenval is er
Veel plattelandsgebieden in Afrika zijn straatarm, wat zichtbaar is in de gezond-
14
Honoré
gering en de opbrengsten van landbouw en veeteelt zijn er laag. Inwoonster Honoré Yameogo (35): ‘Mijn man kreeg aids en werd steeds zieker. De opbrengst van ons stukje grond was al niet groot, maar toen hij bedlegerig werd, moest ik alleen het land bewerken. Na twee droge zomers was al mijn zaaigoed op, terwijl de oogst nihil was. Ik had geen gewassen om te verkopen én geen geld om eten te kopen. Mijn man ging zienderogen achteruit. Maar ook mijn kinderen en ikzelf vermagerden.’ Het zijn moeilijke tijden voor Honoré. Haar man verliest het gevecht tegen aids
Werelddelen • september 2011
Voedselzekerheid Bij het thema ‘gezondheid Afrika’ denken we al snel aan ziekte en gezondheid(szorg), maar het onderwerp is breder. Een effectieve aanpak richt zich vooral op het voorkomen van ziektes. Woord en Daad steunt dan ook steeds meer programma’s die gericht zijn op stimulering van landbouw- en veehouderijproductie. ‘Samen met water en sanitatie (voldoende hygiëne) vormt voedselzekerheid de basis voor een goede gezondheid’, aldus Cees Oosterhuis, regiocoördinator Afrika bij Woord en Daad. Waar mensen voldoende te eten en te drinken hebben, komen veel minder ziektes voor.
‘De gevolgen van de chronische voedselcrises worden met name teruggezien in arme plattelandsgemeenschappen in het Zuiden. Mensen moeten over voldoende en hoogwaardig voedsel beschikken voordat ze effectief kunnen deelnemen aan economische ontwikkeling, onderwijs en dergelijke. Ziekten en ondervoeding dragen bij aan vermindering van de algemene conditie en weerbaarheid, waardoor de gevolgen van bijvoorbeeld malaria groter zijn.’ Woord en Daad werkt sinds 2007 met AEAD, wat staat voor Association Evangélique D’Appui au Developpement, opgericht in 1992.
Moeder Honoré leert hoe ze haar land beter kan bebouwen.
en overlijdt. Eén van haar kinderen wordt opgenomen in het ziekenhuis vanwege ondervoeding. Gelukkig kan ze deelnemen aan het voedselzekerheidsplan van AEAD. Hierdoor leert ze hoe ze haar land beter kan bebouwen. ‘Van AEAD kreeg ik een zak zaad van prima kwaliteit. Daarmee kon ik voor het eerst in twee jaar weer oogsten.’ Moeder Honoré geniet zichtbaar als ze zegt. ‘Nu kan ik weer voor m’n kinderen zorgen. Ze zijn gelukkig en ik dus ook.’
Blijvende verbetering In Burkina Faso leven veel Honorés. In de Noordprovincie is gemiddeld 30 procent van alle kinderen onder de vijf chronisch ondervoed. Vaak komen ze specifieke voedingsstoffen tekort, zoals ijzer of vitamine A. Ruim 20 procent van alle
vrouwen in de vruchtbare leeftijd zijn ook ondervoed. Hun kinderen worden daardoor al met ernstige tekorten geboren. Een vicieuze cirkel… Doelstelling van het voedselzekerheidsprogramma is blijvende verbetering van de voedselproductie. Boerencoöperaties en individuele boeren krijgen training in nieuwe en droogtebestendige landbouwtechnieken. AEAD ondersteunt hen door verbeterd zaaizaad te verstrekken, maar ook bestrijdingsmiddelen, kunstmest, ploegen en andere landbouwonderdelen. Boerinnen ontvangen schapen, zodat ze door verkoop van lammeren en schapen bijverdienste hebben. Dit alles om te voorkomen dat deze regio voorpaginanieuws wordt vanwege hongersnood.
Afrikarefrein Honger in Afrika, of bijna-honger. De ergste droogte, of bijna de ergste droogte. Stervende mensen, of bijna-stervende mensen. Het is wanhopig makend, ook voor de welwillende gever. Internet biedt een fraai scala aan meningen. (…) Bijna allemaal gedeeltelijk of helemaal waar. Het ís allemaal al eerder vertoond. En veel hulporganisaties weten ook niet precies wanneer ze de noodklok moeten luiden. (…) Als er politieke stabiliteit is? Als iedereen alle verantwoording van vorige noodhulpacties grondig heeft bestudeerd? Als Ben Knapen inspirerend kan uitleggen hoe het zit? Gaat niet gebeuren. Nú lijden mensen. Nú is misschien veel erger nog te voorkomen. Geven dus. En daarna Afrika…(...) Bron: gedeelte uit hoofdredactioneel commentaar in FM Weekly van Marjan Smeitink
15
door joke martens
VER WEG
Wereld van
‘Elke dag is
Naam: Crest Mahico (58) Woonplaats: Chongwe, Zambia
aad steunt Woord en D erwijs en via EFZ ond even. iati hiv/aidsinit enw w w.woord / Meer info? en d n rslag.nl/la daadjaarve fz zambia/#e
Crest, waardoor kreeg jij met gezondheidszorg te maken? Ik had een mooi boerenbedrijf maar 15 jaar geleden werd ik ziek. Ik kon niets meer, kwam compleet hulpeloos op bed. Uiteindelijk moest mijn vrouw me helpen met wassen.
Jouw ervaringen als patiënt? Het ging zo slecht met me dat de buren dachten: hij gaat sterven. Ze kochten koffie in voor de begrafenisceremonie. Gaudencia liet het er echter niet bij zitten. In de kliniek constateerden ze tuberculose. Ik kreeg een behandeling, maar bleef erg zwak. Uit een hiv-test in 2005 bleek dat ik seropositief was.
Had dit persoonlijke financiële gevolgen? We zaten helemaal aan de grond. Alle reserves waren verdwenen. Zodoende verzwakten we allemaal.
16
Gezin: Gehuwd met Gaudencia (44), vier dochters, vijf zoons, een kleinkind
‘Er was al koffie gekocht Wat maakte grote indruk op je? Dat ik in de diepste ellende hulp kreeg van Evangelical Fellowship of Zambia (EFZ, partner Woord en Daad). Allereerst versterkend voedsel: een totaalpakket van gezonde groenten, vitamines en basisvoedsel. Ik kreeg ook anti-aidsmedicijnen. Een keerpunt! Dankzij goed zaad en begeleiding met nieuwe landbouwtechnieken ligt de groentetuin er nu prachtig bij, begrensd met doorntakken tegen snaaiende dieren. In een diep gegraven gat bewaren we in een reservoir water voor dagelijkse besproeiing. Papieren dozen gebruiken we als pot om jonge boompjes –voor de verkoop– in te laten groeien. Ik ben nu weer sterk genoeg om te werken. De voorraadhut zit boordevol maïskolven. We snijden grote bossen grasvarens voor daken van hutten en van stevig riet binden
we vegers voor hut en erf. Uit verkoop hiervan betalen we het schoolgeld.
Adviezen voor verbetering gezondheidszorg in Zambia? Het wachten in de kliniek, soms wel een dag in de hitte, was verschrikkelijk. Er is te weinig personeel en er zijn te veel patiënten. De verpleegsters missen vaak vakkennis en als ze wel goed zijn, kiezen ze dikwijls voor een privékliniek of gaan naar het buitenland.
Toekomstdroom? Dat ik onze boerderij verder kan ontwikkelen; er is nog genoeg onbewerkt land.
Boodschap voor patiënt in Nederland? Accepteer hulp. Soms kun je het niet alleen.
Werelddelen • september 2011
verschil
DICHTBIJ
een wonder’ Naam: Janny de PaterLindhout (68) Woonplaats: Moerkapelle Gezin: Gehuwd met Henk (69), vier getrouwde kinderen, acht kleinkinderen
voor mijn begrafenis.’>> Janny, waardoor kreeg jij met gezondheidszorg te maken? Op 8 maart 2010 kreeg ik een herseninfarct. Ik was alleen thuis en voelde me eind van de middag niet zo lekker. Raar, dat ik een stap naar links wilde nemen en toen rechtdoor ging… Die avond woonde ik op wilskracht nog een NPV*-lezing bij, maar eenmaal thuis voelde ik me ziek. Henk had een Woord en Daad-vergadering in Lunteren. Dochter Heleen bracht me naar de huisartsenpost. Daarna lag ik snel in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda aan allerlei infusen en bewakingsapparatuur. De eerste drie dagen waren kritiek, maar ik mocht duidelijk de nabijheid van de Heere ervaren; dat gaf rust.
Jouw ervaringen als patiënt? In het ziekenhuis was het heel goed. Ze waren allemaal ontzettend lief voor me. Op 22 maart kon ik terecht in Sophia Revalidatie Den Haag.
Daar hoorde ik dat mijn vorm van herseninfarct het syndroom van Wallenberg heet. In een revalidatiecentrum is alles gericht op zelfredzaamheid. Ze staan rondom je maar doen niets, alleen jou aanmoedigen. Je denkt: dat kan ik niet, maar het móet. Dat lijkt hard; je bent kwetsbaar en voelt je ellendig. Ik had ook bijna geen stem, kon alleen fluisteren. Binnen een uur kreeg ik een rolstoel aangemeten... Op 4 mei was ik weer thuis! Elke dag is een wonder. Nog steeds ga ik vooruit: ik kan wandelen, fietsen en autorijden, al zijn diverse beperkingen blijvend.
Had dit persoonlijke financiële gevolgen? Nee, integendeel. Ik kreeg zelfs m’n leven lang ‘recht op nazorg’.
kerkelijke thuisgemeente en van de ‘Woord en Daad-familie’ in het hele land. Ik heb me echt gedrágen gevoeld.
Adviezen voor verbetering gezondheidszorg in Nederland? Ik ben tevreden. Tegen anderen zeg ik wel eens: Wees vriendelijk en geduldig, dan zijn ze het ook voor jou.
Toekomstdroom? Dat de medische voorzieningen ook in ontwikkelingslanden flink mogen verbeteren. Als er zo veel zorg aan je besteed wordt, gun je dat iedereen.
Boodschap voor patiënt in Afrika? Ja, en tegelijk voor elk mens wereldwijd: gezondheid is veel, maar genade is alles.
Wat maakte grote indruk op je? De liefde, het gebed en meeleven van de
*Nederlandse Patiënten Vereniging
17
DOOR JOKE MARTENS
DICHTBIJ
‘Vliegende STEPMARATHON MOERKAPELLE NA 10 JAAR ALLEEN MAAR LEUKER
‘Zaterdagmorgen 28 mei 6:30 rinkelt de mobiel van een stepmarathon-organisator. Een bewoner van een seniorenwoning. ‘Gaat het wel goed? Ik zie niemand meer voorbijkomen.’ We kunnen de beller geruststellen: we zijn bezig met de prijsuitreiking van de nachtdeelnemers voor de basisscholen starten.’ Connie Wouters-den Ouden (36), lid van comité Woord en Daad Midden-Holland, coördineert het stepmarathonspektakel. ‘Hoe we aan die mooie nieuwe site stepmarathon.nl komen? Ja, dat krijg je als je een webdesigner onder de comitéleden bezit die de kennis in huis heeft. Daar boffen we mee. Voor de sponsors is dat ook positief.’ Dankzij de site kan ieder die mee wil doen, zich gemakkelijk opgeven. ‘Nadat de site online ging, noteerden we in korte tijd 19 teams. De deelnemers konden vervolgens aan de slag om sponsors te werven.’ Happy steppie, De toppers, De Step-A-Holics, De vliegende banden… Elk step-team tooit zich met een naam waar vaart in zit. Als het startschot klinkt, is Moerkapelle voor
18
even niet het veilige Zuid-Hollandse dorpje van altijd, maar is het uitkijken geblazen voor ‘steppend wild’. Alle adressen langs dit ‘gevarentraject’ kregen een informatiefolder in de bus.
‘Steppen is voor iedereen met een normale conditie geschikt.’ Fanatiek Voorafgaande aan de stepwedstrijd geeft Connie Wouters op vier basisscholen een powerpointpresentatie om deelnemers te
werven. ‘Ik vertelde eerst over het Woord en Daad-werk, dan over de rol van comités en ook over de school in het Afrikaanse Tsjaad die nieuwe lokalen nodig heeft. Drie van de vier scholen deden mee.’ Connie verbaast zich soms over de hoogte van de sponsorgelden. ‘De winnaar dit jaar bracht ruim € 950 sponsorgeld binnen. Bizar. Er was zelfs een kind dat zei: Ik ga nu al geld inzamelen voor volgend jaar. Fanatiek!’ ‘Het idee is afgekeken’, vertelt Connie. ‘Bij ons beviel het goed, dus zijn we de stepmarathon blijven doen. Door de tijd heen doe je ervaring op. Oftewel je verandert wat misging. ‘Vroeger gebeurde het wel dat een willekeurige invaller zomaar een rondje ging steppen op iemands anders
Werelddelen • september 2011
Stepmarathon Per team is één step beschikbaar die de hele nacht in beweging moet blijven. Elk teamlid stept om de beurt het traject dat twee km lang is. Op de twee uiterste punten van de route staan stempelposten. Door op elke ronde te stempelen, wordt bijgehouden hoeveel rondes een individu stept en hoeveel het hele team.
Er zijn drie categorieën voor prijzen. Een team dat de meeste rondes rijdt, een individu dat de meeste rondes rijdt, en zij die het meeste (sponsor)geld binnenhalen. De steps moet je huren, maar er komt ook veel binnen. Consumpties en prijzen worden vaak gesponsord. Opbrengst 2011: netto € 12.300; dankzij verdubbeling door NCDOsubsidie: € 24.600!
banden' racen voor Afrika
Connie Wouters in actie.
naam. Geen ramp, maar niet eerlijk gezien het wedstrijdelement. Ieder team heeft nu één kleur polsbandje dat ook om de step zit.’
Draaiboek Op vrijdag 27 en zaterdag 28 mei is het ideaal stepweer. Lekker zonnig, niet te warm en droog. ’s Nachts wordt het voor
de stempelaars en verkeersbrigadiers zelfs wat kil. ‘Maar met een vuurkorfje erbij, ook om het wild op afstand te houden, was het goed te doen.’ Het stepevenement duurt voor de nachtteams (13 tot 88 jaar) van vrijdagavond 20:00 tot 6:00 uur ’s ochtends; op zaterdagmorgen voor basisschoolleerlingen (groep 7 en 8) van 7:00 tot 12:00 uur. ‘Daarna nog
afsluiten, afhandelen en opruimen.’ Connie: ‘Steppen is voor iedereen met een normale conditie geschikt. Als er comités zijn die dit ook willen: het draaiboek ligt klaar. In Moerkapelle is de jaarlijkse stepperij een gewaardeerd verschijnsel.’ Lachend: ‘Tot en met de toeschouwers in de seniorenwoningen.’
Foto's stepmarathon: Renzo Wouters. Kijk ook op stepmarathon.nl.
19
DOOR JANNEKE WITZIER, MEDEWERKER COMMUNICATIE EN FONDSENWERVING
s d i k d l e r We H a jon g e n s e n m e id e n,
Pas nog ziek geweest? Naar de dokter gaan is vaak geen pretje. Terwijl je helemaal niet fit bent: wachten in de wachtkamer. Soms duurt dat lang! En wat zal de dokter zeggen? Pillen slikken of een vies drankje drinken of misschien voor verder onderzoek naar het ziekenhuis? Toch hebben wij hier in Nederland niets te klagen. In Afrika is de gezondheidszorg heel wat minder goed geregeld. Er zijn lang niet genoeg dokters en ziekenhuizen. Soms moeten patiënten dagen lopen om een dokter te zien. De mensen wachten daarom lang voor ze zo’n reis gaan maken en zijn dan bijna te ziek om op hun benen te staan. Bij de dokter aangekomen, zijn ze ook nog niet meteen aan de beurt. In dorpen is de ‘wachtkamer’ soms een plekje op de grond in de schaduw van een grote boom… Wat is het toch ontzettend fijn als we gezond zijn! Dank je God daarvoor?
Gezondheidspuzzel 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
ipust heizusknei deb fuisun kroedt ekiz poeln zreust liplen macarhkwet
Deze tien woorden hebben allemaal met gezondheid te maken. Maar… alle letters zijn geklutst! Zet jij ze weer op volgorde?
Gelukt? Stuur je oplossing voor 15 oktober naar
[email protected] of naar Wereldkids, Postbus 560, 4200 AN Gorinchem. Vermeld altijd naam, adres en leeftijd. De kleurplaat graag per post. Succes!
kleurplaat: GEERTJE VAN DEN BROEK-DEN OUDEN
Prijswinnaars kleurplaat/puzzel juni: www.woordendaadkids.nl
Naam
20
Postcode
Adres Woonplaats
Leeftijd
Werelddelen • september 2011
DOOR JOKE MARTENS
TIP TOPS
DICHTBIJ
Colombiaanse zonen én verre dochters
‘Beijerlands Dierenpark’ Kinderworkshops steekt z’n pootjes uit bij boerin Frannie
Colombia. Arnoud en Annemieke van ’t Hoff-v/d Dool in Zoetermeer reizen er voor de tweede keer heen, ditmaal om hun tweede zoon op te halen. Ze bezoeken meteen hun sponsormeisjes Karen en Paula, allebei negenjarige leerlingen op de Lucero Altoschool in Bogotá. Ze zijn dankbaar voor hun jongens, maar ‘ook blij we dat we via Woord en Daad een beetje mee mogen helpen in Colombia zelf.’
‘Wij gaan werken over de dierentuin’, meldt juf Erna aan haar 23 kleuters van groep 2a Eben-Haëzerschool OudBeijerland. Al snel blijkt dat de enthousiaste kids graag zelf ‘echte’ dieren willen maken van doosjes en allerlei knutselmateriaal. Zo ontstaat in de klas: ‘Beijerlands Dierenpark’. Tsja, en waar mag je gratis de dierentuin in? Nergens toch? Dus toegangskaartjes (€ 1,00 p.p.) voor familie, buren en bekenden. Opbrengst € 229,35 ‘voor de arme kinderen’!
PS: Manuel (1) wil niet kijken op de foto. Miguel (7), was twee toen Arnoud en Annemieke hem adopteerden. Links Karen, rechts Paula.
‘Kijk eens waar ik geweest ben!’ Al tien jaar geeft comitélid Frannie van Twillert-Poort (60), boerin uit Bunschoten/Spakenburg ‘s zomers in de stal meisjesworkshops. Sieradendoosjes, kookboekjes of zeepkettingen maken. Of een mooi versierd lijstje, met een door buurvrouw Harma versgeprinte foto van de club als aandenken mee naar huis… De moeders zorgen voor lekkers. Soms doen de meiden ook buitenspelletjes. Frannie rekent 5 of 6 euro per kind, zodat ze zo’n 50 euro overhoudt voor Woord en Daad. Reclame overbodig!
PS: Deze school sponsort ook acht kinderen via Schoolkids!
Giftenverantwoording
Meer acties op www.woordend aadkids.nl/ acties, www.woor dendaadjongeren.nl/ged ane-acties of www.woordend aadindebuurt.nl (Gehouden actie s).
OVERZICHT INKOMSTEN 2e kwartaal 2011 Land
Project Naam
Bangladesh Bangladesh Benin Burkina Faso Burkina Faso Colombia Colombia Ethiopië Ethiopië Guatemala Haïti Haïti Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen
GEZONDHEIDSZORG BANGLADESH VAKSCHOOL BANGLADESH ONDERWIJSPROGRAMMA VAKONDERWIJS EN JBS MANAGEMENT NATUURLIJKE HULPBRONNEN KLINIEK SANTAFE BOGOTA SCHOLEN BOGOTA ONDERWIJS JELDU GEMEENSCHAP BOUW HOPE COLLEGE MEDISCH PROGRAMMA CUBULCO EN MOEDER- EN KINDZORG CUL DE SAC NOODHULP AARDBEVING P&A HAÏTI CLUSTER ONDERWIJS BURKINA CLUSTER GEZONDHEID BURKINA CLUSTER ZAMBIA CLUSTER GEZONDHEID BANGLADESH CLUSTER GEZONDHEID INDIA CLUSTER ONDERWIJS INDIA CLUSTER VEILIGHEID COLOMBIA CLUSTER GEZONDHEID HAÏTI CLUSTER ONDERWIJS HAÏTI CLUSTER ONDERWIJS HONDURAS CLUSTER ONDERWIJS TSJAAD ONDERWIJS GUATEMALA
Inkomsten 2010 85.520,00 13.557,50 55.000,00 13.982,00 157.819,00 25.000,00 47.935,11 26.292,08 31.160,00 12.500,00 36.620,48 125.681,75 13.067,00 42.836,10 11.211,24 22.312,23 4.946,94 5.799,50 3.888,55 5.047,01 9.679,58 5.000,00 44.923,68 87,00
Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Sierra Leone Sierra Leone Sierra Leone Sri Lanka Tsjaad Tsjaad Zambia Zuid-Afrika
CLUSTER HAÏTI ALGEMEEN HULPVERLENINGSFONDS FONDS RABOFOUNDATION PARTNERPLAN NOODHULP OVERSTROMING PAKISTAN EUROPE-HAÏTI PLATFORM DOORLEERFONDS KINDERADOPTIE KINDERADOPTIEINKOMSTEN INKOMSTEN MFS INKOMSTEN PRISMA INKOMSTEN PSO ALG. INK. BUSINESS-PLATFORM LEDENBIJDR. BUSINESS-PLATFORM INKOMSTEN INDEED (JONGEREN) SBOS JAARTHEMA LANDBOUW 2010-2011 OPERATIONELE KOSTEN ONDERWIJS LANDBOUWPROGRAMMA MAKOMP NOODHULP SIERRA LEONE NOODHULP NA OVERSTROMINGEN WATER EN GEZONDHEID BOUW KLASLOKALEN, TOILETTEN, VAKONDERWIJS/PLATTELANDSONTWIKKELING BESTRIJDING HIV/AIDS OVERIGE INKOMSTEN
24.505,91 767.199,67 125.000,00 201.530,32 31.274,99 28.000,00 70.394,89 4.938.843,95 6.734.176,00 306.713,00 192.194,00 80.000,00 365.709,00 6.324,50 168.472,00 126.460,35 24.143,95 26.384,00 2.501,00 25.859,38 39.868,00 34.060,43 36.315,00 226.163,01 662.940,11 TOTAAL 16.044.900,21
Woord en Daad hecht eraan om op transparante wijze haar giften te verantwoorden. Dit overzicht geeft inzicht op hoofdlijnen. Wilt u het totaaloverzicht zien? Ga naar www.woordendaad.nl/ verantwoording. Hebt u geen internet? Schroom niet en bel ons. We sturen het u graag toe.
21
DOOR kees vreeken
DELEN
Zo zit dat
Foto: Jaco Klamer
Een donateur stelt een interessante vraag. Wie: Jenny van Ooijen (56), Meeuwen leerkracht basisonderwijs Lezen | Muziek | Aquarelleren I Leiding kinder- en tienerwerk GZB/PKN
Bij de juni-Werelddelen was een publieksversie in de vorm van een poster bijgesloten. Waarom? Had dat geld niet beter besteed kunnen worden?
Woord en Daad antwoordt Wie: Rina Molenaar, manager Communicatie en Fondsen Omdat we deze vraag een aantal keer kregen, lichten we graag toe waarom we voor deze uitgave kozen. Tot vorig jaar publiceerden we een publieksversie van het jaarverslag, naast de uitgebreide versie. Het was een uitgave van 32 pagina’s, bestemd voor comitéleden, grote(re) gevers en andere geïnteresseerden. Geregeld kwam er commentaar dat de publieksversie nog te uitgebreid was met té veel tekst. Mensen lazen hem niet:
22
jammer van de tijd en de drukkosten. Met de groep van negen met ons meedenkende comitéleden (klankbordgroep) kwamen we op het idee een andere, goedkopere uitgave te publiceren en deze breder te verspreiden. Het werd de postervariant. Veel mensen hingen deze op in een kerkzaal of op hun werk. We kregen er complimenten voor. De giften die u Woord en Daad geeft, worden optimaal besteed. We streven zelfs
naar een doelbesteding van 93,5 procent. Onlangs wees een onderzoek in de sector uit dat Woord en Daad qua kosten nog steeds als een van de laagste scoort. Graag wil ik dit onderstrepen. Deze beknopte uitgave is goedkoper dan onze vorige publieksversie en breder te verspreiden. PS: Tips voor een nog leukere compacte jaarverslagpublieksversie welkom! Mail naar
[email protected].
Werelddelen • september 2011
COLOFON Werelddelen is een gratis kwartaaluitgave van Woord en Daad voor belangstellenden. Op verzoek kunt u ook alleen ons decembernummer ontvangen.
In memoriam Johan Groothedde Dinsdagavond 5 juli werden we opgeschrikt door het plotselinge, tragische overlijden van onze zeer gewaardeerde collega Johan Groothedde, man van Marjolein en vader van Jenthe. Zijn overlijden sloeg diep in. Zo jong nog, zo getalenteerd, zo krachtig. Als we aan Johan terugdenken, zien we hem voor ons als iemand met altijd een twinkeling in zijn ogen. Als een jonge man met talent én ambitie. Als iemand die van hard werken energie kreeg en zich maar moeilijk liet remmen. Die altijd ging voor het allerbeste. Johan, die graag leerde en daarmee ook veel wist. Johan kwam 1 september 2007 binnen als net afgestudeerd heaoer. Zijn gaven vielen snel op. Met zijn 25 jaar gaf hij leiding aan een unit van vijf mensen. Hij bezocht partnerorganisaties in diverse landen, wat hem nieuwe inzichten gaf. Daarnaast was hij lid van de projectgroep ICT. De kracht van Johan had ook een keerzijde. Begin mei gaf Johan aan dat het vele werk té veel werd. We hebben toen samen met hem keuzes gemaakt. Toen dat niet hielp, besloten we hem een aantal weken afstand te laten nemen van zijn werk. Dat leek de goede kant op te gaan. En nu is Johan niet meer. We hadden en hebben onze vragen. Onze waaroms, onze waartoes. Pijn en verdriet, waar we geen woorden voor konden vinden. We mochten met elkaar woorden zoeken bij Hem, Die bij Johan was toen hij overleed, en lazen Jesaja 40 vers 6-8. We hebben met elkaar gebeden; ook de HEERE gebeden om kracht en troost voor Marjolein en Jenthe en de familie.
Woord en Daad verbindt mensen over de hele wereld in hun strijd tegen armoede, vanuit Bijbels perspectief. We willen hiermee een bijdrage leveren aan duurzame verandering in Nederland en wereldwijd. Woord en Daad
Postbus 560, 4200 AN Gorinchem Spijksedijk 16e, 4207 GN Gorinchem Tel. 0183-611800 Fax 0183-611808
[email protected] www.woordendaad.nl
Leden raad van bestuur Ir. Jan Lock, voorzitter Drs. Dicky Nieuwenhuis
Manager Communicatie en Fondsen Rina Molenaar
Raad van toezicht
Voorzitter Ds. C. Westerink, Rijnsburg Secretaris J. Achterstraat-Floor, Rhenen Lid auditcommissie P.W. Nobel RA, Zwijndrecht Leden Ing. C. van Burg, Spui (gemeente Terneuzen) Dr. P. Honkoop, Barendrecht Dr. ir. R.A. Jongeneel, Veenendaal Mw. drs. M.C. v/d Lagemaat-Maaskant, Veenendaal Dr. ir. G. Nooteboom, Ede
Bankiers
Rabobank 38.54.87.088 ABN-Amro 50.98.11.566 t.n.v. Woord en Daad, Gorinchem Woord en Daad is een Algemeen Nut Beogende Instelling (anbi)
Giften/ontvangstbevestiging
Giften zijn hartelijk welkom. Graag met projectnummer. Projectnummer jaaractie Afrika: op je gezondheid!: 99.99.807. Om kosten te besparen zenden we normaliter geen ontvangstbevestigingen voor giften. Wilt u toch een ontvangstbevestiging, vermeld dit dan duidelijk op uw overschrijving. Bent u ondernemer en wilt u bijdragen aan het werk van Woord en Daad? Kijk op www.woordendaadbedrijven.nl.
Voor testamentaire beschikkingen
luidt ons adres: Stichting Woord en Daad, gevestigd te Gorinchem. Onze stichting is ingeschreven onder nummer 41118168, bij de Kamer van Koophandel te Tiel en staat onder controle van een registeraccountant.
Redactie
Zaterdag 9 juli 2011 is hij begraven. In de meditatie stond de tekst centraal, die ook op de rouwkaart stond vermeld, uit Psalm 39: ‘En nu, wat verwacht ik, o HEERE! Mijn hoop, die is op U.' Degenen die hem kenden, zullen hem zich blijven herinneren. Als onze Johan, met een lach in zijn blik en met zijn talenten. Jan Lock Voorzitter raad van bestuur
Margreeth Boer, Aldwin Geluk, Joke Martens-Bevelander (redactiesecretaris/(eind)redacteur), Rina Molenaar (hoofdredacteur), Corjan Rink, Kees Vreeken.
Grafische verzorging
IDD concept.communicatie.creatie | www.idd.nu
Druk
www.thijsen.com Dit magazine is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier.
Oplage
78.000 exemplaren
Overname artikelen
Overname van artikelen is prima! Graag met bronvermelding. ISSN 1871-9570
23
Achter de foto een wereld Oud en jong - en daartussen?
Foto: Corjan Rink
Zomaar een bezoek aan een familie in Kabulinde in Zambia. Opa’s en oma’s en spelende kinderen. Diverse ouders ontbreken. Na een aangrijpend verhaal met bedroefde ogen begrijpen we: aids. Elke dag weer het gemis… Maar ze gaan door. Voor de nieuwe generatie. Voor een gezondere toekomst.
www.woordendaad.nl
