1
Hoe werkbaar werk realiseren in de (kleine) zorg/welzijnsinstellingen? HR in zorg en welzijn: studievoormiddag – 22 mei 2013
Hadewych Bamps Ria Bourdeaud’hui • Presentatie 22 mei 2013
Werkbaar werk realiseren in zorginstellingen 1.
Waarom werken aan werkbaar werk?
2.
Hoe zit het in Vlaanderen?
3.
Hoe zit het in mijn organisatie?
4.
Hoe kan ik aan de slag?
• Presentatie 22 mei 2013
2
3
1. Waarom werken aan werkbaar werk? Vlaams sociaal overleg – Pact van Vilvoorde - Pact 2020 “Langer werken zal maar lukken als ook ernstige stappen vooruit gezet worden in de kwaliteit van de arbeid. Werkzaam blijven op latere leeftijd vereist meer werkbare jobs.” “Van werk mag je niet overspannen of ziek worden, WERKSTRESS jobs moeten aantrekkelijk en boeiend zijn en kansen bieden om bij te blijven, met ruimte voor gezin en sociaal leven.“
MOTIVATIE LEERMOGELIJKHEDEN
WERK-PRIVÉ-BALANS WERKBAAR WERK
• Presentatie 22 mei 2013
4
Evolutie werkbaarheidsgraad werknemers 100%
80%
45,9%
47,7%
45,7%
Pact 2020
60% werkbare jobs
60%
40%
52,3%
54,1%
54,3%
2004
2007
2010
20%
0%
werkbaar werk
werkbaarheidsknelpunten
• Presentatie 22 mei 2013
5
Werkbaar werk en langer werken % 40 plussers die werken tot de pensioenleeftijd haalbaar achten, 2010 100%
14,7%
31,6%
80%
51,7% 74,0%
60%
40%
85,3% 68,4% 48,3%
20%
26,0% 0%
Werkbaar werk (WW)
1 WWknelpunt haalbaar
• Presentatie 22 mei 2013
2 WWknelpunten niet haalbaar
3+ WWknelpunten
Langer werken mits aangepast werk haalbaarheid van pensioenleeftijd in de huidige job, 40 plussers, 2010 100%
2,9
3,6
90% 80%
25,2
30,5
70%
pensioenleeftijd haalbaar
60% 50%
pensioenleeftijd haalbaar mits aangepast werk
40%
30%
71,9
65
pensioenleeftijd niet haalbaar
20% 10% 0%
totaal welzijnssector
vlaanderen
• Presentatie 22 mei 2013
Geen verschil tussen klein en groot
6
7
Werkstress leidt tot ziekteverzuim % meer dan 20 dagen ziek, vlaanderen 2004 12,2
werkstress problematisch
7,2
werkstress niet problematisch
0
• Presentatie 22 mei 2013
2
4
6
8
10
12
14
2. Hoe zit het in Vlaanderen Werkbaarheidsknelpunten 2010 werknemers 194.000 Vl
155.000 Vl
47.000 Vl
136.000 Vl
2,3%
100%
7,5%
9,4%
615.000 Vl
6,6%
16,6%
18,2%
29,8% 80%
10,6%
220.000 Vl
343.000 Vl
375.000 Vl
60%
83,4%
81,2%
welbevinden in het werk
leermogelijkheden
40%
89,6%
70,2%
20%
0%
psychische vermoeidheid
niet problematisch
problematisch
• Presentatie 22 mei 2013
werk-privé-balans
acuut problematisch
8
Vlaamse werkbaarheidsmonitor: indicatoren in een breder kader Determinanten arbeidssituatie
Risico-indicatoren • werkdruk • emotionele belasting • taakvariatie • autonomie • ondersteuning leiding • arbeidsomstandigheden
Uitkomsten/gevolgen werknemers
Werkbaarheidsindicatoren • psychische vermoeidheid • welbevinden in het werk • leermogelijkheden • werk-privé-balans
Werkbaarheidsgevolgen • gezondheidsklachten • werkverzuim • verloop • haalbaarheid pensioenleeftijd
• Presentatie 22 mei 2013
9
Risico – indicatoren 2010 100%
12,3%
4,1%
10,5%
6,5%
22,8%
19,5%
79,6%
77,2%
80,5%
emotionele belasting
taakvariatie
20,4%
10
5,4% 14,8%
4,4% 13,0%
85,2%
87,0%
30,9% 80%
60%
40%
69,1%
20%
0% werkdruk
niet problematisch
autonomie
problematisch
• Presentatie 22 mei 2013
onderst leiding arbeidsomstandigheden
acuut problematisch
Werkbaar werk sectoren 2010 post - telecommunicatie
39,3
zakelijke dienstverlening
42,7
voeding
43,9
horeca
44,3
transport
49,5
groot- en kleinhandel
49,8
metaal
50,4
textiel confectie
51,8
Vlaamse arbeidsmarkt + 2,0
54,3
chemie
54,9
financiële sector
56,3
onderwijs
57,8
gezondheids- en welzijnszorg +3,9
60
openbaar bestuur
61,4
bouw +11,3
62,4 0
10
20
30
40
50
60
statistisch significant verschil 2004-2010 • Presentatie 22 mei 2013
70
11
Zijn er verschillen tussen grote en kleine zorginstellingen? % problematisch 2010 minder dan 100 werkbaarheidsindicatoren werkstress motivatie leermogelijkheden werk-privé-balans risico-indicatoren werkdruk emotionele belasting afwisseling autonomie relatie leiding fysieke arbeidsomstandigheden
vanaf 100
28,5 12,1 12,8 8,2
30,3 10,9 14,1 8,7
36,2 38,3 19,5 18,7 12,3 11,9
37,1 39,7 18,1 24,5 13,8 13,1
Geen verschil autonomie in 2004 • Presentatie 22 mei 2013
12
13
Zijn er verschillen voor de verschillende beroepsgroepen? % problematisch 2010 arbeiders/uitvoerende bedienden zorgfuncties werkbaarheidsindicatoren werkstress motivatie leermogelijkheden werk-privé-balans risico-indicatoren werkdruk emotionele belasting afwisseling autonomie relatie leiding fysieke arbeidsomstandigheden
• Presentatie 22 mei 2013
(midden)/kader
26,0%
30,6%
29,9%
15,6%
9,0%
9,8%
24,2%
10,1%
1,3%
7,5%
7,6%
14,9%
32,0%
36,2%
46,3%
22,0%
45,6%
51,3%
28,0%
15,5%
5,0%
26,3%
23,8%
4,4%
16,1%
12,2%
7,5%
12,3%
14,3%
5,7%
14
Suggesties voor prioriteiten: % problematisch Criterium 1: het aandeel ligt minstens 3 percent punten boven het Vlaams gemiddelde 2010
arbeiders zorgfuncties uitvoerend bedienden werkbaarheidsindicatoren werkstress motivatie leermogelijkheden werk-privé-balans risico-indicatoren werkdruk emotionele belasting afwisseling autonomie relatie leiding fysieke arbeidsomstandigheden
26,0%
30,6%
29,9%
15,6%
9,0%
9,8%
24,2%
10,1%
1,3%
7,5%
7,6%
14,9%
32,0%
36,2%
46,3%
22,0%
45,6%
51,3%
28,0%
15,5%
5,0%
26,3%
23,8%
4,4%
16,1%
12,2%
7,5%
12,3%
14,3%
5,7%
het aandeel ligt 3 percent punten boven het Vlaamse gemiddelde
• Presentatie 22 mei 2013
(midden)/kader
Suggesties voor prioriteiten: % problematisch Criterium 2: meer dan één kwart bevindt zich in een problematische situatie 2010 arbeiders zorgfuncties uitvoerend bedienden werkbaarheidsindicatoren werkstress motivatie leermogelijkheden werk-privé-balans risico-indicatoren werkdruk emotionele belasting afwisseling autonomie relatie leiding fysieke arbeidsomstandigheden
26,0%
30,6%
29,9%
15,6%
9,0%
9,8%
24,2%
10,1%
1,3%
7,5%
7,6%
14,9%
32,0%
36,2%
46,3%
22,0%
45,6%
51,3%
28,0%
15,5%
5,0%
26,3%
23,8%
4,4%
16,1%
12,2%
7,5%
12,3%
14,3%
5,7%
én meer dan één kwart bevindt zich in een problematische situatie
• Presentatie 22 mei 2013
(midden)/kader
15
16
Suggesties voor prioriteiten per beroepsgroep
sleutels uitvoerend bedienden arbeiders werkstress
hoe aan de slag? werkdruk
leren
afwisseling autonomie
zorg en onderwijsfuncties
werkstress
werkdruk emotionele belasting autonomie
(midden)kader
werkstress
werkdruk emotionele belasting
werk-privé-balans
werkdruk
• Presentatie 22 mei 2013
Werken aan werkdruk leidt tot minder werkstress (welzijn- en gezondheidssector) % werkstress problematisch 60
54,2
50
40
30
20
15,3
10
0 werkdruk niet problematisch
• Presentatie 22 mei 2013
werkdruk problematisch
17
Werken aan emotionele belasting leidt tot minder werkstress (welzijn- en gezondheidssector) % werkstress problematisch 45
41,2
40 35 30 25
22
20 15 10 5 0 emotionele belasting niet problematisch
emotionele belasting problematisch
• Presentatie 22 mei 2013
18
Werken aan autonomie leidt tot minder werkstress (welzijn- en gezondheidssector) % werkstress problematisch 45
41,2
40 35 30
26,1
25
20 15 10 5 0 autonomie niet problematisch
• Presentatie 22 mei 2013
autonomie problematisch
19
Werken aan ‘pesten’ leidt tot minder werkstress (welzijn- en gezondheidssector) % werkstress problematisch 60
50 50
40
30
25,5
20
10
0 geen pesten
wel pesten
• Presentatie 22 mei 2013
20
Werken aan afwisseling leidt tot motiverende jobs en meer leermogelijkheden (welzijn- en gezondheidssector) % motivatie problematisch % leermogelijkheden problematisch 44,2 29,1
7,1
6,6
afwisseling niet problematisch
afwisseling problematisch
afwisseling niet problematisch
motivatie
• Presentatie 22 mei 2013
afwisseling problematisch
leermogelijkheden
21
Werken aan autonomie leidt tot motiverende jobs en meer leermogelijkheden (welzijn- en gezondheidssector) % motivatie problematisch % leermogelijkheden problematisch 30,9
19,6
8,6
8,5
autonomie niet problematisch
autonomie problematisch
autonomie niet problematisch
motivatie
autonomie problematisch
leermogekheden
• Presentatie 22 mei 2013
22
Werken aan werkdruk leidt tot betere werk-privébalans (welzijn- en gezondheidssector) % werk-privé balans problematisch
18,6
20
18 16 14 12 10 8 6 4
2,4
2 0 werkdruk niet problematisch
• Presentatie 22 mei 2013
werkdruk problematisch
23
3. Hoe zit het in mijn organisatie?
? • Presentatie 22 mei 2013
24
3. Hoe zit het in mijn organisatie? stappenplan •
Belang van knipperlichten
•
Focus
•
Oorzaken in het werk
• Presentatie 22 mei 2013
25
3. Hoe zit het in mijn organisatie? Enkele aandachtspunten •
participatieve aanpak
•
kwantitatieve versus kwalitatieve data
•
‘je weet vaak meer dan je denkt’
•
meten = weten = NIET veranderen stap in de ACTIE
• Presentatie 22 mei 2013
26
4. Hoe aan de slag?
werk-privébalans
leren en motiveren
werkstress
• Presentatie 22 mei 2013
27
28
5. Demo: toolkit Werken aan Werkbaar Werk > www.werkbaarwerk.be
• Presentatie 22 mei 2013
29
Sponsors en projectpartners van de toolkit werken aan werkbaar werk
• Presentatie 22 mei 2013
30
Doel toolkit werkbaar werk
Sensibiliseren en inspireren om te werken aan werkbaar werk
Bruikbare methodieken, instrumenten, tools en concrete voorbeelden aanreiken om op organisatieniveau werk te maken van werkbaar werk
De data van de werkbaarheidsmonitor worden digitaal ontsloten
Discussie- en vormingsmateriaal ivm werkbaar werk beschikbaar stellen
• Presentatie 22 mei 2013
Doelgroepen
personeelsdirecteurs/HR-verantwoordelijken
personeelsvertegenwoordigers/vakbondsmedewerkers
vormingswerkers/trainers
zelfstandige ondernemers
medewerkers studiediensten / stafleden sociale partners
onderzoekers
beleidsmedewerkers / beleidsmakers
• Presentatie 22 mei 2013
31
Toolkit Werken aan Werkbaar Werk > www.werkbaarwerk.be
• inhoudelijk materiaal • tools en praktijken
• cijfers monitor werkbaar werk • tips & tricks
• Presentatie 22 mei 2013
32
Selectie tools
•
duidelijke link werkbaar werk
•
bruikbaar/focus op organisatieniveau
•
gratis of tegen beperkte kostprijs
•
laagdrempelig / in het nederlands • Presentatie 22 mei 2013
33
34
5. Demo: toolkit Werken aan Werkbaar Werk > www.werkbaarwerk.be
• Presentatie 22 mei 2013
1. Waarom van belang?
• Presentatie 22 mei 2013
35
2. Hoe zit het in Vlaanderen?
• Presentatie 22 mei 2013
36
Cijfers werkbaar werk – interactieve datatool
• Presentatie 22 mei 2013
37
3. Hoe zit het in jouw organisatie?
• Presentatie 22 mei 2013
38
Tools zoekmachine
• Presentatie 22 mei 2013
39
Tools en praktijken over leren
• Presentatie 22 mei 2013
40
4. Hoe aan de slag?
• Presentatie 22 mei 2013
41
42
Tools
• Presentatie 22 mei 2013
43
Praktijk
• Presentatie 22 mei 2013
44
Praktijk
• Presentatie 22 mei 2013
45
Tools
• Presentatie 22 mei 2013
46
Tool
• Presentatie 22 mei 2013
47
Praktijk
• Presentatie 22 mei 2013
48
Praktijk
• Presentatie 22 mei 2013
49
Nog vragen? www.werkbaarwerk.be
[email protected] [email protected]
• Presentatie 22 mei 2013