Welke banken zijn veilig?

Informatie voor oud- medewerkers van voormalig Fortis Bank Nederland

Jaargang 2 Nummer 4 december 2011

In dit nummer Pensioenen Pagina 6 Reistip Torquay Pagina 8

Twitter Pagina 12

Puzzel 10 Pagina 15

Themadag SFBS Pagina 20

Welke banken zijn veilig? Niet veel meer. Banken in de Benelux hebben teveel leverage en teveel slechte leningen. Dit zijn de twee belangrijkste factoren die men in overweging neemt om uit te maken of een bank gezond is. Hoeveel kapitaal is er om schokken op te vangen? Aan wie heeft men geld uitgeleend? Kan deze partij terugbetalen? Bij bestudering van de grootbanken moeten wij helaas vaststellen dat er maar één bank is waar wij gerust over kunnen zijn. Een bank die zowel van S&P (Standard en Poor) als Moody’s de hoogste rating krijgt. Wij hebben het over de Rabobank. Haar balanstotaal bedraagt 665 miljard euro en daar staat 42,5 miljard euro eigen vermogen tegenover. Ter vergelijk-

ing: het balanstotaal van Dexia bedraagt 577 miljard euro en men heeft slechts 10 miljard euro eigen vermogen. Wij merken voor u op dat het balanstotaal van de Rabobank maar een beetje groter is dan dat van Dexia maar dat men meer dan 4 keer zoveel kapitaal aanhoudt! Rabobank heeft een “leverage-ratio” van 15,6. De balans is 15,6 keer groter dan het eigen vermogen. Of men houdt 1 euro kapitaal aan voor iedere 15,6 euro op de balans. Wij vergelijken dat met de leverage-ratio van andere banken: KBC 31,85 ING 28,12 BNP Paribas Fortis 25,30 ABN AMRO 31,34

Op de Koffie Pagina 27

Rabobank houdt dus ruwweg twee keer zoveel kapitaal aan dan andere grootbanken. Op die manier is men beter gewapend om mogelijke schokken op te vangen. Spreken we over schokken dan hebben we het over de activazijde van de balans. Daar kunnen we aflezen aan wie de bank zoal geld heeft uitgeleend. Niet alleen Dexia, maar ook anderen zitten in de problemen omdat teveel geld werd uitgeleend aan zogenaamde PIGS-landen. (Portugal/Ierland en Italie/Griekenland/Spanje) We houden allemaal ons hart vast wanneer Griekenland straks bankroet gaat en nog slechts 30% tot 50% van de uitstaande leningen zal terugbetalen. Banken verlie-zen hier met andere woorden 50% tot 70% aan de sommen die uitgeleend

2 ALGEMEEN werden! Wanneer je dan kunt onrust vandaan komt. Dexia had dat de Rabobank een voorbeeld vaststellen dat Dexia 5,3 miljard immers de helft van het eigen bedrijf is. De totale “exposure” euro tegoed had van Griekenland, vermogen tegoed van Griekennaar PIGS-landen bedraagt amper dan weet je ook waar de enorme land. Opnieuw valt vast te stellen 690 miljoen euro. Uit haar cijfers:

Sovereigns. In its investment and trading portfolio, Rabobank Group only has very limited exposure to European goverment bonds issued bij the countries shown below, wich are currently perceived by markets as less creditworthy. Country Net exposure after impairment (in millions of euros) at 30-Jun-2011 Italy 347 Greece 211 Spain 69 Irland 45 Portugal 18 Total: 690

Cumulative changes through profit or loss at 30-Jun-2011 104 6 1 111

De “total exposure” van 690 miljoen euro is slechts 1,6% van het eigen vermogen. Interessante vraag blijft hoeveel heeft de ABN AMRO en uw pensioenfonds uit staan op PIGS landen? Redactie Jeroen Mayer

Corrector Leo Naaborg moet stoppen U heeft de afgelopen twee jaar Op Koersen ontvangen en als het goed is heeft u daar weinig taalfouten in kunnen ontdekken. Dat is mede te danken aan Leo Naaborg die vanaf het begin van Op Koers meegedaan heeft als corrector. Ongeveer twee weken voor de aflevering van Op Koers zitten Kees Zoutewelle, Leo Naaborg en Theo Mulder gezamenlijk de teksten door te lezen om eventuele spelfouten en leestekens te controleren en te verbeteren . Dat is hard nodig want als tekstschrijvers hun tekst schrijven raken ze vaak blind voor hun eigen foutjes die ze

gemaakt hebben en dan is het nodig dat iemand anders de tekst nog een keer overleest. Deze correctiedag werd veelal in een spreekkamertje gehouden die Anke Stam altijd spontaan ter beschikking stelde. Het was altijd een paar uur (zeker 4 uur) werk om alles door te nemen, ondanks dat, was het ook een gezellige bijeenkomst. De vrouw van Leo had al veel van Leo's aandacht nodig en de laatste tijd meldde Leo dat het steeds verder achteruitging met Henny (zijn vrouw). Ongeveer twee weken geleden kregen we een mailtje van Leo dat Henny zover achteruit ging dat zij naar een verzorgingstehuis moest.

tijdelijk in een appartement waar Leo haar verzorgt, in afwachting van een plek in een verpleegtehuis waar zijn Henny het wel naar de zin kan hebben . Uiteraard kan Leo dan geen paar uur meer van huis zijn omdat hij nu 100% mantelzorger is. Kees en ik vinden het bijzonder spijtig dat Leo en zijn vrouw nu in deze situatie zijn terechtgekomen en wensen hem en zijn Henny heel veel sterkte en zover als een en ander mogelijk is nog een heel lang en fijn samenzijn. Leo bedankt voor alle uurtjes, correcties en de gezellige correctiedagen.We zullen je node missen. Het ga jullie goed en hou ons op de hoogte hoe een en ander verloopt.

Er was een plekje in Utrecht, maar daar bleek na een poosje dat Henny het daar niet naar de zin Kees en Theo. had, dus heeft Leo haar daar weer weggehaald en wonen ze nu

3 SFBN

De Rol van de SFBN

Inleiding Het seniorengebeuren van (voorheen) Fortis Bank Nederland is georganiseerd in een vijftal zgn. bloedgroepen en de SFBN. Dit artikel gaat met name over de SFBN, de Stichting Senioren Fortis Bank Nederland. Omdat de term ‘bloedgroepen’ niet voor iedereen een positieve betekenis heeft, worden de bloedgroepen hierna ‘senioren-clubs’ genoemd. De vijf seniorenclubs zijn: 1) Stichting Verenigde Seniorenbelangen (SVSB) 2) Vereniging Seniorencommissie Mees & Hope/MeesPierson (MH/MP) 3) Vereniging Seniorencommissie Pierson Heldring & Pierson 4) Stichting Generale Bank Nederland (SGBN) 5) Stichting Fortis Bank Senioren (SFBS). De eerste vier seniorenclubs hebben een directe relatie met de rechtsvoorgangers van (voorheen) Fortis Bank Nederland. De aangeslotenen en leden van deze stichtingen respectievelijk verenigingen en/of hun partners waren ooit werkzaam bij een van de rechtsvoorgangers van de bank. De SFBS is nog vrij jong en werd opgericht om plaats te bieden aan senioren die zich liever aan willen sluiten bij een meer ‘neutrale’ seniorenclub.

Oprichting SFBN De SFBN (niet te verwarren met de SFBS) werd een aantal jaren geleden door de gezamenlijke seniorenclubs opgericht en wordt ook wel ‘de koepel’ genoemd. De bank had te kennen gegeven het contact met de seniorenclubs via één kanaal te willen onderhouden. De seniorenclubs zagen zelf ook liever hun belangenbehartiging gebundeld. Zo ontstond de Stichting Senioren Fortis Bank Nederland (SFBN), waarvan het bestuur wordt gevormd door afgevaardigden van de diverse seniorenclubs. SFBN relatief onbekend In de afgelopen periode heeft de SFBN zich ontwikkeld tot een belangenbehartiger en indirect tot informatieverschaffer. Bij de meeste senioren zijn de seniorenclubs bekender dan de SFBN. Dat komt omdat de seniorenclubs dicht bij hun leden en aangeslotenen opereren en zich met name bezig houden met het organiseren van sociale activiteiten (uitstapjes, bijeenkomsten, nieuwjaarsrecepties e.d.) die de onderlinge band onderhouden en versterken. De SFBN regelt de contacten met de bank en behartigt bij de bank de belangen van de senioren. Veel informatie die de senioren via de besturen en de seniorenbladen bereikt is afkomstig van de SFBN. Met name de belangenbehartiging wordt door de SFBN zeer serieus genomen. Dat uit de

contacten (lees: onderhandelingen) met de bank niet altijd de resultaten voorkomen die de senioren wensen, is niet zo verwonderlijk. De bank is als subsidieverstrekker de bovenliggende partij. Zolang de contacten tussen de SFBN en de bank plaats vonden tussen personen die elkaar vaak nog kenden vanuit de werksituatie bij de rechtsvoorgangers van (voorheen) FBN, was de verstandhouding collegiaal van aard. Nu er een fusie heeft plaatsgevonden met ABN AMRO zijn de contacten zakelijker geworden.

Activiteiten Een zeer belangrijke activiteit van de SFBN is het verwerven, innen en verdelen van de subsidie die de bank aan de seniorenclubs verstrekt. De subsidie maakt het de seniorenclubs mogelijk hun sociale activiteiten te bekostigen. Telkens als de bank moest bezuinigen, werd ook de seniorensubsidie aangepast. Door daarover nadrukkelijk met de bank in gesprek te gaan, slaagde de SFBN er in de verlagingen te beperken, waardoor de meeste activiteiten, zij het soms op een wat bescheidener niveau, toch doorgang konden vinden. De SFBN heeft zich enkele jaren geleden krachtig verzet tegen de afschaffing van de ziektekostensubsidie. In navolging van andere banken wenste (voorheen) FBN deze subsidie pardoes in te trekken. De bank kwam door het verzet van de SFBN met een alleszins redelijke overgangsregeling. Het bestuur

4 van de SFBN realiseert zich dat sommigen dit een te mager resultaat vonden, maar voor de SFBN zat er op dat moment gewoonweg niet meer in. De SFBN onderhoudt diverse interne en externe contacten. Op regelmatige basis laat de SFBN zowel bij de Ondernemingsraad als bij de Deelnemersraad (van het Pensioenfonds) de stem van de senioren doorklinken. Ook het Pensioenfonds zelf wordt door de SFBN van informatie over de senioren voorzien. Het is de SFBN die de kandidaatstelling voor de Deelnemersraad vanuit de gelederen van de pensioengerechtigden regelt.

SFBN

Tot zover een aantal voorbeelden smelting of desnoods innige savan de activiteiten van de SFBN. menwerking met de BPAA te zijn, maar (vooralsnog) de ruimte te Toekomst willen krijgen om belangrijke Op dit moment is de SFBN in kenmerken van de (voorheen) gesprek met ABN AMRO en met FBN- senioren-organisatie te de seniorenorganisatie van de behouden. De bank heeft daarop bank over de toekomst van het aangegeven dat de BPAA en de seniorengebeuren van (voorheen) SFBN moeten proberen tot een FBN. gezamenlijk voorstel aan de bank te komen. Thans zijn BPAA en De seniorenactiviteiten van ABN SFBN met elkaar in gesprek. AMRO zijn op geheel andere Wordt dus vervolgd. wijze georganiseerd dan bij de SFBN en haar seniorenclubs het "Wij wensen het bestuur van SFBN geval is. Hoewel ABN AMRO veel wijsheid toe bij hun belangrijke ook diverse rechtsvoorgangers werk" Red. JM. heeft, kent men niet de seniorenclubs op basis van hun afkomst. Er zijn wel seniorenbijeenkomsToen begin dit jaar door de bank ten, maar die worden door de Wist u dat er een sprookjes top de collectieve ziektekostenverbank zelf georganiseerd. De be100 was? Hieronder een gedeelzekering van de Amersfoortse staande vereniging van senioren te ervan met de vermelding uit naar het Zilveren Kruis werd (BPAA) houdt zich niet met welk land het sprookje afkomsovergeheveld en er signalen sociale activiteiten bezig, maar is tig is kwamen dat een flink deel van de vooral gericht op belangenbehartisenioren deze overstap niet ging en informatieverstrekking. 1.Het meisje m/d zwavelstokjes DK klakkeloos wenste te volgen, Daardoor is de financiering ook 2. Het lelijke jonge eendje DK benaderde de SFBN beide heel anders geregeld. De bank 3. Roodkapje Duitsland/Frankrijk ziektekostenverzekeraars voor verstrekt in de regel geen gelde- 4. De ruiter zonder hoofd VS informatie, waarna de SFBN in lijke subsidie, maar organiseert, 5. Repelsteeltje Duitsland staat was de senioren van een faciliteert en financiert zelf een 6. Assepoester Dld/Frankrijk onpartijdige voorwaardenverge- groot deel van de seniorenactivi- 7. De nieuwe kleren v/d keizer DK lijking te voorzien. teiten en de communicatie-uiting- 8. De gelaarsde kat Frankrijk Als voorbeeld van de activiteiten en voor senioren. 9. De prinses op de erwt DK van de SFBN mag ook zeker 10. Hans en Grietje Duitsland ‘OpKoers’ niet worden vergeten. De bank ziet het liefst een samen- 11. Peter en de wolf Rusland Het samenvoegen van de smelting van de seniorenorgani- 12. De drakenlampion China afzonderlijke bladen van de vijf saties van (voorheen) FBN en 13. Doornroosje Duitsland seniorenclubs was een initiatief ABN AMRO. Omdat het ABN 14. De Korenaar Duitsland van de SFBN en is een goede AMRO-deel aanzienlijk groter is 15. De wolf en de 7 geitjes DLD greep gebleken. Niet alleen zijn dan het FBN-deel, vindt de bank 16. Blauwbaard Frankrijk daardoor de druk- en verzendhet niet onlogisch dat de gefu17.Goudlokje en de 3 beren GB kosten omlaag gegaan, maar de seerde seniorenorganisatie vooral 18. Het koekemannetje mogelijkheden om alle senioren de kenmerken draagt van de hui- (Gingerbread Man) GB van meer en bovenal relevante dige seniorenorganisatie van ABN 19. Raponsje (Rapunzel) DLD informatie te voorzien zijn enorm AMRO. De SFBN heeft de bank 20. Sneeuwwitje Duitsland toegenomen. laten weten niet tegen een samen-

Sprookjes top 20

5 PENSIOEN

Wijzigingen in pensioenland onontkoombaar toch met 65 jaar met pensioen beleggingsresultaten van het gaat (vooral in de fysiek zware pensioenfonds. Het komt erop beroepen) wordt 6,5 procent neer dat als het pensioenfonds gekort voor elk jaar dat men grotere risico’s durft te nemen vroeger stopt. Daarom wordt de met zijn beleggingen, de kans groter is dat er gelijke tred wordt AOW waarschijnlijk vanaf volgend jaar jaarlijks met 0,6 gehouden met de lonen. Maar ook de kans op kortingen wordt procent extra verhoogd. De achterliggende bedoeling is dat groter. Als pensioenfondsen de mensen die in 2020 tóch op 65 kiezen voor een heel veilig beleggingsbeleid dan is de kans jaar met AOW willen gaan, ongeveer hun huidige koopkracht In de AOW en in de pensioenen groot dat hooguit de inflatie behouden. wordt vergoed. gaat veel veranderen. Het meeste In het huidige pensioenstelsel – ● Het gaat ook andersom werken. op langere termijn. Op 1 juli 2011 werden de AOW-bedragen het blijft ontzettend ingewikkeld Vanaf 2023 besluit men – was dat feitelijk ook al zo: als bijvoorbeeld tot zijn 70ste door te per maand iets – voor een alleenstaande bruto ruim 7 euro pensioenfondsen door verkeerde werken (zonder pensioen of AOW) dan wordt zijn AOW per beleggingen langdurig hun (netto circa 6 euro) verhoogd. jaar 6,5 procent hoger. De AOW dekkingsgraad niet haalden, Partners met een gezamenlijk bij 70 jaar ligt dus 19,5 procent moeten de pensioenen nu ook bruto inkomen van meer dan hoger dan als men kiest om op 67 gekort worden. 20.000 euro per jaar worden Vandaar dat vele ‘pensionado’s’ jaar ‘pensionado’ te worden. waarschijnlijk gekort (met 8 Maximaal mag men de AOW vijf de laatste jaren als eersten procent) op de toeslag die zij jaar uitstellen. De mogelijkheid merkten dat er minder of géén krijgen, als één van de twee om de AOW uit te stellen en vergoeding werd gegeven voor jonger dan 65 jaar is en geen of hoger te krijgen kan weinig inkomen heeft. Per 2015 de prijsstijgingen. Ook andere voorgenomen maatregelen maken waarschijnlijk al over twee jaar. wordt de toeslag voor nieuwe deel uit van het pensioenakkoord: ● Het aanvullende gevallen geheel afgeschaft! bedrijfspensioen kan in heel veel De grootste wijzigingen zijn op ● In 2020 wordt de gevallen ook nu al ‘flexibel’ - dat lange termijn. De leden van de pensioengerechtigde leeftijd 66 wil zeggen vroeger (met jaar. In 2023 67 jaar. Wie dan vakbeweging moeten dit nog goedkeuren. Ook de parlementaire behandeling kan nog voor (kleine) aanpassingen zorgen. De betaling van uw pensioen wordt verzorgd door het Pensioenfonds. De kern van het pensioenakkoord De betaaldata voor 2011 zijn: is dat de pensioenleeftijd - voor Pensioen zowel AOW als aanvullend fonds(Fortis) SVB(AOW) pensioen - in 2020 stijgt naar 66 21 december 21 december jaar en in 2023 naar 67 jaar. De hoogte van het bedrijfspensioen is niet meer gegarandeerd (thans b.v. bij 40 dienstjaren 70 procent Dit zijn de data waarop het Pensioenfonds of de SVB het geld van het middelloon), maar kan overmaakt. Normaal gesproken moet het geld dan binnen drie minder of meer worden door de werkdagen op de rekening van de pensioengerechtigde staan. Het duizelt de meeste mensen als zij moeten begrijpen welke pensioenveranderingen hen te wachten staan. Eén ding is wel duidelijk: voor de huidige gepensioneerden verandert er niet veel. Een poging om helder te krijgen wat er voor de mensen verandert die vanaf 2020 met pensioen gaan.

Pensioen en AOW betalingen 2011/12

6 PENSIOEN kortingen) of later (met verhogingen) dan 65 jaar – worden opgenomen. De mogelijkheden blijven ook op 66 en 67 jaar. De ‘flexibilisering’ is -net zoals nu – wel afhankelijk van toestemming van de werkgever. ● De huidige regelingen voor vut (vervroegde uittreding vóór 65 jaar) en vroegpensioen lopen allemaal af. ● De pensioenpremies (vaak een derde ten laste van de werknemers en tweederde ten laste van de werkgevers) stijgen niet meer (bij slechte resultaten van het pensioenfonds), maar dalen ook niet meer (in goede tijden). Het risico van slechte beleggingsresultaten wordt meer bij de werknemers gelegd. Er is bij rampzalige ontwikkelingen nog een uitweg om via CAOonderhandelingen toch nog hogere pensioenpremies (thans al circa 20 procent van de totale loonlasten) te bewerkstelligen. ● Maatregelen worden genomen om de arbeidsmarkt voor ouderen te verbeteren. Over deze pensioenplannen op langere termijn is het laatste woord nog lang niet gezegd. Het gevaar blijft dat de politiek en ook de CAO-partners later toch weer tot andere conclusies komen. Vooralsnog lijken echter de voorgenomen veranderingen onontkoombaar. Er is geprobeerd het pensioen van de werknemers met de laagste inkomens in de toekomst op hetzelfde niveau te handhaven. Voor de reeds gepensioneerden verandert er heel weinig. (H.R.)

Dekkingsgraad Stichting Pensioenfonds FortisBank Nederland

De dekkingsgraad geeft aan in hoeverre er voldoende vermogen binnen een pensioenfonds aanwezig is om de pensioentoezeggingen te kunnen betalen. Als een pensioenfonds precies zoveel vermogen heeft als nodig is om alle pensioenverplichtingen die nu geregistreerd zijn, nu en in de toekomst te kunnen betalen, dan is de dekkingsgraad precies 100%. Dit vermogen wordt ook wel Nominaal-vermogen genoemd. Ontwikkeling van de dekkingsgraad: 31-10-2011 104,2%* Vanaf september 2010 is een 30-09-2011 104,5% nieuwe sterftetafel van 30-06-2011 111,2% toepassing. De 31-03-2011 110,8% dekkingsgraad is als gevolg Ultimo 2010 107,1% daarvan stapsgewijs met Ultimo 2009 107,7% ongeveer 6,4% gedaald. Ultimo 2008 111,7% Ultimo 2007 134,6% Dekkingstekort. Ultimo 2006 130,7% De Nederlandsche Bank Ultimo 2005 118,7% (DNB) eist echter dat er ongeveer 5% extra *Dit is een voorlopig cijfer dat nog vermogen aanwezig is om aangepast kan worden. Het betekent die pensioenverplichtingen een dekkingstekort (zie hiernaast). ook te kunnen uitbetalen (excassokosten). De minimaal benodigde dekkingsgraad voor ons Pensioenfonds is 104,6%. Als het vermogen daaronder zakt dan is er sprake van een dekkingstekort. Als een pensioenfonds in een situatie van een dekkingstekort terechtkomt, dan dient het bij de DNB een kortetermijnherstelplan in te dienen. Hierin moet aangegeven worden met welke maatregelen het fonds in een termijn van drie jaar uit deze situatie denkt te komen. Reservetekort. Afhankelijk van de mate waarin er risico gelopen wordt met de beleggingen, bepaalt DNB ook een Vereist-vermogen. Dit bestaat uit het Nominaal-vermogen en een buffer die nodig is om bijvoorbeeld bij (grote) schommelingen van de aandelenkoersen, te voorkomen dat een pensioenfonds niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen. Als er veel risico wordt gelopen moet het Vereist-vermogen hoger zijn. Dus als een pensioenfonds veel aandelen heeft moet de buffer veel groter zijn dan als er vrijwel alleen belegd is in langlopende obligaties. Als het vermogen minder is dan het Vereiste-vermogen is er sprake van een reservetekort. Voor ons Pensioenfonds beweegt het Vereistvermogen mee met de dekkingsgraad.

7

Van de redactie REDACTIONEEL

Beste mensen, Zetduiveltjes wordt het weleens genoemd, nou ik weet daar inmiddels alles van. Laat het nu toch gebeuren dat juist in een zin waarin ik stel dat men niet bang hoeft te zijn voor spelfouten want dat we dat gaan herstellen maakt de redactie (ik)zelf een knoepert van een fout. Het barstte ineens van de mailtjes in de mailbox dat herstelt hersteld zou moeten zijn ondertussen ben ik nauwelijks hersteld van alle goedbedoelde herstellingsmailtjes en opmerkingen die ik over "herstelt" heb gekregen. Deze herstelt had dus hersteld moeten zijn. Jullie begrijpen dat de correctors en ik, het herstellen van fouten in de tekst hoog in het vaandel hebben staan. Maar juist op de valreep wilde ik nog wat herstellen en net na een hele dag herstellen van fouten in teksten, maakte ik zelf deze knoepert van een fout. Mea culpa, mea culpa. Toen ik het merkte was herstelt ook al niet meer te herstellen, zonder dat 5000 bladen teruggehaald moesten worden. Zelfs om een t in een d te herstellen is dat niet waard. Ik hoop dat ik het foutje nu heb hersteld en denk dat ieder die mij wel en niet attent heeft gemaakt op deze misser inmiddels ook de buik vol heeft van herstelt. Maar ik heb er in ieder geval met iets rozig hoofdje (inmiddels ook weer hersteld) best wel van genoten. Genoeg daarover.

iedere keer wordt gesuggereerd lijkt het erop dat dit blad gaat stoppen en ik kan u alleen maar mededelen wat ik ook weet en dat is dus helemaal niets, nada, niente, noppes. Ook op vragen of we stoppen, doorgaan of er iets van weten, wordt niet gereageerd dus voor mij een groot stil gat. Ik wist niet dat er een cultuur bestaat om gewoon helemaal niets te zeggen, ook al weet men zelf ook niets.(wat ik betwijfel). Maar ja ik leer snel. Ergens in mei heb ik gevraagd of men wist van de kans dat dit blad zou stoppen omdat ik een aanbieding (liefdewerk oud papier) had om ergens anders ook mee te werken in een andere grote organisatie om een blad te maken. U raadt het vast al, wederom stilte. Aangezien men niet de moeite neemt om de maker en regelaar van dit blad te informeren, wordt (ben) ik dus genoodzaakt om zelf mijn plan te trekken. En om de beterweters even voor te zijn ik laat het blad zeker niet zomaar in de steek, ook al lijkt dat er een beetje op, tenslotte is het mijn kindje. Bovendien heb ik gezegd dat ik dit blad iedere keer voor 1 jaar zou doen. Ook daar is inmiddels niet op gereageerd en het jaar is gewoon om. So be it.

Door Theo Mulder

er in januari jl. allerlei plannen waren (zijn) om Digikoers en een website voor ex-Fortis medewerkers of gepensioneerden te ontwikkelen. Of dat moet allemaal in die grote stilte gebeuren, maar ik hoor daar wederom niets, nada, noppes meer over. Ook genoeg daarover . Tja de puzzelaars ? Wat gaat er voor hen gebeuren, dat weet ik eerlijk gezegd nog niet, wellicht gaat een ander het overnemen, ik laat het de puzzelaars die een emailadres hebben zeker nog weten, hoe ik daar mee omga. Een ieder die zich heeft opgegeven om een eventuele Digikoers te ontvangen krijgen van mij nog een bevestigingsmail, zodat u weet dat u daarvoor geregistreerd staat. Wat er verder mee gedaan wordt weet ik niet. Maar blijf, als u dat nog niet gedaan heeft, u aanmelden door een e-mailtje te sturen naar [email protected]

Ik zou zeggen lees dit blad, de laatste van mijn hand nog gewoon als altijd. Het blijft, tenminste op al jullie lieve reacties afgaand een leuk blad en wees niet benauwd, er zullen nog steeds mensen blijven die de credits wel of niet terecht naar zich toetrekken daarin verandert de wereld niet en bedenk ook niemand is onvervangbaar, maar Ik heb dit werk ondanks (of dank het blijft allemaal wel jammer. zij) de grote stilte om me heen met alle plezier gedaan en blijf Hele fijne Kerstdagen en Zoals jullie, denk ik weten heb ik dat ook nog gewoon tot 1 januari allemaal een heel gelukkig en nog nooit een Op Koers voor de a.s. doen, maar ik moet ook gezond 2012 gewenst. mond genomen, dat doe ik dus nu verder en het blijft op zijn minst ook niet. Ik wil jullie nu vertellen raar om geen reacties te krijgen, Adieu, over wat ik weet wat er met Op echter zo is het gelopen. Koers gaat gebeuren. Zoals al Verder wil ik jullie vertellen dat Theo Mulder

8

Reistip...Torquay

Als commentaar op mijn reistips krijg ik wel eens te horen dat het allemaal zo ver en duur is. Daarom deze keer een reisje dat niet ver en ook niet duur is. We vliegen vanafAmsterdam in een uur naar Bristol. Van daar reizen we met de trein naar Torquay in iets meer dan een uur. Torquay is een badplaats aan de zuidkust van Engeland en het zou er als gevolg van de warme golfstroom altijd lekker weer zijn. Dat willen we wel eens meemaken. Er groeien inderdaad volop palmbomen en het plaatsje maakt een vriendelijke indruk. Er is ook van alles te doen. We kiezen voor een reisje met een echte stoomtrein naar Paignton, waar we in de restauratiewagen van een

uitstekend diner worden voorzien. We maken kennis met een aantal reisgenoten en die hebben veel te vertellen. Mrs. Cooper heeft een jaar eerder haar dochter Judith verloren als gevolg van een verkeersongeluk. De man van haar dochter -

door Arnold Huig

REIZEN

George - die op de avond van het ongeluk thuis was is ook in de trein. George, een bekende schrijver van detectiveromans is hertrouwd met Linda. Dan is er ook nog een oude vriendin van Judith aan het diner evenals een tennisleraar die ik niet erg sympathiek vind. Tijdens het nagerecht zakt George in elkaar en blijkt te zijn vergiftigd. We moeten wachten tot de politie is gewaarschuwd en helpen uitzoeken wie de dader is. Het lijkt wel of we in een Agatha Christie-verhaal zijn beland. Dat zijn we dan ook want in september vindt in Torquay het jaarlijkse Agatha Christie Festival plaats en de treinreis is onderdeel van de festiviteiten. De schrijfster is er op 15 september geboren, nu 121 jaar geleden en er is nog veel dat herinnert aan haar leven. Veel

9 REIZEN

locaties van haar boeken zijn hier in de omgeving terug te vinden. Het is dan ook net of je zo miss Marple of de Belgische detective Hercule Poirot tegen kan komen. We bezoeken het landhuis waar Agatha Christie jaren heeft gewoond en de verzameling kunstvoorwerpen uit het Midden Oosten zou van mezelf kunnen zijn, zo is het huis ingericht. Zowel de schrijfster zelf als haar man die archeoloog was heeft in haar leven veel verzameld, net als mijn vrouw en ik veel van onze reizen hebben meegenomen. We

Torquay heeft overigens nog veel meer te bieden. Midden in de stad bevindt zich een prehistorische grot die met een ouderdom van tw ee miljoen jaar de oudste grot is van Engeland. We bewonderen de stalagmieten en stalactieten en de restanten van bewoning van vooral beren en mensen. Natuurlijk is de grot ook een locatie van één van Agatha’s romans: ‘De man met het bruine pak’ uit 1924.

Voor zestien Engelse ponden kopen we een weekkaart voor de bus waarmee we alle plaatsjes in de omgeving kunnen bezoeken. In Brixham komen we een standbeeld tegen van onze eigen prins Willem III die hier met zijn vloot in 1688 aan land is gegaan. Na het leger van de Engelse koning Jacobus II te hebben verslagen werd Willem III zelfs koning van En geland en Ierland. Ik herinner me dat er g vroeger een aan schoolprent van de naar landing een bij toneelv Brix oorstelli ham ng van een in ons stuk dat klaslokaal hing. Agatha We genieten Christie heeft ge er van een schreven. Op zondag is Engelse er een filmvoorstelling en er is cream tea een braderie zoals we die kennen waar het graafschap van de Engelse detectiveseries op Devon bekend om is. TV.

Het is een potje thee met scones, room en jam. De scones blijken genoeg als lunch. Die avond eten we ook nog eens zo’n andere Engelse specialiteit: ‘steak and kidney pie’. En daarna hebben we wel weer even genoeg van het Engelse eten. Tot de volgende ochtend dan, want dan wacht het Engels ontbijt op ons. We hebben negen dagen doorgebracht in Torquay en van elke dag genoten. Het weer is inderdaad goed gebleven ondanks de weervoorspellingen die steeds weer regen voorspelde maar dat ging steeds naar Ierland en Schotland. We hebben gelogeerd in het Daylesford Hotel en voor wie ook naar Torquay wil is dit hotel een aanrader. De gastheer en dame zijn bijzonder vriendelijk en hulpvaardig, het ontbijt is uitstekend en wie volgend jaar tijdens het Agatha Christie Festival gaat, heeft een grote kans ons daar weer tegen te komen. Wij hebben al besloten volgend jaar terug te gaan. Tot de volgende keer. Arnold Huig

10

Ingezonden brieven Plaatsing van brieven houdt niet in dat de redactie het met de inhoud eens is. De redactie behoudt het recht om brieven in te korten of niet te plaatsen.

Een van de vele reacties. We plaatsen er maar eentje.

Oei oei !! In Op Koers van september jl. doet de redactie in ‘Van de redactie’ een oproep aan de lezers om toch vooral kopij in te sturen. De redactie zegt: “Dus blijf meeleven en stuur gewoon kopij in, wees niet bang voor stijl en/of taalfouten, …..” De redactie is daar zelf ook niet bang voor, want in het vervolg van dezelfde zin staat: “….. dat wordt in de correctieronde gewoon herstelt.” Jan Kuijk. Als de redactie al bang zou moeten zijn van een t ofeen d, was dit blad nooit tot stand gekomen. T. M.

Geachte redactie, Van een oud collega die in 2010 met prepensioen is gegaan, heb ik vernomen dat er voor gepensioneerden van Generale Bank, Fortis Bank en vanaf 2011 dus ABN AMRO bank een periodiek blad, tijdschrift verschijnt voor deze ex-medewerkers. ik ben vanaf 1 juli 2011 met vervroegd pensioen gegaan maar heb tot op heden geen blad mogen ontvangen. ik weet niet of er vanaf 2011 andere regels zijn of dat ABN AMRO Den

INGEZONDEN BRIEVEN

Bosch als laatste werkgever of het pensioenfonds van Fortis of de ABNAMRO actie hadden moeten ondernemen. Mijn vraag bij deze heb ik ook recht op " Op Koers' daar er toch regelmatig interessante en relevante artikelen voor gepensioneerden worden opgenomen in het blad. ik hoor graag van u.

nabestaanden desk.... maar bepaalde molens malen langzaam..... met vriendelijke groet, M.A .de W.

Blijft wel het feit dat het blad dubbel is gestuurd, maar ik begrijp dat dit u niet kan worden aangerekend.

Alle opkoersen van de laatste twee jaar zijn te lezen en te downloaden via www. svsbdenhaag. nl en dan onder tab Op Koers. TM.

Bedankt voor uw inspanning herhaling ervan te voorkomen.. .. en ik zal de gang van zaken aan m'n moeder uitleggen en haar uw excuses overbrengen.

Dag Theo, Onder het artikel over "Mijn recht halen", staan de letters D.O.R. Die letters heb ik in Op Koers reeds eerder gezien. Betekenen deze letters: "De Oud Rotterdammer"? Ik vermoed van wel. Als geboren Rotterdammer lees ik al een aantal jaren het gratis

Hopelijk is het inmiddels opgelost.

Geachte Collega, Ik hoorde van een collega dat er met vriendelijke groet, inmiddels weer een aantal Gerard Groenen nummers van het blad “Op Koers” zijn verschenen want We zijn benieuwd ofu er nog een sinds maart jl. heb ik geen ontvangt. T. M. nummer meer gezien. Ik keek er altijd naar uit en vond het een Beste Theo Mulder, blad met prima artikelen. Ik vind Hartelijk dank voor uw reactie en dit des te meer jammer omdat ik uitgebreide informatie. bij het laatste nummer dat ik ontvangen heb , ben gaan Ik zie nu dat ik zelf een meespelen met de puzzelopgave vergissing heb gemaakt bij het en het plan had dit iedere keer te lezen van uw mailadres.... . en er doen. geen dubbele punt staat achter Mijn vraag is derhalve: wilt u redactie maar één punt en deze voor mij nagaan waarom ik sinds onderdeel is van het e-mailadres maart/april geen blad meer !!! ontvangen heb? Mijn excuses hiervoor !!! Als er eventueel lering uit de Bij voorbaat dank voor de te gang van zaken getrokken kan nemen moeite. worden.... het email adres iets Vriendelijke groet, duidelijker aangeven in een ander, dik gedrukt lettertype ?? A.J. van Leeuwen,

De ABN AMRO is uiteraard uitgebreid door ons op de hoogte gebracht van het overlijden van mijn vader, ook middels de zgn.

INGEZONDEN BRIEVEN

Ingezonden brieven (vervolg)

blad De Oud Rotterdammer. Eén van de redactieleden is de heer Hans Roodenburg. Hij is iemand met een enorme kennis op het gebied van alles wat recht betreft. Ik heb het vermoeden, dat hij de schrijver is van de artikelen op het gebied van recht in Op Koers. Is dat inderdaad zo? Als redacteur van Op Koers neem ik aan, dat jij dat wel zult weten. Groetjes, Aad Aad je hebt inderdaad helemaal gelijk, Kees Zoutewelle staat op goede voet met hem. T.M.

Personalia

Zie pagina 18 Voor inlichtingen m.b.t. personalia van de seniorenverenigingen kunt u terecht bij: •GBN/NCB Cees Free, tel.0735031801, e-mail [email protected] •MH/MP Bureau Administratieve Verwerking, tel. 010-4809337 e-mail [email protected] •PHP Ben Wijnvoord, tel. 0703633620, e-mail [email protected] •VSB Timo van der Merwe, email [email protected] •SFBS Hans Tromp, tel. 0320212185, e-mail [email protected] •of bij de plaatselijke besturen voor adressen zie elders in dit blad.

11

PC Hoekje Prijsvergelijker voor foto's afdrukken

Digitale foto’s af laten drukken voor een goede, scherpe prijs? Dat wilt u toch ook? Toch weten maar weinig mensen dat er vaak een behoorlijk groot prijsverschil kan bestaan tussen de verschillende aanbieders. Dit prijsverschil is vaak afhankelijk van het soort en aantal foto’s dat u wilt laten afdrukken. Fotovergelijk.nl helpt u om deze voordelen inzichtelijk te maken en zo een hoop geld te besparen. Er zijn verschillende mogelijkheden om uw digitale foto’s af te drukken, bijvoorbeeld op uw eigen (foto) printer thuis of u kiest voor een (online) winkel. Wilt u de foto’s door een (online) winkel laten afdrukken, dan rekent Fotovergelijk.nl voor u uit wat dit kost! Stel, u wilt 100 foto’s van het normale formaat (10x15cm) afdrukken, dan berekent www.fotovergelijk.nl waar u dit het voordeligste kan laten doen.

Nieuw in Windows 8 Wat is irritant aan Windows Updates? Dat is dat je bijna na iedere update je pc moet herstarten en vaak heb je dan geen keus: het herstarten wordt door Windows geforceerd. Windows 8 moet deze irritatie gaan wegnemen. Eén keer per maand worden op de bekende "Patch Dinsdag" nieuwe updates geïnstalleerd. Uiteraard worden kritieke gaten wel in de loop van de maand gedicht en bestaat de kans dat het systeem opnieuw gestart moet worden. Deze versimpeling van updaten houdt het systeem veiliger en overzichtelijker.

PC-helpdesk blijft op koers. Nog even ter herinnering, we hebben ook een computerhelpdesk die bemand wordt door enthousiaste vrijwilligers. Daar kunt u ook uw vragen kwijt en deze vrijwilligers proberen uw vragen te beantwoorden. Neem eens een kijkje op de blog: http://opkoers.blogspot.com, wellicht leest u daar ook tips die u kunt gebruiken. En staat uw vraag en antwoord er niet bij, schroom dan niet om de vraag te stellen op het e-mailadres: [email protected].

12

Wat is Twitter?

COMPUTERHOEKJE

3. ga twitteren - plaats zelf berichtjes (What’s on Identificatieplicht? your mind? Stel je de vraag: waar Download Gratis ben je mee bezig of wat houdt jou Weet u welke processen er bezig?) draaien op uw PC? Tijdens - gebruik je smartphone, iPhone, gebruik van dit zetprogramma Blackberry om te twitteren. bijvoorbeeld draaiden er meer dan 100 processen op mijn PC. Twitterjargon Zijn die allemaal nodig? Zijn Tweet(en) – Dit is het plaatsen die allemaal veilig? Bijna van een berichtje. geen mens die het weet. Retweeten – Als je een berichtje Sommige taken identificeren Twitter is een zogenaamde van een ander ziet dat je wilt dezichzelf duidelijk en kunnen microblogging website. Dat wil len met je volgers dan kun je het we dus herkennen als zeggen dat mensen in hele korte bericht retweeten (doorsturen). onderdeel van bijvoorbeeld de berichten (144 karakters) Als er nog ruimte is binnen de virusscanner, het grafisch vertellen waar ze mee bezig zijn. 144 karakters die je mag typen stuurprogramma enz. Van Anderen kunnen deze mensen kun je er nog iets aan toeanderen hebben we geen volgen. Als je een aantal mensen dan voegen. idee. Een heel leuke tip: volgt dan krijg je in een overzicht DM (direct message) – Je kunt download van te zien wat er speelt in hun leven. ook mensen (alleen als jullie " http://www. computerTwitter wordt ook wel een social elkaar volgen) een privébericht support. nl/Systeemscan/Index. media website genoemd. sturen. Anderen kunnen dat php" het programma Agics Hoe werkt Twitter? bericht niet zien. Systeemtaken. Hieronder volgen de stappen om Hashtag – Je ziet wel eens een # Dit is een site die alle gebruik te maken van Twitter: voor een woord staan. Dit is een gangbare processen zogenaamde hashtag. Hiermee kent en u precies kan vertellen 1. maak een account aan door kun je snel berichten vinden met wat er schuilgaat achter een je te registreren: dit bepaalde zoekwoord. Vaak cryptische naam als - geef je volledige naam (wel dit ook gebruikt bij tvpro'nvvsvc.exe', Behalve de doen, want zo kunnen mensen je wordt gramma’s zoals bijvoorbeeld online versie om losse taken te ook vinden om je te volgen) “The voice of Holland”, zij identificeren is er ook een - geef een gebruikersnaam op gebruikten #tvoh als hashtag. Je downloadversie die alle taken (verzin een leuke naam, beperk kunt dus zoeken op dit zoekscant. het tot 10 karakters) woord en je krijg alle tweets te Ook het programma Agics - geef een wachtwoord en je ezien die hierover gaan. Hashscan kan u goede mail adres. Unfollow – Als je sommigen beu diensten bewijzen bent, dan ga je ze unfollowen, Beide programma's minder 2. ga anderen volgen! dus je wilt geen berichten meer geschikt voor de pas - Twitter zal zelf een aantal zien van deze persoon. Hij/zij beginnende computeraar. voorstellen doen (voornamelijk in krijgt daar geen bericht van. het begin vooral beroemde mensen: van artiesten tot Voordat je ermee begint lees sporters) eerst alles over twitter op: - zoek zelf naar vrienden / www.twitterinfo.nl collega’s -zo zie je alvast waar anderen plezier ermee mee bezig zijn en kun je hierop Veel T.M. reageren.

13 ALGEMEEN

Sparen of verzekeren voor de allerlaatste gang?

nabestaanden) past. Er zijn overigens tussenpersonen genoeg die helpen bij het maken van keuzes. Zij krijgen provisie van de verzekeraar. Er zijn regeringsplannen om vanaf 2013 die provisies te verbieden en de consument direct te laten betalen voor de diensten van de adviseur. Handig is het om zelf eerst een (gratis) vergelijking te naken op internet aan de hand van een paar simpele vragen. Bijvoorbeeld bij www.independer.nl. In iets meer dan één op de drie huishoudens Voor verzekeraars zijn uitvaartpolissen vaak en loopt een uitvaartverzekering in natura. In de lucratieve zaak. Ze kunnen hoge winsten behalen, leeftijdsklasse tussen de 35 en 65 jaar van de zeker als een polis helemaal is afbetaald en er geen hoofdkostwinner is dat zelfs meer. indexatie wordt gegeven op het verzekerde bedrag. De meningen over het al of niet afsluiten van een De winst wordt nog groter als iemand met een polis heel lang leeft. De verzekerde én de verzekeraar uitvaartpolis zijn verdeeld. Er zijn talloze mogelijkheden voor het dekken van de kosten voor hebben daar natuurlijk alle belang bij. In een onbekend aantal gevallen komt het zelfs voor dat de allerlaatste gang. Eén zaak is in ieder geval heel duidelijk. Als je met nabestaanden van een overleden persoon niet meer door een verzekeraar zijn op te sporen en dat het een uitvaartverzekering snel dood gaat, is dat een bedrag niet worst opgeëist. In veel voorwaarden strop voor de verzekeringsmaatschappij die het van polissen staat dan ook dat vijf jaar na het risico heeft aangenomen. De ‘winst’ is voor de overlijden het bedrag vervalt aan de verzekeraar. nabestaanden die anders voor de kosten moeten Oude vergeten polissen zijn trouwens op te sporen. opdraaien. Uiteraard bevelen de tientallen In eerste instantie kan men daarvoor terecht bij De verzekeraars uitvaartpolissen aan. Je kunt een Nederlandsche Bank (DNB) die een bestand heeft verzekering in ‘natura’ afsluiten: de met oude namen van deze instellingen en hun uitvaartverzorger wordt aangewezen door de verzekeraar en regelt binnen het verzekerde bedrag huidige rechtsopvolgers. Het is wel nodig dat men alles naar de wensen van de overledene. Hebben de ongeveer weet bij wie een uitvaartpolis ooit is afgesloten. Anders wordt het nabestaanden extra eisen, dan moet zoeken naar een speld in een waarschijnlijk worden bijbetaald. hooiberg. Een gemiddelde Er zijn talloze mogelijkheden voor uitvaart kost – globaal 5500 à de termijn van premiebetaling (hoe 8000 euro. In de praktijk komt het ouder, hoe duurder) en de looptijd voor dat nabestaanden meer (vaak 30 jaar). Een eenmalige willen dan de polis dekt. In dat koopsom is ook mogelijk waarop moet er bijbetaald worden. het uit te keren bedrag op de - geval Het kan voorkomen dat de kosten overlijdensdatum is gebaseerd. De van een uitvaart sneller stijgen laatste jaren groeit sterk het aantal dan het geïndexeerde kapitaal dat kapitaalverzekeringen waarbij aan door de verzekeraar is vastgelegd nabestaanden het in de polis en waarop de (vaak hogere) afgesproken bedrag wordt premies zijn gebaseerd. In dat uitgekeerd om de uitvaart te geval is er sprake van regelen en te betalen. Ze mogen de onderdekking en moeten nabestaanden, al dan niet verzekeringsuitkering ook voor iets anders uit de boedel van de overledene, bijbetalen. gebruiken. Het vergt een uitzoekerij om te bedoordelen welke Coöperatieve uitvaartverenigingen betalen vaak uit hun winstern ook de zogenoemde backservice (als verzekering precies bij iemand (en de

Als je met een uitvaartverzekering snel dood gaat, is dat een strop voor de verzekerings maatschappij die het risico heeft aangenomen.

14 ALGEMEEN de hogere uitvaartkosten niet worden gedekt door de lagere premies uit het verleden). De grote vraag is of je – afgezien van het overlijdensrisico – niet beter voor je eigen uitvaart kunt sparen of beleggen. Sommige onafhankelijke financieel deskundigen zijn daar een voorstander van. Het vergt echter wel discipline om een minimaal vermogen in geval van overlijden achter de hand te houden. Doe je dat niet, dan lopen je nabestaanden de kans voor je uitvaartkosten te moeten opdraaien. Een spaardeposito voor je uitvaart kun je ook bij een van de grote uitvaartverzorgers openen. Het bedrag wordt dan pas vrijgegeven na overlijden. Dan is de uitkering afhankelijk van het bedrag dat men heeft gespaard en het rendement dat de aanbieder maakt op de ingelegde gelden. Financieel experts als Erica Verdegaal (onder meer columniste in NRC Handelsblad) menen dat de uitvaartverzekering meestal dure onzin is. “Ouders sluiten ze af voor de kinderen, pasgetrouwden voor hun partner en alleenstaanden om niemand

OPROEP Wij zijn volop bezig de historie van de bank(en) voor het nageslacht te bewaren en zijn al een heel stuk gekomen. Echter, de historische archiefstukken van Slavenburg en haar rechtsopvolgers zijn niet te traceren. Wij denken hierbij aan (directie)archieven, verslagen en

lastig te vallen. De sores lijkt daarmee afgekocht. De kater komt later.”

instellingen) die een hoger rendement kunnen bieden dan een particulier ooit zal maken. Een uitvaartverzekering afsluiten is sinds 1 januari 2009 fiscaal

Verdegaal beveelt aan om ervoor te zorgen dat er voldoende vermogen na het overlijden achterblijft voor de nabestaanden (erfgenamen) om daaruit de crematie- of begrafeniskosten en het ‘afscheidsfeestje’ - te betalen. Het is maar hoe je erover denkt en welke manier het voordeligst is. Er zijn ook verzekeraars (en coöperatieve

minder aantrekkelijk geworden. Daarvoor waren de betaalde premies en koopsom voor een (natura) uitvaartverzekering in een aantal situaties aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Er zitten ook nog enige fiscale aspecten aan voor de nabestaanden als de verzekering tot uitkering komt. (D.O.R.)

notulen van bestuursvergaderingen, aandeelhoudersvergaderingen e.d. Maar ook andere historische zaken zijn bij ons welkom, zoals oude spaarpotjes, weggevertjes, jaarverslagen, personeelsbladen, folders enzovoorts. Mocht u weten wat er met de archieven is gebeurd of waar ze zich bevinden, verzoeken wij u contact op te nemen met Bert

Bus, v/h kredietinspectieteam, nu vrijwilliger Historisch ArchiefABN AMRO Bank, email: [email protected], tel. 0346573765 of [email protected] o.com , tel. 020-629.6789 .

15 PUZZELRUBRIEK

Puzzelrubriek Beste puzzelaars, Hartelijk dank voor alle inzendingen en de opmerkingen die sommigen van jullie meestuurden. Tja hierbij dan ook weer puzzel 10. Met deze puzzel zijn weer vele punten te behalen en dat is ook nodig.Er moet een beetje verschil komen in de puntentelling van daar drie geheel verschillende type puzzels deze keer. En bovendien stelt de puzzelredactie extra punten beschikbaar aan iedere 5e inzender van de oplossingen. De volgende punten kunnen verdiend worden: puzzel 10A ► punten puzzel 10B ►5 punten puzzel 10 C ► 10 punten iedere 5e inzender► 5 bonuspunten. Zoals jullie zien kan de ladder weer aardig doorelkaar geschud worden. Ik hoop voor Theo Kin dat hij nu zijn slag kan slaan, want hij laat zich voor de tweede keer door een vrouw in de luren leggen, hoewel de eerste keer ook het lot hem niet gunstig gezind was. Theo, zet hem op en als het niet lukt weet jij vast nog wel een adres waar je je intelligentie kan bijspijkeren,trouwens een heel mooi ambacht dat bijspijkeren. Voor de rest weet ik niet hoe één en ander gaat aflopen met mijn bijdragen aan Op Koers. Maar blijf gewoon insturen want niemand lijkt te weten wat er gaat gebeuren met dit blad, de puzzels en andere bijdragen die ik normaal gesproken heb geleverd.

Kitty heeft ook weer verdiend gewonnen. Zij heeft het hoogste aantal punten dat tot nu toe is behaald. Gezien de minder florissante situatie op de geldmarkt is het dan ook niet mogelijk om de gigantische geldprijs te indexeren of te verhogen, want dat kan Bruintje echt niet trekken. Maar Kitty, je zal best wel een goede bestemming voor deze prijs kunnen verzinnen. Een mooie nieuwe iPad en/of een iPhone is natuurlijk nu wel heel erg gemakkelijk te kopen. In ieder geval: van harte gefeliciteerd en wees blij dat jij je ook kan scharen in de galerij der Puzzelkanjers. Veel plezier met deze wetenschap, geniet ervan en natuurlijk een hele fijne Jaarwisseling. Stuur je even je bankrekeningnummer naar me op?

16 Ondanks dat, zal ik in ieder geval zorgen dat de ladder bijgewerkt blijft met de uitslagenvan deze puzzels. Uiteraard als ik wat meer weet laat ik diegene van de puzzelaars waarvan ik een emailadres heb wat weten. In ieder geval heel hartelijk bedankt voor alle plezier die ik aan deze rubriek mocht beleven. Uiteraard wil ik jullie als puzzelredactie allemaal heel fijne Kerstdagen en een heel goed en gezond Nieuwjaar toewensen.

Opgaven

PUZZELRUBRIEK

Puzzel 10A

VERTICAAL: HORIZONTAAL: 1. Bariumsulfaat; 8. deel van een 1. Varensgast; 2. spil; 3. zangstem; 4. getroffen; 5. kledingstuk; 11. groente; 12. nachtspiegel; 6. tennisterm; 7. uitroep van berusting; 13. rondedans; 14. boom; 16. deel van uitroep; 8. schrijfgerei; 9. tandeloos een boom; 18. bekeuring; 19. zoogdier; 10. dragende muur; 13. familielid; 20. Chinese paard; 15. Engelse titel; 17. deegwaar; 22. beroep; 24. zangstem; 25. gezichtsorgaan; 26. vaartuig; 18. kerkelijke straf; 19. dichter; 21. Griekse letter; 23. dokter; 28. áanreiken; 30. soort rat; 24. voldoen; 25. warme drank; 31. uitroep; 33. eenheid van elektrische knaagdier; 34. zeurkous; 36. weerstand; 27. drijvend plat stuk boksterm; 37. koraaleiland; 38. visuil; 40. opstootje; 42. deel ijs; 29. familielid; 30. kweker; van het lichaam; 45. insecteneter; 32. op welke wijze; 34. gewicht; Theo Mulder 35. warme wijn met suiker en 46. omlaag gaan; 48. Oplossingen puzzels 9. Turkse brandewijn; 50. Europeaan; specerijen; 38. stokoud; 39. onderricht; 41. oude 51. gat in het ijs; 52. snavel; 54. 9A: lengtemaat; 43. broeibak; 44. Japanse munt; 55. Twee monologen maken nog gedupeerde; 46. waterkering; 47. rund; 56. koetsiersbank; 58. geen dialoog belasting voor het gebruik van een keurig; 49. wig; 51. dierengeluid; 53. koerier; 56. bedeesd; 57. weg; 60. persoonlijk 9B: wreed; 59. jong dier; 61. vnw.; 61. Spaanse uitroep; 62. 4633 voorzetsel; 62. soort slee; 63. 64. judograad; (x2+3, x3+4, x4+5, x5+6, x6+7) oppervlaktemaat; vogelproduct; 65. thans. 66. proefopname van een muziekuitvoering; 67. welriekende plant. Bij het invullen van de corresponderende letters uit bovenstaand diagram vindt u de theorema (leerstelling) van Bell.Deze stelling inzenden. 1 .61 .1 0.4.2. 41 .1 4.47 59.*.57.32.6.7.20 28.63.36.21 .21 .39. *.47 36.41 .34 *.62.34.63.33 28.63.1 0.38.20.5.45.39.46 *.54., 60.2.3.34 46.45 53.45.39 !!! * zelf een relevante letter invullen.

Inzenden oplossingen naar Puzzelredactie

De oplossingen van 10A , 10B en10C, inzenden vóór 15 januari a.s. naar de puzzelredactie van dit blad. Dit kan op twee manieren. Per e-mail naar: [email protected] of gewoon op de inmiddels ouderwetse maar ook zekere manier naar: Puzzelredactie Op Koers, Prins Hendrikstraat 85, 2291 EP Wateringen.

17

PUZZELRUBRIEK

Opgave 10B

Opgave 10C

Welke Boek valt uit de toon?

Als je "1961"ondersteboven schrijft, lees je ook 1961.

-20.000 mijlen onder zee -In de ban van de ring -De negerhut van oom Tom -Tien kleine negertjes

Kitty Tolsma 185 Arnold Huig 177 Theo Kin 177 J.M. Kruidhof 172 Arie Ritmeester 172 Kees Grimbergen 170 Bert Gort 168 Herman de Bruijn 167 Corrie de Jong - Mos 167 A.J. Sips 167 E. Rombouts - Krul 165 R. Bakker 162 Henk van der Laan 162 Jaap van der Linden 162 M. van Dun - Dekkers 157 Fred Flapper 157 Mieke Hagendijk 157 Leo Naaborg 157 W. de Wit 157 Henny Ditzel 155 F.W. van Houten 152 Peter van Ineveld 152 E. de Jong - Geluk 152 Frans Meijer 152 Roelof Scheeringa 152 Frits Marechal 151 Rutger Sypkens 150 Hetty Huisman 148 Jaques van Pelt 147 Dick Vrolijk 147 Wim en Jose Loendersloot 145 M. Degeling 143 Feikje Kuijpers 142

Wat zijn de drie eerstvolgende getallen waarmee dit eveneens het geval is?

1961

En als extra hersenbrekertje voor de Kerstdagen (geen punten mee te verdienen) Het volgende raadseltje: Wat staat er te lezen in onderstaande kryptische omschrijving? Welke zin lees je hier?

hSeStSpSaSrSk

Puzzelkanjerstand lijst T.C. Zwarthoed Tonnie Verberne Marinus van Gils Gon Harman Jan van Noort R. van Oostveen Aad & Trees Zaat Cor Brouwer Koos Busser Hans Wellin Henk Wiersma Huub van der Zalm Antoine Knockaert A.C. Redelaar Gert Capel Niek Huisman Jaap van Oort Leo van Bennekom Frits Vleesenbeek Jan Gerritsen H. Koenrades Wim van Oostveen K. Brouwer Wiel Meurs Govert Zwart Harry van Doornik Y.Yntema Joop Brockhoff Rens Haanstra A.G. Kal-Blok Theo Blom Otto Boots Mart Brouwer

139 138 134 134 133 132 127 126 123 122 122 120 118 118 117 117 117 116 115 112 112 112 108 107 107 106 103 100 97 97 96 94 92

Henk Hanenburg Anneke Cremer-Grupstra Remke van der Heide An van Es Leo van Exel Wessel Volders Rudolf de Boer Govert Eggink B. Bossink J.F.L. Ligtvoet Nan Ladiges Peet van Buren Mies Hoogstrate F. Meijerse Thea Neuteboom Rick Ronosetiko Wilma van Rooyen Ina Tilgenkamp - Booi Piet Romijn C. Berkemeijer - Veraa Frans H. de Haan Hans Hoogerwerf A. Koppen - Boute J.H. Mulder Tine Verheijen-Breebaart G. Colijn - Bouwens Kees Tielen Wijnie Baaijens StefValk Ton van Rennes M. de Valk - Pelgrom M. Bekker - Verdonk C. Akershoek

92 87 87 86 84 82 81 77 74 74 72 67 67 67 67 60 60 60 52 50 50 50 50 50 50 42 42 40 40 37 37 35 30

Dave Joseph 30 Hennie van Swinderen 30 Hans Tromp (sfbs) 30 Kitty Waaijer 30 R.C. Hendricks 27 Gerrit Huisman 23 Ivo Bouckaert 20 Paul Grotz 20 Th. F.A. Kool 20 Ria Lancel-Haast 20 Tom Louwman 20 Adrie Rijkse 20 HennievanSeventer-Blom 20 A. Streefkerk 20 Harry Witteveen 20 W. Baaijens - Meyer 15 J.P. Bood 15 J.M.H. IJpelaar 15 Wim Post 13 C.de Boo 10 Jeanne Buitendijk 10 K. van Elferen – Bruins 10 Lydia Toet 10 Jan van de Water 10 Joop Wegman 8 Leen Buitelaar 6 A. Peters - Mol 5 Cees Kroon 3 Louis Nijman 3 W.Kremers 0

18

Verjaardagen

PERSONALIA

5-mrt Mw. A.A. de Bruin–Vermeer–de Bouwman, Amstelveen php 104 Jaar 13-mrt Dhr. W. Rohaan, Rijssen php 3-dec Mw. M.P. Hemrika – Durenkamp, Amst. php 4-jan J.A. Brakel, Zandvoort sgbn 17-jan Mw. M. Groningen-Wullink, Schalkhaarsgbn h 95 Jaar 21-jan Mw. H. Murrer-de Vries, Maastricht sgbn 19-nov Dhr. D.J. van der Meyden te Amst. svsb a 27-jan Mw. L. van Doorn-Duyvis, Appelscha sgbn 15-okt Dhr. C. Schrauwen te Amsterdam. svsb a 27-jan Mw. J. Oosterkamp-Urbanowitz, H'rlem sgbn Mw. C.A. Poolman-Oostewijk te D' Bosch 29-jan Mw. H.M. de Jong, Amsterdam sgbn svsb b 31-jan J.K. Leopold, Amstelveen sgbn 7-dec Dhr. H.L.Kurpershoek te Voorthuizen svsb u 4-feb H. Hulsinga, Leeiwarden sgbn 6-jan Dhr. J.Schols te Ermelo svsb u 20-feb H.L. Keimling, Noordwijk sgbn 20-feb Mw. J. van Mourik-Groeneveld, Nijkerk sgbn 90 Jaar 1-mrt P.J. Schagen, Amsterdam sgbn 14-jan Dhr. H.A.M. van Agten, Amstelveen php 3-mrt Mw. A. Wijnstroot-Dekker, Purmerend sgbn 5-mrt Mw. C. Jansen – van der Walle, Amst. php 9-mrt Mw. A.M. Evers-Berghuis, Purmerend sgbn 26-dec Mw. N. Mulder – Nol, Baarn php 11-mrt Mw. I. van ’t Noordende-Bosser, Amst. sgbn 29-dec Mw. H.E.J. Proeme – Le Mahieu, Oss php 13-mrt M.J. Bijl, Den Bommel sgbn 15-jan E.J.M. van Heukelom, Mill sgbn 13-mrt Mw. A. Kersbergen-Boon, Ridderkerk sgbn 17-jan Mw. T.Keller-Verbeek, Woerden sgbn 19-mrt W.J.A. Jeukens, Malde sgbn 11-feb J.G.L.M. Buters, Luycksgestel sgbn 26-mrt Mw. M.J. Wever, Amsterdam sgbn 15-feb Mw. G.H.Klijnsma-Kooistra, Amst. sgbn 27-mrt A.P.W. de Graaf, Amsterdam sgbn 21-mrt E. van der Linde, Amsterdam sgbn 15-dec Dhr. H.C. Veersma te Hoogeveen. svsb a 13-jan J.S. Rubrech, Anrhem sgbn 12-jan Mw. G. Kamann–Langenberg te Amst. svsb a 4-jan Dhr. H.W. Seilberger te Amsterdam. svsb a 19-jan Dhr. C. de Koning te Amsterdam. svsb a 31-jan Dhr. J. Bakker te Monnickendam. svsb a 18-feb Mw. E. Termeulen–Vercammen,Uith'rn. svsb a 16-jan Mw. H.J. Hermelijn – Spruyt svsb dh 19-feb Dhr. D. de Vries te Amsterdam svsb a 7-jan Dhr. A.Zwanenburg te Zeist svsb u 14-mrt Mw. J.C. Klarenbeek te Amsterdam. svsb a 29-mrt Mw. M.C. Donker–Koenders te Amst. svsb a 85 Jaar 28-dec Mw. A. Verbeek-v.d. Asdonk Vel'broek svsb h 1-jan Mw. L. Hoefnagel, Baarn php 10-jan Dhr. A.G.Wolswijk te Haarzuilen svsb u 13-mrt Mw. R.C. Timmerman–Meijer, Z'naar php 12-feb Mw..G.Buitenhuis-Quaadgras, A'foort svsb u 31-mrt Dhr. A. Buis, Uden php 22-dec Dhr. J.J.M. Andriesse, Amsterdam php 75 Jaar 23-nov Dhr. H.J. Meng te Wormerveer. svsb a 14-jan Dhr. W.M. Rijs, Heiloo php 23-dec Mw. A.M. Maas – van Doorn, Uithoorn. svsb a 7-mrt Dhr. P. Muns, ’s-Gravenhage php 2-feb Mw. M.J. Beekhuizen-Flink svsb dh 24-mrt Dhr. W. van Dam, IJsselstein php 12-mrt Dhr. C.W. Versseput svsb dh 14-dec Dhr. F.C.R. Graatsma, Leidschendam php 19-mrt Mw. E. de Mooy – van Rhijn svsb dh 18-okt Dhr. R.W.I. Westerhof te Purmerend. svsb a 26-dec Dhr. J.A. Epker te Haarlem svsb h 27-nov Dhr. J. van Reede te Veendam. svsb a 15-dec Dhr. M.W.Knoll te Culemborg svsb u 25-feb Dhr. A. Noyens te Stadskanaal. svsb a 21-jan Dhr. G.H.v.Dolderen te Zeist svsb u 11-mrt Dhr. G.B.L. Slot te Weesp. svsb a 2-feb Mw. B.Negenman te Zeist svsb u 3-dec Mw. E. Huisman-v.d. Poll te Heemstede svsb h 2-feb Dhr. W.M. van Schaick, Loen' a/d Vecht svsb u 1-feb Mw. H.D.van Eijk-Winterswijk svsb R 11-feb Dhr. H.C.Breedveld svsb R 80 Jaar 13-dec Dhr. E.A.Inklaar te Woerden svsb u 25-jan Dhr. C.C. Buijs, Heiloo php 27-dec Mw. A.Manten-Schut te Breukelen svsb u 24-feb Dhr. D.H. Biever, ’s-Gravenhage php

19 PERSONALIA

70 Jaar 15-jan Mw. M.E. van den Berg, Cap' a/d Ijssel PHP 20-jan Dhr. J.E.L. Everts, Amsterdam PHP 10-feb Mw. D.J. Wijngaarden, Haarlem PHP 5-jan Mw. A. Vogel-Stikkebroek, Heerlen sgbn 10-jan Mw. A. van der Burg-Bulthuis, Arnhem sgbn 11-jan E.R. Lie-A-Ling, Amsterdam sgbn 11-jan Mw. L.Wehrle-Kloosterman, Landsmeer sgbn 13-jan Mw. M.Broekhoven-Joosen, B'op Zoom sgbn 13-jan C.W.M. van Buul, Eersel sgbn 15-jan J. Jager, Bussum sgbn 19-jan J. Goossens, Vlaardingen sgbn 24-jan Mw. C.C.Audier-Nijhoff, Hoogmade sgbn 25-jan Mw. M.G. van der Pas-Carius, Amst. sgbn 4-feb L.O. Dadema, Twello sgbn 16-feb Mw. E.J. Keukens-Holtjer, Rotterdam sgbn 18-feb J.M. Hopma, Dordrecht sgbn 18-feb J.G.M. de Keijzer, Laren sgbn 19-feb C.P. Geel, Spijkenisse sgbn 19-feb J.W.M. Warmerdam, Velserbroek sgbn 26-feb P. de Jong, Amsterdam sgbn 12-mrt Mw. E.J.M. Hutters-Riel, Amsterdam sgbn 18-okt Dhr. H.R. Liemburg te Bolsward. svsb a 24-nov Mw. M.J. van veen te Hoorn. svsb a 14-feb Mw. J.A. Tulleners – Straaijer te A'veen. svsb a 30-dec Dhr. J. den Uijl te Veldhoven svsb b 3-jan Mw. A. Boers svsbdh 8-feb Mw. W. Pieters te Holwerd svsb h 3-jan Mw. A.Boers svsb R 12-jan Mw.A.J.S.v.Iersel-Steenis te Culemborg svsb u 65 Jaar 12-jan Dhr. H.R. van der Leij, Waddinxveen 13-feb Dhr. F.H. van Kempen, Amstelveen 23-feb Dhr. H.G.J. Huisman, Hilversum 19-dec Dhr. H.R. Comet, Almere 26-okt Dhr. W.A.J. Steunenberg te Hauwert. 6-nov Dhr. J.T. Schipper te De Wijk. 20-nov Dhr. R. Tatgenhorst te Diemen. 8-jan Mw. L. Koelemay te Zuidoostbeemster. 15-feb Dhr. T. Veen te Zaandijk. 12-mrt Dhr. C.B. Freeke te Blokker. 10-nov Mw.. E.Wijnen-Renders te Heeze 28-nov Dhr. S.W. Bommeljé te Prinsenbeek 14-jan Dhr. D. Quint 21-jan Dhr. H. Gerritsen 4-feb Dhr. C. Vlieland 18-feb Dhr. H.K.O. van den Oever 29-mrt Dhr. T. van der Veen

11-mrt 17-mrt 22-mrt 28-mrt 11-apr 16-jan 25-jan 13-dec 21-dec 2-feb 14-feb

Mw. G.A.M. Nijssen te Santpoort-N. Mw. K. van Iersel-Keizer te Utrecht Mw. J. Lokman-Visser te Den Helder Mw. J.E.M. Buchwaldt te Lisse Mw. F. Schouten te Heerhugowaard Dhr. A.D.Verloop Mw. M.de Brijn-Smit Mw.H.G.Wijngaarde-Koning, Ven'daal Dhr. P.H.Tirion te Oosterbeek Dhr. R.G.A.van Delft te Oudewater Mw.M.C.den Hartog te Utrecht

svsb h svsb h svsb h svsb h svsb h svsb R svsb R svsb u svsb u svsb u svsb u

Huwelijk

40 jaar -18-dec Dhr. F.B.M.A. Smits en Mw.. H.P.M. van Bokhoven te Helmond svsb b -Dhr. G.S. Derksen en Mw.. A.W.M.F. Buijs svsb b 50 jaar 21-12 Leo en Rie van der Vlist, Ebbekruid 19 3068 RH Rotterdam 010-4201791 27-12 E.J.Hiep en T.M. Hiep-Jacobs, Delfgauw svsb dh

65 jaar Huwelijk

10-12 Dhr.J.D. de Haan en mevr. Y de Haan-Bakker te Zoetermeer PHP Den Haag

Allemaal van harte gefeliciteerd ***

Overleden:

8-jul Dhr. Z. Muijs (21-08-1925) Amersfoort php 3-aug Mw. P.C. Schuller (28-10-1930) ‘s-Gravenhage php php php 13-aug Mw. A. Stork – Kruseman (26-11-1938) Baarn php php php svsb a 18-sep Dhr. A.M. van Asch van Wijk (06-07-1931) svsb a Eemnes php svsb a svsb a Helaas hebben wij deze keer, ook na vaak en lang svsb a aandringen, geen opgave van de bank mogen ontvangen svsb a over onze overledenen. svsb b Wij hebben ons best gedaan, maar kunnen niet meer doen svsb b dan diegenen te vermelden waarvan ons bekend is dat zij svsbdh zijn overleden. svsbdh Onze welgemeende excuses daarvoor. svsbdh svsbdh Voor inlichtingen m.b.t. bovengenoemde personalia van svsbdh de seniorenverenigingen zie pagina 11

20

Themadag SFBS Op dinsdag 23 augustus was het dan zover. Voor de senioren van de SFBS was een dagje uit gepland in de mooie stad Utrecht. Voor mij was het de eerste keer dat ik aan zo’n seniorendag deelnam. Ik vond het wel fijn dat mijn geboortestad Utrecht als bestemming was gekozen. Ik was heel nieuwsgierig wat de gids over de stad te vertellen zou hebben. Wij verzamelden ons bij De Munt, het nieuwe geldmuseum. Het weer werkte in de morgen niet zo mee. In de regen stonden

De Munt in Utrecht

we te wachten tot iedereen er was en we om 10.00 uur naar binnen konden. Vroeger woonde ik in de buurt van De Munt maar ik had er nog nooit een bezoek gebracht. Binnen stond de koffie al klaar met wat lekkers erbij. De dag begon goed. De regen was al snel weer vergeten. We werden in twee groepen ingedeeld en met een gids gingen we het museum bekijken. De officiële naam van de Munt is: De Koninklijke Nederlandse Munt. Sinds 1807 (onder Lodewijk Napoleon) is dit de enige instantie waar onze munt

SFBS de plaats worden nu appartementen gebouwd, zag ik. De restanten van de oude brug over de Vaartsche Rijn, de Westerkade, het Ledig Erf en noem maar op. De Utrechtse werfkelders zijn

geslagen wordt. Tegenwoordig dus de Euro. We kregen een rondleiding door het museum en konden bekijken waar de Euro geslagen wordt. Ook konden we een bankbiljet afdrukken met onze eigen afbeelding erop. Dat was wel heel apart. Overal was er wat doen in het museum. Op speelse wijze kon je heel wat te weten komen over alles wat met geld heeft te maken. Door de gids werd de aandacht gevestigd op De kamer waar de koningin ontvangen wordt belangrijke details van oud Utrecht. Een café in als zij de Munt bezoekt, een hofje. was te bekijken. En het altijd weer mooi. Volgens mij zijn geldstraatje waar heel veel dit de enige kelders ter wereld die dubbeltjes, kwartjes, guldens enz. lager dan het straatniveau liggen onder dik glas te zien waren. Je en toch een uitgang naar buiten kon letterlijk over het geld lopen. hebben. Makkelijk te bereiken Het was allemaal heel leerzaam vanaf het water voor het vervoer en informatief. en de opslag van je handelswaar. Buiten regende het nog steeds Uniek in de wereld! behoorlijk, wat jammer was. Wij Na deze mooie boottocht konden gingen een rondvaart maken naar we wat te drinken in een de Utrechtse binnenstad. gelegenheid op de Mariaplaats. We kregen er een Domtorentje De kapitein van de boot haalde bij. Dat is een Utrechtse lekkernij ons op bij het museum en op het van chocola met een vulling. schip werden we hartelijk Heel lekker maar wel machtig. onthaald door de dame van de Ondertussen verbeterde het weer catering. Terwijl we eerst richting en dat was wel prettig. Want van Jutphaas voeren, kregen we een nu af aan gingen we onze heerlijke lunch voorgeschoteld. activiteiten verplaatsen naar We keerden om, richting buiten. Hoograven, de wijk waar ik geboren ben. Ondanks de regen Wat moesten we doen? Welnu we kon ik nog veel zien van wat er werden detectives. We gingen nog over was van vroeger en wat een moord oplossen. De moord er veranderd was, zoals de op Hannes de Knipper in 1867. restanten van de dakpannenfaWe werden opnieuw over twee brieken. Mijn oude school bleek groepen verdeeld. Iedereen kreeg te zijn afgebroken en daarvoor in een rol toebedeeld. Eén was

21 SFBS

goed warm geworden. De zon scheen. Iedere keer werden we op het verkeerde been gezet door de mensen die de wandeling en het verhaal van de moord op Hannes organiseerden. Aan het einde van de wandeling, tijdens het diner, moesten wij met een oplossing komen. Vooral de accordeonist van het trio dat ons begeleidde, was er een meester in om ons dingen te vertellen die niet of wél zouden kunnen kloppen.

Zo had ieder zijn eigen rol in het moordspel van Johannes de Knipper

politie-commissaris, de ander een publieke vrouw, een herbergierster als ik het goed onthouden heb, een deftige dame, een rechercheur. Nu moesten we via opdrachten en aanwijzingen uit zien te vogelen wat er precies gebeurd was in die fatale nacht dat Hannes de Knipper het leven liet. Natuurlijk was het de

Op het Domplein hadden we ons diner. Onder het eten kwamen de twee groepen met de oplossing van de moord. Dat was wel hilarish.

bedoeling dat met wat humor te doen.Het leuke was dat je ongemerkt door de hele historische binnenstad van Utrecht liep. Ook op plekken waar je het bestaan niet zo van weet. Het was enig om te doen. Onderweg konden Eén we bij een barretje wat eten en drinken. Daar hadden we wel be- van kwam hoefte aan. Ondertussen was het de sprekers met de conclusie van zijn groep: de butler had het gedaan. Dat was wel lachen, in het hele verhaal kwam geen butler voor. Maar wat er echt gebeurd was, daar zijn we niet achter gekomen. Of het een moord was of dat Hannes was doodgevroren, we zullen het nooit weten. Het was een hele geslaagde dag. Hopelijk volgend jaar weer. Lucie Schats-Vissers

Tijdens het macabere onderzoek even stilstaan bij de proeverij bij stemmige muziek uit de tijd van Johannes de Knipper

22

PIERSON (PHP) Bericht bestemd voor aangeslotenen van Senioren Pierson Donderdag 15 december a.s. wordt de jaarlijkse Kerstreünie gehouden bij Van der Valk in Hotel Sassenheim. Vanaf 16:00 uur bent u van harte welkom voor een borrel en een hapje, later gevolgd door een feestelijk buffet.

SENIOREN COMMISSIE PIERSON)

Waar koersen wij op af?

Ja, waar koersen wij op af? Ik heb een beetje het gevoel dat wij als oud-(spaar)bankmedewerkers op een schip varen en wel goed weten waar wij vandaan komen. Maar de laatste nummers lezend lijkt het of wij niet goed weten waar wij op afkoersen. De vraag is: liggen wij nog Op Koers?

Het is nu eind 2011. We varen nog steeds. Maar vraag dus niet waar wij naar toe gaan en voor hoe lang er nog brandstof aan boord is. Het ‘nieuwe’ ABN AMRO-bedrijf heeft vele Fortiscollega’s aan boord genomen. Om nog maar even in deze beeldspraak te blijven: we weten ook dat er schipbreukelingen zijn geweest en dat wij als oudmedewerkers blijven dobberen op hun oude boot. Blijft Op Koers De muzikale omlijsting wordt op koers? Wat zou er moeten verzorgd door “De Herintreders”. gebeuren? Een uitnodiging is reeds in Uw bezit. Adresgegevens: Warmonderweg 8 - 2171 AH Sassenheim T: +31(0) 252 21 90 19 - F: +31(0) 252 21 68 29 www.hotelsassenheim.nl, [email protected] Voor eventuele vragen etc. op donderdag 15 december kunt u contact opnemen met B.F.D. (Ben) Wijnvoord, 06 46 226 766. Bestuur Senioren Commissie Pierson

informatie staat die wellicht op een andere manier niet of heel moeizaam over te brengen is.

Een nieuwe Op Koers Het is niet zo dat ik de huidige Op Koers van begin tot eind lees. Bepaalde artikelen, die niets of vrijwel niets met ons oude werk en onze oude werkgever te maken hebben, hoeven van mij ook niet. Die kan je lezen in andere bladen en kranten en is zonde van de ruimte. Maar het gaat om die artikelen die je Op Koers moet blijven. nergens anders zal lezen. Om de De redactie, gecombineerd met waarvan je zegt ‘ja, instanties die zich waardoor dan onderwerpen weet je nog wel’ en over de ook eveneens om oudvan oud-collega’s die als medewerkers bekommeren, moet namen ze ziet denkt ‘ja, die ken ik in gesprek gaan met ja met wie? jenog!’ Maar daar komt het dagelijks Het gaat ook over de mensen die bestuur SVSB wel achter. hebben gemaakt wat toch eens In dat gesprek moet duidelijk een mooie grote bank geworden worden dat je voor die grote is. Die dat met hard werken en groep oud-medewerkers een veel inzet gedaan hebben. En communicatiemiddel moet daar heel mooi over kunnen hebben en houden. In welke vertellen. Dát wil ik lezen. vorm dan ook. Wel in de AMRO moet trots zijn op wetenschap dat wel steeds meer ABN groep mensen die in eigen tijd lezers, maar (nog) niet iedereen die zonder winstoogmerk bladen alle voordelen van de computer en maakt. in huis heeft. Dus … Opgemerkt moet daarbij ook Ger Mastenbroek worden dat er in Op Koers nu

23 GEDICHT

Nederlands moeilijk te leren? Nederlands is voor buitenlanders moeilijk te leren, maar weten we ook waarom? Na het lezen van onderstaand gedicht is het u vast duidelijk. Men spreekt van een lot, en verschillende loten, maar 't meervoud van pot is natuurlijk geen poten. Zo zegt men ook altijd één vat en twee vaten, maar zult u ook zeggen: één kat en twee katen? Laatst ging ik vliegen, dus zeg ik vloog. Maar zeg nou bij wiegen beslist niet: ik woog, want woog is nog altijd afkomstig van wegen, maar is dan 'ik voog' een vervoeging van vegen? Wat hoort er bij 'zoeken'? Jazeker, ik zocht, en zegt u bij vloeken dus logisch: ik vlocht? Welnee, beste mensen, want vlocht komt van vlechten. En toch is ik 'hocht' niet afkomstig van hechten. En bij lopen hoort liep, maar bij kopen geen kiep. En evenmin zegt men bij slopen 'ik sliep'. Want sliep moet u weten, dat komt weer van slapen. Maar fout is natuurlijk 'ik riep' bij het rapen. Want riep komt van roepen. Ik hoop dat u 't weet en dat u die kronkels beslist niet vergeet. Dus: kwam ik u roepen, dan zeg ik 'ik riep'. Nu denkt u: van snoepen, dat wordt dan 'ik sniep'? Alweer mis, m'n beste. Maar u weet beslist, dat ried komt van raden, ik denk dat u 't wist. Komt bied dan van baden? Welnee, dat wordt bood. En toch volgt na wieden beslist niet 'ik wood'. 'Ik gaf' hoort bij geven, maar 'ik laf' niet bij leven. Dat is bijna zo dom als 'ik waf' hoort bij weven.

Theo van der Linden (lid van de Ridder Dichters)

Zo zegt men: wij drinken en hebben gedronken. Maar echt niet: wij hinken en hebben gehonken. 't Is moeilijk, maar weet u: van weten komt wist, maar hoort bij vergeten nou logisch vergist? Juist niet, zult u zeggen, dat komt van vergissen. En wat is nu goed? U moet zelf maar beslissen: hoort bij slaan nu: ik sloeg, ik slig, of ik slond? Want bij gaan hoort: ik ging, niet ik goeg of ik gond. En noemt u een mannetjesrat nu een rater? Dat geldt toch alleen bij een kat en een kater. U ziet, onze taal beste dames en heren, is, net als ik zei, best moeilijk te leren!

24

REÜNIE 2012 SGBN blikt terug op twee Het jaar 2011 loopt teneinde. Het prachtige vaartochten door bestuur van SGBN wenst u vanaf deze plaats (een beetje aan de het natuurpark De Biesbosch vroege kant) hele fijne feestdagen en een gelukkig en gezond 2012. De tijd staat niet stil en de voorbereidingen voor de 12e reünie zijn al weer volop aan de gang. We hopen velen van u op de reünie te mogen begroeten Deze zal wederom plaats vinden bij restaurant Engels aan het Stationsplein in Rotterdam en wel op: Zaterdag 21 april 2012.

P. Slavenburg 95 jaar Op 6 augustus jl is onze Mr. P. Slavenburg 95 jaar geworden. Hij verkeert nog altijd in een uitstekende conditie, hetgeen blijkt uit bijgaande foto en bovendien zien wij hem ieder jaar op de jaarlijkse reünie van SGBN.

Boottochten zijn blijkbaar zeer geliefd bij de senioren van S.G.B.N. De keuze van het bestuur is dit jaar gevallen op een zeer speciaal vaargebied, namelijk het nationaal park De Biesbosch. Er werden vanwege het grote aantal deelnemers twee boottochten gearrangeerd. Niet alleen de organisatie was een groot succes, ook het Hollandse weer liet zich op beide vaardagen van haar beste kant zien. . Drimmelen. Dit heeft voor wat Op het moment dat deze oponthoud gezorgd. Uiteindelijk terugblik geschreven wordt (8 alle gasten de boottocht oktober) is het herfst in Holland: hebben mee kunnen maken. Rond elf uur regen, storm, de temperatuur de zon door. De temperatuur komt nauwelijks boven de 13C° brak liep al snel op naar 26C°. De hele uit en de eerste nachtvorst was bleef het weer warm, zonnig een feit. Dan te bedenken dat we dag en een beetje broeierig. Op het nog maar één week geleden troffen we de meeste gevaren hebben onder prachtige bovendek gasten. Rond 19.15 uur meerde weersomstandigheden. Een de boot aan in Drimmelen, terwijl omstreeks 22.00 uur een zwaar onweer losbarstte. Onze gasten waren toen al hoog en droog thuis. Is dit mazzel hebben, of niet?! zonovergoten dag. De thermometer gaf royaal 26C° aan. Het weer blijft onvoorspelbaar in Holland. Deelnemer Ulco Klos uit Maassluis stuurde maar liefst 76 prachtige foto’s in. We moesten een keuze maken, wat niet gemakkelijk was. De foto’s die u in de terugblik aantreft zijn allen door hem gemaakt. 10 september 2011: De dag begon met mist en er werd later op de dag onweer verwacht. Rijkswaterstaat pleegde onderhoud aan de wegen bij

1 oktober 2011: Twee weken regenachtige dagen en toen

kwam het mooie weer eraan, met als hoogtepunt 1 oktober. De temperatuur gaf ditmaal de gehele dag 26C° aan. Geen enkele dreiging van onweer. Het leek wel of de zomer in Nederland begon, qua weer, op 1 oktober. Tweemaal zulke prachtige dagen, daar hadden we

25 SGBN niet op durven hopen. Na het inschrijven werden op beide dagen de gasten ontvangen met koffie/thee/cake en zocht men een zonnig plekje. Via de rivier de Amer, met de Amercentrale als baken verlieten we Drimmelen. De kapitein vertelde over het ontstaan van de

Biesbosch en de flora en fauna waar we van konden genieten. Onderstaand treft u hiervan een resumé aan. Geschiedenis. De Biesbosch is de benaming voor een aantal riviereilanden en zand- en

slikplaten in de Nederlandse provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland. In 1994 werd de status van nationaal park toegekend aan het gebied. Het Nationaal Park De Biesbosch (kortweg 'De Biesbosch' ) is sindsdien een beschermd natuurgebied. Het gebied kent

vele recreatieve mogelijkheden maar wordt ook gebruikt voor opslag van water voor de drinkwaterbereiding. De Brabantse Biesbosch is de naam voor het deel van de Biesbosch ten oosten van de

Nieuwe Merwede en wordt gekenmerkt door uitgestrekte wilgenbossen, door brede kreken omgeven. Een deel van deze wilgenbossen zijn oorspronkelijk verwilderde grienden (wilgenakkers). De Biesbosch is ontstaan na de Sint-Elisabethsvloed die rond 19-11-1421 plaatsvond, naamdag van St. Elisabeth. De dijkdoorbraken en overstromingen richtten in Zeeland en Holland grote verwoestingen aan. Het aantal slachtoffers is in de loop van de tijd door mythevorming opgelopen tot 100.000. Latere schatting geeft aan dat mogelijk ± 2000 mensen in dit gebied de dood vonden. Een ongekend hoog aantal. Door het onderlopen van de Groote of Hollandsche Waard, ontstond een binnenzee van 300 km² die onder invloed stond van rivierwater en het getij. Het rivierwater bevatte zand en slib dat naar de bodem zakte en er ontstonden hoge zandplaten waar plantengroei op kwam. De Biesbosch werd een zoetwatergetijdengebied van eilanden en slingerende waterwegen. Tweede Wereldoorlog De Biesbosch was een geschikte plek om personen en goederen te verbergen. Het verschil tussen eb en vloed was bijna twee meter, dus men moest goed de weg kennen. Het waren dan ook alleen lokale verzetsmensen die zich daarheen begaven. De Duitsers waren als de dood om in de Biesbosch te patrouilleren. Het verzet maakte ook geregeld nachtelijke oversteken, het zogenoemde crossen, om mensen en berichten vanuit bezet gebied over te brengen en voedsel en medicijnen mee terug te nemen. Tijdens de oorlog zijn 16

26 SGBN

vliegtuigen in de Biesbosch terechtgekomen. In Werkendam, waar het Biesboschmuseum is gevestigd, zijn 30 oorlogsgraven. Eind 1944 werd Nederland ten zuiden van de Amer bevrijd. Veel deserterende Duitsers probeerden de Biesbosch over te steken naar bevrijd Nederland. In 1944 werden 75 Duitse militairen en een vrouw door het verzet opgepakt en overgedragen aan het Poolse leger in Noord-Brabant. Watersnood 1953. Na de watersnoodramp van 1953 werden in het kader van het Deltaplan de grootste zeearmen afgesloten. Het getij ging terug van ± 2 meter naar ± 20 centimeter. De biezenvelden, rietgorzen en wilgengrienden verdwenen. Vogels. De Biesbosch is een prima plek voor veel vogels. Sinds enkele jaren woont er een zeldzaam koppel zeearenden. In tegenstelling tot de visarend is de zeearend een alleseter. Als de zeearend ergens in de lucht 'hangt' en op zoek is naar een prooi, ontstaat er grote onrust bij de overige vogels. Spaarbekkens Voor de bereiding van drinkwater zijn 3 spaarbekkens. Om te controleren of het water van goede kwaliteit

is worden vissen gebruikt. Als die gezond zijn zwemmen ze tegen de waterstroom in. Als ze minder gezond zijn komen zij tegen een rooster waarin sensoren zijn die alarm slaan. Bevers en otters. In totaal werden er 42 bevers in de Biesbosch uitgezet. De dieren kwamen uit de voormalige DDR. Hun aantal neemt toe. Men verwacht dat er binnenkort ook weer otters komen. Biesbosch Museum.

voorziening. Daarbij is de Biesbosch een mistig, geheimvol en angstaanjagend gebied. Indertijd met grote verschillen tussen eb en vloed.

Halverwege de boottocht werd het museum aangedaan. Hier werd duidelijk onder welke barre omstandig-heden de griendwerkers werkten en

dag. Omstreeks 19.30 uur werd aangemeerd en gingen de gasten huiswaarts. Voor degenen die met openbaar vervoer gekomen waren stonden de gereserveerde bus(sen) klaar. Uit de vele reacties die ons bereikten bleek dat deze twee buitendagen een schot in de roos waren. Eerlijkheid gebied ons te zeggen, dat het prachtige weer hier natuurlijk flink debet aan was.Wij hebben genoten, omdat u het zo naar uw zin had.

leefden. Op de griendveenden had men schamele huisjes gebouwd, zonder enige

Buffet. Na het bezoek aan het museum stond een uitstekend koud/warm buffet klaar en kon men van een aperitief genieten. Menig bordje werd snel meegenomen naar een buitendek, om nog zo veel mogelijk van de prachtige dag te kunnen genieten. De avond valt in boven de Biesbosch, na een zonovergoten

Bestuur S.G.B.N.

VERHAAL

27

Op de koffie in kantoor Nijmegen. Op 1 juni 1956 kwam ik in dienst van de Nederlandse Credietbank (NCB) in Nijmegen en ik betrad voor het eerst van mijn leven een bank achter de balie. Mijn taak bestond uit de behandeling van het buitenlands betalingsverkeer en dat is in de daaropvolgende 32 jaar zo gebleven. Maar op die eerste dag wist ik net zoveel van buitenlands betalingsverkeer als een koe van algebra. Bovendien was de juffrouw die tot en met de vorige dag deze taak had uitgeoefend, net op haar laatste werkdag bij de bank (gisteren dus) vertrokken. Herinneringen uit mijn Nijmeegse jaren (1956-1978) bij de N.C.B. zijn vervlochten met de aanwezigheid van het kantineechtpaar Martin en Dora Verwegen, die ons, vanuit hun eigen echelon, op bewonderenswaardige wijze hebben verzorgd. Als zij er niet waren geweest, zo stel ik mij voor, zou kantoor Nijmegen in huishoudelijke zin, een huishouden van Jan Steen zijn geweest. In mijn eerste jaren bij de bank kwam Dora elke avond na kantoortijd de vloer vegen, de bureaus afstoffen en de prullenbakken legen. Maar Dora alleen kon de groei van het kantoor niet bijhouden en daarom verscheen Martin regelmatig om als goede echtgenoot zijn vrouw te helpen. Toen het oude kantoor op de hoek van de Oranjesingel en Hertogstraat werd gesloopt en er

Toen hij mij de eerste de beste keer mijn koffie bracht, zei hij in zijn gebruikelijk oost-brabants dialect: ‘Da’ potje had ge nie hoeve mee te brenge, da’ hebbe wij ook een, percies ’t zelfde’. Ik riposteerde dat op mijn potje ‘caffeïne-vrij’ stond en op dat van hem waarschijnlijk niet. Een dag later kreeg ik zijn antwoord: ‘Ik kan nie zien wa’ d’r op ons potje stond want Dora heeft de wikkel eraf gehaald voor de bunnekes.’ Waarop ik zei dat hij zich toch op die plek een nieuw kantoor beter bij mijn potje kon was gebouwd, kwamen beiden in maar houden. Weer een dag later: ‘Wij vaste dienst van de bank. Zij ’t noe zelf gepruuft maar kregen het beheer over een echte hebbe de koffie uit allebei de potjes kantine op de bovenste verdiepercies ’t zelfde, ge had ping, verzorgden onze koffie en pruuft da’ nie hoeve mee te brenge.’ Ik thee en ’s avonds, ook als wij nog dat ik wel wist dat er overwerkten, onderhielden zij, als zei geen verschil in smaak was, maar vroeger, de boel. Martin ik kon hem kennelijk niet verscheen overdag als kantineovertuigen. Hij had evenwel een baas in een keurig pak met colbehoefte om mij van zijn bert waarop het embleem van de grote standpunt te overtuigen en deed bank prijkte. Als er op directieeen dag later het volgende niveau bezoek was, serveerde hij mij voorstel: ‘Vanavond moet gij in vol ornaat, weliswaar met overwerke, dan zal ik ‘ns niks rammelend serviesgoed, de en oe vanavond ‘ns van die koffie. Ondanks deze goede ver- zegge andere koffie geve, en dan ben ik zorging constateerde mijn huisbenieuwd of gij da’ zult merke.’. . arts op een goed ogenblik dat . . Ik heb het inderdaad niet mijn bloeddruk aan de hoge kant .gemerkt !!! was en hij adviseerde mij onder meer om geen, of in ieder geval kwam ter ore, dat Dora is minder, koffie te drinken. Omdat Mij Martin woonde daarna ik dat mijzelf en Martin niet kon overleden. in een tehuis in Nijmegen aandoen, kwam mijn vrouw Elly nog waar hij op de hem eigen wijze met de oplossing. Ik kreeg van de verzorging van een groep haar een potje caffeïnevrije opmedebewoners op zich had loskoffie mee: ‘Zeg maar tegen genomen. Op hij nog in leven is, Martin dat hij daar voor jou weet ik niet. Zij blijven evenwel koffie van zet.’ in mijn herinnering: de Met die boodschap en het potje uit mijn Nijmegencaffeïnevrije Moccona kwam ik kampioenen bij Martin die het potje en de bij- tijd !! behorende instructie zonder blik- Wiel Coenen ken of blozen in ontvangst nam.

28

Ieder ervaart zijn koopkrachtdaling anders

LIFESTYLE

Voor de rijken die over veel vermogen beschikken, valt het dus zeker mee. Met hun eventuele rendementen daarop kunnen Heel recent heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek de meer dan het koopkrachtdaadwerkelijke veranderingen in de koopkracht officieel in kaart ze verlies op hun maandelijkse ingebracht. komsten goedmaken. In totaal Gepensioneerden en zelfstanterrein moeten prijsgeven (-17 blijven zij de spekkopers van digen zijn vorig jaar het meest procent) doordat de werkloosonze maatschappij. Tenminste, (gemiddeld met 0,8 procent heidsuitkering minstens 20 pro- als zij hun geld niet hebben respectievelijk 1,4 procent) erop cent lager ligt dan een inkomen vergokt of verkeerd hebben achteruit gegaan. Feitelijk lijkt uit een baan. belegd. dat nog mee te vallen, zeker voor de gepensioneerden, die soms al Bij al deze cijfers moeten worden Toeslag op AOW iets lager bij sinds 2008 niet of deels voor hun bedacht dat het ‘koopkrachtwat hoger inkomen aanvullende pensioenen een in- plaatje’ per individu erg kan Wat zich al eerder aandiende, flatievergoeding hebben gekreverschillen. De cijfers van het gaat in augustus gebeuren. De gen. Iemand die alléén AOW CBS zijn gemiddelden. Een ieder toeslag die AOW’ers voor hun heeft, is wel geïndexeerd. ervaart dat anders. Jongeren, die partners jonger dan 65 jaar krijDe gepensioneerden mét nog volop in hun carrière zitten, gen, omdat zij geen of weinig aanvullend pensioen zijn nog niet klagen vaak steen en been als zij inkomen hebben, wordt verlaagd eens zoveel slechter af dan de alleen maar denken dat zij wat met 10 procent als het gezamengemiddelde Nederlander die in minder te besteden hebben. lijk inkomen per maand méér dan 2010 0,5 procent minder te beste- Terwijl het toch normaal gespro- € 2650 bruto bedraagt (of € den had. Voor allen is het de ken niet zo moeilijk is iets te 30.000 per jaar). grootste koopkrachtdaling in een bezuinigen op luxe uitgaven. Het aangepaste voorstel van het jaar sinds 1985. Hoe relatief dit Ouderen hebben vaak al zoveel kabinet is nu ook goedgekeurd beeld is, blijkt wel als de koopperiodes van teruggang meege- door de Eerste Kamer. Is het krachtontwikkeling over een maakt, dat zij een koopkrachtda- gezamenlijk inkomen van de aantal jaren bij elkaar wordt op- ling over zelfs enkele jaren kun- AOW’er en de partner jonger dan geteld: sinds 2005 is de Nedernen relativeren of daarop antici- 65 jaar minder dan € 2650 bruto lander gemiddeld er altijd nog 9 peren. Op misschien enkele per maand, dan wordt de toeslag procent op vooruitgegaan. klagers na. met minder dan 10 procent gekort of wordt de korting helemaal niet Ontvangers van een bijstands- of De ‘dynamische koopkrachtont- gedaan. Bijvoorbeeld als één arbeidsongeschiktheiduitkering wikkeling’ van het CBS is nau- persoon alleen AOW en/of een en werknemers die een baan heb- welijks te vertalen naar een ieder klein pensioentje heeft. ben (dus óók ouderen tot 65 jaar) individueel. Wel wordt in de gewaren vorig jaar het best af: zij middelde cijfers bijna alles mee- De regeling van de partnertoeslag konden hun koopkracht op peil genomen: algemene of periodieke verdwijnt overigens per 1 januari houden en hebben over hun inko- loonsverhogingen, promotie, 2015 voor alle nieuwe gevallen. men dus minimaal de prijsstijgin- aanvaarden van ander werk, de Dat is al door de regering (van gen vergoed gekregen. Mensen effecten bij pensionering en zelfs het kabinet Kok-I) in 1995 met een minimale uitkering of al- veranderingen in de huishoudbesloten vanwege de verderléén AOW zijn er dan ook hoog- samenstelling (kind gaat het huis gaande individualisering, de uit 0,1 procent in koopkracht op uit, scheidingen, enz). Het gaat emancipatie van vrouwen en het achteruitgegaan. Vanzelfsprekend om alle maandelijkse inkomsten grotere belang van aanvullende hebben de werknemers die vorig uit loon, uitkering of bedrijf. Niet pensioenen naast de AOW. (HR) jaar werkloos werden het meest om rendementen op vermogen.

29 NUMMERS EN ADRESSEN

Adressen vanaf 1 januari 2011 PENSIOENFONDS FORTIS BANK NEDERLAND. Voor vragen of opmerkingen over pensioenopgaven kunt u zich – bij voorkeur schriftelijk -wenden tot: Pensioenhelpdesk Fortis Bank Nederland (U 02.B4.59) Postbus 2082, 3500 GB Utrecht. Telefoonnummer 030 – 278 35 55 E-mail adres: [email protected] , Website: www.spfbn.nl Bij overlijden Schriftelijke mededeling (bijv. de overlijdenskaart) zenden naar: ABN AMRO. Secretariaat Management Group (HQ 9084) Gustav Mahlerlaan 10, 1082 PP Amsterdam

voor SFBN zie Seniorenadministratie

Adreswijzigingen Wanneer u in Nederland woont, is het niet nodig dat u een adreswijziging stuurt. Deze ontvangt de bank langs een andere weg. Wanneer het echter een verhuizing naar of in het buitenland dan wel een verhuizing van het buitenland naar Nederland betreft dan verzoekt de bank hen hiervan wel op de hoogte te stellen.

Adreswijzigingen voor SFBN en Op Koers: zie senioren administratie SFBN/Op Koers

INFORMATIE VOOR HEN DIE NOG GEEN PENSIOEN ONTVANGEN MAAR EEN VUT-, WW- , SOCIAAL PLAN OF WAO- AANVULLINGSREGELING HEBBEN Doorgeven van alle mutaties in persoonlijke gegevens (adreswijzigingen etc.) ABN AMRO Bank N.V. HR Shared Services (PAC: AA2238) Postbus 283, 1000 EA Amsterdam

Opheffing bankgeheim op de helling De opheffing van het Belgische bankgeheim, waardoor de fiscus veel gemakkelijker bankrekeningen kan inkijken, staat op de helling. Het Grondwettelijk Hof dreigt de wet van april dit jaar te vernietigen. Dat is slecht nieuws voor de begrotingsopmaak, want de opheffing moet de schatkist volgend jaar minstens 250 miljoen euro extra opleveren. Twee vzw’s, hebben bij het Hof een beroep tot vernietiging van de opheffing van het bankgeheim ingediend. ‘Het is een overdreven schending van onze privacy als belastingplichtige’, stelt Afschrift over de versoepeling van het bankgeheim. Die opheffing kwam er begin dit jaar na jarenlang touwtrekken tussen de partijen van de regeringLeterme. Vooral de minister van Financiën blokkeerde de wetswijziging al die tijd.

Toen het parlement de wet in april goedkeurde, maakte staatssecretaris Bij overlijden ABN-AMRO Bank zo spoedig mogelijk op de hoogte voor de Coördinatie van de Fraudestellen. bestrijding Carl Devlies (CD&V) Schriftelijke mededeling (bijv. de overlijdenskaart) zenden naar: bekend dat de nieuwe wet de fiscus ABN AMRO. Secretariaat Management Group (HQ 9084) zou toelaten elk jaar zo’n 10.000 Gustav Mahlerlaan 10, 1082 PP Amsterdam bankrekeningen van belastingvoor SFBN zie Seniorenadministratie plichtigen in te kijken. Dat moet de Belgische schatkist nog dit jaar 50 Personeels- en salarisadministratie Vragen over de salaristechnische kant van uitkeringen i.v.m. WAO, VUT, miljoen euro extra inkomsten opleveren, berekende de staatsSociaal Plan, Leeftijdsverlof: telefoonnummer 020-3436000. secretaris. Het afschrikkingseffect moest nog zo’n 200 miljoen euro Collectieve ziektekosten verzekering Voor vragen over de collectieve ziektekostenverzekering en melden van opleveren aan spontane wijzigingen in de verzekeringen (ook adreswijzigingen of overlijden) Bij regularisaties van zwart geld. uw eigen Ziektekosten verzekeraar.

Uit Vrijspreker .nl

30

NUMMERS EN ADRESSEN

Adressen vanaf 1 januari 2011 (Vervolg)

Assurantiebelasting

STICHTING SOCIAALFONDS FORTISBANK NEDERLAND Dhr. Thomas Somers Penningmeester(PAC: HQ1193)

Wanneer wordt de assurantiebelasting verhoogd?

Gustav Mahlerlaan 10 1082 PP Amsterdam

Telefoonnummer: 020-3831917 E-mail: [email protected]

SENIOREN ADMINISTRATIE SFBN/OP KOERS Indien U fouten signaleert in adressering, tenaam stelling of onverhoopt bij overlijden en dit is niet opgenomen in de seniorenadministratie, wilt u dit dan per ommegaande doorgeven aan het Secretariaat SFBN. [email protected] of per post aan Dortmunderkade 35, 5705 KV Helmond Nieuwe adresgegevens HR Shared Services

Op 28 augustus 2011 is HR Shared Services verhuisd naar de Foppingadreef in Amsterdam. De adresgegevens zijn: ABN AMRO Bank N.V. T.a.v. HR Shared Services PAC: AA2238 Postbus 283 1000 EA Amsterdam Telefoon: (020) 343 60 00 Fax: (020) 628 82 18 Bezoekadres: ABN AMRO Bank N.V. Foppingadreef 22 1102 BS Amsterdam

Aanvragen Stichting Sociaal Fonds ABN AMRO T.a.v. mevrouw M.E.(Marianne) Prinsen P A C: AA2227

Postbus 283 1000 EA Amsterdam Telefoon (020-6) 28 16 45 of (020-3) 83 00 60 Aanvraagformulieren voor gezinshulp en gezinsvakantie kunt u aanvragen via Ask HR (020-3) 43 60 00 Telefoon Herstellingsoord Dennenheuvel (vermelden dat u gebruik maakt van de korting via ABN AMRO) (035) 646 04 64

Volgens de wet moet over de meeste schadeverzekeringen assurantiebelasting worden betaald. Verzekeraars berekenen deze belasting door in hun premie of brengen deze als aparte opslag op de premie in rekening. Het kabinet heeft besloten de assurantiebelasting per 1 maart 2011 te verhogen van 7,5 naar 9,7 procent. Heeft de verhoging gevolgen voor mijn premie? Ja. Verzekeraars berekenen de assurantiebelasting namelijk door in hun premie of als opslag op de premie. Als uw verzekeraar overgaat tot een premiewijziging, zal hij u daarover informeren. Omdat het hier om een door de overheid opgelegde belastingverhoging gaat, is dat op zichzelf geen reden om de verzekering op te zeggen. De verhoging geldt voor premies met een premievervaldatum na 28 februari 2011. Wilt u meer weten? Neem dan contact op met uw verzekeraar. Meer informatie over de achtergrond van de assurantiebelasting en consequenties daarvan voor verzekeraars vindt u op www.allesoververzekeren.nl

31

SVSB

ACTIVITEITEN REGIO UTRECHT

6 oktober soosdag Regio Utrecht Zoals in de vorige Op Koers reeds vermeld,was dit keer Putten in Gelderland het eindstation. Met 80 deelnemers gingen we in de stromende regen op pad en kwamen exact met koffietijd bij Terra Nova aan. De gezellige grote doorzichtige tent was heerlijk verwarmd door terrasverwarming.We lieten ons de koffie goed smaken en er was heerlijke eigen gebakken bokkepootjestaart bij.

En ja, toen werden er 2 heerlijke pannen soep naar binnen gebracht en dat was de voorbode van een fantastisch lunchbuffet, bestaande uit broodjes, krentebollen heerlijk donkerbruin brood om zelf te snijden, salades en natuurlijk de kwekkeboomkroket niet te vergeten. Dat was werkelijk smullen geblazen. Na de lunch bleven we nog gezellig napraten, maar om 3.30 uur gingen we, om de file te ontwijken, heel tevreden huiswaarts.Veel senioren gaven te kennen het heel jammer te

vinden dat aan deze gezellige soosdag toch het Na einde in zicht is.

de koffie gingen we volop in actie door te midgetgolfen. We hadden de keuze, binnen of buiten want dat kan daar allebei. Veel senioren gingen buiten en wat minder deelnemers gingen binnen minigolfen. We waren allemaal kenners``, dus hilariteit alom. Voor degenen die moeilijk ter been waren, hadden we spellen kaarten meegenomen en zij gingen enthousiast klaverjassen of bridgen. Na deze activiteiten moesten de kelen worden gesmeerd en dronken we een lekker glaasje naar keuze.

Maar!!!!!! We komen toch nog een keertje bij elkaar en wel op 5 januari 2012 voor de NIEUWJAARSRECEPTIE. Langs deze weg wil ik alle senioren, het hoofdbestuur en last but not least de redactie een fijne decembermaand en een goede jaarwisseling toewensen. Namens het bestuur van Regio Utrecht. Gree Bloemink

32

Nieuws uit de regio Haarlem e.o.

E-mailadressen

krijgen. Ook staat het blad “Op Koers” ter discussie. Het kan Het is zo langzamerhand bij allen zomaar zijn dat dit het laatste bekend. Na het samenvoegen van nummer is dat in uw brievenbus de bankactiviteiten van ABNvalt. Om u toch zo nodig op de AMRO en Fortis komen binnen hoogte te brengen van belangrijk niet al te lange tijd de senioren- nieuws vroeg de redactie van Op verenigingen aan de beurt. In het Koers naar uw e-mailadres. artikel “Van de redactie” in nummer 2 van dit jaar lazen we Naast de redactie van “Op Koers” dat al heel sterk de geruchten wil ook het bestuur van regio gaan dat we geen subsidie meer Haarlem als het nodig blijkt met

SVSB

u kunnen blijven communiceren. Ook als het blad “Op Koers” niet meer verschijnt. Daarvoor vragen we u ook een e-mail naar het adres van het regiobetuur: [email protected] te sturen. Als u een mail stuurt beschikken we over uw e-mailadres en kunnen u op de hoogte houden.

Nieuws uit de regio Den Haag e.o. . Deze maal geen verslag van een bijeenkomst, er valt nog niets te melden. De Kerstbijeenkomst is gepland op 14 december, daar krijgt u hopelijk in nog een volgend nummer van “Op Koers” een verslag van. Wel de aankondiging van de vertrouwde NIEUWJAARSBIJEENKOMST op 5 januari 2012. We willen dan onder het genot van een drankje en een hapje elkaar de beste wensen voor het nieuwe jaar geven. Mogelijk is er dan ook wat te melden over de toekomst van en over de club. Plaats van handeling: De kantine van Voetbalvereniging “Laakkwartier” ingang aan de Jan van Beersstraat, Den Haag. De bijeenkomst zal beginnen om 13.30 uur en eindigt uiterlijk om 16.30 uur. Ook hiervoor, ten behoeve van de inkoop van de appelbeignets en oliebollen,

graag uw aanmelding.

Aanmelding kan geschieden per e-mail/ website of een kaartje aan: J. van Deurse, Burgemeester Elsenlaan 263, 2282 NG Rijswijk.

Voortzetting e-mailservice en website SVSB DenHaag? Zoals jullie hebben kunnen lezen heb ik mijn werkzaamheden voor Op Koers beeindigd, maar voor SVSB Den Haag blijf ik doorgaan. Dus ook de jullie bekende e-mailservice blijft ook nog actief en wordt inmiddels omgezet naar een modernere uitstraling, tevens wordt de doelgroep, want tenslotte zijn wij een uitstervend ras, een beetje breder. Alle mensen die nu nog bij ABN AMRO werken en die ook bij de Nutsspaarbank hebben gewerkt kunnen zich aansluiten. Uiteraard ook degenen die contact een warm hart toedragen kunnen hier gratis lid van worden. Inmiddels zijn er meer dan 300 e-

mailadressen van ex-Nutsers binnen en dat worden er gegarandeerd meer dan 500. Wellicht kunnen we dat in de toekomst gaan uitbreiden naar alle ex-VSB of -Fortis mensen. De Website van SVSB Den Haag www.svsbdenhaag.nl wordt ook helemaal vernieuwd en geschikt gemaakt voor ex-Fortis medewerkers dus ik verveel me niet en het blijft spannend of dit gaat lopen. Ook lid worden ? Stuur een email met naam en emailadres naar [email protected] en wordt gratis lid van deze service, TM.

33 SVSB

Nieuws uit de regio Amsterdam/Noorden Soosmiddagen. Kerstsoos. Op woensdag 21 december 2011 wordt er weer een gezellige soosmiddag georganiseerd. Aanvang:11.00 uur. Onder het genot van een hapje en een drankje kunt u weer uw “oude” collega’s ontmoeten.Tussendoor zal er voor een heerlijke lunch worden gezorgd. Nieuwjaarssoos. Op woensdag 4 januari 2012 houden wij een soosmiddag. Aanvang:12.30 uur. Ook hier kunt u onder het genot van een hapje en een drankje uw oud collega’s ontmoeten en elkaar de beste wensen toezeggen. De soosmiddagen worden altijd gehouden in de: Voetbalkantine van VV Sloten / Rivalen Sportpark Sloten te Amsterdam. Bezoekers van de soosmiddag kunnen tegenwoordig helemaal tot aan de kantine doorrijden. Pal voor de kantine is een groot parkeerterrein aangelegd.

In memoriam Op 27 september jl. is overleden de heer: Spin (Ben) Geboren op 15 maart 1936 te Amsterdam. Correspondentieadres: Joke Spin – van Schaik Olympiaplein 18 1076 AB Amsterdam. Op 10 oktober jl. is overleden mevrouw: Kool – Hustowarowa (Luba) Geboren op 19 februari 1925 te Stalino, Rusland. Correspondentieadres: Dhr. T.F.A. Kool Bleriotlaan 7 1185 HE Amstelveen Namens het bestuur van de SVSB regio Amsterdam en N.Ned wensen wij de nabestaanden en verdere familieleden, veel sterkte toe bij de verwerking van dit verlies.

Nieuws uit de regio Zeeland UITNODIGING KERSTDINER Dit jaar hebben we een keuze moeten maken tussen het Kerstdiner en de Nieuwjaarsr eceptie, het is het Kerstdiner geworden. Het diner is dit jaar weer bij Hotel Piccard, Badhuisstraat 178 te Vlissingen op 22 december a.s. U wordt verwacht vanaf 18.30 uur, aan tafel om 19.00 uur. De eigen bijdrage is € 7,50 per persoon. Storten op reknr. 80.53.04.495

t.n.v. SVSB. We hopen jullie allemaal te ontmoeten op 22 december. Met vriendelijke groet Sonja en Ria.

34 SENIOREN COMMISSIE MH/MP

Nieuws van de seniorencommissie MH/MP Nieuwjaarsreceptie 2012 De Evenementencommissie MH/MP is er toch in geslaagd om in 2012 weer een nieuwjaarsreceptie te organiseren.

De nieuwjaarsreceptie wordt gehouden op zaterdag 7 januari 2012. De locatie voor deze bijeenkomst is wederom het zalen- en partycentrum Engels in het Groothandelsgebouw, Stationsplein 45 te Rotterdam, tweede étage. “Engels” is gemakkelijk te bereiken. Vanaf het Centraal Station en het eindpunt van veel tram- en busverbindingen loopt u binnen twee minuten naar Engels. Indien u met de auto komt, kunt u (voor eigen rekening, 2,50 euro per uur) parkeren in de parkeergarage P1 onder het Groothandelsgebouw. Naast het Groothandelsgebouw is er ook nog de parkeergarage P2, waar u voor 2 euro per uur uw bolide kunt stallen. Zoals u gewend bent is de ontvangst vanaf 10.15 uur met koffie/thee en een gebakje. NB: In de uitnodiging en bevestiging is abusievelijk 10.45 uur vermeld. Tijdens de toespraken, o.a. van onze voorzitter, gaat de champagne rond om na de laatste spreker een toost op het nieuwe jaar uit te kunnen brengen. Vervolgens is er dan nog ruim gelegenheid om onder het genot van een drankje, vergezeld van

koude en warme hapjes, met elkaar te kunnen praten. Omstreeks 12.15 uur zal de receptie worden afgesloten, waarna de mogelijkheid bestaat voor degenen die zich aangemeld hebben, een lunch te gebruiken. Deze lunch bestaat uit een uitgebreid buffet en zal om circa 14.15 uur worden beëindigd. Voor onze Amsterdamse collega's zullen wij wederom een busje inzetten voor maximaal 25 personen. Deze bus staat vanaf 08.45 uur gereed op de busparking van het NSstation Amsterdam Amstel en vertrekt uiterlijk om 09.00 uur. Omstreeks 16.00 uur zal de bus u weer op het opstappunt terugbrengen. Met vriendelijke groeten en hopelijk tot ziens op 7 januari 2012. De evenementencommissie.

Sooskalender (1e halfjaar)

Seniorencommissie MH/MP

Regio Amsterdam 7 februari, 6 maart, 3 april en 1 mei.

Chinees Restaurant "Wong Koen", Middenweg 267 Amsterdam (tussen H. de Vrieslaan en Kruislaan) Regio Den Haag. 21 februari, 20 maart, 17 april en 15 mei. Café-Restaurant "Corona", Buitenhof 39-42,’s-Gravenhage Regio Rotterdam 28 februari, 27 maart, 24 april en 29 mei. Restaurant "Engels", Stationsplein 45, Rotterdam (Ingang Weena/ Stationsplein, Lippizanerzaal via entresol 1e etage) Bij alle sozen gelden de volgende tijden: Toegang vanaf 14.00 uur, einde om 16.30 uur

35 S VSB

Nummers en adressen Regio besturen SVSB Regio Amsterdam (lA en 7N) Voorzitter: dhr. J.P. Heil 023 - 5643462 Penningmeester mevr. A.J.H. Buenting-van Buseck 020 - 6192182 Secretaris: dhr. G.J van Zuylen 0299 - 427417 Secretariaat SVSB Amsterdam /Noorden Dr. Alb. Schweitzerlaan 119, 1443 WR Purmerend - [email protected] Regio Utrecht (2U) Voorzitter dhr. L.H.J Arts 0348 - 416658 Penningmeester dhr. P.A. Romijn 030 - 6916718 Secretaris mevr. M. Bloemink 0346 - 572346 Secretariaat SVSB Utrecht Thorbeckelaan 20 3601 BM Maarssen - [email protected] Regio Haarlem (3H) Voorzitter: dhr. F.J.E. Calf 072 - 5333612 Secretaris: dhr. W. de Heer 072 - 5627565 Penningmeester: dhr. C. Biersteker 0251 - 657522 Secretariaat SVSB Haarlem Annie MG Schmidtstraat 35 1822 MB Alkmaar - [email protected] Regio Rotterdam (4R) Voorzitter/secretaris dhr. P.G. Levering Penningmeester: dhr. F.G.A. Robben Secretaris: vacature Secretariaat SVSB Rotterdam Bachplein 254 3122 JB Schiedam - [email protected] Regio Zeeland (5Z) Voorzitter/secretaris: dhr. C. Griep Penningmeester: mevr. M.H.N. Meyrer-Meijers Secretaris: vacature Secretariaat SVSB Zeeland Amnestylaan 15 4336 LA Middelburg - [email protected]

010 - 4715114 0181 - 325957

0118 - 615077 0118 - 467593

Regio Brabant (6B) Voorzitter/penningmeester: dhr. F. Smits 0492 - 535636 Secretaris: dhr. J.H. den Uijl 040 - 2540166 Secretariaat SVSB Brabant De Sitterlaan 31 5505 AB Veldhoven - [email protected] Regio Noord-Nederland (7N) Zie onder regio Amsterdam Regio Den Haag (8D) Voorzitter/Secretaris: dhr. J.H. van Deurse Penningmeester: dhr. Th.J.H. Mulder Secretariaat SVSB Den Haag Burg. Elsenlaan 263 2282 NG Rijswijk [email protected]

0174 298727 070 - 3905233

Bestuursleden Seniorencommissie MeesHope/MeesPierson. Waarnemend Voorzitter G.J.L.M. Velders Tel. 070 – 368 33 02 [email protected] Vice voorzitter voorzitter Evenementencommissie G.J.LM. Velders Tel. 070 – 368 33 02 [email protected] Secretaris C. Zoutewelle Tel. 0180 – 425 922 [email protected] Penningmeester en contactpersoon regio Den Haag J.H.G. Meijer Tel. 070 – 347 43 16 [email protected] Deelnemersregistratie A.A.M. van Grol Tel. 010 – 480 93 37 [email protected] Lid Mr. J.M. de Jonge Tel. 070 – 324 25 46 [email protected] Adviseur C. Bloot Tel. 0180 – 314 881 [email protected] Contactpersonen: regio Amsterdam H. Belou Tel. 036 – 534 58 95 [email protected] regio Rotterdam L. Naaborg Tel. 0348 – 415 457 [email protected]

36 BESTUREN

Dagelijks bestuur SFBN Voorzitter Mr J.M. de Jonge Vice voorzitter Jhr. mr. H.A.R. Roell

Penningmeester Secretaris F.B.M.A. Smits mw. B.P.H. van der Linden Adres Secretariaat: Dortmunderkade 35, 5705 KV Helmond [email protected]

Dagelijks bestuur MH/MP Wnd. Voorzitter G.J.LM. Velders, Tel. 070 – 368 33 02 velders@@xs4all.nl

Secretaris C. Zoutewelle Tel. 0180 – 425 922 [email protected]

Penningmeester J.H.G. Meijer Tel. 070 – 347 43 16 [email protected]

Colofon Jaargang 2 nummer 4 Redactieleden Jeroen Mayer Els Smith-Leeflang Kees Zoutewelle Theo Mulder Corrector Kees Zoutewelle

Dagelijks bestuur SGBN Voorzitter Secretaris Leo Th.A.van der Velde Tel. 073-551 4790 [email protected]

Penningmeester* Bea P.H. van der Linden Cees C.M. Free Tel. 0492-533 156 Tel. 073-503 1801 [email protected] [email protected]

Plv.voorzitter/secretaris Louis G. Voorzanger Tel. 020-642 6213 [email protected]

* Vertegenwoordiger in bestuur SFBN Leden bestuur Seniorencommissie Pierson Voorzitter

G.A. Hollinga 035 - 525 28 93 [email protected]

Secretaris * R.J. Versteeg 023 - 528 23 02 [email protected]

Penningmeester *

B.F.D. Wijnvoord 070 - 363 36 20 [email protected] Redactie 070 - 363 36 20 [email protected]

Evenementen B.L. van der Zijden 070 -366 34 07 [email protected]

* Vertegenwoordiger in bestuur SFBN

Leden bestuur SFBS Voorzitter* J.F.M.E. Mayer Boekweitakker 4 3941 LA Doorn [email protected]

Secretaris/penningmeester J.J. Tromp Eendragt 8 8242 JL Lelystad [email protected]

Lid G.J. Kuijk Benedictijnhove 4 3834 ZE Leusden [email protected]

* Vertegenwoordiger in bestuur SFBN

Dagelijks bestuur SVSB Voorzitter * Jhr. Mr H.A.R. Röell 070 - 3856490 [email protected]

S ecretaris

Aad van Leeuwen 06.53104625 [email protected]

Penningmeester Timo van de Merwe 0032.36058989 [email protected]

* Vertegenwoordiger in bestuur SFBN

Correspondentieadres Redactie Op Koers p/a Prins Hendrikstraat 85 2291 EP Wateringen E-mail: [email protected] Ontwerp Theo Mulder Druk Drukkerij van Amerongen Verspreiding Mailservices Rotterdam Oplage 5000 exemplaren Verschijnings- en inleverdata kopij* Kopij inleveren Nr. vóór Uitgave Op dit moment nog onbekend *Data onder voorbehoud Kopij uiterlijk inleveren vóór bovenstaande data op: [email protected] of op het correspondentie-adres