Lichtbronnen
Een essentieel onderdeel in het maken van een video is toch wel de juiste verlichting. Teveel of te weinig licht kan zorgen voor mindere beelden. Het kunnen omgaan met licht, is een kunstvorm op zich en vraagt om de juiste kennis, ervaring en apparatuur. Of je je werk nu maakt in een studio, op locatie of al lopend, er is altijd wel een lichtoplossing om je beelden nog beter tot zijn recht te laten komen. De uitleg hier is om je wegwijs te maken in de diverse mogelijkheden voor het maken van licht met de verschillende opties om je licht goed te kunnen gebruiken.
Welke Lichtbronnen zijn er eigenlijk? Er zijn vele lichtbronnen die je kan inzetten bij je project. Ik bespreek de meest voorkomende lichtbronnen die je kan inzetten. Wolfraam In het Engels en in veel romaanse talen heet het metaal
tungsten. Men komt dit woord wel eens in slechte vertalingen tegen. Tungsten is Zweeds voor zware steen. De naam wolfraam komt van Wolf en Rahm (room, oude benaming voor schuim), een Duitse vertaling van het Latijnse lupi spuma, omdat het een vretend schuim vormt bij de tinbereiding. Tungsten lampen zijn sinds jaar en dag steunpilaren in de video en film verlichting. Tungsten lampen hebben een video en film verlichting steunpilaar voor vele jaren. Een wolfraam gloeidraad, gecombineerd met halogeen gas en omsloten kwarts, produceert een constante output en kleurtemperatuur gedurende zijn brand tijd. Ze zijn betaalbaar en produceren grote hoeveelheden van het zeer heldere, contrastrijke licht en produceren scherpe, duidelijke schaduwen. Gelukkig kunnen wij deze sterke lichtbron manipuleren door middel van accessoires, die de lichtbron van Tungsten lampen kunnen verzachten of voor mooie strakke lichtbundels kunnen zorgen. De Tungsten lampen zijn verkrijgbaar in grote verscheidenheid aan sterkte, grootte en configuraties. Van een eenvoudige lamp tot een lamp met een Fresnel lens. Een Fresnel lens is herkenbaar door de ringen in het glas. Eenvoudig gezegd bestaat een fresnellens uit een in concentrische ringen of schillen opgedeelde lens. De dikte van de ringen is steeds ongeveer gelijk, zodat de lens bij benadering vlak is. Uitgaande van de oorspronkelijke bolle lens is van buiten naar binnen de ring als het ware steeds dieper ingedrukt. De vergrotende of verkleinende werking wordt niet wezenlijk anders door het weglaten van delen van de lens die niet bijdragen aan de breking. Net als de oorspronkelijke lens heeft de fresnel lens twee brandpunten. Het brandpunt aan de „bolle” kant ligt echter dichterbij dan bij de oorspronkelijke lens, doordat aan die zijde het brekend oppervlak dichterbij de andere kant van de lens is gekomen. De fresnellens is in mechanische zin dun geworden, maar optisch gedraagt hij zich nog als een dikke lens. Ook holle fresnel lenzen zijn mogelijk. Door toepassing
van de fresnellens kan bij belichtingsspots een zeer softe, wijde en egale bundel verkregen door de lamp binnen de brandpuntspunt van de lens te plaatsen. De harde lichtbundel van de lamp (lichtbron) wordt door de fresnellens uit elkaar getrokken (divergerende bundel) en egaal verdeeld over een groot oppervlak. Dit werkt ook zo bij gewone lenzen. Een nadeel van deze lampen, is dat ze erg warm worden en veel stroom verbruiken. Als je niet oppast met deze lampen, kan je jezelf stevig verbranden. De kleurtemperatuur van een Tungsten lamp is 3200K. Als je ze mixed met daglicht, zal je deze kleurtemperatuur moeten corrigeren met zogeheten Gels. Als je budget niet zo groot is, zijn deze lampen uitermate passend binnen je budget. Je kan deze lampen los aanschaffen of in sets. Een set heeft het voordeel dat er meestal meerdere lampen, statieven,een brandoor en wat gels bevatten. Dus eigenlijk klaar om je set goed te verlichten. HMI Een andere lichtbron zijn de HMI lampen oftewel de hydrargyrum Medium-arc Jodide lamp . Deze lampen zijn populair bij professionele video producenten. In tegenstelling met de traditionele verlichting, produceert de HMI lamp licht met een kleurtemperatuur van ongeveer 6000k, nagenoeg daglicht dus. Een groot voordeel van deze lampen is toch wel dat ze veel meer licht produceren dan halogeen lampen met hetzelfde vermogen. Als voorbeeld: een HMI lamp van 600 Watt produceert zoveel licht als een conventionele unit met 2000 Watt met dagfilter en een HMI lamp van 2500 Watt is gelijk aan een Tungsten lamp van 10.000 Watt. Het grootste voordeel is dat ze minder stroom verbruiken , zijn veel koeler en hebben al direct mooi daglicht. Het nadeel van een HMI lamp is dat de aanschaf en het onderhoud duurder is. Ze hebben ook altijd even nodig om op te warmen voordat ze de juiste kleurtemperatuur bereiken.
Fluorescentie lamp (TL) Een fluorescentielamp is een lamp die licht geeft door het oplichten van een fluorescerende laag onder invloed van ultraviolette stralen die opgewekt worden door gasontlading in de lamp. De bekendste voorbeelden zijn de tl (Frans: tube luminescent, “lichtgevende buis”) (in de volksmond aangeduid als tl-buis of tl-lamp) en de zogenoemde spaarlampenTL-lampen. Deze lampen produceren een zeer aangenaam zacht licht, wat heel mooi om je onderwerp valt. Ze zijn uitermate geschikt voor portretten, interviews of andere toepassingen die wat diffuus licht kunnen gebruiken. De Lampen zijn zeer betaalbaar en en verkrijgbaar in vele kleurtemperaturen. Daarnaast hebben ze een lange levensduur, verbruiken veel minder stroom en voelen meestal koeler aan. Nadeel is dat de lamp veel minder licht genereert dan een Tungsten of een HMI lamp. Je kan deze lampen krijgen in een set. Dan zitten er meerdere buizen in een lamp, wat de lichtopbrengst natuurlijk verhoogt. Mocht je gaan voor dit soort licht, houdt dan in je achterhoofd dat de sets zwaar en groot zijn om te vervoeren. Men probeert deze lampen steeds kleiner te maken, maar door de hoeveelheid die je noig hebt om veel licht te krijgen, heb je er veel nodig. LED Individuele light-emitting diodes (LEDs) zijn zeer klein en werden vaak gebruikt als indicators op elektronische apparaten.Men plaatst veel LEDs gecombineerd in een paneel en je hebt een goede lamp. Deze lamp is erg snel populair geworden in de videowereld door de vele voordelen. LEDs zijn er in diverse kleurtemperaturen, ze verbruiken erg weinig energie en blijven koel aanvoelen. Deze diodes hebben een extreem lange levensduur, 50.000 uur is geen uitzondering. Met een kleine ledlamp op je camera kan je al snel wat licht toevoegen aan je onderwerp. Bijvoorbeeld om de binnenkant van
een auto te verlichten, of nog moeilijker locaties. Aan de andere kant kan men ze bundelen in grotere panelen voor meer licht. De intensiteit van deze LEDs, kunnen worden gevarieerd. Men kan ze dus eenvoudig instellen, zonder de kleurtemperatuur te veranderen. De kleurtemperatuur kan je meestal ook regelen op deze panelen. Meestal variërend tussen 3200k en 5600k . Het grote nadeel van de LEDs zijn toch wel de kosten van aanschaf. De output is lager dan Tungsten of HMI, maar dat deze LEDs wellicht wel de beste verlichting is die we heden ten dage kennen. Ze hebben het compacte formaat en het gewicht van de Tungsten lampen, de koelere en langere levensduur van de TL, de lagere kosten dan de HMI en op sommige modellen dus de variabele intensiteit en kleurtemperatuur. Het primaire nadeel van LED’s zijn hun kosten. En terwijl hun output lager is dan ofwel wolfraam of HMI’s ze misschien wel de beste van elke wereld. Ze hebben het compacte formaat en het lichte gewicht van wolfraam;de lage eisen kracht, koele bedrijfstemperaturen en een langere levensduur van de tl; lagere kosten dan HMI’s en, op sommige modellen, variabele intensiteit en kleurtemperatuur. Licht accessoires Barndoors – Deze bevestig je aan de voorkant van een lamp. Er zijn 2-4 verstelbare kleppen waarmee je het licht kan sturen. n. Vlaggen – Niet-reflecterende panelen geplaatst tussen licht en onderwerp. Je kan voorkomen dat het licht onbedoelde gebieden raakt Reflectoren – Sterk reflecterende, voor het leiden van zonlicht of lamplicht, vaak om donkere gebieden te vullen. Paraplu – Deze zijn bevestigd aan de lamp en creëren een diffuus licht of verzachten de lichtopbrengst.
Softbox – Een lichtgewicht, opvouwbare behuizing,die de lamp volledig omsluit. Creëert een zacht licht. Gels – Aangebracht in de voorkant van de lamp (vaak met een frame) voor kleurcorrectie in gemengd licht situaties,of om de lichtopbrengst te verminderen, of om een bepaalde kleur aan je scene toe te voegen.
