Griezelen, gruwen grauwen en grommen Computergames, onschuldig of niet? door C. van Brummelen Oorspronkelijk: een brochure van Stichting Bijbel & Onderwijs, geschreven door: Gerrit Veldman en Niels Bouterse, met toestemming van Stichting Bijbel & Onderwijs ingekort. De complete brochure is te bestellen op http://www.bijbelenonderwijs.nl W at is gamen? Gamen is tijdverdrijf nummer één voor veel jongens en ook meisjes. Gamen is een spelletje spelen: een computerspel. Al jaren groeit de populariteit. In ieder huis is wel een Playstation, Xbox, GameCube of zeker een PC te vinden. Kinderen zijn er vroeg bij. Door middel van folders, tv of vrienden weten ze al snel wat ze moeten kopen. Jongeren gamen het meest thuis, alleen of samen. De interactie tussen speler en computer is groot. Sinds kort is het ook mogelijk via internet tegenspelers of teamgenoten te vinden. Het spel krijgt zo een extra dimensie. Het saaie verbeteren van eigen highscores is veranderd in een competitie met anderen uit de hele wereld. Sommige van deze competities zijn uitgegroeid tot megamanifestaties in grote hallen, zogenaamde LAN-party’s. Er komen vaak duizenden gamers op zo’n toernooi af. In de spelwereld waarin de speler in de huid kruipt van de huurmoordenaar, de sporter, de producer of de held, maakt hij de keuzes. De gamer stapt in een andere realiteit: een realiteit zonder God of Zijn geboden. W elke games zijn er? Er zijn allerlei games op de markt. Elke game is uniek. Toch zijn er een aantal genres te onderscheiden: genres Avontuur en Role Playing
Actie
Racen
Kaart- en bordspellen Strategie
Simulators
Sport
Ongecompli-
beschrijving Verkenning staat centraal. Meestal kruipt de speler in de huid van de hoofdpersoon. Hij moet bepaalde opdrachten uitvoeren binnen een vrij toegankelijke wereld. Hierin speelt praten, vechten en puzzelen een belangrijke rol. Dit is het meest populaire gamegenre. De actie richt zich op actief handelen, waarbij door slaan, schieten en verdedigen het doel bereikt wordt. Dit gebeurt in een oorlogs- of competitiesituatie. Het racespel is een blijvend populair genre en wordt steeds meer gecombineerd met andere genres. Daardoor verdwijnt het sportelement. Er wordt geraced met de auto, de boot, de fiets, de scooter enz. De spelers rijden de races in competitieverband of tegen de klok. Veel van de spellen zijn afgeleid van fysiek bestaande spellen zoals dammen, hartenjagen en andere spellen. De spellen zijn gericht op het praktisch denkvermogen in een fictieve wereld: opbouwen, afbreken en groeien van legers, kolonies, pretparken en steden. De speler heeft de touwtjes in handen. De behendigheid van besturing is hier het doel. Er zijn vooral veel vliegsimulatoren, maar ook spellen met schepen, onderzeeboten, vrachtwagens, treinen enz. Alle sporten zijn tegenwoordig verpakt als een game: van bowlen tot snowboarden. De hoogste score behalen is de belangrijkste doelstelling. Vrolijk spelen in fantasierijke werelden. Met een aantal
voorbeelden Tomb Raider serie, Star W ars, Knights of the Old Republic Unreal Tournament, Grand Theft Auto Need For Speed, Carmageddon
Mahjong, Patience Civilization, The Sims serie
Flight Simulator, Silent Hunter FIFA, Top Spin
Rayman, Super
ceerd kinderspel Behendigheid
levens in de bagage is het de bedoeling de uitgang te vinden. De deur naar andere kleurrijke landschappen open je meestal met behulp van ‘sleutels’. De ‘aloude’ behendigheidsspellen worden steeds weer vernieuwd. De spellen zijn makkelijk te besturen en véél spelen zorgt voor het oefenen van de behendigheid.
Mario
Tetris, Space Invaders, Pacman, Bubble Bobble, Mijnenveger
Thema’s Elk spel bevat verschillende thema’s: Geweld In negentig procent van de games komt geweld voor! Bij actiegames staat dit thema centraal, zoals één-tegen-één-vechtspellen, maar ook bij andere spellen wordt geweld gebruikt, zoals het natrappen van tegenstanders in een FIFA voetbalspel.
Overleven Een balkje toont het energie- of levensgehalte van de hoofdrolspeler. Een paar klappen, schoten of explosies en de balk wordt rood. Het is kritiek! Even later is de knock-out uitgedeeld. Dan weer bij het begin van het level beginnen en een leven inleveren. Het is geen probleem. Overleven is niet moeilijk in een game. Dood De dood stelt in games niet veel voor. Het lijden wordt niet aan den lijve ondervonden. Sterker nog, het opent de deur naar een volgend avontuur! Opvallend is ook het veelvuldig gebruik van schedels in games. Het lijkt wel een aanbidding van de dood. Macht In een game heeft de speler de touwtjes in handen. Hij bestuurt en regelt alles: leven én dood. Als de speler verliest, is het zijn eigen schuld. Fantasie De schepsels in games zijn de creaties van de makers van het spel. Of het nu een pratende worm, afschrikwekkend monster of een half-mens-half-robot-figuur is, het is allemaal de fantasie van de producenten. Ook de landschappen zijn vaak erg fantasierijk. De speler waant zich in een andere wereld. Duisternis of kleurrijke achtergronden. De echte aarde is ver te zoeken; de speler is even weg naar een andere wereld! Sciencefiction In veel spellen is het thema sciencefiction aanwezig. De makers spelen naar hartenlust met de toekomst gebaseerd op wetenschap, robots, snelle voertuigen, speciale wapens en genetisch gemanipuleerde figuren. Bovennatuurlijke krachten Hoofdrolspelers van games hebben vaak bovennatuurlijke krachten, bijvoorbeeld astraal reizen, onzichtbaarheid en op afstand doden.
Resultaat en winnen Het resultaat telt in deze spelen. Eigen eer is hierdoor het belangrijkst. Strijd tussen goed en kwaad De strijd tussen goed en kwaad komt voornamelijk voor in actiegames. De hoofdrolspeler is meestal de ‘goodguy’. De speler kruipt in de huid van de held en strijdt vaak tegen hele legers aan tegenstanders. Dit is trouwens niet altijd het geval. In de populaire games als Grand Theft Auto en Driver is de hoofdrolspeler een dief. Een strijd van kwaad tegen goed.
Seks en porno De makers veroorloven het zich meer en meer de hoeveelheid bloot in het spel te vergroten. Dat het aanslaat bij de jeugd blijkt uit bijvoorbeeld de gameserie Tomb Raider. De game is razend populair geworden, o.a. omdat de hoofrolspeler een mooie, avontuurlijke en schaars geklede vrouw is.
W at is er fout aan games? Hebben computerspellen invloed op de spelers? De thema’s tonen aan dat in het ‘onschuldige’ spel onderwerpen aan bod komen waar we toch even bij stil moeten staan. Invloed van geweld Jongeren die games spelen waar geweld in voorkomt, zijn moeilijk te overtuigen van de invloed die het spel op hen heeft. “Het is maar een spelletje,” is een veelgehoorde uitspraak. Gezag is moeilijk te aanvaarden voor gamers. In het spel is de speler de baas. Gamers krijgen hierdoor moeite met de gedragsregels in het normale leven. Naast deze invloeden is er ook de onrust. Na een spel gespeeld te hebben kost het even tijd om terug te komen in de realiteit. De invloed van prestatiedrang W innen, winnen en nog eens winnen. De beste willen en moeten zijn: nummer één in games. Volledig tegen de bijbelse principes in beheerst de prestatiedrang de speler volkomen. De gamer wordt een slaaf van het resultaat. In zijn verblinding moet hij eer behalen en denkt dan pas rust te vinden. De invloed van ‘overleven en dood’ Leven en dood zijn onderwerpen om daarmee te spelen. Er is er maar Eén die de macht heeft over leven en dood: God. De mens kan zonder de hulp van God niet herleven na de dood. Spelen met een figuur die dat wel kan, geeft de macht opnieuw te beginnen: een goddelijke macht. Om te overleven moet de speler vaak geweld uitoefenen. Zonder twijfel ruimt de speler de tegenstander op. De leus van het spel luidt: “Moorden of vermoord worden.” Buiten de game ziet de speler de dood en het leven niet meer serieus, terwijl dit toch de belangrijkste vraag behoort op te roepen: “W aar ga ik naar toe, als ik sterf?” De tijd voor spelletjes is dan voorbij. De invloed van het occultisme Fantasie, sciencefiction, spiritisme, bovennatuurlijke krachten en magie spelen een rol. Het is allemaal de drang van de ongelovige mens naar de ‘verborgen wereld’. De hoofdrolspelers in deze spellen bezitten vaak bovennatuurlijke krachten. Krachten die demonen ook bezitten, maar niet aan de mens gegeven zijn. Een game speelt zich ook vaak af in onnatuurlijke werelden. Een zoektocht naar een ‘andere wereld’ dan deze door God gegeven aarde. De bijbel vertelt ons dat er een bovennatuurlijke wereld is, maar dat wij, mensen, ons daar niet mee bezig moeten houden en ons er zelfs tegen moeten wapenen (Efeze 6). Verdieping in het ‘bovennatuurlijke’
verblindt mensen voor de God van de bijbel. Ook onbewust worden gamers met deze geestenwereld in aanraking gebracht. Dit gebeurt door fantasierijke, demonische wezens, achtergrondmuziek, spelen met leven en dood en occulte symbolen in de spelwereld. Yin en Yang-tekens, skeletten, heidense symbolen, pentagrammen, het getal 666, niets wordt geschuwd om de achtergrond van een game mee te vullen. Gamers verliezen de controle over zichzelf en staan steeds meer in dienst van satan en zijn engelen. Het is dan niet mogelijk de tegenstander uit het hart te verdrijven, tenzij er een verandering van het hart met Gods hulp plaatsvindt. De invloed van de achtergrondmuziek Hebt u al eens aandachtig naar de achtergrondmuziek geluisterd? Nee? Een moeder van een gamer wel. Bij de sportgame Tony Hawk-Underground ving ze deze tekst op: ‘Playing for the high one, dicing with de devil (spelen met die ene hoge, dobbelend met de duivel) Going with the flow, it’s all in the game to me (je mee laten voeren, het zit allemaal in het spel voor mij). Seven or eleven, snake eyes watchin’ you (zeven of elf, slangenogen houden je in de gaten).’ Het is niet de enige songtekst met een duivelse boodschap. Nieuwe populaire spellen worden steeds vaker uitgerust met een radio en een pakket muzieknummers erbij. De achtergrondmuziek wordt constant herhaald. Onbewust beïnvloedt de muziek het kind. Daarnaast zijn ook de actiegeluiden erg invloedrijk. Ze jagen spanning en angst onvoorstelbaar hoog op.
W at zijn de gevolgen? Sociale problemen: gamen is tijdrovend. Tijd voor lezen, naar buiten gaan en andere dingen schieten er bij in. Hierdoor heeft de speler vaak weinig sociaal contact. Agressiviteit: imitatie van geweld uit de game en de vervaagde scheidslijn game/realiteit leiden tot agressiviteit. Het uitoefenen hiervan gaat van kwaad tot erger. Moeilijk en onhandelbaar gedrag: gamen vergt veel van de speler, het is energierovend. Vermoeidheid en agressiviteit beïnvloeden het gedrag. Angst: de speler schrikt sneller en kan te maken krijgen met paniekstoornissen. Verblinding van christenen: het christen zijn op zich biedt geen bescherming. Games trekken gelovigen langzaam van God af. Tijd om te bidden en te lezen in de bijbel verdwijnen als eerste. Occulte beïnvloeding: in wiens dienst sta je? Jongeren die nog geen keuze voor God gemaakt hebben zijn een makkelijke prooi voor de boze, indien zij zich inlaten met occultisme. W at is er dan w el goed? Er zijn bijna geen computerspellen op de markt of er zit wel iets onbijbels in verwerkt. Als u iets onbijbels tegenkomt in games, beschouw het dan als een verkeerd computerspel. Goede games zijn games waar kinderen iets nuttigs van leren, waarmee ze de feitenkennis vergroten: aardrijkskunde, geschiedenis, bijbelteksten, enz. Spellen waarmee jongeren interessante feiten leren zijn volop verkrijgbaar.
Pas op: christelijke games Catechumen is een nieuw, christelijk 3D-game, met als hoofdthema de geestelijke strijd. Hierin herkennen we meteen het genre actie, vermengd met geestelijke strijd. Het spel is bedoeld als (christelijk) alternatief voor de seculiere actiegames. Maar ook hierbij zien we een fantasiewereld van de makers. God heeft de geestelijke wereld voor onze ogen gesloten gehouden. Daar heeft Hij zo Zijn redenen voor. W ij moeten dingen die God ons niet wil laten zien, maar waarvoor Hij waarschuwt, niet zichtbaar maken! Zo zijn er steeds meer spellen die worden overgoten met een ‘christelijk sausje’ en dan opgenomen worden binnen onwetende christelijke gezinnen. De spellen bevatten vaak dezelfde thema’s als ‘wereldse’ spellen, maar dan onder het kopje ‘christelijk’.
Advies voor ouders Het is en blijft de keuze van ouders wat de maatregelen zijn voor het bezit van foute games, maar dit is ons advies: doe verkeerde games uit huis weg. “….. laat ons onszelven reinigen van alle besmetting des vleses en des geestes, voleindigende de heiligmaking in de vreze Gods. “ (2 Cor. 7:1).” Onbewust beïnvloedt een spel niet alleen het leven van het kind, maar ook uw eigen leven. Vertel het kind wat er verkeerd is aan het spel. Zo krijgen de kinderen een duidelijker beeld van de regels.
