Welkom
DGM en Autisme Presentatie door
Esther van Efferen-Wiersma
Inhoud • • • • •
Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme Hulpmiddelen en materialen Vragen?
Autisme? DSM-IV-TR: Pervasieve ontwikkelingsstoornis • Autistische stoornis • Syndroom van Rett • Desintegratiestoornis van de kinderleeftijd • Stoornis van Asperger • PDD-NOS, pervasieve ontwikkelingsstoornis - niet anderszins omschreven DSM-V: Autismespectrumstoornis Niveau van ernst aangeven: - Niveau 1: vereist ondersteuning - Niveau 2: vereist substantiële ondersteuning - Niveau 3: vereist zeer substantiële ondersteuning
Autisme • Autisme is erfelijk • De stoornis is neurobiologisch van aard • De stoornis werkt door op alle ontwikkelingsgebieden (pervasief) • Autisme gaat niet over Vooral moeilijkheden in het verwerken van informatie
Gedragssymptomen? A. Blijvende beperkingen op het gebied van de sociale communicatie en sociale interacties in diverse situaties: -
Beperkte sociaal emotionele wederkerigheid Beperkingen in non-verbale communicatieve gedrag in sociale interacties Beperkingen in het ontwikkelen, handhaven en begrijpen van relaties
Gedragssymptomen? B. Beperkte, herhaalde patronen van gedrag, interesses en activiteiten, zich uitend in: - Stereotiepe of zich herhalende motorische bewegingen, gebruik van voorwerpen of spraak - Op rigide manier vasthouden aan routines of patronen van (non-)verbaal gedrag - Zeer beperkte, gefixeerde interesses, abnormaal qua intensiteit of aard - Over- of ondergevoeligheid voor zintuigelijke prikkels of ongewone belangstelling in de sensorische aspecten van de omgeving
Aandachtspunten communicatie en sociaal functioneren
Behoeften leerling
Aanbevelingen leerkracht
1. Communicatie Eenrichtingsverkeer • gebrek aan adequate inzet taal • terugvallen op eigen interesses en belevingen • veel kennis over eigen interesses
• • •
leer communicatieregels aan buig monologen over eigen interesses om gebruik specifieke interesses als ingang voor een gesprek
Taalgebruik • onecht taalgebruik • woordvindingspro-blemen • goed kunnen onthouden van door anderen gesproken teksten • verwarring rondom persoonlijke voornaamwoorden
• • •
ga na of de leerling weet wat hij zegt help de leerling met het vinden van woorden maak gebruik van het sterke verbale geheugen bij het oefenen van communicatieregels oefen communicatieregels in verschillende situaties
•
eenvoudige en eenduidige communicatie
Taalbegrip • problemen met begrip abstracte en symbolische taal • letterlijk nemen van taal • gericht op kernwoorden • problemen met impliciete boodschappen
•
• • • • • •
houd communicatie eenvoudig en duidelijk spreek in korte, kernachtige zinnen geef één opdracht per zin zeg concreet wat je bedoelt geef bij symbolische taal aan wat er mee bedoeld wordt en leer de leerling hiermee omgaan ga na of instructies goed zijn overgekomen
2. Sociale omgang Inlevingsvermogen • goed kunnen onthouden van sociale regels • sociaal inzicht ontbreekt • hierdoor verkeerd toepassen van regels • moeite met voegen naar anderen • houding te open/ gesloten Interactiebehoefte • andere manier van contact maken • problemen met deelname aan groeps- en spelactiviteiten
• •
• • • • •
leer sociale regels aan reduceer en concretiseer sociale regels geef de leerling zicht op sociale regels help de leerling bij conflicten bereid rollenspelen goed voor met de leerling en geef veel begeleiding
•
help de leerling bij het maken van contact (stappenplan) bouw samenwerken langzaam op maak groepsactiviteiten voorspelbaar
duidelijke en voorspelbare interacties duidelijke regels voor sociale omgang
• •
DGM en autisme + In kleine groepen + Stimuleren van abstract denken + Aan de hand van concreet materiaal + Taalruimte geven (verwerkingssnelheid) ! Transfer naar andere situaties/andere materialen ! Visuele ondersteuning ! Tijd ! Interactie tijdens groepsgesprek: inlevingsvermogen
DGM en autisme Structuur bieden door duidelijkheid te geven in: Ruimte Tijd Activiteiten Interactie
Hulpmiddelen www.wijzeronderwijs.nl
http://beta.sociaalopstap.nl binnenkort: www.sociaalopstap.nl
Vragen?
[email protected]
